Microarthropoden en stikstofkringloop in duinbodems
|
|
- Herman Smeets
- 4 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Microarthropoden en stikstofkringloop in duinbodems G.A.J.M. Jagers op Akkerhuis R.H. Kemmers W. Dimmers A.M. Kooijman J. Bloem C. Cerli K. Kalbitz A. Vos A.K. Peest J. Stroo
2 Hypothese over stikstofkringloop hoog OM laag OM hoog OM laag OM ph C (%) Theoretisch model Nietin de duinen DHH kalkarm DHL kalkarm TPH kalkrijk TPL kalkrijk Voedselwebben(De Ruiter, Neutel, WUR) Stochiometrie en voedselweb(mulder, RIVM) DHH Oud OS+ DHL Oud OS- TPH Jong OS+ TPL Jong OS-
3 Hypothese over stikstofkringloop hoog OM laag OM hoog OM laag OM ph C (%) Theoretisch model DHH kalkarm DHL kalkarm TPH kalkrijk TPL kalkrijk Voedselwebben(De Ruiter, Neutel, WUR) Stochiometrie en voedselweb(mulder, RIVM) DHH Oud OS+ DHL Oud OS- TPH Jong OS+ TPL Jong OS-
4 Meer OS = meer micro-arthropoden Microarthropoden aantallen per m springstaarten mijten TPL TPH DHL DHH
5 Significante relaties (OS!) kalk OM kalk*om Herbivoren totaal ns ns herbivore grazer (G15) ns ns herbivore browser (G14) ns ns Fungivoren totaal ns fungivore grazer (G8) ns ns fungivore browser (G7) ns ns Predatoren totaal ns ns predator arthropoden (G2) ns ns algemeen (G9) ns ns predator nematoden (G21) ns ns ns Opportunisten totaal ns omnivoor (G24) ns ns herbofungivore grazer (G17) ns ns ns opportunistische herbofungivoor (G25)
6 Wat leeft er in de bodem?
7 Ecologie: predatoren Hypoaspis similisetae Algemene predator Alliphis siculus Nematoden specialist Nietin de duinen
8 Ecologie: opportunisten for. nymphen Rhizoglyphus spec Rottend plant materiaal Histiostoma Bacteri filtereraaar Nietin de duinen
9 Ecologie: plant, schimmel, algen eters Tarsonemus, Scutacarus and Pygmephorus Zuigen cel-inhoud Oribatiden, Nanorchestes Herbi/fungivorous grazers/browsers
10 Levens cyclus strategieën phoretic partly zoobiontic start obl phoresy continuous reproduction obl phoresy with adaptations sexual a-sexual not phoretic seasonality Adult lives maximally 1 season facultatively polyvoltine univoltine (obligate diapause) anemochory semelparity Adult reproduces in 2 or more seasons Seasonal iteroparity seasonal iteroparity + a-sexuality
11 Voedsel Gildes main source source specialization feeding mode guild code animal nematode predator 21 animal arthropod predator 2 animal arthropod parasite 26 animal general predator 9 bacteria bacteriovore 3 fungus fungivore browser 7 fungus fungivore grazer 8 fungus herbo-fungivore grazer 17 fungus herbo-fungivore opportunistic 25 plant herbivore grazer 15 plant herbivore browser 14 various omnivore 24 unknown 99
12 Soortensamenstelling vsbehandeling DH, oud, Kalkarm TP, jong, Kalkrijk Hoog OS Hoog OS Laag OS Laag OS ph 3.8 ph 5.2 ph 7.1 ph 8.2
13 GUILD s Herbivore browser: (Zéér) kleine mijten Tydeidae, Microtydius DHH 5.2 Arthropod predator: OS = veel grote prooien Verhouding fv br/fv gr: Browser vaak foretisch Jong = fungivore browser Meer OS = stabieler= fvgr TPH 8.2 DHL 3.8 TPL 7.1 Kalkarm(oud) Kalkrijk(jong)
14 LHT s Veel OS = meer variatielht s Thelytokyen longevity = Stabiel Facforesy: Tyrophagus = dynamisch/jong Thelytoky= Paratullbergia Sexueel Kalkarm(oud) Kalkrijk(jong)
15 Twinspan, LHT sen Guilds Twinspangroep DHH OS AA DH ph soorten DHH 4 OS TPH 7 Kalk OS 23 7 DHL 5 os 7 6 TPL 8 Kalk os 7 individuen LHT Facultative phoresy LHT Obligate phoresy as juveniles LHT Obligate diapause LHT Facultative diapause and semelparity 4453 LHT Facultative diapause and anemochory LHT Thelytoky and longevity LHT Thelytoky LHT Sexual reproduction LHT Sexual reproduction and seasonal iteroparity 3208 individuen Guild arthropods predator Guild fungivorous browser Guild fungivorous grazer Guild general predator Guild herbivorous browser Guild herbivorous grazer Guild HERBOFUNGIVOROUS GRAZER Guild nematods predator 1484 Guild omnivore Guild OPPORTUNISTIC HERBOFUNGIVORE
16 Microarthropoden(en stikstof) Microarthropodenvertonen een positieve relatie met OS-gehalte(duinen zo arm als zandakker!) TPL en DHL zeer weinig individuen en vooral algemene continu reproducerende soorten DHL (ook) weinig micro-arthropoden ivm lage ph? Duidelijke verschillen in soortensamenstelling tussen TPL, TPH, DHL, DHH (effect OS, Kalk, ouderdom/stabiliteit, ph) Daarbij: onderzoek invloed miro-arthropodenop kringloop vereist specifieke lab-experimenten
De stikstofkringloop in kalkrijke en kalkarme duinbodems in de AWD
De stikstofkringloop in kalkrijke en kalkarme duinbodems in de AWD Annemieke Kooijman, Karsten Kalbitz en Chiara Cerli (IBED-UvA) Jaap Bloem, Rolf Kemmers en Gerard Jagers (Alterra) Duinen vroeger en nu
Nadere informatieRapportage bodemmicroarthropoden, H. Siepel Instituut voor Bos- en Natuuronderzoek, Wageningen
Rapportage bodemmicroarthropoden, H. Siepel Instituut voor Bos- en Natuuronderzoek, Wageningen In het kader van een onderzoek naar mogelijke vervuiling van een schietbaanterrein (Bornia) met lood en andere
Nadere informatieEffecten van kalk en organische stof op micro-organismen en labiele stikstof. Jaap Bloem, Rolf Kemmers, Annemieke Kooijman
Effecten van kalk en organische stof op micro-organismen en labiele stikstof Jaap Bloem, Rolf Kemmers, Annemieke Kooijman De zin van het leven.. is de kringloop van nutriënten The meaning of life is the
Nadere informatieDe drie grote oorzaken van achteruitgang insecten en wat er aan te doen. Henk Siepel
De drie grote oorzaken van achteruitgang insecten en wat er aan te doen. Henk Siepel Drie hoofdoorzaken van achteruitgang: Frequentie landgebruik in agrarisch gebied Verspreiding van pesticiden Doorlopende
Nadere informatieStikstofkringloop in kalkrijke en kalkarme duinbodems en de implicaties daarvan voor de effectiviteit van plaggen
Stikstofkringloop in kalkrijke en kalkarme duinbodems en de implicaties daarvan voor de effectiviteit van plaggen A.M. Kooijman J. Bloem C. Cerli G.A.J.M. Jagers op Akkerhuis K. Kalbitz W. Dimmers A. Vos
Nadere informatieDe drie grote oorzaken van achteruitgang insecten en andere fauna en wat er aan te doen. Henk Siepel
De drie grote oorzaken van achteruitgang insecten en andere fauna en wat er aan te doen. Henk Siepel Drie hoofdoorzaken van achteruitgang: Frequentie landgebruik in agrarisch gebied Verspreiding van pesticiden
Nadere informatieMicro-organismen Effecten van kalk- en organische stofgehalte in de duinen. Jaap Bloem, An Vos en Rolf Kemmers
Micro-organismen Effecten van kalk- en organische stofgehalte in de duinen Jaap Bloem, An Vos en Rolf Kemmers Bodemvoedselweb: bacteriën, schimmels en fauna Figuur Ron de Goede, WU Bodemkwaliteit Verstoring
Nadere informatieSymbiont1.0. Tool voor biologische bodemkwaliteit. Daan Kuiper
Nutriënten Management Instituut B.V. Postbus 250, 6700 AG Wageningen T: 088 8761280 E: nmi@nmi-agro.nl I: www.nmi-agro.nl Symbiont1.0 Tool voor biologische bodemkwaliteit Daan Kuiper Biologische bodem
Nadere informatieAccumulatie van C en N gedurende successie in kalkrijke en kalkarme duinen
Veldwerkplaats, 16 juni2015 1 Accumulatie van C en N gedurende successie in kalkrijke en kalkarme duinen Yuki Fujita & Camiel Aggenbach 2 Overzicht Wat zijn Grijze duinen? Atmosferische N-depositie en
Nadere informatieEffecten van steenmeel op de bodemecologie gefinancierd door provincies Noord-Brabant en Gelderland
Effecten van steenmeel op de bodemecologie gefinancierd door provincies Noord-Brabant en Gelderland Jaap Bloem 1, Gert-Jan van Duinen 2, Maaike Weijters 3 1 Wageningen Environmental Research 2 Stichting
Nadere informatieBodem/substraat ecosystemen en hun invloed op plantgezondheid. Martijn Bezemer Netherlands Institute of Ecology
Bodem/substraat ecosystemen en hun invloed op plantgezondheid Martijn Bezemer m.bezemer@nioo.knaw.nl Netherlands Institute of Ecology De bodem zit vol met leven! In een goede bodem krioelt het van het
Nadere informatieSchadelijke mijten in glastuinbouw
Schadelijke mijten in glastuinbouw Juliette Pijnakker (Biobest) en Ada Leman (WUR) PlantgezondheidEvent 2019 Welke mijtensoorten komen onder glas voor? Spintmijten Kasspintmijt Fruitspintmijt Citrusspintmijt
Nadere informatieAbiotische factoren: alle invloeden uit de levenloze natuur (temperatuur, wind, licht)
Samenvatting door B. 911 woorden 16 juni 2015 7 59 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Basisstof 1 Abiotische factoren: alle invloeden uit de levenloze natuur (temperatuur, wind, licht)
Nadere informatieSamenvatting Biologie Hoofdstuk 3
Samenvatting Biologie Hoofdstuk 3 Samenvatting door een scholier 1018 woorden 18 januari 2017 0 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Nectar Biologie samenvatting H3 3.1 Ecosysteem: afgebakend gebied met
Nadere informatieStabiele Isotopen en Voedselwebben. Jack Middelburg Stefan Schouten Jaap Sinninghe Damsté
Stabiele Isotopen en Voedselwebben Jack Middelburg Stefan Schouten Jaap Sinninghe Damsté Stabiele Isotopen: zware en lichte 13 C en 12 C 15 N en 14 N 2 H en 1 H Lichte >>> Zware 99% vs. 1% Chemisch identiek,
Nadere informatieAerobe dissimilatie = de afbraak van glucose (maar ook vetzuren en aminozuren) met behulp van zuurstof, waardoor energie vrijkomt om ATP te maken.
Begrippenlijst door Lauke 1056 woorden 23 oktober 2017 5,5 1 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Nectar Begrippen biologie hoofdstuk 2 Aerobe dissimilatie = de afbraak van glucose (maar ook vetzuren en
Nadere informatieMijten in de kas. Studiedag IPM. Vrijdag 22 november 2013 Joachim Audenaert
Mijten in de kas Studiedag IPM Vrijdag 22 november 2013 Joachim Audenaert IWT-090931 Duurzaam gebruik van roofmijten in de moderne energiezuinige sierteelt onder glas, met steun van IWT Vlaanderen Inleiding
Nadere informatieWerkblad Naut Thema 2: Planten en dieren
Werkblad Naut Thema 2: Planten en dieren 2.1 Eten en gegeten worden Schrijf op wat het dier eet in deze voedselketen De ijsbeer eet De zeehond eet De vis eet De krill eet Dit zijn algen, algen zijn heel
Nadere informatieVerteren en fermenteren. havo/vwo 3-4
Verteren en fermenteren havo/vwo 3-4 Bij onze spijsvertering en voedselproductie spelen microben een belangrijke rol. Het gebruik van microben om voedsel te maken, heet fermentatie. Veel van ons eten en
Nadere informatieWeerbaarheid Wietse de Boer NIOO-KNAW (Microbiële Ecologie) WUR (Bodemkwaliteit)
Weerbaarheid Wietse de Boer NIOO-KNAW (Microbiële Ecologie) WUR (Bodemkwaliteit) E-mail:w.deboer@nioo.knaw.nl Ziekteverwekkers Actoren Activiteit / Mechanisme Gevolg Duur Ziekteverwekkers Indringers Verstoring
Nadere informatieIn de ecologie bestudeert men de relatie tussen de organismen en het milieu waar ze voorkomen.
Samenvatting Thema 3: Ecologie Basisstof 1 In de ecologie bestudeert men de relatie tussen de organismen en het milieu waar ze voorkomen. Waarom leeft het ene dier hier en het andere dier daar? Alle organismen
Nadere informatie1. Biotische factoren (zijn afkomstig van andere organismen) - voedsel - soortgenoten - ziekteverwekkers - vijanden
Ecologie De wetenschap die bestudeert waarom bepaalde planten en dieren ergens in een bepaalde leefomgeving (milieu) voorkomen en wat de relaties zijn tussen organisme en hun milieu 1. Biotische factoren
Nadere informatieInleiding Indeling van het plantenrijk Indeling van het dierenrijk Andere manieren van ordenen Ecologie...
ECOLOGIE Inhoudsopgave Inleiding... 3 Indeling van het plantenrijk... 4 Indeling van het dierenrijk... 5 Andere manieren van ordenen... 6 Ecologie... 6 Biotische- en a-biotische factoren... 9 Producenten,
Nadere informatieEcologische effecten van additieven in bluswater ten behoeve van bestrijding natuurbranden
Ecologische effecten van additieven in bluswater ten behoeve van bestrijding natuurbranden Joost Vogels Ella de Hullu Aafke Schipper Isabel O Connor Kees van Gestel Aanleiding Kans op (grote) natuurbranden
Nadere informatieClick to edit Master title style. Ook de bodem viert feest na 20 jaar compost! Annemie Elsen
Click to edit Master title style Ook de bodem viert feest na 20 jaar compost! Annemie Elsen Click Compost to edit in Master de akkerbouw? title style bemestingswaarde? effect op bodemkwaliteit? chemisch?
Nadere informatieBodemkunde. Datum: vrijdag 24 juni 2016 V 2.1. V3.1 V4.1
Bodemkunde Datum: vrijdag 24 juni 2016 V 2.1. V3.1 V4.1 Bodems en hun eigenschappen 3 Bodems en hun eigenschappen Opdracht: - Zoek op wat het bodemprofiel is waar je zelf woont / werkt / stage loopt 4
Nadere informatieDe gemiddelde temperatuur per jaar stijgt in de afgelopen decennia. Uitbreidende planten; nieuwe inzichten in hun onderen bovengrondse interacties
Themadag Exoten, 2 december 21 2-12-21 De gemiddelde temperatuur per jaar stijgt in de afgelopen decennia Uitbreidende planten; nieuwe inzichten in hun onderen bovengrondse interacties Elly Morriën Tim
Nadere informatieVoorbeeldtentamen Evolutiebiologie DT 2
Voorbeeldtentamen Evolutiebiologie DT 2 Het tentamen zal bestaan uit: - twee vragen over het onderdeel Microbiologie - een of twee vragen over het onderdeel Plantenrijk - twee vragen over het onderdeel
Nadere informatieEcologische effecten van additieven in bluswater ten behoeve van bestrijding natuurbranden
Ecologische effecten van additieven in bluswater ten behoeve van bestrijding natuurbranden Joost Vogels Ella de Hullu Aafke Schipper Isabel O Connor Kees van Gestel Aanleiding Kans op (grote) natuurbranden
Nadere informatieBodemweerbaarheid & bodemleven
Bodemweerbaarheid & bodemleven Joeke Postma, Mirjam Schilder, Johnny Visser 29-11-2018, CBAV - Putten Bodemweerbaarheid Ziektegevoelig Ziektewerend Een ziektewerende grond = grond waarin weinig of geen
Nadere informatieVAKGROEP BIOLOGIE ONDERZOEKSGROEP TERRESTRISCHE ECOLOGIE ENDURE. ENsuring DUne REsilience against climate change
VAKGROEP BIOLOGIE ONDERZOEKSGROEP TERRESTRISCHE ECOLOGIE ENDURE ENsuring DUne REsilience against climate change ENDURE: VOORSTELLING EU Interreg 2 Zeeën 6 Partners Lokale overheden, universiteit, educatieve
Nadere informatieBodemmonster Bodemmonster
Evenwicht in de volkstuin? Evenwichtige bemesting Bodemmonster Bodemmonster Belangrijk om te weten: Fosfaat laag: voldoende bemesten Kali laag: voldoende bemesten of bijsturen Magnesium laag: bijsturen
Nadere informatieBodembiodiversiteit ontwikkelingen en meetbaarheid. Leendert Molendijk, Wageningen Plant Research AGV
Bodembiodiversiteit ontwikkelingen en meetbaarheid Leendert Molendijk, Wageningen Plant Research AGV Gerard Korthals, Centrum voor bodemecologie, Wageningen Kennismiddag Gouden Gronden Bedum, 27 januari
Nadere informatiePPS Plaagbestrijding met omnivore roofwantsen
PPS Plaagbestrijding met omnivore roofwantsen Gerben Messelink, Wageningen UR Glastuinbouw Algemene ledenvergadering GC tomaat 21-3-2016 Waarom dit project? 1) wittevlieg (Bemisia en kaswittevlieg) in
Nadere informatieEven voorstellen: Ger Kappert Jasper ten Berge
Bokashi! Even voorstellen: Ger Kappert Jasper ten Berge Werkgebieden Bokashi Melkveehouderij Tuinbouw Door de inzet van Effectieve micro-organismen creëren we regeneratieve processen in de verschillende
Nadere informatieEvenwicht in de volkstuin? april 1, 2014 DLV Plant
Evenwicht in de volkstuin? Evenwichtige bemesting Bodemmonster Belangrijk om te weten: Algemeen: Fosfaat, kali, magnesium Op zand: ph en o.s. Op klei: % slib Bodemmonster Fosfaat laag: voldoende bemesten
Nadere informatie7-6-2016. bodemvoedselweb
bodemvoedselweb. 1 Het systeem onder de grond Onder de grond vindt een heel spel plaats van eten en gegeten worden, het krioelt er van de beestjes Planten eten via de haarwortels, ze wisselen daar H +
Nadere informatieMonitoring bodembiodiversiteit:
Monitoring bodembiodiversiteit: Natuurlijk kapitaal en ecosysteemdiensten Michiel Rutgers met medewerking van: Niek de Wit (IenM) Leon Braat (WUR) Jaap Bloem (WUR) Gerard Jagers (WUR) Ron de Goede (WUR)
Nadere informatieWeerbaarheid in grondgebonden teelten
Weerbaarheid in grondgebonden teelten 23-5-2013, Joeke Postma 1) & Wopke van der Werf 2) 1) Biointeracties en Plantgezondheid - WUR 2) Centre for Crop Systems Analysis - WUR Weerbaarheid - schaalniveau
Nadere informatieOrganische stof: daar draait het om! Gouden Grond 26 januari 2018 Wim Stegeman. Saalland Advies 1
Organische stof: daar draait het om! Gouden Grond 26 januari 2018 Wim Stegeman Saalland Advies 1 Wat ga ik vertellen? Wie ben ik? Wat is het? Eigen stappen Tips Vragen Saalland Advies 2 Introductie Akkerbouwbedrijf
Nadere informatieRelatie tussen grondbewerking, bodemleven & bodemstructuur
19 december 2011 Relatie tussen grondbewerking, bodemleven & bodemstructuur Mirjam Pulleman Vakgroep Bodemkwaliteit Wageningen Universiteit Inhoud 1. Duurzaam bodemgebruik en biodiversiteit 2. Bodemleven
Nadere informatieNOORDZEE SYMPOSIUM 2007
NOORDZEE SYMPOSIUM 2007 Kustduinbodems : bodemvorming in een extreem milieu Carole Ampe Vlaamse Landmaatschappij West-Vlaanderen UGent Laboratorium voor Bodemkunde Inhoud Milieufactoren Geologie - moedermateriaal
Nadere informatieMarijn Nijssen, Toos van Noordwijk, Annemieke Kooijman, Herman van Oosten, Bart Wouters, Chris van Turnhout, Jasja Dekker, Michiel Wallis de Vries,
Zijn effecten van begrazing te voorspellen? Marijn Nijssen, Toos van Noordwijk, Annemieke Kooijman, Herman van Oosten, Bart Wouters, Chris van Turnhout, Jasja Dekker, Michiel Wallis de Vries, Ingo Jansen,
Nadere informatiePILOT BOKASHI Brabants en Limburgs maaisel voor een gezonde bodem. Maarten van Schijndel Adviseur watersystemen
PILOT BOKASHI Brabants en Limburgs maaisel voor een gezonde bodem Maarten van Schijndel Adviseur watersystemen Inhoud presentatie 1. Kleine kringloop maaisel 2. Wat is bokashi 3. Pilot bokashi: opzet en
Nadere informatieDoel: Na deze opdracht weet je wat een voedselkringloop is en hoe het leven van planten en dieren met elkaar samenhangt.
Thema: Bestaat vrede? Vak: Ruimte, aarde en milieu De ecologische kringloop De voedselkringloop Moeilijkheid: *** Tijdsduur: ** Juf Nelly De kringloop in de natuur Doel: Na deze opdracht weet je wat een
Nadere informatieDe bodem leeft! Hoe draagt bodemleven bij aan een weerbare bodem bij de teelt van gewassen?
De bodem leeft! Hoe draagt bodemleven bij aan een weerbare bodem bij de teelt van gewassen? Joeke Postma Wageningen Plant Research PPS Duurzame Bodem Biobeurs, 19 januari 2017 Bodemleven - functies Omzetten
Nadere informatieLesbrief. biologie NATUUR EN MILIEU OPDRACHT 1 - MAASVLAKTE 2
Lesbrief Onderbouw voortgezet onderwijs - VWO NATUUR EN MILIEU De haven van Rotterdam is de grootste haven van Europa. Steeds meer spullen die je in de winkel koopt, komen per schip in Rotterdam binnen.
Nadere informatieKruip in de huid van trips: invloed van gewas en klimaat op gedrag en bestrijding
Kruip in de huid van trips: invloed van gewas en klimaat op gedrag en bestrijding Gerben Messelink Wageningen University & Research, BU Glastuinbouw Gewasgezondheidsdag, 8 maart 2018 trips adulten eieren
Nadere informatieBemestingsplan. Hans Smeets Adviseur DLV team boomteelt. DLV Plant
Bemestingsplan Hans Smeets Adviseur DLV team boomteelt Waarom een grondanalyse? Inzicht krijgen in de beschikbare voeding voor de plant; Hoofdelementen; Sporenelementen; ph van de grond; Organische stof
Nadere informatieOrganische stof: Impact op bodem en bodemleven
Organische stof: Impact op bodem en bodemleven Aad Termorshuizen Gouden Gronden, 26 januari 2018, Aduard Even voorstellen Aad Termorshuizen Specialist bodemkwaliteit en plantenpathogenen 20 jaar als docent
Nadere informatieE C O L O G I E Ecologie Factoren die invloed hebben op het milieu: Niveaus van de ecologie:
E C O L O G I E Ecologie = wetenschap die bestudeert waarom bepaalde planten en dieren ergens in een bepaald milieu voorkomen en wat de relaties zijn tussen organismen en dat milieu Factoren die invloed
Nadere informatieBemesting actueel en uitdagingen toekomst. Piet Riemersma Specialist ruwvoer
Bemesting actueel en uitdagingen toekomst Piet Riemersma Specialist ruwvoer 1 Stikstof in de lucht (N 2 ) Verliezen Denitrificerende bacteriën Rhizobium bacterie Assimilatie Stikstof fixatie door bacteriën
Nadere informatieRelatie bodem en vegetatie in de duinen
Relatie bodem en vegetatie in de duinen en implicaties voor N-depositieN Dr. Annemieke Kooijman Instituut voor Biodiversiteit en Ecosysteem Dynamica, Universiteit van Amsterdam Vegetatie en bodem Bodem
Nadere informatieOntwikkelingen in de biologische bestrijding. Gerben Messelink, Wageningen UR Glastuinbouw
Ontwikkelingen in de biologische bestrijding Gerben Messelink, Wageningen UR Glastuinbouw Wat zijn de ontwikkelingen? Grote ontwikkelingen op het gebied van roofmijten Veel studies naar interacties in
Nadere informatieInvloeden uit milieu. In ecologie bestuderen we alle relaties tussen organismen en hun milieu (leefomgeving)
Ecologie Thema1 Invloeden uit milieu In ecologie bestuderen we alle relaties tussen organismen en hun milieu (leefomgeving) Levende natuur Levenloze natuur = biotische factoren = abiotische factoren Niveau
Nadere informatieLESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - HAVO - BIOLOGIE OPDRACHTEN OPDRACHT 1 - MAASVLAKTE 2
NATUUR EN MILIEU LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - HAVO - BIOLOGIE De haven van Rotterdam is de grootste haven van Europa. Steeds meer spullen die je in de winkel koopt, komen per schip in Rotterdam
Nadere informatieEcologie is de wetenschap die relaties tussen organismen en hun omgeving bestudeert
Ecologie is de wetenschap die relaties tussen organismen en hun omgeving bestudeert Een ecosysteem is bestaat uit alle organismen uit een bepaald gebied en alle omgevingsfactoren die invloed hebben op
Nadere informatieThema 2 Planten en dieren
Naut samenvatting groep 7 Mijn Malmberg Thema 2 Planten en dieren Samenvatting Eten en gegeten worden Als je de leefomgeving van een plant of dier bestudeert, kijk je naar de levenloze natuur; dus naar
Nadere informatieBegrazing in kustduinen Marijn Nijssen & Annemieke Kooijman
Begrazing in kustduinen Marijn Nijssen & Annemieke Kooijman Herman van Oosten Bart Wouters Chris van Turnhout Jasja Dekker Arnold van den Burg Stichting Bargerveen Ontwikkelen van ecologische kennis voor
Nadere informatieTRIADE: veldinventarisaties van micro-organismen en microcosmosproeven
Wageningen Universiteit en Researchcentrum Alterra, Research Instituut voor de Groene Ruimte TRIADE: veldinventarisaties van micro-organismen en microcosmosproeven Jaap Bloem, Lucas Bouwman, Popko Bolhuis,
Nadere informatieBeestige bundel van: 1
Beestige bundel van: 1 2 Ordening van organismen organisme = een levend wezen, iets wat leeft. Er zijn meer dan anderhalf miljoen soorten organismen. Om een overzicht te krijgen worden deze organismen
Nadere informatieSturen op bodemweerbaarheid door toediening van organische materialen
Sturen op bodemweerbaarheid door toediening van organische materialen TKI-AF-15261 Privaat Publieke Samenwerking (PPS) 2016-2019 Joeke Postma, Mirjam Schilder, Peter Vreeburg, (Gera van Os), Johnny Visser,
Nadere informatieWat zijn de effecten van suppleties op de Habitats van zeebaars en harder?
Wat zijn de effecten van suppleties op de Habitats van zeebaars en harder? Telt dit door in de aanwezigheid en vangbaarheid? 30-04-16, Marcel Rozemeijer Europese Unie, Europees Fonds voor Maritieme Zaken
Nadere informatieBiologische respons op klimaatsverandering
Biologische respons op klimaatsverandering - maakt evolutie een verschil? Luc De Meester Impact klimaatsverandering op organismen Soortniveau Fysiologie Seizoenaliteit Verspreiding Evolutie Gemeenschappen
Nadere informatieOrganische stof en bodemleven deel , Nijeholtpade
maakt werk van bodemkwaliteit in het landelijk gebied Organische stof en bodemleven deel 2. 030211, Nijeholtpade Marjoleine Hanegraaf Nutriënten Management Instituut NMI www.nmi-agro.nl Inhoud Samenvatting
Nadere informatieBodemkwaliteit en bodembiodiversiteit bij natuurontwikkeling op voormalige landbouwgronden
Bodemkwaliteit en bodembiodiversiteit bij natuurontwikkeling op voormalige landbouwgronden R.H. Kemmers J. Bloem J.H. Faber G.A.J.M. Jagers op Akkerhuis Alterra-rapport 1523, ISSN 1566-7197 Bodemkwaliteit
Nadere informatieVoedselketen & ecosysteem
SEA LIFE voor scholen Voedselketen & ecosysteem 6-11 jaar Zelf aan de slag Deze handleiding geeft u extra informatie over belangrijke aquaria binnen SEA LIFE Scheveningen en kan gebruikt worden om meer
Nadere informatieRelatie tussen grondbewerking, bodemleven & bodemstructuur
19 december 2011 Relatie tussen grondbewerking, bodemleven & bodemstructuur Mirjam Pulleman Vakgroep Bodemkwaliteit Wageningen Universiteit Mijn achtergrond - WU: Promotie regenwormen- bodemstructuur &
Nadere informatieRelatie tussen Persoonlijkheid, Opleidingsniveau, Leeftijd, Geslacht en Korte- en Lange- Termijn Seksuele Strategieën
Relatie tussen Persoonlijkheid, Opleidingsniveau, Leeftijd, Geslacht en Korte- en Lange- Termijn Seksuele Strategieën The Relation between Personality, Education, Age, Sex and Short- and Long- Term Sexual
Nadere informatie14/01/2014. Doel. Meetset Bodembiodiversiteit. Aanknopingspunten bodembiologie. Huidige benadering. Bodembiodiversiteit
Meetset Bodembiodiversiteit Marjoleine Hanegraaf en Frans van Alebeek Spreker Datum Doel De meetset bodembiodiversiteit bespreken Inhoud: Inleiding Uitgangspunten De meetset Monstername Interpretatie 1
Nadere informatieILVO. Bodemleven stimuleren Gereduceerde bodembewerking en organische bemesting/bodem-verbeteraars!
Bodemleven stimuleren Gereduceerde bodembewerking en organische bemesting/bodem-verbeteraars! Tommy D Hose Themamiddag Bemesting Akkerbouw CBAV 29 november 2018 ILVO Inhoud 1. Catch-C 2. Bodemleven: Wie?
Nadere informatieWeerbaar telen. Wat zijn de instrumenten?
Weerbaar telen. Wat zijn de instrumenten? INHOUD PRESENTATIE 1. Indeling type producten biostimulatoren en andere producten die we op het gewas toepassen 2. Natuurlijke bodemweerbaarheid: relevantie organische
Nadere informatieGrasland en Heide. Hoofdstuk 2.2 en 2.4
Grasland en Heide Hoofdstuk 2.2 en 2.4 Planning Grasland Voedselweb opdracht Heide Voedselweb opdracht Grasland Grasland is een gebied van enige omvang met een vegetatie die gedomineerd wordt door grassen
Nadere informatieBlues in the Marshes Van maïsakker naar mierenblauwtjes
Blues in the Marshes Van maïsakker naar mierenblauwtjes Irma Wynhoff De Vlinderstichting Butterfly Conservation Europe www.bc-europe.eu The Netherlands Life+ Blues in the Marshes Pimpernelblauwtje
Nadere informatieDe relatie tussen intimiteit, aspecten van seksualiteit en hechtingsstijl in het dagelijks leven van heteroseksuele mannen en vrouwen.
De relatie tussen intimiteit, aspecten van seksualiteit en hechtingsstijl in het dagelijks leven van heteroseksuele mannen en vrouwen. The Relationship between Intimacy, Aspects of Sexuality and Attachment
Nadere informatieVervolgens wordt ook ingegaan op de hypothese dat patronen in fenotypische plasticiteit adaptief kunnen zijn. De eerste vraag was of natuurlijke
Variatie in abiotische factoren komt voor in alle natuurlijke omgevingen, zoals variatie in ruimte en tijd in temperatuur, licht en vochtigheid. Deze factoren kunnen vervolgens bijvoorbeeld voedselaanbod
Nadere informatieEen mooie tuin? Bemest! Top 5 vragen en antwoorden over bemesting! + 5 tips van onze specialist
Een mooie tuin? Bemest! Top 5 vragen en antwoorden over bemesting! + 5 tips van onze specialist Inhoudsopgave 1 Waarom is bemesten zo belangrijk? p5 Hoe vaak moet ik eigenlijk bemesten? p6 4 3 Wat is het
Nadere informatie21-$# 3*1-41/!"#$%&'"()*'")+,$-#.#-/'",0+1"
21-$# 3*1-41/!"#$%&'"()*'")+,$-#.#-/'",0+1" !"#$%$ &'"()"*$ +,)-./0$"1 MossKade: BlocCade: Naturalis-L: AQ10: Isonet-T: MO5Sport: Tegen mos en levermos Wondafdekking topfruit, rode bessen en druiven Biologisch
Nadere informatieBiodiversiteit, levende bodem in relatie tot plantengroei
Biodiversiteit, levende bodem in relatie tot plantengroei Biodiversiteit 3 Principes: A) Repertoire: Organismen werken stap voor stap. (Kaas Houtstof) B) Interacties: Anderen zijn nodig (zetmeel afbreken
Nadere informatieBasiscursus moestuinieren
Basiscursus moestuinieren Even kennismaken! Barbara Creemers freelance lesgever voor o.m. ChildFocus, Gezinsbon, Velt 13e moestuin-seizoen! motto: Zonder is gezonder! Even kennismaken! Wie ben jij? Wat
Nadere informatieDuurzame landbouw door bodemschimmels
Duurzame landbouw door bodemschimmels Omdat er in natuurgebieden over het algemeen veel bodemschimmels leven, wordt vaak gedacht dat de aanwezigheid van schimmels in een akker of in grasland een kenmerk
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/61514 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Silva Lourenço, Késia Title: Linking soil microbial community dynamics to N2O emission
Nadere informatieEffecten van begrazing in kustduinen
Effecten van begrazing in kustduinen een wereld van verschil Marijn Nijssen Stichting Bargerveen Geschiedenis van begrazing in kustduinen Huidige kustduinen ontstaan tussen 1100-1600 n.chr. Natuurlijke
Nadere informatieSchimmels. http://www.soortenbank.nl/soorten.php?menuentry=quiz&soortengroep=paddenstoelen
Schimmels Waar zouden we zijn zonder de schimmel. Geen brood, bier, brie, champignons of penicilline. Ook ruimen ze planten- en dierenresten op (detritivoren). Jammer dat ze al aan planten en dieren beginnen
Nadere informatieFEEDBACK DSM-IV code combinaties
FEEDBACK DSM-IV code combinaties Populatie: Beëindigde verblijven in de Minimale Psychiatrische Gegevens 2004 (N= 88551) Sectoren: Psychiatrische ziekenhuizen (PZ) en psychiatrische afdelingen van algemene
Nadere informatieLesbrief Bodemdiertjes favoriete voedsel
Lesbrief Bodemdiertjes favoriete voedsel Doelgroep: Groep 6 t/m 8 Leerstofgebied: Wereldoriëntatie Werkvorm: Groepjes Duur: ± 30 minuten Doel van de opdracht: Leerlingen leren wat het favoriete voedsel
Nadere informatieRelaties tussen organismen vmbo-b34. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.
Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 20 December 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/73585 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet.
Nadere informatieOrganisch (rest)materiaal als Bodemverbeteraar
17-1- Organisch (rest)materiaal als Bodemverbeteraar BODEM De Bodem Van Groot naar Klein tot zeer klein 2 1 17-1- Bodemprofiel Opbouw van de bodem Onaangeroerd = C Kleinste delen = 0 en A Poriënvolume
Nadere informatieInsectenplagen op bomen en klimaatverandering
Insectenplagen op bomen en klimaatverandering G.A.J.M. Jagers op Akkerhuis/L.G. Moraal H. Siepel, M.J. Schelhaas, G.F.P. Martakis Wie weet dat nog? Jaren 40: kaalvraat van iepen door de Ringelrups. Een
Nadere informatieIntern Rapport 14. Bodemvoedselwebben op melkveebedrijven
Intern Rapport 14 Bodemvoedselwebben op melkveebedrijven Maart 2005 Intern Rapport 14 Bodemvoedselwebben op melkveebedrijven Methode voor een kwalitatieve analyse van de voedselwebstructuur F.W. Smeding
Nadere informatieKansen voor weerbaar telen
Kansen voor weerbaar telen Literatuuronderzoek : Werkingsmechanismen en toepassingen 6 september 2011 1 : Wat verstaan we hieronder? Condities aanleggen waardoor het gewas weerbaarder wordt tegen ziektes
Nadere informatieThema 4: Een gezonde bodem
Thema 4: Een gezonde bodem Bodemanalyse en de gezonde plant Emile Bezemer Eurofins Agro Minder chemie met steenmeel Bert Carpay Carpay Advies 25 september 2018 ConGRAS 1 Bodemanalyse en gezonde grasplant!
Nadere informatieLEVENSGEMEEN SCHAPPEN
LEVENSGEMEEN SCHAPPEN 1 E e n e i g e n h u i s, e e n p l e k o n d e r d e z o n Waarom groeien er geen klaprozen op het sportveld? Waarom leven er geen kwallen in de IJssel? Kunnen struisvogels wel
Nadere informatie6,2. Samenvatting door Jasmijn 2123 woorden 22 juni keer beoordeeld. Biologie samenvatting Hoofdstuk 8 Ecosystemen en evenwicht.
Samenvatting door Jasmijn 2123 woorden 22 juni 2017 6,2 29 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Nectar Biologie samenvatting Hoofdstuk 8 Ecosystemen en evenwicht Nectar Havo 4 Paragraaf 8.1 Energiestromen
Nadere informatieIntegraal bodembeheer, wat en hoe
Integraal bodembeheer, wat en hoe Voorbeelden uit de PPS Bodem Lelystad 18 mei 2015 Janjo de Haan, m.m.v. diverse collega s Even voorstellen: Janjo de Haan Projectleider BOGO Bodem Water Secretaris Commissie
Nadere informatieBODEMANALYSE PAKKET 1
BODEMANALYSE PAKKET 1 BEMESTING BODEMCHEMIE Bodemanalysepakket 1 bestaat uit een serie chemische analyses die onderdeel maakt van het uitgebreidere bodemanalysepakket 2. Bodemanalysepakket 1 is daarmee
Nadere informatieDe rol van loonwerkers in de mineralenkringloop
De rol van loonwerkers in de mineralenkringloop en precisielandbouw Praktijknetwerk loonwerker maar melkveehouder kringloopwijzer Stappenplan naar maximaal ruwvoer van eigen grond Technische uitvoering
Nadere informatieNatuurontwikkeling op akkers sturen door bodemtransplantaties
Natuurontwikkeling op akkers sturen door bodemtransplantaties Jasper Wubs j.wubs@nioo.knaw.nl Veldwerkplaats Heischraal grasland 4 Oktober 2017 Natuurherstel op voormalige landbouwgronden Natuurherstel
Nadere informatieBestrijding van rouwmuggen
Bestrijding van rouwmuggen 16 januari 2014 Ada Leman, Juliette Pijnakker, Amir Grosman en Eric de Groot Rouwmuggen (Sciara s) Diptera: Sciaridae Bradysia spp. Mugjes van 3-4 mm Habitat: compost, grond
Nadere informatieVERHOGING ZIEKTEWEERBAARHEID IN LAND- EN TUINBOUWGEWASSEN DOOR GEBRUIK VAN COMPOST. ir. Koen Willekens
VERHOGING ZIEKTEWEERBAARHEID IN LAND- EN TUINBOUWGEWASSEN DOOR GEBRUIK VAN COMPOST ir. Koen Willekens INHOUD Compost en ziekteweerbaarheid Agro-ecosysteem Compost Compostthee Proeven met compost en compostthee
Nadere informatie