Leerinzichten Slim Energie Thuis 2.0
|
|
- Katrien Brabander
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Leerinzichten Slim Energie Thuis 2.0 Doel van dit stuk Het doel van dit stuk is om een beeld te schetsen van de opgedane leerervaringen binnen Slim Energie Thuis op de 3 sporen. De informatie in dit stuk is niet uitputtend en is geen blauwdruk voor het uitrollen van deze aanpak. Het is bedoeld als intern praatstuk voor de projectgroep SET. VERTREKPUNT EN AANPAK 1. Vertrekpunt: de veranderende markt De overheid is veelal de initiator om woningeigenaren te interesseren voor energiebesparende maatregelen. De ambitie hierbij is dat dit uiteindelijk leidt tot een zelfstandige markt waarbij er voldoende vraag en aanbod is. Dit betekent dat de overheid zich dan kan terugtrekken. Om dit te realiseren dienen bedrijven actief te worden betrokken. Het hoofddoel bij de transitie is: Het opstarten en verder ontwikkelen van een transitie bij marktpartijen in de richting van een energiebesparingmarkt die in stand wordt gehouden door een normaal mechanisme van vraag en aanbod en die dus niet langer volledig afhankelijk is van overheidsstimulering. Ambitie en Doel 1. Ambitie: Transitie naar een zelfregulerende marktwerking 2. De komende 3 jaar particuliere woningen in Overijssel gemiddeld twee labelstappen energiezuiniger 3. Looptijd: Beschrijving aanpak Slim Energie Thuis 2.1 Aanpak op 3 sporen De Overijssels aanpak kenmerkt zich door haar 3 sporen beleid, te weten: Ontwikkeling toenemende vraag bij woningeigenaren Groeiend aanbod van energiebesparingsproducten en -diensten door bedrijven Faciliterende (overbruggings)rol overheid en vervolgens langzaam overdragen aan de markt Deze 3 sporen worden centraal gecoördineerd door het centrale projectteam (SET) en gezamenlijk uitgevoerd. Slim Energie Thuis is door het ministerie van BZK en de brancheverenigingen Bouwend Nederland en Uneto VNI als landelijke proeftuin gedefinieerd. Zicht op de 3 sporen vraagt dus een geleidelijke verschuiving van de rol, taak en verantwoordelijkheid van een gemeente.
2 Schematische weergave transitieproces In fase 1 is de vraag beperkt en het aanbod niet marktgericht. SET stimuleert hier de vraag en jaagt het aan en ondersteunt de bedrijven (voorlopers) bij het ontwikkelen van een herkenbaar en aantrekkelijk aanbod. Brancheverenigingen, uitvoeringsplatforms en kennisinstellingen ondersteunen dit. De eerste resultaten worden zichtbaar. In fase 2 ontstaat enige afstemming tussen vraag en aanbod en vindt opschaling plaats. Na de voorlopers worden ook de vroege volgers bereikt. De vraag groeit. SET kan nu een stap terug doen van aanjager naar ondersteuner. SET brengt de ervaringen van voorlopende bedrijven en consortia over op de volgende bedrijven in samenwerking met de brancheverenigingen. In fase 3 is er sprake van een zelfregulerende markt. SET kan zich nog verder terug trekken zet haar taak van informeren en verbinden voort. 3. Resultaten Beschrijving Doelen Resultaten Gezamenlijke aanpak met gemeenten Woningeigenaren die Meer dan hebben geïnvesteerd in energiebesparende maatregelen Bedrijven met een actief marktgericht energieaanbod Consortia met een actief marktgericht aanbod Kenmerken aanpak bedrijven 4.1 Ondernemerskenmerken De kenmerken wat betreft ondernemers zijn: Klein tot middelgrote ondernemers (2 50 medewerkers) / vakspecialisten De focus van ondernemers is vaak gericht op de directe regio (gemeente en omgeving) Staat in basis open voor samenwerking, maar wel in de keten en volgens traditionele verhoudingen. De bouw- en installatiebedrijven dienen de stap te maken van aannemen naar ondernemen. Marketing en propositie en een pro-actieve benadering zijn de belangrijkste uitdagingen Pragmatische invulling De bouwondernemers zijn decennia lang gewend om projecten aan te nemen en/of als onderaannemer te functioneren. Veel ondernemers willen graag bezig zijn met de uitvoerende werkzaamheden (het bouwen) en minder met de proactieve acquisitie (lastig/moeilijk). De huidige consortia bestaan uit een samenwerkingsverband van veelal een adviseur met diverse uitvoerende bouw- en installatiebedrijven. De adviseur is degene die het contact legt met de woningeigenaar, de (acquisitie)gesprekken voert en vervolgens de opdrachten doorzet naar de uitvoerende bedrijven. Deze voeren op haar beurt de opdracht uit (soms in samenwerking, maar veelal toch enkel hun eigen aanbod).
3 4.2 Inzet en ondersteuningsrol ondernemers De activiteiten bestaan uit het begeleiden van ondernemers en clusters bij het ontwikkelen van een klantgericht aanbod. Dit geldt zowel voor individuele bedrijven alsmede voor consortia. Daarbij is de ondersteuningsrol ook gericht bij het opzetten en uitrollen van de actieve marktaanpakken waarin de ondernemers en gemeenten in een gezamenlijke aanpak naar de markt gaan. De ondersteuningsrol bestond uit: Samen met gemeenten organiseren ondernemersbijeenkomsten 1-op-1 begeleiding gericht op het transitiefase Opzetten en begeleiden van consortia Activeren van aanbod bij actieve marktaanpakken Workshops/trainingen (gericht op verkoop en marketing, klant centraal stellen (offertes leesbaar etc.)) Gezamenlijke aanpak van branche-organisaties, KvK, ondernemersverenigingen en andere intermediaire organisaties Doen: o Betrekken, inspireren, verbinden en faciliteren o oproep inbrengen eigen ideeën 4.3 Begeleidingsuren per ondernemer/consortium De intensiteit van de individuele begeleiding van bedrijven varieert van zeer beperkt (enkele uren) eerste oriëntatie en presentaties tot zeer intensief (meerdere dagdelen of dagen) bij consortia en bedrijven die de slag naar een gemeenschappelijke propositie en marktaanpak in zijn geheel nog moeten maken. Gemiddelde begeleidingsuren per ondernemer: uur Gemiddelde begeleidingsuren consortium: uur De bovenstaande uren zijn exclusief de bijeenkomsten en workshops en hebben betrekking op de 1-op-1 begeleiding. In het begin van het traject zijn het aantal uren per ondernemers aanzienlijk hoger (30-40%). Door het delen van leerinzichten en het effectueren van de aanpak kan een ondernemer sneller en effectiever worden geholpen. 4.4 Leerinzichten De opgedane leerinzichten bij bedrijven zijn: Het actief benaderen van de woningeigenaar vraagt een compleet andere rol van de ondernemers. Zowel kennis, houding en gedrag dient te worden veranderd. Kennis alleen is niet voldoende.. Het vraagt een transitieverandering binnen het gehele bedrijf. Ondernemer en medewerkers dienen los te komen van oud bestaand gedrag en durven te investeren in een nieuwe werkwijze. Dit vraagt continuïteit in integrale begeleiding en focus op het realiseren van omzet. Gezamenlijke boodschap en ondersteuning vanuit brancheverenigingen, overheden en KvK versnelt dit proces.
4 Inbedding in de organisatie is noodzakelijk. In de uitvoering is het belangrijk dat de nieuwe werkwijze wordt ingebed en de medewerkers het ook conform overnemen. Focus op de ondernemers die al bewust zijn en intrinsiek gemotiveerd, maar de handvatten missen (hoe maak ik de vertaalslag voor mijn eigen bedrijf). Zet geen energie op ondernemers die nog niet bewust zijn. Het kost veel energie, tijd en middelen om deze groep aan te zetten tot beweging. De proposities zijn in beginsel gericht op een totaal aanbod (ketenintegratie) en bovendien product georiënteerd. Er is een wisseling in initiatiefnemers en kartrekkers zichtbaar. Een groot deel van de energiebesparende activiteiten ligt bij de installateur en isolatiebedrijven (grootste omzetpotentieel) en deze ondernemers willen meer in de lead zijn. Echter, van oorsprong werd deze rol voornamelijk door de aannemers vervult. Beide organisaties moeten wennen aan de nieuwe rol en worstelen hiermee. Bedrijven starten met een consortium door complementaire bedrijven te zoeken op basis van hun productassortiment. Het eigen belang staat voorop in plaats vanuit de samenwerking (denk aan een bouwteam). Het eigen netwerk wordt veelal niet ingezet om klanten aan te dragen. Er wordt minder aandacht besteed aan het werken en delen van een gezamenlijk belang, rollen en verantwoordelijkheden en het delen van winst en verlies. Succesvollere consortia investeren in dit proces en hebben op termijn meer rendement. De totstandkoming van een samenwerking en/of propositie duurt ca. ¾ jaar tot 1,5 jaar. Zeker tot het realiseren van structurele omzet(stijging). In de praktijk binnen SET lijken de individuele bedrijven sneller in staat om omzet te generen (doorlooptijd ca. ¾ jaar). Bij individuele bedrijven worden voornamelijk enkelvoudige maatregelen getroffen. De samenwerking tussen gemeenten/consortia en bedrijven is een flexibel proces. (Bouw)bedrijven zijn van oorsprong gewend om project aan te nemen en niet om pro-actief te acquireren (cultuur bouwsector). Wanneer er dus een andere partij het initiatief neemt (bijvoorbeeld gemeente of consortia) is een bouwbedrijf van nature gewend om achterover te leunen (wacht het initiatief af). Dit bevordert niet het activeren van het bedrijf en dus de markttransitie. Het loslaat- en overdrachtsmoment is hierin cruciaal en vraagt continu afstemming tussen beide partijen. Ondernemers komen gaan pas echt aan de slag als concreet zicht hebben op omzet en/of handelingsperspectief (hou ze een concrete worst voor) Lokaal stimuleren met inzet lokale sociale structuur werkt (buurtambassadeur, wijkvereniging, 1- op-1 deuractivering) Voeren van keukentafelgesprek is dé uitdaging! Creëer aankleefeffect door de goede praktijkvoorbeelden zichtbaar te maken. Bestaande infrastructuur is product- en/of technisch georiënteerd. In Overijssel zijn veel lokale of regionale kennisplatforms, techniekcentra s en opleidingshuizen. De kennis en aanbod is veelal product en bouwtechnisch georiënteerd. Er is weinig tot geen aandacht voor markgericht ondernemen. Er zijn wel netwerkorganisaties (zoals Activate) die de DGA ondersteuning biedt. Cross-sectorale aanpakken zijn nog beperkt 4.5 Kenmerken succesvolle ondernemer (kaf van het koren) Kenmerken van succesvolle ondernemers Ondernemers die oprecht geïnteresseerd en intrinsiek gemotiveerd zijn en die hierin investeren (eigen verantwoordelijkheid) Bij samenwerkingsverbanden dienen alle partijen gemotiveerd zijn vanuit het gemeenschappelijke belang en hiernaar handelen. Besef en bereidheid om langdurig te investeren (variëren en selecteren) Het leggen van cross-sectorale samenwerking aan de vraagzijde en/of vanuit de toeleveranciers Ondernemers die de hele eigen organisatie erbij betrekken (inbedding) Ambitieus en alert op veranderingen / trends en spelen hierop in Van denken naar doen / wijken af van gebaande paden Kent zijn eigen beperkingen Maakt gebruik van bestaande toegevoegde kennis.
5 5. Kenmerken aanpak gemeenten 5.1 Kenmerken gemeenten Enkele basiskenmerken wat betreft de gemeenten zijn: Van kleine gemeente in landelijk gebied (Staphorst, inwoners) tot grootstedelijke gemeente (Enschede, bijna inwoners); van dorp tot stad: factor 10 Variatie in beschikbare ambtelijke capaciteit en focus van 4 uur per week en veelvoud van (milieu)dossiers tot 40 uur per week en alleen verantwoordelijk voor het dossier energiebesparing Staan in basis wel open voor onderlinge informatie-uitwisseling, maar dit resulteert in eerste instantie maar zeer beperkt in directe operationele samenwerking tussen gemeenten Gemeentelijke medewerkers zijn gemiddeld genomen meer gewend voor burgers en bedrijven zaken te (be)denken, vanuit wetgeving, richtlijnen en beperkingen én zelf trekkend aan de touwtjes, dan in open samenwerking met anderen en vanuit perspectief van kansen en mogelijkheden en langzaam loslaten Meer beleid en praatcultuur, dan korte-termijn-handelingsperspectief en doe-cultuur : verschil in golflengte bij communicatie en samenwerking met bedrijven Veelal verkokering op thema en interne afdelingen; ontbreken integrale benadering vraagstuk energiebesparing en markttransitie Duidelijke inzet ten aanzien van vormgeving energieloketten en groeiende betrokkenheid op thema en gemeenschappelijke aanpak met Provincie, branches, KvK, etc. 5.2 Inzet en ondersteuningsrol gemeenten De activiteiten bestaan uit het begeleiden van gemeenten bij het ontwikkelen van marktaanpakken in samenwerking met bedrijven en omhelst het hele speelveld van verschaffen van inzicht over hoe bedrijven opereren tot het begeleiden van het loslaten en overlaten van de aanpak aan bedrijven. A. Individuele /clusterbegeleiding gemeenten Dit door zowel één-op-één gesprekken met individuele gemeenten als ook clustergesprekken met onderling samenwerkende gemeenten, gericht op de uitrol van actieve wijkaanpakken in samenwerking met het bedrijfsleven, met concreet omzetperspectief voor ondernemers. E.e.a. in nauwe afstemming met de lokale bedrijvenadviseurs (innovatieadviseurs Kamer van Koophandel) voor korte lijnen met het bedrijfsleven en creëren van verbinding. B. Inspirerende aanpakken Ter beeldvorming en inspiratie van gemeenten die bezig zijn met de planvorming en ontwikkeling van een actieve benadering in samenwerking met het bedrijfsleven, zijn de basiskenmerken, invalshoeken en opzet van een aantal praktijkaanpakken uit Overijssel op hoofdlijnen uitgewerkt. Onderstaand een kernachtige samenvatting: Overzicht inspiratie-aanpakken Overijssel I. Wijkverenigingen Gebruik maken van de sociale structuur in de wijk. Actieve vraagbundeling, samenwerking mét bedrijfsleven, gerichte en gebundelde uitvraag. Collectief inkoopvoordeel: nu of nooit! II. III. Deur-aan-deur Gerichte creëren van bewustwording van de eigen situatie bij woningeigenaren aan de deur, vergezeld van concreet aanbod van vraagbundeling (collectief inkoopvoordeel). De energiecoöperatie Organisatie van oprichting van een energiecoöperatie. Stimuleren burgerinitiatieven rond energiebesparing en duurzame energieproductie. Faciliteren van proces door de burger
6 voor de burger. Vraag creëert aanbod. Beweging van onderen! IV. Besparingscampagne en samenwerking met woningbouwcorporaties (o.a. Reimarkt) Vaste energiebesparingscampagne en -activiteiten met flexibele onderdelen, zoals bijvoorbeeld uitrol thermoscans en zonnekaart i.s.m. bedrijfsleven. Samenwerking met coöperaties rond gemengd woningbezit en Verkoop- & Adviesorganisatie. Schaalgrootte, continuïteit en flexibiliteit in één! V. In actie met (sport)verenigingen Energiebesparing volgens het concept zoek beweging en benut betrokkenheid. Er zit veel energie in en om (sport)verenigingen. Figuurlijk en vaak ook letterlijk. Creëer actie samen met verenigingen en (sponsor)bedrijven gericht op de verenigingsaccommodatie en situatie bij de leden thuis. In beweging! VI. VII. Vaste campagne en coördinerende adviseurs met consortia Aanpak op basis van vaste energiebesparingscampagne en faciliteren van netwerk van energieadviseur(s) in het veld met gekoppelde consortia van bedrijven. Energieadviseur coördineert, bedrijven uit consortium voeren maatregelen uit en financieren deels kosten adviseur aan de voorkant. Beweging door bundeling van krachten! Energieplein Een digitaal energieloket inclusief ondernemersplein met concreet aanbod, ondersteund door frequente communicatie en periodieke fysieke aanwezigheid in het veld in de vorm van bijvoorbeeld een tot mobiel informatiecentrum omgebouwde oude schoolbus of andere verschijningsvorm in combinatie met een informatiemarkt van ondernemers. C. Kennisdeling bij provinciale kennisplatforms en expertmeetings voor gemeenten Door het agenderen van relevante aandachtspunten en onderwerpen en kennisdeling gericht op versnelling/ activering van gemeenten in de faciliterende rol richting bedrijfsleven. Denk bijvoorbeeld aan een expertmeeting Energieplein, waarbij de aandacht vanuit de focus op een meer zelfstandige rol van bedrijven gericht wordt op een aanpak in samenwerking met òf door bedrijven i.p.v. als een los gemeentelijk initiatief. D. Het organiseren van ondersteunende informatie en tools Vanuit de gehouden kennisplatforms is een top 10 opgesteld van tools en gewenste ondersteunende informatie gericht op de rol van de gemeenten in de actieve wijkaanpakken. Deze zijn in nauwe afstemming met het projectteam door vertaald binnen het digitale platform van Slim Energie Thuis en het verdere marketing & communicatie traject. 5.3 Intensiteit begeleiding gemeenten De intensiteit van de individuele begeleiding van gemeenten varieert van zeer beperkt (enkele uren) bij breed georiënteerde actieve en goed met het bedrijfsleven samenwerkende gemeenten tot zeer intensief (meerdere dagdelen of dagen) bij inactieve en intern gerichte gemeenten die de slag naar een gemeenschappelijke marktaanpak met het bedrijfsleven in zijn geheel nog moeten maken. Een belangrijk deel van de beschikbare uren zijn juist ook besteed aan de voorbereiding en organisatie van de kennisplatforms en expertmeetings voor gemeenten en het creëren van inzicht en overzicht wat betreft de stand van zaken en voortgang van de marktaanpakken en transitie in de verschillende gemeenten en regio s.
7 4.4 Leerinzichten De opgedane leerinzichten met betrekking tot gemeenten zijn o.a.: Voor gemeenten blijkt het lastig om de overstap te maken van regisseur naar facilitator. De gemeenten focussen sterk op volledig eigen regie op lokale campagnes en aanpakken. Dit levert goede resultaten op voor energiedoelstellingen, maar is lastig in relatie tot de gewenste markttransitie en het opschalen. Het opzetten en uitrollen van een actieve marktaanpak met bedrijven vormt een belangrijke en kritische eerste stap in de transitie. Hierin komen de 2 werelden van gemeente en bedrijven samen. Het is voor gemeenten belangrijk om te komen tot concrete uitvoering van de actieve marktaanpak! De actieve marktaanpakken dienen daarbij tot concrete resultaten (energiebesparing en omzet) te leiden. In de vervolgaanpak is het belangrijk om voort te borduren op de beweging die hiermee in gang is gezet. Dit houdt in dat de succesvolle aanpakken herhaald worden en nogmaals worden uitgevoerd. De ervaring leert dat particuliere woningeigenaren stap voor stap investeren. Belangrijk is dus om hierop aan te sluiten. Variëren en selecteren en vooral doen! Een transitie gaat niet zonder concreet doen: meerdere aanpakken, resultaten vergelijken en vervolgstappen definiëren. Een soort van organisch proces onder zekere regie. Gemeenten hebben begeleiding nodig in het overbruggingsmoment naar de markt. Als de markt het overpakt moeten ze zich langzaam terugtrekken. Leren loslaten is een uitdaging. Geleidelijke overdracht is noodzakelijk. Hierbij is sprake van lokale tempoverschillen. Kritische punten zijn: o Ondernemers meenemen in het proces en steeds meer initiërend laten zijn o Vertrouwen in de marktpartijen (die dienen dit ook waar te maken) o Neiging tot vervallen in oud gedrag o Marktwerking accepteren (ook toegang andere bedrijven op de lokale markt) Een goede ondersteuning van de lokale bedrijven is voor gemeenten belangrijk: hoe meer activiteiten vanuit bedrijven, hoe minder noodzaak tot actie van gemeente! Focus daarbij op bedrijven die willen, kunnen en doen! Focus op de beweging en faciliteer deze. Creëer bewustwording bij gemeenten t.a.v. ontschotten (energie + wonen + economie) t.b.v. omzet bedrijven. Er ontstaat een duidelijke verschuiving van zwaartepunt van milieubeleid naar het economisch perspectief. Wanneer ondernemers concrete omzetmogelijkheden generen zullen zij snelle geactiveerd worden om dit zelfstandig op te pakken (markttransitie). Blijft de omzet uit of achter dan is de ondernemersparticipatie een groot afbreukrisico. Dit vraagt om een actieve verbinding met de afdeling Economische Zaken (bedrijvencontactfunctionaris). Deze legt de focus op het genereren van economisch perspectief. Focus op opschaling en verbreding. Zorg dat de blik en focus gaat naar het opschalen naar een bredere marktwerking enerzijds (hogere aantallen en meer gecombineerde maatregelen) en het verbreden van het thema energie naar bijvoorbeeld een combinatie met lang zult u wonen of veiligheid en/of het maken van de stap naar energieneutraal. Dit vraagt een actieve verbinding van de ondernemers naar dergelijke initiatieven en past goed bij het vergroten en verstevigen van de business case van de bedrijven. Zorg waar mogelijk voor verbinding tussen koop en huur : Een slimme koppeling met de opgave van de woningbouwcorporatie met particuliere woningeigenaar kan een versnelling opleveren. Er kan namelijk een nieuwe groep ondernemers worden benaderd die niet actief is voor particuliere woningeigenaren, maar wel voor corporaties. De door hen ontwikkelde Innovatieve concepten kunnen vertaald worden naar de koopsector, dan wel kan er een gezamenlijke wijkgerichte aanpak (huur + koop) worden uitgerold. Verbind beleidsdoelen (energie) aan klantbehoefte. Beleidsdoelen zijn vaak strak omkadert (energie) terwijl de beweging juist vanuit een andere invalshoek gevonden kan worden. Slimme verbindingen helpen! Vertel het verhaal: story-telling. Laat de goede praktijkvoorbeelden zien en biedt deze (bedrijfs)initiatieven podium
8 Focus ook op gemeenten die concreet willen, kunnen en doen! (niet alle gemeenten) Stimuleer samenwerking tussen gemeenten: voorwaarde voor het ontstaan van regionale loketten en marktaanpakken 4.5 Kenmerken succesvolle marktaanpak (kaf van koren) Er zijn zoals aangegeven vooralsnog zeven inspiratie-aanpakken gedefinieerd op basis van de marktaanpakken in Overijssel: o Via wijkverenigingen o Deur-aan-deur o De energiecoöperatie o Besparingscampagne en samenwerking met woningbouwcorporaties (o.a. Reimarkt) o In actie met (sport)verenigingen o Vaste campagne en coördinerende adviseurs met consortia o Energieplein De vraag welke aanpak het meest succesvol is kan niet in het algemeen worden beantwoord. Dit hangt namelijk van veel factoren af, zoals bijvoorbeeld: 1. Is het bedrijfsleven lokaal (al) actief? Zijn er consortia? Wil men samenwerken op een energieplein? 2. Is er een energiecoöperatie? 3. Zijn er actieve wijkverenigingen die wat willen met het thema energie? 4. Zijn de woningcorporaties actief, wat is hun marktaandeel en waar hebben ze concentraties woningen? 5. Is er een grote sociale cohesie via de (sport)verenigingen en willen die wat rond energie? Het antwoord op deze en andere vragen bepalen onder meer de mogelijke kansrijkheid van een aanpak. In het algemeen geldt bij het bepalen van de keuze vooral: Als het bedrijfsleven actief is, is dit leidend. Faciliteer, werk samen, ondersteun en informeer woningeigenaren. Is er een beweging van onderop faciliteer deze dan (wijk- of sportvereniging, coöperatie etc.). Zelf trekken aan een aanpak via deze kanalen anders dan een initiële inspiratie-bijeenkomst kost veel tijd, geld en energie en leidt veelal tot weinig resultaat. Als er geen beweging is bij bedrijven of van onderop dan kan een deur-aan-deur-actie in een gebied met kansrijke woningen (bouwjaar <1975) helpen om beweging los te krijgen bij bedrijven en bewoners. De voorbereiding en uitvoering ervan is hoewel inmiddels breed ervaring is opgedaan hiermee in aanvang toch wel relatief intensief en daarmee kostbaar.
9 6. Conclusie Op basis van de inzet op ontwikkeling op zowel vraag- als aanbodzijde en de vraag naar de rol van de overheid daarin, is in Overijssel in de afgelopen periode van ruim twee jaar de nodige kennis en ervaring opgedaan op deze fronten Sluit aan op bredere klantbehoefte. Het activeren van de particuliere woningeigenaren blijkt een uitdaging. Het enkel aanspreken op de energievraag heeft maar een beperkt effect. Woningeigenaren investeren stap voor stap. Derhalve hebben wij de ondernemers het inzicht gegeven om ook aansluiting te zoeken op andere investeringsbehoeften. Denk hierbij langer thuis blijven wonen, veiligheid en leefbaarheid. Focus op bedrijven en woningeigenaren die willen, kunnen en doen. In het begin hebben we veel aandacht besteedt om iedere woningeigenaar te bereiken en ook (alle) lokale bedrijven. Later hebben we onze aanpak meer gericht op de mensen en bedrijven die willen, kunnen en doen. Daarmee kom je sneller tot uitvoering, worden resultaten eerder en beter zichtbaar en ontstaat er een aankleefeffect. Ondernemers komen pas echt snel in beweging als ze het gevoel hebben dat er omzet naar de concurrent gaat. Gezamenlijke aanpak tussen bedrijven en gemeenten richting de woningeigenaar versterkt elkaar. De gemeente is als onafhankelijke partij een goede afzender naar de particulier en biedt de bedrijven podium om hun aanbod te presenteren. Centrale coördinatie op een parallelle uitvoering 3 sporen is hierbij cruciaal. De 3 sporen zijn: o Vraagcreatie o Activeren aanbod o Overheid als facilitator (overbruggingsrol) Een lokale identiteit in de actieve marktaanpak is herkenbaar voor de lokale burger (dichtbij huis) en daarmee ook effectief. In dit stadium lijkt een lokale aanpak om vraag en aanbod bij elkaar te brengen de juiste hefboom. Versnelling energiebesparing en transitie: variëren en selecteren en vooral doen! Een transitie gaat niet zonder concreet doen: meerdere aanpakken, resultaten vergelijken en vervolgstappen definiëren. Dit vraagt om een soort van organisch proces onder zekere regie.
Blok-voor-Blok Hardenberg: PAKaan! 14 juni 2013
Blok-voor-Blok Hardenberg: PAKaan! 14 juni 2013 Inhoud Achtergrond Focus en doelstelling Samenwerkende partijen Praktijkproef: vijf pilots Stand van zaken Eerste lessen Vervolg Achtergrond Bewust Duurzaam
Nadere informatieEnergieloket EBGV 20-11-2015 Hier Opgewekt
Energieloket EBGV 20-11-2015 Hier Opgewekt Gerben van Lunteren, Feike van der Zandt, Aernoud Olde, Renske den Exter, Raoul Santibanez Gemeenten: Blaricum, Bussum, Hilversum, Huizen, Laren, Muiden, Naarden,
Nadere informatieDE OPGEWEKTE WONING CLUB Samen aan de slag, voor jouw duurzame huis!
DE OPGEWEKTE WONING CLUB Samen aan de slag, voor jouw duurzame huis! Wat is de Opgewekte Woning Club? De Opgewekte Woning Club is een slimme aanpak welke energiezuinig wonen en verbouwen bij woningeigenaren
Nadere informatieHoe ontwikkel je een onweerstaanbaar aanbod?
Hoe ontwikkel je een onweerstaanbaar aanbod? 21 oktober 2014 Stendert de Vries Mechteld Bakkeren Huidige situatie Energiebesparing bij particulieren komt moeilijk van de grond Bouwbedrijven vinden het
Nadere informatiehelpende hand Groningse gemeenten :SLIM Ondersteuningsprogramma gemeenten
helpende hand Groningse gemeenten :SLIM Ondersteuningsprogramma gemeenten 2011-2013 Energiebesparing Betaalbaarheid van wonen Gezondheid van binnenmilieu en comfort Kansen voor de lokale economie Redenen
Nadere informatieParticipatieverslag Nieuw & Anders
Participatieverslag Nieuw & Anders Op 26 en 31 maart vonden twee bijeenkomsten plaats met de titel Nieuw & Anders plaats. Twee bijeenkomsten die druk bezocht werden door vrijwilligers, verenigingen en
Nadere informatieGemeentelijke regisseurs. Regisseren en de kunst van de verleiding
Gemeentelijke regisseurs Regisseren en de kunst van de verleiding Van traditioneel management naar modern regisseren De gemeente heeft de regie dat gebeurt niet zomaar, en ook niet van de ene op de andere
Nadere informatieVan aannemen naar ondernemen Op weg naar opschaalbare businesscases in de bestaande particuliere woningbouw
Van aannemen naar ondernemen Op weg naar opschaalbare businesscases in de bestaande particuliere woningbouw Datum: Januari 2016 Auteurs: Opdrachtgever: Gertjan Brand - BRAND Project & Advies B.V. Stendert
Nadere informatieGIDS-gemeenten die de JOGGaanpak & GIDS combineren
GIDS-gemeenten die de JOGGaanpak & GIDS combineren Notitie versie 1.0 September 2016 Door Frea Haker (Gezond in ) Eveline Koks (Jongeren Op Gezond Gewicht) Anneke Meijer (Coördinatie Gezond Gewicht Fryslân
Nadere informatieMarkt functioneert nu mondjesmaat, er is meer potentieel dan nu wordt gerealiseerd, want:
Marktanalyse Markt functioneert nu mondjesmaat, er is meer potentieel dan nu wordt gerealiseerd, want: Onbekendheid gebouweigenaren & gebruikers met de mogelijkheden en winst die te behalen valt Ondoorzichtige
Nadere informatieOpleidingsprogramma DoenDenken
15-10-2015 Opleidingsprogramma DoenDenken Inleiding Het opleidingsprogramma DoenDenken is gericht op medewerkers die leren en innoveren in hun organisatie belangrijk vinden en zich daar zelf actief voor
Nadere informatieBrief aan de leden T.a.v. het college en de raad. 17 mei 2017 U Lbr. 17/028 (070) Gezamenlijke gemeentelijke uitvoering
Brief aan de leden T.a.v. het college en de raad Datum 17 mei 2017 Ons kenmerk BB/U201700352 Lbr. 17/028 Telefoon (070) 373 8393 Bijlage(n) 3 Onderwerp Gezamenlijke gemeentelijke uitvoering Samenvatting
Nadere informatieVISIEdocument. Innovatie in de bouw. April 2009
VISIEdocument April 2009 Innovatie in de bouw Innovatie in de bouw steeds belangrijker Innovatie is voor bouwbedrijven van steeds groter belang om zich in een snel veranderende samenleving te profileren
Nadere informatieWONEN en ENERGIE Verduurzaming particuliere woningvoorraad
Regio woensdag 4 oktober 2017 WONEN en ENERGIE Verduurzaming particuliere woningvoorraad Piet Wildschut (RUD NHN) 1 Regionale aanpak verduurzaming particuliere woningvoorraad Regio woensdag 4 oktober 2017
Nadere informatieScholder an Scholder Verenigen voor de toekomst Werken met de methodiek scholder an scholder 2.0
Scholder an Scholder 2.0 - Verenigen voor de toekomst Werken met de methodiek scholder an scholder 2.0 Opdracht Bestuurlijk Overleg Sport; 7 december 2016 Evaluatie van scholder an scholder (1.0) leert
Nadere informatieWoonvisie Regio Eindhoven. Samen werken aan drie uitdagingen voor de regionale woningmarkt
Woonvisie Regio Eindhoven Samen werken aan drie uitdagingen voor de regionale woningmarkt Actieprogramma 2013 1 Inleiding Op 28 juni 2012 heeft de Regioraad de Regionale Woonvisie 2012-2015 vastgesteld.
Nadere informatieHet (verder) versterken van de leefbaarheid in multiculturele buurten, wijken en regio s, een en ander in de ruimste zin.
Stichting De Wijk is van ons Allemaal is opgericht op 24 februari 1997. De roepnaam van de stichting is WijkAlliantie. De statuten omschrijven het doel van de stichting als volgt: Het (verder) versterken
Nadere informatieSlimme zet! Vindingrijk in vastgoedopgaven!
Slimme zet! Vindingrijk in vastgoedopgaven! Postbus 711 3900 AS Veenendaal Kerkewijk 26 3901 EG Veendaal (T) 0318-55 19 60 (F) 0318-55 19 61 (M) info@ingeniousvastgoed.nl (I) www.ingeniousvastgoed.nl Haar
Nadere informatieEffectieve samenwerking: werken in driehoeken
Effectieve samenwerking: werken in driehoeken Werken in driehoeken is een wijze van samenwerking die in elke organisatie, projectteam en netwerk mogelijk is. Het maakt dat we kunnen werken vanuit een heldere
Nadere informatieLokale aanpak energiebesparing. Particuliere woningen
Lokale aanpak energiebesparing Particuliere woningen Gertjan Brand Gernand Plaggenmars verbinder, organisator en adviseur combineert theorie en praktijk: strategie, beleid, uitvoering resultaat praktische
Nadere informatieAsbest van het bedrijfsdak Versnelde verwijdering loont
Asbest van het bedrijfsdak Versnelde verwijdering loont GVL Project Overijssel: Versnelde verwijdering asbestdaken op bedrijventerreinen Bedrijventerreinen: Ambitie voor 2013-2018: 80% reductie asbestdaken
Nadere informatieMenukaart Energietransitie gemeenten
Menukaart Energietransitie gemeenten In 2018 is bij gemeenten een nieuw gemeentebestuur aangetreden. De energietransitie wordt voor hen dé grote uitdaging! Om hierin grote stappen te kunnen zetten, moeten
Nadere informatieAandacht voor voedsel bij Gelderse gemeenten. Resultaten digitale verkenning 22 september 14
Aandacht voor voedsel bij Gelderse gemeenten Resultaten digitale verkenning 22 september 14 In het kort Doelgroep: Gelderse gemeenten Doel: verkennen behoefte aan provinciale ondersteuning bij faciliterende
Nadere informatieRegiegemeente Wendbaar met de blik naar buiten. Zichtbaar met de blik naar binnen. Auteur: Daan Platje VeranderVisie Datum: maart 2011 Pagina 1 van 7
Regiegemeente Wendbaar met de blik naar buiten. Zichtbaar met de blik naar binnen. Auteur: Daan Platje VeranderVisie Datum: maart 2011 Pagina 1 van 7 Gemeentelijke regie Het Rijk heeft kaders opgesteld
Nadere informatieInstrument: de Actorenanalyse. 1. Wat is een Actorenanalyse. 2. Doel van een Actorenanalyse. Instrumenten Actorenanalyse
Instrument: de Actorenanalyse Instrument: de Actorenanalyse 1 1. Wat is een Actorenanalyse 1 2. Doel van een Actorenanalyse 1 3. Het opstellen van een Actorenanalyse 2 4. Eisen aan een goede Actorenanalyse
Nadere informatiehet thema kind en natuur waarmee een basis gelegd wordt voor betrokkenheid op latere leeftijd.
Plan van Aanpak Vermaatschappelijking van groen, natuur en landschap 2016-2017 23 november 2015 Aanleiding De provincie geeft aan dat draagvlak en betrokkenheid van burgers en maatschappelijke organisaties
Nadere informatieProjectplan Het Nieuwe Wonen
Projectplan Het Nieuwe Wonen 1 1. Inleiding Duurzaamheidsambitie Giessenlanden heeft de ambitie om in 2030 energieneutraal te zijn. In het duurzaamheidsplan Giessenlanden zijn diverse beleidsvoornemens
Nadere informatieDAP er Zenderen. Dorps Ambitie Plan Zenderen. Opgesteld voor: Dorpsraad Zenderen Contactpersoon OVKK: Tom Jannink Datum: 05 oktober 2018 Versie: 1.
DAP er Zenderen Dorps Ambitie Plan Zenderen Opgesteld voor: Dorpsraad Zenderen Contactpersoon OVKK: Tom Jannink Datum: 05 oktober 2018 Versie: 1.1 OVKK Vilsterseweg 11 7734 PD Vilsteren Tel 0529-478194
Nadere informatie6 TIPS DIE HET PRESTEREN VAN UW WERKOMGEVING VERBETEREN
6 TIPS DIE HET PRESTEREN VAN UW WERKOMGEVING VERBETEREN INLEIDING Het Nieuwe Werken is in de afgelopen jaren op vele plekken geïntroduceerd om slimmer om te gaan met de beschikbare middelen binnen organisaties
Nadere informatieProgramma Energie 2012-2015 Samenvatting Projectplan
Programma Energie 2012-2015 Samenvatting Projectplan Lokale Energie Lokale Energie - 4 Lokale energie-initiatieven - Een loket voor buurt- en dorpsinitiatieven Projectnaam : Lokale Energie Opdrachtgever
Nadere informatieVacature projectleider landelijke voedsel community building / campagne
Vacature projectleider landelijke voedsel community building / campagne De NMF s staan voor mooie en duurzame provincies. Lokaal en duurzaam geproduceerd voedsel dat goed is voor onze planeet, onze biodiversiteit
Nadere informatieWELKOM. Doorpakken met aardgasvrije wijken. Donderdag 6 december, Jaarbeurs Utrecht
WELKOM Doorpakken met aardgasvrije wijken Donderdag 6 december, Jaarbeurs Utrecht Dubbele urgentie, dubbelslag! Verduurzaming kwetsbare wijken Anke van Hal & Matthijs Uyterlinde Doorpakken met aardgasvrije
Nadere informatieDynamische en bruisende Spoorzone dromen realiseren achter het spoor, we gaan ervoor
Dynamische en bruisende Spoorzone dromen realiseren achter het spoor, we gaan ervoor Ambitie en Aanleiding Activiteiten Te realiseren waarden Onze werkwijze Ambitie Spoorzone met allure * Kwaliteitsverbetering
Nadere informatieBinden, bewaren, bezielen en betalen
EGH/ZHL november 2013 Binden, bewaren, bezielen en betalen voor landschap en erfgoed in Zuid-Holland Zuid-Holland heeft veel te bieden qua natuur, landschap en erfgoed. Er zijn talrijke partijen die zich
Nadere informatieFAQ MARKTPLAATS VOOR ENERGIENEUTRALE KANTOORRENOVATIES
FAQ MARKTPLAATS VOOR ENERGIENEUTRALE KANTOORRENOVATIES 1. Ik ben adviseur en werk normaal gesproken rechtstreeks in opdracht van de gebouweigenaar of gebruiker. Moet ik me nu aanmelden als Maker? Of moet
Nadere informatieORGANISATIE- EN PERSONEELSBELEID
ORGANISATIE- EN PERSONEELSBELEID maart 2018 Inleiding In onderhavige notitie is het organisatie- en personeelsbeleid van de gemeente Rucphen beschreven. Dit organisatie- en personeelsbeleid is in samenspraak
Nadere informatieStrategisch Communicatieplan Meedoen in Alblasserdam Augustus 2013
Strategisch Communicatieplan Meedoen in Alblasserdam Augustus 2013 Wendy Hermans Monique Speelman Karin Stevens Inhoudsopgave 1 Meedoen in Alblasserdam... 3 1.1 Inleiding... 3 1.2 Ontwikkelingen... 3 1.3
Nadere informatieSamenwerken aan welzijn
Samenwerken aan welzijn Richting en houvast 17 november 2017 Het organiseren van welzijn Het afgelopen jaar hebben we met veel inwoners en maatschappelijke partners gesproken. Hiermee hebben we informatie
Nadere informatieWe zien een datagedreven wereld vol kansen. Toepassingscentrum voor big data oplossingen
We zien een datagedreven wereld vol kansen Toepassingscentrum voor big data oplossingen We zien succesvolle organisaties groeien door big data 50% van de meest succesvolle organisaties Volg ons op twitter:
Nadere informatieVoor Ondernemers Door Ondernemers in Groningen. Vodo50. Groningen, september 2014 Martijn van der Tuin
Voor Ondernemers Door Ondernemers in Groningen Vodo50 Groningen, september 2014 Martijn van der Tuin Aanleiding Nederland en Groningen moeten het voor de groei van de economie vooral hebben van actieve
Nadere informatieOPLEGNOTITIE ECONOMISCHE AGENDA DE BEVELANDEN
OPLEGNOTITIE ECONOMISCHE AGENDA DE BEVELANDEN Aan : Kerngroep De Bevelanden Van : Werkgroep Werken Datum : 11-10-2016 Onderwerp : Economische agenda De Bevelanden In het najaar van 2014 heeft het Bestuurlijk
Nadere informatieGemeenschapstuinen. RadarGroep. Duurzaam instrument voor integrale wijkaanpak, sociale cohesie, participatie en re-integratie.
RadarGroep Gemeenschapstuinen Duurzaam instrument voor integrale wijkaanpak, sociale cohesie, participatie en re-integratie. Bureau voor sociale vraagstukken Wie zaait zal oogsten is een veelgehoord gezegde.
Nadere informatieGLOEI 2015 & de werkgemeenschappen in het kort
GLOEI 2015 & de werkgemeenschappen in het kort GLOEI = sociale duurzaamheid, van A naar anders. Anders denken, nieuwe wegen bewandelen en nieuwe, niet voor de hand liggende samenwerking tot stand brengen
Nadere informatieopdrachtformulering subsidiëring MEE 2017
opdrachtformulering subsidiëring MEE 2017 Aanleiding Met ingang van 1 januari 2015 zijn de gemeenten verantwoordelijk voor de cliëntondersteuning voor alle inwoners, voorheen was dit een verantwoordelijkheid
Nadere informatieMAC Midden-Brabant platform voor zorginnovaties
platform voor zorginnovaties Ontwikkeling Business Case MAC 25 november 2010 Dit project is mede mogelijk gemaakt door een bijdrage van De Ideale Connectie (REAP) Pagina: 2 Business Case De business case
Nadere informatieVerduurzamen begint bij jezelf Inspiratieavond Langstraat Energie Waalwijk, 11 december 2016
Verduurzamen begint bij jezelf Inspiratieavond Langstraat Energie Waalwijk, 11 december 2016 Koos Kerstholt 0-energie Anna Provoost Kennisoverdracht Wanda Kruijt Zorg Adrie van Duijne Directeur Inspiratietafels
Nadere informatieKoopstromenonderzoek 2019
Retailsymposium Koopstromenonderzoek 2019 Onderzoek 2009 Ontwikkelingen vraag Marktconsultatie aanbod gedragen programma van eisen Uitvoering onderzoek 2018 : marktconsultatie 2019 : uitvoering onderzoek
Nadere informatieMedisch Applicatie Centrum Midden-Brabant. januari 2010
januari 2010 Pagina: 2 Missie Het Medisch Applicatie Centrum (MAC) is een onafhankelijk Midden Brabants samenwerkingsverband van gezondheidszorginstellingen, verzekeraars, kennisinstellingen en bedrijven
Nadere informatieOndernemershuis en Pioneering Café. Succesvol Innoveren
Ondernemershuis en Pioneering Café Succesvol Innoveren Welkom & toelichting programma Gertjan Brand en Stendert de Vries Programma 15.30 Welkom en toelichting programma Gertjan Brand & Stendert de Vries
Nadere informatieSUCCESVOL INNOVEREN GAAT SNELLER MET DE JUISTE PARTNERS!
Innovatieplatform voor industrieel oppervlaktebehandelend Nederland SUCCESVOL INNOVEREN GAAT SNELLER MET DE JUISTE PARTNERS! VOORSPRONG DOOR INNOVATIEGERICHTE SAMENWERKING Dat Nederland er economisch goed
Nadere informatieGO 12. Bewonerscampagne vervolg Steek energie in je huis
GO 12 Bewonerscampagne vervolg Steek energie in je huis Achtergrond Het doel van de campagne is om het voor bewoners - eigenaar/bewoners in dit geval, aantrekkelijk te maken om daadwerkelijk te investeren
Nadere informatieWerkplan Centrum XL 2015/2016
Werkplan Centrum XL 2015/2016 Maart 2015, Amsterdam Inleiding: toekomstperspectief Centrum XL Er zijn veel ontwikkelingen gaande in Amsterdam op het gebied van economie, logistiek en duurzaamheid die van
Nadere informatieVormgeven aan Vernieuwend Opdrachtgeverschap. 11 september 2013
Vormgeven aan Vernieuwend schap september 203 Waarom vernieuwing? Wat bereiken met vernieuwend opdrachtgeverschap? Afwenden onnodige kosten, naar lagere prijs Vermijden tegenvallende kwaliteit, meer kwaliteit
Nadere informatieKick-off Kenniskring Zelfredzaamheid ICT, Zorg en Welzijn 20 maart 2014, In de Ruimte, Utrecht
Kick-off Kenniskring Zelfredzaamheid ICT, Zorg en Welzijn 20 maart 2014, In de Ruimte, Utrecht 13.30 - Opening danielle@digitalestedenagenda.nl h.haveman@enschede.nl www.twitter.com/dezorgendestad 1 Digitale
Nadere informatieWatersysteem van de Toekomst: vervolg debat-diner
Memo Aan deelnemers diner-debat Eye Kopie aan Contactpersoon Rik van Terwisga Datum 8 januari 2015 Onderwerp Vervolg Debat-diner "Watersysteem van de Toekomst" Watersysteem van de Toekomst: vervolg
Nadere informatieKRIMP INLEIDING. voor de welvaart. Bevolking -1,2% Banen -4% In 2012 hebben het Ministerie van Binnenlandse Zaken en de provincie Zuid-Holland
SMART WATER INLEIDING In 2012 hebben het Ministerie van Binnenlandse Zaken en de provincie Zuid-Holland - nieuw te ontwikkelen) projecten en activiteiten aan worden verbonden en worden KRIMP voor de welvaart
Nadere informatieUITVRAAG CIRCULAIR BOUWEN ICM MASTERCLASS 2017
UITVRAAG CIRCULAIR BOUWEN ICM MASTERCLASS 2017 DEMONTABEL BOUWEN Menno vd Veen, manager Duurzaamheid en Circulair Bouwen zijn belangrijke thema's bij woningcorporatie De Woonplaats. Wij zijn daarom ook
Nadere informatieRidderkerk dragen we samen!
Ridderkerk dragen we samen! Inleiding In mei 2015 heeft de gemeenteraad de startnotitie vastgesteld met de titel Ridderkerk dragen we samen! De subtitel luidt: van burgerparticipatie naar overheidsparticipatie.
Nadere informatieProvero bijeenkomst. Utrecht, 15 november 2016 Ernst Koperdraat Jos Dolstra
Provero bijeenkomst Utrecht, 15 november 2016 Ernst Koperdraat Jos Dolstra Doel Informeren Met elkaar verkennen van de strategie voor invoering van de Omgevingswet Vraag: hoe ver is uw organisatie? Hoe
Nadere informatieToespraak staatssecretaris Bijleveld (BZK) Festival In actie met burgers! Woensdag 16 december 2009. Dames en heren,
Toespraak staatssecretaris Bijleveld (BZK) Festival In actie met burgers! Woensdag 16 december 2009 Dames en heren, Een maand geleden mocht ik in Utrecht samen met vertegenwoordigers van 47 Europese landen
Nadere informatieTRANSITIE AWBZ. Hoe organiseert u toegang? Gouda, 11 oktober 2013 Stefan Meulesteen - Stimulansz
TRANSITIE AWBZ Hoe organiseert u toegang? Gouda, 11 oktober 2013 Stefan Meulesteen - Stimulansz AFTRAP Stimulansz ondersteunt gemeenten en welzijnsinstellingen. Sterk gericht op uitvoeringspraktijk. Voor
Nadere informatieOok Coevorden. Een overkoepelend platform voor alle @Coevordenaren. Project Datum Versie Status. Opzet platform Ook Coevorden 2 april 2015 0.
Ook Coevorden Een overkoepelend platform voor alle @Coevordenaren Project Datum Versie Status Opzet platform Ook Coevorden 2 april 2015 0.4 Concept 1. Visie Achtergrond: van twitter via verbinding naar
Nadere informatieAan de slag met de Omgevingswet. Hart van Brabant 28 juni 2017
Aan de slag met de Omgevingswet Hart van Brabant 28 juni 2017 Waar gaan wij het over hebben? Omgevingswet in het kort Betekenis wet voor raad en samenleving Ambitie, veranderopgave en invoeringsstrategieën
Nadere informatieBESTURINGSFILOSOFIE GEMEENTE GOOISE MEREN
BESTURINGSFILOSOFIE GEMEENTE GOOISE MEREN Projectleider Afdeling Iris van Gils Kerngroep Visie/Missie Datum 28 november 2014 Planstatus Vastgesteld in de Fusieraad 24 november 2014 Opdrachtgever Stuurgroep
Nadere informatieOndernemend werken in welzijnsorganisaties
Training & Advies Ondernemend werken in welzijnsorganisaties Betere resultaten met nieuwe competenties Ondernemend werken in welzijnsorganisaties De welzijnssector is sterk in beweging, dat weet u als
Nadere informatieONVERMIJDELIJK CIRCULAIR
ONVERMIJDELIJK CIRCULAIR WEEK VAN DE CIRCULAIRE ECONOMIE MAANDAG 14 T/M VRIJDAG 18 JANUARI 2019 WORD SPONSOR EN ZET JOUW ORGANISATIE OP DE KAART ALS CIRCULAIRE KOPLOPER! Circulaire ondernemers, organisaties
Nadere informatie1. Leren met en van elkaar. 2. Digitale ontsluiting van kennis en informatie
Uitkomsten bijeenkomst Samenwerken aan leefbaarheid op 9 oktober in Maarn Vragen, drempels en behoeftes bewonersinitiatieven in beeld en mogelijke vervolgstappen De oogst van de bijeenkomst op 9 oktober
Nadere informatieRiedsútstel. Underwerp Duurzaamheidsbeleid 2014-2018
Riedsútstel Ried : 22 januari 2015 Status : Opiniërend/Besluitvormend Eardere behandeling : Informerend d.d. 6 november 2014 Agindapunt : 10 Portefúljehâlder : M. van der Veen Amtner : mw. R.M.A. van Sonsbeek
Nadere informatieOMGEVINGSWET OMGEVINGSWET
OMGEVINGSWET OMGEVINGSWET Saskia Engbers strateeg Ruimte gemeente Zwolle 25 februari 2016 24-2-2016 wij presenteren u... 2 Opzet presentatie 1. Hoofdlijnen Omgevingswet 2. Hoe past OGW in transformatie
Nadere informatieVerspreiden en borgen: werkwijze om andere locaties binnen de organisatie veilig te maken
Verspreiden en borgen: werkwijze om andere locaties binnen de organisatie veilig te maken Dat men zich bewust is van een probleem en een mogelijke oplossing (een verbetertraject) leidt niet automatisch
Nadere informatieProgramma Zelfbouw Rotterdam 2015-2018
Programma Zelfbouw Rotterdam 2015-2018 2 Programma Zelfbouw Rotterdam 2015-2018 pakjeruimte.nl zelfbouw@rotterdam.nl facebook.com/zb010 pinterest.com/pakjeruimte Programma zelfbouw rotterdam 2015-2018
Nadere informatieVAN BELEID NAAR BUSINESS Een methode om écht te gaan ondernemen
VAN BELEID NAAR BUSINESS Een methode om écht te gaan ondernemen AANLEIDING De creatieve industrie is een sector die de economische en culturele waarde van betekenis centraal stelt en exploiteert. Deze
Nadere informatieDe motor van de lerende organisatie
De motor van de lerende organisatie Focus op de arbeidsmarkt Naast het erkennen van leerbedrijven is Calibris verantwoordelijk voor ontwikkeling en onderhoud van kwalificaties in de sectoren zorg, welzijn
Nadere informatieSportweetje. Het Katwijkse. sportieve toekomst! naar een. Nieuws, trends en tips voor een gezond en sportief verenigingsleven
Het Katwijkse Sportweetje Nieuws, trends en tips voor een gezond en sportief verenigingsleven digitale nieuwsbrief voor het verenigingsleven editie 2015.1 klik en lees het artikel van uw interesse volg
Nadere informatieNaar meer scherpte in de Rijk-Regio agenda voor innovatiestimulering. Berry Roelofs Principal Consultant
Naar meer scherpte in de Rijk-Regio agenda voor innovatiestimulering Berry Roelofs Principal Consultant Utrecht, 17 december 2015 Goede uitgangssituatie, maar Nederland doet het goed 16 e economie van
Nadere informatiecoalition paper Smart Mobility
coalition paper Smart Mobility 2 Coalition Paper Smart Mobility Coalition Paper Smart Mobility Provincies zien kansen voor Smart Mobility. Niet voor niets werken wij met anderen aan talloze slimme innovaties
Nadere informatieDuurzaamheid in praktijk De aannemer als adviseur!
Duurzaamheid in praktijk De aannemer als adviseur! Aannemersbedrijf Lindeloof Albert Martinus Onderwerpen 1. Praktijkvoorbeeld de Vogelbuurt, in het kort! 2. Integrale ambitie & marktconsultatie 3. Een
Nadere informatieAllereerst wil ik u een gezegend, gezond en gelukkig Nieuwjaar toewensen! En uiteraard hoop en wens ik dat het uw ondernemingen goed gaat.
Toespraak bij het Nieuwjaarsontbijt van de Building Society, door Commissaris van de Koningin, drs. Ank Bijleveld-Schouten, op 10 januari 2012 te Delden. Dames en heren, Allereerst wil ik u een gezegend,
Nadere informatieHet White Box model:
Het White Box model: Een krachtige veranderstrategie die mensen in beweging brengt. Visie, aanpak en trainingsadvies Een waardevol gespreksmodel voor, WMO en Jeugdwet, consulenten om eigen initiatief en
Nadere informatieGids voor werknemers. Rexel, Building the future together
Gids voor werknemers Rexel, Building the future together Editorial Beste collega s, De wereld om ons heen verandert snel en biedt ons nieuwe uitdagingen en kansen. Aan ons de taak om effectievere oplossingen
Nadere informatieSPORTSTIMULERING IN DE OPVANG
www.livingvision.nl MANAGEMENT SAMENVATTING SPORTSTIMULERING IN DE OPVANG Oktober 2009 Meedoen, de uitdaging De sportvisie van de Federatie Opvang is onderdeel van het programma Meedoen van de Federatie
Nadere informatieDuurzaam vernieuwen en samenwerken in de bouw
Duurzaam vernieuwen en samenwerken in de bouw Prof.dr. Jacqueline Cramer Universiteit Utrecht Opzet lezing Wat zijn de grote opgaven in de bouw op het gebied van duurzaamheid? Hoe kunnen deze opgaven worden
Nadere informatieCIVIC CROWDFUNDING VOOR EINDHOVEN
Raadsnummer 15R6401 CIVIC CROWDFUNDING VOOR EINDHOVEN Inleiding Crowdfunding is een vorm van financiering voor projecten en ondernemingen. Een grote groep mensen legt een klein bedrag in om een project
Nadere informatieDe lokale verbinding JOGG en GIDS
De lokale verbinding JOGG en GIDS Studiedag Gezond in 3 november 2016 Wat is ook alweer het verschil tussen JOGG en GIDS? Wat doen gemeenten die zowel JOGG als GIDS zijn? Voorbeelden: Nuth, Weststellingwerf,
Nadere informatieDe gemeenteraad buitenspel na de invoering van de Omgevingswet? Gemeenteraad Bergen op Zoom 10 april 2017
De gemeenteraad buitenspel na de invoering van de Omgevingswet? Gemeenteraad Bergen op Zoom 10 april 2017 Waar gaan wij het over hebben? Geheugen opfrissen: Omgevingswet in het kort Betekenis wet voor
Nadere informatieVoor wie is dit bedoeld
Voor wie is dit bedoeld Voor Kantoor/secties Partners Medewerkers Kantoordirecteur & HR manager Die Serieus werk maken van ontwikkeling/ groei/opleiding van medewerkers. Medewerkers de ruimte willen geven
Nadere informatieSpeech Maxime Verhagen bij 50-jarig jubileum GMB Openluchtmuseum Arnhem, donderdagmiddag 5 september 2013
Speech Maxime Verhagen bij 50-jarig jubileum GMB Openluchtmuseum Arnhem, donderdagmiddag 5 september 2013 Geachte aanwezigen, Nederland heeft een al sterke internationale reputatie als het om deltatechnologie
Nadere informatieGebiedsontwikkeling. The Missing Link. Een gebied op de kaart zetten met identiteit
Gebiedsontwikkeling Een gebied op de kaart zetten met identiteit Overtuigende plannen met het verhaal van de plek Een plek met een herkenbare identiteit draagt bij aan het welzijn van de mensen die er
Nadere informatie1. Wethouder Tiemens te machtigen voor het ondertekenen van het Gelders Energie Akkoord.
Collegevoorstel Openbaar Onderwerp Deelname Gelders Energieakkoord Programma Duurzaamheid Portefeuillehouder H. Tiemens Samenvatting Het Klimaatverbond, Alliander en Gelderse Natuur en Milieufederatie
Nadere informatieEerder en Dichtbij. Projectplan
Eerder en Dichtbij Projectplan Bussum, augustus september 2012 1. Inleiding De pilot Eerder en Dichtbij is een verlening van de eerste pilot Meer preventie minder zorg. Het doel van de pilot was oorspronkelijk
Nadere informatieTijd voor Het Nieuwe Leidinggeven! Lees in 2 minuten wat Het Nieuwe Leidinggeven is, wat het uw organisatie brengt en hoe het te ontwikkelen is.
Tijd voor Het Nieuwe Leidinggeven! Lees in 2 minuten wat Het Nieuwe Leidinggeven is, wat het uw organisatie brengt en hoe het te ontwikkelen is. De manier waarop we het werk organiseren en samenwerken
Nadere informatieBurgerparticipatie en de rol van de gemeenteraad
Burgerparticipatie en de rol van de gemeenteraad 5 juli 2018 Raadswerkgroep Burgerparticipatie In november 2017 heeft een aantal raadsleden zich opgegeven om de Raadswerkgroep Burgerparticipatie te vormen
Nadere informatieToelichting op de atlassen met de voortgang in de regio s VNG-ONDERSTEUNINGSSTRUCTUUR ENERGIEBESPARING PARTICULIERE WONINGEN
Toelichting op de atlassen met de voortgang in de regio s VNG-ONDERSTEUNINGSSTRUCTUUR ENERGIEBESPARING PARTICULIERE WONINGEN In het Nationaal Energie Akkoord is voor het onderdeel particuliere woningen
Nadere informatieGebieden Energie Neutraal
Gebieden Energie Neutraal Kennismaken met het programma GEN Liesbeth Schipper 27 september 2012 Inhoud Achtergrond Opzet GEN programma GEN Nieuwbouw Energieconcept Ontwikkel en businessmodel Omgeving GEN
Nadere informatieRoadmap BIM Loket. Versie 7, 1 december 2015. 1.1 Inleiding
Roadmap BIM Loket Versie 7, 1 december 2015 1.1 Inleiding Eind april 2015 is de Stichting BIM Loket opgericht. Afgelopen maanden is de organisatie ingericht en opgestart. Mede op verzoek vanuit de BIR
Nadere informatieMet onderscheidend en gemeenschappelijk beleefd organisatie DNA het beste toekomstperspectief. Verbeteren kan alleen van binnenuit.
Met onderscheidend en gemeenschappelijk beleefd organisatie DNA het beste toekomstperspectief Verbeteren kan alleen van binnenuit. Onze visie, missie en strategie Visie: dat er in alle organisaties een
Nadere informatieInnovatie in Eersel. Eersel onderweg naar Niet alleen de bestemming, maar ook de reis. Raadsinformatieavond 6 september 2016
Innovatie in Eersel Eersel onderweg naar 2030 Niet alleen de bestemming, maar ook de reis. Raadsinformatieavond 6 september 2016 Programma Het begrip Innovatie Eerselse innovatiestrategie Strategie in
Nadere informatieWerken aan mobiliteit levert winst op.
Werken aan mobiliteit levert winst op. www.twentemobiel.nl Werken aan mobiliteit levert winst op Onze werk- en leefomgeving verandert. De digitale wereld, globalisering en toenemende verkeersdrukte vragen
Nadere informatieClean Tech Delta. Privaat-publiek samenwerkingsverband voor economische structuurversterking. Welkom bij de Provada!
Clean Tech Delta Privaat-publiek samenwerkingsverband voor economische structuurversterking Welkom bij de Provada! Wij van Clean Tech Delta, thuishaven voor cleantech innovaties in de regio Delft-Rotterdam-Drechtsteden,
Nadere informatieCompetentie Confrontatie matrix
Competentie Confrontatie matrix Inleiding 2 Opdracht 3 Invulmatrix 4 Voorbeeldmatrix 5 1 Inleiding Entrepreneur Consultancy heeft als missie het ontwikkelen van ondernemerschap. Er zijn veel ondernemers,
Nadere informatie