BEGELEIDINGS- AANBOD Pedagogische Begeleiding West-Vlaanderen Secundair Onderwijs

Transcriptie

1 BEGELEIDINGS- AANBOD Pedagogische Begeleiding West-Vlaanderen Secundair Onderwijs Baron Ruzettelaan Assebroek tel. (050) fax: (050) website:

2 INHOUDSOPGAVE INHOUDSOPGAVE... 1 MISSIE en VISIE Medewerkers Katholiek Onderwijs Vlaanderen regio West-Vlaanderen STAFDIENST pedagogische Begeleiding West-Vlaanderen SCHOOLBEGELEIDER - ANKERFIGUUR VAKBEGELEIDERS (Voltijds secundair onderwijs en parallelle vakken in BuSo, CLW en CVO) PEDAGOGISCH BEGELEIDERS COMPETENTIE-ONTWIKKELING PEDAGOGISCH BEGELEIDERS PROJECT TAAL PEDAGOGISCH BEGELEIDERS BuO MEDEWERKERS EEKHOUTCENTRUM DIENSTVERLENING KALENDER S.O Informatie en communicatie Website: Publicaties en mededelingen vanuit Katholiek Onderwijs West-Vlaanderen DIDACTISCHE EN PEDAGOGISCHE BERICHTEN TWEEWEKELIJKSE MEDEDELINGEN ANDERE PUBLICATIES (TERUG TE VINDEN OP DE WEBSITE) Organiseren en/of ondersteunen van netwerken op schoolniveau Schoolbezoek VAK- EN DOMEINBEGELEIDING SCHOOLBEGELEIDING Werking vakgroepen en studierichtingen Pedagogische studiedag Organiseren en /of ondersteunen van netwerken Codi - aldi voorzitters scholengemeenschappen REGIONAAL OVERLEG CODI - VOORZITTERS NIEUWJAARSRECEPTIE Netwerken van directies REGIONAAL OVERLEG CVO-DIRECTIES REGIONAAL OVERLEG CLW-COÖRDINATOREN REGIONAAL OVERLEG DIRECTIES NIJVERHEID REGIONAAL OVERLEG DIRECTIES HANDEL REGIONAAL OVERLEG DIRECTIES PERSONENZORG REGIONAAL OVERLEG ADMINISTRATIEVE DIRECTIES REGIONAAL OVERLEG DIRECTIES SPORTSCHOLEN Regionale directievergaderingen - Raad van directeurs Regionale samenkomsten voor bepaalde vakgebiedeninterne begeleiders DATA EN OVERZICHT VAN ONTMOETINGEN MUZISCH-CREATIEF : Katholiek Onderwijs Ped. begeleiding West-Vlaanderen Secundair onderwijs - Begeleidingsbrochure

3 LO, MO EN PO Tweedaags Congres van het Middenkader ONDERWIJSKWALITEIT (24 25 november 2015) Gok-beleid (Gelijke OnderwijsKansen) en IPB-vergaderingen (Interne Pedagogische Begeleiders bso) Tweedaagse directies Regionaal overleg identiteit Regionaal overleg Pastoraal op school Overleg met GLO (geïntegreerde lerarenopleidingen)en SLO (specifieke lerarenopleidingen) Stuur- en werkgroepen van vakbegeleiders Diocesane werkgroep ondersteunend personeel Studiedagen i.s.m. het Eekhoutcentrum ONDERSTEUNING VAN SCHOOLBESTUREN Katholieke dialoogschool Ontmoeting nieuwe bestuurders: Masterclass (Guimardstraat) Diocesaan vormingsaanbod identiteit en schoolpastoraal Kompas: d Abdij Diocesaan vormingsmoment Bestuurlijke schaalvergroting Voorjaarseminarie Diocesane jaarvergadering voor leden van schoolbesturen AANVANGSBEGELEIDING Nieuwe directies Nieuwe leraren SAMENKOMSTEN BEGINNENDE LERAREN MET DE VAKBEGELEIDING IDENTITEITSDAGEN AANVANGSBEGELEIDING OPVOEDINGSPROJECT BEGINNENDE LERAREN Ondersteunend personeel VORMINGSPROGRAMMA IDENTITEITSDAGEN AANVANGSBEGELEIDING OPVOEDINGSPROJECT ONDERSTEUNEND PERSONEEL Stagiairs lerarenopleidingen INTRODUCTIEDAGEN VOOR STAGIAIRS LERARENOPLEIDINGEN IN DE SCHOLEN Opvolging schooldoorlichting PROJECT IN DE KIJKER: Competentiebegeleiding Algemene visie en doelstellingen Programma - inhouden Een inclusieve benadering van schoolontwikkeling Een inclusief klasklimaat realiseren Inschrijvingsbeleid De ouder en de leerling als ervaringsdeskundige Aan de slag binnen het gemeenschappelijk curriculum Planmatig werken met een leerlingvolgsysteem Overleg handelingsgericht organiseren Katholiek Onderwijs Ped. begeleiding West-Vlaanderen Secundair onderwijs - Begeleidingsbrochure

4 UDL: een krachtige, toegankelijke leeromgeving Samen sterker op de klasvloer Binnenklasdifferentiatie Redelijke aanpassingen Aan de slag met een individueel aangepast curriculum Basisaanbod binnen BuO Type Omschrijving methodieken Leergroepen Infosessies PROJECT IN DE KIJKER: Project taal Pedagogisch-didactisch aanbod en supervisie Kwaliteitsontwikkeling VOET(vakoverschrijdende eindtermen) Digitale didactiek: Naar een efficiënte integratie van ICT in het onderwijsleerproces Evalueren van leerlingen / van leren Van nascholingsbeleid naar nascholingsplan PDO (Pedagogisch Didactische Ondersteuning) PDO PROFESSIONALISERING VAN VAKGROEPWERKING PDO LEERCOMPETENTIES IN MIJN SCHOOL, EEN INHOUDELIJKE EN STRATEGISCHE AANPAK Reflectiegroep ondersteunend personeel BEGELEIDINGSPRIORITEITEN BUITENGEWOON ONDERWIJS Aandacht voor : Extra aandacht voor : Specifieke accenten Verdiepend en professionaliserend werken Handelingsplan als kwaliteitsmotor Binnenklasdifferentiatie als antwoord op het leren omgaan met diversiteit en heterogeniteit in de klasgroepen Co-teaching Hospiteren Effectieve didactische strategieën Omgaan met gedragsproblemen.(ook voor gewoon basisonderwijs) Ontwikkelen en implementatie van nieuwe leerplankader Multidisciplinair werken vanuit meervoudige partijdigheid NASCHOLINGEN - DAGEN VAN LEERPLANNEN GLOBAAL OVERZICHT MEDEWERKERS WE WERKEN SAMEN MET d Abdij - Brugge: situering Katholiek Onderwijs Ped. begeleiding West-Vlaanderen Secundair onderwijs - Begeleidingsbrochure

5 18 Universiteit en hogescholen bisdom Brugge Seminarie in het bisdom Brugge Centra voor volwassenenonderwijs Vrije Centra voor Leerlingenbegeleiding Diocesaan Centrum Groenhove Katholiek Onderwijs Ped. begeleiding West-Vlaanderen Secundair onderwijs - Begeleidingsbrochure

6 MISSIE en VISIE Beste directeur Beste collega's De begeleidingsdienst werkt vraaggestuurd, maar probeert ook telkenmale met een zinvol aanbod te komen. Wij bieden in deze brochure een overzicht van onze initiatieven, en dit in specifieke formats voor respectievelijk het basis-, het buitengewoon en het secundair onderwijs. Dat onze activiteiten aanknopen bij onze decretale opdrachten is evident, maar we maken van de gelegenheid gebruik om ze hier nog even op te lijsten. Het art. 15 van het decreet betreffende de kwaliteit van onderwijs, d.d. 8 mei 2009, formuleert de decretale opdrachten van de pedagogische begeleidingsdiensten. Art De pedagogische begeleidingsdiensten hebben de volgende opdrachten: 1. de onderwijsinstellingen in kwestie ondersteunen bij de realisatie van hun eigen pedagogisch of agogisch project en de CLB's in kwestie ondersteunen bij de realisatie van hun eigen missie en hun eigen begeleidingsproject; 2. de onderwijsinstellingen en de CLB's in kwestie ondersteunen bij het bevorderen van hun onderwijskwaliteit, respectievelijk de kwaliteit van hun leerlingenbegeleiding en bij hun ontwikkeling tot professionele lerende organisatie door: a. netwerkvorming te bevorderen en netwerken te ondersteunen; b. leidinggevenden te ondersteunen of te vormen; c. [de beroepsbekwaamheid van de personeelsleden te ondersteunen binnen een school of centrum en instellingsoverstijgend met bijzondere aandacht voor beginnende personeelsleden, personeelsleden met specifieke opdrachten. Daarnaast dient prioritair aandacht besteed te worden aan de competenties in het kader van het onderwijs aan leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften;] d. het beleidsvoerend vermogen van instellingen te versterken; e. de kwaliteitszorg van instellingen te ondersteunen; 3. op verzoek van het bestuur de school ondersteunen en begeleiden bij de uitwerking van de aangegeven actiepunten na een doorlichting; 4. onderwijsinnovaties aanreiken, stimuleren en ondersteunen; 5. aanbodgerichte nascholingsactiviteiten aanreiken en aansturen met inbegrip van de nascholing van directies; 6. met verscheidene onderwijsactoren op verschillende niveaus overleggen over onderwijskwaliteit en de kwaliteit van de leerlingenbegeleiding; 7. participeren aan de aansturing of opvolging van ondersteuningsinitiatieven georganiseerd of Katholiek Onderwijs Ped. begeleiding West-Vlaanderen Secundair onderwijs - Begeleidingsbrochure

7 gesubsidieerd door de Vlaamse Regering die als doelstelling het ondersteunen van instellingen, leerkrachten of begeleiders hebben. 2. Iedere pedagogische begeleidingsdienst stelt driejaarlijks een begeleidingsplan op voor de volgende drie schooljaren. De pedagogische begeleidingsdienst deelt dat begeleidingsplan mee aan de instellingen en aan de Vlaamse Regering. Jaarlijks rapporteren de pedagogische begeleidingsdiensten aan de Vlaamse Regering over de activiteiten van het vorige schooljaar, met inbegrip van een financiële verantwoording over de ontvangen werkingsmiddelen. We waken erover dat onze begeleiders zich aan dit takenpakket houden; voor andere vragen verwijzen we naar onze koepelorganisatie en/of de vzw Serviko. Wij vermelden voor dit jaar als graag twee nieuwigheden in ons aanbod: naar aanleiding van de doorlichting van de begeleidingsdienst hebben we een evaluatierapport met aanbevelingen ontvangen. Op basis hiervan is het nieuwe begeleidingsplan opgesteld dat ook op onze website te raadplegen is. In onze werking en ons aanbod houden we hiermee rekening; in het kader van VSKO 2.0 waarvan u de krijtlijnen op de website van onze koepel terugvindt, streven ook wij naar een meer geïntegreerde werking. Dat betekent concreet dat wij o.m. het aanbod van de twee specifieke projecten competentieontwikkeling en taal mee hierin opnemen. Dit houdt ook in dat bepaalde inhouden vanuit ons buitengewoon onderwijs een plaats krijgen in de brochures van het basis- en het secundair onderwijs. Voorafgaand aan het eigenlijke aanbod stellen we ook graag onze begeleidingsploeg voor. Tot slot vermelden we dat we proberen een optimale samenwerking te realiseren met de nascholing. We verwijzen in dit verband ook naar de programmatie van het Eekhoutcentrum. We wensen elk van jullie een fijn schooljaar toe. Stefaan Misschaert Geert Buffel Didier Finet Rik Logghe Guido Decombel, project competentieontwikkeling Frederik Vanackere, project taal Katholiek Onderwijs Ped. begeleiding West-Vlaanderen Secundair onderwijs - Begeleidingsbrochure

8 1 Medewerkers Katholiek Onderwijs Vlaanderen regio West-Vlaanderen 1.1 STAFDIENST pedagogische Begeleiding West-Vlaanderen REGIODIRECTEUR PEDAGOGISCHE BEGELEIDING WEST-VLAANDEREN Stefaan MISSCHAERT Blekersstraat Kortrijk NIVEAUCOÖRDINATOR SECUNDAIR ONDERWIJS Rik LOGGHE Walraetstraat Assebroek NIVEAUCOÖRDINATOR BUITENGEWOON ONDERWIJS Geert BUFFEL Jagersstraat Sint-Michiels d Abdij: geert.buffel@katholiekonderwijs.vlaanderen NIVEAUCOÖRDINATOR BASISONDERWIJS Didier FINET Pareloesterlaan OOSTENDE didier.finet@katholiekonderwijs.vlaanderen 1.2 SCHOOLBEGELEIDER - ANKERFIGUUR Luc Beelprez Bissegemsestraat Bissegem luc.beelprez@katholiekonderwijs.vlaanderen Beleidsondersteuning S.O. Schoolbegeleider SG Sint-Michiel, SG Sint-Maartensscholen Ieper Hilde Bouckaert Kardinaal Cardijnlaan Deerlijk hilde.bouckaert@katholiekonderwijs.vlaanderen Schoolbegeleider SG Scholen aan de Leie, SG Prizma, SG Sint-Paulus Katholiek Onderwijs Ped. begeleiding West-Vlaanderen Secundair onderwijs - Begeleidingsbrochure

9 Annemie Laethem Menenstraat Geluveld Schoolbegeleider SG Ichthus, SG Bertinus Collectief, SG Groeninge Luk Van Canneyt Sluisvlietlaan Bredene Schoolbegeleider SG Houtland, SG Molenland, SG Oostkust, SG Veurne-Westkust, scholen van Diksmuide Wim Simoens Morinenlaan Bredene Schoolbegeleider SG Sint-Donaas, SG Sint-Maarten PASTORAAL OP SCHOOL EN IDENTITEIT Hilde Bouckaert Kardinaal Cardijnlaan Deerlijk E.H. Rik Depré Zuidstraat Roeselare GOK (GELIJKE ONDERWIJSKANSEN) Jan Bonne Oude Gentweg 81 A 8820 Torhout hilde.bouckaert@katholiekonderwijs.vlaanderen rik.depre@katholiekonderwijs.vlaanderen jan.bonne@katholiekonderwijs.vlaanderen BUSO (BUITENGEWOON SECUNDAIR ONDERWIJS) Geert Buffel Jagersstraat Sint-Michiels geert.buffel@katholiekonderwijs.vlaanderen Web: CLW (CENTRA LEREN EN WERKEN) Jan Bonne Oude Gentweg 81 A 8820 Torhout jan.bonne@katholiekonderwijs.vlaanderen Katholiek Onderwijs Ped. begeleiding West-Vlaanderen Secundair onderwijs - Begeleidingsbrochure

10 ONDERSTEUNEND PERSONEEL Luk Van Canneyt Sluisvlietlaan Bredene VAKBEGELEIDERS (Voltijds secundair onderwijs en parallelle vakken in BuSo, CLW en CVO) AARDRIJKSKUNDE / MAVO / TOERISME An Callemeyn Kasteelstraat 24 bus Diksmuide Vakbegeleiding aardrijkskunde / MAVO / toerisme Web: BIOLOGIE an.callemeyn@katholiekonderwijs.vlaanderen Dominique Hoorelbeke Rapenbrugstraat Noord Maldegem dominique.hoorelbeke@katholiekonderwijs.vlaanderen Vakbegeleiding biologie, natuurwetenschappen 1 ste, 2 de en 3 de graad Web: CHEMIE Web: DUITS Web: Peter Willems Deken Darraslaan Tielt peter.willems@katholiekonderwijs.vlaanderen Vakbegeleiding chemie, natuurwetenschappen 2 de en 3 de graad Jan De Corte Maasstraat Torhout jan.decorte@katholiekonderwijs.vlaanderen ECONOMIE / HANDEL Katrien Pil Sint-Bertinusstraat Poperinge katrien.pil@katholiekonderwijs.vlaanderen Web: Katholiek Onderwijs Ped. begeleiding West-Vlaanderen Secundair onderwijs - Begeleidingsbrochure

11 ELEKTRICITEIT ELEKTRONICA - IW Jo Desutter Nachtegaalstraat Oostkamp jo.desutter@katholiekonderwijs.vlaanderen Vakbegeleiding elektriciteit /elektronica / mechanica / industriële wetenschappen Web: ENGELS Web: Mario Lecluyze Karnemelkstraat Roeselare mario.lecluyze@katholiekonderwijs.vlaanderen ESTHETICA (FILM EN PLASTISCHE KUNSTEN) Johan Vankeersbilck Hollandlaan Tielt johan.vankeersbilck@katholiekonderwijs.vlaanderen Web: ESTHETICA (MUZIEK) Ann Casier Korenbloemlaan Oostende Web: ann.casier@katholiekonderwijs.vlaanderen FRANS Web: Jan De Waele Lindendreef Veurne jan.dewaele@katholiekonderwijs.vlaanderen SG: Oostkust, Ichthus, Veurne-Westkust, Bertinus Collectief, Sint-Maartensscholen, Molenland, Houtland, Sint-Michiel + scholen Diksmuide Bert Vandenberghe Doornstraat 93 A 8200 Sint-Andries bert.vandenberghe@katholiekonderwijs.vlaanderen SG: Sint-Maarten, Sint-Donaas, Scholen aan de Leie, Groeninge, Sint-Paulus, Prizma Katholiek Onderwijs Ped. begeleiding West-Vlaanderen Secundair onderwijs - Begeleidingsbrochure

12 FYSICA / WETENSCHAPPELIJK WERK / NATUURWETENSCHAPPEN 2E 3E GR. Dirk Vansteenkiste Westkapelse steenweg 159A 8380 Dudzele dirk.vansteenkiste@katholiekonderwijs.vlaanderen Vakbegeleiding fysica, natuurwetenschappen 2 de en 3 de graad Web: GESCHIEDENIS ESTHETICA (FILM EN PLASTISCHE KUNSTEN) Johan Vankeersbilck Hollandlaan Tielt johan.vankeersbilck@katholiekonderwijs.vlaanderen Vakbegeleiding geschiedenis / esthetica (film en plastische kunsten) Web: HOUT EN BOUW EN SCHILDERWERKEN Stef Grimonprez Oostendsebaan Gistel stef.grimonprez@katholiekonderwijs.vlaanderen Web: HUMANE WETENSCHAPPEN Cultuurwetenschappen Johan Vankeersbilck Hollandlaan Tielt johan.vankeersbilck@katholiekonderwijs.vlaanderen Web: Gedragswetenschappen Astrid Meganck Oude Gentweg Aalter astrid.meganck@katholiekonderwijs.vlaanderen INFORMATICA Web: David Vromant Bunderhof St.-Eloois-Winkel david.vromant@katholiekonderwijs.vlaanderen Katholiek Onderwijs Ped. begeleiding West-Vlaanderen Secundair onderwijs - Begeleidingsbrochure

13 KLASSIEKE TALEN Mieke Lietaert Gymnasiastraat Marke Web: mieke.lietaert@katholiekonderwijs.vlaanderen LAND- EN TUINBOUW Web: BSO HAARZORG EN TSO LICHAAMSVERZORGING Lieve Van der Spiegel Ronsevaaldreef Erembodegem lieve.vanderspiegel@katholiekonderwijs.vlaanderen LICHAMELIJKE OPVOEDING EN SPORT Pascale MUYLAERT Kruisbergstraat Kruiskerke pascale.muylaert@katholiekonderwijs.vlaanderen Web: MECHANICA / ELEKTRICITEIT-ELEKTRONICA - IW Jo Desutter Nachtegaalstraat Oostkamp jo.desutter@katholiekonderwijs.vlaanderen Vakbegeleiding elektriciteit /elektronica / industriële wetenschappen Web: MODE Web: Isabelle Tack Staalputstraat Aalter Vakbegeleiding mode / technologische opvoeding en activiteiten: kleding isabelle.tack@katholiekonderwijs.vlaanderen MUZIKALE OPVOEDING Ann Casier Korenbloemlaan Oostende Web: ann.casier@katholiekonderwijs.vlaanderen Katholiek Onderwijs Ped. begeleiding West-Vlaanderen Secundair onderwijs - Begeleidingsbrochure

14 NEDERLANDS Barbara Axters Timmermansstraat Brugge SG: Sint-Maarten, Sint-Donaas, Oostkust, Ichthus, Veurne-Westkust, Molenland, Houtland, scholen Diksmuide Kaat De Strooper Muizelstraat Hulste Web: SG: Bertinus Collectief, Sint-Maartensscholen, Scholen aan de Leie, Groeninge, Sint-Paulus, Sint-Michiel, Prizma PERSONENZORG Karine Willocx Wallemeers Roeselare karine.willocx@katholiekonderwijs.vlaanderen Vakbegeleiding zorgkunde, verpleegkunde, stages + aanverwante vakken Cathérine Vandommele Tuinwijkstraat Adinkerke-De Panne catherine.vandommele@katholiekonderwijs.vlaanderen Vakbegeleiding huishoudkunde en aanverwante Astrid Meganck Oude Gentweg Aalter Web: astrid.meganck@katholiekonderwijs.vlaanderen Vakbegeleiding pedagogische, psychologische en aanverwante vakken PLASTISCHE OPVOEDING / BEELDENDE VORMING Els Bilcke Overleiestraat Harelbeke Web: els.bilcke@katholiekonderwijs.vlaanderen PROJECT ALGEMENE VAKKEN (PAV) Jan Bonne Oude Gentweg 81 A 8820 Torhout jan.bonne@katholiekonderwijs.vlaanderen Katholiek Onderwijs Ped. begeleiding West-Vlaanderen Secundair onderwijs - Begeleidingsbrochure

15 R.K. GODSDIENST E.H. Francis Jacobs Prins Alexanderstraat Assebroek Web: TECHNIEK SG Sint-Maarten, Oostkust, Bertinus Collectief, Sint-Maartensscholen, Sint Paulus, Sint- Michiel, Prizma en scholen Diksmuide Marijke Vanhoutte Rode Beukendreef Zedelgem SG Sint-Donaas, SG Ichthus, SG Veurne-Westkust, SG Scholen aan de Leie, SG Groeninge, SG Molenland, SG Houtland TECHNIEK A-STROOM TECHNIEK B-STROOM VERKENNINGSGEBIED KUNSTSTOFFEN, HOUT, BOUW, SCHILDER en GRAFISCHE TECHNIEKEN + SUPERVISIE Stef Grimonprez Oostendsebaan Gistel stephan.grimonprez@katholiekonderwijs.vlaanderen Web: TECHNISCHE ACTIVITEITEN (TA) MECHANICA - ELEKTRICITEIT TECHNIEK B-STROOM VERKENNINGSGEBIED ELEKTRICITEIT en METAAL Jo Desutter Nachtegaalstraat Oostkamp jo.desutter@katholiekonderwijs.vlaanderen TECHNIEK B-STROOM VERKENNINGSGEBIED MODE Isabelle Tack Staalputstraat Aalter isabelle.tack@katholiekonderwijs.vlaanderen TECHNIEK B-STROOM VERKENNINGSGEBIEDEN VOEDING en VERZORGING Cathérine Vandommele Tuinwijkstraat Adinkerke-De Panne catherine.vandommele@katholiekonderwijs.vlaanderen TECHNIEK B-STROOM VERKENNINGSGEBIED ICT David Vromant Bunderhof St.-Eloois-Winkel david.vromant@katholiekonderwijs.vlaanderen Katholiek Onderwijs Ped. begeleiding West-Vlaanderen Secundair onderwijs - Begeleidingsbrochure

16 VOEDING Patrick Ameye Visspaanstraat Brugge Studiegebied Voeding TSO BSO BUSO - CLW CVO (hotel restaurant en keuken brood- en banketbakkerij slagerij en vleeswaren grootkeuken voedingstechnieken ) WISKUNDE / WETENSCHAPPELIJK TEKENEN Lies Van de Wege Deken De Bostraat Beveren-Leie SG Sint-Donaas, Sint-Maarten, Oostkust, Sint-Paulus, Groeninge, Molenland Web: Geert Delaleeuw Ter Linden Ieper lies.vandewege@katholiekonderwijs.vlaanderen SG Ichthus, Scholen aan de Leie, Sint-Maartensscholen, Bertinus Collectief, Sint-Michiel, Houtland, Veurne-Westkust, Prizma, scholen Diksmuide geert.delaleeuw@katholiekonderwijs.vlaanderen PEDAGOGISCH BEGELEIDERS COMPETENTIE-ONTWIKKELING Guido Decombel (Projectcoördinator) Meidoornlaan Bredene Joost Hillewaere Golflaan 17A 8670 Oostduinkerke Bart Hamelton Zijdeling Bredene Ria Depoorter Veurnestraat Poperinge guido.decombel@katholiekonderwijs.vlaanderen joost.hillewaere@katholiekonderwijs.vlaanderen bart.hamelton@katholiekonderwijs.vlaanderen ria.depoorter@katholiekonderwijs.vlaanderen Filip Dehaene Diksmuidse Heerweg Brugge filip.dehaene@katholiekonderwijs.vlaanderen Katholiek Onderwijs Ped. begeleiding West-Vlaanderen Secundair onderwijs - Begeleidingsbrochure

17 Floor Tempelaere Roerdompstraat Diksmuide floor.tempelaere@katholiekonderwijs.vlaanderen Ludo Boey Zuidakker 24a 8310 Assebroek ludo.boey@katholiekonderwijs.vlaanderen Jan Bonne Oude Gentweg 81 A 8820 Torhout jan.bonne@katholiekonderwijs.vlaanderen 1.5 PEDAGOGISCH BEGELEIDERS PROJECT TAAL Barbara Axters Timmermansstraat Brugge Kaat De Strooper Muizelstraat Hulste barbara.axters@katholiekonderwijs.vlaanderen Frederik Vanackere Esdoornstraat Izegem kaat.destrooper@katholiekonderwijs.vlaanderen frederik.vanackere@katholiekonderwijs.vlaanderen 1.6 PEDAGOGISCH BEGELEIDERS BuO Niveaucoördinator Buitengewoon onderwijs Geert Buffel Jagersstraat Sint-Michiels d Abdij: geert.buffel@katholiekonderwijs.vlaanderen Schoolbegeleider Buitengewoon onderwijs Hans Buyle Beukenweg Loppem hans.buyle@katholiekonderwijs.vlaanderen Katholiek Onderwijs Ped. begeleiding West-Vlaanderen Secundair onderwijs - Begeleidingsbrochure

18 Begeleider BuSO OV3 BGV vakken Noël Devriendt Vijvermolenstraat Leke Diksmuide MEDEWERKERS EEKHOUTCENTRUM Peter Van de Moortel Directeur Eekhoutcentrum: Wim Simoens Internationalisering Eekhoutcentrum: Justine Van Cauwelaert Professionalisering SO Eekhoutcentrum: Dirk Debuysere Adriaansensweg Ieper Eekhoutcentrum: DIENSTVERLENING Secretariaat pedagogische begeleiding west-vlaanderen Baron Ruzettelaan Assebroek Christina BALCAEN Ingrid JOST Open elke werkdag Openingsuren: elke werkdag (ook tijdens herfst-, kerst-, krokus-, en paasvakantie) van u. tot u. en van u. tot u. Website Mededelingen van de niveaucoördinator S.O. via in de mailbus van de school of in je persoonlijke mailbox. Intekenen op Katholiek Onderwijs Ped. begeleiding West-Vlaanderen Secundair onderwijs - Begeleidingsbrochure

19 Cel diensten Marc Dejonckere Lakenstraat Roeselare d Abdij: marc.dejonckere@katholiekonderwijs.vlaanderen Katholiek Onderwijs Ped. begeleiding West-Vlaanderen Secundair onderwijs - Begeleidingsbrochure

20 Codi s in d Abdij Brugge 2 KALENDER S.O do 15/10/2015 do 04/02/2016 (reserve) do 21/04/2016 DIRECTIES uur Codi s + voorzitters in d Abdij Brugge do 19/11/2015 do 16/06/ uur uur Aanvangsbegeleiding nieuwe directies wo 19/08/2015 ma 05/10/2015 ma 30/11/2015 Telkens in d Abdij Brugge Onthaal uur Ontvangst om uur Van tot uur DIVO-congres vr 04/12/2015 Directiecongres over datageletterdheid Administratief directeurs serviko in d Abdij Brugge do 08/10/2015 do 14/01/2016 do 14/04/ uur Onthaal vanaf uur Beursdag ServiKO Directies S We Te wo 09/03/2016 do 15/10/2015 do 21/01/2016 do 12/05/2016 Onthaal vanaf uur VTI Poperine VTI Brugge VTI Ieper codi S We Te di 27/10/2015 di 01/03/2016 di 14/06/2016 Directies handel vr 23/10/2015 vr 22/01/2016 di 03/05/ in Unilin Wielsbeke uur VHSI Brugge uur Sint-Jozefsinst. Oostende codi Handel di 29/09/2015 di 01/12/2015 di 16/02/2016 di 03/05/2016 Directies Personenzorg vr 13/11/2015 vr 15/04/2016 codi PZ vr 23/10/2015 do 17/03/2016 vr 27/05/2016 Directies sportscholen vr 02/10/2015 vr 04/12/2015 vr 10/06/2016 Directies CVO vr 09/10/2015 do 17/12/2015 do 17/03/2016 do 26/05/2016 Coördinatoren Centra voor Leren en Werken (CLW) do 15/10/2015 do 04/02/2016 di 17/05/2016 Van tot uur Van tot uur d Abdij Brugge uur uur uur Start om uur Sint-Andreas Oostende Rhizo Sint-Theresia Kortrijk VHSI Brugge uur + maaltijd Spermalie Brugge uur in d Abdij Brugge uur in d Abdij Brugge uur in d Abdij Brugge uur CLW Poperinge uur CLW Brugge uur CLW Oostende Tweedaagse directies do 18/02/2016 Tweedaags seminarie Duinse Polders Blankenberge vr 19/02/2016 Congres wo 18/11/2015 Driedaags seminarie Katholiek Onderwijs Ped. begeleiding West-Vlaanderen Secundair onderwijs - Begeleidingsbrochure

21 CVO-directies do 19/11/2015 vr 20/11/2015 Colloquium BUSO wo 20/04/2016 do 21/04/2016 vr 22/04/2016 Introductiedagen voor stagiair(e)s lerarenopleidingen do 15/10/2015 di 08/12/2015 ma 25/01/2016 di 23/02/2016 Driedaags seminarie NM en vooravond ( uur) NM en vooravond NM en vooravond Voor de SLO/CVO-studenten Brugge/Kortrijk en studenten OAR Vives Overdag en vooravond Nieuwjaarsreceptie Katholiek Onderwijs Vlaanderen regio West-Vlaanderen ma 26/10/2015 ma 01/02/2016 wo 13/01/2016 BuSO tussen en uur uur In d Abdij Brugge Congres voor het middenkader Floréal Blankenberge di 24/11/2015 wo 25/11/2015 MIDDENKADER Leerplanrealisatie taalbeleid M-decreet Aanvangsbegeleiding beginnende leraren Ontmoetingen met de vakbegeleiders In d Abdij Brugge BEGINNENDE LERAREN en MENTOREN wo 30/09/2015 Onthaal vanaf Vooraf inschrijven noodzakelijk wo 07/10/2015 Onthaal vanaf Vooraf inschrijven noodzakelijk wo 21/10/2015 Onthaal vanaf Vooraf inschrijven noodzakelijk - Economie / handel / kantoor en aanverwante - Haarzorg, bio-esthetiek en schoonheidsverzorging - Humane wetenschappen - Land- en tuinbouw - MAVO - Mode - PAV Personenzorg - Wiskunde - Esthetica - Informatica/ICT - Lichamelijke opvoeding - Muzikale opvoeding - Nijverheid: elektriciteit / elektronica/mechanica/ hout / bouw / schilderendecoratie - Plastische opvoeding - Techniek - Aardrijkskunde/Toerisme - Biologie - Chemie - Duits - Engels - Frans - Fysica - Geschiedenis - Godsdienst - Klassieke talen - Nederlands - Voeding: alle studierichtingen in de scholen voor hotel, bakkerij, slagerij, grootkeuken en voedingstechnieken in het SO (SO,CLW,BUSO) en Volwassenenonderwijs Katholiek Onderwijs Ped. begeleiding West-Vlaanderen Secundair onderwijs - Begeleidingsbrochure

22 IDENTITEITSDAGEN Aanvangsbegeleiding opvoedingsproject beginnende leraren In d Abdij Brugge, van uur wo 20/01/2016 wo 03/02/2016 wo 17/02/2016 NOORD (Brugge-Oostende-Gistel-Oostkust) CENTRAAL (Torhout-Kortemark-Westkust- Roeselare-Tielt-Izegem) ZUID (Kortrijk Waregem- Menen-Ieper- Poperinge) Diocesane werkgroep OP vr 25/09/2015 vr 20/11/2015 vr 15/01/2016 vr 11/03/2016 vr 27/05/2016 Aanvangsbegeleiding nieuwe opvoeders In d Abdij Brugge ONDERSTEUNEND PERSONEEL vr 16/10/2015 vr 22/01/ uur uur Sint-Rembert Torhout uur Hotelschool Koksijde uur Lyceum Ieper uur Middenschool Izegem uur sessie uur sessie 2 Studienamiddag voor alle opvoeders In d Abdij Brugge Studienamiddag voor administratief personeel In d Abdij Brugge Dag van de opvoeder in Kulak di 17/11/2015 Thema: Verbindende communicatie, van di 15/03/2016 VM of NM do 04/02/2016 volledige dag IPB-BSO In d Abdij Brugge Tweedaagse middenkader Floreal Blankenberge GOK-verdiepingsdagen In d Abdij Brugge GOK-consultatiedagen In d Abdij Brugge GOK - IPB di 22/09/2015 di 24/05/2016 di 24/11/2015 wo 25/11/2015 di 20/10/2015 wo 21/10/2015 di 08/03/ uur Start om uur Einde om uur voormiddag: SG SG 20, 28, 31, 23, 26 namiddag: SG 29, 21, 30, 24 +scholen Diksmuide voormiddag: SG 22, 25, 27, 32, 33 voormiddag: SG 29, 21, 30, 24 +scholen Diksmuide namiddag: SG 22, 25, 27, 32, 33 GOK-reflectiedag In d Abdij Brugge Inspiratiedag voor pastoraal op school In d Abdij Brugge wo 09/03/2016 voormiddag: SG 20, 28, 31, 23, 26 di 07/06/2016 voormiddag: SG 20, 21, 22, 23, 24, 25, 26 +scholen Diksmuide namiddag: SG 27, 28, 29, 30, 31, 32, 33 SCHOOLPASTORAAL vr 27/11/2015 Volledige dag EEKHOUTCENTRUM AV Eekhoutcentrum do 12/11/ uur Katholiek Onderwijs Ped. begeleiding West-Vlaanderen Secundair onderwijs - Begeleidingsbrochure

23 3 Informatie en communicatie 3.1 Website: Op de website van de Pedagogische begeleiding West-Vlaanderen vind je volgende informatie: - de tweewekelijkse mededelingen naar scholen; - de digitale sollicitantendatabank; - alle activiteiten van de begeleiding met vermelding van locaties, data, enz.; - agenda secundair onderwijs Pedagogische begeleiding West-Vlaanderen; - inschrijvingen voor bepaalde begeleidingsactiviteiten; - wegwijzers en adressen voor het vlot contacteren van het secretariaat en de begeleiders van de Pedagogische Begeleiding West-Vlaanderen; - alle coördinaten van de onderwijsinstanties van het Katholiek Onderwijs in West-Vlaanderen. 3.2 Publicaties en mededelingen vanuit Katholiek Onderwijs West- Vlaanderen DIDACTISCHE EN PEDAGOGISCHE BERICHTEN De berichten verschijnen eenmaal per jaar bij de start van een nieuw schooljaar. De begeleiding geeft een stand van zaken van elk vak of studiegebied. Daarbij zetten de verschillende onderwijsgeledingen de veranderingen en de vernieuwingen in de kijker. De berichten staan integraal op de website secundair onderwijs ( en zijn te raadplegen en te downloaden (per artikel of als geheel) TWEEWEKELIJKSE MEDEDELINGEN Dit zijn geselecteerde en gegroepeerde mededelingen vanuit de Pedagogische Begeleiding secundair onderwijs en vacaturemeldingen vanuit onze scholen en partners. Op die manier wordt vermeden dat scholen om de haverklap en door om het even wie overspoeld worden met alle soorten berichten en mededelingen. Tweewekelijks worden de school en de individueel ingeschrevenen erop geattendeerd dat er nieuwe mededelingen zijn. Iedereen kan zich gratis abonneren op de diocesane mededelingen. Dit kan via: ANDERE PUBLICATIES (TERUG TE VINDEN OP DE WEBSITE) - Nieuwsbrief ondersteunend personeel: Peper en zout - Nieuwsbrief aanvangsbegeleiding: Mentoortje - Nieuwsbrieven/websites vakbegeleiding - Katholiek Onderwijs Ped. begeleiding West-Vlaanderen Secundair onderwijs - Begeleidingsbrochure

24 4 Organiseren en/of ondersteunen van netwerken op schoolniveau 4.1 Schoolbezoek Het schoolbezoek kadert in de visie van de Pedagogische begeleiding West-Vlaanderen waarbij we ervan uitgaan dat eenmalige interventies op klasniveau te weinig mogelijkheden tot ondersteuning van leraren bieden. Willen we meestappen in een bepaald traject, dan voldoet die ene momentopname in een klas niet meer. Van leraren wordt meer en meer verwacht dat ze binnen een vakwerkgroep teamspelers worden. Daarom verschuift het zwaartepunt van de verantwoordelijkheid voor het professioneel groeien van de individuele leraar naar de vakwerkgroep. Begeleiders willen hun interventies dan ook kaderen binnen een schoolbezoek waarvoor ze een halve dag, een volledige dag of meerdere dagen uittrekken. Ze maken tijd vrij voor een gesprek met de directie, de TA(C) er, de vakwerkgroep of vakcoördinator, met alle leraren die het wensen, met coaches of mentoren voor beginnende leraren Vakbegeleiders werken bij een klassenbezoek in de meeste gevallen met een reflectieverslag, gemaakt door de leraar na de lesbespreking. De begeleide (= de leraar) blijft eigenaar van zijn/haar reflectieverslag. Met de leraar wordt daarom op voorhand afgesproken hoe er over de verslaggeving gecommuniceerd wordt met derden, bijvoorbeeld directie of mentoren. De pedagogisch begeleider is vanuit zijn werkingscode wel verplicht om ernstige inbreuken altijd te melden aan de directie. Elk schoolbezoek wordt vooraf aangekondigd in afspraak met de directie. We gaan ervan uit dat de directie de betrokken leraar/leraren daarvan op de hoogte brengt VAK- EN DOMEINBEGELEIDING Vak- en domeinbegeleiders komen naar de school, op vraag of op eigen initiatief. Zij begeleiden scholen en leraren vanuit de specifieke invalshoek van hun domein of vak. Zij voeren individuele gesprekken met leraren, wonen lessen bij en hebben daarover een nagesprek met de betrokken leraar, wonen een vakvergadering bij Heel wat interventies zijn mogelijk en die worden altijd vooraf aangekondigd bij en besproken met de schooldirectie. Leraren kunnen voor ondersteuning uiteraard ook altijd op eigen initiatief contact opnemen met hun vakbegeleider(s). Hoofdzakelijk komt hun taak hierop neer: - ondersteuning van leraren om hun functioneren te optimaliseren d.m.v. permanente zelfreflectie op hun handelen in de klas; - klassenbezoek met aandacht voor: - implementatie van vernieuwingen, - horizontale en/of verticale samenhang i.v.m. leerplannen, - pedagogisch-didactische aanpak, - effecten van of behoeften aan nascholing; - bijeenbrengen van groepen leraren om ze te laten leren van en met elkaar; - verwijzen naar interessant materiaal of helpen bij de ontwikkeling ervan; - informatie verstrekken over vernieuwingen en/of doorspelen van goede praktijkvoorbeelden; - aanreiken van kwaliteitsvolle vak- of domeingebonden nascholingen via de stuurgroepen van het Eekhoutcentrum. Katholiek Onderwijs Ped. begeleiding West-Vlaanderen Secundair onderwijs - Begeleidingsbrochure

25 4.1.2 SCHOOLBEGELEIDING Het werken aan kwaliteitsontwikkeling binnen een school heeft altijd het onderwijs en het opvoedend klimaat in de klas als eerste doel. Tegelijk moet de school zo georganiseerd zijn dat zij dit mogelijk maakt. In die zin werken de vakbegeleiders ook schoolgericht en overstijgt hun werking de individuele leraar. Decretale opdrachten van de schoolbegeleiding 1. De onderwijsinstellingen ondersteunen bij de realisatie van hun eigen pedagogisch of agogisch project en de CLB s in kwestie ondersteunen bij de realisatie van hun eigen missie en hun eigen begeleidingsproject. 2. De onderwijsinstellingen en de CLB s in kwestie ondersteunen bij het bevorderen van hun onderwijskwaliteit, respectievelijk de kwaliteit van hun leerlingenbegeleiding en bij hun ontwikkeling tot professionele lerende organisatie door: - netwerkvorming te bevorderen en netwerken te ondersteunen; - leidinggevenden te ondersteunen of te vormen; - de beroepsbekwaamheid van de personeelsleden te ondersteunen binnen een instelling en instellingsoverstijgend met bijzondere aandacht voor beginnende personeelsleden en personeelsleden met specifieke opdrachten; - het beleidsvoerend vermogen van instellingen te versterken; - de kwaliteitszorg van instellingen te ondersteunen. 3. Op verzoek van het bestuur van de instelling de instelling ondersteunen en begeleiden bij de uitwerking van de aangegeven actiepunten na een doorlichting. 4. Onderwijsinnovaties aanreiken, stimuleren en ondersteunen. 5. Aanbodgerichte nascholingsactiviteiten aanreiken en aansturen met inbegrip van de nascholing van directies. 6. Met verscheidene onderwijsactoren op verschillende niveaus overleggen over onderwijskwaliteit en de kwaliteit van de leerlingenbegeleiding. 7. Participeren aan de aansturing of opvolging van ondersteuningsinitiatieven georganiseerd of gesubsidieerd door de Vlaamse Regering die als doelstelling het ondersteunen van instellingen, leerkrachten of begeleiders hebben. Hoofdzakelijk komt hun taak hierop neer - De SB is vertrouwenspersoon en aanspreekpunt voor de school en de scholengemeenschap (vraag- en aanbodgestuurd). - De SB gaat zelf in op vragen, doet waar nodig en gewenst een beroep op een collega of zoekt een andere gepaste ondersteuning. Hij/zij kan ook betrokken worden bij vakoverschrijdende activiteiten en ondersteuning van de schoolorganisatie. - Klankbord zijn voor de directeur/het directieteam als eerste interne begeleider. - Betrokkenheid van alle participanten helpen bevorderen. - De school ondersteunen bij het uitwerken van een systeem van interne kwaliteitszorg. - Kwalitatieve opvolging van schooldoorlichtingen. - Coachen van veranderingsprocessen. - Mee nadenken over de spiritualiteit, de visie van waaruit de school haar onderwijs verstrekt en aan opvoeding wordt gedaan. - Ondersteuning bij ontwikkelen van zorgbeleid, ICT-beleid. - Stimuleren en ondersteunen van onderwijsinnovaties. - Scholen en scholengemeenschappen ondersteunen in het verhogen van de onderwijskwaliteit en de daarbij horende kwaliteitszorg. We werken vanuit de pijlers van BVV. - Verdere ontwikkeling en ondersteuning van professionele netwerken. Katholiek Onderwijs Ped. begeleiding West-Vlaanderen Secundair onderwijs - Begeleidingsbrochure

26 4.2 Werking vakgroepen en studierichtingen De individuele school blijft een belangrijk werkterrein voor de begeleiding. Belangrijkste doelgroepen van de begeleidingsdienst zijn vak- en domeingroepen. Leraren leren vooral met en van elkaar. Het begeleiden en coachen van leraren op de werkvloer is een essentieel gegeven van begeleiden. Uit onderzoek is dat ook het meest efficiënt gebleken. Vernieuwing op klas- en/of schoolniveau kan enkel maar slagen in vormen van samenwerking. Vak- of domeingroepen bieden dan ook de meeste waarborg om onderwijs optimaal te laten verlopen. De begeleidingsdienst wil dit proces van samenwerking mee helpen ondersteunen en richting geven. Je kan steeds een beroep doen op de vakbegeleiders bij het werken met de leerplannen. 4.3 Pedagogische studiedag Als begeleidingsdienst willen wij de directies mee ondersteunen bij de uitwerking van een pedagogische studiedag. Doel is niet dat de vak- en/of schoolbegeleiders zelf de organisatie van het geheel overnemen. Samen met de directie kan evenwel gezocht worden naar een procesmatige begeleiding bij de voorbereiding en de uitwerking. Er kunnen contacten gelegd worden met externe instanties (bv. het Eekhoutcentrum) die op de dag zelf mee vorming helpen geven. De Pedagogische Begeleiding wil mee zoeken naar de verdere implementatie en opvolging van het behandelde thema. AANVRAAGPROCEDURE: Een Pedagogische studiedag moet tijdig aangevraagd worden bij jouw schoolbegeleider: ten laatste eind maart voor een PSD het schooljaar erop, bijvoorbeeld eind maart 2016 voor een PSD in Er is voldoende tijd nodig om intern en extern af te stemmen en om voor te bereiden. Vakbegeleiders ondersteunen daarbij de vakgroep in een vooraf afgesproken traject. Voor inleidende referaten verwijzen wij naar het Eekhoutcentrum. Katholiek Onderwijs Ped. begeleiding West-Vlaanderen Secundair onderwijs - Begeleidingsbrochure

27 5 Organiseren en /of ondersteunen van netwerken 5.1 Codi - aldi voorzitters scholengemeenschappen Inhoud Coördinerend directeurs - Algemeen directeurs Voorzitters van de scholengemeenschappen We brengen de codi s, aldi s en voorzitters een aantal keren per jaar in de d Abdij samen met als doel ervaringen, materialen met elkaar uit te wisselen en te delen. Tijdens die momenten wordt actuele onderwijsinformatie doorgegeven, toegelicht en besproken. Daarnaast komt het onderwijsbeleid en het beleid van de begeleidingsdienst aan bod REGIONAAL OVERLEG CODI - VOORZITTERS Inhoud Plaats - datum Contact Coördinerend directeurs - Voorzitters van de scholengemeenschappen Op de agenda staan altijd onderwijsactualiteit, werking van de scholengemeenschappen en werking van de Pedagogische begeleiding West-Vlaanderen. Codi s (Coördinerend directeurs) do 15/10/ u. do 04/02/2016 (reserve) u. do 21/04/ u. Codi s + voorzitters do 19/11/2015 do 16/06/ u u. Rik Logghe, niveaucoördinator S.O NIEUWJAARSRECEPTIE wo 13/01/2016 om u. - In d Abdij Brugge 5.2 Netwerken van directies REGIONAAL OVERLEG CVO-DIRECTIES Inhoud Directies van de vrije centra voor volwassenenonderwijs. 4 overlegmomenten. Plaats - datum vr 09/10/ u. in CVO Spermalie do 17/12/ u. d Abdij Brugge do 17/03/ u. d Abdij Brugge do 26/05/ u. d Abdij Brugge Driedaags congres CVO-directies: wo 18/11/2015 tot vr 20/11/2015 Contact Rik Logghe, niveaucoördinator S.O. Katholiek Onderwijs Ped. begeleiding West-Vlaanderen Secundair onderwijs - Begeleidingsbrochure

28 5.2.2 REGIONAAL OVERLEG CLW-COÖRDINATOREN Inhoud coördinatoren van de Centra Leren en Werken 3 overlegmomenten. Plaats - datum do 15/10/ u. in CLW Poperinge do 04/02/ u. in CLW Brugge do 17/05/ u. in CLW Oostende Contact Jan Bonne REGIONAAL OVERLEG DIRECTIES NIJVERHEID Inhoud Codi S We Te 3 overlegmomenten Plaats - datum do 27/10/ u. Guimardstraat Brussel do 01/03/ u. Guimardstraat Brussel do 14/06/ u. Guimardstraat Brussel Inhoud Directeurs van de nijverheidsscholen 3 overlegmomenten Plaats - datum do 15/10/ u. in VTI Poperinge do 21/01/ u. in VTI Brugge do 12/05/ u. in VTI Ieper Contact Rik Logghe, niveaucoördinator S.O REGIONAAL OVERLEG DIRECTIES HANDEL Inhoud Codi Handel Katholiek Onderwijs Vlaanderen Overleg Plaats - datum di 29/09/ u. Guimardstraat Brussel di 01/12/ u. Guimardstraat Brussel di 16/02/ u. Guimardstraat Brussel di 03/05/ u. Guimardstraat Brussel Inhoud Directeurs van de handelsscholen Overleg Plaats - datum vr 23/10/ u. in Unilin Wielsbeke vr 22/01/ u. VHSI Brugge di 03/05/ u. Sint-Jozefsinstituut Oostende Contact Lieven Delvoye, directeur OLVI Poperinge Katholiek Onderwijs Ped. begeleiding West-Vlaanderen Secundair onderwijs - Begeleidingsbrochure

29 5.2.5 REGIONAAL OVERLEG DIRECTIES PERSONENZORG Inhoud Directies Personenzorg Overleg Plaats - datum vr 13/11/ u. d Abdij Brugge vr 15/04/ u. d Abdij Brugge Contact Rik Logghe, niveaucoördinator S.O. Karine Willocx, Astrid Meganck en Cathérine Vandommele, vakbegeleiders personenzorg REGIONAAL OVERLEG ADMINISTRATIEVE DIRECTIES Inhoud Administratieve directies scholengemeenschappen / scholengroepen Overleg Plaats - datum do 08/10/ uur In d Abdij Brugge do 14/01/ uur In d Abdij Brugge do 14/04/ uur In d Abdij Brugge Contact Marc Dejonckere, directeur diensten Beursdag SERVIKO do 09/03/ REGIONAAL OVERLEG DIRECTIES SPORTSCHOLEN Inhoud Directies sportscholen Overleg Plaats - datum vr 09/10/ u Sint-Andreas Oostende vr 11/12/ u Rhizo Sint-Theresia Kortrijk vr 10/06/ u VHSI Brugge Contact Pascale Muylaert, vakbegeleider LO 5.3 Regionale directievergaderingen - Raad van directeurs Op het niveau van de scholengemeenschap komen directies op geregelde tijdstippen samen voor overleg. De schoolbegeleider kan daarbij aanwezig zijn ter ondersteuning. De inbreng kan bestaan uit het meedenken of het inhoudelijk voorbereiden en inleiden van een onderwerp. Afspraken worden gemaakt met de schoolbegeleider van de scholengemeenschap. In het kader van continuïteit in de begeleiding is het zeker een meerwaarde als de schoolbegeleider op dit overleg aanwezig kan zijn. Katholiek Onderwijs Ped. begeleiding West-Vlaanderen Secundair onderwijs - Begeleidingsbrochure

30 5.4 Regionale samenkomsten voor bepaalde vakgebiedeninterne begeleiders Op initiatief van de vakbegeleiding en in overleg met de coördinerend directeur en de directeurs van de onderliggende scholen kunnen leraren of mensen die eenzelfde functie uitoefenen, samengebracht worden. Doel is netwerken mee te helpen ondersteunen. Naast de pedagogische ondersteuning worden ook mensen samengebracht die eenzelfde functie of taak hebben (ICT-coördinatoren, leraren van vakgebieden van lage frequentie ). Ook hier kan de medewerking van de begeleidingsdienst worden gevraagd. DATA EN OVERZICHT VAN ONTMOETINGEN MUZISCH-CREATIEF : LO, MO EN PO. Met de vakvergaderingen per scholengemeenschap willen we bepaalde punten op elkaar afstemmen en ervaringen uitwisselen. Het is niet goed om geïsoleerd te werken want reflectie op je werk is niet evident. De vakvergaderingen per scholengemeenschap krijgen een vervolg. De scholengemeenschappen die hieronder vermeld staan, komen dit schooljaar opnieuw samen. De scholengemeenschappen die nu niet vermeld staan, komen in een volgend schooljaar samen. De scholen ontvangen een inschrijvingsformulier bij het begin van het schooljaar. Daarin staat de gastschool, agenda en verdere concrete gegevens vermeld. Om deze vergaderingen zo goed mogelijk voor te bereiden, is het belangrijk dat er vooraf ingeschreven wordt. SG Datum Vakken Sint-Donaas 15/10/2015 MO, PO, LO Sint-Maarten 22/10/2015 MO, PO, LO Bertinus Collectief 19/11/2015 MO, PO, LO Ichthus 26/11/2015 MO, PO, LO Scholen aan de Leie 28/01/2016 MO, PO, LO Molenland 17/03/2016 MO, PO, LO Sint-Michiel 21/04/2016 MO, PO, LO, esthetica De vakvergaderingen lopen telkens van uur tot uur. Collega s die tot uur les hebben, vragen best aan de directie of het mogelijk is om voor deze gelegenheid de les wat vroeger te beëindigen. Op hetzelfde ogenblik vinden de vakvergaderingen plastische opvoeding, muzikale opvoeding en lichamelijke opvoeding plaats. Om deze vergaderingen zo goed mogelijk voor te bereiden, is het belangrijk dat er vooraf ingeschreven wordt. De scholen ontvangen een inschrijvingsformulier bij het begin van het schooljaar. Katholiek Onderwijs Ped. begeleiding West-Vlaanderen Secundair onderwijs - Begeleidingsbrochure

31 5.5 Tweedaags Congres van het Middenkader ONDERWIJSKWALITEIT (24 25 november 2015) Inhoud Alle leden die binnen de school tot het middenkader behoren De Pedagogische Begeleiding regio West-Vlaanderen en het Eekhoutcentrum organiseren in voor de derde maal het tweedaags congres van het middenkader. Na de vele positieve reacties van de voorbije jaren willen wij verdere stappen zetten in de ondersteuning en vorming van middenkaders. Het centrale thema voor deze editie is onderwijskwaliteit. Middenkadermensen zijn vaak onmisbare schakels in onze scholen: zij zorgen ervoor dat de school gesmeerd 'draait'. Dikwijls zijn ze manusjes-van-alles en tegelijkertijd helpen ze visie en beleid ontwikkelen. Daardoor zitten ze niet altijd in een comfortabele positie. Hierdoor hebben de mensen van het middenkader een veelzijdige en complexe taak en vervullen zij een belangrijke brugfunctie tussen het beleid en de werkvloer. Het tweedaags congres voor het middenkader wil kwaliteitsvolle professionaliseringskansen aanreiken en een platform bieden om appreciatie en waardering voor hun werk te tonen. Tegelijkertijd kan het congres ook een ideale kans zijn voor netwerking die achteraf nog sporen nalaat. We hopen dat we jou mogen ontmoeten op onze tweedaagse. Ook mentoren zijn hier zeker welkom. Plaats - datum november 2015 Tweedaagse Floréal Blankenberge Contact Luc Beelprez 5.6 Gok-beleid (Gelijke OnderwijsKansen) en IPB-vergaderingen (Interne Pedagogische Begeleiders bso) De bijeenkomsten van de GOK-coördinatoren vinden samen met de IPB-BSO-coördinatoren plaats. Heel vaak combineren zij hun opdracht met die van GOK-coördinator. We behandelen in de intervisiemomenten dikwijls dezelfde problematiek, zorgen, kansen en mogelijkheden van leerlingen met leer- en ontwikkelingsstoornissen, studie- en gedragsprobleem, socio-emotionele problemen. Vandaar dat we de netwerking daaromtrent ook samen aankondigen. Het onderwerp van de werkbespreking wordt via de uitnodiging in de Mededelingen van de Pedagogische Begeleiding West-Vlaanderen bekend gemaakt. GOK: Directeur, zorgcoördinator, GOK-coördinator, leden van een GOK(zorg) team IPB: Interne Pedagogische Begeleiders van het beroepsonderwijs Inhoud In de loop van het tweede trimester van het tweede werkjaar van de GOKcyclus moeten alle gegevens van de zelfevaluatie worden gebundeld, zodanig dat de werking indien nodig - kan worden bijgestuurd. Dit betekent niet dat alle doelen en acties op dat ogenblik moeten worden bevraagd. Het is goed mogelijk dat sommige doelen en acties, al eerder onder de loep genomen werden. Het is dan zaak deze reflecties en voorstellen tot bijsturing, mee te bundelen in het 'zelfevaluatierapport' dat in de loop van het tweede trimester van Katholiek Onderwijs Ped. begeleiding West-Vlaanderen Secundair onderwijs - Begeleidingsbrochure

32 het tweede GOK-werkjaar opgesteld wordt. De bevindingen uit de zelfevaluatie worden in het derde trimester van datzelfde schooljaar aan de schoolraad voorgelegd. Het behoort tot de taak van de pedagogische begeleiding Gelijke Onderwijskansen de expertise die in de scholen aanwezig is, in het Katholiek Onderwijs Vlaanderen, maar ook in expertise- en nascholingscentra samen te brengen en uit te wisselen. Zoals u dat van ons gewend bent, organiseren we GOK-netwerken omtrent de decretale verplichtingen van het GOK-beleid. We voorzien regionale samenkomsten waarvoor u op tijd en stond via de Mededelingen uitgenodigd wordt. Ook dit jaar weer worden de scholen op twee consultatiedagen uitgenodigd om de actuele stand van zaken in hun GOK-beleid te komen aftoetsen. Op eenvoudige vraag komen wij ook graag bij u op school langs om het proces dat u met het GOK-team doormaakt te bespreken, kritisch te bevragen, te waarderen met eventueel voorstellen tot optimaliseren. Plaats - datum - IPB-BSO-GOK*-coördinatoren di 22/09/2015 di 24/05/ u u - Tweedaagse middenkaders di 24/11/2015 start om u wo 25/11/2015 einde om u - GOK-verdiepingsdag di 20/10/2015 vomi: SG 20, 23, 26, 28, 31 nami: SG 21, 24, 29, 30 + scholen Diksmuide wo 21/10/2015 vomi: SG 22, 25, 27, 32, 33 - GOK-consultatiedagen (aftoetsen actuele stand van zaken GOK-beleid) di 08/03/2016 vomi: SG 21, 24, 29, 30 + scholen Diksmuide nami: SG 22, 25, 27, 32, 33 - GOK-reflectiedag di 07/06/2016 vomi: SG 20, 21, 22, 23, 24, 25, 26 + scholen Diksmuide nami: SG 27, 28, 29, 30, 31, 32, 33 d Abdij Brugge d Abdij Brugge Floréal Blankenberge d Abdij Brugge d Abdij Brugge d Abdij Brugge Contact Jan Bonne 5.7 Tweedaagse directies Inhoud Directies van scholen gewoon en buitengewoon secundair onderwijs Coördinatoren CDO s (centra deeltijds onderwijs) Directies CVO s (centra volwassenenonderwijs) Algemene directeurs en departementshoofden VIVES Pedagogisch begeleiders secundair onderwijs Directies vrije CLB s De tweedaagse vormingsdagen in de Duinse Polders Blankenberge zijn een niet te missen ontmoetingsforum voor alle directies. De stuurgroep tweedaagse (niveaucoördinator S.O., 14 directies uit de 14 scholengemeenschappen, 1 directeur namens BuSO en 1 directeur namens de CVO s) plant en programmeert. Een degelijk, formeel programma zorgt voor de nodige input. Daarnaast wordt ruimschoots de mogelijkheid geboden tot informele contacten met collega s. Katholiek Onderwijs Ped. begeleiding West-Vlaanderen Secundair onderwijs - Begeleidingsbrochure

33 Donderdag 18 februari 2016 (Voorlopig programma) uur Onthaal uur Gebed en inleiding uur Leo Bormans Gelukkige leerlingen in gelukkige scholen dankzij gelukkige leraren en directies uur Aperitief + middagmaal uur (keuzeprogramma) Alain Remue, Federale politie cel vermiste personen Carl Snoeckx, directeur identiteit en opvoedingproject Katholiek Onderwijs Vlaanderen uur Koffie uur Wandeling naar de kerk uur Eucharistieviering in de Sint-Antoniuskerk uur Huldiging afscheidnemende directies in de congreszaal uur Aperitief en aansluitend feestmaal De opsporing van en het onderzoek naar onrustwekkende vermissingen en alle vermissingen van minderjarigen De katholieke dialoogschool Vrijdag 19 februari 2016 (Voorlopig programma) uur Havenbezoek Zeebrugge i.s.m. het havenbestuur en VOKA Middagmaal in het havengebouw uur Franky Dury, trainer voetbalploeg Zulte-Waregem Van trainer naar coach Data - plaats Contact do 18/02/2016 en vr 19/02/2016 in Duinse Polders Blankenberge Rik Logghe, niveaucoördinator S.O. 5.8 Regionaal overleg identiteit Leden Doelstellingen De regiodirecteur, de niveaucoördinatoren van het basis-, secundair en buitengewoon onderwijs, een of meerdere begeleiders van elk onderwijsniveau, de begeleiders pastoraal op school en identiteit, de coördinator van de inspecteur-adviseurs godsdienst, de nascholer voor identiteit van Katholiek Onderwijs Vlaanderen Alle scholen van het katholiek onderwijs Vlaanderen regio West-Vlaanderen In een context van toenemend pluralisme wil de katholieke school zich laten inspireren en bevragen door haar eigen bronnen: de persoon en de boodschap van Jezus Christus en de rijkdom van de christelijke traditie. We willen het dagelijkse schoolleven in dialoog brengen met de bronnen van ons opvoedingsproject en met de steeds wijzigende maatschappelijke uitdagingen. Het gaat om een proces dat nooit af is. Een herhaaldelijk overleg, een diepgaande reflectie, een eventuele hertaling met betrekking tot het opvoedingsproject zijn van groot belang omdat het om het fundament van de schoolwerking gaat. Dit dient te gebeuren zowel op het niveau van de leerkrachten en de directie maar ook op het niveau van het schoolbestuur. We willen scholen hierbij begeleiden Katholiek Onderwijs Ped. begeleiding West-Vlaanderen Secundair onderwijs - Begeleidingsbrochure

34 Aanbod 1. De begeleiders pastoraal en identiteit van de pedagogische begeleiding regio West-Vlaanderen begeleiden scholen en scholengemeenschappen, al dan niet in samenwerking met de schoolbegeleider, in het stapsgewijs inwijden, integreren en implementeren van het identiteitsconcept de katholieke dialoogschool Contact 2. Dit schooljaar lopen diverse nascholingen ter zake vanuit Katholiek Onderwijs Vlaanderen. Meer info via (kies: Secundair onderwijs; Christelijke inspiratie katholieke dialoogschool) Hilde Bouckaert en Rik Depré, begeleiders pastoraal op school en identiteit 5.9 Regionaal overleg Pastoraal op school Leden Doelstellingen De niveaucoördinator van het secundair onderwijs, de begeleiders pastoraal op school en identiteit, een inspecteur-adviseur godsdienst, meerdere pastoraal verantwoordelijken uit de scholen directie, pastoraal verantwoordelijken, leraren en leden van het ondersteunend personeel De pastoraal op school wordt voortdurend uitgedaagd om zich te ontwikkelen en te vernieuwen in een sterk veranderende omgeving. Het is belangrijk om een visie op pastoraal op school te ontwikkelen, gelinkt aan het identiteitsconcept van de katholieke dialoogschool. Om dit proces te ondersteunen werd in januari 2012 de visiemap Denk, doe in dialoog uitgegeven. De map bevat naast de vernieuwde visie op pastoraal op school ook werkvormen om een brug te slaan tussen deze visie en de concrete uitwerking van pastoraal op school. Tijdens het schooljaar werden volgende bijdragen als aanvulling bij deze map aan de scholen bezorgd: - profiel van een geëngageerde vrijwilliger in de pastoraal op school - functiebeschrijving van de verantwoordelijke voor de pastoraal op school - pastoraal en vakoverschrijdende thema s - een christelijke mensbeeld - stilte en stille ruimte op school - verlies en rouw op school - pastoraal en de scholengemeenschap - pastoraal beleid en beleidsvoerend vermogen Aanbod Contact 1 Inspiratiedag voor pastoraal op school : De plaats en de rol van pastoraal in de katholieke dialoogschool (met o.a. Prof. Lieven Boeve en Prof. Didier Pollefeyt) vrijdag 27 november 2015 (voor- en namiddag - d Abdij) 2 Elke school, elke scholengemeenschap kan steeds een beroep doen op één van de begeleiders pastoraal op school en identiteit voor een begeleiding op maat. Hilde Bouckaert en Rik Depré, begeleiders pastoraal op school en identiteit Katholiek Onderwijs Ped. begeleiding West-Vlaanderen Secundair onderwijs - Begeleidingsbrochure

35 5.10 Overleg met GLO (geïntegreerde lerarenopleidingen)en SLO (specifieke lerarenopleidingen) Doel Georganiseerd overleg tussen de departementen geïntegreerde lerarenopleiding (KHS Vives campussen Torhout, Tielt en Brugge), de specifieke lerarenopleidingen (CVO VTI Brugge en CVO VIVO Kortrijk) en het dagelijks bestuur van de pedagogische begeleiding West-Vlaanderen. In onderling overleg wordt gezocht naar afstemming tussen de opleiding en begeleiding, tussen opleiding van aspirant-leraren en de ontwikkelingen in het werkveld. Aangehaalde thematieken zijn o.a. organisatie en begeleiding van de stages in de scholen, evaluatie van stagiairs, aanvangsbegeleiding nieuwe leraren, Overlegmoment Af te spreken met de verschillende participanten Contact Rik Logghe, niveaucoördinator S.O Stuur- en werkgroepen van vakbegeleiders Doel Vakbegeleiders of schoolbegeleiders zijn ook soms actief in externe stuur- en werkgroepen. Zo zijn er contacten met de lerarenopleiding, het RTC (regionaal technologisch centrum),... Die bestaan o.a. uit: leergesprek tussen studenten van de lerarenopleidingen en de begeleider rond de nieuwe leerplannen; inschakeling van de begeleiding bij de eindbeoordeling van de scripties van eindejaarsstudenten van de lerarenopleidingen; meedenken over maatschappelijke problemen en de implicaties voor het onderwijs in de diocesane commissie voor pastoraal. Een concreet resultaat is de denknota in verband met omgaan met diversiteit ; in het RTC maken vakbegeleiders nijverheid en voeding deel uit van de RTC-werkgroepen (zie ) Diocesane werkgroep ondersteunend personeel Ondersteunend personeel scholen en scholengemeenschappen Inhoud Deze werkgroep met een vertegenwoordiger per scholengemeenschap stuurt de vorming voor het ondersteunend personeel aan en ondersteunt en begeleidt de grote en belangrijke groep van ondersteunend personeel in de scholen. Plaats - datum - vr 25/09/ uur H.-Hartcollege Waregem - vr 20/11/ uur Sint-Rembert Torhout - vr 15/01/ uur Ter Duinen Koksijde - vr 11/03/ uur Lyceum Ieper - vr 27/05/ uur Middenschool Izegem Contact Luk Van Canneyt Katholiek Onderwijs Ped. begeleiding West-Vlaanderen Secundair onderwijs - Begeleidingsbrochure

36 5.13 Studiedagen i.s.m. het Eekhoutcentrum Tweedaags Congres van het middenkader di 24/11/2015 wo 25/11/2015 tweedaagse Floréal Blankenberge Inspiratiedag voor pastoraal op vr27/11/2015 volledige dag d Abdij Brugge school Dag van de opvoeder do04/02/2016 volledige dag Kulak Kortrijk Studienamiddag voor alle opvoeders di 17/11/ d Abdij Brugge u Studienamiddag voor administratief di 15/03/ d Abdij Brugge personeel u Inspiratiedag M wo 27/04/2016 Volledige dag d Abdij Brugge Katholiek Onderwijs Ped. begeleiding West-Vlaanderen Secundair onderwijs - Begeleidingsbrochure

37 6 ONDERSTEUNING VAN SCHOOLBESTUREN Ook in het Katholiek Onderwijs regio West-Vlaanderen blijft de ondersteuning van schoolbesturen in het schooljaar een absolute prioriteit. Het Katholiek Onderwijs regio West-Vlaanderen, De dienst Besturen van het Katholiek Onderwijs Vlaanderen en het Katholiek Onderwijs Vlaanderen organiseren een aantal vormingsmomenten waarvoor wij de nodige aandacht én het nodige engagement vragen. Het Katholiek Onderwijs regio West-Vlaanderen brengt dit aanbod op meerdere manieren onder de aandacht: een (digitale) map, bezorgd aan de voorzitters en ondervoorzitters van alle schoolbesturen en van besturen van internaten, bevat de informatie over het totale aanbod. Ook De dienst Besturen van het Katholiek Onderwijs Vlaanderen publiceert specifieke flyers rond diverse themata en biedt op haar website een overzicht van alle diocesen. Alle sessies zijn gratis. Contact: Ward Goudenhooft, ankerfiguur schoolbesturen Stefaan Misschaert, regiodirecteur Katholiek Onderwijs regio West-Vlaanderen 6.1 Katholieke dialoogschool Datum Plaats Spreker alle leden van schoolbesturen Dinsdag 29 september 2015 om u.(onthaal vanaf uur) d Abdij, Baron Ruzettelaan 435, Assebroek Lieven Boeve 6.2 Ontmoeting nieuwe bestuurders: Datum Plaats beginnende leden van schoolbesturen Dinsdag 27 oktober 2015 om u. (onthaal vanaf uur) d Abdij, Baron Ruzettelaan 435, Assebroek 6.3 Masterclass (Guimardstraat) alle leden van schoolbesturen Datum Donderdag 29 oktober 2015, u. Plaats Spreker Guimardstraat 1 te Brussel Johan Verschueren s.j. Katholiek Onderwijs Ped. begeleiding West-Vlaanderen Secundair onderwijs - Begeleidingsbrochure

38 6.4 Diocesaan vormingsaanbod identiteit en schoolpastoraal antennepersonen pastoraal en identiteit binnen de SB n (gepersonaliseerde uitnodiging) Datum Maandag 16 november 2015 Hetzelfde aanbod wordt op dezelfde dag tweemaal aangeboden. Plaats Spreker 4.1: Locatie: Diocesaan centrum Groenhove, Bosdreef 5, Torhout, onthaal om uur, sessie om u. of 4.2: Locatie: De Bron, Marktstraat 88, Harelbeke, onthaal om uur, sessie om u. Ontmoeting met verwerking in kleine groepjes 6.5 Kompas: d Abdij beginnende leden van schoolbesturen (nieuwe bestuurders sinds oktober 2013) Datum 5.1 Avond 1: Dinsdag 24 november Avond 2: Dinsdag 15 december 2015 Plaats De Bron, Markstraat 88, Harelbeke om u. (onthaal vanaf u.) Spreker Johan Verschueren s.j. 6.6 Diocesaan vormingsmoment voorzitters van SG, CASS en CAIM Datum Woensdag 13 januari 2016, van uur tot u. Plaats d Abdij Brugge Na dit vormingsmoment volgt de nieuwjaarsreceptie aangeboden door het Katholiek Onderwijs regio West-Vlaanderen. 6.7 Bestuurlijke schaalvergroting Datum Plaats Inhoud alle leden van schoolbesturen Maandag 25 januari 2016, uur, onthaal om uur d Abdij, Baron Ruzettelaan 435, Assebroek De volgende 2 sessies komen aan bod in West-Vlaanderen: a. Hoe kun je bij schaalvergroting de inspraak meest efficiënt organiseren, Inhoud b. Welke organisatiemodellen zijn aangewezen bij bestuurlijke schaalvergroting? In andere diocesen kan worden aangesloten bij de volgende thema s: Katholiek Onderwijs Ped. begeleiding West-Vlaanderen Secundair onderwijs - Begeleidingsbrochure

39 c. Wat houdt deugdelijk bestuur (good governance) in en hoe realiseren we dit binnen de gegeven context? d. Hoe zien infrastructurele masterplannen eruit bij schaalvergrootte besturen? 6.8 Voorjaarseminarie alle leden van schoolbesturen Datum Maandag 14 maart 2016, u., onthaal om u. Plaats Thema d Abdij, Baron Ruzettelaan 435, Assebroek U kan kiezen voor één van deze sessies - Identiteit en pastoraal - M-decreet - Welzijnsbeleid - Armoede 6.9 Diocesane jaarvergadering voor leden van schoolbesturen alle leden van schoolbesturen Datum Woensdag 22 juni 2016, u., onthaal om u. Plaats Diocesaan centrum Groenhove, Bosdreef 5, Torhout. Katholiek Onderwijs Ped. begeleiding West-Vlaanderen Secundair onderwijs - Begeleidingsbrochure

40 7 AANVANGSBEGELEIDING 7.1 Nieuwe directies Programma Doel Nieuwe directeurs en adjunct-directeurs van scholen gewoon secundair onderwijs. Schoolleiders vormen die met meer inzicht in hun werk en in zichzelf competenties ontwikkelen om, in een steeds veranderende schoolcontext, leiding te kunnen geven en het beleidsvoerend vermogen van de school te kunnen vergroten. Inhoudelijk is er complementariteit met het vormingsaanbod van het Centrum voor Andragogiek UA en het modulair aanbod van het Eekhoutcentrum. Volgende themata komen aan bod: - Het vicariaat onderwijs met zijn 3 diensten (pedagogische begeleiding, diensten, - Inspectie rooms-katholieke godsdienst), - Onderwijsinspectie Vlaamse overheid en pedagogische begeleiding, - Het christelijk opvoedingsproject: schoolpastoraal en godsdienst, - Deliberatie einde schooljaar. Plaats - datum wo 19/08/2015 Onthaal van alle nieuwe directies door het vicariaat onderwijs (vicaris, regiodirecteur, de niveaucoördinatoren BaO-BuO-SO, directeur diensten, coördinator inspectie r.k.-godsdienst, directeur d Abdij, schoolbegeleiders) ma 30/11/2015 opvoedingsproject, r.k.-godsdienst, pastoraal en identiteit Contact Rik Logghe, niveaucoördinator S.O. Ward Goudenhooft, directeur d Abdij van 9.00 tot uur + maaltijd. In d Abdij Brugge tot uur In d Abdij Brugge 7.2 Nieuwe leraren SAMENKOMSTEN BEGINNENDE LERAREN MET DE VAKBEGELEIDING Doel Plaats Beginnende leraren Contactmiddag met de vakbegeleider. Op woensdagnamiddagen in oktober zijn er ontmoetingen gepland met de vakbegeleider(s). Elke leraar krijgt de kans om zijn/haar begeleider(s) buiten de schoolcontext te ontmoeten. Er wordt informatie gegeven over documenten van de leraar (lesvoorbereiding, jaarplan, agenda), leerplannen, werking Pedagogische begeleiding West- Vlaanderen... Verder wordt stilgestaan bij de eerste ervaringen, vragen en mogelijke problemen op de werkvloer. Alle contactnamiddagen (uitgezonderd economie-handel) gaan door in d Abdij, Baron Ruzettelaan 435, 8310 Brugge - Assebroek Katholiek Onderwijs Ped. begeleiding West-Vlaanderen Secundair onderwijs - Begeleidingsbrochure

41 Woensdag 30 september 2015 ECONOMIE - HANDEL - KANTOOR en aanverwante Katrien Pil HAARZORG-BIO-ESTHETIEK-SCHOONHEIDSVERZORGING Lieve van der Spiegel HUMANE WETENSCHAPPEN Astrid Meganck - Johan Vankeersbilck LAND- en TUINBOUW MAATSCHAPPELIJKE VORMING An Callemeyn MODE Isabelle Tack PROJECT ALGEMENE VAKKEN Jan Bonne PERSONENZORG (voltijds, deeltijds onderwijs, BuSO) omgangskunde, pedagogische en psychologische vakken en aanverwante vakken; verzorging en verpleegkundige vakken en aanverwante vakken; huishoudkunde en aanverwante vakken; stages in: STV STW, JGZ, LGW-IW, GWW, VeVoe, VZ, KZ TBZ, OH, OA WISKUNDE Woensdag 7 oktober 2015 Astrid Meganck, Karine Willocx, Cathérine Vandommele Geert Delaleeuw, Lies Van de Wege ESTHETICA (Beeldende kunsten en film) INFORMATICA - ICT LICHAMELIJKE OPVOEDING MUZIK. OPVOEDING - ESTHETICA (MUZ. GEDEELTE) STUDIEGEBIED elektriciteit - electronica - mechanica - hout - bouw - schilderen-decoratie PLASTISCHE OPVOEDING - BEELDENDE VORMING TECHNIEK Johan Vankeersbilck David Vromant Pascale Muylaert Ann Casier Stef Grimonprez- Jo Desutter Els Bilcke Stef Grimonprez Woensdag 21 oktober 2015 AARDRIJKSKUNDE - TOERISME EN OPR BIOLOGIE - CHEMIE - FYSICA - NATUURWETENSCHAPPEN - WE- TENSCHAPPELIJK WERK ENGELS FRANS ASO - BSO - KSO - TSO GESCHIEDENIS GODSDIENST KLASSIEKE STUDIEN NEDERLANDS Studiegebied VOEDING - tso bso clw cvo - buso (bakkerij, grootkeuken, hotel, slagerij en voedings-technieken) An Callemeyn Dominique Hoorelbeke, Peter Willems, Dirk Vansteenkiste Mario Lecluyze Jan De Waele, Bert Vandenberghe Johan Vankeersbilck Francis Jacobs - Marijke Vanhoutte Mieke Lietaert Barbara Axters - Kaat Destrooper Patrick Ameye IDENTITEITSDAGEN AANVANGSBEGELEIDING OPVOEDINGSPROJECT BEGINNEN- DE LERAREN Doel Alle beginnende leraren - medewerkers A.O.P. Alle nieuwe leraren worden uitgenodigd voor een vormingsmoment i.v.m. het Katholiek Onderwijs Ped. begeleiding West-Vlaanderen Secundair onderwijs - Begeleidingsbrochure

42 Datum christelijk opvoedingsproject. Elk nieuw personeelslid krijgt op dit moment een zending vanuit het beleid in het opnemen van een verantwoordelijkheid in het katholiek onderwijs. wo 20/01/2016 wo 03/02/2016 Wo 17/02/2016 groep 1 - NOORD Brugge Oostende Gistel - Oostkust Plaats d Abdij Brugge van u. tot u. groep 2 - CENTRAAL Torhout Kortemark Westkust Roeselare-Ardooie Tielt - Izegem groep 3 - ZUID Kortrijk Waregem Ieper Menen - Poperinge Contact Rik Logghe, niveaucoördinator secundair onderwijs Hilde Bouckaert en Rik Depré, begeleiders pastoraal op school en identiteit 7.3 Ondersteunend personeel VORMINGSPROGRAMMA Doel Alle beginnende opvoeders bij het ondersteunend personeel Een ontmoetingsforum creëren voor mensen die als opvoeder bij het ondersteunend personeel werkzaam zijn. Samen met leden van de diocesane werkgroep ondersteunend personeel antwoord geven op de eerste vragen en bekommernissen van startende opvoeders. Ideeën aanreiken om gezagsvol om te gaan met relatief grote groepen leerlingen in studiezaal, schoolrestaurant, speelplaats, uitstappen Er worden twee bijeenkomsten gepland, waarbij alle beginnende opvoeders aanwezig zijn. De organisatie is in handen van begeleider voor ondersteunend personeel en enkele leden van de diocesane werkgroep ondersteunend personeel. Plaats - datum Sessie 1: vr 16/10/ u. in d Abdij Brugge Sessie 2: vr 22/01/ u. in d Abdij Brugge Contact Luk Van Canneyt, begeleider ondersteunend personeel IDENTITEITSDAGEN AANVANGSBEGELEIDING OPVOEDINGSPROJECT ONDER- STEUNEND PERSONEEL Doel Alle beginnende leraren - medewerkers A.O.P. Alle nieuwe leden van het ondersteunend personeel worden uitgenodigd voor een vormingsmoment i.v.m. het christelijk opvoedingsproject. Elk nieuw personeelslid krijgt op dit moment een zending vanuit het beleid van het bisdom in het opnemen van een verantwoordelijkheid in het katholiek onderwijs. Datum wo 20/01/2016 groep 1 - NOORD Brugge Oostende Gistel - Oostkust Katholiek Onderwijs Ped. begeleiding West-Vlaanderen Secundair onderwijs - Begeleidingsbrochure

43 Plaats Contact wo 03/02/2016 Wo 17/02/2016 groep 2 - CENTRAAL Torhout Kortemark Westkust Roeselare-Ardooie Tielt - Izegem groep 3 - ZUID Kortrijk Waregem Ieper Menen - Poperinge Telkens in d Abdij Brugge van u tot u Rik Logghe, niveaucoördinator secundair onderwijs Hilde Bouckaert en Rik Depré, begeleiders pastoraal op school en identiteit 7.4 Stagiairs lerarenopleidingen INTRODUCTIEDAGEN VOOR STAGIAIRS LERARENOPLEIDINGEN IN DE SCHOLEN Inhoud Stagiairs lerarenopleidingen - Directies - mentoren Contactmoment in het kader van planning en afspraken betreffende de stage. Plaats - datum do 15/10/ u. di. 08/12/ u. ma 25/01/ u. di 23/02/2016 Voor de SLO CVO-studenten van Brugge / Kortrijk en studenten OAR Vives Overdag en vooravond ma 26/10/2015 BuSO: u. ma 01/02/2016 BuSO: u. Contact Rik Logghe, niveaucoördinator secundair onderwijs Katholiek Onderwijs Ped. begeleiding West-Vlaanderen Secundair onderwijs - Begeleidingsbrochure

44 8 Opvolging schooldoorlichting Doel Schoolbestuur, directeur, coördinatoren, leraren, schoolteam Een schooldoorlichting valt onder de bevoegdheid van de onderwijsinspectie van de Vlaamse Gemeenschap. Dit gegeven is een belangrijke momentopname van het functioneren van de school. Het is daarom nodig dat de doorlichting in een passende en rustige sfeer kan verlopen. Voor en na de doorlichting wil de Diocesane Pedagogische Begeleidingsdienst klankbord zijn voor vragen die leven bij de directeur en/of het team. Het is trouwens zo dat ondersteuning van scholen bij doorlichting één van de decretale opdrachten van de pedagogische begeleiding is. 1. Na het gesprek met de gemeenschapsinspectie stuurt (papieren versie) of mailt (digitale versie) de directeur het definitieve doorlichtingsverslag door naar de niveaucoördinator S.O. en schoolbegeleider-ankerfiguur 2. Nadien volgt op school een gesprek: - bij advies 1 (gunstig) en advies 2 (gunstig beperkt in de tijd): directie - schoolbegeleider; - bij advies 3 (ongunstig): directie (eventueel schoolbestuur) niveaucoördinator S.O. en schoolbegeleider. 3. Na dit overleg kan de begeleidingsdienst, op vraag van de school, ondersteuning bieden. Dat kan gebeuren met een inhoudelijke inbreng, door hulp en begeleiding te bieden bij het opmaken van stappenplannen en in de aanpak van actiepunten Bij advies 3 is de school verplicht om een verbeteringsplan op te stellen: teringsplan.pdf De school is ook verplicht om ondersteuning te zoeken en dit moet in het verbeteringsplan opgenomen worden. Voor pedagogische ondersteuning lijkt het ons logisch dat men een beroep doet op de expertise van de Pedagogische Begeleiding West-Vlaanderen. Contact 4. De directie kan, indien gewenst, de vakbegeleiders zelf contacteren voor de opvolging van vakgebonden werkpunten. Vakbegeleiders kunnen maar interveniëren met medeweten van én expliciete goedkeuring door de directeur. Rik Logghe, niveaucoördinator S.O. Katholiek Onderwijs Ped. begeleiding West-Vlaanderen Secundair onderwijs - Begeleidingsbrochure

45 9 PROJECT IN DE KIJKER: Competentiebegeleiding 9.1. Algemene visie en doelstellingen Als pedagogisch begeleiders competentieontwikkeling willen we scholen ondersteunen bij het organiseren van een meer inclusief onderwijsaanbod. Dat houdt in: een inclusief beleid uittekenen, een inclusieve cultuur creëren en een inclusieve praktijk ontwikkelen. We zetten in op het verbreden en het verdiepen van competenties op organisatorisch, pedagogisch en didactisch vlak. In het bijzonder schenken we aandacht aan de specifieke onderwijsbehoeften van de leerling én de ondersteuningsbehoeften van de leerkracht(en). De verbindende samenwerking met betrokken onderwijspartners en reguliere begeleiders is hierbij essentieel. Als leidraad kiezen we de kaders van het zorgcontinuüm en het handelingsgericht werken. We vestigen in de eerste plaats bijzondere aandacht op fase 0 en 1: krachtig en toegankelijk onderwijs voor een zo ruim mogelijke doelgroep door af te stemmen op de verschillen. Hierbij kunnen een aantal redelijke aanpassingen noodzakelijk zijn. Ook binnen fase 2 is het belangrijk te zoeken naar redelijke aanpassingen om verder te kunnen aansluiten bij het gemeenschappelijk curriculum. In deze fase is het CLB een heel belangrijke partner; er kan een handelingsgericht traject opgezet worden. Ook andere partners zoals bv. GON kunnen hier een heel efficiënte rol opnemen. Fase 3 geeft recht op een individueel aangepast curriculum. Ook hier wordt steeds nagedacht om de leerling zoveel mogelijk te laten participeren aan de onderwijsactiviteiten binnen de groep in het gewoon of buitengewoon onderwijs. Katholiek Onderwijs Ped. begeleiding West-Vlaanderen Secundair onderwijs - Begeleidingsbrochure

46 11.2 Programma - inhouden Scholen kunnen voor deze inhouden een beroep doen op de begeleiders competentieontwikkeling om samen met de reguliere begeleiders een traject naar inclusiever onderwijs te lopen. De pure nascholing rond deze thema s zijn het domein van nascholingscentra Een inclusieve benadering van schoolontwikkeling Goed onderwijs is onderwijs dat rekening houdt met verschillende mogelijkheden en beperkingen van leerlingen. De kunst is krachtig en toegankelijk onderwijs bieden voor een zo ruim mogelijke doelgroep van leerlingen. Hoe kijken we naar diversiteit? Zien we de meerwaarde hiervan? Zijn we ons bewust van ons eigen mens- en maatschappijbeeld? Durven we hierover reflecteren? Hoe gaan we om met eventuele weerstanden? Om hierover een gedragen schoolvisie te ontwikkelen, vertrekken we vanuit een drietal inspiratiebronnen: De Index voor Inclusie : Creëren van inclusieve CULTUUR, maken van inclusief BELEID, ontwikkelen van inclusieve PRAKTIJK (Booth & Ainscow, 2002; 2011) Inclusief onderwijs in de praktijk (Mortier, De Schauwer, Van de Putte & Van Hove, 2010) Samen wijs, herstelgericht werken op school (Ligand, 2011) Een inclusief klasklimaat realiseren De basis van een inclusieve klaspraktijk is een positief klasklimaat waardoor alle leerlingen zich goed voelen, erbij horen. Ook de leraar voelt zich goed in de klas en straalt dit uit. Er zijn positieve relaties tussen leerkrachten en leerlingen en positieve relaties tussen de leerlingen onderling. Er is plezier in de klas, emotionele verbondenheid, wederzijds vertrouwen. De leerkrachten staan model voor het betrekken van elke leerling met specifieke onderwijsbehoeften bij het groepsgebeuren. Ook als het moeilijk gaat, blijft iedereen sterk inzetten op een verbindende samenwerking Inschrijvingsbeleid De inschrijving is, zeker met het M-decreet, veel meer dan een administratieve aangelegenheid. Het is een sleutelmoment voor een optimale start. Bij een inschrijving kan een sterk fundament voor een constructieve samenwerking met de school gelegd worden. Een goed intakegesprek en intakeformulier zijn van essentieel belang. We focussen niet enkel op het wettelijk kader, maar hebben vooral aandacht voor het handelingsgericht organiseren van een inschrijving De ouder en de leerling als ervaringsdeskundige Een harmonieus samenwerkingsverband tussen ouders en school berust op gezamenlijke en eigen verantwoordelijkheden. Ouders zijn de ervaringsdeskundigen op het gebied van wat werkt en niet werkt bij hun kind. Ook leerlingen kunnen vaak goed verwoorden wat voor hen ondersteunend is. Hoe kan het team de ervaringsdeskundigheid van de leerling en de ouders toevoegen aan de aanwezige professionele expertise in de school? Hoe motiveer je alle ouders en leerlingen om met de school samen te werken? Hoe betrek je hen bij het schoolbeleid? Hoe zet je een samenwerking op met respect voor ieders eigenheid? Een verbindende visie kan daarbij een goeie leidraad zijn. Katholiek Onderwijs Ped. begeleiding West-Vlaanderen Secundair onderwijs - Begeleidingsbrochure

47 Aan de slag binnen het gemeenschappelijk curriculum De term gemeenschappelijk curriculum is een belangrijk begrip binnen het M-decreet. Welke doelen moeten we minimaal realiseren met zoveel mogelijk leerlingen? Hoe kunnen we elke leerling zoveel mogelijk uitdagen? Hoe pakken we dit als team aan? Hoe kunnen we het werken met de groep centraal stellen en daarbij voldoende aandacht besteden aan de individuele onderwijsbehoeften van elke leerling? Welke redelijke aanpassingen zijn wenselijk met het oog op de realisatie van het gemeenschappelijk curriculum? Hoe evalueren we en sturen we bij? Planmatig werken met een leerlingvolgsysteem Een goed uitgewerkt leerlingvolgsysteem vormt voor alle betrokkenen de basis voor de verdere begeleiding van de leerling. Het geeft informatie en schetst de context waarin zijn leren plaatsvindt. Daarom is het goed dat scholen de redelijke aanpassingen die van toepassing zijn, regelmatig actualiseren. Wat werkt en wat niet? Daarbij hebben we oog voor de totale ontwikkeling van elke leerling. Hoe bepaal je wat need to know is? Wie krijgt lees- en schrijfrechten? Hoe noteer je handelingsgericht? Wanneer vullen we aan? Een planmatige, haalbare aanpak van de begeleiding van de leerlingen vraagt een grote transparantie en doelgerichtheid bij alle betrokken partners Overleg handelingsgericht organiseren Klassenraden, cel leerlingenbegeleiding, zorgoverleg en MDO s zijn belangrijke schoolinterne overleg-momenten. We leggen enerzijds de nadruk op de klas als groep en anderzijds op de individuele leerlingen. Een handelingsgerichte klasbespreking vertrekt vanuit een rijke beeldvorming, geeft kans tot uitwisseling van ervaringen, stelt duidelijke doelen en leidt tot goede afspraken voor de ondersteuning van de groep. Vanuit de klasbespreking worden leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften gedetecteerd. Voor deze leerlingen volgt een specifiek overleg dat leidt tot een plan van aanpak UDL: een krachtige, toegankelijke leeromgeving Diversiteit is een realiteit. Leerlingen zijn heel verschillend. Universeel ontwerp voor leren (Universal Design for Learning) is een model dat uitgaat van diversiteit. Het beoogt maximale leer- en participatie-kansen voor alle leerlingen. Door de UDL-principes en -richtlijnen te hanteren, slaag je er als leerkracht heel vaak in om het leren krachtig én toegankelijk te maken. We houden dit in de focus bij de voorbereiding, de uitvoering en de evaluatie van een les(senreeks). Bovendien kan je op die manier het aantal redelijke aanpassingen voor individuele leerlingen beperken Samen sterker op de klasvloer Leerlingen zijn heel verschillend. Leerkrachten staan dan ook voor de uitdaging om elke leerling maximale leer- en participatiekansen aan te bieden. Co-teaching in al zijn vormen biedt hierbij extra mogelijkheden. Leerkrachten zijn samen verantwoordelijk voor een groep. Ze bundelen hun competenties en zorgen zo voor een krachtiger en toegankelijker leeromgeving. Katholiek Onderwijs Ped. begeleiding West-Vlaanderen Secundair onderwijs - Begeleidingsbrochure

48 Co-teaching biedt extra mogelijkheden om alternatieve, effectieve leerstrategieën zoals coöperatief leren en peer-tutoring in te zetten. Deze vergroten de leerkansen niet alleen op inhoudelijk, maar ook op affectief en procesmatig vlak Binnenklasdifferentiatie Wie met leerlingen werkt, merkt dat elke leerling verscheidene talenten heeft. Het is de opdracht van iedere leraar om bij elke leerling het beste naar boven te halen en te benutten. De doelen van het gemeenschappelijk curriculum kunnen niet door elke leerling op eenzelfde manier en op eenzelfde moment behaald worden. Een variatie in werkvormen, leerinhoud, ondersteunende middelen, tempo dringt zich op. Dat is niet evident en botst soms wel onterecht met het rechtvaardigheidsgevoel. Is dit wel eerlijk? Binnen je klas op een haalbare manier omgaan met verschillen is een unieke kans om recht te doen aan de eigenheid van elke leerling. Ongelijken gelijk behandelen, is even onrechtvaardig als gelijken ongelijk behandelen Redelijke aanpassingen In de schoolorganisatie en in het lesgeven aan leerlingen vertrekken we vanuit diversiteit. Via een krachtige en toegankelijke leeromgeving streven we naar maximale leer- en participatiekansen voor alle leerlingen. Toch zal het in bepaalde situaties nodig blijven dat er voor individuele leerlingen aanpassingen voorzien worden. Deze kunnen heel divers zijn. De realisatie van haalbare en doelgerichte aanpassingen gebeurt in een proces van afstemming tussen alle betrokken partijen Aan de slag met een individueel aangepast curriculum Het M-decreet legt de lat hoog. Het is immers de bedoeling om zoveel mogelijk leerlingen leerkansen te bieden binnen het gemeenschappelijk curriculum. Maar wat als dat niet haalbaar blijkt ondanks de redelijke aanpassingen? Na opmaak van een verslag zetten we in consensus met alle betrokkenen de bakens uit voor een individueel aangepast curriculum. Volgende vragen werken daarbij als kompas: welke competenties heeft de leerling reeds verworven binnen de verschillende fasen van het doorlopen zorgcontinuüm? Welke sterkten van de leerling kunnen we sterker maken en hoe zetten we daar concreet op in? Hoe mikken we op zo hoog mogelijke doelen zodat de leerling maximale participatiekansen behoudt binnen het groepsgebeuren? Hoe borgen we onze afspraken op een transparante manier? Basisaanbod binnen BuO Leerlingen voor wie maatregelen disproportioneel of onvoldoende zijn om het gemeenschappelijk curriculum te volgen in het gewoon onderwijs kunnen in het buitengewoon onderwijs type basisaanbod terechtkomen. Via handelingsplanning worden daar ontwikkelingsdoelen nagestreefd. Voor scholen BuO wordt het een heuse uitdaging om binnen het type basisaanbod met een zeer diverse doelgroep zo maximaal mogelijk te werken aan brede basisvorming. Volgende vragen dringen zich op: Hoe clusteren we onze leerlingen? Welke orthodidactische en -pedagogische principes passen we toe? Hoe werken we samen met betrokken partijen zoals CLB, Welzijn? Is, mits redelijke aanpassingen, een terugkeer naar het gewoon onderwijs mogelijk? Een nauwe samenwerking met het gewoon onderwijs biedt wederzijdse kansen. Een optimale afstemming leidt tot het sterker maken van scholen gewoon en buitengewoon onderwijs en tot het verkleinen van de kloof tussen beide. Katholiek Onderwijs Ped. begeleiding West-Vlaanderen Secundair onderwijs - Begeleidingsbrochure

49 Type 9 Autisme heeft een invloed op de totale ontwikkeling van een persoon. Specifieke onderwijsbehoeften komen dan ook heel vaak voor. Voor sommige leerlingen kan hier het best aan voldaan worden binnen buitengewoon onderwijs type 9. Het brede spectrum van autisme vereist binnen dit type heel diverse aanpassingen. Sommige leerlingen kunnen functioneren binnen een groep. Anderen zullen een sterk individugerichte aanpak nodig hebben. Hoe we hieraan tegemoet komen, hangt nauw samen met de organisatie van de school. Met het oog op de totale ontwikkeling van een leerling, besteedt men binnen het curriculum extra aandacht aan: communicatie, sociaal functioneren, werkhouding, leerstrategieën, weerbaarheid, zelfredzaamheid De accenten binnen het curriculum vormen dan ook een belangrijk aandachtspunt binnen dit type Omschrijving methodieken We willen ons richten op actuele thema s en de vele ondersteuningsvragen vanuit de scholen. Zowel de vraag- als de aanbodgestuurde werking is hierop afgestemd. We streven naar een procesmatige begeleiding en dit in nauwe samenwerking met de reguliere pedagogische begeleiders (school-, vak- en domeinbegeleiders). Omdat we het belangrijk vinden dat onderwijs gezien wordt als een aaneenschakeling van ontwikkelingsprocessen, werken de begeleiders competentieontwikkeling niveauoverstijgend. Vraaggestuurd Scholen en netwerken kunnen met hun concrete vragen die aansluiten bij de voorgestelde inhouden rechtstreeks bij ons terecht. Deze vragen kunnen zich situeren op het niveau van de leerling, de klas en de leerkracht, de school en de scholengemeenschap. We bieden onder meer ondersteuning bij het zoeken naar redelijke aanpassingen bij een concrete leerling, opzetten van een krachtige leeromgeving in de klas, teamgerichte professionalisering, beleidsondersteuning op weg naar inclusiever onderwijs Een vraaggestuurde, procesmatige ondersteuning start steeds vanuit een goede afstemming tussen alle betrokken partijen. We proberen een duidelijk zicht te krijgen op de gewenste ondersteuning. Een intakegesprek is aangewezen. Er worden dan concrete afspraken gemaakt over het traject. Een aantal aandachtspunten hierbij zijn: - Sluit de vraag aan bij de kerndoelen van het project competentieontwikkeling? - Met welke partners kan er bij de realisatie samengewerkt worden? - Is het format in overeenstemming met de inhoud van de begeleiding? - Waar situeert de begeleidingsopdracht zich in het proces dat de school wil lopen? Aanbodgestuurd Om tegemoet te komen aan de noden om delend te leren over de scholen heen, organiseren we zelf ook een aanbod. Tegelijk willen we ook bestaande netwerken ondersteunen en inspireren. Katholiek Onderwijs Ped. begeleiding West-Vlaanderen Secundair onderwijs - Begeleidingsbrochure

50 11.4 Leergroepen In de leergroepen brengen we mensen samen rond een vooraf bepaald thema. Via reflectie over de eigen werking definiëren we gemeenschappelijke leervragen. Vanuit een beperkte theoretische insteek, ondersteunende kaders en praktijkvoorbeelden zoeken we samen hoe we onze eigen praktijk kunnen versterken. Elk leergroepmoment vormt een inspirerende aanzet om inzichten en vaardigheden in je eigen praktijk te implementeren. Jouw ervaringen en reflecties vormen de basis voor verdere verdieping en uitwisseling binnen de leergroep. Voor de leergroepen opteren voor een aanwezigheid van minimaal 2 personen per school (leraar én lid van het middenkader of directie, leerlingbegeleider/zorgcoördinator of CLB-medewerker). Leergroep Redelijke aanpassingen doelgroep Directie, middenkader, leerkrachten, CLB, GON-begeleiding (bij voorkeur 2/school) bij voorkeur niveaugebonden inhoud In de schoolorganisatie en in het lesgeven aan leerlingen vertrekken we vanuit diversiteit. Via een krachtige en toegankelijke leeromgeving streven we naar maximale leer- en participatiekansen voor alle leerlingen. Toch zal het in bepaalde situaties nodig blijven dat er voor individuele leerlingen aanpassingen voorzien worden. Deze kunnen heel divers zijn. De realisatie van haalbare en doelgerichte aanpassingen gebeurt in een proces van afstemming tussen alle betrokken partijen. Plaats en D Abdij Brugge datum Donderdag 22 oktober: u.; Dinsdag 24 november 2015: u.; Donderdag 3 maart 2016: u. Leergroep moeilijk gedrag: beter voorkomen dan genezen doelgroep Directie, middenkader, leerkrachten, opvoedend personeel bij voorkeur niveaugebonden inhoud Wellicht herken je volgende praktijksituaties: - Op een dag ontvangt de directeur een telefoontje van een verontruste moeder. Haar dochter wil niet meer naar school. Ze is het pesten beu. - Een leraar krijgt een duw van een leerling! De klassenraad wil de leerling verwijderd zien. - Aangesproken telaatkomers blijven hardnekkig volhouden. De leraar voelt zich machteloos. Acties bij deze en talloze andere voorbeelden van moeilijk gedrag zijn in onze snel evoluerende maatschappij niet zo vanzelfsprekend. Methodes die het vroeger goed deden, lijken nu elk effect te missen. De vraag dringt zich dus op: hoe kunnen we in onze multi-problemwereld daadkrachtig en tegelijkertijd gedragen optreden? Het antwoord hierop is: SAMEN! We vertrekken vanuit een kader dat we vertalen naar de praktijk. Woorden omzetten in daden is nergens zo belangrijk als in dit verhaal rond GEDRAG. We luisteren vooral naar wat voor jou lastig blijft, of wat net wél werkt. Dit met elkaar delen leidt tot nieuwe inzichten en expertise waarmee we in de klas of het team aan de slag kunnen. Katholiek Onderwijs Ped. begeleiding West-Vlaanderen Secundair onderwijs - Begeleidingsbrochure

51 Plaats en datum D Abdij Brugge Donderdag 22 oktober 2015: u.; Dinsdag 24 november 2015: u.; Donderdag 3 maart 2016: u. Leergroep Krachtige toegankelijke leeromgeving: afstemmen op diversiteit doelgroep Directie, middenkader, leraren, CLB bij voorkeur niveaugebonden inhoud Diversiteit is een realiteit. Leerlingen zijn heel verschillend. Daarom moet ons onderwijs maximale leer- en participatiekansen voor alle leerlingen creëren. Hoe organiseren we onze school, onze klas als een krachtige en toegankelijke leer- en leefomgeving? Hoe beperken we het aantal redelijke aanpassingen voor individuele leerlingen? Plaats en datum D Abdij Brugge vrijdag 16 oktober 2015: u. dinsdag 17 november 2015: u. vrijdag 4 maart: u Infosessies Tijdens de infosessies geven we toelichting bij actuele thema s. Tegelijk proberen we een antwoord te formuleren op vragen die leven. Informatiesessie inschrijvingsbeleid doelgroep Directie, middenkader, personeel verantwoordelijk voor inschrijvingen inhoud De inschrijvingsprocedure is beschreven in verschillende omzendbrieven. In deze informatiesessie lichten we toe hoe we een passend inschrijvingsbeleid uitwerken. Het is immers meer dan een administratieve aangelegenheid. Het is hét sleutelmoment voor een optimale start, een handelingsgerichte kennismaking van de school, de ouders en de leerling met elkaar. Plaats en datum D Abdij Brugge Maandag 22 februari u. Informatiesessie Leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften op stage, op weg naar tewerkstelling doelgroep Stagebegeleiders, trajectbegeleiders CLW, TA s inhoud Hoe kies je een goede stageplaats voor lln. met specifieke onderwijsbehoeften? Hoe betrek je de leerling daarbij? Hoe bereid je de stagegever daarop voor? Welke ondersteuning kan je voor die lln. voorzien op stage? Wat biedt het maatwerkdecreet ter ondersteuning van werknemers met beperkingen bij de overstap van school naar werk? Hoe vinden onderwijs en werk elkaar? I.s.m. VDAB Plaats en datum D Abdij Brugge Woensdag 20 januari 2016: u. M-inspiratiedag: met hoofd, hart en handen aan de slag. doelgroep Directie, middenkader, schoolteams, CLB doelstelling Vanuit getuigenissen en praktijkvoorbeelden inspiratie opdoen voor de eigen klas- en schoolpraktijk. Katholiek Onderwijs Ped. begeleiding West-Vlaanderen Secundair onderwijs - Begeleidingsbrochure

52 inhoud I.s.m. Plaats en datum Gemeenschappelijk moment: Het M-decreet: aan de slag met hoofd hart en handen! Werkwinkels: [onder voorbehoud] preventief omgaan met probleemgedrag op school en in klas; UDL in de praktijk; inleefcircuit ASS met praktijktips; samenwerking gewoon buitengewoon onderwijs; gedifferentieerd omgaan met diversiteit; een Individueel Aangepast Curriculum; klasprofielen als ondersteuning bij diversiteit; werken met moeilijke en kwetsbare kinderen/jongeren; panelgesprek met ouders van kinderen met specifieke onderwijsbehoeften; Afsluitende conference Erbij horen (Jort Vandekerckhove) Eekhoutcentrum D Abdij Brugge woensdag 27 april 2016: van u. Katholiek Onderwijs Ped. begeleiding West-Vlaanderen Secundair onderwijs - Begeleidingsbrochure

53 10 PROJECT IN DE KIJKER: Project taal Doel Programma Scholen uit het gewoon secundair onderwijs met minstens 35% SES- of leerlingindicatorkenmerken. De scholen die voor deze extra taalondersteuning in aanmerking komen, werden door onze pedagogische begeleidingsdienst gecontacteerd. Het ontwikkelen en ondersteunen van expertise en competenties van scholen op het vlak van: 1. Nederlands als school- en instructietaal 2. onderwijs in een meertalige context 3. taalbeleid in de overgang basis-secundair onderwijs 4. taalbeleid in functie van een verhoogde taalvaardigheid van de leerlingen In scholen is taaldiversiteit de realiteit. Dit brengt ondersteuningsnoden met zich mee voor het taalbeleid Nederlands. Vanuit onze pedagogische begeleidingsdienst bieden we op deze vragen een antwoord met het taalproject. Hiermee willen we maximale ontplooiingskansen voor de onderwijstaal Nederlands bieden aan taalbedreigde leerlingen. De doelgroepscholen kunnen een beroep doen op een taalbegeleider voor onderstaande 4 items. 1. We ontwikkelen en ondersteunen de expertise en competenties van scholen op het vlak van Nederlands als school- en instructietaal/taalgericht vakonderwijs (TVO). We maken schoolteams bewust van het belang van school- en instructietaal in alle activi teiten/vakken en van taalgericht vakonderwijs. Daartoe gaan we na hoe leraren nu al om gaan met mondelinge en schriftelijke instructies en school-, instructie- of vaktaal. We vormen schoolteams over school-, instructie- en vaktaal en taalgericht vakonderwijs (TVO) voor een taalgerichte basisdidactiek in alle activiteiten of vakken. Dat doen we door te inspireren met een visie, na te denken over een aanpak en te reflecteren op praktijk voorbeelden over bv. woordenschatverwerving, taalaanbod We zoeken samen met teams naar de groei die leerlingen daarin doormaken. We ondersteunen leraren bij het omgaan met school- en instructietaal in alle activiteiten of vakken en bij het werken vanuit de principes van taalgericht vakonderwijs. We helpen leraren bij het voorbereiden, uitwerken, uitvoeren en reflecteren op activiteiten m.b.t. schooltaal en talige instructies. We ondersteunen ze bij de toepassing ervan. 2. We ontwikkelen en ondersteunen de expertise en competenties van scholen op het vlak van on derwijs in een meertalige context. We maken schoolteams bewust van het belang van de positieve aandacht voor en het gebruik van de meertaligheid in de klas en op school. Daartoe gaan we na hoe bewust schoolteams de thuistaal van leerlingen gebruiken op school en in de klas. Katholiek Onderwijs Ped. begeleiding West-Vlaanderen Secundair onderwijs - Begeleidingsbrochure

54 We vormen schoolteams over het bewust inzetten en gebruiken van meertaligheid in de klas en op school. Dat doen we door te inspireren met een visie op meertaligheid, na te denken over een sensibiliserende aanpak en te reflecteren op praktijkvoorbeelden over bv. bewust gebruik van meertaligheid in activiteiten. We ondersteunen leraren bij het omgaan met anderstaligheid en bevorderen de aandacht voor meertaligheid in hun contacten met leerlingen en ouders. We helpen leraren bij het voorbereiden, uitwerken, uitvoeren en reflecteren op activiteiten m.b.t. meertaligheid. We ondersteunen ze bij de toepassing ervan. 3. We ontwikkelen en ondersteunen de expertise en competenties van scholen op het vlak van taalbeleid in de overgang van basis-secundair onderwijs. We maken schoolteams bewust van het belang van de aansluiting tussen de onderwijsniveaus in overdracht van gegevens, aanpak i.v.m. aspecten van de taalontwikkeling zoals taalvaardigheid, school- en instructietaal en meertaligheid. Daartoe gaan we na hoe schoolteams de aanpak, de evaluatie en de gegevensdoorstroming afstemmen tussen de onderwijsniveaus. We vormen schoolteams om de overgang op het vlak van taalbeleid tussen de onderwijsniveaus te optimaliseren. Dat doen we door te inspireren met een visie op taalbeleid, na te denken over een aanpak om aansluiting tussen onderwijsniveaus te bevorderen en te reflecteren op praktijkvoorbeelden over bv. breed evalueren, taalscreening, ondersteunende maatregelen voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften We ondersteunen leraren bij het verbeteren van de aansluiting tussen de onderwijsniveaus wat betreft visie en aanpak. We helpen leraren bij het voorbereiden, uitwerken, uitvoeren en reflecteren op activiteiten m.b.t. de aansluiting tussen de onderwijsniveaus. We ondersteunen ze bij de toepassing van activiteiten. 4. We ontwikkelen en ondersteunen de expertise en competenties van scholen op het vlak van taalbeleid om de taalvaardigheid van de leerlingen in functie van de 4 vorige doelen te verhogen. We maken schoolteams bewust van het belang van een (expliciet) taalbeleid i.f.v. aspecten van de taalontwikkeling uit de vorige drie doelen. Daartoe gaan we na hoe de school haar taalbeleid nu voert m.b.t. taalvaardigheid, school- en instructietaal, meertaligheid of de overgang tussen de onderwijsniveaus. We vormen schoolteams rond de aspecten van taalbeleid en de pijlers van beleidsvoerend vermogen (BVV) waarmee ze een efficiënt taalbeleid kunnen voeren. Dat doen we door te inspireren met een visie op taalbeleid, na te denken over een beleidsmatige aanpak van taalvaardigheid, school- en instructietaal, meertaligheid of de overgang tussen de onderwijsniveaus en te reflecteren op praktijkvoorbeelden. We ondersteunen schoolteams en leraren in de uitvoering van een coherent taalbeleid op basis van een beleidsplanningscyclus: beginsituatieanalyse doelen acties timing verantwoordelijkheid evaluatie. We helpen leraren bij het voorbereiden, uitwerken, uitvoeren en reflecteren op activiteiten m.b.t. de voornoemde pijlers binnen het taalbeleid. We ondersteunen ze bij de toepassing van activiteiten. Katholiek Onderwijs Ped. begeleiding West-Vlaanderen Secundair onderwijs - Begeleidingsbrochure

55 Werkwijze Contact Vraaggestuurde ondersteuning van de doelgroepscholen binnen de vermelde doelen Volgens afspraak met de taalbegeleider Katholiek Onderwijs Ped. begeleiding West-Vlaanderen Secundair onderwijs - Begeleidingsbrochure

56 11 Pedagogisch-didactisch aanbod en supervisie 11.1 Kwaliteitsontwikkeling Doel Schoolbestuur, directeur, coördinatoren, leraren, schoolteam Het kwaliteitsdecreet veronderstelt dat een school beschikt over beleidsvoerend vermogen dat haar in staat stelt om zelfstandig een kwaliteitsvol beleid te voeren. Artikel 6 bepaalt dat elke school op systematische wijze haar eigen kwaliteit onderzoekt en bewaakt. De wijze waarop zij dit doet kiest de school zelf. Wil je als school werken aan onderwijskwaliteit, dan kan zelfevaluatie daarbij een hulpmiddel zijn. We willen scholen vanuit hun eigen context begeleiden in het opstarten van een systematiek om de kwaliteit te onderzoeken en te bewaken. Aanbod In functie van waar de school (al) staat op het gebied van kwaliteitszorg kunnen via een intake verschillende trajecten besproken worden. Enerzijds kan een school zich in de beginfase beperken tot kleinschalige initiatieven waarbij ze op een planmatige manier één onderdeel van de schoolwerking aanpakken door te werken met de PDCA-cirke l, het formuleren van SMARTI-doelen en het opstellen van een actieplan. Anderzijds kan een school ervoor kiezen om de totale schoolwerking onder de loep te nemen via een zelfevaluatie-instrument met het oog op het bepalen van prioritaire verbeterpunten op korte en middellange termijn. Contact Ben je nog niet klaar om een volledig proces op te zetten, dan kan je schoolbegeleider op je pedagogische raad, voor het directieteam of op de raad van directeurs van de SG een algemene insteek i.v.m. kwaliteitsontwikkeling en zelfevaluatie te geven. Het kan je ideeën geven waarbij we ondersteuning op maat kunnen bieden. We zijn steeds bereid te komen luisteren naar de vragen die in dit verband leven. Dan zoeken we samen wat voor de school de beste oplossing is. De schoolbegeleider 11.2 VOET(vakoverschrijdende eindtermen) directies, beleidsverantwoordelijken, schoolteam Doel - aanbod Informatie verschaffen over en trajecten op maat begeleiden i.v.m.: - de vakoverschrijdende eindtermen (algemeen en vanuit de vakken) - werkwijzen die vanuit het schoolbeleid kunnen gehanteerd worden om de VOET te implementeren, zowel via projecten en activiteiten als vanuit de Katholiek Onderwijs Ped. begeleiding West-Vlaanderen Secundair onderwijs - Begeleidingsbrochure

57 Contact vakken (cf. servicedocument VOET op de website van Katholiek Onderwijs Vlaanderen) De schoolbegeleider 11.3 Digitale didactiek: Naar een efficiënte integratie van ICT in het onderwijsleerproces Aanbod Contact Directies, ICT-coördinatoren, leraren, schoolteam Willen we komen tot een efficiënte integratie van ICT in het onderwijsleerproces dan moeten we aandacht hebben voor zowel het ICT-beleid als voor de concrete vertaling in de onderwijspraktijk. Wij bieden daarom een dubbel aanbod aan: a) Samen met directies en ICT-coördinatoren gaan we op zoek naar de schooleigen pijlers voor een kwaliteitsvol ICT-beleid. We vertrekken daarbij van het Vier-in-balans-model, opgebouwd uit de vier fundamentele bouwstenen: visie, deskundigheid, digitaal leermateriaal en infrastructuur, gecombineerd met een geïnspireerd leiderschap. We reiken daarbij ook een aantal zelfevaluatietools aan en focussen ook op de digitale basiscompetenties van het schoolteam. b) Samen met leraren en coördinatoren gaan we op zoek hoe ICT een meerwaarde kan bieden in het onderwijsleerproces. We vertrekken daarbij vanuit de school- en vakeigen visie op leren en de plaats daarin van ICT. We hebben oog voor leerlijnen en verkennen een aantal tools en programma s. Uitgangspunt van het aanbod is daarbij telkens onze visietekst op digitale didactiek. David Vromant Lies Van de Wege De schoolbegeleider 11.4 Evalueren van leerlingen / van leren Programma Contact Directeur, coördinatoren, leraren, schoolteam Zowel vanuit de schoolbegeleiding als vanuit de vakbegeleiding kan er ondersteuning geboden worden omtrent de evaluatie van leerlingen op school. Op het niveau van het beleid werkt de schoolbegeleider samen met het directieteam en/of een werkgroep met leerkrachten en medewerkers uit het middenkader een visie uit op evaluatie. Doorheen dit proces wordt er regelmatig feedback gevraagd aan de vakgroepen. Bij de beleidskeuzen kan de visietekst van de Pedagogische Begeleiding een inspiratiebron zijn. De vakbegeleider ondersteunt desgewenst de implementatie via contacten met de vakgroepen en de individuele leerkrachten. Jan Bonne De schoolbegeleider Katholiek Onderwijs Ped. begeleiding West-Vlaanderen Secundair onderwijs - Begeleidingsbrochure

58 11.5 Van nascholingsbeleid naar nascholingsplan Programma Doel Contact Directieteam, nascholingscoördinator, middenkader en schoolteam Samen met een werkgroep begeleiden we een proces om in functie van de schoolcultuur, de maturiteit, het tempo en de draagkracht een nascholingsbeleid uit te werken. Er worden hiervoor op school twee/drie samenkomsten met de werkgroep en de pedagogische begeleider voorzien. Dit nascholingsbeleid kan dan vertaald worden in een nascholingsplan. Hierbij worden concrete stappen gezet om de vakgroepwerking te professionaliseren, zowel via acties op beleidsniveau als via actie op individueel vakgroepniveau. We proberen ook de nascholingsnoden te koppelen aan een krachtig en interessant nascholingsaanbod. Er worden hiervoor op school twee samenkomsten met de werkgroep (of directie en nascholingscoördinator) en de pedagogische begeleider voorzien. Tijdens deze samenkomsten kan een professionaliseringdeskundige van het Eekhoutcentrum aansluiten. De schoolbegeleider 11.6 PDO (Pedagogisch Didactische Ondersteuning) PDO PROFESSIONALISERING VAN VAKGROEPWERKING Doel Werkwijze - Directies, directieteams die het professionaliseren van vakgroepwerking willen kaderen binnen een bredere aanpak en die ook bereid zijn concrete stappen te zetten naar verdere ontwikkeling. - Vakcoördinatoren van vakgroepen die nu al samenwerken maar willen groeien van werkgroep naar leergroep. Een proces van professionaliseren van de vakgroepwerking opzetten zowel op het niveau van het beleid als op het niveau van de individuele vakgroep. We streven er naar om zo nauw mogelijk aan te sluiten bij de schoolcontext van de deelnemende scholen. Daarom organiseren we met elke geïnteresseerde school een intakegesprek. Op basis van dit gesprek wordt een werkgroep samengesteld die bestaat uit een directielid en enkele vakcoördinatoren. Deze werkgroep zet in het loop van het schooljaar een proces op, in functie van de schoolcultuur, de graad van ontwikkeling, het tempo en de draagkracht. Er worden concrete stappen gezet om de vakgroepwerking te professionaliseren, zowel via acties op beleidsniveau als via actie op individueel vakgroepniveau. Hieraan zijn tussentijdse opdrachten gekoppeld. Contact Er worden op school drie samenkomsten met de werkgroep en de pedagogisch begeleider voorzien. De schoolbegeleider Katholiek Onderwijs Ped. begeleiding West-Vlaanderen Secundair onderwijs - Begeleidingsbrochure

59 PDO LEERCOMPETENTIES IN MIJN SCHOOL, EEN INHOUDELIJKE EN STRATEGISCHE AANPAK Doel Werkwijze Scholen die leren leren willen kaderen binnen een bredere aanpak en die ook bereid zijn concrete stappen te zetten naar verdere ontwikkeling. - Scholen ondersteunen in hun onderwijsinnovatie op het domein van leercompetentieontwikkeling, rekening houdend met de schoolcontext en de huidige stand van zaken. - Het theoretisch uitdiepen van deelthema s met betrekking tot leercompetenties. We streven er naar om zo nauw mogelijk aan te sluiten bij de schoolcontext. Daarom organiseren we met geïnteresseerde school een intakegesprek. Indien er meerdere scholen kiezen om aan eenzelfde deelcompetentie binnen leren leren te werken, dan bestaat de mogelijkheid dat we deze scholen ook samen zetten om te leren van en aan elkaar. Contact De school stelt een werkgroep samen met een directielid, leraren, middenkaderlid Deze mix is van belang om een (denk)proces op gang te brengen. Een pedagogisch begeleider begeleidt het groepsproces én hij biedt ook een gerichte theoretische insteek aan die aansluit bij de doelen die de werkgroep zich stelt. Na de intake voorzien we twee sessies van een halve dag en een opvolgingsmoment. Bij iedere sessie is ruimte om samen na te denken over de implementatie binnen de eigen specifieke schoolcontext. Scholen die bij de implementatie vragen hebben, kunnen ook tussentijds een beroep doen op de betrokken begeleider voor ondersteuning. De schoolbegeleider 11.7 Reflectiegroep ondersteunend personeel Werkwijze Ondersteunend personeel Vorig schooljaar is er een reflectiegroep voor ondersteunend personeel opgestart met zes deelnemers. Indien voldoende interesse kan er dit schooljaar nog een tweede groep van start gaan met minimum 5 tot max 7 collega s. Deze reflectiegroepwerking is een vorm van begeleide intervisie. Je wordt, onder begeleiding, aangemoedigd om via vraagstelling en met behulp van je eigen probleemoplossend vermogen zicht te krijgen op functiegebonden vragen en knelpunten. Tijdens deze reflectiemomenten leer je: - je eigen professioneel handelen analyseren en verhelderen; - oplossingsalternatieven zien en keuzes maken; - zelfsturend werken; - onderling ervaringen uitwisselen en steun bevorderen; - luisteren naar, accepteren en invoelen van de ander; - de intervisiemethode kennen. We voorzien, indien voldoende interesse, 4 samenkomsten van een halve dag waarbij de data in onderling overleg met de deelnemers afgesproken worden. Katholiek Onderwijs Ped. begeleiding West-Vlaanderen Secundair onderwijs - Begeleidingsbrochure

60 Contact Wie hiervoor geïnteresseerd is, maakt dit bekend via mail aan tegen ten laatste eind oktober van dit schooljaar. Je op deze manier aanmelden, houdt nog helemaal geen verplichting in. We nemen dan contact op voor verder afstemming en afspraken. Luk Van Canneyt, begeleider ondersteunend personeel Katholiek Onderwijs Ped. begeleiding West-Vlaanderen Secundair onderwijs - Begeleidingsbrochure

61 12.1. Aandacht voor : 12 BEGELEIDINGSPRIORITEITEN BUITENGEWOON ONDERWIJS - Wie zijn wij als school? ( expertise, schoolvisie ) met verder aandacht voor schoolzelfevaluatie binnen het referentiekader van beleidsvoerend vermogen en handelingsplanning De Quick scan kan als evaluatie-instrument worden gebruikt. We zorgen voor een rapport van deze evaluatie. Binnen de bespreking ervan kunnen eventueel begeleidingstrajecten worden opgezet. Dit zijn de negen indicatoren: expliciete visie en doelgerichtheid; brede betrokkenheid; sterk leiderschap; vermogen om samen te werken; responsief vermogen; reflectie en zelfevaluatie; proces van vernieuwing; professionalisering en ondersteuning; verantwoordelijkheden afbakenen en beleid komen de vorming van leerlingen ten goede. - Lerende netwerken voor verscheidene doelgroepen. - Verschillende modellen van kwaliteitsontwikkeling. - Expliciet voor basisaanbod : organisatiemodellen binnen schoolontwikkeling. - In afstemming met Eekhoutcentrum, DNI, profs een aanbod formuleren van nascholing. - Handelingsplanning als kwaliteitsmotor. Aandacht voor het implementeren van handelingsgericht werken als kwaliteitsindicator bij het handelingsproces. (Onderwijsbehoeften van leerlingen en ondersteuningsbehoeften van leerkrachten en ouders, systematisch en transparant, doelgericht werken, wisselwerking, constructief samenwerken, positieve kenmerken en de leerkracht doet ertoe. (intern coachen, samenkomsten werkgroepen, uitwisseling, verdieping ) 12.2 Extra aandacht voor : - De leerkracht doet ertoe. (HGsW) - Breed evalueren : naast summatieve en formatieve evaluaties ook scholen in contact brengen met andere vormen van evalueren (assessment) ; evalueren vanuit een competentgericht(talent) gerichte manier van kijken. - Leergebieden : aandacht voor gemeenschappelijke kaders rond taal en WERO. - Praktijkgericht onderzoek als methodiek willen we blijven behouden. - We willen verder trajecten opzetten rond binnenklasdifferentiatie op school- en klasniveau. Katholiek Onderwijs Ped. begeleiding West-Vlaanderen Secundair onderwijs - Begeleidingsbrochure

62 - We kiezen ook voor inhoudelijk en procesgerichte trajecten rond co-teaching, hospiteren. - Ook inhoudelijke en procesgerichte trajecten rond effectieve didactische strategieën. - Idem voor trajecten rond gedragsproblemen. - Multidisciplinair werken vanuit meervoudige partijdigheid. - Optimaliseren van de werking van alle disciplines binnen ons werkveld van het buitengewoon onderwijs : professionaliseren en samenwerken Specifieke accenten Verdiepend en professionaliserend werken - Bestaande werkgroepen verder coachen als middel tot collegiale consultatie, doorgeven van externe informatie, het leren van elkaar, good-practice vooral vanuit de methodiek van praktijkgericht onderzoek. - Nieuwe werkgroepen opstarten om vragen te ondersteunen. - Begeleiden van schoolteams bij het uitbouwen van visies, pedagogische projecten, interne vragen - Begeleiden van teams na een doorlichting. - Aanbrengen en begeleiden van innovaties. - Directies en andere leidinggevenden samenbrengen rond thema s ( al of niet op aanvraag). - Aanbieden van gerichte vormingssessies voor directies, middenkader, leerkrachten, paramedici.. - Extra aandacht voor schoolzelfevaluatie met gebruik van het schoolzelfevaluatieinstrument, Quickscan, om te komen tot reflecties op schoolniveau. Dit kan eventueel in een ondersteunend traject. Dit kan ook uitgebreid worden met andere kwaliteitskaders (EFQM-modellen). We willen ons verder focussen om scholen te ondersteunen in diepere zelfevaluatie om te komen tot verdere kwaliteitsontwikkeling. - Lerende netwerken : we willen netwerken verder opzetten vanuit de methodiek praktijkgericht onderzoek met evenzeer samen met de groep komen tot afgesproken doelstellingen en traject om deze bijeenkomsten beter te kunnen evalueren (zie sjabloon model lerende netwerken) - Daarnaast zijn we nu al bezig om met scholen nieuwe organisatiemodellen te onderzoeken. We willen als PB meer kennis hebben om de scholen daarin te begeleiden. Het idee van participatief beleid en zelfsturende teams is een belangrijk uitgangspunt. Katholiek Onderwijs Ped. begeleiding West-Vlaanderen Secundair onderwijs - Begeleidingsbrochure

63 Handelingsplan als kwaliteitsmotor - Het proces van handelingsplan(ning) binnen schoolteams ondersteunen en verfijnen. De uitgangspunten van HGW blijven daarin de ondersteunende kaders. - Binnen het handelingsproces extra aandacht geven voor alle participanten zoals ouders, leerlingen, CLB, - Binnen handelingsplanning aandacht voor het breed evalueren: naast formatieve en summatieve evaluatie vooral ook zoeken naar evalueren binnen de visie van assessment via aanbodgerichte trajecten. We willen zowel het inhoudelijke aanbod als de trajecten in samenspraak met de school begeleiden; uitgangspunt daarbij: waar willen de school werk van maken? Het is het niet louter meten van leerresultaten maar kenmerkend is : - leerlingen worden betrokken bij het ontwerp en uitvoering van de evaluatieprocedures; - niet alleen basiskennis maar toepassen van kennis, vaardigheden en competenties; - niet alleen het eind van de rit wordt getoetst maar ook tijdens het leerproces ( soorten feedback); - geeft ook aanwijzingen aan de leraar over zijn onderwijsgedrag met aanwijzingen voor aanpassingen of bijsturen; - toetsen in levensechte en authentieke situaties ( vb. casussen of problemen) Binnenklasdifferentiatie als antwoord op het leren omgaan met diversiteit en heterogeniteit in de klasgroepen. Vanuit inhoudelijke insteken en modellen willen we scholen ondersteunen in het opzetten van trajecten rond binnenklasdifferentiatie; we doen dit op maat en op afspraak met de school ( of eventueel scholen) (bronnen : 2013, binnenklasdifferentiatie, leerkansen voor alle leerlingen, acco en 2014,differentiëren is te leren, CPS Co-teaching Vanuit inhoudelijk aanbod van verschillende visies rond co-teaching (2014, prisma coteaching, Dian Fluit, acco e.a;.) We ondersteunen ook het traject van de pré-waarborgregeling om co teaching op de werkvloer te introduceren. We zullen na het inhoudelijk aanbod scholen ondersteunen hoe ze kunnen omgaan met co-teaching tot op de klasvloer. We stippelen met het team dit traject uit Hospiteren. Er kunnen modellen worden aangeboden om hospiteren te gebruiken als interne professionalisering Effectieve didactische strategieën. Onderzoeken van Marzano, John Hattie, David Mitchell gebruiken we om scholen te laten nadenken over effectieve didactische strategieën en hoe je die kan binnenbrengen in je klaspraktijk. Eerst via inhoudelijk aanbod willen we vooral eerst met de ortho s kijken hoe we dergelijke evidenced based materiaal kunnen implementeren tot op de klasvloer. Katholiek Onderwijs Ped. begeleiding West-Vlaanderen Secundair onderwijs - Begeleidingsbrochure

64 Omgaan met gedragsproblemen.(ook voor gewoon basisonderwijs) Vanuit het bronnenboek leerkracht-veerkracht (Acco) kunnen afgestemde trajecten worden opgezet om als school en als leerkracht om te gaan met gedragsproblemen. Ook hier zoeken we met het team wat ze willen aanpakken binnen de school Ontwikkelen en implementatie van nieuwe leerplankader. Curricula en opleidingen in BuSO verder ontwikkelen en afstemmen op regulier onderwijs. We volgen ontwikkelingen van bestaande en nieuwe beroepsopleidingen en uitgeschreven curricula, leerplannen op de voet op. De reflectie en feedback op deze materie doen we samen met de beleidsmensen van de scholen. We brengen in beeld hoe curricula/opleidingen/richtingen van gewoon en buitengewoon secundair onderwijs op elkaar afgestemd zijn en nemen dit mee in besprekingen met scholen en onderwijsniveaus om mogelijke verder stappen te zetten Multidisciplinair werken vanuit meervoudige partijdigheid. - Vanuit de verschillende werkgroepen aandacht besteden aan deze visie en samen zoeken naar implementatiemogelijkheden. - Ondersteunen van scholen om hun organisatie in vraag te durven stellen vanuit de invalshoek van multidisciplinair handelen. - Samen zoeken naar concrete functieinvullingen van de verschillende disciplines. - We willen werken met ankerfiguren uit de scholen die de werkgroepen helpen voorbereiden. Katholiek Onderwijs Ped. begeleiding West-Vlaanderen Secundair onderwijs - Begeleidingsbrochure

65 13 NASCHOLINGEN - DAGEN VAN Dag van Nederlands woensdag NM KU Leuven Kulak Kortrijk 7 oktober 2015 Dag van fysica woensdag NM Campus Sint-Rembert Torhout 7 oktober 2015 Dag van geschiedenis (1+2) dinsdag VD d Abdij Brugge 13 oktober 2015 Dag van klassieke talen zaterdag VD KU Leuven Kulak Kortrijk 17 oktober 2015 Dag van wiskunde (2+3) zaterdag VM KU Leuven Kulak Kortrijk 14 november 2015 Dag van ecotechnologie woensdag NM VIVES Campus Zuid Kortrijk 18 november 2015 Tweedaags congres van het middenkader dinsdag 24 en woensdag VD Floréal Blankenberge 25 november 2015 Dag van handel en economie woensdag NM KU Leuven Kulak Kortrijk 25 november 2015 Inspiratiedag voor vrijdag VD d Abdij Brugge Pastoraal op School 27 november 2015 Dag van wiskunde (1+2) zaterdag VM KU Leuven Kulak Kortrijk 28 november 2015 Dag van ICT zaterdag VM KU Leuven Kulak Kortrijk 5 december 2015 Dag van esthetica dinsdag 8 december 2015 VD Museum voor Schone Kunsten en SMAK Gent Dag van plastische opvoeding vrijdag 11 of maandag 14 VD Budalab Kortrijk december 2015 Dag van lichamelijke opvoeding dinsdag VD VIVES Campus Torhout 19 januari 2016 Dag van biologie en natuurwetenschappen zaterdag VM Campus Sint-Rembert Torhout 23 januari 2016 Dag van Frans woensdag VD KU Leuven Kulak Kortrijk 3 februari 2016 Dag van opvoeder donderdag VD KU Leuven Kulak Kortrijk 4 februari 2016 Dag van chemie zaterdag VM Campus Sint-Rembert Torhout 20 februari 2016 Dag van geschiedenis (2+3) dinsdag VD d Abdij Brugge 23 februari 2016 Dag van de godsdienstleerkracht woensdag VD Grootseminarie Brugge 24 februari 2016 Dag van techniek woensdag NM Campus Sint-Rembert Torhout 2 maart 2016 Studiedag Onderwijsinnovatie: woensdag VD Campus Vives Tielt Onderzoek werkt! 9 maart 2016 Dag van aardrijkskunde zaterdag VM KU Leuven Kulak Kortrijk 12 maart 2016 Dag van muzikale opvoeding maandag 14 of VD Drums en Co Gits 21 maart 2016 Dag van Engels en Duits woensdag NM KU Leuven Kulak Kortrijk 16 maart 2016 Dag van de evaluatie Dinsdag 19 april 2016 NM Nog te bepalen Dag van de voeding woensdag NM VIVES Campus Roeselare 20 april 2016 Inspiratiedag M Woensdag 27 april 2016 VD d Abdij Brugge Katholiek Onderwijs Ped. begeleiding West-Vlaanderen Secundair onderwijs - Begeleidingsbrochure

66 14 LEERPLANNEN Alle leerplannen: Naast het gegeven dat heel wat begeleiders deel uitmaken van leerplancommissies, zit een nog belangrijker taak in de ondersteuning van leraren en scholen. Begeleiders staan dan ook ter beschikking om betrokken leraren en scholen over nieuwe leerplannen of aanpassingen in bestaande leerplannen te informeren. Daarnaast kan ondersteuning geboden worden bij de implementatie van de vernieuwingen, zowel didactisch als inhoudelijk. Dit gebeurt bij voorkeur in gezamenlijke overlegmomenten (bv. tijdens vakvergaderingen). Katholiek Onderwijs Ped. begeleiding West-Vlaanderen Secundair onderwijs - Begeleidingsbrochure

67 15 GLOBAAL OVERZICHT MEDEWERKERS NAAM STRAAT Ponr GEMEENTE TEL 1 TEL 2 Ameye Patrick Visspaanstraat Brugge patrick.ameye@katholiekonderwijs.vlaanderen Axters Barbara Timmermansstraat Brugge barbara.axters@katholiekonderwijs.vlaanderen Beelprez Luc Bissegemsestraat Bissegem luc.beelprez@katholiekonderwijs.vlaanderen Bilcke Els Overleiestraat Harelbeke els.bilcke@katholiekonderwijs.vlaanderen Boey Ludo Zuidakker 24 a 8310 Assebroek ludo.boey@katholiekonderwijs.vlaanderen Bonne Jan Oude Gentweg 81 A 8820 Torhout jan.bonne@katholiekonderwijs.vlaanderen Bouckaert Hilde Kardinaal Cardijnlaan Deerlijk hilde.bouckaert@katholiekonderwijs.vlaanderen Buffel Geert Jagersstraat Sint-Michiels geert.buffel@katholiekonderwijs.vlaanderen Buyle Hans Beukenweg Loppem hans.buyle@katholiekonderwijs.vlaanderen Callemeyn An Kasteelstraat 24 bus 12, 8600 Diksmuide an.callemeyn@katholiekonderwijs.vlaanderen Casier Ann Korenbloemlaan Oostende ann.casier@katholiekonderwijs.vlaanderen Debruyne Filip Leiestraat Kuurne filip.debruyne@kobrugge.be Debuysere Dirk Adriaansensweg Ieper dirk.debuysere@kuleuven-kulak.be Decombel Guido Meidoornlaan Bredene guido.decombel@katholiekonderwijs.vlaanderen De Corte Jan Maasstraat Torhout jan.decorte@katholiekonderwijs.vlaanderen Dehaene Filip Diksmuidse Heerweg Brugge filip.dehaene@katholiekonderwijs.vlaanderen Delaleeuw Geert Ter Linden Ieper geert.delaleeuw@katholiekonderwijs.vlaanderen Depoorter Ria Veurnestraat Poperinge ria.depoorter@katholiekonderwijs.vlaanderen Depré Rik Zuidstraat Roeselare rik.depre@katholiekonderwijs.vlaanderen De Strooper Kaat Muizelstraat Hulste kaat.destrooper@katholiekonderwijs.vlaanderen Desutter Jo Nachtegaalstraat Oostkamp jo.desutter@katholiekonderwijs.vlaanderen Katholiek Onderwijs Ped. begeleiding West-Vlaanderen Secundair onderwijs - Begeleidingsbrochure

68 Devriendt Noël Vijvermolenstraat Leke De Waele Jan Lindendreef Veurne jan.dewaele@katholiekonderwijs.vlaanderen Grimonprez Stef Oostendsebaan Gistel stef.grimonprez@katholiekonderwijs.vlaanderen Hamelton Bart Zijdeling Bredene bart.hamelton@katholiekonderwijs.vlaanderen Hillewaere Joost Golflaan 17 A, 8670 Oostduinkerke Hoorelbeke Dominique joost.hillewaere@katholiekonderwijs.vlaanderen Rapenbrugstraat Noord Maldegem dominique.hoorelbeke@katholiekonderwijs.vlaanderen Jacobs Francis Prins Alexanderstraat Assebroek francisjacobs@skynet.be Laethem Annemie Menenstraat Geluveld annemie.laethem@katholiekonderwijs.vlaanderen Lecluyze Mario Karnemelkstraat Roeselare mario.lecluyze@katholiekonderwijs.vlaanderen Lietaert Mieke Gymnasiastraat Marke mieke.lietaert@katholiekonderwijs.vlaanderen Logghe Rik Walraetstraat Assebroek rik.logghe@katholiekonderwijs.vlaanderen Meganck Astrid Oude Gentweg Aalter astrid.meganck@katholiekonderwijs.vlaanderen Misschaert Stefaan Blekersstraat Kortrijk stefaan.misschaert@katholiekonderwijs.vlaanderen Muylaert Pascale Kruisbergstraat Kruiskerke pascale.muylaert@katholiekonderwijs.vlaanderen Pil Katrien Sint-Bertinusstraat Poperinge katrien.pil@katholiekonderwijs.vlaanderen Simoens Wim Morinenlaan Bredene wim.simoens@katholiekonderwijs.vlaanderen Tack Isabelle Staalputstraat Aalter isabelle.tack@katholiekonderwijs.vlaanderen Tempelaere Floor Roerdompstraat Diksmuide floor.tempelaere@katholiekonderwijs.vlaanderen Vanackere Frederik Esdoornstraat Izegem fredeik.vanackere@katholiekonderwijs.vlaanderen Van Canneyt Luk Sluisvlietlaan Bredene luk.vancanneyt@katholiekonderwijs.vlaanderen Van de Moortel Peter Mosselstraat Torhout peter.vandemoortel@kuleuven-kulak.be Vandenberghe Bert Doornstraat 93a 8200 Sint-Andries bert.vandenberghe@katholiekonderwijs.vlaanderen Van der Spiegel Lieve Ronsevaaldreef Erembodegem lieve.vanderspiegel@katholiekonderwijs.vlaanderen Katholiek Onderwijs Ped. begeleiding West-Vlaanderen Secundair onderwijs - Begeleidingsbrochure

69 Van de Wege Lies Deken Debostraat Beveren-Leie Vandommele Cathérine Tuinwijkstraat Adinkerke catherine.vandommele@katholiekonderwijs.vlaanderen Vanhoutte Marijke Rode Beukendreef Zedelgem vanhoutte.marijke@telenet.be Vankeersbilck Johan Hollandlaan Tielt johan.vankeersbilck@katholiekonderwijs.vlaanderen Vansteenkiste Dirk Westkapelse Steenweg 159A 8380 Dudzele Vromant David Bunderhof St.-Eloois Winkel dirk.vansteenkiste@katholiekonderwijs.vlaanderen david.vromant@katholiekonderwijs.vlaanderen Willems Peter Deken Darraslaan Tielt peter.willems@katholiekonderwijs.vlaanderen Willocx Karine Wallemeers Roeselare karine.willocx@katholiekonderwijs.vlaanderen 16 WE WERKEN SAMEN MET Katholiek Onderwijs Vlaanderen Guimardstraat 1, 1040 Brussel Eekhoutcentrum KULAK Etienne Sabbelaan 53 / bus Kortrijk eekhoutcentrum@kuleuven-kulak.be Katholiek Onderwijs Ped. begeleiding West-Vlaanderen Secundair onderwijs - Begeleidingsbrochure

70 17 d Abdij - Brugge: situering Baron Ruzettelaan Brugge Gps: N O Universiteit en hogescholen bisdom Brugge Katholieke Universiteit Leuven Kortrijk Etienne Sabbelaan 53, 8500 Kortrijk Info@kuleuven-kortrijk.be Katholieke Hogeschool VIVES - Associatie KU Leuven Katholiek Onderwijs Ped. begeleiding West-Vlaanderen Secundair onderwijs - Begeleidingsbrochure