Een asymmetrisch gelaat door torticollis bij 2 jonge kinderen
|
|
- Jonathan Sanders
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 casuïstische mededelingen Een asymmetrisch gelaat door torticollis bij 2 jonge kinderen M.Holla, E.de Visser en J.W.M.Gardeniers Bij 2 meisjes in de leeftijd van 4 jaar respectievelijk 8 maanden was enkele weken na hun geboorte scheefstand van het hoofd ontdekt. Bewegingsoefeningen die daarop waren toegepast gedurende 1 respectievelijk 0,5 jaar hadden onvoldoende resultaat. Beiden waren daarop verwezen naar de polikliniek Orthopedie, waar men een verkorte M. sternocleidomastoideus diagnosticeerde en ook een asymmetrisch gelaat. De verkorte spier werd chirurgisch gekliefd. Ruim een halfjaar daarna was het gelaat van het oudste kind nog asymmetrisch, terwijl dat van het jongste kind symmetrisch was. Het verdient aanbeveling om bij kinderen met een torticollis op basis van een verkorte M. sternocleidomastoideus te starten met strekoefeningen onder leiding van een fysiotherapeut. Bij onvoldoende resultaat op 1-jarige leeftijd kan een orthopedisch chirurg de spier klieven. Ned Tijdschr Geneeskd. 2006;150: Een torticollis bij een kind kan meerdere oorzaken hebben. Vroege herkenning van het onderliggend lijden is van groot belang, aangezien het uitblijven van een adequate behandeling irreversibele gevolgen heeft. In dit artikel beschrijven wij 2 casussen. Bij casus 1 was de behandeling laat gestart waardoor een blijvende asymmetrie van het gelaat is ontstaan. Aan de hand van deze casus bespreken wij de diagnostiek en de behandeling van een kind met een torticollis. ziektegeschiedenissen Patiënt A, een 4-jarig meisje, zagen wij op de polikliniek Orthopedie in verband met een toenemende scheefstand van het hoofd. Volgens de moeder was tijdens de bevalling fors gemanipuleerd met het hoofd en de schouder. Na enkele weken werd een scheefstand van het hoofd bemerkt. De huisarts had het kind verwezen naar een fysiotherapeut en een orthomanueel therapeut, die regelmatig bewegingsoefeningen toepasten. Na 1 jaar was deze behandeling gestaakt. Wij zagen een meisje met een torticollis. Anamnestisch was er overdag geen pijn. Bij het slapen in een verkeerde houding werd patiëntje echter wakker met pijn in de hals. Bij lichamelijk onderzoek zagen wij een evidente scheefstand van het hoofd. In het aangezichtsvlak had het meisje in neutrale houding ruim 20 graden scheefstand (figuur 1a). Hierbij viel op dat het linker oog hoger stond dan het rechter oog. Tevens was de as van de oogspleet gekanteld ten opzichte van de andere zijde (zie figuur 1b). Universitair Medisch Centrum St Radboud, afd. Orthopedische Chirurgie, Postbus 9101, 6500 HB Nijmegen. Hr.M.Holla en hr.dr.e.de Visser, assistent-geneeskundigen; hr.dr. J.W.M.Gardeniers, orthopedisch chirurg. Correspondentieadres: hr.dr.j.w.m.gardeniers (j.gardeniers@orthop.umcn.nl). In het axiale vlak was er in neutrale houding een rotatiestand van 25 graden naar links te zien (figuur 2). Hierbij werd een vervorming van de schedel (plagiocefalie) gezien (zie figuur 2). Bij actieve rotatie van het hoofd naar rechts werd een duidelijke beperking geconstateerd. Hierbij spande de M. sternocleidomastoideus zich abnormaal aan en werd de rechter schouder compensatoir opgeheven (figuur 3a). De rotatie naar links was ongestoord en niet pijnlijk (zie figuur 3b). Bij palpatie werd een vast elastische zwelling gevoeld in de rechter M. sternocleidomastoideus. Het aanvullende röntgenonderzoek van de hals liet geen ossale afwijkingen zien. De diagnose torticollis op basis van een verkorte M. sternocleidomastoideus werd gesteld. Het kind werd operatief behandeld middels een bipolaire incisie van de rechter M. sternocleidomastoideus bij de proximale aanhechting op het mastoïd en de distale aanhechtingen op het sternum en de clavicula. Patiëntje werd gedurende 6 weken nabehandeld met een orthese, waarbij het hoofd in een rechte stand werd gehouden. Ruim een halfjaar na deze behandeling was de stand van het hoofd normaal, evenals de beweeglijkheid. De vorm van het hoofd was echter nog asymmetrisch. Ook de eerder beschreven asymmetrie van het gelaat persisteerde. Patiënt B, een 8 maanden oud meisje, werd gezien op de polikliniek Orthopedie met een scheefstand van het hoofd. De zwangerschap was gecompliceerd door een vroege intrauteriene bloeding en een vroege indaling. Bij de bevalling vonden geen bijzonderheden plaats. Ruim 4 weken na de geboorte ontdekte de moeder asymmetrische rotaties van de hals. Via de huisarts was gestart met fysiotherapie. Een halfjaar later was er nog steeds een bewegingsbeperking van de hals. Bij lichamelijk onderzoek zagen wij dat het kind het grootste deel van de tijd naar links keek. Het gelaat vertoonde geen asymmetrie. Bij actief en passief bewegen was de 2605
2 a b 20 figuur 1. Patiënt A: (a) in een neutrale houding is er scheefstand van het hoofd van 20 graden in het coronale vlak; (b) na correctie van de kanteling van het hoofd is er relatieve hoogstand en rotatie van het linker oog (afgedrukt met schriftelijke toestemming van belanghebbenden). rotatie van de hals naar rechts afgenomen. Een compensatoire beweging van de torso werd gezien bij het kijken naar rechts. Bij palpatie was een vast elastische zwelling voelbaar in de rechter M. sternocleidomastoideus. Op een röntgenfoto van de hals was een congenitale fusie van meerdere halswervels (blokwervel) niet uit te sluiten. Derhalve werd een MRI vervaardigd waarbij een linksconvexe torticollisstand werd gezien. De aanwezigheid van blokwervels was hierna nog steeds niet volledig uit te sluiten. Op grond van de specifieke bevindingen bij het lichamelijk onderzoek stelde men de diagnose torticollis op basis van een verkorte M. sternocleidomastoideus. Op 1-jarige leeftijd werd de M. sternocleidomastoideus bipolair operatief gekliefd. Direct hierna was er een volledige beweeglijkheid van de cervicale wervelkolom. Om secundaire fibrotische verkorting te voorkomen, werd patiëntje nabehandeld door een kinderfysiotherapeut. Op 1,5-jarige leeftijd was de functie van de hals normaal en was de vorm van het gelaat volledig symmetrisch. beschouwing Een torticollis wordt gedefinieerd als een lateroflexie van het hoofd naar de schouder met torsie in de hals en scheefstand van het gelaat. 1 De prevalentie van torticollis bij kinderen is 0,4 tot 1,3%. 2 Na de congenitale heupdysplasie en de klompvoet is het de meest vóórkomende anomalie bij pasgeborenen. Oorzaken. Er zijn vele oorzaken voor een torticollis. De meest vóórkomende oorzaak is een verkorting van de M. sternocleidomastoideus. Er zijn diverse oorzaken voor een niet goed functionerende M. sternocleidomastoideus beschreven: geboortetrauma, ischemie, veneuze occlusie, intra-uteriene malpositie, genetische aanlegstoornissen, infectieuze myositis en neurogene oorzaken. 2 Eenduidigheid hierover is er niet. Oorzaken voor een torticollis met een normale functie van de M. sternocleidomastoideus zijn: traumatische fracturen of luxaties van de facetgewrichten, parafaryngale 2606
3 25 figuur 2. Patiënt A, in een neutrale houding, in het axiale vlak: er is scheefstand van het hoofd van 25 graden en afplatting van de rechterzijde van het voorhoofd (afgedrukt met schriftelijke toestemming van belanghebbenden). a b figuur 3. Patiënt A, bij actieve rotatie van het hoofd: (a) er is beperkte rotatie naar rechts, waarbij de verkorte M. sternocleidomastoideus rechts abnormaal opspant en de rechter schoudergordel wordt geheven; (b) er is volledige rotatie naar links, waarbij de M. sternocleidomastoideus normaal lijkt op te spannen (afgedrukt met schriftelijke toestemming van belanghebbenden). 2607
4 figuur 4. Schematische weergave van oorzaken van een scheefstand van het hoofd. 2608
5 abcessen (griselsyndroom), nieuwvormingen, wervelanomalieën, ernstige oogafwijkingen en aneurysmata van de carotiden (figuur 4). 3 Een andere oorzaak van een scheefstand van het hoofd bij kinderen is te vinden in de theorie van het KISS-syndroom. De afkorting KISS staat voor kopgewrichteninvloed bij storingen in de symmetrie ( Kopfgelenk-induzierte Symmetriestörungen ) en werd in de jaren negentig van de vorige eeuw geintroduceerd door een Duitse manueel geneeskundige. 4 De gedachte is dat een verstoring van het axisatlanto-occipi tale gewricht, waarschijnlijk tijdens de geboorte, de basis is voor een asymmetrische houding van een kind. Deze kan gepaard gaan met hoofdpijn, concentratiestoornissen, scoliose en huilen. Een wetenschappelijke basis voor deze theorie is niet aanwezig. Tevens is geen bewijs gevonden voor het nut van manipulaties bij KISS. 5 Diagnostiek. Bij een torticollis op basis van een verkorte M. sternocleidomastoideus wordt door de ouders meestal binnen enkele weken na de geboorte een progressieve scheefstand van het hoofd bemerkt. De torticollis op basis van een traumatische of infectieuze oorzaak treedt pas op latere leeftijd op en heeft een acuut beloop. Bij het lichamelijk onderzoek van een torticollis op basis van een verkorte M. sternocleidomastoideus is een herkenbaar bewegingspatroon zichtbaar (patiënt A). Bij een normale M. sternocleidomastoideus verdwijnt de spanning bij rotatie naar de ipsilaterale zijde. Bij verkorting blijft de M. sternocleidomastoideus hierbij gespannen. Indien er twijfel is over een bewegingsbeperking van de hals op basis van wervelanomalieën kan men aanvullend röntgenonderzoek overwegen. Gezien het kraakbenig karakter van de wervelkolom bij jonge kinderen is dit onderzoek niet altijd goed te beoordelen. Het röntgenonderzoek van de cervicale wervelkolom van het kind dient derhalve door een ervaren radioloog beoordeeld te worden. De indicatie voor een eventuele aanvullende MRI- of CT-scan dient te worden gesteld door een orthopedisch chirurg die ervaring heeft met deze aandoening. Mede omdat het jonge kind bij dergelijke scans onder narcose moet gaan, dient men de klinische consequenties daarvan af te wegen. Therapie. Het doel van de behandeling van een torticollis is het herstellen van de volledig normale beweeglijkheid van de hals en het voorkómen van verdere gelaatsasymmetrie. De behandeling van een torticollis op basis van een verkorte M. sternocleidomastoideus dient zo vroeg mogelijk te worden gestart. Tot het eerste levensjaar is het veilig en effectief om te behandelen met gecontroleerde manuele strekoefeningen. 6 Hierbij wordt de M. sternocleidomastoideus passief opgerekt door rotatie naar de aangedane zijde en lateroflexie naar de contralaterale zijde. Indien er na 6 maanden conservatieve therapie nog een beperkte functie is (beperkt heffen van het hoofd of meer dan 10 graden passieve rotatiebeperking) is een operatieve behandeling geïndiceerd. 6 Deze behandeling vindt bij voorkeur plaats tussen het eerste en vierde levensjaar. Er zijn goede uitkomsten beschreven voor meer dan 95% van de operatief behandelde jonge kinderen met torticollis. 7 Na operatie is de kans op herstel van eventuele gelaatsasymmetrie beperkt. Na het twaalfde levensjaar is herstel van gelaatsasymmetrie uitgesloten, evenals herstel van de volledig normale beweeglijkheid van de hals. 6 De eindresultaten van het operatief klieven van de M. sternocleidomastoideus op jonge leeftijd zijn goed. Derhalve bevelen wij aan om kinderen met een persisterende bewegingsbeperking van het hoofd rond het eerste levensjaar te verwijzen naar een orthopedisch chirurg. Belangenconflict: geen gemeld. Financiële ondersteuning: afdeling Orthopedie van het Universitair Medisch Centrum St Radboud, Nijmegen. Aanvaard op 11 augustus 2006 Literatuur 1 Tubby AH. Deformities and diseases of bones and joints. 2nd ed. New York: Macmillan; Cheng JC, Au AW. Infantile torticollis: a review of 624 cases. J Pediatr Orthop. 1994;14: Koot RW, Henneveld HT, Albrecht KW. Twee kinderen met bijzondere oorzaken van dwangstand van het hoofd: primitieve neuroectodermale tumor en syndroom van Grisel. Ned Tijdschr Geneeskd. 1998;142: Biedermann H. Das KISS-Syndrom der Neugeborenen und Kleinkinder. Manuelle Medizin. 1993;31: Brand PLP, Engelbert RHH, Helders PJM, Offringa M. Systematisch literatuuronderzoek naar de effecten van behandeling bij zuigelingen met kopgewrichteninvloed bij storingen in de symmetrie ( KISSsyndroom ). Ned Tijdschr Geneeskd. 2005;149: Cheng JC, Wong MW, Tang SP, Chen TM, Shum SL, Wong EM. Clinical determinants of the outcome of manual stretching in the treatment of congenital muscular torticollis in infants. A prospective study of eight hundred and twenty-one cases. J Bone Joint Surg Am. 2001;83-A: Cheng JC, Tang SP. Outcome of surgical treatment of congenital muscular torticollis. Clin Orthop Relat Res. 1999;(362): Abstract An asymmetrical face due to torticollis in two young children. In 2 girls, 4 years and 8 months of age, respectively, torticollis had been diagnosed a few weeks after birth. Kinesiotherapy, given for a period of 1 year and 6 months, respectively, had little effect. Both girls were then referred to the Orthopaedic Outpatient Clinic where a shortened sternocleidomastoid muscle and an asymmetrical face were diagnosed. The shortened muscle was cleaved surgically. Over half a year later, the face of the older child was still asymmetrical but that of the younger child symmetric. It is recommended that children with torticollis due to a shortened sternocleidomastoid muscle first be given stretch exercises under the guidance of a physiotherapist. If the result at the age of 1 year is unsatisfactory, an orthopaedic surgeon can then cleave the muscle. Ned Tijdschr Geneeskd. 2006;150:
Factsheet Manuele therapie en therapeutische mogelijkheden bij zuigelingen (0-1 jaar)
1/4 Manuele therapie en therapeutische mogelijkheden bij zuigelingen (0-1 jaar) Auteurs F. Driehuis, MSc, FT Prof. dr. M.W.G. Nijhuis - van der Sanden, KFT E. R. I. C. Saedt, MT B. H. van der Woude, MT
Nadere informatieLichamelijk onderzoek
Hoofdstuk 3 Lichamelijk onderzoek Het lichamelijk onderzoek omvat de volgende onderdelen: -- inspectie in rust -- passief en actief uitgevoerd onderzoek naar de beweeglijkheid van de cervicale wervelkolom,
Nadere informatieBehandeling van scoliose
ORTHOPEDIE Behandeling van scoliose BEHANDELING Behandeling van scoliose Als we de ruggengraat recht van voren of van achteren bekijken, horen de wervels een rechte lijn te vormen. Als dat niet zo is,
Nadere informatieKinderneurologie.eu. Sprengel schouder. www.kinderneurologie.eu
Sprengel schouder Wat is een Sprengel schouder? Een Sprengel schouder is een aanlegstoornis van het schouderblad die te klein is en anders tegen het lichaam ligt dan gebruikelijk waardoor problemen met
Nadere informatieKinderneurologie.eu. www.kinderneurologie.eu. Afgeplat hoofdje
Afgeplat hoofdje Wat is een afgeplat hoofdje? Een afgeplat hoofdje is een vorm van een kinderhoofd waarbij deze niet rond is maar aan een kant duidelijk afgeplat is ten opzichte van de rest van het kinderhoofdje.
Nadere informatieHevige pijn ter hoogte van de schoudertop als gevolg van een forse schouderduw, bij een 23-jarige topvoetballer
9 2 Hevige pijn ter hoogte van de schoudertop als gevolg van een forse schouderduw, bij een 23-jarige topvoetballer Dos Winkel en Koos van Nugteren Introductie Het verhaal van een topvoetballer met acute
Nadere informatieObstetrisch plexus. eerste periode
Obstetrisch plexus brachialis letsel (OPBL): eerste periode Tijdens de geboorte is bij uw kind een zenuwletsel van de zogenaamde plexus brachialis ontstaan. Het gevolg is een meer of minder ernstige verlamming
Nadere informatieEric & Bé -2015. Status anamnese, conclusie en beleid HCFS bij zuigelingen
Status anamnese, conclusie en beleid HCFS bij zuigelingen Eric & Bé -2015 «Voornaam» «Tussenvoegsel» «Achternaam» Leeftijd: «KalenderLeeftijd» Heteroanamnese afgenomen bij: Verwijzer: «VerwijzerNaam»
Nadere informatieSystematisch literatuuronderzoek naar de effecten van behandeling bij zuigelingen met 'kopgewrichteninvloed bij storingen in de symmetrie' ('KISS-syndroom') 03-06-2005 Het artikel van Brand et al. (2005:703-7)
Nadere informatieBewegingsapparaat, 'het jonge kind'
Meer leren over lichaam en gezondheid Bewegingsapparaat, 'het jonge kind' M.A. Witlox 20-5-2015 Inhoud Vogelvlucht Ontwikkeling en groei As en stand Heup Wervelkolom Voet 1 Team kinderorthopaedie Prof.
Nadere informatieSchouder- instabiliteit
Schouder- instabiliteit Inhoudsopgave Inleiding... 1 Het schoudergewricht... 1 Oorzaken... 1 Diagnostiek... 2 Behandeling... 2 Opname... 2 Na ontslag... 2 Tot slot... 3 Inleiding Uw orthopedisch chirurg
Nadere informatieScheefstand van het hoofd (torticollis)
Scheefstand van het hoofd (torticollis) In overleg met uw behandelend specialist heeft u besloten tot opname van uw kind op een van de verpleegafdelingen van het Radboudumc Amalia kinderziekenhuis. Op
Nadere informatieRughernia (behandeling door de huisarts)
Rughernia (behandeling door de huisarts) Wat is hernia? Hernia betekent letterlijk breuk. Een hernia nuclei pulposi (kortweg HNP) komt voor in de wervelkolom en bestaat uit een scheur in de achterkant
Nadere informatieSchouderprothese. Orthopedie. Oorzaken van de klachten. Artrose. Reuma. Fracturen. Onherstelbare rotator cuff-scheuren. Anatomie van de schouder
Orthopedie Schouderprothese Bij slijtage van de schouder kan het schoudergewricht worden vervangen door een prothese. Wat zijn de oorzaken van de klachten en welke soorten prothesen kunnen worden ingezet.
Nadere informatieIncidentie en prognostische factoren van postoperatieve frozen shoulder na schouderoperaties. Rinco Koorevaar
Incidentie en prognostische factoren van postoperatieve frozen shoulder na schouderoperaties Rinco Koorevaar Doel van schouderoperaties: afname pijn toename functie goede stabiliteit geen complicaties
Nadere informatieDe NHG-Standaard Traumatische knieproblemen (eerste herziening): samenvatting
Richtlijnen De NHG-Standaard Traumatische knieproblemen (eerste herziening): samenvatting L. Willem Draijer, Janneke N. Belo, Hans F. Berg, Roeland M.M. Geijer en A.N. Lex Goudswaard Gerelateerd artikel:
Nadere informatieOpleiding Orthopedische Manuele Therapie. 18 april 2013
Opleiding Orthopedische Manuele Therapie 18 april 2013 Opleiding Orthopedische Manuele Therapie Is Orthopedische Manuele Therapie nog Orthopedische Manuele Therapie? Zijn de huidige paradigma shifts wenselijk?
Nadere informatieEen 40 jarige man met hevige pijn ter hoogte van het distale deel van de bovenarm bij een worp tijdens honkbal
3 Een 40 jarige man met hevige pijn ter hoogte van het distale deel van de bovenarm bij een worp tijdens honkbal Dos Winkel Introductie Sporten waarbij men met maximale kracht een bal moet werpen of slaan,
Nadere informatieNekpijnklachten: oorzaak en behandeling Manuele therapie bij nekpijnklachten
Nekpijnklachten: oorzaak en behandeling Manuele therapie bij nekpijnklachten www.peter-goossens.be www.stefaniestaete.nl Peter Goossens Master na Master of science Manuele Therapie VUB Skillsdocent Master-opleiding
Nadere informatieZuigelingen met een scheef hoofd
Klinische les Zuigelingen met een scheef hoofd Michelle M.W. Feijen, Edith A.W.M. Habets Claessens, Anke J. Leenders Dovens, Johannes S. Vles en Rene R.W.J. van der Hulst Dames en Heren, Sinds ouders het
Nadere informatieRichtlijn Voorkeurshouding en schedelvervorming (2012)
Richtlijn Voorkeurshouding en schedelvervorming (01) Onderbouwing Uitgangsvraag Wat zijn de (positieve en negatieve) effecten en de kosten van behandelingsmethodes voor voorkeurshouding en schedelvervorming
Nadere informatieSleutelbeenbreuk afdeling Chirurgie
Sleutelbeenbreuk afdeling Chirurgie Albert Schweitzer ziekenhuis februari 2015 pavo 0326 Een sleutelbeenbreuk In deze folder leest u meer over een sleutelbeenbreuk. De medische term hiervoor is clavicula
Nadere informatieAuteur Dr. Leo van Vlimmeren, kinderfysiotherapeut, onderzoeker, docent kinderfysiotherapie
IOF-programma Richtlijn Congenitale Musculaire Torticollis (1 à 2 avonden) Auteur Dr. Leo van Vlimmeren, kinderfysiotherapeut, onderzoeker, docent kinderfysiotherapie Doelstelling Dit IOF-thema geeft de
Nadere informatieArtrose in de schouder
Afdeling: Onderwerp: Orthopedie Bij schouderartrose is er sprake van slijtage in het schoudergewricht. Pijn in de schouder, voortdurend aanwezig of alleen als u uw arm wilt bewegen, kan wijzen op artrose.
Nadere informatieInhoud. Lijst van auteurs 1. Verwijzingen naar eerder verschenen Orthopedische. Inleiding 5 Koos van Nugteren
Inhoud Lijst van auteurs 1 Verwijzingen naar eerder verschenen Orthopedische casuïstiek 3 Inleiding 5 Anatomie 5 Articulatio cubiti 9 Kapsel en ligamenten 10 Stabiliteit 13 Instabiliteit 13 De stijve elleboog
Nadere informatieVoorste kruisband reconstructie
Voorste kruisband reconstructie Orthopedie Inleiding De orthopedisch chirurg heeft bij u een "voorste kruisband letsel" vastgesteld. Hij heeft geadviseerd om de voorste kruisband van uw knie te vervangen
Nadere informatieOperatieve behandeling knieschijfinstabiliteit
Operatieve behandeling knieschijfinstabiliteit In overleg met uw arts heeft u besloten een operatie te ondergaan waarmee instabiliteit van de knieschijf wordt opgeheven. In deze folder vindt u informatie
Nadere informatieWat weten we nu eigenlijk van hielklachten zoals fasciosis plantaris en hielspoor? [+ tips en oefeningen]
Door: Marjolein Stegeman Wat weten we nu eigenlijk van hielklachten zoals fasciosis plantaris en hielspoor? [+ tips en oefeningen] Zo n 1 op de 10 Nederlanders heeft wel eens last van zijn hiel, in 80%
Nadere informatieSoms ontstaan er tijdens het actief bewegen acuut klachten in het
VERSUS, Tijdschrift voor Fysiotherapie, 26e jaargang 2008, no.5. Was het wel de hernia? zien, benoemen en handelen J.H.C. Vuurmans, manueel therapeut (Utrecht) J.H.C. Vuurmans Soms ontstaan er tijdens
Nadere informatieHallux valgus (Vergroeiing van de grote teen)
Hallux Valgus Hallux valgus (Vergroeiing van de grote teen) Een hallux valgus is een voetafwijking waarbij de grote teen (hallux) naar buiten wijst. waardoor het eerste middenvoetsbeentje naar binnen wordt
Nadere informatieWat is artrose? Hoe ontstaat artrose? Klachten Diagnostiek Behandeling Adviezen Medicijnen Operaties...
Artrose van de knie Inhoudsopgave Wat is artrose?... 1 Hoe ontstaat artrose?... 1 Klachten... 2 Diagnostiek... 2 Behandeling... 2 Adviezen... 2 Medicijnen... 3 Operaties... 3 Comfortabel leven met artrose
Nadere informatieCorrectie afstaande oren
Correctie afstaande oren Algemeen Afstaande oren, ook vaak flaporen of zeiloren genoemd, komen bij ongeveer 5% van de Europese bevolking voor. Erfelijke invloeden kunnen een rol spelen, maar niet altijd.
Nadere informatieAnamnese- en onderzoek formulier Congenitale Musculaire Torticollis
Anamnese- en onderzoek formulier Congenitale Musculaire Torticollis Administratieve gegevens Voornaam/voorletters : Onderzoeksdatum :. Achternaam : Geslacht : jongen / meisje Naam ouder/verzorger :.. Geboortedatum
Nadere informatieNEDERLANDSE SAMENVATTING
NEDERLANDSE SAMENVATTING 154 NEDERLANDSE SAMENVATTING NEDERLANDSE SAMENVATTING 155 SAMENVATTING Achtergrond Hoewel het lumbosacraal radiculair syndroom (LSRS) zo lang bestaat als de geschiedenis van onze
Nadere informatieOnderzoek en behandeling van artrose en artritis
Onderzoek en behandeling van artrose en artritis Orthopedische casuïstiek Onderzoek en behandeling van artrose en artritis Redactie: Dos Winkel Met bijdragen van: Marc Martens Anke Smets Pat Wyffels Bohn
Nadere informatieArm uit de kom (schouderluxatie)
Arm uit de kom (schouderluxatie) Arm uit de kom (Schouderluxatie) Deze folder ondersteunt de mondelinge informatie die u van de arts of verpleegkundige hebt ontvangen. Heeft u na het lezen van de folder
Nadere informatieMallet finger. Behandeling door de plastisch chirurg
Mallet finger Behandeling door de plastisch chirurg Inleiding De plastisch chirurg heeft met u besproken dat u behandeld wordt aan uw mallet finger. In deze folder leest u meer over de aandoening en de
Nadere informatieRotator cuff scheur. De meeste scheuren treden op in de supraspinatus maar andere delen van de pees kunnen ook zijn aangedaan.
Rotator Cuff Scheur Rotator cuff scheur Inleiding Een rotator cuff scheur is een vaak voorkomende oorzaak van pijn en ongemak in de schouder bij een volwassene. De rotator cuff bestaat uit 4 spieren en
Nadere informatiePATIËNTENFOLDER ORTHOPEDIE. Schouder impingement. (Inklemming schouder)
PATIËNTENFOLDER ORTHOPEDIE Schouder impingement (Inklemming schouder) Algemeen Er is bij u schouder impingement vastgesteld. Aan de hand van deze folder krijgt u informatie over de schouder, de oorzaak,
Nadere informatieNiets aan de hand toch
Niets aan de hand toch (Kinder-) Manuele Therapie Psychologie Nek- en hoofdpijn bij kinderen en jongeren met NAH Presentatie BAW 'Niets aan de hand toch' Opbouw van de Presentatie Verzoek aan jullie Vraagstelling
Nadere informatieAlgehele richtlijnen statusvoering en correspondentie
Algehele richtlijnen statusvoering en correspondentie Uitgangspunt is dat de status volledig ingevuld wordt en dat er aandacht wordt besteed aan een goede verslaglegging. De status is een document waar
Nadere informatieDe Hoofdpijncarrousel. Hoofdpijn bij kinderen
De Hoofdpijncarrousel Hoofdpijn bij kinderen Hoofdpijn bij kinderen Hoofdpijn bij kinderen komt even vaak voor als bij volwassen. Hoofdpijn kan acuut ontstaan of al langer aanwezig zijn waarbij de klacht
Nadere informatieZorgSaam Ziekenhuis ZorgSaam Ziekenhuis ZorgSaam Ziekenhuis frozen shoulder
frozen shoulder 1 Inleiding De term frozen shoulder werd voor het eerst beschreven door de Amerikaanse chirurg Ernest Codman in 1934. De aandoening wordt zeer frequent beschreven in de medische literatuur
Nadere informatieAuteursrechten voorbehouden aan Leentje Lotje 1
Ouderinformatiebrief: Voorkeurshouding & kinderfysiotherapie Wat is een voorkeurshouding? Als uw kindje tijdens het spontaan bewegen een groot deel van de tijd naar één zijde kijkt of gedraaid ligt, kan
Nadere informatieDissectie van de A. carotis door een stomp trauma. Fanny Vuik Keuze Coassistent IC
Dissectie van de A. carotis door een stomp trauma Fanny Vuik Keuze Coassistent IC 17-09-2014 Inhoud. Casus Epidemiologie Indeling Pathofysiologie Kliniek Diagnostiek Therapie Conclusie Casus Man, 32 jaar.
Nadere informatieNekklachten. www.fysiotherapie4all.nl info@fysiotherapie4all 076-5657133
Nekklachten De nek De nek bestaat uit zeven wervels: C1 t/m C7. Dit wordt ook wel de cervicale wervelkolom genoemd. Het hoofd rust met de schedel op de eerste halswervel: de atlas. De tweede halswervel
Nadere informatieVervanging van het heupgewricht
Vervanging van het heupgewricht Vervanging van het heupgewricht Waarom opereren? Heupafwijkingen komen op oudere leeftijd veel voor en veroorzaken pijn, stijfheid en daardoor op den duur invaliditeit.
Nadere informatiePatienten informatieavond artrose
Patienten informatieavond artrose Agenda 19.30 19.35 Algemeen welkom 19.35 19.50 Artrose 19.50 20.05 Fysiotherapie 20.05 20.20 Diëtetiek 20.20 20.40 Pauze 20.40 21.00 Totale knieprothese 21.00 21.20 Totale
Nadere informatieTRAUMATISCH PANCREASLETSEL
TRAUMATISCH PANCREASLETSEL Frank Oort Gutclub 29 oktober 2014 1 2 Opbouw Casus Achtergrond Traumatisch pancreas letsel bij kinderen Vervolg casus Leerpunten casus 3 Casus Mw. C. 13 jaar Overplaatsing vanuit
Nadere informatiePrenatale behandeling met dexamethason bij AGS
Prenatale behandeling met dexamethason bij AGS Bij meisjes met een ernstige vorm van het adrenogenitaal syndroom (AGS) treedt vermannelijking van de uitwendige geslachtsdelen op voor de geboorte. In deze
Nadere informatieFrequent optredende nek- en rugklachten bij een 23-jarige hockeyster
13 Frequent optredende nek- en rugklachten bij een 3-jarige hockeyster Koos van Nugteren K. van Nugteren, D. Winkel (Red.), Onderzoek en behandeling van de thorax, DOI 10.1007/978-90-368-0489-9_, 013 Bohn
Nadere informatieVervanging van het kniegewricht
Vervanging van het kniegewricht Vervanging van het kniegewricht Waarom opereren? Knieafwijkingen komen op oudere leeftijd veel voor en veroorzaken stijfheid, pijn en daardoor op den duur invaliditeit.
Nadere informatieNiet alles is Subacromiaal Pijnsyndroom
Niet alles is Subacromiaal Pijnsyndroom Diagnose & behandeling van schouderklachten in de 1 e en 2 e lijn Bursitis Disclosuresheet belangen spreker Geen potentiële belangenverstrengeling Voor bijeenkomst
Nadere informatieRefaja Ziekenhuis Stadskanaal. Instabiliteit van de schouder
Instabiliteit van de schouder INSTABILITEIT VAN DE SCHOUDER Inleiding De schouder is een zeer beweeglijk gewricht. De kom is klein en vlak en de kop relatief groot, zodat grote bewegingsuitslagen mogelijk
Nadere informatieArtrose in de schouder
Artrose in de schouder Bij schouderartrose is er sprake van slijtage in het schoudergewricht. Pijn in de schouder, voortdurend aanwezig of alleen als u uw arm wilt bewegen, kan wijzen op artrose. Bijkomende
Nadere informatieFysiotherapeutische instructies na een schouderprothese. Afdeling Orthopedie
Fysiotherapeutische instructies na een schouderprothese Afdeling Orthopedie Inleiding Wanneer het schoudergewricht in het dagelijks leven veelvuldige pijnklachten en/of beperkingen oplevert kunt u in aanmerking
Nadere informatieArthroscopische subacromiale decompressie van de schouder (Neerplastiek) Inleiding
Arthroscopische subacromiale decompressie van de schouder (Neerplastiek) Inleiding Uw behandelend arts heeft u geadviseerd om uw schouderklachten operatief te behandelen met behulp van een kijkoperatie
Nadere informatieTraumatisch atlasletsel na een val op het hoofd bij een kind
CASUÏSTIEK Traumatisch atlasletsel na een val op het hoofd bij een kind Karsten D. Ottink, Joost J. van Middendorp, Sanne Kleinveld en Eric Breemans KLINISCHE PRAKTIJK Een 8-jarig meisje kwam naar de Spoedeisende
Nadere informatieProgramma RIOG reumatologie d.d. 23 november 2005
Programma RIOG reumatologie d.d. 23 november 2005 Programmacommissie: Organisatie: B.A.C. Dijkmans en A.E. Voskuyl P.W.B. Nanayakkara Voordrachten Doel: onderwijs en state of the art Voorzitter B.A.C.
Nadere informatieGeschreven door Martijn Raaijmaakers woensdag, 04 november 2009 22:05 - Laatst aangepast maandag, 19 augustus 2013 07:51
Heupartrose (coxartrose) Een gezond heupgewricht heeft gladde kraakbeenoppervlakten die vrij over elkaar glijden en een soepele en pijnvrije beweeglijkheid van de heup toe laten. Slijtage van gewrichtskraakbeen
Nadere informatieKinderfysiotherapie in het St. Anna ziekenhuis
Kinderfysiotherapie in het St. Anna ziekenhuis Kinderfysiotherapie Binnen de afdeling fysiotherapie van het St. Anna Ziekenhuis bestaat ook de afdeling kinderfysiotherapie. De kinderfysiotherapeuten die
Nadere informatiePlagioCare Redressiehelmtherapie. Als uw baby een onregelmatig gevormd hoofdje heeft...
PlagioCare Redressiehelmtherapie Als uw baby een onregelmatig gevormd hoofdje heeft... wat is plagiocefalie en brachycefalie? Het woord plagiocefalie wordt vaak gebruikt om een asymmetrisch gedeelte van
Nadere informatieInstabiliteit van de schouder
Instabiliteit van de schouder Instabiliteit van de schouder De schouder is een zeer beweeglijk gewricht. De kom is klein en vlak en de bol relatief groot, zodat grote bewegingsuitslagen mogelijk worden.
Nadere informatieHet Klinisch Scorestation van de polikliniek Orthopedie
Het Klinisch Scorestation van de polikliniek Orthopedie U heeft in overleg met uw behandelend arts gekozen voor een operatie. Om een beeld te krijgen van de beweeglijkheid en beperkingen van uw aangedane
Nadere informatieValkuilen in de orthopedische diagnostiek
Valkuilen in de orthopedische diagnostiek Orthopedische casuïstiek Valkuilen in de orthopedische diagnostiek Redactie: Dos Winkel Met bijdragen van: Nens van Alfen Edith Cup Sander Geurts Renske Janssen
Nadere informatieCuffrepair. Schoudergewricht. Orthopedie. 6065p ORT.031/1109.CV Zorgcommunicatie www.amphia.nl
Cuffrepair Schoudergewricht Orthopedie 6065p ORT.031/1109.CV Zorgcommunicatie www.amphia.nl Inleiding U wordt binnenkort in het Amphia Ziekenhuis verwacht voor een operatie aan de schouder. De orthopedisch
Nadere informatieFractuur van een os hamatum en een os metacarpale
Casuïstiek Fractuur van een os hamatum en een os metacarpale Een zeldzame combinatie Remko J.A. Sonnega, Christian B.L. Zonnenberg, Bernard G. Schutte Achtergrond Casus Conclusie Fracturen van het os hamatum
Nadere informatieKinderneurologie.eu. Erbse parese. Wat is een erbse parese?
Erbse parese Wat is een erbse parese? Een erbse parese is een aandoening waarbij het zenuwvlechtwerk in de hals en de oksel bij een pasgeboren baby als gevolg van een moeizame bevalling beschadigd is,
Nadere informatieSekseverschillen in Huilfrequentie en Psychosociale Problemen. bij Schoolgaande Kinderen van 6 tot 10 jaar
Sekseverschillen in Huilfrequentie en Psychosociale Problemen bij Schoolgaande Kinderen van 6 tot 10 jaar Gender Differences in Crying Frequency and Psychosocial Problems in Schoolgoing Children aged 6
Nadere informatieEen 68-jarige vrouw meldt zich met een recidief van hevige, rechtszijdige kniepijn
15 2 Een 68-jarige vrouw meldt zich met een recidief van hevige, rechtszijdige kniepijn Koos van Nugteren Samenvatting De knie-endoprothese wordt vrijwel altijd geïmplanteerd bij personen met ernstige
Nadere informatieOrthopedie. Artrotische knie / correctie kniestand. Afdeling: Onderwerp:
Afdeling: Onderwerp: Orthopedie Artrotische knie / correctie kniestand 1 Correctie van de kniestand (artrotische knie) Correctie van de kniestand Door slijtage (artrose) kan een afwijkende stand van uw
Nadere informatieSchouderexploratie. Orthopedie. Ingreep aan de schouder. Schoudergewricht
Orthopedie Schouderexploratie Ingreep aan de schouder Inleiding U heeft met uw behandelend arts afgesproken dat een schouderoperatie (schouderexploratie) wordt verricht. Tijdens deze ingreep wordt uw schouder
Nadere informatieSleutelbeenbreuk. afdeling Chirurgie
Sleutelbeenbreuk afdeling Chirurgie Een sleutelbeenbreuk In deze folder leest u meer over een sleutelbeenbreuk. De medische term hiervoor is clavicula (sleutelbeen) fractuur (breuk). Een sleutelbeenbreuk
Nadere informatieINTERLINE PIJNBEHANDELING DEEL II EN III CASUSSCHETSEN
INTERLINE PIJNBEHANDELING DEEL II EN III Okt 2003 CASUSSCHETSEN Casusschets 1 Jongedame van 19 jaar Bij paardrijden gevallen, een uur geleden. Mank lopend, pijn rechter bil. Het lijkt een contusie, geen
Nadere informatieSTABILISERENDE OPERATIE VAN DE KNIESCHIJF BIJ VOORSTE KNIE PIJN EN INSTABILITEIT
STABILISERENDE OPERATIE VAN DE KNIESCHIJF BIJ VOORSTE KNIE PIJN EN INSTABILITEIT Inleiding U gaat geopereerd worden vanwege instabiliteit van uw knieschijf of pijn. Dat kan om twee soorten operaties gaan,
Nadere informatieRugklachten bij turnen. Esther Schoots, sportarts 13 oktober 2010
Rugklachten bij turnen Esther Schoots, sportarts 13 oktober 2010 www.smautrecht.nl www.estherschoots.nl Wat gaan we doen: Rugbelasting bij turnen Turnen en rugklachten: epidemiologie Aandoeningen van de
Nadere informatieHet Moebius syndroom
Het Moebius syndroom Wat is het Moebius syndroom? Het Moebius syndroom is een aandoening waarbij kinderen een aangeboren verlamming hebben van de spieren die de bewegingen van het gezicht regelen, naast
Nadere informatieObesitas bij ortopedische ingrepen: challenge of contra-indicatie? Co-assistent: Philippe Leire Promotor: Dr. A. Kumar
Obesitas bij ortopedische ingrepen: challenge of contra-indicatie? Co-assistent: Philippe Leire Promotor: Dr. A. Kumar Kaart toenemende demografie obesitas The influence of obesity on total joint arthroplasty.
Nadere informatieDomeinbeschrijving manuele therapie NVMT
Domeinbeschrijving manuele therapie NVMT Voor u ligt de domeinbeschrijving manuele therapie. Deze beschrijving vormt de uitkomst van het project domeinbeschrijving manuele therapie dat door het bestuur
Nadere informatiesnijlijn snijlijn Hebt u nog vragen? Artrose in de schouder Maak meer wetenschappelijk onderzoek mogelijk Wat is artrose?
Schouderartrose Artrose in de schouder Bij schouderartrose is er sprake van slijtage in het schoudergewricht. Pijn in de schouder, voortdurend aanwezig of alleen als u uw arm wilt bewegen, kan wijzen op
Nadere informatieDe schouderprothese. Meer informatie of vragen
Meer informatie of vragen Voor vragen of meer informatie kunt u contact opnemen met de orthopaedieconsulenten via telefoonnumer(024) 365 9660 of per e-mail, orthopaedieconsulenten@maartenskliniek.nl Colofon
Nadere informatieHerstellen schouderspieren met operatie. Cuffrepair
Herstellen schouderspieren met operatie Cuffrepair Inhoud Inleiding 3 Schoudergewricht 3 Een normaal schoudergewricht 3 Een afwijkend schoudergewricht 3 De operatie 3 Na de operatie 4 De wond 4 Sling of
Nadere informatieGespleten hand (cleft hand)
Gespleten hand (cleft hand) Inhoudsopgave Inleiding 1 Gespleten hand 1 Ontstaan 2 Behandeling 2 Wanneer opereren? 2 Operatie 2 Na de operatie 3 Resultaat 3 Complicaties 3 Tot slot 4 Inleiding Uw kind
Nadere informatieDe primaire frozen shoulder Stenvers, Jan Derek
De primaire frozen shoulder Stenvers, Jan Derek IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check the document version below.
Nadere informatieCHAPTER 11 DUTCH SUMMARY
CHAPTER 11 DUTCH SUMMARY 2 Introductie Unilaterale condylaire hyperactiviteit (UCH) is een term voor een ziektebeeld, dat gekenmerkt wordt door een asymmetrische ontwikkeling van de onderkaak (mandibula)
Nadere informatieValkuilen in de orthopedische diagnostiek
Valkuilen in de orthopedische diagnostiek Orthopedische casuïstiek Valkuilen in de orthopedische diagnostiek Redactie: Dos Winkel Met bijdragen van: Nens van Alfen Edith Cup Sander Geurts Renske Janssen
Nadere informatieRotator cuff scheur. Orthopedie
Rotator cuff scheur Orthopedie Inhoudsopgave Rotator cuff scheur...4 Oorzaken...4 Klachten...5 Diagnose en onderzoek...5 De behandeling...6 De operatie...6 Na de operatie...7 Complicaties...8 Contact...9
Nadere informatieHydrocefalus bij volwassenen
Hydrocefalus bij volwassenen Samen met uw behandelend arts heeft u besloten tot opname op de afdeling Neurochirurgie van het UMC St Radboud voor de behandeling van een hydrocefalus (waterhoofd). Om u
Nadere informatieRugpoli in Enschede. Lucille Dorresteijn, Neuroloog Marleen Wijnstra, Physician assistant
Rugpoli in Enschede Lucille Dorresteijn, Neuroloog Marleen Wijnstra, Physician assistant Stellingen Bij een langer bestaand LRS is een MRI van de LWK aangewezen Ik (huisarts) verwijs nu zelf voor een MRI
Nadere informatieOrthopedie Arthroscopische subacromiale decompressie van de schouder (Neerplastiek)
Orthopedie Arthroscopische subacromiale decompressie van de schouder (Neerplastiek) Inleiding Uw orthopedisch chirurg heeft u geadviseerd om uw schouderklachten operatief te behandelen met behulp van een
Nadere informatieAangeboren heupafwijking Congenitale heupdysplasie Orthopedie
Aangeboren heupafwijking Congenitale heupdysplasie Orthopedie Beter voor elkaar Aangeboren heupafwijking (Congenitale heupdysplasie) Aangeboren heupafwijking Als na de geboorte blijkt dat het heupgewricht
Nadere informatiePatienten Informatie Folder Versie October 2014. Behandeling van kinderen met klompvoetjes.
ZEEUWSE ORTHOPEDEN Patienten Informatie Folder Versie October 2014 Behandeling van kinderen met klompvoetjes. De Nederlandse Orthopeden Vereniging (NOV) heeft het ADRZ eind 2014 officieel benoemd tot klompvoetcentrum.
Nadere informatieAfdeling Handchirurgie
Paramedisch Extensorpeesletsel zone 3 & 4 Boutonnière v.1-01/2013 Een boutonnière deformiteit (knoopsgatdeformiteit) beschrijft een 'zigzag'-collaps van een vinger of duim waarbij het PIP gewricht in flexie
Nadere informatieCarpale tunnelsyndroom Plastische Chirurgie
Carpale tunnelsyndroom Plastische Chirurgie Algemeen De klachten bij het carpale tunnel syndroom ontstaan door druk op een zenuw (nervus medianus) die in het midden van de pols door een tunnel loopt.
Nadere informatie3. Behandeling Een patellafractuur kan zowel operatief als niet-operatief behandeld worden.
Kniefracturen 1. Inleiding Binnenkort ondergaat u een operatie aan uw knie in het ETZ TweeSteden of het ETZ Waalwijk. In deze folder leest u informatie over de operatie en krijgt u een aantal richtlijnen
Nadere informatieBeleid na een whiplashletsel. Informatie voor hulpverleners
Beleid na een whiplashletsel Informatie voor hulpverleners Inleiding Hierbij treft u een samenvatting aan van de regionale richtlijn met betrekking tot de diagnostiek en behandeling van patiënten met een
Nadere informatieAuteur(s): E. Koes Titel: De scheve wervel Jaargang: 13 Jaartal: 1995 Nummer: 5 Oorspronkelijke paginanummers:
Auteur(s): E. Koes Titel: De scheve wervel Jaargang: 13 Jaartal: 1995 Nummer: 5 Oorspronkelijke paginanummers: 299-307 Deze online uitgave mag, onder duidelijke bronvermelding, vrij gebruikt worden voor
Nadere informatieArtrose van de voet en enkel
Artrose van de voet en enkel Bij voet- en enkelartrose is er sprake van slijtage in het enkel- of een voetgewricht. Pijn bij (het opstarten van) bewegen, pijn in rust, zwellingen en bewegingsbeperkingen
Nadere informatieINFORMATIEFOLDER FYSIOTHERAPIE BIJ: SCHOUDER STABILISERENDE INGREEP
INFORMATIEFOLDER FYSIOTHERAPIE BIJ: SCHOUDER STABILISERENDE INGREEP STEEDS UW SCHOUDER UIT DE KOM? U wordt binnenkort aan uw schouder geopereerd. De folder die voor u ligt is bedoelt om u een inzicht te
Nadere informatie