Goed begin is het halve werk: de opbouw

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Goed begin is het halve werk: de opbouw"

Transcriptie

1 Docentenhandleiding

2 1 Goed begin is het halve werk: de opbouw Opbouw van je presentatie Opbouwende kritiek geven en ontvangen 1 Lees de titels van alle hoofdstukken even door. Wat kun je al goed? De opbouw van een presentatie Presenteren kan op veel manieren: een schriftelijke presentatie, het werkstuk; een mondelinge presentatie, de spreekbeurt; een posterpresentatie met mondelinge toelichting; een powerpointpresentatie met mondelinge toelichting; een filmopname met voice-over; een maquette met een toelichting, mondeling of schriftelijk;... In alle gevallen moet je presentatie een goede opbouw hebben. Daarover gaat dit hoofdstuk. 2 2

3 Presenteren kun je leren - Opbouw van je presentatie - Opbouwende kritiek geven en ontvangen De eerste lessen over presenteren. Omdat dit onderdeel het hele boek door blijft gaan, is het van belang meteen goed te toon te zetten en aan te geven hoe belangrijk u het vindt. Uiteraard staat en valt er veel met uw voorbereiding. Helaas is Aardig Vaardig niet een methode waarin het boek alles doet. Veel blijft afhankelijk van de levende, pratende en gebarende mens voor de klas, U dus. Laat u leerlingen eerst even naar de tekening kijken: wat verwachten zij zelf van de inhoud van deze lessen? 1 en 2 sturen de oriëntatie 3

4 2 Lees vaardigheid 3 goed door. Zet een krul voor wat je al wist en een streepje voor wat je nog niet wist 1 De voorbereiding 2 De inleiding 3 Het verhaal 4 De afsluiting a Een schema maken b Je verhaal afstemmen op je publiek a Leuke binnenkomer, aandachtstrekker b Puntsgewijs overzicht geven a Puntsgewijs behandelen b Signaalwoorden gebruiken om verbanden aan te geven. c Verschillende kanten belichten. Dit onderdeel behandelen we pas in hoofdstuk 5 a Korte samenvatting b Iets persoonlijks c Bedankje voor de toehoorders d Bronvermelding 3 4

5 5

6 Leren presenteren in 7 lessen Een goede opbouw van je presentatie Elkaar helpen door opbouwende kritiek te geven. 3 a Kijk naar aflevering 1a van de filmpjes. Zet hieronder achter de stappen van de vaardigheid wat goed ging en wat beter kon. 1 De voorbereiding 2 De inleiding 3 Het verhaal 4 De afsluiting b Vergelijk je antwoorden met elkaar 4 Lees vaardigheid 1 en 2 over commentaar geven en commentaar krijgen. 5 Je krijgt nu filmpje 1b te zien. Daarin wordt het commentaar geven herhaald. Schrijf op wat goed ging en wat beter kan. commentaar krijgen commentaar geven ging goed kan beter ging goed kan beter 6 Je gaat nu aan je eerste eigen opbouw beginnen. Je krijgt van je docent een artikel uit een tijdschrift. Je mag ook zelf een artikel uitkiezen. Het mag over van alles gaan, als je er maar een goede opbouw bij kunt maken. Maak nu je opbouw eerst in het klad. Daarop krijg je straks van een ander groepje commentaar. Daarna schrijf je een verbeterde versie in het schema op pagina 6. Je hoeft nog niet te letten op onderdeel 3c. Dat komt in hoofdstuk 5 aan de orde. 4 6

7 3 Film 1a laten zien. Introductie van het onderwerp en start met Opbouw maken en Commentaar geven. Door te kijken naar wat andere leerlingen op het filmpje hebben gedaan, raken leerlingen vertrouwd met de verschillende aandachtspunten van de opbouw van een presentatie. 4 Als het goed is, weten leerlingen uit klas 1 nog hoe je elkaar commentaar geeft. We halen dat hier wel even op. 5 Filmpje 1b laten zien. In dit filmpje geven de leerlingen elkaar commentaar. Aan uw leerlingen om te boordelen wat de kwaliteit van het commentaar was. 6 Wij hebben twee artikelen uit de ZoZitDat opgenomen (pagina 6) De opbouw die de leerlingen hier maken, gebruiken zij in het volgende hoofdstuk. Voor de kladopdrachten hebben we het schema kopieerbaar opgenomen op pagina 54/55 (van de mentorkit Aardig Vaardig Havo/ Vwo 1. Op verzoek kunnen wij u deze to en). 7

8 Feedback ontvangen en geven 7 Je hebt nu je kladversie af. Je docent zet nu twee tweetallen bij elkaar. Om beurten ga je elkaar commentaar geven. Dat gaat in zes stappen. a Verdeel in ieder tweetal de nummers 1 en 2. b Lees in je eigen tweetal de opbouw van het andere groepje door en bespreek wat er goed is en wat er beter kan. c Lees vaardigheid 2 nog eens en bespreek wie commentaar gaat geven. d Ieder groepje krijgt nu commentaar van een ander groepje. De nummers 1 geven commentaar, de nummers 2 ontvangen het en vragen toelichting. De andere twee kijken en luisteren hoe het commentaar gegeven en ontvangen wordt. 8 Schrijf hieronder het commentaar dat je gekregen hebt. Je gaat dat gebruiken bij je echte presentatie Commentaar op mijn opbouw: 9 Schrijf op hoe goed jij commentaar kunt geven of ontvangen en wat je daarbij nog kunt verbeteren. 10 Maak nu op pagina 6 je opbouw in het net. 5 8

9 7 t/m 10 De rest van de opdrachten spreekt voor zichzelf. 9

10 Opbouw van een presentatie over..... Inleiding De onderdelen De samenhang De aankleding puntsgewijs de inhoud structuren (alineaverbanden) aanvulling, en signaalwoorden voorbeelden, grapjes, vragen aan publiek Verhaal Afsluiting 6 10

11

12 2 Een klinkende presentatie Vaak zul je mondeling moeten presenteren. Dan moet je op verschillende punten letten. In dit hoofdstuk leer je je stem goed gebruiken. 1 Lees van vaardigheid 4 punt 2, Stemgebruik Wat wist je al? Zet daar een krul voor. Zet een streepje voor wat je nog niet wist. Gewoon tempo of iets langzamer. Toonhoogte omlaag aan het eind van een zin. Pauze nemen na een zin. Verteltoon gebruiken, veel wisselen van toonhoogte. Be-na-druk-ken en... twijfelen door een beetje vragend te spreken?. 8 12

13 Presenteren kun je leren - Een klinkende presentatie Vaardigheid 4, onderdeel 2 We richten ons in de hoofdstukken 2, 3, 4 en 5 op de mondelinge presentatie. In dit hoofdstuk bespreken we het gebruik van de stem. Belangrijke aandachtspunten daarbij zijn het tempo, afmaken van een zin door de toon omlaag te laten gaan, pauzes inlassen, verteltoon gebruiken en geen voorleestoon, benadrukken en twijfelen door stemmodulaties. De instructiefilmpjes geven een aanvulling op de aandachtspunten in het vaardighedenoverzicht. U kunt dit onderdeel een aanzienlijke meerwaarde geven als u een of meer videocamera s organiseert en leerlingen hun eigen presentaties laat opnemen en bekijken. Stimuleert u hen ook te overdrijven. Overdrijven is een eerste stap naar perfectie. Vaak is het namelijk dat leerlingen bang zijn te overdrijven en daardoor te krampachtig blijven. 1 Voorkennis activeren. Iedere leerling eerst individueel laten invullen. 13

14 2 a Je gaat naar filmpje 2a kijken. Schrijf op wat je uit het stappenplan herkent. b Vergelijk je antwoorden met elkaar. 3 Nu ga je film 2b zien. Daarin leren leerlingen hun stem beter te gebruiken door elkaar commentaar te geven. Zo gaan jullie het straks ook doen. Schrijf op hoe leerlingen dat met elkaar oefenen. 4 In hoofdstuk 1 heb je een opbouw gemaakt. Je gaat nu de eerste twee minuten van een mondelinge presentatie voorbereiden. Je oefent eerst in je tweetal met je stemgebruik. Lees allebei twee zinnen voor en kijk eens hoe langzaam je dat kunt doen. Lees allebei drie zinnen achter elkaar voor en houd aan het eind een korte pauze. Lees weer drie zinnen voor en let nu ook nog op de toonhoogte: Is het geen voorleesstem? Gaat de toonhoogte aan het eind omlaag als het geen vraag is? 5 Commentaar geven en krijgen. a Twee tweetallen gaan elkaar commentaar geven. Iedereen moet een keer aan de beurt komen om te spreken. Iemand van het andere groepje geeft als volgt commentaar: je laat de ander drie zinnen spreken, dan geef je commentaar over wat goed gaat en wat beter kan en je doet voor hoe het beter kan; je laat de ander weer dezelfde drie zinnen spreken. Je geeft op dezelfde manier commentaar; je laat de ander een minuut zijn verhaal vervolgen, dan geef je weer commentaar; je laat de ander nog een minuut spreken en je geeft voor de laatste keer commentaar. b Je schrijft hieronder wat je goed deed en wat beter kan. Je hebt dat nodig voor je echte presentatie! Commentaar op mijn opbouw: 9 14

15 2 Eerst filmpje 2a laten zien. Oriëntatie op het onderwerp. 3 Eerst filmpje 2b laten zien. De manier van oefenen moet door de leerlingen opgemerkt worden: stukje vertellen, commentaar geven/ontvangen en dan nog een keer proberen (in een volgend hoofdstuk gaan ze elkaar onderbreken en net zo lang oefenen tot het goed gaat). 4 en 5 Eerst veilig oefenen in tweetallen bij 4, daarna commentaar geven en krijgen in viertallen. Merk op dat hier zowel aandacht besteed kan worden aan de manier van presenteren als aan de manier van commentaar geven en ontvangen. Drukfoutje: in het kader staat opbouw. Dit moet zijn: stemgebruik. 15

16 3 Een presentatie die stevig staat In dit hoofdstuk leer je te letten op het gebruik van je lichaam. 1 Lees van vaardigheid 4: 3. Lichaamsgebruik Wat wist je al? Zet daar een krul voor. Je zet een streepje voor wat je nog niet wist. Sta op twee benen, iets gespreid. Niet wiebelen. Handen niet allebei in je zakken, sla ze niet over elkaar. Gebruik je handen, niet te klein en niet te groot. Houd je lichaam niet stokstijf, draai soepel met je hoofd mee. 2 a Je gaat naar filmpje 3a kijken. Schrijf op wat je uit het stappenplan herkent. b Vergelijk je antwoorden met elkaar

17 Presenteren kun je leren - Een presentatie die stevig staat Vaardigheid 4, onderdeel 3 Naast stemgebruik is aandacht voor de houding bij een mondelinge presentatie belangrijk. 1 Ophalen van voorkennis. Laat iedere leerling dit individueel doen. 2 Filmpje 3a, oriëntatie op het stappenplan. De vraag in het werkboek slaat met name op het televisiefragment en op wat de leerlingen als voorbeeld laten zien. 17

18 3 Nu ga je film 3b zien. Daarin leren leerlingen hun lichaam beter te gebruiken door elkaar commentaar te geven. Zo gaan jullie het straks ook doen. Schrijf op hoe leerlingen dat met elkaar oefenen. 4 In het eerste hoofdstuk heb je een opbouw gemaakt. Je bereidt nu het hoofddeel van een presentatie voor. Je oefent eerst in je tweetal met je lichaamsgebruik. Let je ook nog op je stemgebruik? Lees allebei twee zinnen voor en kijk hoe je staat. Lees allebei drie zinnen achter elkaar voor gebruik je armen. Lees allebei drie zinnen en doe alsof je voor een hele klas staat. Draait je lichaam soepel mee? 5 Commentaar geven en krijgen. a Twee tweetallen gaan elkaar feedback geven. Iedereen moet een keer aan de beurt komen om te spreken. Iemand van het andere groepje geeft als volgt commentaar: je laat de ander drie zinnen spreken, dan geef je commentaar op zijn lichaamsgebruik en je doet voor hoe het beter kan; je laat de ander weer dezelfde drie zinnen spreken. Je geeft op dezelfde manier commentaar; je laat de ander een minuut zijn verhaal vervolgen, dan geef je weer commentaar; je laat de ander nog een minuut spreken en je geeft voor de laatste keer commentaar. b Je schrijft hieronder wat je goed deed en wat beter kan. Je hebt dat nodig voor je echte presentatie!! Commentaar op mijn opbouw: 11 18

19 3 Filmpje 3b. De leerlingen in het filmpje onderbreken elkaar nu tijdens het oefenen. 4 en 5 Net als in het vorige hoofdstuk oefenen leerlingen eerst in veilige tweetallen alvorens zij in viertallen commentaar geven en ontvangen. Ook hier maken we nog gebruik van de opbouw die de leerlingen in hoofdstuk 1 gemaakt hebben. Drukfoutje: in het kader onder 5b moet voor opbouw worden gelezen: houding. 19

20 4 Ik zie jou wel zitten Je presentatie staat niet op de video, je bent een echt mens die tegen echte mensen praat! Laat dat merken, reageer op mensen, kijk hen aan, kijk naar hun ogen. 1 a Lees van vaardigheid 4 punt 4, Contact maken Wat wist je al? Zet daar een krul voor. Je zet een streepje voor wat je nog niet wist. b Kijk je publiek aan, links, midden en rechts, voorin en achterin. c Reageer op vragende ogen en afkeurende gezichtsuitdrukkingen. d Geef de gelegenheid je te onderbreken als men iets niet begrijpt. e Ga niet in discussie, dat komt aan het eind. 2 Je gaat naar filmpje 4 kijken

21 Presenteren kun je leren - Ik zie jou wel zitten Vaardigheid 4, onderdeel 4 Tijdens een presentatie moet iemand niet alleen maar zijn verhaal houden, hij moet ook zijn gehoor in de gaten houden. In dit hoofdstuk oefenen leerlingen hun stemgebruik, hun houding en hun contact met hun publiek. 1 Drukfout in de eerste druk: A is de vraag, bij B,C, D en E moet de leerling een krul of streepje zetten. 2 De instructiefilm waarin een voorbeeld wordt getoond. Commentaar geven wordt hierin niet meer geoefend. Uw leerlingen gaan dat natuurlijk wel doen. 21

22 3 Je gaat allebei een minipresentatie houden. Je neemt een voorwerp (een etui, een trui, een pen) en je bedenkt daarvoor een zogenaamde nieuwe toepassing (een gummenwasmachine, een superverwarmer tot 30 graden (gemaakt van een stof die van zichzelf altijd warmte afgeeft), een stokje om leraren te hypnotiseren) a Maak een opbouw Inleiding De onderdelen De samenhang De aankleding puntsgewijs de inhoud structuren (alineaverbanden) aanvulling, en signaalwoorden voorbeelden, grapjes, vragen aan publiek Verhaal Afsluiting b Oefen in tweetallen een minipresentatie van twee á drie minuten waarin je je nieuwe vinding presenteert. Let daarbij op: 1 stem; 2 lichaam; 3 contact maken. 4 Je gaat de presentatie voor een ander groepje van twee houden. Iemand van het ander groepje geeft commentaar. De andere twee letten erop die dat op een goede manier doet. 5 Je noteert hieronder welk commentaar jij hebt gekregen. Commentaar op mijn opbouw: 13 22

23 3 Juist omdat het om de presentatiekwaliteiten gaat, willen we weinig tijd besteden aan een onderzoek. Daarom nemen we hier een gemakkelijk onderwerp: een fantasietoepassing van een bestaand voorwerp. Hier wordt in tweetallen geoefend. 4 Commentaar geven in viertallen. 5 Drukfout in de eerste druk: hier moet staan presentatie in plaats van opbouw. 23

24 5 Verschillende kanten aan je verhaal 1 Lees vaardigheid 3 nog een keer. Onderdeel 3c hebben we nog niet besproken, dat gaan we in dit hoofdstuk doen. Om je publiek aan te spreken, benader je hen vanuit verschillende kanten: inhoudelijk/zakelijk, eigen ervaring en gevoelens, ervaring en gevoelens van publiek, beeldend. Inhoudelijk/zakelijk: bijvoorbeeld opsomming van informatie: Dit bevolkingsgroep heeft drie problemen, ten eerste:... Eigen ervaring en gevoelens: Ik was zo geschrokken toen ik voor de eerste keer die beelden zag. Ervaring en gevoelens publiek: Stelt u zich eens voor dat uw kinderen een beenwondje hebben en dat zij daaraan doodgaan door infectie. Beeldend: Stelt u zich voor: u loopt in de hoofdstraat. Rechts ziet u een krotje van golfplaten. Voor u een groepje kinderen die in vodden lopen. Ze lachen en spelen, in de modder, tussen het vuil. In dit hoofdstuk maak je een schema voor je posterpresentatie in hoofdstuk 6. In de derde kolom zet je nu bij de aankleding ook de verschillende kanten. Je krijgt van je docent een artikel uit een tijdschrift. Je mag zelf ook een artikel kiezen. Kies een onderwerp waarover je op internet ook makkelijk extra informatie en plaatjes kunt vinden. 2 Zoek op internet extra informatie en plaatjes. 3 a Maak en schema van de inhoud van het artikel. b Maak nu een schema voor je presentatie. Je presentatie mag in totaal drie minuten duren. De derde kolom laat je nog even leeg

25 Presenteren kun je leren - Verschillende kanten aan je verhaal Vaardigheid 3, onderdeel 3c In dit hoofdstuk maken de leerlingen weer een opbouw. Als voorbeeld is wel een filmpje beschikbaar, maar in het werkboek worden er geen vragen over gesteld. Laat dit filmpje voor opdracht 24 zien. 2 Oriëntatie 3B Voor het geval dat er verwarring mocht optreden: met het eerste schema bij onderdeel A. bedoelen we een schema van de tekst (vaardigheid 3), met het schema bij onderdeel B. een schema voor de opbouw van de presentatie. 25

26 De onderdelen De samenhang De aankleding puntsgewijs de inhoud structuren (alineaverbanden) aanvulling, en signaalwoorden voorbeelden, grapjes, vragen aan publiek Inleiding Verhaal Inhoudelijk Eigen ervaring en gevoelens ervaringen en gevoelens publiek beeldend: Afsluiting 4 In de derde kolom zet je nu wat je vanuit de verschillende kanten kunt brengen. 5 a Geef elkaar commentaar op je schema. b Pas je schema eventueel aan

27

28 6 Een posterpresentatie Een posterpresentatie geef je als: - je in een korte presentatie de hoofdpunten van je verhaal wilt vertellen; - je geen powerpoint wilt of kunt gebruiken; - je mensen met de inhoud van je posters nieuwsgierig wilt maken naar jouw verhaal (bijvoorbeeld op een informatiemarkt). Bij een posterpresentatie staan de hoofdpunten van je verhaal op enkele posters. Jij staat erbij en houdt je verhaal. Omdat alle hoofdpunten voor iedereen zichtbaar zijn, kun je goed verbanden aangeven. 1 Je gebruikt je onderwerp en je opbouwschema van het vorige hoofdstuk. Daarvan ga je een posterpresentatie maken. Je presentatie mag in totaal drie minuten duren. a Lees vaardigheid 6, De Posterpresentatie. b Maak een ontwerp voor je posters in het klein: schrijf op een blaadje papier wat je straks op je posters wilt gaan zetten

29 Presenteren kun je leren - Een posterpresentatie Vaardigheid 6 Drukfout in de eerste druk: - Bij de laatste opdracht moet weer presentatie in plaats van opbouw gelezen worden. De posterpresentatie is geschikt om in korte tijd veel presentaties te houden waarbij veel leerlingen actief zijn. U laat bijvoorbeeld in vier hoeken en presentatie houden. Waarbij iedere presentatie twee keer wordt gehouden. De leerlingen draaien door. De opdrachten spreken verder voor zichzelf. 29

30 2 a Geef elkaar commentaar op je posterontwerp. b Pas je ontwerp eventueel aan. 3 Maak nu je posters in het groot. 4 Bereid je voor op een mondelinge presentatie. Je presentatie mag 3 minuten duren. Lees eerst vaardigheid 5 nog even door. 5 Lees in hoofdstuk 2, 3 en 4 door welk commentaar je toe gekregen hebt. Waar moet je nu extra goed op letten? Ik ga goed letten op: 6 Je gaat aan elkaar je verhaal presenteren met behulp van je posters. a Het publiek moet straks commentaar geven en verdeelt daarom de volgende drie rollen: letten op stemgebruik; letten op lichaamsgebruik en postergebruik; letten op contact maken. b Na de presentatie geeft het publiek commentaar. Niet vergeten: Bij commentaar geven zeg je wat goed was en wat beter kan! c Schrijf het commentaar dat je hebt gekregen hieronder op. Commentaar op mijn opbouw: stemgebruik, wat goed gaat stemgebruik, wat beter kan lichaams- en postergebruik, wat goed gaat lichaams- en postergebruik, wat beter kan contact maken, wat goed gaat contact maken, wat beter kan 17 30

31

32 7 Een PowerPoint-presentatie 1 Wat een PowerPoint-presentatie is, kun je het beste zien in een PowerPoint-presentatie. Je docent heeft een klein voorbeeld ervan. Je leert een programma vooral door er veel mee te oefenen. In het programma dat je nu gaat bekijken, staan de belangrijkste aanwijzingen. De rest leer je in het gebruik en van klasgenoten. Vraag elkaar vooral vaak om hulp. Het programma heet Powerpoint presenteren. 2 Lees vaardigheid 7, De PowerPoint-presentatie. 3 Je gaat in dit hoofdstuk een PowerPoint-presentatie maken met als titel: Bij mij thuis. Die presentatie mag drie minuten duren. Wat je in die presentatie bijvoorbeeld kunt laten zien/vertellen: a de gezinsleden in jouw huis en wat hun kenmerken zijn; b belangrijke voorwerpen uit jouw huis; c gewoontes die jullie thuis hebben; d gebeurtenissen thuis gedurende de afgelopen week. Bedenk dat het er nu om gaat dat je een PowerPoint-presentatie leert maken, de inhoud van de presentatie is nu even iets minder belangrijk; al geef je een opsomming van de soorten tandenborstels die jullie gebruiken of het menu van de afgelopen week. 4 Maak een opbouw zoals in vaardigheid 3 beschreven staat. Doe dat op een los blaadje. 5 Maak een presentatie in PowerPoint. Je mag vooral veel afkijken bij elkaar. Hieronder schrijf je handige maniertjes op die je van een ander hebt geleerd of die je zelf ontdekt hebt. Sla iedere vijf minuten je bestand op. Handige maniertjes: 18 32

33 Presenteren kun je leren - Een PowerPointpresentatie Vaardigheid 7 Een presentatievorm die de laatste jaren veel wordt gebruikt. Een vorm die je soms ook enorm slecht gebruikt ziet worden. Met dit hoofdstuk willen we onder andere graag bereiken dat leerlingen leren: niet te veel tekst op het scherm te tonen; niet te kleine letters te gebruiken; niet te leuk gaan doen met lettertypes en animaties; niet naar het scherm maar naar de zaal gaan praten. Voordat u met opdracht 1 begint, laat u de leerlingen het filmpje bij dit hoofdstuk zien. 1 Via de website van EismaEdumedia ( kunt u een PowerPointbestand downloaden, of op verzoek mailen we het toe via edumedia@eisma.nl. Het is een voorbeeld van een PowerPointpresentatie, hoe het kan en hoe niet moet. De beelden zijn bewust simpel en beperkt gehouden. Uiteindelijk leren de leerlingen met PowerPoint om te gaan door het zelf te oefenen. Door hen bij opdracht 30 in het computerlokaal te laten werken, krijgen de vaardige leerlingen de gelegenheid de minder vaardigen te helpen. 2-3 Het gaat nu weer niet echt om de inhoud. Die is nu maar een hulpmiddel om te kunnen oefenen met presenteren. 4-5 Het opslaan van het bestand moet u vooraf even bij de systeembeheerder checken. 33

34 6 Geef elkaar commentaar op je PowerPoint-presentatie. Verbeter je presentatie als dat nodig is. Commentaar dat ik heb gekregen: 7 Lees in hoofdstuk 6 bij opdracht 6 door welk commentaar je toen op je presenteren hebt gekregen. Vergelijk dat met wat je in dat hoofdstuk bij opdracht 5 had opgeschreven. Waarop ga je nu goed letten? Ik ga nu goed letten op: 8 Je gaat je presentatie houden in groepjes van vier, zonder beamer. Het publiek moet straks commentaar geven en verdeelt daarom de volgende drie rollen: a letten op stemgebruik; b letten op lichaamsgebruik en PowerPoint-gebruik; c letten op contact maken. d Na de presentatie geeft het publiek commentaar. Schrijf het commentaar dat je hebt gekregen hieronder op. Commentaar op mijn presentatie: stemgebruik, wat goed gaat stemgebruik, wat beter kan lichaams- en PowerPoint-gebruik, wat goed gaat lichaams- en PowerPoint-gebruik, wat beter kan contact maken, wat goed gaat contact maken, wat beter kan 19 34

35 7 In tweetallen. 8 - In groepjes van vier laat u leerlingen in het computerlokaal voor elkaar hun presentatie houden. Als u dat wilt, kunnen zij er daarvan één uitkiezen voor klassikale presentatie. U moet dan wel even een beamer regelen voor de volgende les. Het drukfoutje in de eerste druk: opbouw moet weer presentatie zijn. 35

36 Presenteren kun je leren In de afgelopen zeven hoofdstukken heb je geleerd hoe je moet presenteren. Je gaat nu presentaties van je klasgenoten zien. Die presentaties worden misschien wel opgenomen op video. De presentaties in de klas kunnen ook nog een oefening zijn voordat jullie aan jullie ouders gaan presenteren. Hieronder schrijf je van iedere presentatie met enkele woorden op wat goed ging en wat beter kan. wie? onderwerp opbouw stem lichaam contact niveaus Poster/PP Vaardigheid? Vaardigheid 3 Vaardigheid 4 Vaardigheid 4 Vaardigheid 4 Vaardigheid 3 Vaardigheid 6 36

37 Presenteren kun je leren De presentaties van de onderzoeksresultaten. De leerlingen geven nog eenmaal elkaar feedback en kijken voor de laatste keer terug op hun eigen presentatie. U kunt hierbij verschillende activerende werkvormen inzetten. 37

38 Wat ik zelf goed vond gaan in onze presentatie: Waar ik volgende keer zelf nog beter op kan letten: 38

39 Colofon Auteurs Ed de Boer Saskia de Gier Ontwerp Troost communicatie, Utrecht Tekeningen Geza - Deze docentenhandleiding hoort bij: Presenteren kun je leren, presentatievaardigheden voor het voortgezet onderwijs Eerste druk 2007 ISBN NUR 140 Uitgeverij Eisma Edumedia bv Archimedesweg 20 Postbus BG Leeuwarden Telefoon (058) Fax (058) Copyright 2009 Eisma Edumedia bv, Leeuwarden Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd of overgenomen, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

40

1 Kies je onderwerp Samen met je buurman of buurvrouw. Ons onderwerp: Voorbeeld: Michael Jackson was de beste artiest ooit! Nu jullie!

1 Kies je onderwerp Samen met je buurman of buurvrouw. Ons onderwerp: Voorbeeld: Michael Jackson was de beste artiest ooit! Nu jullie! Na deze les kun je presenteren in vijf stappen: 1. Kies een onderwerp 2. Bedenk een goede opbouw 3. Verzamel informatie 4. Oefen je presentatie 5. Presenteren maar! 8 Vertel je verhaal Regelmatig moet

Nadere informatie

Lesbeschrijving Nederlands

Lesbeschrijving Nederlands Lesbeschrijving Nederlands Overzicht Leerjaar 1 VOx leerlijn nr. 1 Mondelinge taal Onderdeel nr. 1.3 Spreekvaardigheid Subonderdeel nr. 1.3.1 Spreken Lesnummer 34 Titel van de les Ik houd mijn spreekbeurt

Nadere informatie

Huiswerk Spreekbeurten Werkstukken

Huiswerk Spreekbeurten Werkstukken Huiswerk Spreekbeurten Werkstukken - 2 - Weer huiswerk? Nee, deze keer geen huiswerk, maar een boekje óver huiswerk! Wij (de meesters en juffrouws) horen jullie wel eens mopperen als je huiswerk opkrijgt.

Nadere informatie

Begeleide interne stage

Begeleide interne stage Ik, leren en werken Begeleide interne stage Deel 2 Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v. 0522-235235 info@edu-actief.nl www.edu-actief.nl Auteur: Marian van der Meijs Inhoudelijke redactie: Titel: Ik, leren

Nadere informatie

PeerEducatie Handboek voor Peers

PeerEducatie Handboek voor Peers PeerEducatie Handboek voor Peers Handboek voor Peers 1 Colofon PeerEducatie Handboek voor Peers december 2007 Work-Wise Dit is een uitgave van: Work-Wise info@work-wise.nl www.work-wise.nl Contactpersoon:

Nadere informatie

Nationaal Gevangenismuseum Gevangen in beeld

Nationaal Gevangenismuseum Gevangen in beeld Nationaal Gevangenismuseum Gevangen in beeld Groep 8 Les 1. Boeven in beeld Les 1. Boeven in beeld Nationaal Gevangenismuseum Groep 8 120 minuten Samenvatting van de les De les begint met een klassikaal

Nadere informatie

Voordoen (modelen, hardop denken)

Voordoen (modelen, hardop denken) week 11-12 maart 2012 - hardop-denktekst schrijven B Voordoen (modelen, hardop denken) Waarom voordoen? Net zoals bij lezen, leren leerlingen heel veel over schrijven als ze zien hoe een expert dit (voor)doet.

Nadere informatie

Presentaties: presenteer jezelf met PowerPoint

Presentaties: presenteer jezelf met PowerPoint Werkblad 13C Presentaties: presenteer jezelf met PowerPoint Leerjaar 1 Presentaties maken Presentaties algemeen Stappenplan: wat gaan we deze week doen? Praten over presentaties en presenteren Een PowerPoint-presentatie

Nadere informatie

Presenteren. Oriëntatie

Presenteren. Oriëntatie Oriëntatie Dit ga je doen Je gaat een stand (marktkraam) inrichten om te laten zien wat je gedaan hebt tijdens dit project en wat je eindresultaat is. Je probeert jullie stand zo te maken dat het aantrekkelijk

Nadere informatie

Document vertellen en presenteren voor de groepen 1, 2, 3 en 4. Doelen van vertellen en presenteren in groep 1 en 2:

Document vertellen en presenteren voor de groepen 1, 2, 3 en 4. Doelen van vertellen en presenteren in groep 1 en 2: Document vertellen en presenteren voor de groepen 1, 2, 3 en 4 Doelen van vertellen en presenteren in groep 1 en 2: Leerlingen raken vertrouwd met het presenteren voor een groep Leerlingen raken vertrouwd

Nadere informatie

werkblad Scheldeberoep verkennen Veel beroepen hebben met de Schelde te maken. Welk beroep zou jij verder willen verkennen?

werkblad Scheldeberoep verkennen Veel beroepen hebben met de Schelde te maken. Welk beroep zou jij verder willen verkennen? werkblad Scheldeberoep verkennen Veel beroepen hebben met de Schelde te maken. Welk beroep zou jij verder willen verkennen? Noteer ook 2 reservekeuzen: 1. 2. 1. Wat weet je al van dit beroep? Schrijf het

Nadere informatie

Sta in je recht. Lessen over (kinder)rechten voor PO

Sta in je recht. Lessen over (kinder)rechten voor PO Sta in je recht Lessen over (kinder)rechten voor Speed-date Wij hebben een rechtsysteem waar iedereen zich aan moet houden. Maar welke rechten zijn dat dan? Welke ken je en welke rechten lijken jou vanzelfsprekend?

Nadere informatie

Groep 8 Verdiepingsles: Lagerhuis (dubbele les) Groep 8 Verdiepingsles: Lagerhuis voorbereiding. Leerkrachtinformatie

Groep 8 Verdiepingsles: Lagerhuis (dubbele les) Groep 8 Verdiepingsles: Lagerhuis voorbereiding. Leerkrachtinformatie Leerkrachtinformatie (dubbele les) Lesduur: 2 x 50 minuten (klassikaal) Introductie van de activiteit 1. Deze klassikale les bestaat uit twee delen: Voorbereiding Uitvoering voorbereiding Lesduur: 50 minuten

Nadere informatie

Wat ga je schrijven: een verklarende tekst. Voorbereiden op het schrijven: een film bekijken

Wat ga je schrijven: een verklarende tekst. Voorbereiden op het schrijven: een film bekijken Les 1: Verklaren hoe planten groeien Wat ga je schrijven: een verklarende tekst Hoe komt het eigenlijk dat planten groeien? Je schrijft een verklarende tekst voor leerlingen van een andere klas. Welke

Nadere informatie

Waarom ga je schrijven? Om de directeur te overtuigen

Waarom ga je schrijven? Om de directeur te overtuigen week 17 20 april 2015 - Schrijfopdrachten niveau A, les 1 Les 1: Een overtuigende tekst schrijven Beantwoord deze vragen: Een mooie manier om te herdenken 1. Waarom is het volgens jou belangrijk om de

Nadere informatie

Trainershandleiding Brugklas Bikkels. Inkijkexemplaar

Trainershandleiding Brugklas Bikkels. Inkijkexemplaar Trainershandleiding Brugklas Bikkels versie 2014 Inhoudsopgave Introductie Organiseer je training Praktische tips De werkmap Powerpoint presentatie Ouderbrieven Draaiboek Bijeenkomst 1 Bijeenkomst 2 Bijeenkomst

Nadere informatie

Werkstuk. En natuurlijk ook spreekbeurt. Gemaakt door: Anmami Verhulvelrij Groep 7abcd

Werkstuk. En natuurlijk ook spreekbeurt. Gemaakt door: Anmami Verhulvelrij Groep 7abcd Werkstuk En natuurlijk ook spreekbeurt Gemaakt door: Anmami Verhulvelrij Groep 7abcd (Op het voorblad komt de titel van je werkstuk, een foto of een plaatje van je onderwerp, je naam en je klas.) Inhoudsopgave

Nadere informatie

Docentenhandleiding Rijksmuseum Groep 7-8

Docentenhandleiding Rijksmuseum Groep 7-8 Docentenhandleiding Rijksmuseum Groep 7-8 1 Inhoud Voorbereidende les Afsluitende les Aanvullend materiaal bij deze lessen staat op de website: Introductiefilmpje PowerPoint presentatie Werkbladen 2 Voorbereidende

Nadere informatie

Checklist Gesprek voeren 2F - handleiding

Checklist Gesprek voeren 2F - handleiding Checklist Gesprek voeren 2F - handleiding Inleiding De checklist Gesprek voeren 2F is ontwikkeld voor leerlingen die een gesprek moeten kunnen voeren op 2F. In deze handleiding wordt toegelicht hoe de

Nadere informatie

Reflectiegesprekken met kinderen

Reflectiegesprekken met kinderen Reflectiegesprekken met kinderen Hierbij een samenvatting van allerlei soorten vragen die je kunt stellen bij het voeren van (reflectie)gesprekken met kinderen. 1. Van gesloten vragen naar open vragen

Nadere informatie

Uitleg boekverslag en boekbespreking

Uitleg boekverslag en boekbespreking Uitleg boekverslag en boekbespreking groep 7 schooljaar 2014-2015 Inhoudsopgave: Blz. 3 Blz. 3 Blz. 3 Blz. 4 Blz. 6 Blz. 7 Blz. 7 Stap 1: Het lezen van je boek Stap 2: Titelpagina Stap 3: Inhoudsopgave

Nadere informatie

Creatief en flexibel toepassen van Triplep. Maarten Vos Doe, laat zien, lach, oefen en geef applaus

Creatief en flexibel toepassen van Triplep. Maarten Vos Doe, laat zien, lach, oefen en geef applaus Creatief en flexibel toepassen van Triplep Maarten Vos Doe, laat zien, lach, oefen en geef applaus Programma Overzicht Kennismaking Persoonlijke werving van ouders Een goede relatie opbouwen met de ouders

Nadere informatie

Waarom ga je schrijven? Om de directeur te overtuigen

Waarom ga je schrijven? Om de directeur te overtuigen week 17 20 april 2015 - Schrijfopdrachten niveau B, les 1 Les 1: Een overtuigende tekst schrijven Beantwoord deze vragen: Een mooie manier om te herdenken 1. Waarom is het volgens jou belangrijk om de

Nadere informatie

JE EIGEN BUURT OMSTREEKS 1935

JE EIGEN BUURT OMSTREEKS 1935 JE EIGEN BUURT OMSTREEKS 1935 1 Wat moet je doen? 1. Maak een presentatie over hoe jouw buurt er omstreeks 1935 uitzag of over de mensen die in die tijd in jouw buurt leefden. Wat kun je te weten komen

Nadere informatie

Les 1: Halloween en Sint-Maarten beschrijven

Les 1: Halloween en Sint-Maarten beschrijven Les 1: Halloween en Sint-Maarten beschrijven Wat voor tekst ga je schrijven en waarom? Op 31 oktober is het Halloween en op 11 november is het Sint-Maarten. Veel mensen weten niet zo goed wat voor feesten

Nadere informatie

Les 1: Halloween en Sint-Maarten beschrijven

Les 1: Halloween en Sint-Maarten beschrijven Les 1: Halloween en Sint-Maarten beschrijven Wat voor tekst ga je schrijven en waarom? Op 31 oktober is het Halloween en op 11 november is het Sint-Maarten. Veel mensen weten niet zo goed wat voor feesten

Nadere informatie

GESPREKKEN VOEREN NEDERLANDS AAN HET EINDE VAN DEZE UITLEG:

GESPREKKEN VOEREN NEDERLANDS AAN HET EINDE VAN DEZE UITLEG: AAN HET EINDE VAN DEZE UITLEG: - Kun je een verzorgde brief schrijven. - Kun je op een juiste manier werkwoorden vervoegen. - Schrijf je op een juiste manier in meervoud. - Gebruik je hoofdletters op een

Nadere informatie

en zelfbeeld Lichamelijke ontwikkeling Lesdoelen: Werkvormen: Benodigdheden: Kinderboeken: Les 1: Wie ben ik Lesoverzicht

en zelfbeeld Lichamelijke ontwikkeling Lesdoelen: Werkvormen: Benodigdheden: Kinderboeken: Les 1: Wie ben ik Lesoverzicht I Lichamelijke ontwikkeling en zelfbeeld Les 1: Wie ben ik Lesoverzicht Lesdoelen: Kinderen worden zich meer bewust van eigen talenten en eigenschappen en ontwikkelen een positief zelfbeeld. Kinderen kunnen

Nadere informatie

Dit stappenplan is ingevuld door:

Dit stappenplan is ingevuld door: STAPPENPLAN Dit stappenplan is ingevuld door: Dit is jullie opdracht: Bekijk de kranten en/of nieuwssites die je toegewezen krijgt. Ga op zoek naar een nieuwsartikel waarin techniek een belangrijke rol

Nadere informatie

(Vak)teksten lezen in vmbo - mbo - Handleiding

(Vak)teksten lezen in vmbo - mbo - Handleiding (Vak)teksten lezen in vmbo - mbo - Handleiding Aan de slag met lezen in beroepsgerichte vakken Voor de verbetering van leesvaardigheid is het belangrijk dat leerlingen regelmatig en veel lezen. Hoe krijg

Nadere informatie

Werkstuk. En natuurlijk ook spreekbeurt. Gemaakt door: Dimanida Kemkievelden Groep 7abcd

Werkstuk. En natuurlijk ook spreekbeurt. Gemaakt door: Dimanida Kemkievelden Groep 7abcd Werkstuk En natuurlijk ook spreekbeurt Gemaakt door: Dimanida Kemkievelden Groep 7abcd (Op het voorblad komt de titel van je werkstuk, een foto of een plaatje van je onderwerp, je naam en je klas.) Inhoudsopgave

Nadere informatie

Zo verstuurt u een WhatsApp! Opdracht: Analyseren, evalueren

Zo verstuurt u een WhatsApp! Opdracht: Analyseren, evalueren Zo verstuurt u een WhatsApp! Opdracht: Analyseren, evalueren 1. Inleiding Een mobiele telefoon; niet meer weg te denken uit de broekzak van elke scholier. In deze opdracht kijken de leerlingen naar een

Nadere informatie

Het houden van een spreekbeurt

Het houden van een spreekbeurt Het houden van een spreekbeurt In deze handleiding staan tips over hoe je een spreekbeurt kunt houden. Waar moet je op letten? Wat moet je wel doen? En wat moet je juist niet doen? We hopen dat je wat

Nadere informatie

Werkvorm: Bekend, Benieuwd en Bewaard.

Werkvorm: Bekend, Benieuwd en Bewaard. Werkvorm: Bekend, Benieuwd en Bewaard. Doel: Eén van jullie groep gaat opschrijven wat jullie al weten over De Tweede Wereldoorlog (bekend). Daarna schrijven jullie op wat jullie graag willen weten over

Nadere informatie

Bijlage interview meisje

Bijlage interview meisje Bijlage interview meisje Wat moet er aan de leerlingen gezegd worden voor het interview begint: Ik ben een student van de Universiteit van Gent. Ik wil met jou praten over schrijven en taken waarbij je

Nadere informatie

Spreekbeurt, en werkstuk

Spreekbeurt, en werkstuk Spreekbeurt, krantenkring en werkstuk Dit boekje is van: Datum spreekbeurt Datum krantenkring Inleverdatum werkstukken Werkstuk 1: 11 november 2015 Werkstuk 2: 6 april 2016 Bewaar dit goed! Hoe bereid

Nadere informatie

Juf Sabine en juf Maaike

Juf Sabine en juf Maaike Je moet daar heel wat voor kunnen: - Je moet goed kunnen lezen - En ook goed begrijpen wat je leest - Je moet goed kunnen opzoeken - En goed kunnen kiezen wat je wel en niet nodig hebt. - Je moet je verhaal

Nadere informatie

september 2013 Huygens College Kernuur Leesles Muziek Engels Dans PROJECT TITEL Werkboek First ID

september 2013 Huygens College Kernuur Leesles Muziek Engels Dans PROJECT TITEL Werkboek First ID september 2013 Huygens College Kernuur NAAM JAAR KLAS VAK PROJECT TITEL Leesles Muziek Engels Dans Werkboek First ID Inhoud Werkboek First ID 4 Het gebruik van de Powerpoint 7 Instructie voor het gebruik

Nadere informatie

Hoe maak ik... Naam: Groep:

Hoe maak ik... Naam: Groep: Hoe maak ik... Naam: Groep: Inleiding Een spreekbeurt houden is niet niets! Je moet daar heel wat voor kunnen. Wat dacht je van: Goed kunnen lezen Goed kunnen begrijpen wat je leest Goed dingen kunnen

Nadere informatie

Beoordeling power-point groep 5

Beoordeling power-point groep 5 Beoordeling power-point groep 5 Leerkracht: Leerling: Onderdeel 2 4 6 8 10 Opmerkingen Titeldia: Duidelijke titel met onderwerp/naam/groep Inhoudsopgave: Puntsgewijs wat ga je behandelen. Plaatjes: Functioneel

Nadere informatie

Met welk werk kunnen kinderen uit groep 5-6 thuiskomen en hoe kunt u uw kind thuis helpen?

Met welk werk kunnen kinderen uit groep 5-6 thuiskomen en hoe kunt u uw kind thuis helpen? Met welk werk kunnen kinderen uit groep 5-6 thuiskomen en hoe kunt u uw kind thuis helpen? In groep 5-6 nemen kinderen steeds vaker werk mee naar huis. Vaak vinden kinderen het leuk om thuis aan schooldingen

Nadere informatie

Tekst lezen en vragen stellen

Tekst lezen en vragen stellen 1. Lees de uitleg. Tekst lezen en vragen stellen Als je een tekst leest, kunnen er allerlei vragen bij je opkomen. Bijvoorbeeld: Welke leerwegen zijn er binnen het vmbo? Waarom moet je kritisch zijn bij

Nadere informatie

Persoonlijke competenties Sociale competenties Leer (school) competenties

Persoonlijke competenties Sociale competenties Leer (school) competenties Reader TOP-dagen 2014-2015 In het onderwijs is het steeds vanzelfsprekender dat je ieder jaar meer kunt en weet. Je bent druk bezig met het leren van de vakken. Maar je ontwikkelt ook competenties. In

Nadere informatie

Werkwijzer Verslagkring:

Werkwijzer Verslagkring: Werkwijzer Verslagkring: 1. Je maakt een tweetal. 2. Met zijn tweeën kies je een onderwerp, waarin jullie je willen verdiepen en waarover jullie meer willen weten. 3. Samen ga je op zoek naar informatie

Nadere informatie

Werkstuk. En natuurlijk ook spreekbeurt. Gemaakt door: Anmami Verhulvelrij Groep 7abcd

Werkstuk. En natuurlijk ook spreekbeurt. Gemaakt door: Anmami Verhulvelrij Groep 7abcd Werkstuk En natuurlijk ook spreekbeurt Gemaakt door: Anmami Verhulvelrij Groep 7abcd (Op het voorblad komt de titel van je werkstuk, een foto of een plaatje van je onderwerp, je naam en je klas.) Inhoudsopgave

Nadere informatie

Een spreekbeurt houden

Een spreekbeurt houden Een spreekbeurt houden Groep 4 gaat voor het eerst een spreekbeurt voorbereiden en houden. Moeilijk? Eng?We hebben nu al een beetje geoefend met een boekbespreking, maar voor veel kinderen is praten met

Nadere informatie

Algemene instructies voor de strategie: Vragen stellen. Introductiefase bij de eerste les:

Algemene instructies voor de strategie: Vragen stellen. Introductiefase bij de eerste les: Algemene instructies voor de strategie: Vragen stellen "Welkom,." Introductiefase bij de eerste les: 1. "Vandaag gaan we weer een tekst lezen. Daarbij gaan we een nieuwe strategie leren. Deze strategie

Nadere informatie

Wat ga je schrijven: een verklarende tekst. Voorbereiden op het schrijven: een film bekijken

Wat ga je schrijven: een verklarende tekst. Voorbereiden op het schrijven: een film bekijken Les 1: Verklaren hoe planten groeien Wat ga je schrijven: een verklarende tekst Hoe komt het eigenlijk dat planten groeien? Je schrijft een verklarende tekst voor leerlingen van een andere klas. Welke

Nadere informatie

Weekschema maken. Je gaat praten over de dingen die jij in één week doet. Deze activiteiten ga je in een schema op de computer uitwerken.

Weekschema maken. Je gaat praten over de dingen die jij in één week doet. Deze activiteiten ga je in een schema op de computer uitwerken. Weekschema maken Je gaat praten over de dingen die jij in één week doet. Deze activiteiten ga je in een schema op de computer uitwerken. Leer en oefen: Neem samen me de docent/assistent het fotoboek de

Nadere informatie

Lesvoorbereiding Studie en loopbaan Keuze- en Loopbaanvaardigheden 3-4 vmbo

Lesvoorbereiding Studie en loopbaan Keuze- en Loopbaanvaardigheden 3-4 vmbo Lesvoorbereiding Studie en loopbaan Keuze- en Loopbaanvaardigheden 3-4 vmbo Bespreek met vakdocenten mogelijkheden om leerlingen in de vaklessen feedback over zichzelf te laten vergaren. Deel Vaardigheid:

Nadere informatie

Beroepenwerkstuk 3 havo / 3 vwo 2015-2016

Beroepenwerkstuk 3 havo / 3 vwo 2015-2016 Beroepenwerkstuk 3 havo / 3 vwo 2015-2016 INHOUDSOPGAVE Inleiding 3 Opdracht 4 Stappenplan 4 Logboek 8 Overzicht van taken 9 Langetermijnplanning 10 Overzicht informatiebronnen profielkeuze 13 2 INLEIDING

Nadere informatie

LESBRIEF NR 2 OPDRACHT 1 ANDERS? VOOR GROEP 7 + 8 +

LESBRIEF NR 2 OPDRACHT 1 ANDERS? VOOR GROEP 7 + 8 + LESBRIEF NR 2 VOOR GROEP 7 + 8 + GROEP 7 + 8 DOWNLOAD DEZE LESBRIEF OOK OP SAMSAM.NET SAMSAM MIDDEN IN DE WERELD De wheelie van Robert uit Zambia ANDERS? NOU EN! Een slangenbeet veranderde Christabels

Nadere informatie

Checklist Sollicitatiebrief schrijven 2F - handleiding

Checklist Sollicitatiebrief schrijven 2F - handleiding Checklist Sollicitatiebrief schrijven 2F - handleiding Inleiding De checklist Sollicitatiebrief schrijven 2F is ontwikkeld voor leerlingen die moeten leren schrijven op 2F. In deze handleiding wordt toegelicht

Nadere informatie

Wereldgodsdiensten. Project Levensbeschouwing 2 e klas St. Nicolaaslyceum. Naam:

Wereldgodsdiensten. Project Levensbeschouwing 2 e klas St. Nicolaaslyceum. Naam: Wereldgodsdiensten Project Levensbeschouwing 2 e klas St. Nicolaaslyceum Naam: Inhoudsopgave Inleiding Schema Beoordeling Deel 1 Test jezelf! Deel 2 Kies je onderwerp en aan de slag! Deel 3 Het ervaren

Nadere informatie

HUISWERKGIDS SCHOOLJAAR 2011-2012

HUISWERKGIDS SCHOOLJAAR 2011-2012 HUISWERKGIDS SCHOOLJAAR 2011-2012 1 INHOUDSOPGAVE Hoofdstuk bladzijde 1. Inleiding De huiswerkgids 3 2. Hoe maak en leer je huiswerk? 4 3. Het leren van woorden (spelling/engels) 5 4. Het leren van topografie

Nadere informatie

Les 17 Zo zeg je dat (niet)

Les 17 Zo zeg je dat (niet) Blok 3 We hebben oor voor elkaar les 17 Les 17 Zo zeg je dat (niet) Doel blok 3: Leskern: Woordenschat: Materialen: Leerlingen leren belangrijke communicatieve vaardigheden, zoals verplaatsen in het gezichtspunt

Nadere informatie

Een spreekbeurt houden

Een spreekbeurt houden Een spreekbeurt houden Groep 4 gaat voor het eerst een spreekbeurt voorbereiden en houden. Moeilijk? Eng? Voor veel kinderen is praten met de groep als publiek wel lastig. De een maakt zich er drukker

Nadere informatie

Dwerggras 30, Rotterdam. 1. Schrijf tijdens het kijken dingen op die jou belangrijk lijken. Je hebt dit later nodig.

Dwerggras 30, Rotterdam. 1. Schrijf tijdens het kijken dingen op die jou belangrijk lijken. Je hebt dit later nodig. Les 1: Een Wikitekst schrijven Waarom ga je schrijven: het Jeugdjournaalfilmpje bekijken Bekijk met de klas het Jeugdjournaalfilmpje over koningin Beatrix op www.nieuwsbegrip.nl 1. Schrijf tijdens het

Nadere informatie

3.3 Schrijfdoel en publiek bepalen In deze paragraaf oefen je met de schrijfstrategieën schrijfdoel en publiek bepalen.

3.3 Schrijfdoel en publiek bepalen In deze paragraaf oefen je met de schrijfstrategieën schrijfdoel en publiek bepalen. EN_interventie_werkboek_niv4_201 27-6-201 15:01 Pagina 125 Fase. Schrijfdoel en publiek bepalen In deze paragraaf oefen je met de schrijfstrategieën schrijfdoel en publiek bepalen. Taalgebruik Als je een

Nadere informatie

DieDrie. Lesbrief bij de voorstelling Zeg het met muziek

DieDrie. Lesbrief bij de voorstelling Zeg het met muziek DieDrie Lesbrief bij de voorstelling Muziekles (deel1) ±35 minuten (incl. filmpjes) (uitleg en filmpjes) Groep 3 t/m 8 Hoe? In groepjes op 1 of meer computers (met internet), of klassikaal met beamer of

Nadere informatie

Instructie voor leerlingen.. 5. Gebruik van de lesbrieven. 6. Lesbrief: Wat wil je zijn en worden.. 7. Wat wil je zijn en worden.

Instructie voor leerlingen.. 5. Gebruik van de lesbrieven. 6. Lesbrief: Wat wil je zijn en worden.. 7. Wat wil je zijn en worden. VOORBEELD DE KLAS ALS TEAM (LEERLINGENBOEK) INHOUDSOPGAVE Instructie voor leerlingen.. 5 Gebruik van de lesbrieven. 6 Lesbrief: Wat wil je zijn en worden.. 7 Wat wil je zijn en worden. 11 Wat wil je zijn

Nadere informatie

Spreken - Presenteren HV 1. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/52520

Spreken - Presenteren HV 1. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/52520 Spreken - Presenteren HV 1 Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 21 July 2015 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/52520 Dit lesmateriaal is gemaakt

Nadere informatie

Een overtuigende tekst schrijven

Een overtuigende tekst schrijven Een overtuigende tekst schrijven Taalhandeling: Betogen Betogen ervaarles Schrijftaak: Je mening geven over een andere manier van herdenken op school instructieles oefenlesles Lesdoel: Leerlingen kennen

Nadere informatie

Lesbrief: Beroepenmagazine Thema: Mens & Dienstverlenen aan het werk

Lesbrief: Beroepenmagazine Thema: Mens & Dienstverlenen aan het werk Lesbrief: Beroepenmagazine Thema: Mens & Dienstverlenen aan het werk Copyright Stichting Vakcollege Groep 2015. Alle rechten voorbehouden. Inleiding In de lesbrieven van het thema Aan het werk hebben jullie

Nadere informatie

Instructie 1. Heb jij je voelsprieten uitstaan? De relatie met je cliënt

Instructie 1. Heb jij je voelsprieten uitstaan? De relatie met je cliënt Instructie 1 De relatie met je cliënt Heb jij je voelsprieten uitstaan? Met behulp van dit werkblad onderzoek je of je je voelsprieten hebt uitstaan naar de cliënt. Kies een cliënt en vul met die cliënt

Nadere informatie

Werkstukken maken op PCBO-Het Mozaiek Groep 6

Werkstukken maken op PCBO-Het Mozaiek Groep 6 We gaan een werkstuk maken en je mag het helemaal zelf doen. Het is helemaal jouw eigen werkstuk. Maar om je even goed op weg te helpen hebben we hieronder alle stapjes even op een rij gezet. Wat moet

Nadere informatie

opdracht 1 instructie telefoongesprek speech opdracht 2 boekbespreking poëziepresentatie sollicitatie

opdracht 1 instructie telefoongesprek speech opdracht 2 boekbespreking poëziepresentatie sollicitatie SPREEKVAARDIGHEID spreeklijn comenius college locatie Lijstersingel leerjaar 1 2 3 opdracht 1 instructie telefoongesprek speech opdracht 2 boekbespreking poëziepresentatie sollicitatie opdracht 3 reclamecampagne

Nadere informatie

Let op! Alles graag getypt in lettergrootte 12, lettertype mag je zelf kiezen.

Let op! Alles graag getypt in lettergrootte 12, lettertype mag je zelf kiezen. Beste leerling van groep 6 en ouders, Afgelopen weken zijn de leerlingen bezig geweest met het maken van een klad-werkstuk, over een onderwerp naar eigen keuze. Thuis moeten de leerlingen het net-werkstuk

Nadere informatie

Voordoen (modelen, hardop denken)

Voordoen (modelen, hardop denken) Voordoen (modelen, hardop denken) Waarom voordoen? Net zoals bij lezen, leren leerlingen heel veel over schrijven als ze zien hoe een expert dit (voor)doet. Het voordoen (modelen) van het schrijven van

Nadere informatie

De spreekbeurt. In welke groepen wordt een spreekbeurt gehouden? De spreekbeurt wordt gehouden in de groepen 5 t/m 8.

De spreekbeurt. In welke groepen wordt een spreekbeurt gehouden? De spreekbeurt wordt gehouden in de groepen 5 t/m 8. De spreekbeurt mei 2011. Wat is een spreekbeurt? Onder een spreekbeurt verstaan we een vertelbeurt voor de klas. De leerling leert in het openbaar voor een groep te durven spreken over een bepaald onderwerp.

Nadere informatie

Oefenen 1 punt verdienen Onderwerpen van de presentaties

Oefenen 1 punt verdienen Onderwerpen van de presentaties Presenteren vmbo-4 Presenteren is aan de ene kant een kunst de één is er beter in dan de ander maar aan de andere kant valt of staat elke presentatie met een goede voorbereiding en veel oefening. Bij presenteren

Nadere informatie

WERKVORMEN MAGAZIJN. Wat is netwerken? Landelijk Stimuleringsproject LOB in het mbo

WERKVORMEN MAGAZIJN. Wat is netwerken? Landelijk Stimuleringsproject LOB in het mbo WERKVORMEN MAGAZIJN Wat is netwerken? Landelijk Stimuleringsproject LOB in het mbo Voorwoord Voor u heeft u Thema boekje 1 Wat is netwerken? Dit themaboekje is een onderdeel van de lessenserie Netwerken.

Nadere informatie

Handleiding lesmethode Groep 8 Brugklas Bikkels. Inkijkexemplaar

Handleiding lesmethode Groep 8 Brugklas Bikkels. Inkijkexemplaar Handleiding lesmethode Groep 8 Brugklas Bikkels versie 2016 Inhoudsopgave Introductie 4 Verantwoording Methodiek 5 Doorgaande lijn Po en Vo 6 Preventief en curatief 7 Organiseer je les 8 Praktische tips

Nadere informatie

Zorg dat je een onderwerp kiest, waarvan je echt meer wilt weten. Dat is interessanter, leuker en makkelijker om mee bezig te zijn.

Zorg dat je een onderwerp kiest, waarvan je echt meer wilt weten. Dat is interessanter, leuker en makkelijker om mee bezig te zijn. Werkstukwijzer Deze werkstukwijzer helpt je om een werkstuk in elkaar te zetten. Je vult eerst een formulier in. Op dit formulier komt te staan waar je werkstuk over gaat en hoe je het aanpakt. Met behulp

Nadere informatie

8-10-2015. Nationaal congres Taal en Lezen. 15 oktober 2015 Modelen. Contactgegevens

8-10-2015. Nationaal congres Taal en Lezen. 15 oktober 2015 Modelen. Contactgegevens Nationaal congres Taal en Lezen 15 oktober 2015 Modelen WWW.CPS.NL Contactgegevens Willem Rosier w.rosier@cps.nl 06 55 898 653 Hoe ziet het modelen er in de 21 ste eeuw uit? Is flipping the classroom dan

Nadere informatie

P R E S E N T E R E N

P R E S E N T E R E N P R E S E N T E R E N INHOUD: Hoe houd ik een mondelinge presentatie of een spreekbeurt? Blz. 2 Hoe maak ik een schriftelijke presentatie of verslag? Blz. 4 Hoe maak ik een posterpresentatie? Blz. 6 Hoe

Nadere informatie

Werkstukken en presentaties

Werkstukken en presentaties Werkstukken en presentaties Naam Werkstuk thuis Spreekbeurt met powerpoint Robin 14 april 30 september Julian 14 april 7 oktober Lieke 14 april 28 oktober Robbin 14 april 4 november Annicka 14 april 11

Nadere informatie

Formeel en informeel. Formeel: Je gebruikt u om iemand aan te spreken. Je noemt iemand bij zijn achternaam.

Formeel en informeel. Formeel: Je gebruikt u om iemand aan te spreken. Je noemt iemand bij zijn achternaam. Formeel en informeel Tijdens je stage praat je veel met mensen. Soms is het een officieel gesprek, soms een gezellig praatje met een collega. Dit noem je formele en informele gesprekken. Formeel betekent

Nadere informatie

Handleiding Les 1: Een verklarende tekst schrijven over waarom er onrust is in Oekraïne

Handleiding Les 1: Een verklarende tekst schrijven over waarom er onrust is in Oekraïne Handleiding Les 1: Een verklarende tekst schrijven over waarom er onrust is in Oekraïne Deze schrijfles is dit jaar de tweede waarin leerlingen oefenen in het genre verklaren. Het is een instructieles,

Nadere informatie

Presenteren vmbo-b34. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/74547

Presenteren vmbo-b34. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/74547 Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 18 April 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/74547 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein. Wikiwijsleermiddelenplein

Nadere informatie

Oriëntatie: Samen Scholen Beeldende Kunsteducatie. Helma Molenaars en Grada Buren.

Oriëntatie: Samen Scholen Beeldende Kunsteducatie. Helma Molenaars en Grada Buren. Oriëntatie: Het doel van deze lessenserie is: bestaande foto s zoeken met een eigen verhaal erbij. Dan gaan jullie mensen deze fotoserie voorleggen en vragen welk verhaal zij erin zien. Tot slot gaan jullie

Nadere informatie

Wat is Kraak kracht? Kraak kracht

Wat is Kraak kracht? Kraak kracht Wat is? Met de kaarten van Kraak Kracht evalueert u Kraak de Klas. U gaat door middel van de vragen die op de kaarten staan in gesprek met de leerlingen over de vaardigheden die ze hebben gebruikt. U kunt

Nadere informatie

Stappenplan voor je spreekbeurt in groep 3/4

Stappenplan voor je spreekbeurt in groep 3/4 Stappenplan voor je spreekbeurt in groep 3/4 Naam: Hallo allemaal, Dit boekje heb ik gemaakt om je te helpen bij het maken van je spreekbeurt. Want het is best lastig, zeker als je het voor het eerst gaat

Nadere informatie

De leerlingen leren omgaan met gevoelens van zichzelf en anderen, met name gevoelens die horen bij hun leeftijd.

De leerlingen leren omgaan met gevoelens van zichzelf en anderen, met name gevoelens die horen bij hun leeftijd. Les 24 Ik hou van.. Doel blok 4: De leerlingen leren omgaan met gevoelens van zichzelf en anderen, met name gevoelens die horen bij hun leeftijd. Leskern: De leerlingen onderzoeken het begrip houden van

Nadere informatie

Les 1 Voorspellen Leestekst: De nieuwe computer. Introductiefase: 2. Vraag: "Kan iemand mij vertellen wat voorspellen betekent?"

Les 1 Voorspellen Leestekst: De nieuwe computer. Introductiefase: 2. Vraag: Kan iemand mij vertellen wat voorspellen betekent? Les 1 Voorspellen Leestekst: De nieuwe computer "Welkom:..." Introductiefase: 1. "We gaan vandaag proberen te voorspellen." 2. Vraag: "Kan iemand mij vertellen wat voorspellen betekent?" 3. Discussie:...

Nadere informatie

Checklist Presentatie geven 2F - handleiding

Checklist Presentatie geven 2F - handleiding Checklist Presentatie geven 2F - handleiding Inleiding De checklist Presentatie geven 2F is ontwikkeld voor leerlingen die een presentatie moeten kunnen geven op 2F. In deze handleiding wordt toegelicht

Nadere informatie

Tuin van Heden 5 en 6 Werken met kunst in de paasperiode. Kernles 1: Kunstenaar, wat vertel je mij?

Tuin van Heden 5 en 6 Werken met kunst in de paasperiode. Kernles 1: Kunstenaar, wat vertel je mij? Tuin van Heden 5 en 6 Werken met kunst in de paasperiode Opmerking vooraf: Voor de uitwerking van deze lessen hebben we doelen gehaald uit verschillende thema s van de betreffende graad. Na elk doel verwijzen

Nadere informatie

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S 2 Ik en autisme In het vorige hoofdstuk is verteld over sterke kanten die mensen met autisme vaak hebben. In dit hoofdstuk vertellen we over autisme in het algemeen. We beginnen met een stelling. In de

Nadere informatie

! LERAREN HANDBOEK!!! 1e Editie, 2014

! LERAREN HANDBOEK!!! 1e Editie, 2014 LERAREN HANDBOEK 1e Editie, 2014 1. Je eerste Workshop Om te beginnen In dit Leraren Handboek vind je een paar tips en tricks die je kunnen helpen bij het voorbereiden van je workshop. Als je nog nooit

Nadere informatie

Gedocumenteerd schrijven Schrijfopdracht klas 2. Brainstorm maak hieronder je brainstorm inzichtelijk

Gedocumenteerd schrijven Schrijfopdracht klas 2. Brainstorm maak hieronder je brainstorm inzichtelijk Gedocumenteerd schrijven Schrijfopdracht klas 2 Wat? Datum? Aftrek punten paraaf? Hoofdvragen & deelvragen - ½ punt Bronnen (2 verscheidene) - 1 punt 1 e versie - 2 punten Beoordeling (klasgenoot) - ½

Nadere informatie

Beroepenwerkstuk 3 MAVO

Beroepenwerkstuk 3 MAVO Beroepenwerkstuk 3 MAVO 2015 2016 1 INLEIDING Het beroepenwerkstuk: Een van de onderdelen van het programma beroepenoriëntatie in 3 mavo is het maken van een beroepenwerkstuk en het presenteren hiervan

Nadere informatie

Team 6: Zonnepanelen. Onderzoek naar het gebruik van zonnepanelen

Team 6: Zonnepanelen. Onderzoek naar het gebruik van zonnepanelen Zonnepanelen op school Team 6: Zonnepanelen Onderzoek naar het gebruik van zonnepanelen Jullie gaan onderzoeken welke producten er zijn op zonnecellen 1. SAMENWERKEN IN EEN TEAM Jullie gaan samenwerken

Nadere informatie

De vragen sluiten aan bij de belevingswereld van de leerlingen en zijn onderverdeeld in de volgende vijftien categorieën:

De vragen sluiten aan bij de belevingswereld van de leerlingen en zijn onderverdeeld in de volgende vijftien categorieën: > Categorieën De vragen sluiten aan bij de belevingswereld van de leerlingen en zijn onderverdeeld in de volgende vijftien categorieën: 1 > Poten, vleugels, vinnen 2 > Leren en werken 3 > Aarde, water,

Nadere informatie

Streefniveaus NT2 Voorbeelden, kenmerken en inkijkjes in de les Route 2, 12 16 jaar vmbo basis

Streefniveaus NT2 Voorbeelden, kenmerken en inkijkjes in de les Route 2, 12 16 jaar vmbo basis Streefniveaus NT2 Voorbeelden, kenmerken en inkijkjes in de les Route 2, 12 16 jaar vmbo basis Voorbeeld van een leerling Faysal is 12 jaar en komt uit Syrië. Hij heeft de afgelopen 3 jaar geen onderwijs

Nadere informatie

Hoe bereid ik een spreekbeurt voor?

Hoe bereid ik een spreekbeurt voor? Hoe bereid ik een spreekbeurt voor? Het maken van een spreekbeurt is eigenlijk niets anders dan het schrijven van een informatieve tekst (weettekst). Het is daarom handig om net zo te werk te gaan als

Nadere informatie

Museum De Buitenplaats Kijken is een kunst

Museum De Buitenplaats Kijken is een kunst Museum De Buitenplaats Kijken is een kunst Groep 5 Les 1 Ik en mijn selfie Les 1 Ik en mijn selfie Samenvatting van de les De kinderen kijken naar een selectie portretten waaronder selfies. Ze analyseren

Nadere informatie

Introductie. Lesinstructie. Lesinstructie. Leerdoelen. Introductie. Opzet. Bronnen

Introductie. Lesinstructie. Lesinstructie. Leerdoelen. Introductie. Opzet. Bronnen Introductie Introductie Gamen, Hyven, informatie zoeken, filmpjes kijken, muziek luisteren, spullen kopen of verkopen. Internetten doen we allemaal. Soms voor de lol, soms serieus, soms thuis, soms op

Nadere informatie