GEDELEGEERDE VERORDENING (EU) /... VAN DE COMMISSIE. van

Transcriptie

1 EUROPESE COMMISSIE Brussel, C(2019) 1806 final GEDELEGEERDE VERORDENING (EU) /... VAN DE COMMISSIE van tot aanvulling van Verordening (EU) 2017/1369 van het Europees Parlement en de Raad met betrekking tot de energie-etikettering van koelapparaten en tot intrekking van Gedelegeerde Verordening (EU) nr. 1060/2010 van de Commissie (Voor de EER relevante tekst) NL NL

2 TOELICHTING 1. ACHTERGROND VAN DE GEDELEGEERDE HANDELING Juridische en politieke achtergrond van het voorstel Verordening (EU) 2017/1369 van het Europees Parlement en de Raad 1 (kaderverordening energie-etikettering) voorziet in een kader voor de vaststelling van eisen inzake energieetikettering voor energiegerelateerde producten op EU-niveau. Energie-etikettering is een essentieel EU-beleidsinstrument om consumenten te informeren over de energie-efficiëntie en andere milieuaspecten van energiegerelateerde producten die worden verhandeld op de interne markt. Het energie-etiket wordt door 85 van de Europeanen herkend en gebruikt 2. In dit kader worden huishoudelijke koelapparaten geregeld bij Gedelegeerde Verordening (EU) nr. 1060/2010 van de Commissie 3 (hierna "huidige energie-etiketteringsverordening" of "huidige verordening" genoemd). In artikel 7 van de energie-etiketteringsverordening voor huishoudelijke koelapparaten is bepaald dat deze verordening uiterlijk vier jaar na de inwerkingtreding ervan moet worden herzien in het licht van de technologische vooruitgang. Bij deze beoordeling moet met name worden gekeken naar de in bijlage VII vastgestelde controletoleranties en de mogelijkheden om de in bijlage VIII vastgestelde correctiefactoren af te schaffen of te verlagen. Daarnaast is de nieuwe kaderverordening energie-etikettering in augustus 2017 in werking getreden, waarbij Richtlijn 2010/30/EU van het Europees Parlement en de Raad 4 (kaderrichtlijn energie-etikettering) is ingetrokken. Krachtens de ingetrokken energieetiketteringsrichtlijn mochten de klassen A+ tot en met A+++ aan de energie-etiketten worden toegevoegd om het te hoge aantal producten in de hoogste klassen aan te pakken. Na verloop van tijd werd door de technologische ontwikkeling, ook het aantal producten in de klassen A+ tot en met A+++ te hoog waardoor de etiketten aanzienlijk minder doeltreffend zijn geworden. Om dit probleem op te lossen, voorziet de kaderverordening energie-etikettering in een schaalaanpassing van de bestaande energie-etiketten, waarbij de oorspronkelijke schaal van A tot en met G opnieuw wordt ingesteld. In artikel 11 van de kaderverordening energieetikettering worden vijf prioritaire productgroepen genoemd waarvoor uiterlijk op 2 november 2018 nieuwe gedelegeerde handelingen met energie-etiketten met aangepaste schaal moeten worden vastgesteld. Huishoudelijke koelapparaten vormen een van de prioritaire productgroepen. Tot slot tonen verscheidene nieuwe beleidsinitiatieven aan dat het beleid inzake ecologisch ontwerp en energie-etikettering van belang is in een bredere politieke context. De belangrijkste initiatieven in dit verband zijn: Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité, het Comité van de Regio s en de Europese Verordening (EU) 2017/1369 van het Europees Parlement en de Raad van 4 juli 2017 tot vaststelling van een kader voor energie-etikettering en tot intrekking van Richtlijn 2010/30/EU (PB L 198 van , blz. 1). Study on the impact of the energy label and potential changes to it on consumer understanding and on purchase decisions - LE London Economics en IPSOS, oktober Gedelegeerde Verordening (EU) nr. 1060/2010 van de Commissie van 28 september 2010 houdende aanvulling van Richtlijn 2010/30/EU van het Europees Parlement en de Raad met betrekking tot de energie-etikettering van huishoudelijke koelapparaten (PB L 314 van , blz. 17). Richtlijn 2010/30/EU van het Europees Parlement en de Raad van 19 mei 2010 betreffende de vermelding van het energieverbruik en het verbruik van andere hulpbronnen op de etikettering en in de standaardproductinformatie van energiegerelateerde producten (PB L 153 van , blz. 1). NL 1 NL

3 Investeringsbank COM(2015)080 final 5 (kaderstrategie voor de energie-unie), waarin voor een duurzame, koolstofarme en klimaatvriendelijke economie wordt gepleit; de Overeenkomst van Parijs 6, waarin wordt opgeroepen tot nieuwe inspanningen om koolstofemissies terug te dringen; het Protocol van Göteborg 7, waarmee wordt beoogd de luchtverontreiniging te beheersen; Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio s COM(2015)0614 final 8 (actieplan voor de circulaire economie), waarin wordt benadrukt dat repareerbaarheid, recycleerbaarheid en duurzaamheid deel moeten uitmaken van ecologisch ontwerp; het emissiehandelssysteem 9 (ETS), waarmee wordt beoogd de emissie van broeikasgassen (BKG) op kosteneffectieve wijze terug te dringen. Broeikasgasemissies worden onrechtstreeks beïnvloed door het energieverbruik van elektrische apparaten die onder het beleid inzake ecologisch ontwerp en energieetikettering vallen; Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement en de Raad COM(2014)0330 final 10 (strategie voor energiezekerheid), waarmee een stabiele voorziening van ruim voldoende energie wordt beoogd. Algemene context De huidige verordening is in het kader van diverse studies geëvalueerd: een overkoepelende evaluatiestudie in , een evaluatiestudie in en een aanvullende studie in In mei 2014 heeft het Overlegforum ecologisch ontwerp van de Commissie besloten dat een diepgaandere voorbereidende evaluatiestudie moest worden verricht. In de tweede evaluatiestudie werd dit bevestigd en werd geconcludeerd dat strengere eisen inzake ecologisch ontwerp, in combinatie met eisen inzake energie-etikettering, een energiebesparing van ongeveer 10 TWh zouden opleveren in 2030, met een niveau van 47 TWh/jaar als resultaat. Daarnaast zijn maatregelen met betrekking tot reserveonderdelen voorgesteld om de aspecten met betrekking tot circulaire economie aan te pakken voor huishoudelijke koelapparaten Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité, het Comité van de Regio s en de Europese Investeringsbank - Een kaderstrategie voor een schokbestendige energie-unie met een toekomstgericht beleid inzake klimaatverandering (COM(2015)080 final van ). Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio's - Maak de cirkel rond - Een EU-actieplan voor de circulaire economie (COM(2015)0614 final van ). Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement en de Raad - Europese strategie voor energiezekerheid (COM(2014)0330 final van ). Omnibus review study on cold appliances, washing machines, dishwashers, washer-driers, lighting, settop boxes and pumps VHK, VITO, Viegand Maagøe en Wuppertal institute, maart Preparatory/review study on Commission Regulation (EC) No. 643/2009 and Commission Delegated Regulation (EU) No. 1060/2010, Final report. VHK, maart Preparatory/review study on Commission Regulation (EC) No. 643/2009 and Commission Delegated Regulation (EU) No. 1060/2010 complementary research on optimal food storage conditions in refrigeration appliances VHK, februari NL 2 NL

4 In de aanvullende studie van 2017 werd nagegaan welke rol huishoudelijke koeling zou kunnen spelen bij het verminderen van voedselverspilling en er werd geconcludeerd dat koelapparaten wel degelijk een bijdrage kunnen leveren op dit gebied. In het licht van de conclusies van deze evaluatiestudies zijn dit de hoofddoelstellingen van dit voorstel: het huidige energie-etiket voor koelapparaten actualiseren, omdat de consument zich hier niet meer op kan baseren om doeltreffend en in voldoende mate een onderscheid te maken tussen de apparaten op de markt; het toepassingsgebied verduidelijken en passende eisen vaststellen voor de verschillende productgroepen. De huidige verordening heeft een onduidelijk toepassingsgebied dat is gebaseerd op technologische voorschriften, waardoor er onzekerheid bestaat over de vraag of bepaalde producten wel of niet binnen het toepassingsgebied van de huidige verordeningen vallen. Dit kan tot lacunes en minder passende eisen leiden. Hierdoor ontstaat een ongelijk speelveld voor de sector en hebben de markttoezichtautoriteiten moeite om het toepassingsgebied te evalueren en een correct markttoezicht uit te oefenen. Verenigbaarheid met bestaande bepalingen op het beleidsterrein De huidige energie-etiketteringsverordening voorziet in eisen inzake energie-etikettering voor huishoudelijke koelapparaten en vormt aldus een aanvulling op de verordening inzake ecologisch ontwerp. Het toepassingsgebied van de huidige verordening omvat huishoudelijke koelapparaten met een volume van ten hoogste liter. Hierbij gaat het ook om huishoudelijke koelapparaten die worden verkocht voor niet-huishoudelijk gebruik of voor de koeling van andere producten dan levensmiddelen, en op het elektriciteitsnet aangesloten huishoudelijke koelapparaten die op een accu kunnen werken. De verordening is niet van toepassing op koelapparaten die worden aangedreven door andere energiebronnen dan elektriciteit, door een accu gevoede apparaten, op maat gemaakte apparaten, apparaten voor de tertiaire sector en apparaten waarvan de primaire functie niet het bewaren van levensmiddelen is. Dit voorstel verduidelijkt het toepassingsgebied en maakt het technologisch neutraal; het houdt geen wijziging van het beoogde toepassingsgebied in. Bij de huidige verordening voor huishoudelijke koelapparaten is een energie-etiket met een schaal van A+++ tot en met G vastgesteld. Dit voorstel voorziet in een energie-etiket met een schaal van A tot en met G overeenkomstig de nieuwe kaderverordening energie-etikettering, met energie-efficiëntieklassen die zijn geactualiseerd in het licht van de technologische vooruitgang. Het is de bedoeling dat de huidige energie-etiketteringsverordening wordt ingetrokken met ingang van de datum waarop de herziene verordening van toepassing wordt. Verordeningen inzake ecologisch ontwerp, waarin eisen zijn vastgesteld op dit gebied, worden doorgaans tegelijk met maatregelen inzake energie-etikettering aangenomen. Dit moet voor een samenhangend effect van beide maatregelen zorgen: de maatregel inzake energieetikettering moet met behulp van een verplichte beoordeling in het voordeel spelen van de best presterende producten, terwijl de maatregel inzake ecologisch ontwerp de slechtste presteerders moet uitbannen. Verordening (EG) nr. 643/2009 van de Commissie 14 voorziet in een aantal algemene eisen en minimale eisen inzake energie-efficiëntie voor huishoudelijke koelapparaten. Het toepassingsgebied is hetzelfde als dat van de huidige energieetiketteringsverordening. Deze verordening inzake ecologisch ontwerp wordt ook herzien. Het 14 Verordening (EG) nr. 643/2009 van de Commissie van 22 juli 2009 tot uitvoering van Richtlijn 2005/32/EG van het Europees Parlement en de Raad betreffende eisen inzake ecologisch ontwerp voor koelapparaten voor huishoudelijk gebruik (PB L 191 van , blz. 53). NL 3 NL

5 is de bedoeling om de toepassingsdata van de herziene verordeningen inzake ecologisch ontwerp en energie-etikettering te laten samenvallen om voor maximale wisselwerking te zorgen. Gedelegeerde Verordening (EU) 2015/1094 van de Commissie 15 is van toepassing op professionele koelbewaarkasten, snelkoelers/-vriezers, condensoreenheden die werken op een lage of gemiddelde temperatuur of allebei en proces-chillers die werken op een lage of gemiddelde temperatuur. Dit voorstel heeft geen betrekking op producten die binnen het toepassingsgebied van de verordening inzake ecologisch ontwerp voor professionele koeling vallen, teneinde overlappende eisen te vermijden. Energie-etiketteringsverordeningen inzake onderdelen - Naast energieetiketteringsverordeningen inzake de eindproducten kunnen ook op de onderdelen van een product eisen inzake energie-etikettering van toepassing zijn. Momenteel zijn voorschriften inzake energie-etikettering van toepassing op één onderdeel, namelijk lampen (Gedelegeerde Verordening (EU) nr. 874/2012 van de Commissie 16 ). De onderdelen van huishoudelijke koelapparaten vallen niet binnen het toepassingsgebied van deze verordening. Verenigbaarheid met andere beleidsterreinen van de Unie Bij Richtlijn 2014/35/EU van het Europees Parlement en de Raad 17 (laagspanningsrichtlijn) zijn gezondheids- en veiligheidsaspecten geregeld, zoals mechanische, chemische, geluidsgerelateerde en ergonomische aspecten. Daarnaast wordt met deze richtlijn beoogd dat de eengemaakte markt ten volle wordt benut voor het desbetreffende materiaal. De laagspanningsrichtlijn is van toepassing op elektrisch materiaal dat is bestemd voor gebruik bij een wisselspanning tussen 50 en V en bij een gelijkspanning tussen 75 en V. Aangezien huishoudelijke koelapparaten tot deze categorie behoren, vallen deze binnen het toepassingsgebied van de laagspanningsrichtlijn, maar er is geen overlapping tussen de soorten eisen. Richtlijn 2012/19/EU van het Europees Parlement en de Raad 18 (AEEA-richtlijn) voorziet in eisen inzake bijvoorbeeld de nuttige toepassing en recycling van afgedankte elektrische en elektronische apparatuur om de negatieve milieueffecten van de productie en het beheer van AEEA en het gebruik van hulpbronnen te verminderen. De AEEA-richtlijn is rechtstreeks van toepassing op huishoudelijke koelapparaten. De uitvoeringsmaatregelen inzake ecologisch ontwerp kunnen de uitvoering van de AEEA-richtlijn aanvullen door bijvoorbeeld te voorzien in maatregelen voor materiaalefficiëntie, waarmee wordt bijgedragen tot afvalvermindering, en in instructies voor correcte montage en demontage, waarmee wordt bijgedragen tot afvalpreventie en andere aspecten Gedelegeerde Verordening (EU) 2015/1094 van de Commissie van 5 mei 2015 houdende aanvulling van Richtlijn 2010/30/EU van het Europees Parlement en de Raad wat de energie-etikettering van professionele koelbewaarkasten betreft (PB L 177 van , blz. 2). Gedelegeerde Verordening (EU) nr. 874/2012 van de Commissie van 12 juli 2012 houdende aanvulling van Richtlijn 2010/30/EU van het Europees Parlement en de Raad met betrekking tot de energieetikettering van elektrische lampen en verlichtingsarmaturen (PB L 258 van , blz. 1). Richtlijn 2014/35/EU van het Europees Parlement en de Raad van 26 februari 2014 betreffende de harmonisatie van de wetgevingen van de lidstaten inzake het op de markt aanbieden van elektrisch materiaal bestemd voor gebruik binnen bepaalde spanningsgrenzen (PB L 96 van , blz. 357). Richtlijn 2012/19/EU van het Europees Parlement en de Raad van 4 juli 2012 betreffende afgedankte elektrische en elektronische apparatuur (AEEA) (PB L 197 van , blz. 38). NL 4 NL

6 Richtlijn 2011/65/EU van het Europees Parlement en de Raad 19 (BGGS-richtlijn) beperkt het gebruik van zes specifieke gevaarlijke stoffen en vier verschillende ftalaten in elektrische en elektronische apparatuur (EEA). Huishoudelijke koelapparaten vallen rechtstreeks onder de BGGS-richtlijn. Dit voorstel bevat geen eisen die overlappen met deze richtlijn. Verordening (EG) nr. 1907/2006 van het Europees Parlement en de Raad 20 (REACHverordening) beperkt het gebruik van zeer zorgwekkende stoffen (SVHC) om de gezondheid van de mens en het milieu beter te beschermen. De REACH-verordening is rechtstreeks van toepassing op huishoudelijke koelapparaten. Dit voorstel bevat geen eisen die overlappen met deze richtlijn. Verordening (EU) nr. 517/2014 van het Europees Parlement en de Raad 21 (Fgasverordening) regelt de emissies van gefluoreerde broeikasgassen (F-gassen), met inbegrip van fluorkoolwaterstoffen (HFK s). De F-gasverordening is van toepassing op huishoudelijke koelapparaten. Er is besloten geen eisen inzake koelgassen op te nemen in dit voorstel, teneinde overlappende eisen te vermijden. Richtlijn 2014/30/EU van het Europees Parlement en de Raad 22 (EMC-richtlijn) voorziet in eisen voor de prestaties van elektrisch materiaal op het gebied van elektromagnetische compatibiliteit om ervoor te zorgen dat elektrische toestellen functioneren zonder interferentie met andere toestellen te veroorzaken of interferentie van andere toestellen te ondervinden. De EMC-richtlijn is rechtstreeks van toepassing op huishoudelijke koelapparaten. Dit voorstel bevat geen eisen die overlappen met deze richtlijn. Het ETS voorziet in een bovengrens voor de totale hoeveelheid van bepaalde broeikasgassen die installaties mogen uitstoten. Deze bovengrens wordt gaandeweg verlaagd, zodat de totale emissies terugvallen. Onder deze bovengrens ontvangen of kopen ondernemingen emissierechten die zij indien nodig met elkaar kunnen verhandelen. Zij kunnen ook een beperkt aantal internationale kredieten kopen. Het ETS is niet rechtstreeks van toepassing op huishoudelijke koelapparaten, maar het is wel van toepassing op elektriciteitsproductie. Dit leidt ofwel tot lagere ETS-prijzen (die op hun beurt voor lagere elektriciteitsprijzen kunnen zorgen) ofwel tot minder behoefte aan emissiereducties in ETS-sectoren (lagere streefcijfers voor hernieuwbare energie of minder koolstofemissiereducties in de industrie). 2. RECHTSGRONDSLAG, SUBSIDIARITEIT EN EVENREDIGHEID Rechtsgrondslag De rechtsgrondslag om op EU-niveau in te grijpen door middel van de kaderverordening energie-etikettering is artikel 114 en artikel 194 van het Verdrag betreffende de werking van Richtlijn 2011/65/EU van het Europees Parlement en de Raad van 8 juni 2011 betreffende beperking van het gebruik van bepaalde gevaarlijke stoffen in elektrische en elektronische apparatuur (BGGS) (PB L 174 van , blz. 88). Verordening (EG) nr. 1907/2006 van het Europees Parlement en de Raad van 18 december 2006 inzake de registratie en beoordeling van en de autorisatie en beperkingen ten aanzien van chemische stoffen (REACH), tot oprichting van een Europees Agentschap voor chemische stoffen, houdende wijziging van Richtlijn 1999/45/EG en houdende intrekking van Verordening (EEG) nr. 793/93 van de Raad en Verordening (EG) nr. 1488/94 van de Commissie alsmede Richtlijn 76/769/EEG van de Raad en de Richtlijnen 91/155/EEG, 93/67/EEG, 93/105/EG en 2000/21/EG van de Commissie (PB L 396 van , blz. 1). PB L 150 van , blz Richtlijn 2014/30/EU van het Europees Parlement en de Raad van 26 februari 2014 betreffende de harmonisatie van de wetgevingen van de lidstaten inzake elektromagnetische compatibiliteit (PB L 96 van , blz. 79). NL 5 NL

7 de Europese Unie (VWEU) 23. Artikel 114 heeft betrekking op "de totstandbrenging en de werking van de interne markt" en artikel 194 stelt de EU onder meer tot doel om "in het kader van de totstandbrenging en de werking van de interne markt en rekening houdend met de noodzaak om het milieu in stand te houden en te verbeteren [...] de continuïteit van de energievoorziening in de Unie te waarborgen" en "energie-efficiëntie, energiebesparing en de ontwikkeling van nieuwe en duurzame energie te stimuleren". Subsidiariteit (bij niet-exclusieve bevoegdheid) Het optreden op EU-niveau biedt eindgebruikers de garantie dat zij een energie-efficiënt product kopen en zorgt ervoor dat zij geharmoniseerde informatie krijgen, ongeacht in welke lidstaat zij een product kopen. Dit wordt steeds belangrijker in het licht van de toenemende onlinehandel. Dankzij energie-etikettering op EU-niveau worden energie-efficiënte producten in alle lidstaten gepromoot, waardoor een grotere markt ontstaat en het bedrijfsleven bijgevolg meer wordt gestimuleerd om dergelijke producten te ontwikkelen. Het is van essentieel belang om een gelijk speelveld voor fabrikanten en handelaren te creëren als het gaat om de eisen waaraan moet worden voldaan voordat een apparaat op de markt wordt gebracht en de informatie die aan klanten wordt verstrekt over een bepaald product dat op de hele interne markt wordt verkocht. Om die reden zijn EU-brede, wettelijk bindende regels noodzakelijk. Het markttoezicht wordt uitgeoefend door markttoezichtautoriteiten die zijn aangewezen door de lidstaten. Alleen als het markttoezicht in de hele EU gelijkvormig is, kan het op een doeltreffende manier de interne markt ondersteunen en bedrijven aansporen om in het ontwerp, de vervaardiging en de verkoop van energie-efficiënte producten te investeren. Tot slot is in Verordening (EU) 2017/1369 bepaald dat de Commissie de huidige energieetiketteringsverordening voor huishoudelijke koelapparaten moet actualiseren, met name om de schaalverdeling op het etiket aan te passen en de klassen A+ tot en met A+++ te schrappen. Het op EU-niveau opleggen van klassengrenzen voor energie-etiketten biedt een duidelijke toegevoegde waarde. Zonder geharmoniseerde eisen op EU-niveau zullen de lidstaten worden aangemoedigd nationale productspecifieke energie-etiketteringseisen vast te stellen in het kader van hun milieu- en energiebeleid. Dit zou een belemmering vormen voor het vrije verkeer van goederen. Vóór de uitvoering van de bestaande maatregelen inzake energieetikettering was dit voor veel producten de facto het geval. Evenredigheid De kaderverordening energie-etikettering omvat een ingebouwde evenredigheids- en significantietoets in artikel 16, lid 2, waarin is bepaald dat in de gedelegeerde handelingen productgroepen worden gespecificeerd die aan de volgende criteria voldoen: (a) (b) (c) (d) de productgroep moet een significant potentieel voor besparing van energie en, waar van toepassing, van andere hulpbronnen hebben; binnen de productgroep moeten modellen met een soortgelijke werking significant verschillen wat de relevante prestatieniveaus betreft; er mag geen significant negatief effect op de betaalbaarheid en de levenscycluskosten van de productgroep zijn; de invoering van energie-etiketteringsvoorschriften voor een productgroep mag geen significant negatief effect hebben op de werking van het product tijdens gebruik. 23 Geconsolideerde versie van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (PB C 326 van , blz. 47). NL 6 NL

8 Het voorstel is aan deze criteria getoetst in het kader van de effectbeoordeling. Hierin is geconcludeerd dat het voorstel aan deze criteria voldoet en tegelijk de in deel 1 van deze toelichting beschreven doelstellingen verwezenlijkt. Samenvatting van de voorgestelde maatregel(en) In het kader van een effectbeoordeling zijn scenario s met verschillende niveaus van energieefficiëntie geëvalueerd, namelijk: (a) (b) (c) (d) een scenario met ongewijzigd beleid, waarbij wordt uitgegaan van een voortzetting van de huidige verordeningen inzake ecologisch ontwerp en energie-etikettering voor huishoudelijke koelapparaten en alle andere relevante beleidslijnen en maatregelen op EU-niveau; een scenario met de laagste levenscycluskosten, met de volgende kenmerken: een EEI die gelijk is aan die van de laagste levenscycluskosten; een energie-etiket met een aangepaste schaal van A tot en met G; meetmethoden en eisen op basis van de meest recente testnorm; berekeningsmethoden en eisen op basis van de nieuwe metriek; eisen voor betere repareerbaarheid van de apparaten; eisen voor betere recycleerbaarheid van de apparaten; maatregelen om voedselverspilling te voorkomen. een gematigd scenario met dezelfde eisen als in het scenario met de laagste levenscycluskosten, maar met een energie-efficiëntie-index (EEI) die 20 hoger ligt dan de laagste levenscycluskosten; een ambitieus scenario met dezelfde eisen als in het scenario met de laagste levenscycluskosten, maar met een EEI die 25 lager ligt dan de laagste levenscycluskosten. De voorkeur ging uit naar het scenario met de laagste levenscycluskosten, omdat dit scenario de doelstellingen op de beste manier verwezenlijkt en tegelijk aan de in het vorige deel beschreven criteria voldoet. Geschat wordt dat dit scenario tussen nu en 2030 het volgende zal opleveren: energiebesparingen van 9,6 TWh/jaar en een broeikasgasemissiereductie van 3,1 Mt CO 2 -equivalent/jaar, d.w.z. 0,66 van de doelstelling van de Unie voor 2030 voor de besparing op het eindverbruik van energie en 0,25 van het EU-streefcijfer voor 2030 wat betreft de broeikasgasemissiereductie; 2,8 miljard EUR aan besparingen op de jaarlijkse uitgaven van de eindgebruiker en 0,44 miljard EUR extra bedrijfsinkomsten per jaar; een aanpassing aan de technologische vooruitgang en de globale minimumeisen op het gebied van energie-efficiëntie in andere economieën; versterking van het concurrentievermogen en de leidende rol van de hoogwaardige maakindustrie in de EU; bescherming van kleine en middelgrote ondernemingen die actief zijn in nichemarkten. Geactualiseerd energie-etiket NL 7 NL

9 De technologie voor huishoudelijke koelapparaten blijft zich ontwikkelen, waardoor de energie-efficiëntie verbetert. Toen Verordening (EU) nr. 1060/2010 in werking trad, kwam geen enkel model in aanmerking voor de energie-efficiëntieklasse A+++ en minder dan 10 van de modellen kwam in aanmerking voor de energie-efficiëntieklasse A++. Nu is het aantal modellen in de drie hoogste energie-efficiëntieklassen te groot, met meer dan 11 van de modellen in klasse A+++ en meer dan 40 in klasse A Dit maakt het moeilijker om een onderscheid te maken tussen de modellen. Bovendien zijn de bij de kaderrichtlijn energieetikettering (Richtlijn 2010/30/EU) ingevoerde klassen "A+", "A++" en "A+++" minder doeltreffend gebleken dan de schaal van A tot en met G om consumenten te overtuigen efficiëntere producten te kopen 25. Het voorstel voor het energie-etiket zal met ingang van 1 maart 2021 van toepassing zijn. De efficiëntieklassen zijn opgenomen in tabel 1. Klasse G is leeg voor standaard huishoudelijke koelapparaten, maar zal worden gebruikt voor wijnbewaarkasten en geluidsarme apparaten, waarvoor minder strenge grenswaarden zullen gelden. Naar verwachting zal klasse A leeg zijn in 2021, in overeenstemming met de nieuwe kaderverordening energie-etikettering. Tabel 1 Laagste levenscycluskosten (least life cycle costs - LLCC) - Energie-efficiëntieklassen Energie-efficiëntieklasse Nieuwe EEI (huidige EEI) A EEI 41 (13) B 41 (13) < EEI 51 (16) C 51 (16) < EEI 64 (20) D 64 (20) < EEI 80 (24) E 80 (24) < EEI 100 (30) F 100 (30) < EEI 125 (38) G EEI > 125 (38) Het aantal modellen per energie-efficiëntieklasse (huidige energie-etiketteringsverordening), geëxtrapoleerd naar 2030, is weergegeven in figuur A++ A+++ C A++ A+++A+++A+++A+++A+++A+++A+++ A++ D A+ A <A A+ A A+ A A++ A++ A++ A++ A++ A++ A++ A++ A+ E F B C A+ A+ A+ A+ F A+ A+ A D E A B C D E F A B C D E A B C D E 10 5 A A A A A B C D B C D B C B C B C D D D E E E E E Figuur 1: Verdeling over de energie-efficiëntieklassen van standaardmodellen van huishoudelijke koelapparaten die beschikbaar zijn in de Europese Unie in de periode (werkelijke cijfers voor en prognoses voor ) met voorgestelde maatregelen inzake laagste levenscycluskosten (APPliA-databank van 2016) ED1 EL ED Databank van 2016 van Home Appliances Europe, voorheen CECED (APPLiA). Werkdocument van de diensten van de Commissie - Impact Assessment Accompanying the document Proposal for a Regulation of the European Parliament and of the Council setting a framework for energy efficiency labelling and repealing Directive 2010/30/EU (SWD(2015)0139 final). NL 8 NL

10 Nieuwe EEI Huidige EEI Tabel 2 omvat de verdeling van modellen in elke energie-efficiëntieklasse volgens de huidige EEI, overeenkomstig de huidige energie-etiketteringsverordening (boven) en overeenkomstig het voorstel. Tabel 2 Verdeling over de energie-efficiëntieklassen en de EEI van huishoudelijke koelapparaten EU (APPLiA-databank van 2016) EEI klasse werkelijke cijfers (APPLiAdatabank) 22 A A++ 44 A+ 55 A <A prognose nieuw "virtueel" 41 A B C D E F 130 G gewogen gemiddelde nieuw toegepast Huidige EEI 48,1 45,3 41,8 39,3 37,9 36,9 35,9 35,0 34,1 33,2 24,4 26,8 26,5 18,8 19,5 19,7 20,1 19,5 18,9 18,6 18,3 Nieuwe EEI NL 9 NL

11 3 EVALUATIE, RAADPLEGING VAN BELANGHEBBENDEN EN EFFECTBEOORDELING Raadpleging van belanghebbenden De belanghebbenden zijn uitgebreid geraadpleegd tijdens de evaluatiestudies, vóór en na de vergadering van het overlegforum en in het kader van de openbare raadpleging en de effectbeoordeling. De belanghebbenden die hebben deelgenomen aan de bovengenoemde raadplegingen waren een evenwichtige mix van vertegenwoordigers van de lidstaten, het bedrijfsleven en ngo s. Over het algemeen toonde het bedrijfsleven zich voornamelijk bezorgd over het niveau van de eisen inzake energie-efficiëntie in combinatie met de toepassingsdatum, hoofdzakelijk omdat alle koelapparaten overeenkomstig de nieuwe norm moeten worden getest en er op basis van de nieuwe metriek berekeningen moeten worden gemaakt. Het bedrijfsleven schat dat er 75 te weinig testcapaciteit zou zijn als de toepassingsdatum op één jaar na de publicatiedatum wordt vastgesteld. Op basis van deze raming is overeengekomen de toepassingsdatum met één jaar uit te stellen. Een aantal vertegenwoordigers van de lidstaten toonde zich bezorgd over het uitstel van de toepassingsdatum met één jaar. Zij hebben voorgesteld een omzettingstabel te gebruiken om de EEI-waarden om te zetten van nieuwe EEI-waarden (volgens de geactualiseerde testnorm en metriek) in de huidige EEI-waarden (volgens de oude testnorm en metriek). Hierdoor zouden fabrikanten de producten die op de markt worden gebracht na de publicatiedatum van dit voorstel kunnen beginnen te testen volgens de nieuwe testnorm en zouden de tests minder tijd in beslag nemen. Een dergelijke omzettingstabel is echter niet nauwkeurig genoeg. Bovendien zou deze tot bedrieglijke vergelijkingen tussen verschillende soorten producten en tussen berekende en gemeten gegevens leiden. De consumenten baseren zich op de gegevens over de energie-efficiëntie om het apparaat te kiezen dat zij nodig hebben en een dergelijke omzettingstabel zou deze gegevens vertekenen. Voorts heeft het bedrijfsleven berekend dat er nog steeds een capaciteitsgebrek van 27 zou zijn, zelfs als de omzettingstabel wordt gebruikt. Om die redenen werd geen omzettingstabel opgenomen in de verordening. Ngo s en burgers toonden zich voornamelijk bezorgd over de productaspecten die verband houden met de circulaire economie, zoals levensduur, herstelling, garantie en vroegtijdige veroudering. Recyclingbedrijven waren voorstander van meer eisen op het gebied van de circulaire economie, maar de fabrikanten van producten stelden zich voorzichtiger en in sommige gevallen negatief op. In dit voorstel zijn eisen opgenomen die in overeenstemming zijn met de eisen voor ander witgoed. Feedback In het kader van de agenda voor betere regelgeving werd gepeild naar verdere standpunten van burgers en belanghebbenden, die feedback konden geven van 26 januari 2018 tot en met 23 februari Er is vijftien keer gereageerd, negen keer door ngo s en zes keer door bedrijven/ondernemersorganisaties (respectievelijk 60 en 40 van de feedback). De respondenten kwamen voornamelijk uit België (40 ) en Duitsland (27 ). Uit Denemarken, Italië, Nederland, Portugal en het VK kwam telkens één reactie. Veertien respondenten waren verbonden aan een kmo (brancheorganisaties en ngo s zijn ook als kmo s aangemerkt, hoewel deze een groot deel van de industrie en de consumenten vertegenwoordigen) en bij slechts één respondent ging het om een grote onderneming. Negen respondenten waren ngo s of milieuorganisaties en zes respondenten waren bedrijven of ondernemersorganisaties. 44 NL 10 NL

12 van de ontvangen antwoorden was identiek; deze antwoorden waren voornamelijk van ngo s, milieuorganisaties en één bedrijf. 86 van de antwoorden met betrekking tot de verordening inzake ecologisch ontwerp was identiek aan de antwoorden met betrekking tot de energieetiketteringsverordening. De ngo s en milieuorganisaties toonden zich voornamelijk bezorgd over de uitgestelde toepassingsdata, de etiketten moeten volgens hen eind 2019 in de verkooppunten zijn; het risico van mogelijke lacunes tussen de verordeningen met betrekking tot koelapparaten; de correctiefactoren, in het bijzonder de inbouwfactor, die volgens hen niet hoger dan 5 mag liggen; de symbolen voor het volume op het energie-etiket, waarvan er volgens hen slechts één behouden mag worden. De industrie maakte zich voornamelijk zorgen over de definitie van de geluidsarme koelapparaten, waarvan de bovengrens volgens hen op 27 dba moet worden vastgesteld; een mogelijke lacune als gevolg van de definitie van een combiapparaat en de belastingsfactor; de verschillende behandeling van 3- en 4-sterrencompartimenten; een fout in de uitleg over het vriesvermogen, dat bij een omgevingstemperatuur van 25 C moet worden getest; het symbool voor het geluidsniveau op het etiket voor de laagste klasse, dat volgens hen geen golfjes mag bevatten en dat moet zijn doorgekruist; de QR-code, die volgens hen zwart moet zijn zoals de eisen voor verlichting. Deze punten van zorg zijn in overweging genomen en besproken tijdens de vergadering van de deskundigengroep. Effectbeoordeling Een effectbeoordeling is noodzakelijk wanneer een EU-maatregel waarschijnlijk significante economische, ecologische of sociale effecten zal hebben. De effectbeoordeling van de herziening van Verordeningen (EG) nr. 643/2009 en (EU) nr. 1060/2010 is tussen mei 2017 en maart 2018 uitgevoerd. Na de vergadering van 3 mei heeft de raad voor regelgevingstoetsing op 7 mei 2018 een positief advies met opmerkingen uitgebracht over het ontwerp van de effectbeoordeling. De belangrijkste overwegingen van de raad (letters) en de manier waarop deze in aanmerking zijn genomen (streepjes) worden hieronder beschreven: (a) (b) In het verslag wordt niet duidelijk uitgelegd hoe de algemene beoordelingscriteria inzake betaalbaarheid en significante effecten van de kaderrichtlijn ecologisch ontwerp en de kaderverordening energie-etikettering van toepassing zijn op huishoudelijke koelapparaten. Het betaalbaarheidscriterium wordt niet besproken in het licht van de grote inkomensongelijkheid in de EU. Er is een toelichting bijgevoegd over de manier waarop de betaalbaarheid en significante effecten zijn beoordeeld. Daarnaast omvat het verslag een gevoeligheidsanalyse van de levenscycluskosten op basis van de gegevens in de evaluatiestudie van 2016 en de elektriciteitsprijzen in Duitsland en Roemenië, die respectievelijk in de hogere en lagere prijsklasse voor elektriciteit in de EU zitten. In het verslag wordt niet besproken hoe, wanneer ook de doelstellingen van de circulaire economie worden nagestreefd, dit afbreuk zou kunnen doen aan het hoofddoel van milieu-etikettering, zijnde de energie-efficiëntie van huishoudelijke koelapparaten verhogen. Er is een nieuw stuk tekst toegevoegd met nadere uitleg over de correctiefactoren voor betere voedselbewaring. Er is ook een toelichting NL 11 NL

13 (c) opgenomen over het effect van de eisen inzake de circulaire economie op het energieverbruik. De methodologie om de effecten van de voorgestelde maatregelen te beoordelen en de modelleringsresultaten duiden erop dat een voorbehoud moet worden gemaakt bij de gerapporteerde resultaten. Er is meer informatie toegevoegd over de beschikbaarheid van reserveonderdelen en het effect van de schaalaanpassing op de bedrijfsinkomsten, alsook een alinea waarin een voorbehoud wordt gemaakt bij de omrekening tussen de inkomsten en tewerkstelling. Keuze van instrument Er werd geopteerd voor een rechtstreeks toepasselijke verordening tot aanvulling van Verordening (EU) 2017/1369. Hiermee wordt de huidige praktijk van de bestaande energieetiketteringsverordening voor huishoudelijke koelapparaten voortgezet. NL 12 NL

14 GEDELEGEERDE VERORDENING (EU) /... VAN DE COMMISSIE van tot aanvulling van Verordening (EU) 2017/1369 van het Europees Parlement en de Raad met betrekking tot de energie-etikettering van koelapparaten en tot intrekking van Gedelegeerde Verordening (EU) nr. 1060/2010 van de Commissie (Voor de EER relevante tekst) DE EUROPESE COMMISSIE, Gezien het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie, Gezien Verordening (EU) 2017/1369 van het Europees Parlement en de Raad van 4 juli 2017 tot vaststelling van een kader voor energie-etikettering en tot intrekking van Richtlijn 2010/30/EU 26, en met name artikel 11, lid 5, en artikel 16, lid 1, Overwegende hetgeen volgt: (1) Krachtens Verordening (EU) 2017/1369 heeft de Commissie de bevoegdheid om gedelegeerde handelingen vast te stellen betreffende de etikettering of de schaalaanpassing van de etikettering van productgroepen die een aanzienlijk energiebesparingspotentieel bieden en, waar van toepassing, van andere hulpbronnen. (2) De bepalingen inzake de energie-etikettering van huishoudelijke koelapparaten zijn vastgesteld bij Gedelegeerde Verordening (EU) nr. 1060/2010 van de Commissie 27. (3) In de Mededeling van de Commissie COM(2016) (werkplan ecologisch ontwerp), dat door de Commissie is vastgesteld overeenkomstig artikel 16, lid 1, van Richtlijn 2009/125/EG van het Europees Parlement en de Raad 29, worden de prioritaire werkzaamheden binnen het kader voor ecologisch ontwerp en energieetikettering voor de periode uiteengezet. In het werkplan ecologisch ontwerp staan de energiegerelateerde productgroepen die als prioritair moeten worden beschouwd voor de uitvoering van voorbereidende studies en de uiteindelijke vaststelling van uitvoeringsmaatregelen, alsook voor de herziening van Verordening (EG) nr. 643/2009 van de Commissie 30 en Verordening (EU) nr. 1060/ PB L 198 van , blz. 1. Gedelegeerde Verordening (EU) nr. 1060/2010 van de Commissie van 28 september 2010 houdende aanvulling van Richtlijn 2010/30/EU van het Europees Parlement en de Raad met betrekking tot de energie-etikettering van huishoudelijke koelapparaten (PB L 314 van , blz. 17). Mededeling van de Commissie. Werkplan inzake ecologisch ontwerp (COM(2016) 773 final van ). Richtlijn 2009/125/EG van het Europees Parlement en de Raad van 21 oktober 2009 betreffende de totstandbrenging van een kader voor het vaststellen van eisen inzake ecologisch ontwerp voor energiegerelateerde producten (PB L 285 van , blz. 10). Verordening (EG) nr. 643/2009 van de Commissie van 22 juli 2009 tot uitvoering van Richtlijn 2005/32/EG van het Europees Parlement en de Raad betreffende eisen inzake ecologisch ontwerp voor koelapparaten voor huishoudelijk gebruik (PB L 191 van , blz. 53). NL 13 NL

15 (4) De maatregelen uit het werkplan ecologisch ontwerp hebben een geraamd potentieel van meer dan 260 TWh aan jaarlijkse energiebesparingen in 2030, hetgeen neerkomt op een vermindering van de broeikasgasemissies met ongeveer 100 miljoen ton per jaar in Koelapparaten zijn als productgroep opgenomen in de lijst van het werkplan, en zijn naar schatting goed voor 10 TWh jaarlijkse energiebesparingen in (5) Huishoudelijke koelapparaten vormen een van de in artikel 11, lid 5, onder b), van Verordening (EU) 2017/1369 genoemde productgroepen waarvoor de Commissie een gedelegeerde handeling moet vaststellen, waarbij een etiket met aangepaste schaal van A tot G wordt ingevoerd. (6) Overeenkomstig Verordening (EU) nr. 1060/2010 moet de Commissie de verordening regelmatig evalueren in het licht van de technologische vooruitgang. (7) De Commissie heeft Verordening (EG) nr. 1060/2010 geëvalueerd overeenkomstig artikel 7 van die verordening en daarbij de technische, economische en milieuaspecten van koelapparaten alsmede het gedrag van gebruikers in de praktijk geanalyseerd. De evaluatie is uitgevoerd in nauwe samenwerking met belanghebbenden en betrokken partijen uit de Unie en derde landen. De bevindingen van de evaluatie zijn openbaar gemaakt en voorgelegd aan het overlegforum dat is opgericht bij artikel 14 van Verordening (EU) 2017/1369. (8) Uit de evaluatie bleek dat er herziene eisen inzake energie-etikettering voor koelapparaten moeten worden ingevoerd. (9) Uit de evaluatie bleek dat het elektriciteitsverbruik van de producten die onder deze verordening vallen aanzienlijk verder kan worden verlaagd door op koelapparaten gerichte maatregelen inzake energie-etikettering uit te voeren. (10) Koelapparaten met een directe-verkoopfunctie moeten onder een aparte energieetiketteringsverordening vallen. (11) Vrieskisten, met inbegrip van professionele vrieskisten, moeten binnen de werkingssfeer van deze verordening vallen, aangezien zij buiten de werkingssfeer van Gedelegeerde Verordening (EU) 2015/1094 van de Commissie 31 vallen en in andere dan professionele omgevingen kunnen worden gebruikt. (12) Wijnbewaarkasten en geluidsarme koelapparaten (zoals minibars), met inbegrip van die met transparante deuren, hebben geen directe-verkoopfunctie. Wijnbewaarkasten worden gewoonlijk ofwel in huishoudelijke omgevingen ofwel in restaurants gebruikt, terwijl minibars gewoonlijk in hotelkamers worden gebruikt. Wijnbewaarkasten en minibars, met inbegrip van die met transparante deuren, moeten derhalve onder deze verordening vallen. (13) Koelapparaten die op handelsbeurzen worden getoond, moeten voorzien zijn van het energie-etiket wanneer het eerste exemplaar reeds op de markt is gebracht of op de handelsbeurs op de markt wordt gebracht. (14) Het elektriciteitsverbruik van huishoudelijke koelapparaten vormt een groot aandeel van het totale elektriciteitsverbruik van huishoudens in de Unie. De energie-efficiëntie is al verbeterd, maar het energieverbruik van huishoudelijke koelapparaten kan nog veel verder worden teruggedrongen. 31 Gedelegeerde Verordening (EU) 2015/1094 van de Commissie van 5 mei 2015 houdende aanvulling van Richtlijn 2010/30/EU van het Europees Parlement en de Raad wat de energie-etikettering van professionele koelbewaarkasten betreft (PB L 177 van , blz. 2). NL 14 NL

16 (15) Uit de evaluatie bleek dat het elektriciteitsverbruik van de producten die onder deze verordening vallen aanzienlijk verder kan worden verlaagd door de uitvoering van maatregelen inzake energie-etikettering die op energie-efficiëntie en jaarlijks energieverbruik zijn gericht. Tevens moet informatie over akoestisch luchtgeluid en de compartimenttypes worden vermeld zodat eindgebruikers een weloverwogen beslissing kunnen nemen. (16) De relevante productparameters moeten worden gemeten aan de hand van betrouwbare, accurate en reproduceerbare methoden. Bij de toepassing van die methoden moet rekening worden gehouden met de erkende, meest recente meetmethoden, waaronder, indien beschikbaar, geharmoniseerde normen die door de in bijlage I bij Verordening (EU) nr. 1025/2012 van het Europees Parlement en de Raad 32 genoemde Europese normalisatieorganisaties worden vastgesteld. (17) Om de doeltreffendheid van deze verordening te verbeteren, moeten producten waarvan de prestaties in een testomgeving automatisch veranderen om de opgegeven parameters te verbeteren, worden verboden. (18) Aangezien steeds meer energiegerelateerde producten via webhostingplatforms worden verkocht in plaats van rechtstreeks via websites van leveranciers, moet worden verduidelijkt dat verkoopplatforms op internet ervoor verantwoordelijk moeten zijn dat het door de leverancier verstrekte etiket in de nabijheid van de prijs kan worden weergegeven. Zij moeten de leverancier in kennis stellen van die verplichting, maar zijn niet verantwoordelijk voor de juistheid of inhoud van het verstrekte etiket en productinformatieblad. Overeenkomstig artikel 14, lid 1, onder b), van Richtlijn 2000/31/EG betreffende elektronische handel moeten dergelijke webhostingplatforms evenwel prompt handelen om de informatie over het betrokken product te verwijderen of de toegang daartoe onmogelijk te maken indien zij op de hoogte zijn van de niet-naleving (bijv. ontbrekend, onvolledig of onjuist etiket of productinformatieblad), bijvoorbeeld wanneer zij hiervan in kennis worden gesteld door de markttoezichtautoriteit. De leveranciers die direct aan eindgebruikers verkopen via hun eigen website zijn onderworpen aan de verplichtingen van handelaren inzake verkoop op afstand als bedoeld in artikel 5 van Verordening (EU) 2017/1369. (19) De in deze verordening vervatte maatregelen zijn besproken door het overlegforum en de deskundigen van de lidstaten overeenkomstig artikel 14 van Verordening (EU) 2017/1369. (20) Verordening (EU) nr. 1060/2010 moet derhalve worden ingetrokken, HEEFT DE VOLGENDE VERORDENING VASTGESTELD: Artikel 1 Onderwerp en toepassingsgebied 1. In deze verordening worden eisen vastgesteld inzake de etikettering van en het verstrekken van aanvullende productinformatie over op het elektriciteitsnet 32 Verordening (EU) nr. 1025/2012 van het Europees Parlement en de Raad van 25 oktober 2012 betreffende Europese normalisatie, tot wijziging van de Richtlijnen 89/686/EEG en 93/15/EEG van de Raad alsmede de Richtlijnen 94/9/EG, 94/25/EG, 95/16/EG, 97/23/EG, 98/34/EG, 2004/22/EG, 2007/23/EG, 2009/23/EG en 2009/105/EG van het Europees Parlement en de Raad en tot intrekking van Beschikking 87/95/EEG van de Raad en Besluit nr. 1673/2006/EG van het Europees Parlement en de Raad (PB L 316 van , blz. 12). NL 15 NL

17 aangesloten koelapparaten met een inhoud van meer dan 10 liter en niet meer dan liter. 2. Deze verordening is niet van toepassing op: (a) (b) (c) (d) professionele koelbewaarkasten en snelkoelers/-vriezers, met uitzondering van professionele vrieskisten; koelapparaten met een directe-verkoopfunctie; mobiele koelapparaten; apparaten waarvan de primaire functie niet het door koeling bewaren van levensmiddelen is. Artikel 2 Definities Voor de toepassing van deze verordening wordt verstaan onder: (1) "netspanning": de elektriciteitsvoorziening van het elektriciteitsnet van 230 (±10 ) volt wisselstroom bij 50 Hz; (2) "koelapparaat": geïsoleerde kast met één of meer compartimenten die op specifieke temperaturen worden gehouden, die worden gekoeld door natuurlijke of geforceerde convectie waarbij de koeling wordt verkregen op een of meer energieverbruikende wijzen; (3) "compartiment": een gesloten ruimte binnen een koelapparaat, gescheiden van andere compartimenten door een scheidingswand, een recipiënt of een vergelijkbare constructie, die rechtstreeks toegankelijk is via een of meer buitendeuren en die zelf in subcompartimenten kan zijn verdeeld. Voor de doeleinden van deze verordening verwijst "compartiment" naar zowel compartimenten als subcompartimenten, tenzij anders vermeld; (4) "buitendeur": het deel van een kast dat kan worden bewogen of verwijderd om ten minste toe te laten dat producten in de kast kunnen worden geplaatst of eruit kunnen worden gehaald; (5) "subcompartiment": een gesloten ruimte in een compartiment met een ander bedrijfstemperatuurbereik dan het compartiment waartoe het behoort; (6) "totaal volume" (V): het volume van de ruimte binnen de binnenwand van het koelapparaat, gelijk aan de som van de volumes van de compartimenten, uitgedrukt in dm³ of in liters; (7) "volume van het compartiment" (V c ): het volume van de ruimte binnen de binnenwand van het compartiment, uitgedrukt in dm³ of liters; (8) "professionele koelbewaarkast": een geïsoleerd koelapparaat waarin één of meer compartimenten zijn geïntegreerd die toegankelijk zijn via één of meer deuren of laden, die de temperatuur van levensmiddelen op continue wijze binnen voorgeschreven grenswaarden kan houden bij een bedrijfstemperatuur voor koelen of invriezen, met gebruikmaking van een dampcompressie-kringloop, en die gebruikt wordt voor het bewaren van levensmiddelen in niet-huishoudelijke omgevingen, NL 16 NL

18 maar niet voor het tonen aan of de toegang van klanten, zoals gedefinieerd in Verordening (EU) 2015/ ; (9) "snelkoeler/-vriezer": een geïsoleerd koelapparaat dat in de eerste plaats bedoeld is om warme levensmiddelen snel af te koelen tot minder dan 10 C bij koeling en tot minder dan 18 C bij invriezen, zoals gedefinieerd in Verordening (EU) 2015/1095 van de Commissie; (10) "professionele vrieskist": een diepvriezer waarvan het (de) compartiment(en) toegankelijk is (zijn) van bovenaf of dat zowel van bovenaf te openen als rechtopstaande compartimenten heeft, maar waarvan het brutovolume van het (de) naar boven openende compartiment(en) meer dan 75 bedraagt van het totale brutovolume van het apparaat, gebruikt voor de opslag van levensmiddelen in niethuishoudelijke omgevingen; (11) "diepvriezer": een koelapparaat met uitsluitend 4-sterrencompartimenten; (12) "diepvriescompartiment" of "4-sterrencompartiment": een vriescompartiment met een doeltemperatuur en opslagomstandigheden van -18 C dat voldoet aan de vereisten voor het vriesvermogen; (13) "vriescompartiment": een compartimenttype met een doeltemperatuur van 0 C of lager; dat wil zeggen een 0-, 1-, 2-, 3- of 4-sterrencompartiment, zoals uiteengezet in tabel 3 van bijlage IV; (14) "compartimenttype": het opgegeven compartimenttype overeenkomstig de koelprestatieparameters T min, T max, T c en andere, zoals vermeld in tabel 3 van bijlage IV; (15) "doeltemperatuur" (T c ): de referentietemperatuur in een compartiment tijdens het testen, zoals vermeld in tabel 3 van bijlage IV; gelijk aan de temperatuur voor het testen van het energieverbruik, uitgedrukt als het gemiddelde in de tijd en over een reeks sensoren; (16) "minimumtemperatuur" (T min ): de minimumtemperatuur binnen een compartiment tijdens de opslagtest zoals vermeld in tabel 3 van bijlage IV; (17) "maximumtemperatuur" (T max ): de maximumtemperatuur binnen een compartiment tijdens de opslagtest zoals vermeld in tabel 3 van bijlage IV; (18) "0-sterrencompartiment" en "ijsmaker": een vriescompartiment met een doeltemperatuur en opslagomstandigheden van 0 C zoals vermeld in tabel 3 van bijlage IV; (19) "1-sterrencompartiment": een vriescompartiment met een doeltemperatuur en opslagomstandigheden van -6 C zoals vermeld in tabel 3 van bijlage IV; (20) "2-sterrencompartiment": een vriescompartiment met een doeltemperatuur en opslagomstandigheden van -12 C zoals vermeld in tabel 3 van bijlage IV; (21) "3-sterrencompartiment": een vriescompartiment met een doeltemperatuur en opslagomstandigheden van -18 C zoals vermeld in tabel 3 van bijlage IV; 33 Verordening (EU) 2015/1095 van de Commissie van 5 mei 2015 tot uitvoering van Richtlijn 2009/125/EG van het Europees Parlement en de Raad wat eisen inzake ecologisch ontwerp voor professionele koelbewaarkasten, snelkoelers/-vriezers, condensoreenheden en proces-chillers betreft (PB L 177 van , blz. 19). NL 17 NL