HOVON 77 NHL 19 dec 2005 VUMC Version: UMCG feb 08

Transcriptie

1 Patiënteninformatie Patiënten-informatie behorende bij de studie: Een klinisch fase II onderzoek naar de werkzaamheid en veiligheid van een enkele dosis 90 Y-ibritumomab tiuxetan ("Zevalin") bij oudere patiënten met een diffuus grootcellig B-cel lymfoom en FDG-PET positieve partiële remissie na eerstelijns behandeling met R-CHOP (HOVON 77). Officiële titel: Efficacy and safety of a single dose of 14.8 MBq/kg (0.4 mci/kg) 90 Y-ibritumomab tiuxetan ("Zevalin") in elderly patients with diffuse large B-cell lymphoma and FDG-PET positive partial remission following first-line R-CHOP therapy. A Phase II clinical trial Inleiding Geachte heer, mevrouw, Uw behandelend arts heeft u voorgesteld aan het hierboven genoemde onderzoek deel te nemen en er al het één en ander over uitgelegd. Uw toestemming of weigering moet u kunnen baseren op goede voorlichting onzerzijds. Daarom ontvangt u deze schriftelijke informatie, welke u rustig kunt (her)lezen en in eigen kring bespreken. Ook daarna kunt u altijd nog vragen voorleggen aan de artsen die aan het eind van deze informatie genoemd staan. Uw medische situatie U bent op onze polikliniek onder behandeling wegens een non-hodgkin lymfoom, type grootcellig B-cel lymfoom. U heeft hiervoor reeds een aantal R-CHOP kuren gekregen. Na een behandeling met chemotherapie kan de ziekte gedeeltelijk of geheel verdwenen zijn (respectievelijk partiële remissie dan wel complete remissie). Aan de hand van een CT-scan, welke onlangs van u gemaakt is, hebben wij bij u vastgesteld dat er sprake is van een gedeeltelijke remissie (er is restweefsel achtergebleven). Dit restweefsel kan nog actieve lymfoomcellen bevatten, maar het is ook mogelijk dat het alleen littekenweefsel is. Het onderscheid tussen actieve ziekte en littekenweefsel kan worden gemaakt met behulp van een FDG-PET-scan. Dit onderzoek wordt in het UMCG routine matig uitgevoerd bij patiënten met restafwijkingen op de CT scan na behandeling. De PET scan is een beeldvormende techniek die het mogelijk maakt om stofwisselingsprocessen in het lichaam zichtbaar te maken. Dit doet men door een kleine hoeveelheid radioactieve stof (FDG) bij een patiënt in te spuiten: ongeveer 400 megabequerel (MBq). Dit geeft een stalingsbelasting van ongeveer 7,5 millisievert (msv). (Ter vergelijking: de natuurlijke jaarlijkse dosis achtergrondstraling in Nederland bedraagt ongeveer 2 msv). Een voor PET-onderzoek veel gebruikte stof is fluorodeoxyglucose, afgekort FDG, een suiker die qua samenstelling lijkt op de Page 1 of 9

2 suikers die mensen met de voeding binnen krijgen. Doordat maligne lymfomen een verhoogde verbranding van suikers hebben, is het mogelijk de lymfoomcellen zichtbaar te maken. Verdere informatie over de PET scan kunt u ook nalezen in onze UMCG folder over PET scanning De bestaande mogelijkheden tot behandeling Om het risico op een verdere ziekte uitbreiding te verminderen indien er nog sprake is van actieve ziekte op basis van de PET scan, willen wij u een vervolgbehandeling aanbieden. Wanneer er sprake is van gedeeltelijk remissie na R-CHOP kuren kan er, wanneer mogelijk, lokaal radiotherapie gegeven worden. Andere behandelingen bestaan uit chemokuren die de ziekte onder controle kunnen houden, maar dit is vaak van korte duur. Met onderstaande nieuwe behandelmethode, radio-immunotherapie met Zevalin in combinatie met MabThera, willen wij proberen om de ziekte beter te onderdrukken en de ziektevrije overleving te verlengen. Opzet van het wetenschappelijk onderzoek Inleiding Indien deze PET-scan geen actieve ziekte meer toont, is er geen indicatie voor verdere behandeling, en zullen er routine controles plaatsvinden op de polikliniek zoals dat gebeurt bij alle patiënten met maligne lymfoom. Er zal dus geen extra onderzoek meer plaatsvinden in het kader van deze studie. Wel vragen wij uw toestemming de medische gegevens over het verdere beloop van de ziekte verkregen tijdens deze routine controles te gebruiken in het kader van deze studie. Indien de PET-scan toont dat er bij u nog tekenen zijn van actieve ziekte, kunt u in aanmerking komen voor behandeling met radio-immunotherapie, in het kader van dit wetenschappelijk onderzoek. Omdat de non-hodgkin lymfoomcellen gevoelig zijn voor straling, wordt in die richting gezocht naar aanvullende behandelmethodes. In dit onderzoek wordt de waarde van 90 Y- ibritumomab tiuxetan (Zevalin ) uitgezocht. Zevalin wordt gegeven in combinatie met rituximab (MabThera ). Het onderzoek wordt uitgevoerd namens stichting HOVON (Stichting Hemato- Oncologie voor Volwassenen Nederland). In totaal zullen ongeveer 40 patiënten aan de studie deelnemen Behandeling met rituximab (MabThera ): Recent is een nieuw geneesmiddel ontwikkeld voor de behandeling van non-hodgkin lymfomen. Dit geneesmiddel (MabThera ) is een afweerstof die gericht is tegen een eiwit (het zogenaamde CD20 antigeen) dat aanwezig is op het oppervlak van kwaadaardige lymfoom cellen. Deze MabThera behandeling heb u reeds gekregen in combinatie met de CHOP-kuren. Page 2 of 9

3 Behandeling met 90 Y-ibritumomab tiuxetan (Zevalin ): Nog recenter is dit geneesmiddel ontwikkeld voor de behandeling van non-hodgkin lymfomen. Het bevat een afweerstof die gericht is tegen het CD20 antigeen, en aan die afweerstof is een radioactief (90-Yttrium) molecuul gekoppeld. Na voorbehandeling met MabThera kan Zevalin zich binden aan tumorcellen. Hierdoor wordt plaatselijk een vorm van bestraling gegeven aan deze tumorcellen. Een gedeelte van de gezonde cellen, die in de directe omgeving van de tumor liggen, kunnen ook straling opvangen. In andere situaties, zoals bij niet agressieve non-hodgkin lymfomen is Zevalin onderzocht, waarbij, ook bij patiënten die al eerdere behandelingen hadden ondergaan, er afname van ziekte activiteit is bereikt. Direct na de toediening van Zevalin bevindt zich radioactiviteit in uw lichaam. Om geen schade aan anderen te veroorzaken moet u de eerste week voorzichtig zijn met uw urine, ontlasting en bloed, omdat deze lichaamsmaterialen radioactiviteit zullen bevatten. Personen die nauw lichamelijk contact met u hebben, kunnen blootgesteld worden aan kleine hoeveelheden radioactiviteit. Dit hoeft niet direct schadelijk te zijn maar het kan beter worden vermeden. Als u de hieronder aangegeven richtlijnen volgt is de straling tot een minimum beperkt : Spoel het toilet tweemaal door, na elk gebruik. Veeg urine die naast het toilet of op de deksel van de toiletbril is terechtgekomen weg met toiletpapier of een tissue en spoel dit door het toilet. Was uw handen iedere keer goed met voldoende water en zeep, zowel wanneer u naar het toilet gaat als wanneer u bent geweest. Wanneer u zich hebt gesneden dient u eventueel bloed weg te spoelen. Gebruik een condoom tijdens geslachtsgemeenschap. Ook mannen moeten zittend plassen. Doel en achtergrond van het onderzoek Het doel van het onderzoek is om: De effectiviteit van Zevalin te bepalen bij patiënten in een gedeeltelijke remissie na R- CHOP kuren De bijwerkingen van de behandeling te bepalen. Behandeling Eerst krijgt u een infuus met MabThera dat langzaam inloopt. De week erna gebeurt dit nogmaals maar dan wordt dit gevolgd door een langzame (10 minuten) injectie met de radioactieve antistof Zevalin. Drie maanden hierna wordt door middel van een CT-scan en een PET-scan bekeken of er nog sprake is van lymfoomweefsel. Deze scans worden ook na 6 maanden gemaakt. Indien de Page 3 of 9

4 PET-scan na 6 maanden geen ziekte-activiteit meer toont, wordt deze scan ook na 12 en 18 maanden herhaald om de duur van de remissie te bepalen. Page 4 of 9

5 Bijwerkingen van rituximab (MabThera ) De meeste bijwerkingen zijn in het begin van de behandeling opgetreden. Sommige patiënten kregen na toediening van MabThera koorts en koude rillingen, vooral gedurende de eerste uren tijdens de eerste toediening. Verder zijn gemeld: misselijkheid, huiduitslag, vermoeidheid, hoofdpijn, jeuk, een loopneus, braken en een gevoel alsof de tong en keel zijn opgezwollen. Minder vaak kwamen in verband met het infuus voor: hoesten of piepende/moeilijke ademhaling, lage bloeddruk, opvliegers en pijn ter plaatse van de tumor. Verdere mogelijke maar weinig voorkomende bijwerkingen: gewrichtspijn, diarree, bloedarmoede, hoge bloeddruk, zwelling van handen en voeten, tintelingen en een doof gevoel, licht van streek zijn van maag en darmen, borstpijn, en verminderde eetlust. Indien ernstig kunnen ze levensbedreigend zijn. Het immuunsysteem kan antistoffen gaan maken tegen MabThera zelf, maar dit is tot op heden maar in 5% van de patiënten vastgesteld en gaf dan geen directe problemen. Bijwerkingen van Zevalin Op basis van eerdere onderzoeken is bekend dat Zevalin bijwerkingen kan veroorzaken die pas na enkele weken optreden, waaronder een daling van het aantal bloedcellen. Dit geeft dan risico op bloedingen, vermoeidheid en infecties. Deze kunnen wanneer ze ernstig zijn levensbedreigend worden. Tot nu toe zijn deze bijwerkingen van voorbijgaande aard geweest. Andere bijwerkingen kunnen zijn: pijn ter plaatse van de tumor, hoofdpijn, koude rillingen, temperatuursverhoging, netelroos, huiduitslag, jeuk en een lage bloeddruk. Zevalin wordt door het lichaam als lichaamsvreemd herkend. Hiertegen kunnen dan weer antistoffen worden gemaakt (z.g. HAMA s). Dit is bij een klein aantal patiënten gebeurd maar heeft niet tot ziekteverschijnselen of klachten geleid. Omdat deze behandeling van non-hodgkin lymfoom relatief nieuw is kunnen zich andere bijwerkingen voordoen dan die op dit moment bekend zijn. Voor- en nadelen De resultaten van de behandeling die u gaat krijgen kunnen niet worden voorspeld. De verwachting is dat uw ziekte wordt teruggedrongen en de eventuele klachten verdwijnen of verminderen. Wij vragen u mee te doen aan deze studie om de volgende reden: het is mogelijk dat deze studie tot gevolg heeft dat de huidige standaardtherapie kan worden vervangen door een betere behandeling. Voor u zelf heeft meedoen dus mogelijk geen voordeel. De resultaten van de studie zijn pas na enkele jaren te verwachten. Page 5 of 9

6 Vertrouwelijkheid (Privacy) Uw persoonlijke gegevens zullen worden behandeld volgens alle wettelijke regelingen met betrekking tot vertrouwelijkheid. Gedurende het onderzoek (de studie) worden er medische gegevens verzameld op afzonderlijke formulieren. Op deze formulieren wordt uw naam en adres niet genoemd, maar wordt er een code gebruikt. Alleen uw behandelend arts weet welke code bij welke patiënt hoort. Uw huisarts zal worden geïnformeerd over deelname aan deze studie. Tenslotte bestaat er de mogelijkheid dat de Inspectie voor de Volksgezondheid als officiële instantie, de gang van zaken rond het onderzoek (de studie) komt inspecteren. Het gaat om persoonlijke medische gegevens. Om deze reden mag de Inspectie voor de Volksgezondheid deze gegevens alleen inzien indien u daarin toestemt. Uw deelname aan dit onderzoek houdt in dat u toestemming geeft voor een eventuele controle van uw gegevens. Vrijwilligheid van deelname aan het onderzoek Uw arts heeft u verteld over het doel van dit onderzoek en u gevraagd om er aan mee te werken. Deelname aan dit onderzoek is geheel vrijwillig. Als u niet wilt deelnemen, hoeft u daarvoor geen reden te geven. Als u besluit niet mee te doen, zal dat geen enkele invloed hebben op uw verdere behandeling of begeleiding. Ook indien u nu toestemming geeft, kunt u die te allen tijde zonder opgave van redenen weer intrekken, maar er wordt dan nog wel uw medewerking gevraagd voor een eindcontrole. U bent echter niet verplicht hier aan mee te werken. Als u besluit niet mee te doen, zal u de gebruikelijke standaard -behandeling voorgesteld worden. Wat u ook besluit, het zal geen consequenties hebben voor de verzorging en begeleiding van uzelf en uw familie. De behandeling zal zo nauwkeurig mogelijk volgens vooropgesteld plan verlopen. Het kan natuurlijk gebeuren dat uw lichamelijke reacties of nieuw ontdekte feiten ons tot veranderingen dwingen. Die zullen direct met u besproken worden, zodat u de gelegenheid krijgt te overwegen al of niet met het onderzoek door te gaan. Wel vragen wij van u de voorschriften van uw behandelend arts goed op te volgen en u niet, zonder diens medeweten, elders te laten behandelen. Ondertekening toestemmingsformulier (informed consent) Als u besluit mee te werken, dan zullen wij u vragen een formulier te ondertekenen. Hiermee bevestigt u uw voornemen om aan het onderzoek mee te werken. U blijft de vrijheid behouden om wegens voor u relevante redenen uw medewerking te stoppen. De arts zal het formulier eveneens ondertekenen en bevestigt daarmee dat hij u heeft geïnformeerd over het onderzoek, de informatiebrief met bijlagen heeft overhandigd en bereid is om waar mogelijk in te gaan op nog opkomende vragen. Page 6 of 9

7 Verzekering Voor eventuele schade die het gevolg is van het onderzoek, is in overeenstemming met de wettelijke vereisten een verzekering afgesloten. Het contact adres van de verzekeringsmaatschappij is: Gerling Allgemeine Versicherungs-AG, Postbus 2636, 1000 CP Amsterdam Indien u meent schade te hebben opgelopen dan kunt u hierover ook contact opnemen met uw arts of het bureau medische zaken van het ziekenhuis. Voor verdere informatie over de verzekering verwijzen wij u naar de bijlage. Nadere informatie Mocht u verdere vragen hebben, zowel voorafgaand als tijdens het onderzoek, dan kunt u die voorleggen aan uw behandelend specialist of aan: Drs GW van Imhoff, Hematoloog UMCG Prof Dr JC Kluin-Nelemans, Hematoloog UMCG Drs AWJM Glaudemans, Nucleair Geneeskundige UMCG Alle artsen zijn bereikbaar via het Staf Secretariaat Hematologie UMCG tel Het onderzoek wordt gecoördineerd door Dr. J.M. Zijlstra van de afdeling hematologie van het VUMC Amsterdam. Mocht u willen overleggen met een onafhankelijke arts, dat wil zeggen een arts die niet bij de uitvoering van het onderzoek is betrokken dan is dat eveneens mogelijk. Als onafhankelijk arts kunt u raadplegen: Prof Dr EGE de Vries, Medisch Oncoloog UMCG *Bijlagen: - PET folder UMCG - Folder Wetenschappelijk onderzoek bij patiënten met kanker (Nederlandse Kankerbestrijding) - Informatie over de verzekering (schade) - Toestemmingsverklaring Page 7 of 9

8 Schade Voor de deelnemers aan dit onderzoek is door de opdrachtgever, de Stichting HOVON, een verzekering afgesloten. Deze verzekering dekt schade door dood of letsel die het gevolg is van deelname aan het onderzoek, en die zich gedurende de deelname aan het onderzoek openbaart, of binnen vier jaar na beëindiging van de deelname aan het onderzoek. De schade wordt geacht zich te hebben geopenbaard wanneer deze bij de verzekeraar is gemeld. Deze verzekering is een zogenaamde risico-verzekering, wat inhoudt dat de verzekering ongeacht of het onderzoek verwijtbaar onzorgvuldig is geweest, de schade door overlijden of letsel uit zal keren tot maximaal de daarvoor gestelde bedragen. Het bedrag waarvoor de verzekering is gesloten is maximaal ,00 voor de schade per proefpersoon, met een maximum van ,00 voor de schade van alle proefpersonen tezamen die deelnemen aan het onderzoek. De dekking van specifieke schades en kosten is verder tot bepaalde bedragen beperkt. Dit is opgenomen in het Besluit verplichte verzekering bij medisch-wetenschappelijk onderzoek met mensen. Informatie hierover kunt u vinden op de website van de Centrale Commissie Mensgebonden Onderzoek: Indien bovengenoemde bedragen de schade niet volledig dekken en aangetoond kan worden dat de uitvoering van het onderzoek onzorgvuldig is geweest dan kunt u hiernaast ook het ziekenhuis dat opdracht gegeven heeft tot het onderzoek of het ziekenhuis waar het onderzoek is uitgevoerd aansprakelijk stellen. Voor deze verzekering gelden een aantal uitsluitingen. De verzekering dekt niet: 1. schade waarvan op grond van de aard van het onderzoek zeker of nagenoeg zeker was dat deze zich zou voordoen; 2. schade aan de gezondheid die ook zou zijn ontstaan indien u niet aan het onderzoek had deelgenomen; 3. schade die het gevolg is van het niet of niet volledig nakomen van aanwijzingen of instructies; 4. schade aan nakomelingen, als gevolg van een nadelige inwerking van het onderzoek op u of uw nakomeling; 5. bij onderzoek naar bestaande behandelmethoden: schade die het gevolg is van één van deze behandelmethoden; 6. bij onderzoek naar de behandeling van specifieke gezondheidsproblemen: schade die het gevolg is van het niet verbeteren of van het verslechteren van deze gezondheidsproblemen. De verzekering is afgesloten bij: Naam: Gerling Allgemeine Versicherungs-AG Adres: Postbus 2636, 1000 CP Amsterdam Telefoonnummer: Contactpersoon: mr. P. Oosterveen Page 8 of 9

9 TOESTEMMINGSVERKLARING voor deelname aan het wetenschappelijk onderzoek: Een klinisch fase II onderzoek naar de werkzaamheid en veiligheid van een enkele dosis 90 Y ibritumomab tiuxetan ("Zevalin") bij oudere patiënten met een diffuus grootcellig B-cel lymfoom en FDG-PET positieve partiële remissie na eerstelijns behandeling met R-CHOP (HOVON 77). Ik ben naar tevredenheid over het onderzoek geïnformeerd. Ik heb de schriftelijke informatie goed gelezen. Ik ben in de gelegenheid gesteld om vragen te stellen over het onderzoek. Mijn vragen zijn naar tevredenheid beantwoord. Ik heb goed over deelname aan het onderzoek kunnen nadenken. Ik heb het recht mijn toestemming op ieder moment weer in te trekken zonder dat ik daarvoor een reden behoef te geven. Ik stem vrijwillig toe met deelname aan het onderzoek. Tevens geef ik toestemming aan de inspectie van de volksgezondheid tot inzage in mijn medisch dossier indien noodzakelijk in het kader van deze studie. Naam :... Geboortedatum :... Handtekening :... Datum:... Ondergetekende verklaart, dat de hierboven genoemde persoon zowel schriftelijk als mondeling over het bovenvermelde onderzoek geïnformeerd is. Hij/zij verklaart tevens, dat een voortijdige beëindiging van de deelname door bovengenoemde persoon, van geen enkele invloed zal zijn op de zorg die hem of haar toekomt. Naam :... Functie :... Handtekening :... Datum:... Dit formulier is bestemd voor onderzoek met meerderjarigen, die wilsbekwaam zijn. Bij dit soort onderzoek moet door de betrokkenen zelf toestemming worden verleend. Page 9 of 9