Traumatisch atlasletsel na een val op het hoofd bij een kind
|
|
- Brecht van der Velde
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 CASUÏSTIEK Traumatisch atlasletsel na een val op het hoofd bij een kind Karsten D. Ottink, Joost J. van Middendorp, Sanne Kleinveld en Eric Breemans KLINISCHE PRAKTIJK Een 8-jarig meisje kwam naar de Spoedeisende Hulp wegens torticollis en nekpijn na een val op haar hoofd uit een klimrek. Een CT-scan liet een gehweiler-type 1-fractuur zien met een verwijding van een synchondrose mediaan in de voorste atlasboog, een anatomische variatie. Zij werd met succes behandeld met tractie van het hoofd, pijnstillers en bedrust. Artsen dienen bedacht te zijn op letsel van de bovenste nekwervels bij kinderen die een trauma met axiale compressie hebben gehad. Het is van essentieel belang onderscheid te maken tussen een myogene torticollis door pijn bij een fractuur en een atlantoaxiale rotatoire subluxatie. Bij kinderen met een posttraumatische torticollis is een conventionele of dynamische CT-scan noodzakelijk. Hoewel kinderen nogal eens op hun hoofd vallen vanuit een klimrek, een boom of van de trap, is een fractuur van de atlas bij hen zeldzaam. Vanwege de grote ruimte in het wervelkanaal ter hoogte van de atlas (Ci) zal een fractuur zelden neurologische klachten veroorzaken. Daarbij kunnen symptomen als pijn in de nek en torticollis gering tot afwezig zijn. Hierdoor bestaat het gevaar van onderdiagnostiek en ondertherapie. Aan de hand van de volgende ziektegeschiedenis willen wij huisartsen en artsen die betrokken zijn bij de opvang na het trauma, aanwijzingen geven voor de diagnostiek en de therapie van een letsel van het atlantoaxiale complex bij kinderen. ZIEKTEGESCHIEDENIS Gelre Ziekenhuis, Apeldoorn. Afd. Orthopedische Chirurgie: drs. K.D. Ottink, arts in opleiding tot orthopedisch chirurg; drs. E. Breemans, orthopedisch chirurg. Afd. Chirurgie: S. Kleinveld, arts in opleiding tot chirurg. Universitair Medisch Centrum St Radboud, afd. Orthopedie, Nijmegen. J.J. van Middendorp. Contactpersoon: E. Breemans Patiënt A, een 8 jaar oud meisje, kwam met haar ouders op de Spoedeisende Hulp 4 dagen nadat zij uit een klimrek op haar hoofd was gevallen. Sindsdien had ze pijn in haar nek en kon ze haar hoofd alleen nog maar scheef houden. Deze klachten waren in de loop der dagen toegenomen. Bij het lichamelijk onderzoek zagen we een geringe rotatiestand van de nek naar links en kanteling van het aangezicht naar boven. Patiënte hield haar linker schouder opgetrokken en paracervicaal waren er spierspasmen, met name van de M. sternocleidomastoideus en de M. trapezius aan de linker zijde (figuur 1). Tevens was er enige drukpijn aanwezig in de middenlijn van de nek ter plaatse van de bovenste cervicale wervels. Er waren geen neurologische uitvalsverschijnselen. De conventionele cervicale röntgenopnames waren van suboptimale kwaliteit door de torticollis en konden hierdoor niet goed geïnterpreteerd worden. Een CT-scan toonde een onderbreking in de middenlijn van de voorste boog van de atlas. De onderbreking was onregelmatig, maar corticaal begrensd; een klein losliggend botfrag- NED TIJDSCHR GENEESKD. 2009;153:B285 1
2 KLINISCHE PRAKTIJK ment was zichtbaar. Er was een fractuur door een synchondrose (dat is een kraakbenige groeischijfverbinding) in de middenlijn van de voorste boog, waardoor de booghelften uiteenweken (figuur 2). Deze synchondrose wordt beschouwd als een anatomische variatie op de gebruikelijke situatie, waarin dit deel van de atlasboog verbeend is. Aanvullend MRI-onderzoek liet aanwijzingen zien voor bloed en oedeem ter plaatste van de pre-existente me diale synchrondose in de voorste atlasboog (figuur 3). De torticollis beschouwden wij als myogeen van aard en behandelden wij kortdurend met axiale tractie met behulp van een zogeheten glisson-lis, pijnstilling en bedrust (figuur 4). Het resultaat was dat patiënte na een dag haar hoofd weer kon rechthouden (figuur 5). Wij behandelden haar verder met een rigide nekkraag gedurende 6 weken. Bij poliklinische controle had de patiënte een neutrale stand van het gelaat met een normale bewegingsuitslag van haar nek. BESCHOUWING FIGUUR 1 Patiënt A met een dwangstand van het hoofd na een val. Zij had paracervicale spierspasmen, met name aan de linker zijde (afgedrukt met toestemming van belanghebbenden). Fracturen van de cervicale wervelkolom komen bij kinderen zelden voor. De incidentie is 1,9-9,5% van alle wervelfracturen. 1 Bij kinderen onder de 8 jaar bevindt de fractuur zich meestal in de bovenste cervicale wervelkolom, het zogenaamde occipitoatlantoaxiale complex, in tegenstelling tot bij volwassenen. De relatief grote elasticiteit van de intervertebrale ligamenten bij kinderen beschermt tegen ossaal en discoligamentair letsel bij massa lateralis processus transversus diastase voorste synchondrose in de middenlijn fractuurfragment dens arcus posterior ongefuseerde synchrondrose FIGUUR 2 CT-opname van de atlas van patiënt A (sagittale reconstructie). Er is diastase in de voorste wervelboog door een fractuur in een synchondrose in de middenlijn. 2 NED TIJDSCHR GENEESKD. 2009;153:B285
3 trauma. De krachten die tijdens een axiaal compressietrauma op de vertebrale ring van de atlas worden voortgeleid, zullen een letsel veroorzaken in het zwakste deel van deze ring. Bij kinderen is dit de ongefuseerde synchondrose en een letsel hiervan is dan ook het waarschijnlijkst. Over het algemeen heeft de atlas dorsaal 1 synchondrose door de middenlijn en ventraal 2 synchondrosen aan weerszijden van de middenlijn. De dorsale synchondrose sluit rond het 4e levensjaar door verbening, de twee ventrale synchondrosen sluiten rond het 8e. 2 Een verbreding van de voorste synchondrose ( anterior atlas cleft ; AAC) of de achterste ( posterior atlas cleft ; PAC) is een anatomische variatie van de atlas die als gevolg van een trauma meer diastase kan vertonen. Vanuit de embryologie zijn deze variaties goed te verklaren. Ze treden op tijdens het fuseren van onderste occipitale en bovenste cervicale sclerotomen die uiteindelijk het occipitoatlantoaxiale complex vormen. Omdat ze geen symptomen geven, worden deze variaties pas bij toeval herkend bij röntgendiagnostiek. Het is aannemelijk dat ze vaker voorkomen dan gedacht. 3 Gezien het gunstige beloop hoeft een AAC of een PAC op zichzelf niet behandeld te worden. 4 Fracturen dienen echter wel geïmmobiliseerd te worden in verband met de kans op neurologische schade. KLINISCHE PRAKTIJK bloed dens myelum atlas FIGUUR 3 MRI-opname van patiënt A ter hoogte van de atlas. In en om de fractuur in de mediale synchrondose van de voorste atlasboog zijn bloed en oedeem zichtbaar. CLASSIFICATIE EN TRAUMAMECHANISME De plaats van een atlasfractuur hangt sterk af van het traumamechanisme. Uit een boom of klimrek vallen of met het hoofd op de bodem van het zwembad terechtkomen zijn bij kinderen de meest waarschijnlijke traumamechanismen. De ernst van het letsel kan variëren van enige diastase van de synchondrose tot gecombineerde fracturen van de atlas en de axis. Atlasfracturen worden onderverdeeld volgens de classificatie van Gehweiler (figuur 6). 5 Een gehweiler-type 1-fractuur is een stabiele fractuur van de voorste boog en wordt veroorzaakt door axiale compressie en/of hyperextensie. Een gehweiler-type 2-fractuur is een stabiele fractuur door de achterste boog en wordt veroorzaakt door hyperextensie en axiale compressie. Bij een axiaal compressietrauma worden de krachten van de occipitale epicondylen direct op de massa lateralis van de atlas en de axis overgebracht. De gewrichtsvlakken van de facetgewrichten staan onder een hoek op de wervelbogen. Daardoor ontstaan bij een axiaal compressietrauma krachten in de wervelring die leiden tot fracturen en/of diastase van een synchondrose van de atlas. Als de axiale compressiekracht groot genoeg is, kan de energie een gecombineerde fractuur van de voorste en de achterste boog veroorzaken; men spreekt dan over een gehweiler-type 3-fractuur, beter bekend als de jeffersonfractuur. Dit is een instabiele fractuur met het gevaar van wervelkanaalstenose en myelumcompressie. 6 Een gehweiler-type 4-fractuur is een stabiele fractuur door de massa lateralis als gevolg van laagenergetische axiale NED TIJDSCHR GENEESKD. 2009;153:B285 3
4 KLINISCHE PRAKTIJK FIGUUR 4 Patiënt A werd aanvankelijk behandeld met haltertractie wegens een fractuur van de voorste atlasboog (afgedrukt met toestemming van belanghebbenden). compressie. Een gehweiler-type 5-fractuur tenslotte is een klinisch stabiele avulsiefractuur van de processus transversus ten gevolge van een traumatisch lateroflexiemoment van de diepgelegen cervicale nekspieren (www. harms-spinesurgery.com, klik op pdf download en vervolgens op H06.pdf ). KLINISCHE PRESENTATIE Een patiënt met een letsel van de atlas heeft vooral klachten van pijn en stijfheid in de nek. Wanneer de patiënt tevens een axiaal compressietrauma op het hoofd beschrijft, dient men een occipitoatlantoaxiaal letsel uit te sluiten. Bij lichamelijk onderzoek moet men speciaal aandacht besteden aan de stand van het hoofd in combinatie met de spierspanning van beide Mm. sternocleidomastoidei en de beweeglijkheid van de nek. Bij een kind met een torticollis als gevolg van een trauma is het van essentieel belang uit te maken of het een myogene torticollis betreft als gevolg van een stabiele fractuur of een atlantoaxiale rotatoire fixatie (AARF). 7,8 Bij een myogene torticollis veroorzaakt een fractuur van de UITLEG Een sclerotoom is een onderdeel in het embryonale weefsel dat gedurende de ontwikkeling van het embryo het toekomstige ruggenmerg gaat omsluiten. Uit de sclerotomen ontstaan later de wervels. atlas, door de pijn, een reflectoir spierspasme van de M. sternocleidomastoideus. Bij spasme van deze spier roteert de nek en kantelt het hoofd, zodat het aangezicht naar de contralaterale zijde en naar boven gericht is ( roodborstjesstand ). Neurologische klachten en symptomen zijn zeldzaam. Als er geen neurologische uitvalsverschijnselen zijn, kan men een inschatting maken van de pijnvrije beweeglijkheid van de nek, die meestal beperkt is. Een AARF is een gefixeerde subluxatiestand van de atlas ten opzichte van de axis en wordt voornamelijk veroorzaakt door ligamentair letsel. Met 3 klinische tekenen is een myogene torticollis te onderscheiden van een AARF. 8 Ten eerste is bij AARF een compensatoire deviatie voelbaar van de processus spinosus van Cii in dezelfde richting als het hoofd. Normaal devieert deze naar de contralaterale zijde bij rotatie van het hoofd. Ten tweede zijn bij een AARF, ter vermindering van de deformiteit, een contractie en spasme van de ipsilaterale M. sternocleidomastoideus zichtbaar. Het derde klinische teken van AARF is het onvermogen om het hoofd voorbij de middenlijn te roteren. RÖNTGENDIAGNOSTIEK Als men een letsel van de atlas vermoedt, dienen standaard een voor-achterwaartse en een laterale röntgenopname van de nek en een aanvullende opname met geopende mond van de atlas en de processus odontoideus te worden vervaardigd. Op de voor-achterwaartse opname kan het overhangen van de massa lateralis van de atlas over het gewrichtsvlak van de axis een indicatie 4 NED TIJDSCHR GENEESKD. 2009;153:B285
5 geven of de atlasring intact dan wel verwijd is. Bij kinderen kan het wijken van de massa lateralis van de atlas over de axis tot op zekere hoogte echter fysiologisch zijn (pseudoverwijding). Eventuele fracturen en synchondrosen kunnen zichtbaar zijn op een röntgenfoto, maar een CT-scan is nodig voor de definitieve diagnose en classificatie. Een CT-scan maakt het mogelijk om de atlas volledig af te beelden en fracturen, synchondrosen en anatomische variaties en afwijkingen te objectiveren. Synchondrosen zijn hierop goed te onderscheiden van fracturen door hun corticale begrenzing. Als men een AARF vermoedt, dient er een dynamische CT te worden gemaakt van de atlas en axis. Eerst met het hoofd in de neutrale of presenterende stand en vervolgens bij laterale rotatie van het hoofd in beide uiterste richtingen, totdat de patiënt ongemak begint te ervaren. Als de onderlinge rotatie van de atlas en de axis gelimiteerd of afwezig is, bevestigt dat de diagnose AARF. Om ligamentair letsel aan te tonen of uit te sluiten dient er een aanvullende MRI te worden verricht. Zwelling van weke delen en bloed wijzen hierbij op een recent letsel. KLINISCHE PRAKTIJK FIGUUR 5 Patiënt A met een fractuur van de voorste atlasboog. De dwangstand van het hoofd is opgeheven na enkele uren haltertractie en pijnstilling (afgedrukt met toestemming van belanghebbenden). type 5 type 2 type 3 type 5 BEHANDELING Bij kinderen met een geïsoleerde stabiele atlasfractuur zonder dislocatie is een rigide nekkraag voor 6-10 weken afdoende. Bij onze patiënt hebben wij eerst kortdurend haltertractie verricht door middel van een glisson-lis. Patiënte verdroeg dit goed en de myogene torticollis verdween in korte tijd. Achteraf gezien zou een rigide nekkraag in combinatie met pijnstilling en bedrust waarschijnlijk hetzelfde resultaat hebben opgeleverd. Bij een gedislokeerde en instabiele atlasfractuur is een halovest de aangewezen behandeling. 9,10 Bij gecombineerde fracturen van atlas en axis zonder dislocatie is een rigide nekkraag gedurende 10 weken afdoende. Bij gecombineerde atlas-axisfracturen met dislocatie is gesloten reductie door tractie noodzakelijk, gevolgd door 10 weken immobilisatie van de nek. Als er neurologische uitvalsverschijnselen zijn of als bij gesloten reductie een recidief optreedt van de rotatiestand van het hoofd, is een occipitocervicale spondylodese de aangewezen behandeling. type 4 type 1 type 4 CONCLUSIE FIGUUR 6 Classificatie van de typen fracturen van de atlas volgens Gehweiler. Een type 3-fractuur is een combinatie van een fractuur in de voorste wervelboog (type 1) en de achterste wervelboog (type 2) (bron: com). Hoewel tot nog toe aangenomen wordt dat atlasfracturen zelden voorkomen, treedt het oorzakelijk mechanisme, namelijk een val op het hoofd, bij kinderen regelmatig op. De patiënten melden zich voornamelijk met nekklachten, stijfheid en myogene torticollis. Op reguliere cervicale röntgenopnamen zijn atlasfracturen niet altijd goed herkenbaar. Daarom is een aanvullende CT-scan van de NED TIJDSCHR GENEESKD. 2009;153:B285 5
6 KLINISCHE PRAKTIJK LEERPUNTEN Traumatisch atlasletsel bij kinderen na een val op het hoofd wordt zelden beschreven. De kans bestaat dat het letsel over het hoofd wordt gezien, omdat de klachten vaak niet alarmerend zijn. Bij kinderen met een torticollis na traumatisch letsel, bijvoorbeeld een val op het hoofd, moet men onderscheid maken tussen een myogene torticollis of een atlantoaxiale rotatoire subluxatie. Een CT-scan is nodig voor de definitieve diagnose atlasfractuur en de classificatie daarvan. Bij een geïsoleerde stabiele atlasfractuur zonder dislocatie is een rigide nekkraag gedurende 6-10 weken afdoende. een persisterende torticollis kan men met een dynamische CT-scan een myogene torticollis onderscheiden van een atlantoaxiale rotatoire subluxatie. Bij een stabiele atlasfractuur zonder dislocatie, al dan niet gecombineerd met een densfractuur, is de behandeling met een rigide nekkraag afdoende. Bij een gedislokeerde atlasfractuur dient eerst gesloten reductie plaats te vinden, waarna de patiënt een halovest krijgt. Bij persisterende torticollis en dislocatie is een operatieve ingreep de aangewezen behandeling. Belangenconflict: geen gemeld. Financiële ondersteuning: geen gemeld. Aanvaard op 15 februari 2009 cervicale wervelkolom aan te bevelen. Bij kinderen dienen anatomische variaties en synchondrosen goed van fracturen onderscheiden te worden. Bij Citeer als: Ned Tijdschr Geneeskd. 2009;153:B285 > Meer op LITERATUUR 1 Hamilton MG, Myles ST. Pediatric spinal injury: review of 174 hospital admissions. J Neurosurg. 1992;77: Swischuk LE. Imaging of the cervical spine in children. Texas: Springer; Guille JT, Sherk HH. Congenital osseous anomalies of the upper and lower cervical spine in children. J Bone Joint Surg Am. 2002;84: Chambers AA, Gaskill MF. Midline anterior atlas clefts: CT findings. J Comput Assist Tomogr. 1992;16: Gehweiler Jr JA, Duff DE, Martinez S. Fractures of the atlas vertebra. Skeletal Radiology. 1976;1: Jefferson G. Fracture of the atlas vertebra: report of four cases and a review of those previously recorded. Br J Surg.1920;7: Fielding JW, Hawkins RJ. Atlanto-axial rotatory fixation. (Fixed rotatory subluxation of the atlanto-axial joint). J Bone Joint Surg Am. 1977;59: Subach BR, McLaughlin MR, Albright AL, Pollack IF. Current management of pediatric atlantoaxial rotatory subluxation. Spine. 1998;23: Kontautas E, Ambrozaitis KV, Kalesinskas RJ, Spakauskas B. Management of acute traumatic atlas fractures. J Spinal Disord Tech. 2005;18: Lee TT, Green BA, Petrin DR. Treatment of stable burst fracture of the atlas (Jefferson fracture) with rigid cervical collar. Spine. 1998;23: NED TIJDSCHR GENEESKD. 2009;153:B285
Harris(on), Jefferson of Lincoln Wie had ook alweer nekpijn? De geschiedenis zit in uw nek!
Harris(on), Jefferson of Lincoln Wie had ook alweer nekpijn? De geschiedenis zit in uw nek! Kristof De Cuyper - Radiologie Karolina Kindt - Urgentiegeneeskunde 1. William Henry Harrison 1. Ring van Harris
Nadere informatieCERVICALE LETSELS EN WERVELLETSELS. Prof. dr. Hugo De Boeck AZ - VUB
CERVICALE LETSELS EN WERVELLETSELS Prof. dr. Hugo De Boeck AZ - VUB Brevet Acute Geneeskunde Academiejaar 2004-2005 1 WERVELKOLOM Fracturen en/of dislocaties van de wervelkolom zijn frequente letsels.
Nadere informatieWAA BIJEENKOMST dr. RHGP van Erve, orthopedisch chirurg
WAA BIJEENKOMST 07-02-2018 dr. RHGP van Erve, orthopedisch chirurg WAA 07-02-2018 SECONDARY NEUROLOGICAL DETERIORATION IN TRAUMATIC SPINAL INJURY, data from medicolegal cases, NV Todd, D Skinner, J Wilson-MacDonald;
Nadere informatieFractuur van een os hamatum en een os metacarpale
Casuïstiek Fractuur van een os hamatum en een os metacarpale Een zeldzame combinatie Remko J.A. Sonnega, Christian B.L. Zonnenberg, Bernard G. Schutte Achtergrond Casus Conclusie Fracturen van het os hamatum
Nadere informatieBIJLAGE 4: COMPREHENSIVE CLASSIFICATION VAN AO EN INJURY SEVERITY SCORE VAN STSG
BIJLAGE 4: COMPREHENSIVE CLASSIFICATION VAN AO EN INJURY SEVERITY SCORE VAN STSG Comprehensive Classification (AO) Dit schema is voornamelijk gebaseerd op de pathomorfologische karakteristieken van de
Nadere informatieEen asymmetrisch gelaat door torticollis bij 2 jonge kinderen
casuïstische mededelingen Een asymmetrisch gelaat door torticollis bij 2 jonge kinderen M.Holla, E.de Visser en J.W.M.Gardeniers Bij 2 meisjes in de leeftijd van 4 jaar respectievelijk 8 maanden was enkele
Nadere informatieEEN BENADERING VAN DE TRAUMATISCHE LUMBALE ZUIL. Congres WVV Brugge 13 oct. 2012
BEELDVORMING EN INSCHATTING VAN RISICO'S PH. MONDET, M.D. EEN BENADERING VAN DE TRAUMATISCHE LUMBALE ZUIL Congres WVV Brugge 13 oct. 2012 WERVELZUIL : GEEN GEMAKKELIJK BEESTJE De moderne ambulanciers Het
Nadere informatieCWK-Letsel. Huisartsensymposium 6 juni 2018 Dr. S.P. Knops
CWK-Letsel Huisartsensymposium 6 juni 2018 Dr. S.P. Knops Disclosures spreker (potentiële) belangenverstrengeling - Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven - Sponsoring of onderzoeksgeld
Nadere informatieFracturen en luxaties hand
Fracturen en luxaties hand phalanx fracturen hand veel voorkomende fracturen op EHBO indien verkeerde behandeling: aanzienlijk functieverlies kans op arbeidsongeschiktheid goede behandeling: anatomische
Nadere informatieAfdeling Handchirurgie
Europees erkend Hand Trauma Centrum Medisch Protocol PIP hyperextensie (volaire plaat) letsel v.2-07/2013 Het hyperextensie letsel van het PIP gewricht is de meest voorkomende luxatie in de hand. - Instabiliteit
Nadere informatieC. Wervelkolom. Inhoudsopgave 01 C 02 C 03 C 04 C 05 C 06 C 07 C 08 C 09 C 10 C
C. Wervelkolom nhoudsopgave 1 C 2 C 3 C 4 C 5 C 6 C 7 C 8 C 9 C 1 C Congenitale aandoeningen... 1 Myelopathie (excl. trauma s van de wervelkolom)... 1 Mogelijke atlanto-axiale subluxatie... 1 Nekpijn...
Nadere informatieLuxaties van schouder elleboog en vingers. Compagnonscursus 2012
Luxaties van schouder elleboog en vingers Compagnonscursus 2012 De schouder - Epidemiologie Meest gedisloceerde gewricht: NL 2000/jaar op SEH 45% van alle luxaties betreffen schouder 44% in de leeftijdsgroep
Nadere informatieC. Wervelkolom. Inhoudsopgave 01 C 02 C 03 C 04 C 05 C 06 C 07 C 08 C 09 C
C. Wervelkolom nhoudsopgave 1 C 2 C 3 C 4 C 5 C 6 C 7 C 8 C 9 C Congenitale aandoeningen... 1 Myelopathie (excl. trauma s van de wervelkolom)... 1 Mogelijke atlanto-axiale subluxatie... 1 Nekpijn... 1
Nadere informatie4.9 Bekken- en wervelkolomletsel
14-Chirurgie 4.9 01-06-2005 09:39 Pagina 101 101 4.9 Bekken- en wervelkolomletsel L.P.H. Leenen en A.B. van Vugt Na een vooraanmelding door de ambulancedienst wordt een 21-jarige jongeman op de afdeling
Nadere informatiePosterolaterale hoek letsels
Posterolaterale hoek letsels Dr. Peter Van Eygen 04-11-2014 CAMPUS HENRI SERRUYS Inleiding Vaak niet herkend J. Hughston: You may not have seen posterolateral corner injuries, I can assure you that they
Nadere informatie1 De wervelkolom Een hernia Het stellen van de diagnose Wanneer opereren? Een herniaoperatie... 5
Lumbale Hernia Inhoudsopgave 1 De wervelkolom... 1 2 Een hernia... 2 3 Het stellen van de diagnose... 4 4 Wanneer opereren?... 4 5 Een herniaoperatie... 5 6 Na de operatie... 5 7 Operatierisico s... 6
Nadere informatieJohn Hermans. Imaging of the distal tibiofibular syndesmosis: anatomy in relation to radiological diagnosis
John Hermans Imaging of the distal tibiofibular syndesmosis: anatomy in relation to radiological diagnosis Dit proefschrift gaat over het afbeelden van de syndesmose van de enkel, bij mensen die hun lichaam
Nadere informatieBelangrijkste anatomische structuren van de wervelkolom
Belangrijkste anatomische structuren van de wervelkolom Om uw rugklachten beter te kunnen begrijpen is een basiskennis van de rug noodzakelijk. Het Rughuis heeft in haar behandelprogramma veel aandacht
Nadere informatieAfdeling Handchirurgie
Europees erkend Hand Trauma Centrum Medisch Protocol SL ligamentletsel v.1-04/2013 Het scapholunaire ligament (SL) kan geheel of gedeeltelijke scheuren bij een val op de uitgestrekte hand. Het kan een
Nadere informatieRichtlijnen voor spinale beeldvorming en interpretatie "
Richtlijnen voor spinale beeldvorming en interpretatie " acuut, chronisch, postoperatief A. Rappaport Spinale beeldvorming RX CT MRI Guidelines spinale beeldvorming Focus on medical imaging: acute lage
Nadere informatieRugklachten bij turnen. Esther Schoots, sportarts 13 oktober 2010
Rugklachten bij turnen Esther Schoots, sportarts 13 oktober 2010 www.smautrecht.nl www.estherschoots.nl Wat gaan we doen: Rugbelasting bij turnen Turnen en rugklachten: epidemiologie Aandoeningen van de
Nadere informatieDe NHG-Standaard Traumatische knieproblemen (eerste herziening): samenvatting
Richtlijnen De NHG-Standaard Traumatische knieproblemen (eerste herziening): samenvatting L. Willem Draijer, Janneke N. Belo, Hans F. Berg, Roeland M.M. Geijer en A.N. Lex Goudswaard Gerelateerd artikel:
Nadere informatieTRAUMATISCH PANCREASLETSEL
TRAUMATISCH PANCREASLETSEL Frank Oort Gutclub 29 oktober 2014 1 2 Opbouw Casus Achtergrond Traumatisch pancreas letsel bij kinderen Vervolg casus Leerpunten casus 3 Casus Mw. C. 13 jaar Overplaatsing vanuit
Nadere informatieHeup- en kniepathologie: 1ste lijnsaanpak. Dr Mike Tengrootenhuysen
Heup- en kniepathologie: 1ste lijnsaanpak Dr Mike Tengrootenhuysen Inleiding Heup Knie FAI Coxartrose Meniscusscheur Voorste kruisband Bursitis ruptuur Patellofemorale klachten Gonartose trochanterica
Nadere informatieDissectie van de A. carotis door een stomp trauma. Fanny Vuik Keuze Coassistent IC
Dissectie van de A. carotis door een stomp trauma Fanny Vuik Keuze Coassistent IC 17-09-2014 Inhoud. Casus Epidemiologie Indeling Pathofysiologie Kliniek Diagnostiek Therapie Conclusie Casus Man, 32 jaar.
Nadere informatieCHAPTER 8. Samenvatting
CHAPTER 8 Samenvatting Samenvatting 8. Samenvatting Hoofdstuk 1 is een algemene introductie. Doel van dit proefschrift is om de kosten en effectiviteit van magnetische resonantie (MR) te evalueren indien
Nadere informatieAcute Knie en Enkel in de huisartsenprak3jk. Huisartsendag LangeLand ziekenhuis 19 april 2011
Acute Knie en Enkel in de huisartsenprak3jk Huisartsendag LangeLand ziekenhuis 19 april 2011 De acute knie Knie: anatomie Knie: anamnese Tijds3p en aard trauma (mate inwerkend geweld, rota3e vs hyperextensie
Nadere informatieKinderneurologie.eu. Sprengel schouder. www.kinderneurologie.eu
Sprengel schouder Wat is een Sprengel schouder? Een Sprengel schouder is een aanlegstoornis van het schouderblad die te klein is en anders tegen het lichaam ligt dan gebruikelijk waardoor problemen met
Nadere informatieCervicale Spondylodese
6073p ORT.038/1209.CV Zorgcommunicatie www.amphia.nl Cervicale Spondylodese Halswervelkolom Orthopedie Inleiding U wordt binnenkort in het Amphia Ziekenhuis verwacht voor een operatie aan de halswervelkolom.
Nadere informatieProtocol Traumatische wervelkolomletsels. April 2006
Protocol Traumatische wervelkolomletsels April 2006 Leden van de werkgroep: H. Schreuder (orthopeed) voorzitter R. Bartels (neurochirurg) C. Bleeker (anesthesioloog) I. de Blaauw (kinderchirurg) JP. Frölke
Nadere informatieSchouder instabiliteit
Schouder instabiliteit 16 maart 2011 SchouderWerkgroep Groene Hart Ron Onstenk Shoulder stabilizers 1. Statisch 2. Dynamisch Shoulder stabilizers 1. Statisch: - ossaal - capsulair --Labrum --GH ligamenten
Nadere informatieHernia. Ziekenhuis Gelderse Vallei
Hernia Ziekenhuis Gelderse Vallei De rug bestaat uit een dynamische keten van wervels, die bestaan uit bot met tussenwervelschijven. Een tussenwervelschijf, ook wel discus genaamd, bestaat uit een kraakbeenachtige
Nadere informatieAanpak van acute knieletsels in de eerste lijn. Dr. Bex Steven Huisarts/sportarts KSTVV Lotto-Belisol
Aanpak van acute knieletsels in de eerste lijn Dr. Bex Steven Huisarts/sportarts KSTVV Lotto-Belisol Anatomie Anatomie Anatomie Anatomie Algemeen Goede anamnese! ontstaansmechanisme van het letsel begrijpen
Nadere informatieBeleid na een whiplashletsel. Informatie voor hulpverleners
Beleid na een whiplashletsel Informatie voor hulpverleners Inleiding Hierbij treft u een samenvatting aan van de regionale richtlijn met betrekking tot de diagnostiek en behandeling van patiënten met een
Nadere informatieSchouderpathologie voorde huisarts
Schouderpathologie voorde huisarts Linda Cervenka Ellen de Wit Ron Onstenk April 2012 Schouderklachten?? Nekklachten Radiculaire klachten CTS Infectieus Polymyalgia Schouder/POB klachten Gecombineerd Schouder
Nadere informatieHNP hernia nuclei pulposi
HNP hernia nuclei pulposi INLEIDING Een hernia (Hernia Nuclei Pulposi, HNP) is een uitstulping van de tussenwervelschijf. Deze uitstulping drukt op een zenuw, waardoor pijnklachten in het been ontstaan,
Nadere informatieGebroken pols bij volwassenen
Gebroken pols bij volwassenen Uw behandelend arts heeft met u besproken dat uw klachten veroorzaakt worden door een gebroken pols. Deze folder geeft u informatie over wat de chirurg in CWZ met u bespreekt,
Nadere informatieInleiding. Anatomie. Humerus
Inleiding Koos van Nugteren De elleboog verbindt de bovenarm met de onderarm. Buiging van de arm zorgt ervoor dat we de hand in de richting van het hoofd en de schouder kunnen bewegen. Activiteiten als
Nadere informatieLaminectomie / lumbale kanaalstenose. Poli Neurochirurgie
Laminectomie / lumbale kanaalstenose Poli Neurochirurgie De wervelkolomchirurg (neurochirurg) heeft bij u een stenose (vernauwing) vastgesteld. In dit informatieboekje leest u meer over deze diagnose en
Nadere informatiePlenaire sessies. IT in de acute radiologie: Drs M.J. Scheerder, OLVG Prof. dr. S.G.F. Robben, MUMC
Plenaire sessies Wervelfracturen: Dr. S.D Roosendaal, Erasmus MC Drs. K.H. Nieboer, UZ Brussels Level 2-3 Wervelfracturen bij trauma ernstig letsel Classificaties veranderen Richtlijn niet breed bekend
Nadere informatieINTERLINE PIJNBEHANDELING DEEL II EN III CASUSSCHETSEN
INTERLINE PIJNBEHANDELING DEEL II EN III Okt 2003 CASUSSCHETSEN Casusschets 1 Jongedame van 19 jaar Bij paardrijden gevallen, een uur geleden. Mank lopend, pijn rechter bil. Het lijkt een contusie, geen
Nadere informatieGraad 1 verzwikking: Lichte overrekking en geringe beschadiging van de vezels (fibrillen) van het ligament.
Verstuikte enkel Een verstuikte enkel is een veel voorkomende aandoening. Ongeveer 25.000 mensen per dag maken dat mee. Enkel verstuikingen komen voor bij atleten en bij niet atleten, bij kinderen en volwassenen.
Nadere informatieDEEL II: HET ONDERSTE LIDMAAT (vervolg)
Inleiding tot het orthopedisch onderzoek 1 DEEL II: HET ONDERSTE LIDMAAT (vervolg) 3. ENKEL EN VOET 3.1. Inspectie in staande houding m. gastrocnemius Calcaneum Valgushoek achillespees met hiel Malleolus
Nadere informatieDE LUMBALE WERVELKOLOM (RUG)
DE LUMBALE WERVELKOLOM (RUG) In een notendop Chronische rugpijn, vooral ter hoogte van de lumbale wervelkolom (onderrug), is een veel voorkomende aandoening. Zo'n 75 % van alle mensen heeft er af en toe
Nadere informatieGnathologie: diagnostiek en behandeling van temporomandibulaire disfuncties (TMD) in de algemene praktijk. Datum
Gnathologie: diagnostiek en behandeling van temporomandibulaire disfuncties (TMD) in de algemene praktijk Datum Naam spreker Orofaciale pijn Dentogeen TMD Neuralgiforme pijn Hoofdpijn Gerefereerde pijn
Nadere informatieFysiotherapie na acceleratie deceleratie trauma. Fysiotherapie na acceleratie deceleratie trauma. Fysiotherapie na acceleratie deceleratie trauma
Hans Allaart Fysiotherapeut Sport Fysiotherapeut Orthopedische Manueel Th. Dryneedling Hans Allaart Fysiotherapeut Sport Fysiotherapeut Orthopedische Manueel Th. Dryneedling Fysiotherapie na acceleratie
Nadere informatieKlinisch uur orthopedie: de knie
Klinisch uur orthopedie: de knie (zinvol onderzoek door de huisarts ) Rob Ariës, orthopeed, Peter van der Lugt, Mariët Bosselaar, huisartsen Leerdoel Beter inzicht in differentiaal diagnostiek Beter inzicht
Nadere informatieNekklachten. www.fysiotherapie4all.nl info@fysiotherapie4all 076-5657133
Nekklachten De nek De nek bestaat uit zeven wervels: C1 t/m C7. Dit wordt ook wel de cervicale wervelkolom genoemd. Het hoofd rust met de schedel op de eerste halswervel: de atlas. De tweede halswervel
Nadere informatieAfdeling Handchirurgie
Paramedisch Extensorpeesletsel zone 3 & 4 Boutonnière v.1-01/2013 Een boutonnière deformiteit (knoopsgatdeformiteit) beschrijft een 'zigzag'-collaps van een vinger of duim waarbij het PIP gewricht in flexie
Nadere informatieCarpale tunnelsyndroom
RKZ Afdeling Handchirurgie Carpale tunnelsyndroom informatie voor patiënten T: 0251-265355 plstsec@rkz.nl www.afdelinghandchirurgie.nl Informatiefolder De informatie in deze folder is een aanvulling op
Nadere informatieBeeldvorming bij acute knieletsels
Beeldvorming bij acute knieletsels Dr. Mattias Spaepen Dr S Verhamme, Dr R Visser, Dr G Vandenbosch, Dr M Palmers, Dr P Grouwels, Dr A Rappaport Radiologie, St-Trudo Ziekenhuis Beeldvorming bij acute knieletsels
Nadere informatieLaterale clavicularesectie
Orthopedie Laterale clavicularesectie Verwijderen stukje sleutelbeen Inleiding U heeft samen met uw behandelend arts, naar aanleiding van uw klachten, besloten een operatie te laten doen, waarbij het buitenste
Nadere informatieAPPENDIX C: Patiënteninformatie over uitzaaiingen in de wervelkolom.
3692 3693 3694 3695 3696 3697 3698 3699 3700 3701 3702 3703 3704 3705 3706 3707 3708 3709 3710 3711 3712 APPENDIX C: Patiënteninformatie over uitzaaiingen in de wervelkolom. Inleiding Kwaadaardige gezwellen
Nadere informatieRefaja Ziekenhuis Stadskanaal. Instabiliteit van de schouder
Instabiliteit van de schouder INSTABILITEIT VAN DE SCHOUDER Inleiding De schouder is een zeer beweeglijk gewricht. De kom is klein en vlak en de kop relatief groot, zodat grote bewegingsuitslagen mogelijk
Nadere informatieHoogenergetisch trauma Wervelletsels kunnen ook voorkomen na val van een paard of van een huishoudtrapje
Gerian Huitema orthopedisch chirurg Komen minder vaak voor dan letsels van het perifere skelet Leiden tot aanzienlijke invaliditeit en de slechtste functionele uitkomsten (Hu et al 1996, Fisher et al 2006).
Nadere informatie2 De romp. Zichtbare en palpabele oriëntatiepunten van de romp
6 Merck Manual 2 De romp De romp is het centrale deel van het lichaam. In dit boek zullen we alleen ingaan op de romp als deel van het bewegingsapparaat en niet op de interne organen. De wervelkolom (columna
Nadere informatieRCT - Facetpijn. Figuur: Lumbale wervelkolom
1 RCT - Facetpijn 1.1 Doel Kosten effectiviteit en effectiviteit van facetdenervatie bij facetpijn met een multidisciplinair pijnmanagement programma versus een multidisciplinair pijnmanagement programma.
Nadere informatiePatient gegevens. Patiënt gegevens. Bakker, Sanne Adres: Spaarne 153
Patient gegevens Patiënt gegevens Naam: Bakker, Sanne Adres: Spaarne 153 Postcode: 2011CG Haarlem Geboortedatum: 5-6-1996 Leeftijd: 20 Geslacht: V Telefoon: 0616287075 Telefoon mobiel: Telefoon werk: Email:
Nadere informatieBIJLAGE 1: PROTOCOLLEN AMBULANCEZORG
BIJLAGE 1: PROTOCOLLEN AMBULANCEZORG Airway en CWK-immbolisatie, Breathing, Circulation, Disability en Exposure (5 protocollen) Wervelkolom indicaties fixatie en bevrijding (2 protocollen) Triage en keuze
Nadere informatieGeschreven door Martijn Raaijmaakers woensdag, 04 november 2009 22:05 - Laatst aangepast maandag, 19 augustus 2013 07:51
Heupartrose (coxartrose) Een gezond heupgewricht heeft gladde kraakbeenoppervlakten die vrij over elkaar glijden en een soepele en pijnvrije beweeglijkheid van de heup toe laten. Slijtage van gewrichtskraakbeen
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/33311 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Stegeman, Sylvia Alexandra Title: Unsolved issues in diagnostics and treatment
Nadere informatiePercutane vertebroplastiek
Percutane vertebroplastiek Inleiding Patiënten die wervelbreuken hebben ten gevolge van osteoporose, hebben vaak veel last van rugpijn. In enkele gevallen is er ook sprake van neurologische uitval. Vroeger
Nadere informatieDe knie van diagnostiek naar behandeling
De knie van diagnostiek naar behandeling Marienke van Middelkoop Afdeling Huisartsgeneeskunde, Erasmus MC Rotterdam Knieklachten In 2012: 6.4% in fysiotherapie praktijk 13.7 per 1000 patiënten per jaar
Nadere informatieHernia in de onderrug
Hernia in de onderrug Een hernia (hernia nuclei pulposi, HNP) is een uitstulping van de tussenwervelschijf. Als deze uitstulping zich in een tussenwervelschijf in de onderrug bevindt, bij de lumbale wervels,
Nadere informatieLage rug hernia. Poli Neurochirurgie
Lage rug hernia Poli Neurochirurgie De wervelkolomchirurg (neurochirurg) heeft bij u een hernia vastgesteld. In dit informatieboekje leest u meer over deze diagnose en over de mogelijke chirurgische behandeling.
Nadere informatieCervicale kanaalstenose. Poli Neurochirurgie
Cervicale kanaalstenose Poli Neurochirurgie Uw specialist heeft bij u een cervicale kanaalstenose vastgesteld. Wij vertellen u in deze brochure meer over deze diagnose en geven uitleg over de mogelijke
Nadere informatieEen 40 jarige man met hevige pijn ter hoogte van het distale deel van de bovenarm bij een worp tijdens honkbal
3 Een 40 jarige man met hevige pijn ter hoogte van het distale deel van de bovenarm bij een worp tijdens honkbal Dos Winkel Introductie Sporten waarbij men met maximale kracht een bal moet werpen of slaan,
Nadere informatieBeeldvorming bij sportletsels van de knie
Beeldvorming bij sportletsels van de knie indicatiestelling 02.06.2018 Peter Bracke Welke beeldvormende techniek? Keuze kan afwijken ifv de vraag: - uitsluiten bepaalde pathologie - integriteit bepaalde
Nadere informatieFrequent optredende nek- en rugklachten bij een 23-jarige hockeyster
13 Frequent optredende nek- en rugklachten bij een 3-jarige hockeyster Koos van Nugteren K. van Nugteren, D. Winkel (Red.), Onderzoek en behandeling van de thorax, DOI 10.1007/978-90-368-0489-9_, 013 Bohn
Nadere informatieBehandeling. Haemarthros Behandeling
10-Chirurgie 4.5 01-06-2005 09:45 Pagina 69 69 4.5 Knieletsel P.A.M. Vierhout Het is zondagmiddag, het voetbalseizoen is begonnen. Een 22-jarige jongeman komt met een van pijn vertrokken gezicht bij de
Nadere informatieGeneeskundige Dagen Antwerpen. Percutane Vertebroplastiek & Kyphoplastiek
Geneeskundige Dagen Antwerpen Percutane Vertebroplastiek & Kyphoplastiek M VOORMOLEN, MD PhD Interventionele Neuroradiologie Afdeling Radiologie Universitair Ziekenhuis Antwerpen, België Antwerpen, 11
Nadere informatieSchouderprothese. Orthopedie. Oorzaken van de klachten. Artrose. Reuma. Fracturen. Onherstelbare rotator cuff-scheuren. Anatomie van de schouder
Orthopedie Schouderprothese Bij slijtage van de schouder kan het schoudergewricht worden vervangen door een prothese. Wat zijn de oorzaken van de klachten en welke soorten prothesen kunnen worden ingezet.
Nadere informatieVernauwing van het wervelkanaal
Vernauwing van het wervelkanaal Inleiding Een vernauwing van het wervelkanaal is een veel voorkomende aandoening, die zich meestal pas op oudere leeftijd manifesteert. In principe kan een vernauwing overal
Nadere informatieBijlage 2 Meetinstrumenten
Bijlage 2 Meetinstrumenten Bijlage 2.1 Functiescore De Bie et al. De Bie et al. (1997) gebruikten de functiescore als prognostisch instrument om lichte van ernstige letsels te onderscheiden. De functiescore
Nadere informatieWat doet NAH met je hersenen? En wat te doen na signalering? Els Peeters kinderneuroloog
Wat doet NAH met je hersenen? En wat te doen na signalering? Els Peeters kinderneuroloog Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met
Nadere informatieHANDTHERAPEUTISCHE NABEHANDELING R.J.WINS FYSIO/HANDTHERAPEUT
HANDTHERAPEUTISCHE NABEHANDELING R.J.WINS FYSIO/HANDTHERAPEUT MCP PIP (meest voorkomende ligamentaire i handletsel) DIP (zelden) Meest voorkomende ligamentaire letsel van de hand Meestal lluxatie van de
Nadere informatieDe hand en pols Sport en peesletsels Gertjan Schmitz
De hand en pols Sport en peesletsels 02.06.2018 Gertjan Schmitz Inhoud Voetbal Volleybal/korfbal/basketbal Wielrennen en mountainbiken Tennis en badminton Golf Skiën Boxen 2 Voetbal Letsels ontstaan door
Nadere informatieKoenraad.Verstraete@UGent.be 1
Indeling 1. Wat gebeurt er vóór de medische beeldvorming (MBV)? Prof. Dr. K. Verstraete Universiteit Gent 2. Technieken + Welke letsels kunnen gedetecteerd worden? Radiografie, CT-scan, scintigrafie, MR
Nadere informatieFunctioneel Welzijn. Nek, schouders en pols
Functioneel Welzijn Nek, schouders en pols 1 Definitie en structuur van de nek Je nek (cervicale wervelkolom) bestaat uit 7 wervels en strekt zich van de schedel tot het bovenlichaam. 2 Oorzaken van nekpijn
Nadere informatieLage rug hernia. Poli Neurochirurgie. Locatie Purmerend/Volendam
Lage rug hernia Poli Neurochirurgie Locatie Purmerend/Volendam De wervelkolomchirurg (neurochirurg) heeft bij u een hernia vastgesteld. In deze folder leest u meer over deze diagnose en over de mogelijke
Nadere informatieCasus 3: Osteoporotische Indeukingsfractuur JEF MICHIELSEN
Casus 3: Osteoporotische Indeukingsfractuur JEF MICHIELSEN Osteoporotische indeukingsfractuur 60 jarige alleenstaande dame Plotse pijn in de dorso-lumbale wervelzuil Normaal klinisch onderzoek Geen voorgeschiedenis
Nadere informatie- incidentele bevinding zonder klachten - weigering van chirurgische behandeling - slechte algehele conditie waardoor chirurgie niet verantwoord is
Auteur Soort studie Aantal patiënten Lee 2013 Qurashi Systematic review 1999-2011 Systematic review 1999-2011 Radiotherapie / Chirurgie (meestal gevolgd door ) 377 Conservatief waaronder Inclusiecriteria
Nadere informatieHand en Polscentrum Delft
Hand en Polscentrum Delft Michiel Schuringa, plastisch chirurg Mark de Vries, traumachirurg Gerald Kraan, orthopedisch chirurg Uit de kom, aan het werk? Vingerluxaties IP / DIP PIP MCP CMC Handletsels
Nadere informatieRughernia (behandeling door de huisarts)
Rughernia (behandeling door de huisarts) Wat is hernia? Hernia betekent letterlijk breuk. Een hernia nuclei pulposi (kortweg HNP) komt voor in de wervelkolom en bestaat uit een scheur in de achterkant
Nadere informatieZin en onzin van manueel onderzoek en behandeling bij cervicobrachialgie. Dr. G. VYNCKE
Zin en onzin van manueel onderzoek en behandeling bij cervicobrachialgie Dr. G. VYNCKE Differentiële diagnostiek Indicatie manueel geneeskundige behandeling GEWRICHTSBLOKKERING = ARTICULAIRE DYSFUNCTIE
Nadere informatiePijn bij patiënten met een dwarslaesie
Pijn bij patiënten met een dwarslaesie Incidentie op IC en mechanisme 26 januari 2018 Quirine Habes Casus Patient, 30 Traumatische dwarslaesie C5-C6 met central cord lesion na trauma Spondylodese en miami
Nadere informatieTraumatisch hersenletsel. 17 mei 2016 Ella Fonteyn
Traumatisch hersenletsel 17 mei 2016 Ella Fonteyn Inhoud Definities traumatisch hersenletsel Protocol SEH Gevolgen en behandeling Niet in deze presentatie: letsel wervelkolom, myelum of zenuwen Definities
Nadere informatieProtocol voor niet aan MINTH studie deelnemende kliniek
Facetpijn Protocol voor niet aan MINTH studie deelnemende kliniek Facetpijn is gedefinieerd als pijn die ontstaat uit iedere structuur die een onderdeel uitmaakt van de facetgewrichten, inclusief het fibreuze
Nadere informatieVerdiepingsmodule. Vaardigheid schouderonderzoek. Schoudersklachten: Vaardigheid schouderonderzoek. 1. Toelichting. 2. Doel, doelgroep en tijdsduur
Schoudersklachten: 1. Toelichting Deze verdiepingsmodule is gebaseerd op de NHG Standaard van oktober 2008 (tweede herziening). De anatomie van de schouder is globaal wel bekend bij de huisarts. Veelal
Nadere informatieInspectie, anatomische structuren en palpatie liggend
Inleiding tot het orthopedisch onderzoek 1 2.3. ENKEL EN VOET 2.3.1. Inspectie in staande houding m. gastrocnemius Calcaneum Valgushoek achillespees met hiel Malleolus medialis en lateralis Lengtegewelf
Nadere informatieRegionale verschillen in acute fase behandeling van ruggenmergletsel in Nederland. B.L. Fransen AIOS Orthopaedie
Regionale verschillen in acute fase behandeling van ruggenmergletsel in Nederland B.L. Fransen AIOS Orthopaedie 14-1-2015 Acute fase management van ruggenmergletsel (tsci) Onderkennen (mogelijk) ruggenmergletsel
Nadere informatieAfdeling Handchirurgie
Europees erkend Hand Trauma Centrum Medisch Protocol MC1 Bennett- en Rolandofracturen v.1-05/2014 Een Bennettfractuur is een intra-articulaire luxatiefractuur van de ulnaire basis van het os metacarpale
Nadere informatieRotator cuff scheur. De meeste scheuren treden op in de supraspinatus maar andere delen van de pees kunnen ook zijn aangedaan.
Rotator Cuff Scheur Rotator cuff scheur Inleiding Een rotator cuff scheur is een vaak voorkomende oorzaak van pijn en ongemak in de schouder bij een volwassene. De rotator cuff bestaat uit 4 spieren en
Nadere informatieUniversity of Groningen. Een jongen met een pijnlijke knie Robben, B.J.; Jutte, Paulus. Published in: Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde
University of Groningen Een jongen met een pijnlijke knie Robben, B.J.; Jutte, Paulus Published in: Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version
Nadere informatieTechnieken: Provocatie testen Cervicogene hoofdpijn (Hall 2010)
Specifieke Testen Hoofdpijn Flexie-rotatie test Provocatie test cervicogene hoofdpijn Trigger points palpatie Spierkrachttesten nekflexoren Provocatiestesten Tension-type headache en Migraine Flexie rotatie
Nadere informatiePatiënteninformatie. Wervelbreuken terTER_
Patiënteninformatie Wervelbreuken 1234567890-terTER_ Wervelbreuken U heeft een wervelbreuk opgelopen. Onze artsen en medewerkers doen er alles aan om u met de beste zorg te omringen en uw bezoek aan het
Nadere informatieBewegingsleer Deel III De romp en wervelkolom
Bewegingsleer Deel III De romp en wervelkolom Bewegingsleer Deel III De romp en de wervelkolom I.A. Kapandji Bohn Stafleu van Loghum Houten 2009 Ó 2009 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Uitgeverij
Nadere informatieHerziene richtlijn Opvang van patiënten met licht traumatisch hoofd-hersenletsel
Richtlijnen Herziene richtlijn Opvang van patiënten met licht traumatisch hoofd-hersenletsel Jelle R. de Kruijk, Paul J. Nederkoorn, Eef P.J. Reijners en Gerard Hageman* Gerelateerd artikel: Ned Tijdschr
Nadere informatieUniversity of Groningen. Thoracolumbar spinal fractures Leferink, Vincentius Johannes Maria
University of Groningen Thoracolumbar spinal fractures Leferink, Vincentius Johannes Maria IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from
Nadere informatie