SECUNDAIR ONDERWIJS. tweede en derde graad. eerste en tweede leerjaar. Basisvorming + specifiek gedeelte

Transcriptie

1 SECUNDAIR ONDERWIJS Onderwijsvorm: ASO/TSO Graad: tweede en derde graad Jaar: eerste en tweede leerjaar Studiegebied: Sport Studierichtingen: Wetenschappen-topsport (ASO 2) Handel-topsport (TSO 2) Topsport (TSO 2) Moderne talen-topsport (ASO 3) Wetenschappen-topsport (ASO 3) Wiskunde-topsport (ASO 3) Handel-topsport (TSO 3) Topsport (TSO 3) Basisvorming + specifiek gedeelte Vak(ken): AV Lichamelijke opvoeding AV Sport (topsport: handbal) 2/2 lt/w 10/10 lt/w Leerplannummer: 2006/132 (vervangt 2001/126) Nummer inspectie: 2001 / 174 // 1 / T / SG / 1H / II / / V/ / 90 // 1 / T / BS / 1 / III / / D/ (vervangt 2001 / 174 // 1 / B / SG / 1H / / / V/06)

2 ASO/TSO 2e en 3e graad BV + SG 1 INHOUD Visie...2 Beginsituatie...4 Algemene doelstellingen...6 Leerplandoelstellingen Tweede graad Derde graad Leerinhouden Tweede graad Derde graad Pedagogisch-didactische wenken en timing Onderzoekscompetentie Minimale materiële vereisten Evaluatie Bibliografie... 29

3 ASO/TSO 2e en 3e graad BV + SG 2 VISIE Sport heeft in onze samenleving een vaste stek gevonden. Topsport vervult een belangrijke maatschappelijke functie in ons dagelijks leven. Haar betekenis laat zich schetsen vanuit drie dimensies: - de individuele ontplooiing van diegenen die meer dan gemiddeld sportief begaafd zijn; - de sociaal-culturele dimensie: topsport zorgt niet alleen voor topamusement. Topsport levert ook een bijzonder sterke bijdrage aan de passieve recreatie en de sociale cohesie en integratie in onze samenleving; - de economische betekenis van topsport voor de samenleving, die zowel in financiële zin als op het gebied van de werkgelegenheid is gegroeid, mede dankzij de sterk toegenomen publieke belangstelling. De kwaliteit van de sportprestaties is de laatste jaren sterk toegenomen. Dit is zeker het gevolg van het verhogen van zowel de kwantiteit als van de kwaliteit van de training. De moderne sporters trainen niet alleen veel meer, ze trainen ook veel intensiever, ze trainen veel rationeler! Vele Vlaamse sportfederaties sloten al een topsportconvenant af met een Vlaamse topsportschool voor de 2e en de 3e graad. Door de instroom van de aspirant-leerlingen topsport uit te breiden naar de eerste graad wordt tegemoet gekomen aan één van de belangrijke verzuchtingen van deze sportfederaties. Met het aanbieden van topsport willen we talentrijke sportieve jongeren de mogelijkheid bieden om een kwaliteitsvolle fysieke opleiding in relatie tot een gereglementeerde studieloopbaan te volgen met maximale kansen tot slagen. Aan vakken van de basisvorming wordt niet geraakt, de toekomst van deze leerlingen mag niet gehypothekeerd worden. Indien ze uiteindelijk niet voor een topsportcarrière in aanmerking komen omdat zij de vooropgestelde sportieve einddoelen niet behaalden, willen wij hen een diploma met toekomstmogelijkheden garanderen. Hoofddoel is de leerlingen op deze jeugdige leeftijd degelijk voor te bereiden op de zwaardere fysieke en mentale belastingen welke zij zullen ondervinden in een tweede en derde graad in hun specifieke topsportopleiding en om een evenwicht te vinden tussen topsport en studie. Aan de trainers wordt de volgende boodschap meegegeven: aan ieder van u, die dit leerplan zal lezen, zou ik het volgende willen zeggen: dit leerplan vertrekt van onze huidige stand van kennis over de vorming van een topsporter; het is zeer belangrijk dat u de inspanning doet om de inhoud te begrijpen; gezien uw niveau van interventie als trainer, moet u de benadering kennen van de verschillende aspecten van de vorming van een speler (biomechanische, psychologische, analytische en sportfysiologische aspecten); gezien uw verantwoordelijkheid als opvoeder, moet u bekwaam zijn keuzes te maken die aangepast zijn aan de spelers/speelsters die u traint; teneinde uitstekende resultaten te bekomen voor het Belgisch handbal, hebben we de ambitie om op termijn, een nieuwe generatie spelers te vormen, die men zou kunnen benoemen als zelfstandigen in het handbal;

4 ASO/TSO 2e en 3e graad BV + SG 3 dit resultaat kan slechts bekomen worden indien iedere trainer, op zijn niveau, zichzelf ervan overtuigt: dat de speler aan niemand toebehoort; dat men het beter brengt dan men het zelf geleerd heeft; dat het handbalspel een logica bezit die gerespecteerd moet worden; dat het een doel op zich is veel te observeren... en dat elke dag opnieuw; dat men sterk moet zijn om... nuttig te zijn; in dit geval: zullen ze met kennis van zaken spelen; zullen ze winnen; zullen ze u geen dank betuigen! Maar u, u zult uw plicht en uw opdracht gedaan hebben...

5 ASO/TSO 2e en 3e graad BV + SG 4 BEGINSITUATIE 1. NIVEAU VAN DE LEERLINGEN Om toegelaten te worden moet de leerling aan de volgende criteria voldoen: - volgens de geldende onderwijsreglementering toegelaten worden tot het beoogde leerjaar; - voorgedragen worden door een club en met positief advies van de sportfederatie of, in bestaande gevallen, al in het bezit zijn van een topsportstatuut A of B. Verder beschikken deze leerlingen over: - een sportieve aanleg of sportieve talenten; - een medisch geschiktheidsattest voor sport, afgeleverd via een medisch onderzoek of via één van de erkende medische centra van de federaties. Een meerwaarde voor de leerling is: - regelmatig trainen op club-, regionaal of nationaal niveau van de federatie. De leerling die in aanmerking wil komen, moet aan onderstaande criteria voldoen Op het studiegebied Aangezien we ervan overtuigd zijn dat ons einddoel niet door iedereen kan bereikt worden, hechten we zeer veel belang aan de studiekansen die de Topsportschool biedt op het niveau ASO en/of TSO. Studiebegeleiding Naast de normale lesuren zijn er volgende vormen van studiebegeleiding: de leerkrachten van de school organiseren op de vrije momenten en in samenspraak met de trainers inhaallessen wanneer ze oordelen dat de leerling een studieachterstand heeft voor één of meerdere vakken; de trainers overleggen met de coördinator en de leerkrachten of een training moet en kan vervangen worden door een inhaalles Op het sportief vlak Het netwerk van beroepskrachten is voldoende uitgebreid en te vertrouwen om spelers te rekruteren en dit lang vóór de officiële selectiedag. Het detecteren van kandidaten berust op volgende criteria: uitstekende spelers die vroegrijp zijn; zij die tenminste over 2 kenmerken van het topniveau beschikken, worden beschouwd als talentvolle spelers (lengte, snelheid, specifieke motoriek, lateralisatie, mentale stabiliteit, technische bagage, tactische kennis...). Het selecteren van de kandidaten gebeurt op basis van selectiecriteria en herselectiecriteria SELECTIECRITERIA Hier gelden de criteria zoals ze goedgekeurd werden door de selectiecommissie. Deze commissie is samengesteld uit de Vlaamse topsportmanager, de vertegenwoordigers van BLOSO en het BOIC.

6 ASO/TSO 2e en 3e graad BV + SG HERSELECTIECRITERIA Hier gelden de criteria zoals ze goedgekeurd werden door de selectiecommissie. Deze commissie is samengesteld uit de Vlaamse topsportmanager, de vertegenwoordigers van BLOSO en het BOIC. 1.3 Op het medisch vlak Vanzelfsprekend mag de kandidaat geen contra-indicaties vertonen door intensief te trainen. Het voorafgaand medische onderzoek moet volgende aspecten aan de verantwoordelijke kunnen meedelen: morfologische en statische onevenwichten die de versterking van het spierletsel en de repetitieve fasen van de trainingen zouden kunnen belemmeren; visuele problemen die de perceptie of het algemene evenwicht van de rug in de weg staan; tandproblemen die de oorzaak zouden kunnen zijn van belangrijke ontstekingen; de mogelijkheid bezitten om de trainingsbelasting te verhogen; de bekwaamheid bezitten van lenigheid en elasticiteit; chronische aandoeningen (astma of andere allergieën) die het aërobe werk erg zouden belemmeren: aandoeningen die het innemen van verboden producten eisen en die op de dopinglijst voorkomen. Het medisch onderzoek zal ons nochtans niet kunnen inlichten over de evolutiemogelijkheden van sommige aandoeningen bij de verhoging van trainingsbelasting. In ieder geval mag het volume van de trainingen niet verminderd, maar wel aangepast worden aan de mogelijkheden van de speler. De medische begeleiding Een uitgebreid sportmedisch begeleidend team is voorhanden. Momenteel bestaat dit team uit: het Sportmedisch centrum Merksem: zij voeren het sportmedisch onderzoek uit; sportarts; sportkinesist(e); orthopedist; sportpsycholoog; voedingsdiëtist(e). De sportarts heeft wekelijks een vast bezoekuur. Hij bezoekt het trainingscentrum en is daarenboven onmiddellijk bereikbaar wanneer nodig. De sportkinesist komt minimaal 3 x per week naar het centrum om acute kwetsuren te behandelen, om preventief te werken tegen belastingsletsels en om onevenwichten in het lichaam bij te stellen. Wekelijks is er een stafvergadering met de trainers, de kinesist en de dokter om de trainingsschema s optimaal aan te passen indien dit medisch vereist wordt. Indien er orthopedische problemen zijn, adviseren wij de atleten een arts. Maar we laten hem/haar de behandelende arts zelf kiezen.

7 ASO/TSO 2e en 3e graad BV + SG 6 ALGEMENE DOELSTELLINGEN 1. MOTORISCHE COMPETENTIE: MOTORIEK, FYSIEK, PERCEPTIE - het uitvoeren van de motorische basisbewegingen met gebruik van de juiste techniek en tactisch inzicht; - bewegingen en acties met inzicht en vaardigheid kunnen uitvoeren, zowel individueel als in groep; - kennis van en inzicht in de uitgevoerde bewegingssituaties kunnen tonen; - het inzetten van motorische vaardigheden en fysieke bekwaamheden om te komen tot sportefficiënte bewegingsuitvoeringen in handbal; - het taakgericht werken en het belang ervan ervaren voor een esthetisch-expressieve en/of sportefficiënte beweging in verschillende omstandigheden; - bij bewegingsuitvoeringen aandacht hebben voor de samenhang van kwalitatieve aspecten. 2. MOTORISCHE COMPETENTIE: LEREN EN STUREN - de bewegingsuitvoering kunnen bijsturen en optimaliseren bij zichzelf en bij anderen; - toelichting kunnen geven m.b.t. trainingsdoelen; - zelfstandig kunnen oefenen en reflecteren en het kunnen vervullen van verschillende rollen in bewegingssituaties zoals uitvoerder, helper, aanvaller, verdediger, groepsleider, scheidsrechter; - zich kunnen uitdrukken en communiceren via bewegingen en houdingen en zo een persoonlijke bewegingsstijl leren opbouwen. 3. GEZONDHEID EN VEILIGHEID - inzicht hebben op de invloed van bewegen op de fysieke, mentale en sociale gezondheid en dit kunnen vergelijken met andere factoren die de gezondheid beïnvloeden; - het ontwikkelen van een optimale fitheid gebaseerd op uithouding, kracht, lenigheid en snelheid; - het kennen en toepassen van de belangrijke principes van fitheid, veiligheid, blessurepreventie, voeding en lichaamsverzorging bij de eigen sportbeoefening; - de principes van medisch verantwoord sporten kunnen toepassen; - het correct kunnen interpreteren van meetresultaten; - het evenwicht tussen sportprestaties, fysieke conditie en gezondheid nastreven. 4. ZELFCONCEPT EN SOCIAAL FUNCTIONEREN - het ervaren dat motivatie, bewegingsvreugde, betrokkenheid en positief zelfbeeld, belangrijke aspecten zijn bij topsportbeoefening, sportbeleving en sportief presteren; - mentale vaardigheden en mentale routines kunnen gebruiken om progressies te maken in het omgaan met spanning, stress, het behouden van controle met het oog op een esthetisch-expressieve en/of sportefficiënte beweging; - samenwerking en teamvorming realiseren; - het tonen van sociaal aanvaardbaar gedrag op vlak van fair play, loyauteit, regelgeving, hiërarchie en bij het uiten van bedenkingen, opmerkingen en gevoelens; - het ervaren dat topsportbeoefening bijdraagt tot sociale interacties.

8 ASO/TSO 2e en 3e graad BV + SG 7 5. SAMENLEVING - zich kunnen informeren over organisaties en netwerken, die het topsportlandschap sturen; - op een positieve wijze kunnen omgaan met externe actoren, zoals media en supporters, scheidsrechters, enz.; - zich kunnen informeren over verdere studiemogelijkheden; - zich kunnen informeren over arbeidswetgeving en verzekeringsproblematiek, eigen aan de topsport; - kunnen ervaren, via eigen sportbeoefening en sportbeleving, dat topsport verweven is met en effecten heeft op andere maatschappelijke domeinen. 6. ONDERZOEKSCOMPETENTIE - zich kunnen oriënteren op een onderzoeksprobleem door gericht informatie te verzamelen, te ordenen en te bewerken; - ter ondersteuning van de bewegingspraktijk een onderzoeksopdracht over sportthema s kunnen voorbereiden, uitvoeren en evalueren; - de onderzoeksresultaten en conclusies kunnen rapporteren en ze confronteren met andere standpunten. 7. VAKOVERSCHRIJDENDE DOELSTELLINGEN - het objectief kunnen toeschrijven van oorzaken van slagen en mislukken; - het constructief kunnen participeren en het helpen realiseren van groepsdoelstellingen; - het tonen van luisterbereidheid bij conflicten; - eigen grenzen kunnen en willen verleggen; - engagement om een eigen verantwoordelijkheid op te nemen; - passend reageren op elke vorm van fanatisme, discriminatie en onverdraagzaamheid; - pestgedrag leren vermijden; - ongelijk of onmacht kunnen toegeven in spelsituaties; - leiding geven in spelsituaties; - ordelijk, systematisch en regelmatig oefenen; - het identificeren van veilige en onveilige situaties en voorbeelden kunnen geven van preventieve maatregelen; -... Wij wensen de gebruiker van dit leerplan erop te wijzen dat deze lijst met vakoverschrijdende doelstellingen zeker niet limitatief is en slechts enkele sportgerelateerde voorbeelden bevat uit de verschillende vakoverschrijdende thema s. De uitbreiding van deze lijst is sterk afhankelijk van de aanpak van de individuele leerkracht, alsook van projecten, opgezet door de vakgroep en/of door de school.

9 ASO/TSO 2e en 3e graad BV + SG 8 8. DOELSTELLINGEN VAN DE TOPSPORTOPLEIDING - rekruteren: de beste spelers en potentieel goede spelers die later de Belgische ploegen kunnen vormen; - verbeteren van elementen die de toetreding van opgespoorde spelers naar het hoogste niveau zouden belemmeren; - gewoon maken: de gerekruteerde spelers gewoon maken aan de eisen van topprestaties; - handbalcultuur moeten we ontwikkelen: een sporttraditie ontwikkelen die voor iedereen bereikbaar is, welk ook de trainer of de structuur is waarvan de speler afhangt; - het operationeel maken van deze cultuur op het niveau van het spel van de speler; - het zoeken naar het niveau dat de speler zal toelaten zich helemaal te geven door te investeren in de praktijk waarbij de hoeveelheid en de kwaliteit van de training bepaald worden door de trainer van de Topsportschool; - de toelating geven aan de speler om zich te organiseren met het doel zijn sportieve loopbaan naar de top te realiseren en in zijn studies, aangepast aan zijn bekwaamheid, te slagen zonder de gevangene te zijn van de handbalwerking. Om deze ambitieuze doelstellingen tot een goed einde te brengen, moet gewerkt worden vanuit de noden en de behoeften van de speler/speelster en niet vanuit structuren die kost wat kost in leven moeten gehouden worden, maar die er enkel zijn om de vorming te ondersteunen. Om te kunnen beantwoorden aan de hierboven beschreven vereisten, zal de vorming van de leerlingen - topsporter in 2 niveaus verdeeld worden: 2e graad: twee jaar van gewoontevorming, verwerking van het trainingsvolume en evolutie. => niveau 2 (leren trainen en technische kennis vergaren) 3e graad: meer van vervolmaking. => niveau 3 (leren tactisch trainen en toepassen van het herhalingsprincipe) Deze onderverdeling zal de kwaliteit van de rekrutering ten goede komen om op een gezonde basis te starten voor een langere termijn van automatisering en vervolmaking. De kennis van het handbal is een prioriteit met al wat het inhoudt aan verwerven van een specifieke woordenschat en de praktische weergave ervan, zelfs indien dit aanvankelijk op gematigde snelheid zal verlopen. Samengevat: de speler zal bekwaam moeten zijn om alle kennis, verworven tijdens zijn vorming, uit te drukken en dit met woorden en met daden. Het resultaat van de vorming van een jonge atleet om het maximale, competitieve niveau te bereiken is afhankelijk van zijn talenten en staat in verhouding tot zijn potentieel en de geïnvesteerde trainingsarbeid De combinatie topsport en studie Ondanks het feit dat we ervan overtuigd zijn dat kwaliteit van de training boven kwantiteit staat, mogen we niet vergeten dat we heel veel moeten trainen om het einddoel te kunnen bereiken. We trachten, in relatie tot de theoretische lessen, een gunstige uitgangspositie in te nemen, zodat er een goed evenwicht bestaat tussen de geestelijke en fysieke inspanningen. De recuperatie speelt een belangrijke factor in deze niet te onderschatten combinatie. Wij trachten maximaal 4 à 5 uur theorie af te wisselen met 2 trainingen per dag. De juiste hoeveelheid training wordt uiteraard bepaald door de draagkracht van het kind, maar het spreekt voor zich dat onze geselecteerden over de nodige fysieke kwaliteiten moeten beschikken om de minimum hoeveelheden te kunnen afwerken.

10 ASO/TSO 2e en 3e graad BV + SG 9 Wanneer de technische verantwoordelijke samen met de groep trainers en de medische staf oordeelt dat een kind klaar is om een grotere hoeveelheid training aan te kunnen, wordt de aanpassing aan het schema aangepast. Ons streefdoel wat het aantal trainingsuren betreft is: Tweede graad (jonge atleten jaar): de jongeren die instappen in de 2e graad en moeten leren trainen. van maandag tot en met vrijdag trainen in de topsportschool dinsdag 1 maal 140 handbaltraining en 1 maal 60 loopscholing; donderdag 1 maal 140 handbaltraining en 90 handbaltraining en/of conditietraining; op maandag en woensdag 1 maal 90 stabilisatietraining en 1 maal 90 handbaltraining; op vrijdag 1 handbaltraining van 90 in de school en 1 training van 90 in de club; op zaterdag/zondag een wedstrijd met de club; 1 verplichte rustdag. Derde graad (jonge atleten jaar): de leerlingen-topsport die klaar zijn om het herhalingsprocédé te hanteren van maandag tot en met vrijdag trainen de leerlingen-topsport in de topsportschool: op maandag en woensdag 2 maal 90 handbaltraining en krachttraining of stabilisatietraining; op dinsdag 1 maal 140 handbal en 60 loopscholing; op donderdag 1 maal 140 handbal en 120 aërobe training; op vrijdag 1 maal 90 minuten handbaltraining en 60 stabilisatietraining; op woensdag en vrijdag 1 training in de club extra; op zaterdag of zondag een wedstrijd met de club; 1 verplichte rustdag (uitzondering in geval van een selectietraining) Persoonlijkheidsontwikkeling De lat wordt hoog gelegd in de topsportschool, zowel op sportief áls op studievlak. Maar de studie blijft primordiaal. Het behalen van goede resultaten blijft een eerste vereiste om als leerling - topsporter te kunnen slagen. De combinatie studie en topsport vergt enorm veel: - doorzettingsvermogen, - inzet, - overtuiging. De voorbereiding op een carrière van topsporter vergt echter nog meer van de leerling. Hij/zij krijgt een rol van AMBASSADEUR op de schouders gelegd en krijgt zodoende een VOORBEELDFUNCTIE toebedeeld. Hij/zij wordt zonder het zelf te willen een blikvanger die steeds in het middelpunt van de belangstelling zal staan op sportief gebied en in het dagelijks gebeuren. De school en haar leerkrachtenteam trachten een begeleidende en opvoedende taak tot een goed einde te brengen bij de uitbouw van: 1. zijn/haar persoonlijkheid, 2. zijn/haar zelfstandigheid, 3. zijn/haar maturiteit, ook in de sport, 4. zijn/haar vroeg volwassen worden, 5. zijn/haar zelfdiscipline.

11 ASO/TSO 2e en 3e graad BV + SG Het respecteren van de polyvalentie en de aandacht voor eindtermen De invulling van de eindtermen gebeurt op een uitgebreide en adequate wijze. Op die manier durven we zeggen dat de opleiding Topsport Handbal beantwoordt aan een polyvalente opleiding; het aspect FYSIEK komt ruimschoots aan bod en dekt ladingen als uithouding (extensieve en intensieve uithouding), weerstand, kracht, snelheid, lenigheid enz.; tijdens de revalidatieperiode en vooral tijdens het tussenseizoen (de maanden mei, juni, juli) wordt er veel gezwommen (als uithoudingssport) als alternatief middel om conditioneel optimaal te blijven werken. Ook krijgen andere sporttakken op dat ogenblik meer aandacht. Zo worden ook tijdens de opwarmingsmomenten de andere balsporten beoefend om de coördinatie te ontwikkelen. Om de mentale belasting te minimaliseren, wordt er soms gefietst (mountainbike) en geklommen (muurklimmen). Daarnaast brengen behendigheidscircuits en slagbalsporten de nodige motorische ontwikkeling, een sociale vaardigheid en een gezonde en veilige levensstijl bij; handbal steunt op de 3 hoofdcomponenten: LOPEN, SPRINGEN en WERPEN. Daarnaast komen de volgende onderdelen evenveel aan bod: 1. motorische ontwikkeling, 2. coördinatie, 3. proprioceptie, 4. wendbaarheid, 5. samenwerken met 1 of meerdere partner(s), 6. anticiperend denken en handelen Wij werken met NIVEAUS in plaats van met leerjaren In dit leerplan wordt gepraat over de 2e graad en de 3e graad, zoals gebruikelijk is bij de algemene leerplannen LO. De beginners zitten in de 2e graad en de gevorderden zitten in de 3e graad. Het essentiële verschil tussen de 2e en 3e graad bestaat hierin dat in de 2e graad alles wordt aangeleerd en dat de intensiteit matig is terwijl in de 3e graad gewerkt wordt op basis van herhalingen. Dit leidt tot automatismen die uitvoerbaar zijn aan een hoge intensiteit. Een leerling die in de 2e graad zou moeten overzitten kan toch overgaan naar de 3e graad wat de sporttrainingen betreft. De leerlingen die een schooljaar niet met succes beëindigen kunnen we toch de leerdoelen van het leerplan handbal op hun niveau laten verwerken De vakoverschrijdende doelstellingen internationalisering: jaarlijks wordt deelgenomen aan: 1. TORNOOIEN. Vooral in het buitenland wordt deelgenomen aan wedstrijdevenementen om het prestatieniveau op te vijzelen. Daarnaast leveren deze momenten meer dan gewone culturele- en taalervaringen op; 2. STAGES. Minimaal 1 trainingsweek wordt in het buitenland georganiseerd. Naast het kennismaken met lokale gewoontes en taalgebruik wordt hier sterk gewerkt aan het gedrag van de groep, het leven in groep en andere sociale vaardigheden; zelfstudie. Tijdens deze verblijven met een internaatskarakter krijgen de leerlingen leerpakketten mee die door de leerkrachten samengesteld worden. De leerlingen moeten met begeleiding de opdrachten uitvoeren of de leerstof instuderen op zelfstandige basis; aanvaarden en respecteren van het inwendige reglement. Vooral de volgende onderwerpen worden beklemtoond: 1. het belang van de studie. Het diploma blijft het belangrijkste streefdoel; 2. het wederzijdse respect voor de fysieke ongeschondenheid en voor de revalidatie; 3. het ethische gedrag is 24 op 24 uur van primordiaal belang tijdens de opleiding; 4. een verslaving aan roken, drank of drugs heeft verwijdering tot gevolg.

12 ASO/TSO 2e en 3e graad BV + SG 11 AV Lichamelijke opvoeding + AV Sport (topsport handbal): 2e graad: 12/12 lestijden/week, 3e graad: 12/12 lestijden/week LEERPLANDOELSTELLINGEN TWEEDE GRAAD ET LO DSET De leerlingen - topsporters kunnen A. Motorische competentie: motoriek, fysiek, perceptie conditioneel een wedstrijd van 2 maal 25 op behoorlijk hoog niveau uitspelen. Zij kunnen: het mentaal aan om met winst en verlies om te gaan; een eenvoudige/complexe wedstrijdsituatie observeren én analyseren en kunnen kiezen voor de juiste oplossing; in een 1 tegen 1 situatie in aanval én verdediging op een technische manier oplossingen brengen individueel en in beperkte groep op basis van inzicht tactische oplossingen brengen die adequaat zijn gevarieerde oplossingen brengen die in verhouding staan met de tijd en de ruimte die hen wordt toebedeeld. Het onmiddellijk kunnen kiezen van de juiste techniek van pass of worp in spelsituaties onder druk, zal door veel herhalingen aan te bieden tot ontwikkeling komen geleerde bewegingsvaardigheden transfereren en toepassen in andere bewegingsactiviteiten. 9 4 inzicht betonen in de sporttak handbal door: zelf grenzen te trekken en zichzelf te sturen in eender welke wedstrijdsituatie; een tactisch concept (strategie) te opperen in functie van de ploegsamenstelling (aantal en invulling van de posities); het toepassen van de meest aangewezen en technisch correcte techniek of tactische vaardigheid in complexe oefenvormen en wedstrijdsituaties; een juiste interpretatie te geven aan het aspect opwarming, stretchen, stabilisatie, proprioceptie, algemene en specifieke uithouding op een economische manier prestaties leveren zodat het uiteindelijke resultaat dat van de tegenstrever overstijgt aan tijd en ruimte gerelateerde bewegingen uitvoeren. De houding en de vormspanning van het lichaam krijgen al de aandacht bij de uitvoering van bewegingsopdrachten. Het ritmische verloop van de diverse technieken en de explosieve impulsen onderscheiden deze leerlingen van de anderen. B. Motorische competentie: leren en sturen goede van slechte uitvoeringen onderscheiden, uitvoeringen verbeteren en dit zowel bij zichzelf als bij de anderen. Zij kunnen: een techniek beschrijven en analyseren; een stappenplan aanvaarden en uitvoeren; indien gewenst, op basis van dit stappenplan, terug afdalen naar dat niveau dat al geautomatiseerd is. 8 verbale toelichting geven bij het kiezen van een techniek of tactiek op hun niveau zelfstandig oefenen. Zij worden in staat geacht hun kunnen productief te maken in functie van de groep/ploeg en/of in het belang van de individuele prestatie zichzelf evalueren (zich naar waarde schatten en verbeteren). Zij leren naar de lichaamssignalen luisteren en in functie daarvan te handelen.

13 ASO/TSO 2e en 3e graad BV + SG 12 AV Lichamelijke opvoeding + AV Sport (topsport handbal): 2e graad: 12/12 lestijden/week, 3e graad: 12/12 lestijden/week ET LO DSET De leerlingen - topsporters kunnen C. Gezondheid en veiligheid begrijpen dat sportprestaties niet alleen gebaseerd zijn op louter trainen, maar ook in verhouding staan met het mentale evenwicht en de sociale gezondheid. 22*-23* 12 begrijpen dat rusten even belangrijk is als trainen. Zij beseffen eveneens dat stabiliseren, herstellend trainen, stretchen, een cooling down na de training en het werken aan de specifieke conditie binnen de 5 zones onontbeerlijke componenten zijn om prestaties op hoog niveau te leveren onderscheiden welke bewegingen, welke contacten of welke spelsituaties gevaarlijk zijn voor zichzelf, de medespeler of voor de tegenstander. Zij kunnen het gebruik van ijszakjes bij een acuut letsel toepassen * 14 zelfstandig stabiliserende en/of proprioceptieve oefeningen uitvoeren. Zij kunnen zelfstandig gaan aqua-joggen. Zij kunnen zelfstandig een recupererende of revaliderende duurloop lopen. 15 onderscheiden wat gezonde sportvoeding is en wat het belang van een gezonde voeding is * 16 de principes van medisch verantwoord sporten toepassen. 17 weten dat doping of andere ongeoorloofde middelen verboden zijn en een gevaar betekenen voor de gezondheid van het eigen lichaam. 23*-28* 18 een evenwicht zoeken tussen fysieke prestaties en de gezondheid van het lichaam. Zij laten zich hierbij sturen door metingen (statodynamische evaluatie, bloedonderzoek, echografie, radiografie enz.) en tests. De interpretatie van deze metingen en tests moet eerlijk en correct verlopen. D. Zelfconcept en het sociaal functioneren 26* 19 weten dat motivatie leidt tot spelvreugde. Zij beseffen dat een grote betrokkenheid en een positief zelfbeeld belangrijke aspecten zijn om degelijke prestaties te kunnen leveren op een verantwoorde wijze leren hun zelfbeheersing onder controle te houden. Zij kunnen omgaan met elementen als spanning, verlies en winst. Zij zijn bezig met het verbeteren van hun stressbestendigheid en hun mentale weerbaarheid * 21 samenwerken in team tijdens de sportactiviteit (training of wedstrijd). Zij staan open voor teambuilding en zien de noodzaak en het nut van het team in. 27* 22 hun verlies aanvaarden. Zij bespotten vriend noch tegenstander ondervinden dat sportbeoefening op een hoog niveau bijdraagt tot sociale contacten. E. Samenleving 24 zich informeren over het buitenlandse handbalgebeuren via sites op het internet. Dit geldt ook voor het gebruik van de elektronische agenda en het gebruiken van modulaire systemen op het internet. 29*-30* 25 zich gedragen ten opzichte van supporters, scheidsrechters en de media. 26 het onderscheid maken tussen het statuut van betaalde en niet - betaalde topsporter. Zij kunnen zich informeren over dit statuut. 27 zich op de hoogte stellen over de arbeidswetgeving en de verzekeringsproblematiek die eigen is aan topsport. 28 ervaren en begrijpen, door de eigen sportbeoefening en sportbelevingen, dat topsport effecten heeft op andere maatschappelijke domeinen. F. Onderzoekscompetentie gericht naar informatie zoeken. Zij zijn in staat om op een geordende manier een oplossing te vinden voor een probleem.

14 ASO/TSO 2e en 3e graad BV + SG 13 AV Lichamelijke opvoeding + AV Sport (topsport handbal): 2e graad: 12/12 lestijden/week, 3e graad: 12/12 lestijden/week ET LO DERDE GRAAD DSET De leerlingen - topsporters kunnen A. Motorische competentie: motoriek, fysiek, perceptie LEERPLANDOELSTELLINGEN 1 conditioneel een wedstrijd van 2 maal 25 op behoorlijk hoog niveau uitspelen. Zij kunnen: het mentaal aan om met winst en verlies om te gaan; een eenvoudige/complexe wedstrijdsituatie observeren én analyseren; juiste beslissingen nemen; in een 1 tegen 1 situatie in aanval én verdediging op een technische manier oplossingen brengen individueel en in beperkte groep op basis van inzicht tactische oplossingen brengen die adequaat zijn gevarieerde oplossingen brengen die in verhouding staan met de tijd en de ruimte die hen wordt toebedeeld. Het onmiddellijk kunnen kiezen van de juiste techniek van pass of worp in spelsituaties onder druk zal ontwikkelen door veel herhalingen aan te bieden inzicht betonen in de sporttak handbal door: zelf grenzen te trekken en zichzelf te sturen in eender welke wedstrijdsituatie; een tactisch concept (strategie) te opperen in functie van de ploegsamenstelling (aantal en invulling van de posities); het toepassen van de meest aangewezen en technisch correcte techniek of tactische vaardigheid in complexe oefenvormen en wedstrijdsituaties; een juiste interpretatie te geven aan het aspect opwarming, stretchen, stabilisatie, proprioceptie, algemene uithouding en specifieke uithouding op een fysiek economische manier prestaties leveren, zodat het uiteindelijke resultaat dat van de tegenstrever overstijgt aan tijd en ruimte gerelateerde bewegingen uitvoeren. De houding en de vormspanning van het lichaam krijgen al de aandacht bij de uitvoering van bewegingsopdrachten. Het ritmische verloop van de diverse technieken en de explosieve impulsen onderscheiden deze leerlingen van de anderen. B. Motorische competentie: leren en sturen goede van slechte uitvoeringen onderscheiden, uitvoeringen verbeteren en dit zowel bij zichzelf als bij de anderen. Zij kunnen: een techniek beschrijven en analyseren; een stappenplan aanvaarden en uitvoeren; indien gewenst, op basis van dit stappenplan, terug afdalen naar dat niveau dat al geautomatiseerd is verbale toelichting geven bij het kiezen van een techniek of tactiek. Zij kunnen: de mentale en conditionele impact van de vooropgestelde doelstellingen precies inschatten; de gestelde prioriteiten begrijpen; inzicht verkrijgen in het verloop van een zeswekelijkse (macro)cyclus op hun niveau zelfstandig oefenen. Zij worden in staat geacht om hun kunnen productief te maken in functie van de groep/ploeg en/of in het belang van de individuele prestatie zichzelf evalueren (eigen mogelijkheden schatten en verbeteren). Zij leren naar de lichaamssignalen te luisteren en in functie daarvan te handelen.

15 ASO/TSO 2e en 3e graad BV + SG 14 AV Lichamelijke opvoeding + AV Sport (topsport handbal): 2e graad: 12/12 lestijden/week, 3e graad: 12/12 lestijden/week ET LO DSET De leerlingen - topsporters kunnen C. Gezondheid en veiligheid LEERPLANDOELSTELLINGEN begrijpen dat sportprestaties niet alleen gebaseerd zijn op louter trainen, maar dat een sportprestatie ook in verhouding staat met het mentale evenwicht en de sociale gezondheid *-22* 12 begrijpen dat rusten even belangrijk is als trainen. Zij beseffen eveneens dat stabiliseren, herstellend trainen, stretchen, een cooling down na de training en het werken aan de specifieke conditie binnen de 5 zones onontbeerlijke componenten zijn om prestaties op hoog niveau te leveren onderscheiden welke bewegingen, welke contacten of welke spelsituaties gevaarlijk zijn voor zichzelf, de medespeler of voor de tegenstander. Zij kunnen bij een sportongeval gepast reageren en o.a. het gebruik van ijszakjes bij een acuut letsel toepassen zelfstandig stabiliserende en/of proprioceptieve oefeningen uitvoeren. Zij kunnen zelfstandig gaan aqua-joggen. Zij kunnen zelfstandig een recupererende of revaliderende duurloop lopen de essentie en het belang van een gezonde sportvoeding onderscheiden. Zij dienen al de curatieve maatregelen, de bepalingen en de aanbevelingen in acht te nemen met het oog op het fysiek en psychisch welzijn van al de sportbeoefenaars de principes van medisch verantwoord sporten hanteren. 17 weten dat doping of andere ongeoorloofde middelen verboden zijn en een gevaar betekenen voor de gezondheid van het eigen lichaam 19-21*-22* 18 een evenwicht onderhouden tussen fysieke prestaties en de gezondheid van het lichaam. Zij laten zich hierbij sturen door metingen (statodynamische evaluatie, bloedonderzoek, echografie, radiografie enz.) en tests. De interpretatie van deze tests moet eerlijk en correct verlopen. D. Zelfconcept en het sociaal functioneren 15* 19 weten dat motivatie leidt tot spelvreugde. Zij beseffen dat een grote betrokkenheid en een positief zelfbeeld belangrijke aspecten zijn om degelijke prestaties te kunnen leveren. 20 op een bewuste wijze aan hun zelfbeheersing werken. Zij leren omgaan met elementen als spanning, verlies en winst. Zij zijn bezig met het verbeteren van hun stressbestendigheid en hun mentale weerbaarheid * samenwerken in team tijdens de sportactiviteit (training of wedstrijd). Zij staan open voor teambuilding en zien de noodzaak en het nut van een teamgeest in verlies aanvaarden. Zij bespotten vriend noch tegenstander of scheidsrechter(s). 14* ondervinden dat sportbeoefening op hoog niveau bijdraagt tot sociale contacten. E. Samenleving 24 zich informeren over het buitenlandse handbalgebeuren via sites op het internet. Dit geldt eveneens voor het gebruik van de elektronische agenda en van modulaire systemen op het internet. 25 zich gedragen ten opzichte van supporters, scheidsrechters en media. 26 het onderscheid maken tussen het statuut van betaalde en niet betaalde topsporter. Zij kunnen zich informeren over dit statuut. 27 zich op de hoogte stellen over de arbeidswetgeving en de verzekeringsproblematiek die eigen is aan topsport. 14* ervaren en begrijpen, door de eigen sportbeoefening en sportbeleving, dat topsport effecten heeft op andere maatschappelijke domeinen.

16 ASO/TSO 2e en 3e graad BV + SG 15 AV Lichamelijke opvoeding + AV Sport (topsport handbal): 2e graad: 12/12 lestijden/week, 3e graad: 12/12 lestijden/week ET LO DSET De leerlingen - topsporters kunnen F. Onderzoekscompetentie LEERPLANDOELSTELLINGEN gericht naar informatie zoeken. Zij zijn in staat om op een geordende manier een oplossing te vinden voor een probleem. 30 aan de hand van referentiewaarden een vergelijkende studie maken en een onderzoeksopdracht uitvoeren. Het evalueren van de resultaten zal een positieve invloed hebben. 31 de resultaten van een onderzoek rapporteren en ze vergelijken met andere verschillende resultaten of standpunten.

17 ASO/TSO 2e en 3e graad BV + SG 16 AV Lichamelijke opvoeding + AV Sport (topsport handbal): 2e graad: 12/12 lestijden/week, 3e graad: 12/12 lestijden/week LEERINHOUDEN TWEEDE GRAAD LEERINHOUDEN 1. INDIVIDUELE TECHNIEKEN MET DE BAL Werk zoveel mogelijk doelgericht en binnen het handbalveld! Werk veel in kleine spelsituaties! Laat de speler zich op zijn gemak voelen op het handbalveld. al de varianten van onderhandse en bovenhandse pastechnieken (in een vrije situatie) worden aangeleerd; zo veel mogelijke varianten als doelworp uit stand, loop of sprong worden aangeleerd en getraind; werk zo veel mogelijk op alle posities tot 15 à 16 jaar; de spelers moeten een schijnbeweging (vanuit een parallellanding of vanuit een enkelvoudige afstoot) aanleren en dit zowel in werparmrichting als in tegenwerparmrichting. 2. INDIVIDUELE TECHNIEKEN ZONDER BAL Werk zoveel mogelijk ten opzichte van het doel (ontwikkeling van het ruimtegevoel). Voer een wedstrijdelement in en laat ze kampen! alles staat of valt met de verdedigingtechniek in een 1 tegen 1 ; in de 2 tegen 2 situatie komt het aspect van doorgeven en overnemen ruimschoots aan bod; timing in functie van de bal en een goede ontwikkeling van de beweeglijkheid bepalen de kwaliteit van een verdediger; de karakteristieke loopwegen in verdediging noemen we het driehoekslopen. De snelheid en de ruimte die de verdediger bestrijkt, bepaalt zijn vermogen; het verdedigen in contact en het tussen doel en aanvaller blijven verplaatsen is de moeilijkste opdracht. Dit aspect moet veel aandacht krijgen; aanvallend moeten we vooral leren te spelen zonder bal (moderne handbal). De wil om te lopen en het inzicht van hoe en waar moet ik naartoe, bepaalt soms winst of verlies. 3. GROEPSTECHNIEKEN kruisen (2 of meerdere spelers); contra s (contrabewegingen of contrapass); complexoefeningen (meerdere ballen) vereisen hoge concentratie en leiden op termijn tot vermindering van balverlies. 4. GROEPSTACTIEKEN IN AANVAL de leerlingen - topsporters kennen 2 concepten en kunnen die ook toepassen in een wedstrijdsituatie. De 2 concepten gaan over het concept met 1 cirkelspeler en het concept met 2 cirkelspelers; al de spelers moeten weten dat de hoekspelers zorgen voor diepte in het aanvalsspel en de opbouwers zorgen voor de breedte van het spel (maximale ruimte bestrijken); de timing onderling is van groot belang bij de tactische balcirculaties.

18 ASO/TSO 2e en 3e graad BV + SG 17 AV Lichamelijke opvoeding + AV Sport (topsport handbal): 2e graad: 12/12 lestijden/week, 3e graad: 12/12 lestijden/week LEERINHOUDEN 5. GROEPSTACTIEK IN TEGENAANVAL er wordt gelopen in 2 of 3 golven. Wij opteren nog steeds voor 2 golven; de loopwegen en de snelheid van uitvoering verschillen opmerkelijk tussen de 1e en 2e golf; tactisch wordt er in 2 fasen gewerkt. De 1e fase of de directe tegenaanval, gevolgd door de 2e fase of de indirecte tegenaanval; de afspraken tussen de 2 golven zijn bindend wat de principes betreft. Iedere verdediging zal bepalen welke looprichtingen de aanvallers uiteindelijk zullen lopen. 6. GROEPSTACTIEK IN VERDEDIGING de groep (dus iedere speler) moet de specifieke opdrachten en onderlinge relaties van de gebruikte verdedigingssystemen kennen om ze met enig succes te kunnen uitvoeren; de bereidheid om elkaar hulp te bieden moet aangewakkerd en gestimuleerd worden; optioneel starten we met offensieve verdedigingssystemen zoals mandekking over gans het terrein of binnen een afgebakende zone. Een verdediging, een anticipatieve 5-1 verdediging en een 3-3 verdediging staan voor de 2e graad op het voorplan. 7. INDIVIDUELE TACTIEK de spelers moeten de karakteristieken die eigen zijn aan de verschillende posities kennen; al de spelers moeten weten hoe ze moeten dreigen ten opzichte van 1 of 2 verdedigers ten einde een overtalsituatie te kunnen creëren; in een wedstrijdsituatie kennen de spelers het combinatiespel dat mogelijk is tussen de opbouwspeler en de cirkelspeler. Ze moeten dit ook kunnen brengen. Deze kennis is belangrijk om de juiste startposities te kunnen innemen. Het is eveneens belangrijk voor een onderlinge correcte timing; de spelers moeten weten wat ze moeten observeren bij hun directe tegenstrever. Op die wijze kunnen ze veel onzekerheid stichten bij de tegenstander. 8. POSITIESPEL DOELMAN houding: een groot gevoel van evenwicht en verplaatsing is noodzakelijk; lenigheid: het belang en de noodzakelijkheid van rekoefeningen van de onderste ledematen moeten doordringen bij de doelman; techniek: het amortiserend stoppen van de bal met daaropvolgend het snel inwerpen van de bal om de tegenaanval op gang te brengen moet beheerst zijn; perceptie: door waarneming van de aanloopweg en de afstootplaats van de werper, leren voorspellen waar het shot geplaatst zal worden; tactiek: het positioneren in relatie tot de balbezitter en het samenwerken met de verdedigers in lijn. 9. POSITIESPEL OPBOUWERS houding: stabiliteit van de romp. De houding van het hoofd, de schouder en de werparm in het duel of zonder duel; oriëntatie: welke loopweg in de richting van het doel, rekening houdend met de verdediging, moeten we hanteren? motoriek: de karakteristieken van de schijnbewegingen vanuit een dubbele of een enkelvoudige afstoot. Het zich terug aanspeelbaar maken, het instarten, het verplaatsen in een kleine ruimte en het spelen met ritmeversnellingen; techniek: het snelle wapenen en dreigen naar het doel. Het werpen uit de loop of in stand (slagworp, désaxé en heupworp). Het werpen vanuit de sprongbeweging; tactiek: starten met een relatieopbouw tussen de opbouwspeler en de hoekspeler, de opbouwspeler en de cirkelspeler en de opbouwspelers onderling. Het kruisen (het onderling wisselen van posities) het blokken en afrollen komen aan bod in een 2 tegen 2 situatie; principe: de opbouwers zijn en blijven verantwoordelijk voor de breedte van het aanvalsspel.

19 ASO/TSO 2e en 3e graad BV + SG 18 AV Lichamelijke opvoeding + AV Sport (topsport handbal): 2e graad: 12/12 lestijden/week, 3e graad: 12/12 lestijden/week LEERINHOUDEN 10. POSITIESPEL CIRKELSPELER houding: stabilisatie van de romp is van groot belang omwille van de zware contacten. De positionering (blok of scherm) is in 1e instantie ten voordele van de opbouwer; oriëntatie: hoe zich verplaatsen? Het pivoteren en het plaatsen van de voeten; motoriek: de karakteristieken van het pivoteren met een doelworp (valworp of sprongworp) als besluit moeten grondig beheerst zijn; techniek: het zich handhaven na een duw. De plaatsing van het lichaam t.o.v. de tegenstrever en in functie van de baldrager en het doel; tactiek: combinatiespel met de hoekspeler(s), of de opbouwers. Het effectief functioneren als 4e opbouwer in geval van een zeer offensieve verdediging is belangrijk. De cirkelspeler in de rol om een overtalsituatie tot stand te brengen. 11. POSITIESPEL HOEKSPELERS houding: het bekken moet goed boven de afstootvoet zitten en hetzelfde geldt voor de romp ten opzichte van het bekken. Er mag dus geen hoek gevormd worden in het bekken; oriëntatie: sta nooit met de rug naar het doel! De voeten bepalen de sprongrichting. Laat ze zo snel mogelijk in de richting van het doel wijzen; motoriek: afstoot moet hoog en ver voorwaarts uitgevoerd worden op linker- of rechter voet. De arm wordt initieel hoog opwaarts gewapend en weg van het lichaam/hoofd; techniek: gebruik kunnen maken van alle hoogtes om de bal te kunnen lossen + het kunnen beheersen van de verschillende varianten 1e of 2e paal. De richting en de hoogte van de sprong bepalen de tijd die je krijgt om de doelman te analyseren en te verschalken. De 1 tegen 1 is de moeilijkste techniek om reden van de beperkte ruimte. De toplanden beschikken over spelers die deze techniek beheersen en daarom moeten wij blijven investeren; tactiek: een goede driehoeksrelatie tussen de cirkelspeler, de opbouwer en de hoekspeler is noodzakelijk om de continuïteit van het spel te verzekeren ( 3 tegen 3 op de vleugels). 12. AËROBE TRAININGEN worden vooral op het 3e niveau getraind om de aërobe capaciteit te vergroten en om de recuperatietijd te verkorten; loopscholingen worden wekelijks gedurende 1 uur gegeven om de stijl te verbeteren en de snelheid te vergroten; de specifieke uithouding wordt geoptimaliseerd tijdens de baltrainingen. We werken met grote of kleine groepen, en hanteren daarnaast andere parameters die de intensiteit kunnen beïnvloeden (werken met één of meerdere ballen en spelen met wisselende loopafstanden); als tests gebruiken we de Léger - test en de test (deze test wordt tegenwoordig veel gebruikt in de professionele handbalwereld). 13. SPIERVERSTERKENDE TRAININGEN 2e niveau werkt spierversterkend tijdens de stabilisatietrainingen; sprongkrachttraining op niveau van de atleet, rekening houdende met zijn groeispurt. 14. REKKINGSOEFENINGEN de bovenkuit en de onderkuit; de adductoren en de abductoren; de hamstring en de ileo psoas; het losmaken van de gewrichten gebeurt tijdens iedere training.

20 ASO/TSO 2e en 3e graad BV + SG 19 AV Lichamelijke opvoeding + AV Sport (topsport handbal): 2e graad: 12/12 lestijden/week, 3e graad: 12/12 lestijden/week DERDE GRAAD LEERINHOUDEN 1. INDIVIDUELE TECHNIEKEN MET DE BAL Werk steeds doelgericht en binnen het handbalveld! Oefen veel in kleine spelsituaties! Laat de speler zich op zijn gemak voelen op het handbalveld. al de varianten van onderhandse en bovenhandse pastechnieken (in een vrije situatie en onder druk van een verdediging) toepassen in complexere en wedstrijdreële oefensituaties; zoveel mogelijke varianten als doelworp uit stand, loop of sprong. Het oefenen van de diverse worptechnieken gebeurt ook ten overstaan van een verdediger; specialiseer positiegebonden vanaf 15 à 16 jaar. Een specialisatie gebeurt op basis van de individuele kwaliteiten en talenten waarover de atleet beschikt. De lichaamsontwikkeling is in dit geval een erg belangrijke parameter; de spelers moeten een schijnbeweging (vanuit parallellanding of vanuit een enkelvoudige afstoot) aanleren in de werparmrichting en in tegenwerparmrichting. Ze moeten de schijnbewegingen kunnen toepassen in een wedstrijdsituatie; de spelers moeten de belangrijkste karakteristieken kunnen sommeren op het technische vlak en ze moeten in grote lijnen de spelopdrachten kunnen verwoorden. 2. INDIVIDUELE TECHNIEKEN ZONDER BAL Werk steeds ten opzichte van het doel (ontwikkeling van het ruimtegevoel). Voer zo veel als mogelijk een wedstrijdelement in en laat ze kampen! verdedigend staat of valt alles met de verdedigingtechniek in een 1 tegen 1 ; in de 2 tegen 2 situatie komt het aspect van doorgeven en overnemen in verdediging ruimschoots aan bod; timing in functie van de bal en een goede ontwikkeling van de beweeglijkheid bepalen de kwaliteit van een verdediger; de karakteristieke loopwegen in verdediging noemen we het driehoekslopen. De snelheid en de ruimte die de verdediger bestrijkt, bepaalt zijn vermogen; het verdedigen in contact en het tussen doel en aanvaller blijven verplaatsen is de moeilijkste opdracht. Dit aspect moet veel aandacht krijgen; het juist leren schatten van de balweg van de aanvallers en de snelheid van de pass vergt een ontwikkelde perceptie. Deze kwalitatieve eigenschap bepaalt het anticipatieve vermogen van de verdediger! aanvallend moeten we vooral leren te spelen zonder bal (moderne handbal) om in balbezit te komen. De wil om te lopen en het inzicht van hoe en waar moet ik naartoe, bepaalt soms winst of verlies; de positie en de juiste loopwegen kiezen, de afstand ten opzichte van de verdediging behouden of herstellen, het voortdurend observeren 3. GROEPSTECHNIEKEN Veel aandacht wordt besteed aan de snelheid en de continuïteit van de balcirculatie (zonder tegenstanders en met tegenstanders). kruisen (2 of meerdere spelers); pass geven per 2 of 3 ten overstaan van 2 of 3 verdedigers; contra s (contrabewegingen of contrapass); complexoefeningen (meerder ballen) vereisen hoge concentratie en leiden op termijn tot vermindering van balverlies.

21 ASO/TSO 2e en 3e graad BV + SG 20 AV Lichamelijke opvoeding + AV Sport (topsport handbal): 2e graad: 12/12 lestijden/week, 3e graad: 12/12 lestijden/week LEERINHOUDEN 4. GROEPSTACTIEKEN IN AANVAL de leerlingen - topsporters kennen de 2 concepten en kunnen die ook toepassen in een wedstrijdsituatie. De 2 concepten gaan over het spelen met 1 cirkelspeler of met 2 cirkelspelers; al de spelers moeten het verdedigende systeem van de tegenstander kunnen ontleden (de afspraken, de zwakke en de sterke punten van het systeem kennen) om een aanvallende opdracht te kunnen formuleren en uitvoeren; het positioneren van iedere speler op zijn sterke positie is belangrijk om het hoogste rendement te bereiken; al de spelers moeten weten dat de hoekspelers zorgen voor diepte in het aanvalsspel en de opbouwers zorgen voor de breedte van het spel (maximale ruimte bestrijken); al de spelers moeten weten welke aanvallende initiatieven zij kunnen verwachten van hun medespelers (combinatiespel als tactisch middel); de timing onderling is van groot belang bij de tactische balcirculaties. 5. GROEPSTACTIEK IN TEGENAANVAL balverlies van de aanvallers kan winst opleveren voor de verdediging als we de volgende parameters kunnen brengen: 1. perceptie van de zwakke punten van de aanval; 2. collectieve waarneming van de plaats en het moment van balverlies (ook de gemiste worp); 3. uitvoering van de individuele opdrachten uitgaande van de omstandigheid en de plaats van het balverlies; 4. snelheid van reageren en uitvoeren bepaalt het benutten van de vrije ruimte richting doel van de tegenstrever; 5. in staat zijn om een 3e fase te spelen zonder het spel te moeten stilleggen. er wordt gewerkt in 2 of 3 golven. Wij opteren voor 2 golven; de loopwegen en de snelheid van uitvoering verschillen opmerkelijk tussen de 1e en 2e golf; tactisch wordt er in 3 fasen gewerkt: de 1e fase of de directe tegenaanval, gevolgd door de 2e fase of de indirecte tegenaanval en ten slotte de 3e fase of de gecombineerde tegenaanval. In deze 3e fase schakelen de aanvallers op een hoog tempo over naar een gecombineerd aanvalsconcept; de afspraken tussen de 2 golven zijn bindend wat de principes betreft. Iedere verdediging zal bepalen in welke looprichtingen de aanvallers uiteindelijk zullen lopen. 6. GROEPSTACTIEK IN VERDEDIGING Doelstelling is de bal recupereren: * door interceptie of rebound; * door de baldrager af te remmen en de snelheid uit het aanvalsspel te halen; * door de baldrager te verwijderen van het centrum; * door de bal af te blokken; de groep (dus iedere speler) moet de specifieke opdrachten en onderlinge relaties van meerdere verdedigingssystemen kennen om ze met enig succes te kunnen uitvoeren. Het willen samenwerken, het willen helpen, het weten hoe het moet en dat allemaal kunnen is de uitdagende doelstelling; optioneel onderhouden we de offensieve verdedigingssystemen zoals mandekking over gans het terrein of binnen een afgebakende zone. Een verdediging, een anticipatieve 5-1 verdediging en een 3-3 verdediging staan voor het 2e niveau op het voorplan. Deze hoge dekking houdt risico s in, maar voorkomt contraballen; op het 3e niveau behandelen we eveneens een 5-1 en een 6-0 verdediging.