Uitvoeringsplan A. van Oosterom. Uitvoeringsplannen particulier natuurbeheer Peilvak9 & Oukoop noord

Transcriptie

1 Uitvoeringsplan A. van Oosterom Uitvoeringsplannen particulier natuurbeheer Peilvak9 & Oukoop noord

2 COLOFON bui-tegewoon tegewoon - groenprojecten publicatie g Ouderkerk aan den IJssel, oktober Status : Definitief Auteur In opdracht van Projectleiding : R.J.S. Terlouw. : Programmabureau Utrecht-west. : J. van Drunen 2 Uitvoeringsplan A. van Oosterom natuurverbinding Peilvak 9 en Oukoop Noord Definitief 24 september 2015

3 Inhoudsopgave 1 Inleiding Ligging en beschrijving projectgebied Voorgenomen ontwikkeling Plankaart en uitwerkingsplan Grond- en waterbalans Toekomstig beheer Vervolg stappen Bijlagen Bijlage 1 Staat van eenheden / inschrijfstaat Bijlage 2 Plankaart Bijlage 3 Detail oeververdediging en inrichting kopakkers. 16 Bijlage 4 Plagprofielen Bijlage 5 Principe dam met duiker Bijlage 6 Beheerplan Uitvoeringsplan A. van Oosterom natuurverbinding Peilvak 9 en Oukoop Noord Definitief 24 september

4 1 Inleiding In het kader van het gebiedsconvenant Groot Wilnis Vinkeveen (Stichting Ontwikkeling de Venen, 2010) wordt gewerkt aan de realisatie van vijf doelen namelijk schoon water, beperken bodemdaling, veelzijdige natuur, vitale landbouw en weidse recreatie. In dit convenant is voor de polders Donkereind, Demmerik (Peilvak 9) en Oukoop Noord een draslandverbinding voorzien die een onderdeel moet vormen in de ecologische verbinding tussen de Nieuwkoopse plassen en de Vinkeveense plassen c.q. de Vechtplassen. In het gebiedsconvenant zijn de maatregelen en doelen beschreven die tot realisatie van de draslandverbinding moeten leiden. In het realisatieplan Groot Wilnis- Vinkeveen (Stuurgroep Groot Wilnis-Vinkeveen, 2011) is nader op de realisatie van deze doelen ingegaan. Een nadere uitwerking van het tracé en de mogelijke maatregelen in polder Donkereind is in 2013 opgesteld (Terlouw, 2013). Onderdeel van deze draslandverbinding is de natuurverbinding Peilvak 9 en Oukoop Noord. Een tracé in de draslandverbinding tussen enerzijds reservaat Demmerik en de Grote Sniep naar het zuiden en anderzijds reservaat Demmerik en de faunapassage onder rijksweg A2 naar het oosten. Deze natuurverbinding is in december 2014 is met een ruilproces, via de systematiek Verkavelen voor groei, tot stand gekomen. Hierbij zijn gronden in eigendom van de provincie Utrecht ingezet. De natuurverbinding Peilvak 9 en Oukoop Noord wordt gerealiseerd door middel van Particulier Natuurbeheer. Onderdeel van de kavelruilakte waren dan ook onder andere een kwalitatieve verplichting en een plan Schetsinrichting en beheer voor particulier natuurbeheer (Kuiper, 2014 & Terlouw, 2014) met daarin de natuurdoelen op hoofdlijnen die is vastgesteld door de Stuurgroep Groot Wilnis-Vinkeveen en de Gedeputeerde Staten van de provincie Utrecht in november Programmabureau Utrecht-West heeft Bui-tegewoon, groenprojecten verzocht om in overleg met de particulier natuurbeheerders en in samenwerking met de betrokken organisaties het schetsontwerp op bedrijfsniveau uit te werken naar een hoofdrapport en twaalf individuele uitvoeringsplannen per ondernemer voor de uitvoering (al dan niet via een aannemer) van de natuurinrichting. Deze uitvoeringsplannen bevatten naast een nadere uitwerking een werkomschrijving, detailtekeningen, inschrijfstaat en een doorkijk naar het toekomstig beheer te worden opgeleverd. Dit plan met bijlagen betreft de uitwerking van deze opdracht voor het bedrijf van de heer A. van Oosterom gevestigd aan de Portengen EH Kockengen. 4 Uitvoeringsplan A. van Oosterom natuurverbinding Peilvak 9 en Oukoop Noord Definitief 24 september 2015

5 2 Ligging en beschrijving projectgebied Ligging De agrarische percelen die de heer van Oosterom in particulier natuurbeheer zal nemen zijn gelegen in het centrale deel van polder Donkereind direct ten oosten van de hoofdwatergang. Het nieuwe natuur perceel is kadastraal geregistreerd met nummers WSN00E G0000, WSN00E G0000 en WSN00E 1280 G0000 en zijn weergegeven in figuur 1. De oppervlakte bedraagt respectievelijk 2,3840, 2,4660 en1,6745 hectare. Totaal 6,5245 hectare. Figuur 1. Ligging natuur perceel van Oosterom Ontwikkeling Streven is de percelen te ontwikkelen naar nat schraalland en vochtig hooiland door middel van het afplaggen van de voedselrijke bovenlaag. De kopeinden van de percelen tegen de hoofdwatergang zullen van een natuurvriendelijke oever worden voorzien en een geleidelijke overgang van water naar land krijgen. Langs de westzijde van het natuurblok zal evenwijdig aan de Korenmolenweg een natuurvriendelijke oever worden aangelegd. Op de beheerstroken zal een beheer gericht op kruiden- en faunarijkgrasland worden ingezet. Actuele natuur waarden Voorafgaand aan de inrichting bestaat het perceel uit een grassenmix vegetatie. De oevers zijn botanisch matig ontwikkeld. Lokaal treden wat grovere oevervegetaties op die worden gedomineerd door soorten van het Gele lis type. Weidevogels zijn afwezig. Uitvoeringsplan A. van Oosterom natuurverbinding Peilvak 9 en Oukoop Noord Definitief 24 september

6 Bodem De bodem bestaat uit een toplaag van veraard kleiig veen met op een diepte van 40 cm bosveen (veen met houtresten). De zuurgraad bedraagt een ph van 4,7-5,2. Bij het bodemonderzoek (Tomassen en Smolders, 2014) is een zeer hoog fosfaat-gehalte gemeten met een Olsen P van 1627 tot 2200 µmol/ltr. Dit houdt in dat bij realisatie van vochtig hooiland door middel van een verschralingsbeheer een zeer lange realisatie periode noodzakelijk zal zijn voordat het beoogde doeltype kunnen worden gerealiseerd. Op een diepte van 0,20 0,30 m lopen de fosfaat waarden terug naar gemiddeld 1250 µmol/ltr, wat nog steeds als te hoge waarden voor de beoogde doeltype wordt gezien. Vanaf 0,30 m plagdiepte worden fosfaat waarden die geschikt zijn voor het ontwikkelen van vochtig hooiland (< 800 µmol/ltr) gevonden. Een samenvatting van locaties en resultaten van het bodemonderzoek is weergegeven in figuur 2. Figuur 2. Onderzochte locaties van Oosterom. Water en drooglegging De naar natuur om te vormen percelen zijn gelegen in Peilvak 10. Dit peilvak heeft een vast peil van -2,47 NAP. De wegsloot langs de Korenmolen weg heeft een afwijkend, hoger, peil dat behoord tot Peilvak 13 met een zomerpeil van -2,35 NAP en winterpeil van 2,30 NAP. De drooglegging langs de randen bedraagt circa 0,45 m, terwijl dit in het midden van het perceel circa 0,35 m bedraagt. Kabels en leidingen Bij een indicatieve graafmelding zijn geen aanwijzingen gevonden die er op wijzen dat er kabels en leidingen op de percelen van Van Oosterom aanwezig zijn. Des gevraagd heeft ook de heer van Oosterom aangegeven geen kennis te hebben van kabels en leidingen die beperkingen op kunnen leveren voor de voorgenomen maatregelen, de gronden zijn echter recent bij hem in beheer. 6 Uitvoeringsplan A. van Oosterom natuurverbinding Peilvak 9 en Oukoop Noord Definitief 24 september 2015

7 3 Voorgenomen ontwikkeling In het schetsplan (Terlouw 2014) is afgesproken om de doeltypen nat schraalland en vochtig hooiland te ontwikkelen door het afplaggen van grote delen van de percelen, (model 1) (Kuijper, 2015). Het oostelijke perceel is later toegevoegd, ook hier is voorgesteld om te plaggen naar nat schraalland model 1. De kopse kanten van het perceel grenzend aan de Korenmolenweg zullen aan beide zijden worden voorzien van een natuurvriendelijke oever. Hierbij wordt een zware vooroever aangelegd conform de standaard van het waterschap Amstel, Gooi en Vecht (van Everdingen, zonder jaar) in de aangrenzende oever wordt een draszone aangelegd. De oever langs de Korenmolen weg wordt eveneens van een natuurvriendelijke oever worden voorzien. Deze oever hoeft geen vooroeververdediging te krijgen doordat een kleine grondrug wordt gehandhaafd, waar achter het oever profiel wordt gestart. Aan de westzijde zal een beheer pad worden gespaard bij het plaggen met een breedte van 13 m. Uitvoeringsplan A. van Oosterom natuurverbinding Peilvak 9 en Oukoop Noord Definitief 24 september

8 4 Plankaart en uitwerkingsplan Op basis van de in paragraaf 3 vastgelegde afspraken is de plankaart opgesteld die is weergegeven als figuur 3 en als los document in bijlage 2 is opgenomen. Figuur 3 Plankaart natuurinrichting van Oosterom De inrichtingswerken zullen bestaan uit het aanbrengen van het type zware natuurvriendelijke oever aan beide kopeinden over een lengte van circa 45 m. Totaal 90 m. Op het zuidelijke kopeinde dient een onderbrekingen in deze oeververdediging aan de zuidwest zijde te worden behouden zodat dieren de oever zonder barrière kunnen bereiken. In bijlage 3 is de detaillering van de natuurvriendelijke oevers opgenomen. Voor beide kopakkers zal de verdediging zal op 1,00 m uit huidige waterlijn worden geplaatst. Vanaf de waterlijn wordt over een breedte van 5,00 m de oever geprofileerd als drasoever. Aan de oostzijde wordt op beide kopakkers een inundatie zone van circa 15 x 20 m gerealiseerd. De drasdelen worden aansluitend over een breedte van 3,00 m in een flauw talud naar maaiveld geprofileerd om een beschutting biedende vegetatie te ontwikkelen voor migrerende dieren. Detaillering van de natuurvriendelijke oever en de kopakker inrichtingen zijn opgenomen in bijlage 3. 8 Uitvoeringsplan A. van Oosterom natuurverbinding Peilvak 9 en Oukoop Noord Definitief 24 september 2015

9 De westelijke percelen zullen worden geplagd naar nat schraalland en vochtig hooiland. Hiervoor worden ze vanaf -0,10 m onder het vigerend waterpeil in de oostelijke scheidingssloot in flauw talud opgetrokken naar het beheer pad. Het beheer pad komt aan de westzijde van het perceel en zal een breedte van maximaal13 m krijgen om het te plaggen percentage van 75% te waarborgen. Aansluitend aan het beheerpad wordt de natuurvriendelijke oever met overgangsprofiel langs de Korenmolenweg aangelegd. Een voorbeeld van de oever profilering aan de Korenmolenweg zijde is opgenomen in figuur 4. Alle profielen zijn uitgewerkt in bijlage 4. Figuur 4. Detail natuurvriendelijke riendelijke oever met draszone Het oostelijke perceel zal eveneens worden aangelegd door middel van het plaggen van circa 75% van de oppervlakte. Het profiel is gelijk aan het profiel van het westelijke perceel met uitzondering van de natuurvriendelijke oever langs de Korenmolenweg die hier niet wordt toegepast. Om het beheer te kunnen uitvoeren, het vee te keren en de toegankelijkheid te waarborgen zijn aanvullende maatregelen en aanpassingen aan de percelen noodzakelijk. Het betreft het uitsparen van kopeinden en beheerpaden. Om de beheerstroken te egaliseren en laagten uit te vullen na de inrichtingswerken is rekening gehouden met het aanvullen met gemiddeld 0,10 m grond die is vrijgekomen bij het plaggen. Na inrichting dienen de beheerpaden te worden ingezaaid met 20 kg BG11/ha met toevoeging van 5% rode en 5% witte klaver. Om het oostelijke perceel te kunnen bereiken is de aanleg van een duikerdam noodzakelijk. De aan- en uitrit van de nieuw aan te leggen dam naar het oostelijke perceel behoeft hierbij extra aandacht door deze iets schuin t.o.v. de watergang te situeren. Een principe uitwerking van de duikerdam is opgenomen in bijlage 5. Aan het plangebied grenzen vier damverbindingen met andere percelen. Deze kunnen niet worden verwijderd daar ze onderdeel uitmaken van peilscheidingen. Hierop dient een landbouwhek met vleugels te worden geplaats. Ook op de ontsluiting naar de openbare weg is een landbouwhek noodzakelijk. Voor de landbouwhekken wordt een vastgesteld normbedrag gehanteerd. Uitvoeringsplan A. van Oosterom natuurverbinding Peilvak 9 en Oukoop Noord Definitief 24 september

10 Samenvattend Aanbrengen zware natuurvriendelijke oever en profileren naar draszone, op beide kopeinden van het westelijke perceel; Plaggen van perceeldelen naar nat schraalland en vochtig hooiland; Aanleggen van een natuurvriendelijke oever langs de Korenmolenweg; Aanvullen en inzaaien van beheerstroken; Aanleg van een duikerdam; Aanbrengen 5 landbouwhekken met vleugels. 10 Uitvoeringsplan A. van Oosterom natuurverbinding Peilvak 9 en Oukoop Noord Definitief 24 september 2015

11 5 Grond rond- en waterbalans Bij het profileren van de oevers langs en het afplaggen van de percelen komt grond vrij die op andere plaatsen kan worden aangewend. Voor delen van het beheerpad en op de kopeinden van de percelen is grond nodig om deze uit te vullen. Doordat een deel van de natuurvriendelijke oever wordt ontgraven tot onder het vigerende waterpeil ontstaat extra waterberging in het gebied. Deze oppervlakte kan worden gebruikt ten bate van het dempen van water op andere locaties binnen het peilvak. In onderstaande figuur is de gronden waterbalans voor de voorgenomen werkzaamheden ten bate van de natuur inrichting van de heer van Oosterom weergegeven. Uitvoeringsplan A. van Oosterom natuurverbinding Peilvak 9 en Oukoop Noord Definitief 24 september

12 6 Toekomstig beheer Het toekomstig beheer van de naar natuur om te vormen percelen en perceeldelen met het doeltype nat schraalland bestaat uit maaien en afvoeren. Hierbij wordt eenmaal per jaar gemaaid op de geplagde delen vanaf begin augustus. De oevers dienen zo diep mogelijk te worden mee gemaaid. Eventuele opslag van houtige gewassen dient jaarlijks te worden verwijderd door middel van uittrekken. Beheerpaden dienen half juni een extra maaibeurt te krijgen om verruiging en vervilting te voorkomen. Bemesting, chemische onkruid bestrijding en (na)weiden zijn niet toegestaan op dit doeltype. De natuurvriendelijke oever langs de Korenmolenweg en aan de kopse kanten die bestaat uit grovere oeverplanten als gele lis, lisdodde, kalmoes, etc. kan een aantal jaren blijven overstaan. Eenmaal in de drie- tot vijf jaar dient dit deel van de oever te worden uitgeknipt met een maaikorf, waarbij het vrijkomend gewas dient te worden afgevoerd. Jaarlijks dienen eventueel ontkiemende bomen en struiken te worden uitgetrokken of uitgestoken zodat geen ontwikkeling van houtgewas zal plaatsvinden. Het gewenste beheer is tevens opgenomen in schematische beheerplan als bijlage Uitvoeringsplan A. van Oosterom natuurverbinding Peilvak 9 en Oukoop Noord Definitief 24 september 2015

13 7 Vervolg stappen Vaststelling van het hoofdrapport en de 12 individuele uitvoeringsplannen is voorgenomen in de vergadering van 24 september 2015 van Stuurgroep Groot Wilnis- Vinkeveen. Aansluitend aan het akkoord van de stuurgroep (voornemens september 2015) worden de uitvoeringsplannen voor akkoord ondertekend door de individuele natuurbeheerders. Vanaf begin 2016 kunnen individuele natuurbeheerders in overleg treden met aannemers, leveranciers en de werkzaamheden begroten. Op grond van het uitvoeringsplan met de bij behorende staat van eenheden moet door de individuele natuurbeheerders op basis van de verzamelde prijs een begroting voor de uitvoeringskosten (met eventuele offerte van de aannemer) worden opgesteld en ter goedkeuring voorgelegd aan het programmabureau Utrecht-West. Na akkoord van de begroting volgt er een subsidiebeschikking voor inrichting van het programmabureau voor 95% van de inrichtingskosten subsidie. Op basis van deze beschikking kan de natuurbeheerder, na ontvangst van de vergunningen, de werken laten uitvoeren. Uitvoering van de werkzaamheden kan pas plaatsvinden vanaf ontvangst van de beschikking en eventuele benodigde vergunningen. Uiterlijk 1 januari 2018 moeten alle werkzaamheden geheel zijn uitgevoerd, gedeclareerd en vanuit het programmabureau akkoord verklaard. Uitvoeringsplan A. van Oosterom natuurverbinding Peilvak 9 en Oukoop Noord Definitief 24 september

14 Bijlage 1 Staat van eenheden / inschrijfstaat 14 Uitvoeringsplan A. van Oosterom natuurverbinding Peilvak 9 en Oukoop Noord Definitief 24 september 2015

15 Bijlage 2 Plankaart Uitvoeringsplan A. van Oosterom natuurverbinding Peilvak 9 en Oukoop Noord Definitief 24 september

16 Bijlage 3 Detail oeververdediging en inrichting kopakkers. 16 Uitvoeringsplan A. van Oosterom natuurverbinding Peilvak 9 en Oukoop Noord Definitief 24 september 2015

17 Bijlage 4 Plagprofielen Uitvoeringsplan A. van Oosterom natuurverbinding Peilvak 9 en Oukoop Noord Definitief 24 september

18 Bijlage 5 Principe dam met duiker 18 Uitvoeringsplan A. van Oosterom natuurverbinding Peilvak 9 en Oukoop Noord Definitief 24 september 2015

19 Bijlage 6 Beheerplan Uitvoeringsplan A. van Oosterom natuurverbinding Peilvak 9 en Oukoop Noord Definitief 24 september