Insectenplagen op bomen en klimaatverandering
|
|
|
- Henriette van der Pol
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Insectenplagen op bomen en klimaatverandering G.A.J.M. Jagers op Akkerhuis/L.G. Moraal H. Siepel, M.J. Schelhaas, G.F.P. Martakis
2 Wie weet dat nog? Jaren 40: kaalvraat van iepen door de Ringelrups. Een regen van uitwerpselen en glibberige verkeersgevaarlijke massa's platgereden rupsen langs de Amsterdamse grachten. Jaren 50: privévliegtuig van Prins Bernhard voor uitvoeren bespuitingen tegen Dennenbladwesp op de Veluwe. Jaren 60: vliegtuigbespuitingen tegen Bastaardsatijnvlinder in Noord-Brabant.
3 Monitoring en analyse Jaarlijkse monitoring van insectenplagen sinds 1946 is een van de langstlopende continue biologische meetreeksen in Nederland. De monitoring wordt uitgevoerd met behulp van een netwerk van ca. 400 vrijwillige waarnemers. Veelheid aan gegevens biedt mogelijkheid tot analyse naar de oorzaken van verschuivingen van plagen.
4 Op bomen meer insecten dan op andere planten Grootte, vorm en structuur leveren verschillende voedselplekken. Voorspelbare voedselbron. Bovengronds zijn er overwinteringsmogelijkheden.
5 De ene boom is de andere niet: Totaal aan herbivore insecten per boomgenus wilg eik berk den els beuk es esdoorn plataan paardenkastanje acacia douglasspar < 5 < 5 < 5 < 5
6 Opdringerige plagen: TOP-10 van afgelopen 60 jaar Periodes van 5 jaar -> Mogelijke oorzaken: bosbeheer boomaanplant invasies klimaat
7 Oude plagen die afnemen...
8 Dennenbladwesp Diprion pini In jaren 50: PLAAG Nu: VERDWENEN Oorzaak:?
9 Grote Dennensnuitkever Hylobius abietis In verleden: PLAAG Nu: VERDWENEN Oorzaak: bosbeheer
10 Oude plagen die toenemen...
11 Wilgenspinselmot Yponomeuta rorrellus Vroeger: WEINIG Nu: VEELVULDIG Oorzaak: klimaat?
12 Kleine wintervlinder Operophtera brumata Vroeger: WEINIG Nu: TOENEMEND Oorzaak: strategie eioverwinteraar?
13 Kleine wintervlinder 250 Aantal meldingen Kleine wintervlinder licht matig zwaar
14 Eikenprachtkever Vroeger: ZZ Nu: tijdelijke PLAAG Oorzaak: zwakke eik
15 Nieuwe plagen Tegenwoordig hebben we ook te maken met invasies van nieuwe plagen, soms van Zuid- Europese oorsprong, soms van een ander continent.
16 Roodzwarte dennencicade Haematoloma dorsatum Vroeger: - Nu: SINDS 80 Uit: Z-Europa
17 Koningsschildluis (Pulvinaria regalis) Vroeger: - Na 80: ALGEMEEN Uit: Azie/VS
18 Eikenprocessierups Vroeger: ZZ Nu: CONTINU Uit: M/Z-Europa
19 Eikenprocessierups: 2005 het vijftiende jaar Meldingen Eikenprocessierups Licht Matig Zwaar
20 Eikenprocessierups 2003
21 Paardenkastanjemineermot (Cameraria ohridella) Vroeger: - Nu: INHEEMS Uit: Macedonië?
22 Paardenkastanjemineermot - (Cameraria ohridella)
23 Wat is de rol van klimaat? Bij invloed van klimaat verwacht je een vergelijkbaar effect op plagen met dezelfde strategie Welke strategieën zijn er? Bv: aantal generaties, overwinterstadium, dispersie, etc. Wat is het effect van klimaat? neerslag, vocht, temperatuur, schommelingen, timing, etc. etc. Je verwacht in ieder geval effect op groepen met sterke synchronisatie (sterk gebonden aan planten-stadium)
24 Overlevingsstrategieën amphitook Facultatieve diapauze adult/larve/ei overw Adult max 1 seizoen (plaaginsecten!) Sexueel/arrh. adult overw pre-adult overw larve overw Met synchronisatie asex Obligate diapauze = 1 generatie met synchronisatie sexueel Meerjarige larve (meikever!) ei overw adult/larve/ei overw adult overw pop overw larve overw ei overw
25 Alle loofhoutinsecten en hun overwintering aantal meldingen op logschaal 2,5 2 1,5 1 0,5 ei-overwinteraars larve-pop-adult-overwinteraars
26 larve en adult-overwinteraars op eik Bastaardsatijnvlinder Aardappelgalwesp Eikenblaasmijnmot Eikenspintkever Eikenaardvlo Eikenspringkever Eikelboorder Bastaardsatijnvlinder Eikenprachtkever en
27 500 ei-overwinteraars op eik Eikenkankerluis Eikendwergluis Eikenlichtmot Plakker Eikenproces sierups Groene eikenbladroller Grote wintervlinder Kleine wintervlinder Kleine Wintervlinder Groene Eikenbl-roller Grote Wintervlinder Eikenprocessierups
28 Tussenconclusie: Overwintering als ei tegenwoordig beter dan overwintering als larve, pop of adult Hoe kan dat?
29 Engeland: Start van de bladontplooiing van eik Bron: Timing
30 Ook in Nederland lopen bomen eerder uit Periode vergeleken met Beuk 3 dagen eerder Meidoorn 7 Paardenkastanje 12 Vlier 12 Lijsterbes 13 Zomereik 13 Sleedoorn 19 Timing
31 Temperatuur Temperatuur 1946
32 Neerslag Neerslag 1946
33 Wat kan het succes van ei-overwinteraars verklaren? Meer sterfte in zachte (vochtige) winters door schimmelinfecties bij larven, poppen en adulten dan bij eitjes. Meer ademhaling in warme winters bij larven, poppen, adulten energieverbruik minder vetreserves verzwakking. Bomen lopen eerder uit eioverwinteraars zijn goede synchroniseerders (hoe precies?). Meer eiken in NL: maar niet alle plagen van eik reageren positief, dus een klimaateffect is waarschijnlijker De reactie van een hele groep soorten met de zelfde strategie duidt erop dat klimaatverandering (en niet stikstofdepositie of verdroging) een rol speelt.
34 Meer weten? Insectenplagen en klimaatverandering: * Alterra-rapport 2004, nummer 856 * De Levende Natuur 2003, 104 (3): * cd-rom Tree Doctor voor het herkennen van Ziekten & Plagen op bomen * * algemene info: Wageningen UR
35 Bedankt voor uw aandacht Wageningen UR
36 MAART-gemiddelde temperatuur De Bilt Temperatuur graden Celcius 1946
Verschuivingen van insectenplagen bij bomen sinds 1946 in relatie met klimaatverandering
Verschuivingen van insectenplagen bij bomen sinds 1946 in relatie met klimaatverandering 2 Alterra-rapport 856 Verschuivingen van insectenplagen bij bomen sinds 1946 in relatie met klimaatverandering Met
Eikenprocessierups en klimaatverandering,
Indicator 31 januari 2012 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Sinds de eerste waarneming van
aan Rijkswaterstaat G. Koot (Gerard) B. Westeneng (Bernard) mw. M. Posthumus (Marijke) K.Abrahamse (Kees) M. Ruis (Martin)
notitie Witteveen+Bos Hoogoorddreef 15 Postbus 12205 1100 AE Amsterdam 020 312 55 55 www.witteveenbos.nl onderwerp project opdrachtgever projectcode referentie opgemaakt door aanvullende bomeninventarisatie
Eikenprocessierups en klimaatverandering,
Indicator 26 maart 2013 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Sinds de eerste waarneming van
De bomen op golfclub Grevelingenhout, overzicht per hole. Geïnventariseerd door Nienke Mulders in 2016, in opdracht van de golfclub.
De bomen op golfclub Grevelingenhout, overzicht per hole. Geïnventariseerd door Nienke Mulders in 2016, in opdracht van de golfclub. Dit document bevat tabellen met soorten bomen en aantallen. Hole 1 Totaal
BOMEN VOOR KOEIEN VERSLAG
BOMEN VOOR KOEIEN VERSLAG 2018 Ik weet: t gebeurt, maar ik vind het niet kunnen, Dat wij dieren het licht in hun ogen misgunnen. Plant duizenden bomen, liefst brede en hoge En gun een koe de schaduw in
Bosgezondheid En wat heeft de klimaatverandering nog in petto? Geert Sioen Peter Roskams West-Vlaamse Natuurstudiedag, 2 maart 2019
Bosgezondheid En wat heeft de klimaatverandering nog in petto? Geert Sioen Peter Roskams West-Vlaamse Natuurstudiedag, 2 maart 2019 1 bosvitaliteitsmeetnet oorsprong: Air Convention Verenigde Naties (1979),
Copyright Biocontrole. Partners in biologische plaagbestrijding.
Copyright Biocontrole Partners in biologische plaagbestrijding. Ad van Bruggen, Accountmanager Biocontrole BV, Hazerswoude-Dorp. Woonplaats is Meppel Verantwoordelijk voor onderzoek, advies en plaagdierbestrijding,
Platform Openbaar Groen: Ziekten en plagen in openbaar groen
Platform Openbaar Groen: Ziekten en plagen in openbaar groen Van Remoortere Liesbet Waarschuwingssysteem Proefcentrum voor Sierteelt (PCS) Genk 28 juni 2011 Waarschuwingssysteem Waarnemings- en Waarschuwingssysteem
Plagen in prei Preihappening 15/02/2019
Plagen in prei Preihappening 15/02/2019 1.Trips Zeer hoge druk van trips in 2017 en 2018 Door hoge temperaturen volgen ontwikkelingsstadia van trips heel snel op elkaar Weinig effect van 8 of 9 bespuitingen
Bos/Bosplaats Perceelsnummer LH1 Bestandsnummer
Bos/Bosplaats Perceelsnummer LH1 Bestandsnummer B Grauwe els 40% B Zwarte els 10% K Grassen (Henna, Witbol, Raaigras) 30% K Braam 30% K Koninginnekruid 10% K Grote brandnetel 10% K Moerasspirea 4% K Gewone
Insect Consultancy. Insect Consultancy. Henk Vlug www.insectconsultancy.nl
Insect Consultancy Insect Consultancy Henk Vlug www.insectconsultancy.nl Biodiversiteit insectenfauna van bomen en hun omgeving PLANTENRIJK DIERENRIJK ONGEWERVELDEN ZOOGDIEREN GELEEDPOTIGEN VOGELS OVERIGE
ONBEKENDE BOOMAANTASTINGEN. December 2009
ONBEKENDE BOOMAANTASTINGEN December 2009 Onbekende boomaantastingen De gemeente Alphen aan den Rijn zet zich in voor een gezonde leefomgeving. Het openbaar groen draagt hier in belangrijke mate aan bij.
Grootschalige reactie van planten en dieren op klimaatverandering
Grootschalige reactie van planten en dieren op klimaatverandering 19 november 2011, Minisymposium Klimaatverandering en gevolgen voor de natuur Dr. Ir. Arnold van Vliet Leerstoelgroep Milieusysteemanalyse,
Leen Moraal (Alterra)
Figuur 1 De larven van het sneeuwbalhaantje kunnen de struiken jaren achtereen aanvreten. > Kaalvraat van Gelderse roos Er was veel vraat door het Sneeuwbalhaantje Pyrrhalta viburni. De bladeren worden
Bijlage 1 Groene kaart
Bijlage 1 Groene kaart Bron: www.leiden.nl Bijlage 2 Resultaten bomeninventarisatie Overzicht: - Overzichtskaart van deelkaarten - Kaart 1 - Kaart 2 - Kaart 3 - Kaart 4 - Kaart 5 - Tabel met resultaten
De buxusmot: Glyphodes perspectalis (syn. Diaphania perspectalis)
De buxusmot: Glyphodes perspectalis (syn. Diaphania perspectalis) Lepidoptera, fam. Crambidae Waardplanten Buxussoorten zoals Buxus microphylla, B. sempervirens en B. sinica. Geografische verspreiding
BULSKAMPVELD 2012. de leden van de smedersgilde stellen tentoon PROJECT BALUSTRADE TENTOONSTELLING
BULSKAMPVELD 2012 de leden van de smedersgilde stellen tentoon Zoals je waarschijnlijk al weet via het artikel in de Klinknagel is er in juli en augusus een tentoonstelling van onze smedersgilde te Bulskampveld,
Weiteveen/Zwartemeer, 6/7 mei 2015 OPZET MONITORING MUGGEN EN DAZEN BIJ BUFFERZONES BARGERVEEN: ZWARTEMEER EN WEITEVEEN 2015
Weiteveen/Zwartemeer, 6/7 mei 2015 OPZET MONITORING MUGGEN EN DAZEN BIJ BUFFERZONES BARGERVEEN: ZWARTEMEER EN WEITEVEEN 2015 plankaart OPZET MONITORING MUGGEN EN DAZEN BIJ BUFFERZONES BARGERVEEN: ZWARTEMEER
Samenvatting. Klimaatverandering en bomen in de gemeente Amersfoort 5
Samenvatting In december 2014 hebben de Gemeente Amersfoort en Waterschap Vallei en Veluwe gezamenlijk de zogenoemde Blue Deal, waterrobuust Amersfoort ondertekend. Deze overeenkomst bevestigt de intentie
Inventarisatie bomenbestand in park Seghwaert. in de wijk Seghwaert-Noordhove binnen de gemeente Zoetermeer
Inventarisatie bomenbestand in park Seghwaert in de wijk Controleur: Ruud Dingerdis, Gecontroleerd op 07-08-2014 European Treeworker Hoek Hoveniers Inventarisatie bomenbestand in park Seghwaert in de wijk
Monumentale houtopstand
Boomnummer 549 Opname datum: 1-4-2008 Fotonummer 556 Plaats :oosterend Boomsoort wilg Straat:oosterend 14 Boomnummer 587 Opname datum: 1-4-2008 Fotonummer 594 Plaats :oosterend Boomsoort els Straat:Lijkweg
Verschuivingen van insectenplagen op bomen in Nederland sinds 1946 - een analyse van historische gegevens
2 entomologische berichten Verschuivingen van insectenplagen op bomen in Nederland sinds 1946 - een analyse van historische gegevens TREFWOORDEN Bosbeheer, invasieve soorten, klimaatverandering, monitoring,
ir. L. de Graaf, Landschapsarchitect bnt / 14 januari 2016 / definitief Functieverandering Kootwijkerdijk 12, Kootwijkerbroek Beplantingsplan
ir. L. de Graaf, Landschapsarchitect bnt / 14 januari 2016 / definitief Functieverandering Beplantingsplan 2 Te behouden beplanting Kootwijkerdijk 12 te behouden zomereiken te behouden gewone esdoorn te
Straatnaam Soort Uitvoerder Woonplaats Koepeldwarsstraat Tulpenboom Gemeente Bergen op Zoom Bergen op Zoom Sappeurhof Meidoorn Gemeente Bergen op
Straatnaam Soort Uitvoerder Woonplaats Koepeldwarsstraat Tulpenboom Gemeente Bergen op Zoom Bergen op Zoom Sappeurhof Meidoorn Gemeente Bergen op Zoom Bergen op Zoom Bolwerk Sierkers Gemeente Bergen op
Millingerwaard. -landbouw stopt -ruimte voor rivierprocessen -introductie natuurlijke begrazing (grote grazers) + economische partners,
Millingerwaard 1989: RWS stopt zandwinning Millingerduin, dankzij Ooievaar 1990: start natuurontwikkeling, Landinrichtingsproject 1993: samenwerking SBB, WNF, ARK/FREE -landbouw stopt -ruimte voor rivierprocessen
Bijlage 1 Kenmerken 11 Landschapseenheden en Kernen
Bijlage 1 Kenmerken 11 Landschapseenheden en Kernen Open broek en ruggen Stroomruggen en terrassen Uiterwaarden/kronkelwaarden/komgronden Broekland Es, populier, zwarte els, zomereik, zachte berk, iep
Functionele AgroBiodiversiteit (FAB) voor natuurlijke plaagbeheersing
Functionele AgroBiodiversiteit (FAB) voor natuurlijke plaagbeheersing Marian Vlaswinkel Praktijkonderzoek Plant & Omgeving, Sector Akkerbouw, Groene Ruimte en Vollegrondsgroenten (PPO-AGV) 22 oktober 2010
Informatiemiddag Brainstorm Zieplaweb 26 maart 2015
Informatiemiddag Brainstorm Zieplaweb 26 maart 2015 Dagvoorzitter: Sprekers: Aanwezig: Ruud Mantingh Joost Verhagen, Anton van der Vegt en Vanessa Michel, Leen Moraal, Thale Roosien 40 personen Doel: Hoe
Natuurlijk en effectief plagen bestrijden met aaltjes
Natuurlijk en effectief plagen bestrijden met aaltjes Natuurlijk plagen bestrijden Nematoden Aaltjes Emelten, engerlingen, larven van de taxuskever en buxusmotrupsen kunnen behoorlijke schade aanrichten
Planten voor de Prins Werkmap Tweede graad Basisonderwijs
Planten voor de Prins Werkmap Tweede graad Basisonderwijs Tekeningen: Jowan De Saedeleer Inleiding Wil jij Prins Baldewijn helpen om terug in zijn kasteel te gaan wonen? Dan moet je op zoek gaan naar nuttige
de (on?)zin van het werken met streekeigen plantgoed
baron ruzettelaan 35 8310 brugge tel (050) 36 71 71 fax (050) 35 68 49 www.wvi.be de (on?)zin van het werken met streekeigen plantgoed boompjes planten: een pleidooi voor streekeigen, autochtoon en biodiversiteit
Inventarisatie beschermwaardige bomen Gemeente Heerenveen
Boomnummer 169 Adres Eerste compagnonsweg 1 Bontebok Eigenaar/beheerder Particulier Coördinaten Noorderbreedte 52º57'48.73'' Oosterlengte 6º01'27.45'' Amerikaanse eik (Quercus rubra) Afmetingen Omtrek
Verplaatsing houtsingel
Ten behoeve van de herontwikkeling van locatie De Hokhorst in Renswoude moeten een watergang en een aangrenzende houtsingel ca. tien meter naar het oosten worden verplaatst. Om te voorkomen dat deze verplaatsing
BESTUIVERS IN HET LANDSCHAP
BESTUIVERS IN HET LANDSCHAP INTRODUCTIE Biodiversiteit: Biodiversiteit of biologische diversiteit is een graad van verscheidenheid aan levensvormen binnen een gegeven ecosysteem, bioom of een gehele planeet.
LEVEN MET BOMEN. Dirk Criel
LEVEN MET BOMEN Dirk Criel Wat is een boom? Is dit een boom? Hoe ziet een boom eruit? kroon = het gedeelte van de boom boven de takvrije stam kruin = het geheel van bladeren en twijgen Stamopbouw Het
Biologische bestrijding van bladluizen in paprika. Aphidoletes kan meer dan we denken.. Jeroen van Schelt. Koppert Biological Systems
Biologische bestrijding van bladluizen in paprika. Aphidoletes kan meer dan we denken.. Jeroen van Schelt Koppert Biological Systems Belangrijkste bladluizen in paprika Aulacorthum solani Boterbloemluis
Grote vos Nymphalis polychloros
Nymphalis polychloros Jan Goedbloed Soortbeschrijving De is een grote bruinrode vlinder, behorend tot de familie van de schoenlappers Nymphalidae waar ook, Atalanta, Dagpauwoog, Gehakkelde aurelia en Distelvlinder
ENGERLINGEN LASTIGE GASTEN!
ENGERLINGEN LASTIGE GASTEN! Wilma Windhorst, Biocontrole BV Copyright Biocontrole ENGERLINGEN Verzamelnaam voor larven van bladsprietkevers Verschillende soorten kevers met verschillende levenswijze en
Beheer kastanjemineermot. Henry Kuppen. Boomverzorging Ziekte- en plaagmanagement Beerseweg 50 Mill
Beheer kastanjemineermot Henry Kuppen Boomverzorging Ziekte- en plaagmanagement Beerseweg 50 Mill 0485-455 557 www.kuppen-bomen.nl Kastanjemineermot Cameraria ohridella PROGRAMMA Levenscyclus Gevoelige
Wat is essentaksterfte?
Wat is essentaksterfte? Essentaksterfte is een ziekte die wordt veroorzaakt door de schimmel (vals wit bladvlieskelkje, Chalara fraxinea). Door de aantasting van essentaksterfte verzwakt de boom dusdanig
Informatieblad Hoe herken ik de eikenprocessierups?
Informatieblad Hoe herken ik de eikenprocessierups? voor groenbeheerders, boomkwekers en particulieren Sinds 1987 vormt de eikenprocessierups een jaarlijks terugkerend probleem in een groot deel van Nederland.
plantenkennis loofbomen
plantenkennis loofbomen Colofon Auteurs Jan van Driel Redactie Evelien Delhez Beeld Ontwikkelcentrum, Jan van Driel Ontwerp omslag & opmaak binnenwerk Buro Gom, Jeroen Reith Inleiding Het leren herkennen
KENNISBUNDEL. Biologische aardappelen. Mei 2013 ZIEKTEN EN PLAGEN / INSECTEN. www.dlvplant.nl TEELTTECHNISCHE ASPECTEN LOOFDODEN
KENNISBUNDEL Biologische aardappelen Mei 2013 TEELTTECHNISCHE ASPECTEN LOOFDODEN ZIEKTEN EN PLAGEN / VIRUSZIEKTEN ZIEKTEN EN PLAGEN / PHYTOPHTHORA INFESTANS ZIEKTEN EN PLAGEN / RHIZOCTONIA SOLANI DE SMAAK
Cursus herkennen bomen en struiken. i.o.v.
Cursus herkennen bomen en struiken i.o.v. Wat moet je meenemen? Bomen staan soms verder van de openbare weg. Twijgen, knoppen en bladeren zitten soms vrij hoog om details te zien. Zorg dat je een verrekijker
Emmastraat, richting Boulevard Heuvelink vanaf de Parkstraat Lindes, 15 bomen, waarvan 3 onder de 25cm
Watertuin Berk 40 cm Emmastraat, richting Boulevard Heuvelink vanaf de Parkstraat Lindes, 15 bomen, waarvan 3 onder de 25cm Emmastraat richting Steenstraat vanaf de Parkstraat Lindes, 21 bomen, resp. 30,31,35,32,32,37,34,41,36,30,39,41,30,29,37,34,39,35,31,28
Koolmezen in Gent, Dendermonde en Sint-Niklaas: een dramatisch broedseizoen in 2015
Koolmezen in Gent, Dendermonde en Sint-Niklaas: een dramatisch broedseizoen in 215 Het koolmezen broedseizoen 215 ligt alweer een tijdje achter ons. Algemeen kunnen we stellen dat het broedseizoen 215
De Natuurkalender. Het klimaat verandert en de natuur doet mee, heb jij het al gemerkt? Lesbrief over de relatie tussen klimaatverandering en natuur
De Natuurkalender Het klimaat verandert en de natuur doet mee, heb jij het al gemerkt? Lesbrief over de relatie tussen klimaatverandering en natuur Docentenhandleiding Basisonderwijs COLOFON Check it out!
Lijst van planten die geplukt mogen worden voor de herbariumwedstrijd
Lijst van planten die geplukt mogen worden voor de herbariumwedstrijd Bomen en struiken (alleen de bladeren plukken) 10 soorten verplicht 1. acacia 2. Amerikaanse eik 3. berk 4. beuk 5. braam 6. els 7.
info@copijn.nl Inhoud 1 2 3 4 1 2 1 De Richtlijnen NVTB Versie 2013 kunnen gedownload worden van de site www.boomtaxateur.nl. 2.3.1 Waardecategorie A 2.3.2 Waardecategorie B 2.3.3 Waardecategorie C
Landschapselementen; hoe zien ze eruit? 2017
Landschapselementen; hoe zien ze eruit? 2017 Landschapselementen die in aanmerking komen voor de regeling Vouchers voor Landschapselementen bestaan uit inheemse bomen en struiken. Rondom het erf gaat het
Workshop eikenprocessierups
Workshop eikenprocessierups Klantendag Benchmark Gemeentelijk Groen Wageningen, 13 november 2018 Joop Spijker Inleiding Interactief Leidraad eikenprocessierups Eikenprocessierups (Thaumotopea processionea)
Toelichting BER Bisschopsweg 24 mei 2017 Arthur Wopereis
Toelichting BER Bisschopsweg 24 mei 2017 Arthur Wopereis Inhoud bijeenkomst Voorstellen Uitleg BER-BEA Uitleg over vochtbalans en groeiplaatsfactoren Overzichtskaartje /conclusies BER Welke grootte boom
Functionele AgroBiodiversiteit (FAB) voor natuurlijke plaagbeheersing
Functionele AgroBiodiversiteit (FAB) voor natuurlijke plaagbeheersing Marian Vlaswinkel Praktijkonderzoek Plant & Omgeving, Sector Akkerbouw, Groene Ruimte en Vollegrondsgroenten (PPO-AGV) 22 oktober 2010
Amerikaanse vogelkers door evolutie ingehaald. Barbara Gravendeel & Menno 10 december 2016
Amerikaanse vogelkers door evolutie ingehaald Barbara Gravendeel & Menno Schilthuizen @Florondag, 10 december 2016 Prunus serotina (Amerikaanse vogelkers) In 1630 geïntroduceerd, oorspronkelijk uit Noord
Notitie. 1 Korte toelichting op de boominventarisatie
Notitie Referentienummer Datum Kenmerk 335126 13 mei 2014 Betreft Boominventarisatie Campus WUR Wageningen, Campus Plaza en 3 e kwadrant 1 Korte toelichting op de boominventarisatie 1.1 Toekomst van de
Beheerplan Bloemendaalsebos
Bosbeheerplan Bloemendaalsebos Februari 2011 Inleiding Bestaande kwaliteit Uitgangspunten bosbeheer Het beheer Beheermethodiek Noten Bijlagen Inleiding Dit bosbeheerplan is gemaakt door Dik Vonk in samenwerking
Wijzigingen hoofdstuk 51 Groenvoorzieningen
Hoofdstuk 51 Groenvoorzieningen Wijzigingen hoofdstuk 51 Groenvoorzieningen - aanvulling bepalingen teelgrond - aanpassing bepalingen iepenziekte - uitbreiding met bestrijden eikenprocessierups en luizen
Plant Goed aanbevelingslijst
Plant Goed aanbevelingslijst Lijst streekeigen groen voor houtelementen De soorten in onderstaande tabellen die rood gemarkeerd staan mogen enkel gebruikt worden als gecertificeerd autochtoon plantmateriaal.
Stichting Iepenwacht Groningen
Van iepenwacht naar bomenwacht Stichting Iepenwacht Groningen Opgericht juni 2005 Stichting Iepenwacht Groningen April 2014 Iepenwacht Groningen POP subsidie 2001 2005 Inventarisatie iepen per gemeente
Informatie over het herbarium
Informatie over het herbarium Het woord herbarium is afkomstig van het Latijnse woord Herba dat kruid betekent. Een herbarium is eigenlijk een verzameling kruiden. Maar het bevat ook bladeren, bloeiwijzen
INSECTENPLAGEN OP BOMEN EN STRUIKEN IN 2001
DKV In Duitsland houdt naast de overheid ook de DKV ( Deutsche Kontroll Verein), een privaatrechtelijke vereniging, zich bezig met het selecteren, registreren en controleren van herkomsten. Voor soorten,
Erfverbeteringsplan. Fam. Hamming Beerzerweg 28 INHOUD. 1) Aanleiding 2) Situatie 3) Foto collage verbeterpunten
Erfverbeteringsplan Fam. Hamming Beerzerweg 28 INHOUD 1) Aanleiding 2) Situatie 3) Foto collage verbeterpunten Bijlage: Erfschets Werkplan en begroting Werkplan Beheer adviezen ( onderhoudswijzers) Eigenaar:
Inpassingsplan Kavel B (zuidelijke kavel) Leiweg VM aanleg 3000 m 2 natuur
Inpassingsplan Kavel B (zuidelijke kavel) Leiweg 16-8-2018 VM aanleg 3000 m 2 natuur Bij de aanleg en onderhoud van het stuk natuur achter de woonbestemming gelegen op de locatie Leiweg ongenummerd perceel
Informatieblad. Week n 19 : van 7 mei tot en met 13 mei 2018
Informatieblad Week n 19 : van 7 mei tot en met 13 mei 2018 Wist u dat? In de loop der jaren had het grassentuifmeelseizoen de neiging om vroeger te beginnen in België 1. Ook in 2018 volgt de bevestiging
ALLES WAT JE WILT WETEN OVER BOMEN
3 8 6 10 ALLES WAT JE WILT WETEN OVER BOMEN Een boom is...... een vaste plant met een houten stam en een kruin, alleen noemen de onderdelen anders dan bij een plant. Delen van de boom Laat de kinderen
5. Hoe komt het dat de brulkikker niet meer in Nederland voorkomt?
Lesbrief Help, een brulkikker! Wat weet je al? 1. Welke namen zijn genoemd voor deze kikker? 2. Wat eet deze kikker? 3. Waar komt deze kikker van oorsprong vandaan? 4. Hoe is deze kikker in Nederland gekomen?
Landschappelijke inpassing Karreveld Karreveld 10, Roggel - PNR 6089NC /031213
INLEIDING Het plangebied is gelegen in een jong ontginningslandschap ten noordwesten van de kern Roggel. plangebied plangebied in het veld BEPLANTINGSPLAN 051113-1:1250 H1 Beukenhagen B1 Platanen S1 infiltratie
Loof-en naaldbomen. Naam :
Loof-en naaldbomen Naam : Veel bomen maken een bos In een boomgaard staan soms honderden bomen, en toch is een boomgaard geen bos. Ook in een park kun je veel bomen zien, maar een park is beslist geen
AIRALLERGY Belgisch Aërobiologisch Surveillance Netwerk
AIRALLERGY Belgisch Aërobiologisch Surveillance Netwerk Informatieblad Week 18: van 1 mei tot en met 7 mei 2017 Wist u dat? De paardenkastanje (Aesculus) is een entomofiele boom. Dit betekent dat het stuifmeel
T2. Planten. 2009 Biosoft TCC - Lyceumstraat
T2. Planten T2. Planten (les 1. Tuinkers) De natuurwetenschappelijke methode Opdracht 2 blz. 33 1. Wat willen we onderzoeken? Waarom kwaakt de kikker? 2. Wat veronderstellen we? Je bedenkt een antwoord
Nematodenproef bestrijding dennenprocessierups Thaumetopoea pityocampa
Nematodenproef bestrijding dennenprocessierups Thaumetopoea pityocampa Spanje, Javea, Cap Sant Antoni december 2013 - februari 2014 Door: Silvia Hellingman-Biocontrole Onderzoek en Advies en Jan van Eijle
Nederlandse bomen herkennen een eenvoudige handleiding v0.4 J Holtman
Nederlandse bomen herkennen een eenvoudige handleiding v0.4 J Holtman Met deze eenvoudige handleiding kun je ongeveer 25+ bekende Nederlandse bomen herkennen. Bomen herkennen is een specialisme. Deze korte
Landschappelijke inpassing bouwkavels Wamelinkweg In opdracht van H. van Duinen, Winterswijk Colofon Rapportnummer 1566 Projectnummer 2598 Opdrachtgever Contactpersoon Opdrachtnemer Auteur(s) Controle
Beatrixpark visie, beheer- en onderhoudsplan
Beatrixpark visie, beheer- en onderhoudsplan november 2017 Inhoudsopgave Interventies fase 1 Interventies fase 2 van analyse tot visie 2 uitwerkingen karakteristieke zones Beheer en onderhoudsplan Interventies
Informatieblad. Week n 17 : van 23 april tot en met 29 april 2018
Informatieblad Week n 17 : van 23 april tot en met 29 april 2018 Wist u dat? De paardenkastanje (Aesculus) is een entomofiele boom. Dit betekent dat het stuifmeel hoofdzakelijk verspreid wordt via insecten,
Stichting De Lotus kinderopvang/bso Protocol hygiëne.
Stichting De Lotus kinderopvang/bso Protocol hygiëne. Kinderopvang is aan kwaliteitsregels gebonden. Gelukkig maar want ouders willen graag het beste voor hun kind en daar komt hygiëne ook bij kijken.
Informatieblad. Week 17: van 22 tot en met 28 april 2019
Informatieblad Week 17: van 22 tot en met 28 april 219 Wist u dat? De paardenkastanje (Aesculus) is een entomofiele boom. Dit betekent dat het stuifmeel hoofdzakelijk verspreid wordt via insecten, waardoor
De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 15 december 2015. Beste natuurliefhebber/-ster,
De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 15 december 2015 Beste natuurliefhebber/-ster, De dag begon mistig en op meerdere plaatsen bleef de mist de hele dag hangen. Gelukkig scheen in Beijum de zon. Doordat
Verslag geleide bestrijding wortelvlieg 2016
Verslag geleide bestrijding wortelvlieg 2016 In het kader van IPM ondersteunt Inagro ook dit jaar opnieuw de worteltelers bij de geleide bestrijding van de wortelvlieg. Na de zaai van de wortelen, kwam
Bijlagen cursus vogels in de tuin
Bijlagen cursus vogels in de tuin Opmaak Koen Leysen koen.leysen@natuurpunt.be Vogelvriendelijke bomen voor de tuin (met de maximale hoogten) Grote bosbomen (plant deze niet tenzij u een enorme tuin hebt)
GOED LEVEN MET ALLERGISCHE RINITIS
GOED LEVEN MET ALLERGISCHE RINITIS Tips kunnen op geen enkele manier professione(e)l(e) medisch(e) advies, zorgen of aandacht vervangen. Als u twijfelt of het advies op u van toepassing is, praat dan met
A bat friendly colour spectrum? Effecten van klimaatverandering op vleermuizen
A bat friendly colour spectrum? Effecten van klimaatverandering op vleermuizen Herman Limpens en Jasja Dekker Effecten van klimaatverandering op vleermuizen?? Vooral: analyserende speculerende verhalen
PRINCIPEDETAILS OPENBARE RUIMTE ANNA S HOEVE
PRINCIPEDETAILS OPENBARE RUIMTE ANNA S HOEVE Principedoorsnede gebiedsontsluitingsweg: Minckelersstaat Trottoir: betontegel 30x30x8 grijs met basalttoeslag. Fietspad: betontegel 30x30x8 rood met basalttoeslag
Landschappelijke inpassing Waterweg 12
Landschappelijke inpassing Waterweg 12 Naam: Adres: Waterweg 12 Beemte Broekland E-mail: Telefoon: Rosendael 2a 6891 DA Rozendaal Contactpersoon: j. Zwanenburg Datum: 16-2-2012-1 - 1 Inleiding De familie
verder te verkleinen, wordt de variëteit aan boomsoorten aanzienlijk vergroot.
tekst en foto s jeroen bosch NAAR EEN DUURZAAM BOMENBESTAND Rotterdam kiest voor een veel gevarieerdere aanplant Eerder sloegen de iepziekte en kastanjemineermot gaten in het straatbeeld. Door de essentaksterfte,
Beestige Buren. Naverwerking in de klas
Beestige Buren Naverwerking in de klas INHOUD 1. Kaartje aan Klauw 1.1 Voorbereiding 1.2 Uitleg 2. Inhoud van het spel 2.1 Deel 1: uitkijkposten in Vlasroterbeek 2.2 Deel 2: de buurtbewoners 2.3 Deel 3:
Toxoplasmose bij de rode eekhoorn, een update
Toxoplasmose bij de rode eekhoorn, een update In 2014 werden in de zomer en herfst enkele honderden dode eekhoorns gemeld. Er kwamen zelfs berichten dat eekhoorns dood uit de boom vielen. Onderzoek dat
VOLSOG. Het belang van natuurlijke vijanden voor een geïntegreerde plaagbeheersing (IPM)
VOLSOG Het belang van natuurlijke vijanden voor een geïntegreerde plaagbeheersing (IPM) Functionele Agro-Biodiversiteit (FAB) = de natuurlijke soortenrijkdom van planten en dieren die nuttige functies
Discussiestuk Nieuw beleid kapvergunningen Lijst van beeldbepalende bomen
Discussiestuk Nieuw beleid kapvergunningen Lijst van beeldbepalende bomen Bomen over bomen 22 mei 2008 Aanleiding Huidige situatie Opzet nieuwe regelgeving Weigeringsgronden Wel of geen meldingsplicht
Kampeertarieven Standaard Standaard + Comfort. Kortingskaarten Standaard Standaard + Extra korting met de kortinskaarten! 7 = 6 14 = 12 21 = 18
Kampeertarieven Standaard Standaard + Comfort Laagseizoen - t/m - - t/m - - t/m - - t/m -0 0+ veld ( personen) Camperplaats 9,0 0,0,0,0,00 Extra persoon laagseizoen,,,,, Kampeertarieven zijn inclusief:
verwerking : wat is een bos?
verwerking : wat is een bos? Leven vestigt zich op plaatsen waar het goed is om te leven. Er zijn verschillende factoren die de leefomgeving vorm geven : levende factoren, niet-levende factoren en menselijke
Natuurmanagement basis Biotoop Bos dag 1
C U R S U S Natuurmanagement basis Biotoop Bos dag 1 Martin Winnock, inverde 1 Bossen in Vlaanderen Het b o s in Eu ro pa 146.000 ha 2 Verschuiving bosareaal van west naar oost! BBB - Bosbeheer deel 1
Laura Kuipers, Janneke Scholten & Maurice La Haye De eikelmuis in Nederland
Laura Kuipers, Janneke Scholten & Maurice La Haye De eikelmuis in Nederland Deze onderzoeken waren mogelijk dankzij subsidies van de Provincie Limburg, het Ministerie van Economische Zaken en met toestemming
De historische beplanting van de Nieuwe Hollandse Waterlinie: resultaten van een veldinventarisatie op zeven forten. Martijn Boosten & Patrick Jansen
De historische beplanting van de Nieuwe Hollandse Waterlinie: resultaten van een veldinventarisatie op zeven forten Martijn Boosten & Patrick Jansen Wageningen, mei 009 Boosten, M., Jansen, P. De historische
De Staart in kaart. 4 jaar bosontwikkeling op voormalige akkers
De Staart in kaart 4 jaar bosontwikkeling op voormalige akkers Esther Linnartz Juli 2008 Inleiding De Staart is een natuurgebied van 24 hectare aan noordoost kant van Oud-Beijerland en ligt aan de oevers
Bijen terug op het. (bio en biodynamische) landbouw bedrijf. De Odin-imkerij case. Biobeurs Zwolle, 18 januari 2018,
Bijen terug op het (bio en biodynamische) landbouw bedrijf. De Odin-imkerij case Biobeurs Zwolle, 18 januari 2018, 11.45-12.45 uur Fruitweelde Elze-Lia Visser-Westerweele GAOS Ellen Krul Akkerbouwbedrijf
DELTALOCATIE DEN DOLDER Projectnummer 01742112 Van Wijnen Projectontwikkeling Midden B.V. Postbus 151 3840 AD HARDERWIJK
DELTALOCATIE DEN DOLDER Projectnummer 01742112 Van Wijnen Projectontwikkeling Midden B.V. Postbus 151 3840 AD HARDERWIJK Kwaliteitsbeoordeling van de bomen op deze locatie Door T. Katerberg European Tree
Ecosystemen (Eikenberkenbos, Waterplas, Heideveld) Planten Dieren Schimmels/Bacteriën
Ecologie les 1 op 6 januari 2016 IVN Aarde Biosfeer Ecosystemen (Eikenberkenbos, Waterplas, Heideveld) Levensgemeenschappen (Alle organismen en de relaties, Die ze met elkaar onderhouden) Abiotische milieuomstandigheden
d rm Neder wa e landopg
Opgewarmd Nederland deel Natuur, water en landbouw: aanpassen Ecosystemen en klimaat Water, mens en landschap: eeuwenlang een gevaarlijk samenspel Polders, sloten en plassen: binnenwateren in beweging