Vervanging van het heupgewricht

Transcriptie

1 Vervanging van het heupgewricht

2

3 Vervanging van het heupgewricht Waarom opereren? Heupafwijkingen komen op oudere leeftijd veel voor en veroorzaken pijn, stijfheid en daardoor op den duur invaliditeit. Het gaat hierbij om arthrose van het heupgewricht. Bij deze aandoening wordt het gewrichtskraakbeen steeds dunner en kan zelfs geheel verdwijnen. Dit veroorzaakt stijfheid en pijn, eerst s ochtends, later ook overdag en s nachts. Daardoor wordt het lopen steeds moeilijker. In deze fase waarin fysiotherapie en pijnstillers niet meer voldoen, is vervanging van het heupgewricht een oplossing. Wat er gebeurt er vóór de operatie? De voorbereiding op een operatie is belangrijk en begint al voor de ziekenhuisopname. Deze voorbereiding omvat zo nodig een onderzoek door de internist om te zorgen dat u lichamelijk zo goed mogelijk op de operatie bent voorbereid. Ook krijgt u een uitnodiging voor een voorlichtingsbijeenkomst waar onder andere door een fysiotherapeut en een ergotherapeut informatie wordt gegeven. De dag van opname Op de dag van de opname wordt u van de afdeling opname naar de afdeling orthopedie gebracht. De verpleegkundige maakt u vertrouwd met de afdeling.

4 Zij informeert u over de gang van zaken rond de operatie en maakt uw bed klaar voor na de operatie. Verder helpt zij u met de voorbereiding van de huid op de operatie. Dit bestaat uit het ontharen van het gebied waar de snee komt. Bovendien wordt de huid gewassen met een desinfecterende zeep. Ook gaat u voor een laatste bloedonderzoek naar het laboratorium. De orthopedisch chirurg bezoekt u op de verpleegafdeling voor het beantwoorden van de vragen, die u mogelijk nog hebt. De anesthesioloog, die de verdoving tijdens de operatie verzorgt, zal in de loop van de middag de verschillende mogelijkheden met u bespreken, om de voor u meest geschikte methode te kunnen kiezen. Na een heupoperatie is er kans op trombose. Vanaf de avond voor de operatie krijgt u daarom gedurende drie maanden bloedverdunnende middelen. De eerste dagen krijgt u hiervoor injecties in de buik en tabletten toegediend. Geregeld wordt er bloed afgenomen om na te gaan of de injecties gestopt kunnen worden. De operatie Bij de operatie wordt een snee gemaakt over de zijkant van de heup. Na het openen van het heupkapsel wordt de dijbeenkop verwijderd. Het aangetaste kraakbeen van de heupkom wordt eveneens weggenomen. Na meten en vergelijken met de reeds tevoren aan de hand van rontgenfoto s gemaakte werktekening, wordt een heupkom en -kop gekozen. De keus is afhankelijk van de leeftijd en de kwaliteit van het bot. Na de operatie Na de operatie gaat u naar de uitslaapruimte. Als u goed wakker bent, wordt u naar de verpleegafdeling teruggebracht. U heeft een infuus in uw arm om vocht, antibiotica en zo nodig bloed toe te dienen. U krijgt pijnstillers omdat in de eerste dagen de wond pijnlijk is en de heupspieren zich moeten aanpassen aan de nieuwe heup. Om het u prettig te maken ligt het geopereerde been de eerste dagen op een groot kussen. In principe komt een dag na de operatie een fysiotherapeut

5 bij u om op bed oefeningen te doen. Zodra uw lichamelijke conditie het toestaat, mag u uit bed. De verpleegkundigen helpen u daarbij. De eerste loopoefeningen beginnen onder leiding van de fysiotherapeut. Deze kiest voor u de meest geschikte hulpmiddelen. Het geopereerde been is altijd dikker dan het andere. Zo nodig krijgt u een elastische kous aangemeten. De zwelling verdwijnt wanneer het been weer normaal gebruikt wordt. De nazorg De fysiotherapeut geeft u instructes mee over de oefeningen en het lopen. De mate van belasting is afhankelijk van de soort nieuwe heup. Uw behandelend fysiotherapeut verzorgt een overdracht aan een fysiotherapeut in uw woonomgeving. U krijgt een afspraak voor controle op de polikliniek orthopedie. Omdat u thuis nog enige tijd antistollingsmiddelen moet gebruiken, wordt de trombosedienst ingeschakeld. Deze dienst komt bij u thuis. Meestal kunt u na een aantal dagen zelfstandig met twee elleboogskrukken lopen en ook traplopen. Gedurende enkele weken moet u met deze krukken lopen, totdat de spieren weer sterk genoeg zijn. Wie kan u thuis helpen? Uw echtgenoot of partner kan u met veel dingen helpen, onder andere met huishoudelijke zaken en het doen van boodschappen. Een andere mogelijkheid kan zijn, dat u bij uw kinderen of bij een goede bekende logeert óf dat u hen vraagt u thuis te helpen. Het is belangrijk om te weten dat men tegenwoordig niet langer in een ziekenhuis blijft dan strikt noodzakelijk is. Daarom is het van belang de mogelijkheden na ziekenhuisopname te kennen en deze met uw familie en/of kennissen te bespreken. Wanneer er geen of onvoldoende hulp aanwezig is, bestaat de mogelijkheid van een tijdelijke opname op een revalidatieafdeling in een verpleeghuis of verzorgingshuis. Uw huisarts krijgt, naast een verslag van de opname en de operatie, een brochure toegestuurd over de antibiotica, die u in bepaalde omstandigheden moet

6 gebruiken. Ook u krijgt een dergelijke instructie toegezonden. Complicaties en risico s Hoewel een overgrote meerderheid van de heupoperaties zonder problemen verloopt, zijn er net als bij elke operatie complicaties mogelijk. Infectie Elke operatie geeft kans op infectie. Bij een heupoperatie is dat bijzonder vervelend, omdat dit vaak betekent dat de nieuwe heup verwijderd moet worden om de infectie tot rust te laten komen. Hierna kan de heup meestal wel opnieuw geplaatst worden. Bloeding Een bloeding moet tot staan worden gebracht, soms door opnieuw te opereren. Zenuwuitval Zenuwuitval kan zwakte in het bovenbeen of in de voet geven. Meestal is dit voor een week of zes, soms s het echter blijvend. Dystrofie Dystrofie komt zelden voor; bepaalde zenuwen die voor warmteregulatie, transpireren, zwelling en de nagelgroei zorgen, slaan dan op hol. Dit gaat altijd gepaard met heftige, onbegrepen pijn. Het is van belang dit tijdig te herkennen en adequaat te behandelen. Trombose Trombose uit zich door een pijnlijk rode, gezwollen been en moet onmiddellijk behandeld worden. Heupluxatie Een heupluxatie of ontwrichting is pijnlijk en zal op korte termijn onder nascose weer moeten worden teruggezet. Soms wordt aansluitend een brace gegeven om herhaling te voorkomen. Vragen Bij vragen kunt u de polikliniek orthopedie bellen (023)

7 M.J.A. Bernink Orthopedisch chirurg

8 Locatie noord Vondelweg 999 Haarlem Locatie zuid Boerhaavelaan 22 Haarlem Postadres Postbus AK Haarlem Telefoon: (023)