Regiovergaderingen milieu mei 2019 PROCEDURE ASBESTBRANDEN. Jelle Scheerlinck

Transcriptie

1 PROCEDURE ASBESTBRANDEN Jelle Scheerlinck 1

2 Asbest verzamelnaam voor een aantal soorten minerale vezels. Witte asbest (chrysotiel) bruin asbest (amosiet) blauw asbest (crocidoliet) grijze asbest (tremoliet) groene asbest (actinoliet) gele asbest (anthofyliet) I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 3 Asbestsoorten I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 4 2

3 Aanpak? OVAM leidraad Asbestbranden: lokale besturen en professionelen na de bluswerken begeleiden in een correcte opvolging tot en met de asbestvrije of asbestveilige vrijgave. Leidraad handhaving bij asbestincidenten FOD Binnenlandse Zaken en het Federaal kenniscentrum voor de Civiele Bescherming Asbestprocedure bij brand beschrijft de juiste veiligheidsmaatregelen en aanpak tijdens de bluswerken van een asbestbrand I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 5 Procedure asbestbrand I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 7 3

4 Procedure asbestbrand (dag 0) I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 8 Hulpverleningszone (brandweer) (dag 0) Brand bestrijden Vaststellen vermoeden aanwezigheid asbest Waarschuwen andere diensten (politie, Burgemeester, rioleringsnetbeheerder, ) Bepalen categorie van de asbestbrand Afzetten interventieplaats van de brand en visueel verspreidingsgebied I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 9 4

5 Hulpverleningszone (brandweer) (dag 0) Opvolgen weeromstandigheden en rookpluimverplaatsing Informatie verzamelen om bluswaterzone en verspreidingsgebied in kaart te brengen; Eventueel vormen van en deelnemen aan CP-OPS (CommandoPost-OperatieS) I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 10 Bepalen categorie I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 11 5

6 Politiezone (dag 0) Handhaven openbare orde Afzetten verspreidingsgebied Bewaken van opgelegde veiligheidsmaatregelen (ramen en deuren sluiten, verbod betreding verontreinigde zones, ) Nemen van verkeersmaatregelen I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 12 Politiezone (dag 0) Eventueel vormen van en deelnemen aan CP-OPS (CommandoPost-OperatieS) Uitvoeren onderzoek naar de oorzaak van de brand of calamiteit (strafrechtelijk onderzoek) I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 13 6

7 lokale overheid (dag 0) Regisserende & centrale rol: Coördineren van de aanpak van de asbestcalamiteit; Waarschuwen en voorlichten bevolking en/of pers; Aanspreekpunt vormen voor omwonenden (ev) Opdrachtverlening onderzoek en opruimingsacties; Afzetten verspreidingsgebied in samenwerking met politie en brandweer; I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 14 lokale overheid (dag 0) Eerste aandachtspunten Voorbereiding! Voorafgaand afstemmen met actoren goede afspraken en communicatie met de brandweer! Spoedig kunnen handelen I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 15 7

8 lokale overheid (dag 0) Eerste aandachtspunten Voorbereiding! Communicatie (standaard)brieven, website, sociale media, 1ste communicatie: snel en algemeen informeren Één woordvoerder aanduiden Focus op correcte informatie I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 16 lokale overheid (dag 0) Aandachtspunt - communicatie Doel communicatie: (acute) blootstellingsrisico s vermijden preventieve maatregelen meedelen objectieve duiding geven paniek te vermijden I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 17 8

9 lokale overheid (dag 0) VB. communicatie tijdens brand I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 18 lokale overheid (dag 0) VB. communicatie na brand I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 19 9

10 lokale overheid (dag 0) VB. communicatie NA brand I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 20 lokale overheid (dag 0) VB. communicatie NA brand I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 21 10

11 Voorbeelden OVAM Bewonersbrieven bij asbestbrand I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 22 lokale overheid (dag 0) Communicatie - FAQ Voorbereiding - vaak gestelde vragen: Gezondheidseffecten van asbest? Hoeveel risico loop ik op gezondheidsschade? Mag ik groenten of fruit eten uit de tuin? > Leidraad asbestbranden (OVAM) > gezondplus/veelgestelde%20vragen%20asbestbrand.pdf I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 23 11

12 lokale overheid (dag 0) Communicatie Lijst met veelgestelde vragen: Online plaatsen (/verwijzen) Intern verdelen (ev) aanvullen I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 24 lokale overheid (dag 0) Contact opnemen met saneringsplichtige (aansprakelijke) Wijzen op verantwoordelijkheden Aanstellen asbestdeskundige en erkend asbestverwijderaar (lijsten OVAM) Aanraden contact op te nemen met verzekeraar Indien noodzakelijk via bestuursdwang zelf een asbestdeskundige en asbestverwijderaar aanstellen* I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 25 12

13 lokale overheid (dag 0) Geen saneringsplichtige (aansprakelijke)?* Gemeente stelt zelf aan: Asbestdeskundige Erkende asbestverwijderaar I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 26 Aansprakelijke (dag 0) Exploitant, gebruiker, huurder, eigenaar van het gebouw op het bronterrein Contacteert de verzekeraar om de aanpak en de te nemen maatregelen te bespreken en op te starten het aanstellen van een asbestdeskundige/erkend bodemsaneringsdeskundige erkend asbestverwijderaar niet altijd de veroorzaker van de brand! kan de kosten van de genomen maatregelen proberen te verhalen op de veroorzaker via burgerrechtspraak I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 27 13

14 Veroorzaker Persoon die de brand veroorzaakt heeft al dan niet vrijwillig veroorzaker van milieuschade door primaire emissie de exploitant, gebruiker, huurder of eigenaar van het gebouw of bronterrein of een derde kan aansprakelijk gesteld worden om de kosten te vergoeden via burgerrechtspraak. I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 28 Procedure asbestbrand (dag 1-3) I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 29 14

15 Lokale overheid (dag 1-3) Veiligheidshalve een PV laten opmaken latere bestuurlijke maatregelen faciliteren Bij onwil, onvermogen of het niet tijdig optreden van aansprakelijke onder bestuursdwang een asbestdeskundige en saneerder aanstellen. Bestuurlijke maatregel via Nieuwe Gemeentewet Burgemeester: (art DABM art GW) I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 30 Lokale overheid (dag 1-3) PV opmaken Algemene rechtsgrond: Materialendecreet art & 3 1. Het is verboden afvalstoffen achter te laten of te beheren in strijd met de voorschriften van dit decreet of de uitvoeringsbesluiten ervan; 3. De natuurlijke persoon of rechtspersoon die afvalstoffen beheert, is verplicht alle maatregelen te nemen die redelijkerwijs kunnen worden genomen om gevaar voor de gezondheid van de mens of voor het milieu, meer bepaald risico voor water, lucht, bodem, fauna en flora, geluids- of geurhinder, schade aan natuur- en landschapsschoon te voorkomen of zoveel mogelijk te beperken. I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 31 15

16 Lokale overheid (dag 1-3) PV opmaken Niet-ingedeelde inrichting: Vlarem II, Art Overeenkomstig ( ) dienen bij het gebruik van asbest ( ) de nodige maatregelen getroffen om ervoor te zorgen dat emissies van asbest ( ) worden verminderd en voorkomen. ( ) Ingedeelde inrichting: Vlarem II, art : gelijkaardige formulering I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 32 Lokale overheid (dag 1-3) Onder bestuursdwang aanstellen Snellere opvolging Snellere uitvoering van handelingen (ev) Opstarten procedure schadegevallen Bij vermoeden bodemverontreiniging Wijzen op de saneringsplicht I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 33 16

17 Lokale overheid (dag 1-3) Na aanstelling van asbestdeskundige: Overdracht informatie Richting en hoogte rookpluim Gekende locaties van brokstukken Vermoedelijk verspreidingsgebied I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 34 Lokale overheid (dag 1-3) I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 35 17

18 Asbestdeskundige (dag 1-3) Onderzoek openbaar domein en primordiale zones Aanstelling ten laatste op dag 1 Onderzoek Bevestigen aanwezigheid asbest Bepalen soort(en) en type(s) asbest verfijnt het verspreidingsgebied Controleert asbestverontreiniging (visueel) Duidt zones aan op basis van prioriteit voor: Onderzoek Sanering I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 36 Asbestdeskundige (dag 1-3) Onderzoeksfase 1 Onderzoekt volgende zones binnen het vooropgestelde verspreidingsgebied: de verharde oppervlakken terrassen, gevels, (niet-asbesthoudende) daken, de braakliggende oppervlakken - zonder vegetatie explosiegebied en verspreidingsgebied van de rookpluim onverharde oppervlakken mét vegetatie tuinen, graslanden, I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 37 18

19 Asbestdeskundige (dag 1-3) Onderzoeksfase 1 Methodiek: Luchtmetingen Veegmonsters t.h.v verharde oppervlakken Lichtmicroscopie (ev) elektronenmicroscopie Doel: Accuraat in kaart brengen van de verontreinigde zone(s) I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 38 Asbestdeskundige (dag 1-3) Onderzoeksfase 1 - rapportering I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 39 19

20 Asbestdeskundige (dag 1-3) Onderzoeksfase 1 - rapportering I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 40 Asbestdeskundige (dag 1-3) Onderzoeksfase 1 - rapportering I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 41 20

21 Asbestdeskundige (dag 1-3) Onderzoeksfase 1 - rapportering I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 42 Asbestdeskundige (dag 1-3) Onderzoeksfase 1 - rapportering I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 43 21

22 Asbestdeskundige (dag 1-3) Onderzoeksfase 1 rapportering - remediëring I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 44 Saneerder (dag 1-3) Sanering openbaar domein en primordiale zones Erkend asbestverwijderaar (*) Urgente sanering van het openbaar domein en de andere primordiale zones: straten, wegen, fietspaden, voetpaden toegangswegen tot bedrijven en huizen secundaire emissies te vermijden veilige toegang tot woningen, bedrijven, scholen, Begeleiding door asbestdeskundige I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 45 22

23 Saneerder (dag 1-3) Sanering openbaar domein en primordiale zones 2 types asbestverwijderaar : erkend asbestverwijderaar Gecertificeerd Na brand => ongebonden asbest eenvoudige handelingen (enkel gebonden asbest) Handpicking Wegens tijdsnood PBM(P3-masker, stofdicht pak) I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 46 Gebonden: voor brand Ongebonden: na brand I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 47 23

24 Lokale overheid (dag 1-3) Nauwe communicatie met actoren opbouwen en onderhouden Verzekeraar Aansprakelijke Asbestdeskundige Vinger aan de pols houden Invloedrijke handelingen in gecontamineerde zones verhinderen (Landbouw) I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 48 Lokale overheid (dag 1-3) VB. communicatie Verhinderen handelingen (landbouw): I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 49 24

25 Procedure asbestbrand (dag 4-7) I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 50 asbestverwijderaar (dag 4-7) Saneringsfase 1 Prioritaire zones met asbestverontreiniging worden gesaneerd: 1. verharde oppervlakken binnen het verspreidingsgebied 2. braakliggende oppervlakten zonder vegetatie binnen het verspreidingsgebied 3. onverharde oppervlakken met vegetatie binnen het explosiegebied Conform remediëring asbestdeskundige I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 51 25

26 Saneerder (dag 4-7) Saneringsfase 1 I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 52 Saneerder (dag 4-7) Saneringsfase 1 I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 53 26

29 asbestdeskundige (dag 4-7) Onderzoeksfase 2 Begeleiding van de saneringsfase 1 Controles Kleefmonsters Veegmonsters Visuele inspectie Aanduiding van minder prioritaire zones Regenwaterputten Onverharde oppervlakken met vegetatie buiten explosiegebied (ev) Nieuwe (tussentijdse) rapportering I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 58 Procedure asbestbrand (dag 8-14) I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 59 29

30 Saneerder & asbestdeskundige Saneringsfase 2 (dag 8-14) Minder prioritaire zones Regenwaterputten, onverharde oppervlakken met vegetatie buiten explosiegebied, Controle van sanering prioritaire zones Onvoldoende? Bijkomende saneringsmaatregelen (ev) opmaak tussentijds rapport I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 60 Saneerder (dag 8-14) Saneringsfase 2 Afvoer gecontamineerd materiaal Vergunde inrichting voor reiniging (grond/puin) Storten (gevaarlijke afvalstoffen) Gecontamineerd cleaningmateriaal: doeken, PBM, Transport via asbestzakken, bigbags of afgesloten containers I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 61 30

31 Asbestdeskundige Onderzoeksfase 3 (dag 8-14) Alle saneringen klaar? Finale controle I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 62 Procedure asbestbrand (dag 15-28) I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 63 31

32 Asbestedeskundige: Nazorgfase (dag 15-28) Oordeelt o.b.v. onderzoeksfase 3: Opruimingswerken voldoende Nee: meer (sanerings)maatregelen Ja: verspreidingsgebied = omgevingsveilig voor asbest Vrijgave van getroffen terreinen I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 64 Lokale Overheid Nazorgfase (dag 15-28) Communicatie omgeving Informeren m.b.t. vrijgave terreinen Handelingen opnieuw toegelaten (Landbouw) Kan ook eerder delen vrijgeven overleg deskundige (ev) Communicatie naar pers I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 65 32

33 Voorbeeld communicatie vrijgave/asbestveilig terrein I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 66 Nazorgfase (dag 15-28) RAPPORTAGE (AFVALVERWIJDERING) Finale rapportage Pas als alle getroffen terreinen asbestveilig zijn Overschrijding termijn niet problematisch Rapportage van de uitgevoerde werken Analysecertificaten Weegbonnen Verwerkingscertificaten I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 67 33

34 Nazorgfase (dag 15-28) RAPPORTAGE (BODEMSANERING) Evaluatierapport conform het document Richtlijn schadegevallen en evaluatierapport rapportage (afvalverwijdering) hierin opnemen Onderzoeksverrichtingen genomen maatregelen (afgraven, ) certificaten Indienen bij OVAM ter goedkeuring I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 68 Lokale Overheid Nazorgfase (dag 15-28) (ev) Opstart terugvorderingsprocedure I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 69 34