Euroblokken Docentenhandleiding. Een economieproject voor vmbo en havo/vwo van Codename Future

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Euroblokken Docentenhandleiding. Een economieproject voor vmbo en havo/vwo van Codename Future"

Transcriptie

1 Euroblokken Docentenhandleiding Een economieproject voor vmbo en havo/vwo van Codename Future 1

2 1. Algemene informatie uroblokken is een ideale lessenserie om actuele thema s rond de euro te koppelen aan de lessen economie. uroblokken kan ook prima gebruikt worden tijdens een projectweek over Europa. Het belang van de euro in het dagelijks leven van de leerlingen en de voor- en nadelen van de euro komen aan bod. uroblokken bestaat uit 8 interactieve, digitale lessen van 50 minuten en een afsluitende interviewopdracht Euroreporters van 4 lesuren. De lessen sluiten aan bij de lesmethoden economie voor leerjaar 2 en 3 VMBO en HAVO/VWO. De lessen kunnen los van elkaar gebruikt worden. Met uroblokken krijgen leerlingen inzicht in het belang van de euro in hun dagelijks leven en leren ze de voor- en nadelen van de euro kennen. Het onderwerp euro is gerelateerd aan bestedingen en activiteiten die voor jongeren belangrijk zijn, zoals mode, scooters, vakantie en bijbaantjes. In de lessen is gebruik gemaakt van filmfragmenten, artikelen op internet en interactieve opdrachten. Elke les wordt afgesloten met een eindopdracht, waarbij leerlingen een digitale applicatie gebruiken. De leerlingen maken de lessen individueel in de Workspace. Docenten begeleiden de lessen en de afsluitende interviewopdracht. Docenten zijn betrokken bij en verantwoordelijk voor de uitvoering van het project. Codename Future biedt ondersteuning bij het in gebruik nemen van de lessen. uroblokken is mogelijk gemaakt dankzij een bijdrage van het Europafonds. 2. Resultaat van de uroblokken Een les in de Workspace noemen we een uroblok. Voor verschillende thema s die in de lesmethode economie aan de orde komen, hebben we een bijbehorende les gemaakt. In de tabel hieronder is per thema aangegeven hoe het bijbehorende uroblok heet en wat het doel van de les is. 2

3 Thema uroblok in de Lesdoel Workspace Geld Echte euro s Leerlingen kennen de (echtheids)kenmerken van de euromunten en biljetten en weten waarom we in Nederland met de euro betalen. Kopen Op vakantie Leerlingen weten dat je op vakantie in een euroland makkelijk prijzen kunt vergelijken en zo beter kunt beslissen of je iets zult kopen. Inkomen Euro s voor later Leerlingen weten dat de pensioenen in de eurolanden erg uiteen lopen en dat dit aangepast moet worden voor een stabiele euro. Productie Produceren in Europa Leerlingen weten dat de Europese Unie allerlei regels heeft opgesteld waar producenten aan moeten voldoen. Arbeid Ik vertrek! Leerlingen weten wat ze moeten doen als ze in een ander land van de Europese Unie gaan werken. Europa De markt van Europa Leerlingen weten dat de interne markt van de Europese Unie gunstig is voor bedrijven uit de EUlanden en nog gunstiger voor bedrijven uit de eurolanden. Overheid Hand op de knip Leerlingen weten dat de hoogte van het begrotingstekort en de staatsschuld van eurolanden van invloed is op de waarde van de euro. Wereld Wereldhandel Leerlingen weten dat de interne markt van de Europese Unie invloed heeft op de wereldhandel en niet altijd goed uitpakt voor ontwikkelingslanden. Interviewopdracht Euroreporters Leerlingen weten dat mensen verschillend denken over de euro. Ze kunnen hun eigen mening over de euro vergelijken met die van anderen. Leerlingen gaan in groepjes met de camera op pad en vragen passanten naar hun mening over de euro. Ze maken van het beeldmateriaal een korte film en presenteren de filmpjes aan elkaar. 3

4 3. Aansluiting bij lesmethoden Begrippen uit lesmethode toepassen uroblokken sluit aan bij veelgebruikte lesmethoden economie. Een uroblok kan daarom prima gebruikt worden als afrondende les, nadat een hoofdstuk is behandeld. De begrippen die in een hoofdstuk aan de orde zijn geweest, worden in een uroblok toegepast. In de Workspace staat bij elk uroblok aangegeven om welke begrippen het gaat. Een uroblok kan eventueel ook ter vervanging van (delen van) een hoofdstuk worden gebruikt. In de tabel hieronder is beschreven welke uroblokken bij welke hoofdstukken aansluiten. Projectweek Europa uroblokken kan ook goed ingezet worden tijdens een projectweek over Europa. In totaal is voor 12 lesuren materiaal gemaakt. Behalve de euro komen ook andere Europese aspecten aan de orde, zoals werken in Europa, produceren in Europa, de interne markt van Europa en dergelijke. Speciaal voor gebruik tijdens een projectweek hebben we de afsluitende opdracht Euroreporters gemaakt, waarin leerlingen met de camera op pad gaan om mensen te interviewen over de euro. Twee niveaus uroblokken is op twee niveaus gemaakt, VMBO en HAVO/VWO. De opbouw van de les en de inhoud verschilen niet wezenlijk van elkaar. Bij de HAVO/VWO versie zijn enkele extra of vervangende vragen opgenomen die meer analyse en interpretatie vereisen. De eindopdrachten zijn bij beide niveaus gelijk. Nieuwe economieprogramma n.a.v. commissie Teulings De lesmethoden voor HAVO/VWO hebben een ingrijpende wijziging ondergaan als gevolg van de herziening van het economieprogramma in de tweede fase. De herziening is gebaseerd op het advies van de commissie Teulings Economie moet je doen. De inhoud van de uroblokken sluit aan bij meerdere hoofdstukken uit de vernieuwde lesmethode Praktische Economie voor 3 HAVO. In het schema is dit aangegeven. Europese en Internationale Oriëntatie In de tweede en derde klas is een nieuw vak geïntroduceerd: Europese en Internationale Oriëntatie (EIO). Het wordt gegeven aan scholen die tweetalig onderwijs geven en bij ELOSscholen. Het vak bestaat uit een kennisdeel en een activiteitendeel. De uroblokken zijn geschikt om bij EIO in te zetten. Bijvoorbeeld de uroblokken De markt van Europa, Wereldhandel en Hand op de knip 4

5 Aansluiting uroblokken bij lesmethoden economie uroblok in de Workspace Economisch bekeken 1) Pincode onderbouw - editie Pincode onderbouw 4 e editie Pincode onderbouw 4 e editie Pincode onderbouw 4 e editie havo/vwo Praktische economie (3 e druk) Praktische economie vmbo t onderbouw Praktische economie 3 havo onderbouw (Economie moet je doen) Echte euro s Thema: geld Op vakantie Thema: kopen Euro s voor later Thema: inkomen Produceren in Europa Thema: produceren Ik vertrek! Thema: arbeid De markt van Europa Thema: Europa Hand op de knip Thema: overheid Wereldhandel Thema: wereld H = Hoofdstuk uit de lesmethode 1) Economisch bekeken: H1 H1 H1 H1 H1 H2.1 H2.5 H1 H4/H H4/ H2 H2 H2 H2.3 H1 5 H8.1 H1 H1 H2 H3 H3 H4 H2.2 H2 H2/H H3 H4 H4 H3 H4/H H2 3 5 H7 H5/ H5 H5 H5 H8 H8 H8.2 H8 H7.1 H6 H6 H7.1 H10 H3/H9 H7.2 H8.3 H6 H6 H7 H7 H6 H7 H4/H9 H8 H7.2 H7 H8 H7.2 H11 H3 H7.3 H7.3 H7.4 H7.4 vmbo bk onderbouw vmbo kgt basisvorming vmbo vbo/mavo vmbo t/havo onderbouw havo vwo 5

6 Vervolg: Aansluiting uroblokken bij lesmethoden economie (Index) uroblok in de Workspace Index, economie voor de leerwegen vmbo-kgt Index, economie voor de leerwegen Vmbo-b Index (mensen en econmie) 3 havo / vwo EcoMo onderbouw(d) havo/vwo onderbouw Index Havo/vwo onderbouw Index vmbo-t/havo onderbouw Index vmbo-kgt onderbouw Index vmbo-b(k) onderbouw Echte euro s H1-1, H6-1 H2-2, H2-2, H2-2, H2-2, Thema: geld H6-1, H6-3 H6-3 H6-3 H6-1, H6-2 1b Op vakantie H3-1, H1-1, H1 Module H1, H1, H1, H1, Thema: kopen H4-1, H4-1, Economie H2-1, H2-1, H2-1, H2-1, H4-2, Thuis 1, 3 H2-2, H2-2, H2-2, H2-2, H7-1, 1 H3-1, H3-1, H3-1, H3-1, H6-1 H6-1 H6-1 H3-2, 1a H6-3 Euro s voor H2-2, H5-2, H3, Module H 1- H 1-2, H5-2, H4-2, later H8-3, H7-3 H5 Economie 2, H4- H4-1, H6-4 H6-4 Thema: H8-5 Thuis 2 1, H5- H5-2, inkomen 2, H6- H6-4 4 Produceren in H1-2, H1-2, H2 Module H3-2, H3-2, H3-2, H7-4 Europa H3-2, H3-1, Management H3-3 H3-3 H3-3 Thema: H6-2, H6-2, en produceren H8-1, organisatie, 2a 1, 2, 3 2 Ik vertrek! H2-1, H2-1, H3 Module H1-2, H1-2, H1-3, H1-3, Thema: H4-3, H4-2, Economie en H2-3, H2-3, H2-3, H2-3, arbeid H5-3, H5-3, maatschappij H2-4, H2-4, H2-4, H2-4, H9-4, H8-3, 1 H4-2 H4-2 H4-1 H4-1 2b 2b 6

7 Vervolg: Aansluiting uroblokken bij lesmethoden economie (Index) De markt van H3-4, H2-3, H1-4, H1-4, H4-4, H4, Europa H5-4 H4-3 H4-4, H4-4, H5-4 H5-4 Thema: H5-4 H5-4 Europa Hand op de H1-3, H2-2, H3, Module H1-3, H1-3, H1-4, H1-4, knip H5-2, H5-2, H5 Economie en H3-4, H3-4, H3-4, H4-3, Thema: H6-2, H6-3, maatschappij H4-3, H4-3, H4-2, H5 overheid H7-4, H7-3, 2 H5-1, H5-1, H5-1, H8-3, H8-2, H5-3 H5-3 H5-3 H8-4, 3 3 Wereldhandel H3-4, H3-3, H4 Module H7 H7 H7 H7 Thema: H6-4, Economie en wereld H8-1, 4 maatschappij 3 4 7

8 4. Organisatie rondom uroblokken De 8 uroblokken van 1 lesuur Leerlingen maken de uroblokken in de Workspace, achter de computer. U heeft voor elk uroblok 1 lesuur nodig in de mediatheek. Van Codename Future krijgt u voor elke leerling een inlogcode. Hiermee kunnen ze inloggen in de Workspace. Benodigdheden 8 uroblokken: - computerlokaal, liefst voor elke leerling 1 computer, eventueel 2 leerlingen per computer; - inlogcodes, voor elke leerling 1, worden door Codename Future beschikbaar gesteld. Afsluitende uroblok Euroreporters De afsluitende opdracht Euroreporters duurt 4 uur. Hiervoor is een papieren stappenplan gemaakt, dat in de bijlage is bijgevoegd. Benodigdheden afsluitende uroblok Euroreporters: - stappenplan en pen - 1 e uur: flipovervel + stift, klaslokaal of andere ruimte om te werken; - 2 e uur: camera, pen en papier; - 3 e uur: computer (Mediatheek) of filmpjes te monteren (kunnen leerlingen eventueel thuis doen); - 4 e uur: klaslokaal, digibord of beamer en projectiescherm. Nakijken De antwoorden van de uroblokken staan in de Workspace. Leerlingen kunnen het juiste antwoord bekijken nadat ze zelf een antwoord hebben ingetypt door onderaan de pagina te klikken op 'Toon antwoorden'. Ervaring leert dat het docenten veel tijd kost om alle antwoorden na te kijken, terwijl het niet heel veel oplevert. We adviseren u om steekproefsgewijs de invullingen na te kijken en/of de les klassikaal te bespreken en daarbij te focussen op de resultaten van de opdrachten (waarin moet doorklinken dat de leerlingen de stof hebben begrepen). Begeleiding vanuit Codename Future In samenspraak met docent en relatiemanager kan Codename Future een draaiboek opstellen voor de implementatie van de uroblokken. Ook kan Codename Future ondersteuning bieden bij de kickoff, of bij de uitvoering van de digitale werkvormen en de eindopdracht. Vraag uw relatiemanager naar de mogelijkheden. 8

9 5. Opbouw van de lessen Elk uroblok in de Workspace werkt toe naar een eindopdracht. De stof in de les is een voorbereiding op de eindopdracht. Een les in de Workspace wordt daardoor betekenisvol, want het geleerde wordt direct in de praktijk gebracht bij de eindopdracht. Elk uroblok bestaat uit de volgende opbouw: Hoofdstuk 1: - Wat ga je doen: korte beschrijving van de eindopdracht waar leerlingen naartoe werken; - Begrippen uit de lesmethoden die in de les worden toegepast; Hoofdstuk 2 t/m 5: - Onderdelen van de stof die aan bod komt, afgewisseld met vragen en opdrachten. Via filmpjes, artikelen op internet, cartoons en dergelijke wordt informatie aangereikt. Leerlingen maken open vragen, meerkeuzevragen, sleepopdrachten etc.; Hoofdstuk 6: - De eindopdracht. Extra informatie over de eindopdracht Elk uroblok eindigt met een eindopdracht. Voorbeelden zijn het bestellen van kleding in een Amerikaanse webshop, het maken van voorlichtingsmateriaal over vals geld voor ondernemers en het maken van een plan om een paar maanden in een Europees land te gaan werken. Voor het maken van de eindopdracht is ongeveer twintig minuten beschikbaar. De eindopdracht is zo gemaakt dat er langer aan gewerkt kan worden. Dit kunnen de leerlingen eventueel thuis doen. U kunt het afmaken van de eindopdracht als huiswerk meegeven of ze er op school langer aan laten werken. De eindopdracht wordt gepresenteerd in een ict-programma, zoals PowerPoint, Glogster of Popplet. Dat sluit goed aan bij het karakter van de lessen en bij de belangstelling van de leerlingen. Voor sommige programma s is het nodig dat leerlingen een account aanmaken. Dit duurt meestal niet meer dan een paar minuten. Ze kunnen het tijdens de eindopdracht doen. In onderstaande tabel is aangegeven welk ict-programma bij welke eindopdracht gebruikt wordt. Eventueel kunt u de accounts alvast van te voren laten aanmaken, bijvoorbeeld door de medewerker van de mediatheek, of door de leerlingen zelf. 9

10 Gebruikte ict-programma s bij de eindopdrachten van de uroblokken Bij de eindopdrachten worden verschillende ICT-programma s gebruikt. Bij de meeste moeten de leerlingen zich registreren. uroblok ICT-programma Account aanmaken? Echte euro s Ja. Er is een korte introductie over het programma Op vakantie Registreren. Euro s voor later Windows Movie Maker en Paint of PowerPoint/Paint Windows Movie Maker downloaden. Wellicht al beschikbaar op school. Produceren in Europa Ja. Er is een korte introductie over het programma. Ik vertrek! Ja. Er is een korte introductie over het programma. De markt van Europa PowerPoint of Word Nee. Hand op de knip Nee. Makkelijk programma. Wereldhandel Word of MindMapprogramma Nee. Euroreporters Filmbewerkingsprogramma, bijvoorbeeld Windows Movie Maker Windows Movie Maker downloaden. Wellicht al beschikbaar op school. 10

11 6. Informatie per uroblok uroblok Echte euro s Thema Lesdoel Aansluiting bij lesmethoden Begrippen Inhoud Eindopdracht Gebruikte ict-programma bij eindopdracht Geld Leerlingen kennen de (echtheids)kenmerken van de euromunten en biljetten en weten waarom we in Nederland met de euro betalen. Economisch bekeken: H1 Pincode onderbouw -editie vmbo t m h: H1 Pincode onderbouw 4 e editie: vmbo t/mavo, havo/vwo, vwo: H1 Praktische economie 3 e dr. vmbo t/h (/v) en vmbo kgt: H2.1/H2.5 Praktisch bekeken 3 havo onderbouw: H1 Index: zie schema op pag. 5 De euro, ruilmiddel, rekenmiddel, spaarmiddel, chartaal geld, giraal geld. Geld: waarom hebben we geld? Wie zorgt ervoor dat er munten en biljetten zijn in Nederland? Wat is het geld waard? Sinds wanneer hebben we de euro in Nederland? Euromunt: Hoe wordt de euromunt gemaakt? Wat staat er op de munt en waarom? Hoe betaal je met de euromunt? Eurobiljet: Hoe wordt het eurobiljet gemaakt? Wat staat er op een biljet en waarom? Hoe weet je of een biljet echt is? Vals geld herkennen: Voorlichtingsposter maken voor winkeliers en horeca-ondernemers over de echtheidskenmerken van eurobiljetten. Account aanmaken + introductiefilmpje kost een paar minuten. 11

12 uroblok Op vakantie Thema Lesdoel Aansluiting bij lesmethoden Begrippen Inhoud Eindopdracht Gebruikte ict-programma bij eindopdracht Kopen Leerlingen weten dat je op vakantie in een euroland makkelijk prijzen kunt vergelijken en zo beter kunt beslissen of je iets zult kopen. Economisch bekeken: H4/H5 Pincode onderbouw -editie vmbo t m h: H4/ H8.3 Pincode onderbouw 4 e editie: vmbo t/mavo, havo/vwo, vwo: H2 Praktische economie 3 e druk vmbo t/h (/v) en vmbo kgt: H2.3 / H1 Praktisch bekeken 3 havo onderbouw: H1 Index: zie schema op pag. 5 Primaire behoeften, secundaire behoefte, consumeren, bestedingspatroon, budgetplan/begroting. Vakantie in het buitenland: In welke vakantielanden kun je met de euro betalen? Valuta wisselen: Als je iets wilt kopen in een vakantieland waarin je niet met de euro kunt betalen, dan heb je buitenlands geld nodig. Hoe kom je eraan? En wat kost het? Prijzen vergelijken: Hoe weet je wat iets waard is in het buitenland? Vakantiebudget: Een vakantiebudget opstellen voor een vakantie naar Kroatië. Registreren kost hooguit een paar minuten. 12

13 uroblok Euro s voor later Thema Lesdoel Aansluiting bij lesmethoden Begrippen Inhoud Eindopdracht Gebruikte ict-programma bij eindopdracht Inkomen Leerlingen weten dat de pensioenen in de eurolanden erg uiteen lopen en dat dit aangepast moet worden voor een stabiele euro. Economisch bekeken: H1 Pincode onderbouw -editie vmbo t m h: H2 Pincode onderbouw 4 e editie: vmbo t/mavo, vwo: H3 Pincode onderbouw 4 e editie havo/vwo: H4 Praktische economie 3 e dr. vmbo t/h (/v) en vmbo kgt: H2.2 Praktisch bekeken 3 havo onderbouw: H2 Index: zie schema op pag. 5 Inkomen, bruto loon, netto loon, werkgever, werknemer, deeltijdbaan, voltijdbaan. Wat is pensioen?: Wat is AOW en wat is een aanvullend pensioen? Wanneer met pensioen?: Waarom verschilt de pensioenleeftijd van land tot land? Pensioenleeftijd omhoog?: Moeten we straks langer doorwerken? En waarom? Wat heeft een hogere pensioenleeftijd met Europa en met de euro te maken? De ideale pensioenleeftijd: Filmpje maken van tekst en afbeeldingen: de ideale pensioenleeftijd in de Europese Unie. Windows Movie Maker en Paint. Alternatief: PowerPoint en Paint. Windows Movie Maker downloaden. Wellicht heeft de school een ander filmbewerkingsprogramma beschikbaar. 13

14 uroblok Produceren in Europa Thema Lesdoel Aansluiting bij lesmethoden Begrippen Inhoud Eindopdracht Gebruikte ict-programma bij eindopdracht Produceren Leerlingen weten dat de Europese Unie allerlei regels heeft opgesteld waar producenten aan moeten voldoen. Economisch bekeken: H2/H3 Pincode onderbouw -editie vmbo t m h: H3 Pincode onderbouw 4 e editie: vmbo t/mavo, vwo: H4 Pincode onderbouw 4 e editie havo/vwo: H3 Praktische economie 3 e dr. vmbo t/h (/v) en vmbo kgt: H2.2 Praktisch bekeken 3 havo onderbouw: H2 Index: zie schema op pag. 5 Produceren, de marketingmix, concurrentie, investeren, de productieweg, bedrijfskosten. Telefoonoplader: Hoe heeft de Europese Unie ervoor gezorgd dat we strasks met 1 oplader alle mobiele telefoons in de Europese Unie kunnen opladen? Zet het op een etiket: Hoe zorgt de Europese Unie dat consumenten goede informatie krijgen de voeding die ze in de winkel kopen? Niet elk ei hoort erbij: Hoe heeft de Europese Unie een eind gemaakt aan legbatterijen? Verbeterd product: Presenteren van een plan voor het verbeteren van een bestaand product en de rol die de Europese Unie daarbij kan spelen. Account aanmaken + introductiefilmpje kost een paar minuten. 14

15 uroblok Ik vertrek! Thema Lesdoel Aansluiting bij lesmethoden Begrippen Inhoud Eindopdracht Gebruikte ict-programma bij eindopdracht Arbeid Leerlingen weten wat ze moeten doen als ze in een ander land van de Europese Unie gaan werken. Economisch bekeken: H7 Pincode onderbouw -editie vmbo t m h: H5/H8.2 Pincode onderbouw 4 e editie: vmbo t/mavo, vwo: H5 Pincode onderbouw 4 e editie havo/vwo: H5 Praktische economie 3 e dr. vmbo t/h (/v) en vmbo kgt: H8 Praktisch bekeken 3 havo onderbouw: H8 Index: zie schema op pag. 5 Arbeidsmarkt, arbeidsplaats, vacature, werkgelegenheid, werkloosheid, solliciteren, beroepsbevolking. Werken in de Europese Unie: Welke regels zijn er als je in een ander land van de Europese Unie wilt werken? De Europese arbeidsmarkt: Hoe is het met de werkloosheid in de verschillende EU-landen? Welke arbeidsvoorwaarden gelden er? Welke verschillen zijn er tussen EU-landen op de werkvloer? Ik vertrek!: Presenteren voorbereidingen om een half jaar in een ander land van de Europese Unie te gaan werken. Account aanmaken + introductiefilmpje kost een paar minuten. 15

16 uroblok De markt van Europa Thema Lesdoel Aansluiting bij lesmethoden Begrippen Inhoud Eindopdracht Gebruikte ict-programma bij eindopdracht Europa Leerlingen weten dat de interne markt van de Europese Unie gunstig is voor bedrijven uit de EU-landen en nog gunstiger voor bedrijven uit de eurolanden. Economisch bekeken: H8 Pincode onderbouw -editie vmbo t m h: H7.1/H7.2/H8.3 Pincode onderbouw 4 e editie: vmbo t/mavo, vwo: H6 Pincode onderbouw 4 e editie havo/vwo: H7.1 Praktische economie 3 e dr. vmbo t/h (/v) en vmbo kgt: H10 Praktisch bekeken 3 havo onderbouw: H3/H9 Index: zie schema op pag. 5 Europese Unie, interne markt, import (invoer), export (uitvoer), eurozone, invoerrecht (importbelasting), wisselkoers, koersschommeling. De interne markt van de Europese Unie: Wat merk jij van de interne markt van de Europese Unie? Open grenzen: Wat zijn de voordelen van de interne markt van de Europese Unie? Zekere handel: Welk extra voordeel heeft handel drijven met andere eurolanden? Kleding kopen in de VS: kleding bestellen bij een webwinkel in de Verenigde Staten. PowerPoint of Word 16

17 uroblok Hand op de knip Thema Lesdoel Aansluiting bij lesmethoden Begrippen Inhoud Eindopdracht Gebruikte ict-programma bij eindopdracht Overheid Leerlingen weten dat de hoogte van het begrotingstekort en de staatsschuld van eurolanden van invloed is op de waarde van de euro. Economisch bekeken: H6 Pincode onderbouw -editie vmbo t m h: H6 Pincode onderbouw 4 e editie: vmbo t/mavo, vwo: H7 Pincode onderbouw 4 e editie havo/vwo: H6 Praktische economie 3 e dr. vmbo t/h (/v) en vmbo kgt: H7 Praktisch bekeken 3 havo onderbouw: H4/H9 Index: zie schema op pag. 5 Rijksbegroting, begrotingstekort, staatsschuld, miljoenennota, belasting, accijns. De rijksbegroting: Welke uitgaven doet de Nederlandse overheid en waar wordt dat van betaald? Hoe groot is het begrotingstekort van Nederland? En de staatsschuld? Waarde van de euro: Welke afspraken hebben de eurolanden gemaakt over het begrotingstekort en de staatsschuld? Waarom hebben ze dat gedaan? De Griekse crisis: Waarom heeft Griekenland zich niet aan de afspraken gehouden? En wat voor gevolgen heeft dat voor de Grieken? Moeten we de Grieken helpen? Waarom (niet)? Bezuinigingsplan: een krantenartikel schrijven over een bezuinigingsplan en de gevolgen daarvan voor de inwoners en de euro. direct starten, geen registratie nodig. 17

18 uroblok Wereldhandel Thema Lesdoel Aansluiting bij lesmethoden Begrippen Inhoud Eindopdracht Gebruikte ict-programma Wereld Leerlingen weten dat de interne markt van de Europese Unie invloed heeft op de wereldhandel en niet altijd goed uitpakt voor ontwikkelingslanden. Economisch bekeken: H8 Pincode onderbouw -editie vmbo t m h: H7.2/H7.3/H7.4 Pincode onderbouw 4 e editie vmbo t/mavo, H8 Pincode onderbouw 4 e editie vwo: H7 Pincode onderbouw 4 e editie havo/vwo: H7.2, H7.3, H7.4 Praktische economie 3 e dr. vmbo t/h (/v) en vmbo kgt: H11 Praktisch bekeken 3 havo onderbouw: H3 Index: zie schema op pag. 5 Interne markt, invoerrechten, protectionisme, globalisering, ontwikkelingslanden, ontwikkelingssamenwerking, wereldhandelsorganisatie. De euro in de wereld: Welke invloed heeft de waarde van de euro op de handel van Nederland naar de Verenigde Staten? Welke sterke munten zijn er in de wereld? Hoe beïnvloeden die munten de handel? De Europese Unie in de wereld: Hoe versterkt de Europese Unie de interne markt? Welke handelsblokken zijn er allemaal? Wat doet de Wereldhandelsorganisatie om eerlijke handel te bevorderen? Ontwikkelingslanden: Hebben de ontwikkelingslanden veel nadeel doordat de Europese Unie de interne markt beschermt? Of doet de Europese Unie juist veel voor ontwikkelingslanden? Actie!: Maken van een actieplan om euro s in te zamelen voor ontwikkelingslanden. Word of een MindMap-programma als de school dit heeft. 18

19 uroblok Euroreporters Thema Lesdoel Inhoud Benodigde materialen Organisatie Interviewopdracht over de euro Leerlingen weten dat mensen verschillend denken over de euro. Ze kunnen hun eigen mening over de euro vergelijken met die van anderen. Leerlingen gaan in groepjes met de camera op pad en vragen passanten naar hun mening over de euro. Ze maken van het beeldmateriaal een korte film en presenteren de filmpjes aan elkaar. Les 1 Voorbereiden: Vragen voorbereiden in groepjes van 4, plan maken waar en wanneer te interviewen. Les 2 Interviewen: Taken verdelen, minimaal tien mensen interviewen, opnemen op camera. Les 3 Uitwerken: Interviews bewerken tot een filmpje, monteren beelden, bespreken mening geïnterviewden. Les 4 Presenteren: Films aan elkaar presenteren, commentaar geven bij eigen en elkaars werk. Les 1: stappenplan Locatie: klaslokaal of andere ruimte waar leerlingen in groepjes kunnen werken. Les 2: een camera, pen en papier per groepje leerlingen Locatie: buiten, groepje bedenkt zelf de locatie Les 3: 1 computer per groepje om filmpjes te monteren, filmbewerkingsprogramma, 1 flapovervel + stiften per groepje Locatie: computerlokaal Les 4: beamer en projectiescherm of digibord Locatie: klaslokaal of andere ruimte waar de groepjes om de beurt hun film kunnen presenteren. Bij les 1 deelt u de stappenplannen uit. Een stappenplan is als bijlage bij deze docentenhandleiding gevoegd. Leerlingen kunnen werken vanaf het stappenplan. Het stappenplan staat ook in de Workspace. U kunt Euroreporters in de Workspace gebruiken om tijdens de lessen op het digibord te tonen. 19

20 Gebruikte ict-programma Bij les 2 heeft u een camera nodig. Codename Future kan u hierin evtentueel faciliteren. Filmbewerkingsprogramma, bijvoorbeeld Windows Movie Maker 20

Codename Future professionaliseert jongeren aan de hand van hun maatschappelijke positie. >>> Belastingdienst

Codename Future professionaliseert jongeren aan de hand van hun maatschappelijke positie. >>> Belastingdienst Codename Future professionaliseert jongeren aan de hand van hun maatschappelijke positie >>> Belastingdienst voorbereiding Het doel van dit project Met het project de Belastingdienst willen we uw leerlingen:

Nadere informatie

Bestelgegevens Economie 2013

Bestelgegevens Economie 2013 Bestelgegevens Economie 2013 Digitaal werken op ipad of laptop? Een aantal methodes is ook beschikbaar met methodestartpagina en binnen Schooltas! Wanneer kiest u methodestartpagina en wanneer kiest u

Nadere informatie

Docentenhandleiding >>> IDEALS. >>> Codename Future - Tel Fax

Docentenhandleiding >>> IDEALS. >>> Codename Future - Tel Fax Docentenhandleiding >>> IDEALS Docentenhandleiding IDEALS Inleiding IDEALS is een project waarbij leerlingen actief aan de slag gaan met ontwikkelingssamenwerking. Eerst krijgen ze een beeld van de verdeling

Nadere informatie

Migratie. Ik vertrek - Zij vertrokken 2 HAVO\VWO. docentenhandleiding

Migratie. Ik vertrek - Zij vertrokken 2 HAVO\VWO. docentenhandleiding Migratie Ik vertrek - Zij vertrokken 2 HAVO\VWO docentenhandleiding Colofon Deze lessen zijn gemaakt in opdracht van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Realisatie: Codename Future: www.codenamefuture.nl

Nadere informatie

Docentenhandleiding Rijksmuseum Groep 7-8

Docentenhandleiding Rijksmuseum Groep 7-8 Docentenhandleiding Rijksmuseum Groep 7-8 1 Inhoud Voorbereidende les Afsluitende les Aanvullend materiaal bij deze lessen staat op de website: Introductiefilmpje PowerPoint presentatie Werkbladen 2 Voorbereidende

Nadere informatie

Crisis in de EU docentenhandleiding

Crisis in de EU docentenhandleiding Crisis in de EU docentenhandleiding In deze les vergelijken leerlingen de economische situatie van verschillende EU-leden met elkaar. Daarbij maken zij gebruik van de interactieve kaart en grafiek Economische

Nadere informatie

Thema: Arbeidsmarkt vmbo-kgt34. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/73796

Thema: Arbeidsmarkt vmbo-kgt34. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/73796 Auteur VO-content Laatst gewijzigd 23 March 2016 Licentie CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/73796 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein. Wikiwijsleermiddelenplein

Nadere informatie

Migratie. Ik vertrek - Zij vertrokken VMBO 2. docentenhandleiding

Migratie. Ik vertrek - Zij vertrokken VMBO 2. docentenhandleiding Migratie Ik vertrek - Zij vertrokken VMBO 2 docentenhandleiding Colofon Deze lessen zijn gemaakt in opdracht van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Realisatie: Codename Future: www.codenamefuture.nl

Nadere informatie

Weet jij iets van mode?

Weet jij iets van mode? Lesbrief Koloniaal verleden Weet jij iets van mode? Context Nederland heeft, net als andere Europese landen, te maken met een koloniaal verleden. In het Rijksmuseum zijn hiervan genoeg voorbeelden te vinden.

Nadere informatie

ECONOMIE. Begrippenlijst H5 VMBO-T2. PINCODE 5 e editie vmbo-kgt onderbouw. Bewerkt door D.R. Hendriks. Sint Ursula Scholengemeenschap, Horn

ECONOMIE. Begrippenlijst H5 VMBO-T2. PINCODE 5 e editie vmbo-kgt onderbouw. Bewerkt door D.R. Hendriks. Sint Ursula Scholengemeenschap, Horn ECONOMIE VMBO-T2 Begrippenlijst H5 PINCODE 5 e editie vmbo-kgt onderbouw Bewerkt door D.R. Hendriks Sint Ursula Scholengemeenschap, Horn Versie 1 2013-2014 Hoofdstuk 5 Hoe werkt de arbeidsmarkt? Paragraaf

Nadere informatie

Docentenhandleiding CBS in de Klas

Docentenhandleiding CBS in de Klas Docentenhandleiding CBS in de Klas Groep 7/8 Dit lesmateriaal is een initiatief van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). De laatste jaren wordt er in het onderwijs steeds meer aandacht besteed

Nadere informatie

PROGRAMMA VAN TOETSING EN AFSLUITING TSG VMBO CURSUSJAAR NIVEAU BASIS

PROGRAMMA VAN TOETSING EN AFSLUITING TSG VMBO CURSUSJAAR NIVEAU BASIS PROGRAMMA VAN TOETSING EN AFSLUITING TSG VMBO CURSUSAR 06-0 NIVEAU BASIS VAK: ECONOMIE METHODE: Pincode 5 e Editie Leerwerkboek A& B KLAS: 4 CONTACTUREN PER WEEK: 3 x minuten per week P periode C code

Nadere informatie

LESPROGRAMMA LES 1. INTRODUCTIELES

LESPROGRAMMA LES 1. INTRODUCTIELES LESPROGRAMMA LES 1. INTRODUCTIELES Inhoud In de introductieles gaat u met de leerlingen aan de slag met het thema duurzaam en eerlijk eten. Samen met de leerlingen bekijkt u drie filmpjes die uitleggen

Nadere informatie

Oriëntatie: Samen Scholen Beeldende Kunsteducatie. Helma Molenaars en Grada Buren.

Oriëntatie: Samen Scholen Beeldende Kunsteducatie. Helma Molenaars en Grada Buren. Oriëntatie: Het doel van deze lessenserie is: bestaande foto s zoeken met een eigen verhaal erbij. Dan gaan jullie mensen deze fotoserie voorleggen en vragen welk verhaal zij erin zien. Tot slot gaan jullie

Nadere informatie

Juridische medewerker

Juridische medewerker 28-11-2013 Sectorwerkstuk Juridische medewerker Temel, Elif HET ASSINK LYCEUM Inhoudsopgave Inhoud Inhoudsopgave... 1 Inleiding... 2 Hoeveel procent van de opleiding bestaat uit stage?... 6 o Begeleiding...

Nadere informatie

Kop. Romp. Lesbrief Seksualiteit Leerjaar 1-Profiel1,2,3

Kop. Romp. Lesbrief Seksualiteit Leerjaar 1-Profiel1,2,3 Lesbrief Seksualiteit Leerjaar 1-Profiel1,2,3 Tijd: 50 minuten Voorbereiding: op www.meerdanliefde.nl is veel informatie te vinden in redelijk eenvoudige taal. Ook in het App Note Mouse draaiboek staan

Nadere informatie

Website maken Mediawijsheid lessen Juli 2013

Website maken Mediawijsheid lessen Juli 2013 Website maken Mediawijsheid lessen Juli 2013 Website maken - Docent Sociale Media als Facebook/Twitter/Instagram is het medium waar veel pubers zich op begeven. Ouders zeggen wel eens dat de smartphone

Nadere informatie

ECONOMIE. Begrippenlijst H7 VMBO-T2. PINCODE 5 e editie vmbo-kgt onderbouw. Bewerkt door D.R. Hendriks. Sint Ursula Scholengemeenschap, Horn

ECONOMIE. Begrippenlijst H7 VMBO-T2. PINCODE 5 e editie vmbo-kgt onderbouw. Bewerkt door D.R. Hendriks. Sint Ursula Scholengemeenschap, Horn ECONOMIE VMBO-T2 Begrippenlijst H7 PINCODE 5 e editie vmbo-kgt onderbouw Bewerkt door D.R. Hendriks Sint Ursula Scholengemeenschap, Horn Versie 1 2013-2014 Hoofdstuk 7 Europese grenzen? Paragraaf 7.1 Wat

Nadere informatie

LESPAKKET MAS REMIXIT DOCENTENHANDLEIDING

LESPAKKET MAS REMIXIT DOCENTENHANDLEIDING LESPAKKET MAS REMIXIT DOCENTENHANDLEIDING Codename Future - Tel. 070-3024770 - Fax. 070-3644934 www.codenamefuture.nl Samenvatting Titel RemixIT Productomschrijving RemixIT bestaat uit een kennismodule

Nadere informatie

*Ook met het programma Paint van Windows kunnen foto s bewerkt worden

*Ook met het programma Paint van Windows kunnen foto s bewerkt worden Lesbrief Online pesten Leerjaar 1-Profiel1,2,3 Tijd: 50 55 minuten Voorbereiding: op http://mediawijsheid.nl/onlinepesten staan allerlei filmpjes, informatie en artikelen over online pesten, bruikbaar

Nadere informatie

Nationaal Gevangenismuseum Gevangen in beeld

Nationaal Gevangenismuseum Gevangen in beeld Nationaal Gevangenismuseum Gevangen in beeld Groep 8 Les 1. Boeven in beeld Les 1. Boeven in beeld Nationaal Gevangenismuseum Groep 8 120 minuten Samenvatting van de les De les begint met een klassikaal

Nadere informatie

Integratie. Wat weten we over nieuwkomers? 3 VMBO. docentenhandleiding

Integratie. Wat weten we over nieuwkomers? 3 VMBO. docentenhandleiding Integratie Wat weten we over nieuwkomers? 3 VMBO docentenhandleiding Colofon Deze lessen zijn gemaakt in opdracht van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Realisatie: Codename Future: www.codenamefuture.nl

Nadere informatie

Planner hoofdstuk 1 invullen en kies voor leerroute A, B of C.. (minimaal paragraaf 1 t/m 4 maken) Geplande activiteiten van les 1 en 2 uitvoeren.

Planner hoofdstuk 1 invullen en kies voor leerroute A, B of C.. (minimaal paragraaf 1 t/m 4 maken) Geplande activiteiten van les 1 en 2 uitvoeren. Studieplanner 2019-2020 Klas: M2 Vak: Economie week vanaf leerdoelen docentactiviteiten leertaken Verbreden/ verrijken/ verdiepen* laatste week vakantie 34 19/08/2019 start perio de 1 Hoofdstuk 1.1 wat

Nadere informatie

Integratie. Wat weten we over nieuwkomers? Docentenhandleiding

Integratie. Wat weten we over nieuwkomers? Docentenhandleiding Integratie Wat weten we over nieuwkomers? 3 HAVO-VWO Docentenhandleiding Colofon Deze lessen zijn gemaakt in opdracht van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Realisatie: Codename Future: www.codenamefuture.nl

Nadere informatie

Economie 1. Doelgroep Economie 1. Omschrijving Economie 1

Economie 1. Doelgroep Economie 1. Omschrijving Economie 1 Economie 1 Economie 1 is geschikt voor alle vmbo-niveaus en voor de onderbouw van havo/vwo. De module is zeer geschikt voor handel en administratie maar kan ook uitstekend voor andere richtingen gebruikt

Nadere informatie

LEERACTIVITEIT IJs verkopen op straat Ent-teach Module 6 Project management

LEERACTIVITEIT IJs verkopen op straat Ent-teach Module 6 Project management LEERACTIVITEIT IJs verkopen op straat Ent-teach Module 6 Project management Beschrijving van de leeractiviteit Voor de volgende opdracht zullen de studenten plannen* hoe ze gedurende een week ijs gaan

Nadere informatie

Presentaties: presenteer jezelf met PowerPoint

Presentaties: presenteer jezelf met PowerPoint Werkblad 13C Presentaties: presenteer jezelf met PowerPoint Leerjaar 1 Presentaties maken Presentaties algemeen Stappenplan: wat gaan we deze week doen? Praten over presentaties en presenteren Een PowerPoint-presentatie

Nadere informatie

Spots on Jobs Docentenhandleiding

Spots on Jobs Docentenhandleiding Spots on Jobs Docentenhandleiding December 2018 Spirit4you Spots Experience is opgenomen in de Lobbox VMBO Kijk op www.bekijkjetoekomstnu.nl Inhoudsopgave Deel 1 Algemene informatie 2 Een opleiding of

Nadere informatie

Jessica Huizer. aardrijkskunde

Jessica Huizer. aardrijkskunde Naam: Studentnummer: Opleiding: Klas: Vak: Docent: Jessica Huizer 0541685 Pabo 2P aardrijkskunde Vincent Bax 3 lessen * Introductie thema: Identiteit * introductie venster: Hindoeïsme * Les1: godsdiensten

Nadere informatie

Sire Filmpjes maken - Docent

Sire Filmpjes maken - Docent Mediawijsheid lessen Juli 2013 Sire Filmpjes maken - Docent Sociale Media als Facebook/Twitter/Instagram is het medium waar veel pubers zich op begeven. Ouders zeggen wel eens dat de smartphone aan de

Nadere informatie

Bijlage 1: Vragenlijst voormeting Kidzwise...2 Bijlage 2: Aanvullingen vragenlijst eindmeting Kidzwise...6 Bijlage 3: Project geldgenoeg voormeting,

Bijlage 1: Vragenlijst voormeting Kidzwise...2 Bijlage 2: Aanvullingen vragenlijst eindmeting Kidzwise...6 Bijlage 3: Project geldgenoeg voormeting, Bijlage 1: Vragenlijst voormeting Kidzwise...2 Bijlage 2: Aanvullingen vragenlijst eindmeting Kidzwise...6 Bijlage 3: Project geldgenoeg voormeting, onderzoek 1...7 Bijlage 4: Aanvullingen vragenlijst

Nadere informatie

de instellingen van het bureaublad veranderen; datum en tijd, volumeinstellingen,

de instellingen van het bureaublad veranderen; datum en tijd, volumeinstellingen, Lesbeschrijving Overzicht Leerjaar 1 Vak Informatiekunde Onderdeel 1 Algemene Computervaardigheden Subonderdeel 1.1 Bureaublad Lesnummer 1 Titel van de les De computer en het bureaublad: aan de slag met

Nadere informatie

Een gebouw inrichten. Lesbrief over inrichting en afwerking. Project Topstages www.ontdektechniek.nu

Een gebouw inrichten. Lesbrief over inrichting en afwerking. Project Topstages www.ontdektechniek.nu Een gebouw inrichten Lesbrief over inrichting en afwerking Project Topstages www.ontdektechniek.nu Deel A: Voorbereiding Inleiding Het Mondial College krijgt binnenkort een nieuw gebouw. In dit gebouw

Nadere informatie

200% Economie voor het vmbo Kerndoelen per leerjaar

200% Economie voor het vmbo Kerndoelen per leerjaar 00% Economie voor het vmbo Kerndoelen per leerjaar In onderstaande tabel zie je welke examen eindterm wanneer behandeld wordt in 00% Economie voor het vmbo. De getallen zoals 1.1 of. staan voor de paragrafen

Nadere informatie

Door: Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (Nibud), www.nibud.nl Mei 2012

Door: Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (Nibud), www.nibud.nl Mei 2012 Op vakantie! Wat kost dat? Door: Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (Nibud), www.nibud.nl Mei 2012 Tijdsduur: één lesuur Werkvorm: in groepjes en bespreking klassikaal Niveau: klas 3 en 4 VMBO,

Nadere informatie

Handleiding Workspace (basis) Codename Future

Handleiding Workspace (basis) Codename Future Handleiding Workspace (basis) Codename Future Handleiding Workspace Codename Future_Basis 1 Inhoudsopgave I. Inleiding... 3 II. Functionaliteitenoverzicht Workspace... 4 III. Leerlingen aan het werk...

Nadere informatie

Lesplan media cultuur

Lesplan media cultuur Lesplan media cultuur Beginsituatie De leerlingen die deze lessenserie zullen gaan volgen, hebben les op het Montesori onderwijs. De leerlingen hebben een hoge mate van zelfstandigheid en zijn gewent elkaar

Nadere informatie

Een Helder Verhaal? Kunst verschaft de kunstenaar de mogelijkheid om zich te uiten. Door creatieve middelen te gebruiken, vertellen zij hun verhaal.

Een Helder Verhaal? Kunst verschaft de kunstenaar de mogelijkheid om zich te uiten. Door creatieve middelen te gebruiken, vertellen zij hun verhaal. CKV. Opdracht lessenserie Een Helder Verhaal? Kunst verschaft de kunstenaar de mogelijkheid om zich te uiten. Door creatieve middelen te gebruiken, vertellen zij hun verhaal. Maar waarom zo moeilijk? En

Nadere informatie

Een gebouw ontwerpen en dan.

Een gebouw ontwerpen en dan. Een gebouw ontwerpen en dan. Waar maak je het van??? Lesbrief over bouwmaterialen Project Topstages www.ontdektechniek.nu Deel A: Voorbereiding Inleiding In de eerste fase van het bouwproces wordt door

Nadere informatie

Docentenhandleiding Digitale les Studiekeuze123

Docentenhandleiding Digitale les Studiekeuze123 Docentenhandleiding Digitale les Studiekeuze Elk jaar staan veel scholieren voor een belangrijke keuze in hun leven: welke studie ga ik volgen als ik mijn diploma straks op zak heb? Dit lespakket is ontwikkeld

Nadere informatie

Lesnummer 22 Titel van de les Ik zoek, ik zoek Eén lesuur met mogelijkheden voor uitloop naar extra lesuren voor route B en C

Lesnummer 22 Titel van de les Ik zoek, ik zoek Eén lesuur met mogelijkheden voor uitloop naar extra lesuren voor route B en C Lesbeschrijving Overzicht Leerjaar 1 Vak Informatiekunde Onderdeel 4 Internetgebruik Subonderdeel 4.2 Informatie zoeken Lesnummer 22 Titel van de les Ik zoek, ik zoek Tijd Eén lesuur met mogelijkheden

Nadere informatie

Docentenhandleiding module Overheid, Burger en DigiD

Docentenhandleiding module Overheid, Burger en DigiD Docentenhandleiding module Overheid, Burger en DigiD De module In de module Overheid, Burger en DigiD wordt het thema overheid, burger en hun onderlinge online en offline communicatie verkend aan de hand

Nadere informatie

VMBO praktische leerweg VMBO theoretische leerweg HAVO VWO

VMBO praktische leerweg VMBO theoretische leerweg HAVO VWO Page of 7 Enquête voortgezet onderwijs Deze vragenlijst bestaat uit vijf delen, A t/m E. Er zijn in totaal 9 vragen. A. Over jezelf Dit onderdeel bestaat uit zeven vragen. Hoe oud ben je? In welke klas

Nadere informatie

VAK: ECONOMIE METHODE: Pincode 5 e editie KLAS: 4 CONTACTUREN PER WEEK: 3 x 50 minuten per week

VAK: ECONOMIE METHODE: Pincode 5 e editie KLAS: 4 CONTACTUREN PER WEEK: 3 x 50 minuten per week PROGRAMMA VAN TOETSING EN AFSLUITING TSG VMBO CURSUSJAAR 06-0 NIVEAU KADER VAK: ECONOMIE METHODE: Pincode 5 e editie KLAS: 4 CONTACTUREN PER WEEK: 3 x uten per week P periode C code B Bron KENNEN wat moet

Nadere informatie

Toets-ICT voor het VO

Toets-ICT voor het VO Toets-ICT voor het VO De weg naar Digitale Geletterdheid Voor Praktijkonderwijs, VMBO, HAVO en VWO Producten en prijzen 2016 Toets-ICT Vaardig en veilig online 1 Juni 2016 Inhoudsopgave Inhoudsopgave...

Nadere informatie

Page 1 of 5 Mijn account Start Over deze site Nieuws Ondersteuning Contact Overzichtspagina methode Snelmenu: Maak een keuze Alle 8 resultaten. Stercollectie mens & maatschappij Stichting VO-content 2012-2013

Nadere informatie

ANIMATIE S MAKEN Les 1 Les 2 Les 3 Les 4

ANIMATIE S MAKEN Les 1 Les 2 Les 3 Les 4 ANIMATIE S MAKEN Les 1: uitleg animatie maken, verhaal maken en storyboard Les 2: foto s maken voor de animatie Les 3: foto s aanpassen en een gif bestand maken Les 4: filmpje bewerken met MovieMaker en

Nadere informatie

EURO. Vanaf januari 2002 betalen we in Nederland en in veel andere Europese landen met de euro.

EURO. Vanaf januari 2002 betalen we in Nederland en in veel andere Europese landen met de euro. EURO Vanaf januari 2002 betalen we in Nederland en in veel andere Europese landen met de euro. Muntgeld Bankbiljetten EURO Hadden jullie al gezien dat er 2 briefjes zijn van 5 euro? oud briefje nieuw briefje

Nadere informatie

Gotcha. Marielle van Rijn. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/73011

Gotcha. Marielle van Rijn. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/73011 Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Marielle van Rijn 11 May 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/73011 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein.

Nadere informatie

Films kijken op internet: verboden of niet?

Films kijken op internet: verboden of niet? Les over auteursrecht tekst niveau A Films kijken op internet: verboden of niet? Veel mensen kijken graag naar films. Jij ook? Als je zin hebt om een film te zien, kun je natuurlijk naar de bioscoop gaan.

Nadere informatie

Docentenhandleiding module Studeren onderdeel Nog geen 18 en naar het MBO

Docentenhandleiding module Studeren onderdeel Nog geen 18 en naar het MBO Docentenhandleiding module Studeren onderdeel Nog geen 18 en naar het MBO De module In de module Studeren onderdeel Nog geen 18 en naar het mbo wordt het thema studeren verkend, met als doelgroep vmbo-leerlingen

Nadere informatie

Project KidzWise. >>> Draaiboek KidzWise

Project KidzWise. >>> Draaiboek KidzWise Project KidzWise 1 Draaiboek project KidzWise Doel: Kidzwise is een project van het Kinderrechtencollectief. Het stimuleert jongeren om in actie te komen voor de rechten van kinderen in Nederland of ergens

Nadere informatie

WHITEPAPER Nectar 5 e editie onderbouw

WHITEPAPER Nectar 5 e editie onderbouw WHITEPAPER Nectar 5 e editie onderbouw WHITEPAPER Nectar 5 e editie onderbouw Nectar 5e editie onderbouw is een heldere, motiverende methode biologie die opvalt door de gestructureerde behandeling van

Nadere informatie

Lesvoorbereiding Studie en loopbaan Keuze- en Loopbaanvaardigheden 3-4 vmbo

Lesvoorbereiding Studie en loopbaan Keuze- en Loopbaanvaardigheden 3-4 vmbo Lesvoorbereiding Studie en loopbaan Keuze- en Loopbaanvaardigheden 3-4 vmbo Bespreek met vakdocenten mogelijkheden om leerlingen in de vaklessen feedback over zichzelf te laten vergaren. Deel Vaardigheid:

Nadere informatie

Docentenhandleiding module Bijbaan

Docentenhandleiding module Bijbaan Docentenhandleiding module Bijbaan De module In de module Bijbaan wordt het thema bijbaan verkend aan de hand van opdrachten en worden leerlingen voorbereid op het zelfstandig terugvragen van te veel betaalde

Nadere informatie

Aanleiding projectweken. Gewenste kaders van een projectweek. Het proces

Aanleiding projectweken. Gewenste kaders van een projectweek. Het proces Aanleiding projectweken In het kader van talentontwikkleing en werken met 21 eeuwse vaardigheden zijn leerkrachten zich aan het ontwikkelen en professionaliseren naar nieuwe, innovatieve vormen van onderwijs.

Nadere informatie

Piliot 7: Levensecht leren: Welkom in mijn wijk

Piliot 7: Levensecht leren: Welkom in mijn wijk Bijlage XII Piliot 7: Levensecht leren: Welkom in mijn wijk Draaiboek Welkom in mijn wijk Inhoud van het project Inleiding Leerlingen verkennen de wijk rondom school en kijken naar mooie en lelijke plekjes

Nadere informatie

Instructiefilm maken. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/101026

Instructiefilm maken. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/101026 Auteur Hooghuis Laatst gewijzigd Licentie Webadres 08 mei 2017 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/101026 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet.

Nadere informatie

Groep 8 Verdiepingsles: Lagerhuis (dubbele les) Groep 8 Verdiepingsles: Lagerhuis voorbereiding. Leerkrachtinformatie

Groep 8 Verdiepingsles: Lagerhuis (dubbele les) Groep 8 Verdiepingsles: Lagerhuis voorbereiding. Leerkrachtinformatie Leerkrachtinformatie (dubbele les) Lesduur: 2 x 50 minuten (klassikaal) Introductie van de activiteit 1. Deze klassikale les bestaat uit twee delen: Voorbereiding Uitvoering voorbereiding Lesduur: 50 minuten

Nadere informatie

Handleiding voor de digitale les Internet in 2025 Kinderen tekenen de toekomst

Handleiding voor de digitale les Internet in 2025 Kinderen tekenen de toekomst Handleiding voor de digitale les Internet in 2025 Kinderen tekenen de toekomst Een digitale les voor groep 6, 7 en 8 van het primair onderwijs waarbij leerlingen nadenken over innovatieve toepassingen

Nadere informatie

Kiezen Theorieles 1 1 Schriftelijke toets

Kiezen Theorieles 1 1 Schriftelijke toets A. LEER EN TOETSPLAN Onderwerp: Kiezen Kerndoel(en): 40 De leerling leert betekenisvolle vragen te stellen over maatschappelijke kwesties 46 De leerling leert in de eigen omgeving effecten te herkennen

Nadere informatie

Het Sectorwerkstuk 2015-2016

Het Sectorwerkstuk 2015-2016 Het Sectorwerkstuk 2015-2016 Inhoud Inleiding... 3 Het Sectorwerkstuk... 4 De opbouw... 4 De voorbereiding... 5 Het onderzoek... 6 De verwerking... 7 De presentatie... 7 Het filmpje... 7 Het werkstuk...

Nadere informatie

Media & het Medium Lessenserie Mag ik even uw aandacht?

Media & het Medium Lessenserie Mag ik even uw aandacht? Media & het Medium Lessenserie Mag ik even uw aandacht? Docentenhandleiding doelgroep duur 4 havo, vwo 7-8 klokuren Inleiding Reclameposters en billboards schreeuwen om de aandacht op straat. Op de tv

Nadere informatie

De studenten maken vanuit verschillende perspectieven nieuws over vluchtelingen en ontdekken hoe moeilijk het is om objectief te blijven.

De studenten maken vanuit verschillende perspectieven nieuws over vluchtelingen en ontdekken hoe moeilijk het is om objectief te blijven. Praktische informatie Uitleg & instructie In samenwerking met: Als vervolg op het bezoek aan het Humanity House, kunnen studenten met de les Vluchtelingen in Beeld op school actief aan de slag met hun

Nadere informatie

Checklist Sollicitatiebrief schrijven 2F - handleiding

Checklist Sollicitatiebrief schrijven 2F - handleiding Checklist Sollicitatiebrief schrijven 2F - handleiding Inleiding De checklist Sollicitatiebrief schrijven 2F is ontwikkeld voor leerlingen die moeten leren schrijven op 2F. In deze handleiding wordt toegelicht

Nadere informatie

Zekerheid voor ons allen?

Zekerheid voor ons allen? Zekerheid voor ons allen? Het stelsel van sociale zekerheid In Nederland leven we in een verzorgingsstaat. Dat betekent dat de burger wordt beschermd tegen armoede, tenminste als de burger er eerst alles

Nadere informatie

Module H3-8 DE WEDEROPBOUW VAN EUROPA NA DE TWEEDE WERELDOORLOG

Module H3-8 DE WEDEROPBOUW VAN EUROPA NA DE TWEEDE WERELDOORLOG Module H3-8 DE WEDEROPBOUW VAN EUROPA NA DE TWEEDE WERELDOORLOG WERKSCHEMA (alle leerroutes) 2 lesweken (max. 4 lessen) Onderdeel van toets T3 in toetsweek 3 Alle informatie over deze module vind je hier:

Nadere informatie

Bestelgegevens Geschiedenis 2013

Bestelgegevens Geschiedenis 2013 Bestelgegevens Geschiedenis 2013 Digitaal werken op ipad of laptop? Een aantal methodes is ook beschikbaar met methodestartpagina en binnen Schooltas! Wanneer kiest u methodestartpagina en wanneer kiest

Nadere informatie

Economie Elementaire economie 3 VWO

Economie Elementaire economie 3 VWO Economie Elementaire economie 3 VWO Les 13 Introductie overheid Ontwerp power point: Henk Douna docent: Jeannette de Beus De komende weken: de overheid Consumenten De markt Producenten Bijvoorbeeld Goederenmarkt

Nadere informatie

Social media tools voor het onderwijs

Social media tools voor het onderwijs Social media tools voor het onderwijs Op deze pagina vindt u voorbeelden van sites en online tools die u met de kinderen kunt gebruiken in de mediaweek. Onderstaande tools en sites komen ook terug in het

Nadere informatie

Media en Macht Lessenserie Het YouTube-virus

Media en Macht Lessenserie Het YouTube-virus Media en Macht Lessenserie Het YouTube-virus Docentenhandleiding doelgroep duur 2 vmbo/havo/vwo, 3 vmbo/havo/vwo 5 klokuren Oliver Laric Inleiding YouTube bestaat ruim 5 jaar en is een ongekend populaire

Nadere informatie

Dit stappenplan is ingevuld door:

Dit stappenplan is ingevuld door: STAPPENPLAN Dit stappenplan is ingevuld door: Dit is jullie opdracht: Bekijk de kranten en/of nieuwssites die je toegewezen krijgt. Ga op zoek naar een nieuwsartikel waarin techniek een belangrijke rol

Nadere informatie

LES: Wie van de drie?

LES: Wie van de drie? LES: Wie van de drie? DOEL getallen herkennen uit de tafels van 2 en 5; bewust worden dat de getallen uit de tafel van 2 allemaal even zijn; bewust worden dat de getallen uit de tafel van 5 allemaal eindigen

Nadere informatie

Begeleidershandleiding Voedingscentrum Meer dan lekker in de super

Begeleidershandleiding Voedingscentrum Meer dan lekker in de super Begeleidershandleiding Voedingscentrum Meer dan lekker in de super Helpdesk online module: Spring Instituut Tel: 0318-493133 Mail: info@springinstituut.nl 1 Inhoud Hoofdstuk 1 Algemene informatie... 3

Nadere informatie

17. Geldbingo. (Afbeelding) Tijdsduur: 20-25 minuten (filmpje duurt 15 minuten) Soort opdracht: Spel

17. Geldbingo. (Afbeelding) Tijdsduur: 20-25 minuten (filmpje duurt 15 minuten) Soort opdracht: Spel 17. Geldbingo Het herkennen van begrippen in filmpjes kan helpen bij het leren van begrippen. Wat is dan nog leuker dan een ouderwets spelletje bingo? Om het wat moeilijker te maken is het ook mogelijk

Nadere informatie

Ik en Geld en 200% Economie

Ik en Geld en 200% Economie Ik en Geld en 200% Economie Codename Future verbindt het open domein met de methode. Kernpunten: actualisatie, regionalisatie, variatie We vertalen de maatschappelijke boodschap naar het onderwijs. Thema

Nadere informatie

Praktische opdracht Economie Euro

Praktische opdracht Economie Euro Praktische opdracht Economie Euro Praktische-opdracht door een scholier 1619 woorden 17 februari 2003 6,7 12 keer beoordeeld Vak Economie 1 Onderzoeksvraag. Mijn onderzoeksvraag is: Wat zijn de voor- en

Nadere informatie

Thuis films kijken. Acteurs spelen het verhaal na. de acteur = iemand die voor zijn beroep toneelspeelt of in een film speelt

Thuis films kijken. Acteurs spelen het verhaal na. de acteur = iemand die voor zijn beroep toneelspeelt of in een film speelt Speciale les over auteursrecht tekst niveau AA Thuis films kijken 1 Jij kijkt vast wel eens naar een film. 2 Dat kan in de bioscoop. 3 Maar je kunt films ook thuis bekijken. Op internet. 4 Dat is lekker

Nadere informatie

Hoe aardgasvrij woon jij?

Hoe aardgasvrij woon jij? JOUW GASTLES Gastles Hoe aardgasvrij woon jij? Je gaat een gastles verzorgen voor leerlingen in het voortgezet onderwijs waarin je laat zien hoe je in je werk dagelijks bezig bent met het thema aardgasvrij

Nadere informatie

GROTE PRAKTISCHE OPDRACHT

GROTE PRAKTISCHE OPDRACHT GROTE PRAKTISCHE OPDRACHT HANDEL & ADMINISTRATIE en TRACK KLAS 4 SCHOOLJAAR 2011/2012 POWERPOINT WORDPRESS FOLDER INLEIDING Ook dit schooljaar moet je weer een Grote Praktische Opdracht oftewel GPO maken.

Nadere informatie

Thema Ademhaling vmbo-b12. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/62402

Thema Ademhaling vmbo-b12. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/62402 Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 09 June 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/62402 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein. Wikiwijsleermiddelenplein

Nadere informatie

Europese Unie vmbo12. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

Europese Unie vmbo12. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 23 September 2016 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/63403 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken

Nadere informatie

Docentenhandleiding. Project Storesafari

Docentenhandleiding. Project Storesafari Docentenhandleiding Project Storesafari Docentenhandleiding project Storesafari Inhoud opdracht Storesafari De opdracht bestaat uit: 1 Links naar project Storesafari en retailquiz. 2 Docentenhandleiding

Nadere informatie

Spreken - Presenteren HV 1. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/52520

Spreken - Presenteren HV 1. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/52520 Spreken - Presenteren HV 1 Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 21 July 2015 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/52520 Dit lesmateriaal is gemaakt

Nadere informatie

&ie=utf-8&tbm=isch&source=og&sa=n&tab=wi&biw=1114&bih=704

&ie=utf-8&tbm=isch&source=og&sa=n&tab=wi&biw=1114&bih=704 Opdracht 3 Door: Sofie de Winter, Annelies Bakker, Mariska Bijvanck Studentnummer: 0842851, 0784421, 0843265 Vak: Vakdidactiek 36 Inlever datum: 20-04-2011 Titel lessenserie: Wat is echt? Klas: VMBO 4

Nadere informatie

ontdek je talent! MEEST GESTELDE VRAGEN

ontdek je talent! MEEST GESTELDE VRAGEN ontdek je talent! A L L E S W A T J I J W I LT W E T E N O V E R H E T M O N T E S S O R I C O L L E G E 10 Na de basisschool moet je kiezen! Misschien is het Montessori College iets voor jou! In 10 vragen

Nadere informatie

GROTE PRAKTISCHE OPDRACHT

GROTE PRAKTISCHE OPDRACHT GROTE PRAKTISCHE OPDRACHT TRACK 2012 POWERPOINT DREAMWEAVER FOLDER INLEIDING Ook dit schooljaar moet je weer een Grote Praktische Opdracht oftewel GPO maken. Deze GPO telt één keer mee voor je schoolexamen

Nadere informatie

Vwo 4. Module 1: Schaarste,geld en handel Domein: Ruil en schaarste

Vwo 4. Module 1: Schaarste,geld en handel Domein: Ruil en schaarste Vwo 4 Module 1: Schaarste,geld en handel Domein: Ruil en schaarste De partij wil de bezuinigingen op kinderopvang (250 miljoen) en infrastructuur (ook 250 miljoen) terugdraaien. ''Die bezuinigingen zijn

Nadere informatie

Docentenhandleiding Miljoenennotaposter

Docentenhandleiding Miljoenennotaposter Ontwerp Studio Tint, Den Haag Druk LenoirSchuring, Amstelveen Docentenhandleiding Miljoenennotaposter in UITGAVEN 53,5 INKOMSTEN MILJOENENNOTA 16 6,1 in miljarden EMU-opbouw (in mld) 8,5 Loon- en inkomstenbelasting

Nadere informatie

Docentenhandleiding module Studeren onderdeel (Bijna) 18 en op het mbo niveau 3/4

Docentenhandleiding module Studeren onderdeel (Bijna) 18 en op het mbo niveau 3/4 Docentenhandleiding module Studeren onderdeel (Bijna) 18 en op het mbo niveau 3/4 De module In de module Studeren onderdeel (Bijna) 18 en op het mbo niveau 3/4 wordt het thema studeren verkend, met als

Nadere informatie

Antwoorden Economie Handel

Antwoorden Economie Handel Antwoorden Economie Handel Antwoorden door een scholier 973 woorden 14 april 2004 4,8 61 keer beoordeeld Vak Economie Begrippen: Open Economie: Bijvoorbeeld: Nederland exporteert veel goederen en diensten

Nadere informatie

Draaiboek voor een gastles

Draaiboek voor een gastles Draaiboek voor een gastles Dit draaiboek geeft jou als voorlichter van UNICEF Nederland een handvat om gastlessen te geven op scholen. Kinderen, klassen, groepen en scholen - elke gastles is anders. Een

Nadere informatie

Prikkels vmbo-l 1 Werkboek 9789006370119 12,50 Beperkt leverbaar Prikkels vmbo-l 2 Werkboek 9789006370164 12,50 Beperkt leverbaar

Prikkels vmbo-l 1 Werkboek 9789006370119 12,50 Beperkt leverbaar Prikkels vmbo-l 2 Werkboek 9789006370164 12,50 Beperkt leverbaar Biologie www.prikkels-online.nl Prikkels Methode biologie voor de onderbouw Prikkels vmbo-l 1 Werkboek 9789006370119 12,50 Beperkt leverbaar Prikkels vmbo-l 2 Werkboek 9789006370164 12,50 Beperkt leverbaar

Nadere informatie

Goed begin is het halve werk: de opbouw

Goed begin is het halve werk: de opbouw Docentenhandleiding 1 Goed begin is het halve werk: de opbouw Opbouw van je presentatie Opbouwende kritiek geven en ontvangen 1 Lees de titels van alle hoofdstukken even door. Wat kun je al goed? De opbouw

Nadere informatie

MENS & MAATSCHAPPIJ VAKKEN De Geo onderbouw 9e editie Nieuwe editie van De Geo voor de onderbouw, met digitaal aanbod in het nieuwe leerplatform

MENS & MAATSCHAPPIJ VAKKEN De Geo onderbouw 9e editie Nieuwe editie van De Geo voor de onderbouw, met digitaal aanbod in het nieuwe leerplatform Prijslijst abonnementen Voortgezet Onderwijs ThiemeMeulenhoff 2017 ISBN/Niveau Titel MENS & MAATSCHAPPIJ VAKKEN De Geo onderbouw 9e editie Nieuwe editie van De Geo voor de onderbouw, met digitaal aanbod

Nadere informatie

together forever is het motto van het Europees Jaar van de Interculturele Dialoog 2008 in Nederland Parents` Love

together forever is het motto van het Europees Jaar van de Interculturele Dialoog 2008 in Nederland Parents` Love Parents` Love Ook ouders houden van hun kinderen: ouderliefde. Naast zorgzaamheid en genegenheid uit zich deze liefde vooral in: opvoeding. 1. Ga naar de site van Sesamstraat: Bekijk en beluister de volgende

Nadere informatie

Geld en economie vmbo-kgt34. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

Geld en economie vmbo-kgt34. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 24 August 2016 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/62262 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein.

Nadere informatie

Projectintroductie e. Projectintroductie les 1

Projectintroductie e. Projectintroductie les 1 Projectintroductie les 1 Projectintroductie e Doel: De leerlingen ontdekken wat zij al weten over de Schelde. Ook ontdekken ze dat er soms andere belangen liggen vanuit deze thema s Lesduur: 50 minuten

Nadere informatie

Samenvatting Economie Werk hoofstuk 1 t/m 3

Samenvatting Economie Werk hoofstuk 1 t/m 3 Samenvatting Economie Werk hoofstuk 1 t/m 3 Samenvatting door H. 1812 woorden 16 juni 2013 6 4 keer beoordeeld Vak Methode Economie LWEO Economie samenvatting Werk hoofdstuk 1, 2 en 3 Hoofdstuk 1. Werken

Nadere informatie