Schaarbeek 7 juni 2019

Transcriptie

1 De vijfde functie: specifieke woonvormen waarin zorg kan worden aangeboden indien het thuismilieu of het thuisvervangend milieu hiertoe niet in staat is Schaarbeek 7 juni 2019

2 Uit de gids: De vijfde functie heeft betrekking op de ontwikkeling van specifieke woonplaatsen voor personen met een gestabiliseerde chronische psychiatrische problematiek. Het gaat om personen met beperkte mogelijkheden tot integratie in de maatschappij. Deze woonvormen hebben als doel de organisatie van het dagelijkse leven te ondersteunen. Uiteindelijk is het de bedoeling om de integratie van deze patiënten in de maatschappij te vergemakkelijken. Dat gebeurt via geïndividualiseerde programma s die rekening houden met de autonomiebehoeften van de personen in kwestie. Deze programma s zijn geïntegreerd in de samenleving. Ze worden georganiseerd in de vorm van beschermde woonplaatsen/beschut wonen, gesuperviseerde appartementen of elke andere aangepaste woonvorm.

3 Initiatieven Beschut Wonen - Initiatieven Beschut Wonen begeleiden volwassenen met een psychiatrische problematiek en psychosociale kwetsbaarheid, voor wie het volledig zelfstandig wonen nog niet haalbaar is. - De initiatieven beschut wonen werden opgericht volgens het KB 10 juli Momenteel vallen ze volledig onder de Vlaamse bevoegdheid Een initiatief Beschut Wonen biedt begeleiding aan en staat ook in voor huisvesting. Wonen in een huis van beschut wonen kan enkel als er ook nood is aan begeleiding.

4 begeleiding De begeleiding in Beschut Wonen is gebaseerd op - de rehabilitatievisie en - de herstelondersteunende zorg.

5 rehabilitatie Jos Dröes beschrijft rehabilitatie als volgt: Rehabilitatie is mensen met psychiatrische beperkingen helpen beter te functioneren zodat ze met succes en tot hun eigen tevredenheid kunnen wonen, werken, leren en sociale contacten hebben in de omgeving van hun keuze en met zo weinig professionele hulp als mogelijk. de rehabilitatiemethodiek helpt de begeleider om cliënten te ondersteunen bij de door hen gewenste kwaliteit van leven. de begeleiders onderzoeken gericht wat de wensen en persoonlijke voorkeuren van de cliënten zijn op: - het gebied van wonen, werken, leren en recreëren ( de levensdomeinen ) - het gebied van zelfzorg, gezondheid, zingeving en sociale relaties ( de persoonlijke domeinen )

6 herstelondersteunende zorg kernprincipes ( Perkins & Pepper 2003, Shepherd 2013 ) - HOOP: het geloof houden dat het mogelijk is om jouw levensdomeinen te halen. hoop is een persoonlijk iets, maar relaties zijn hierbij essentieel - CONTROLE: het ( her ) winnen van controle over jouw leven en jouw symptomen. het belang van persoonlijke zingeving en begrip Keuze hebben bij de inhoud van de interventies en de hulpbronnen. Evenwicht tussen bewezen interventies en persoonlijke voorkeuren - MOGELIJKHEDEN: de noodzaak om een leven op te bouwen over de ziekte heen toegang hebben tot dezelfde mogelijkheden die voor iedereen bestaan m.b.t. wonen, werken, sociale steun,...

7 Binnen Beschut Wonen richt de begeleiding zich op die verschillende levensdomeinen De begeleidingsdoelstellingen worden samen met de bewoner bepaald. Daarbij wordt rekening gehouden met de noden en de beperkingen, maar vertrekken vanuit de sterktes en mogelijkheden. De begeleiding coördineert, ondersteunt, versterkt of neemt (tijdelijk) over indien nodig. Maar In elk levensdomein houdt de bewoner de verantwoordelijkheid. Er wordt nauw samen gewerkt met de partners in het netwerk van de bewoner. Zowel partners in de behandeling en zorg als partners op vlak van dagbesteding, financiën en administratie. Ook met de mantelzorgers en familie worden in overleg afspraken gemaakt. einddoel van de begeleiding: de bewoner kan opnieuw zelfstandig wonen, met de omkadering en het netwerk dat werd opgebouwd.

8 Concreet: De bewoner wordt begeleid doorheen de verschillende levensdomeinen. Er wordt een begeleidingsdossier opgemaakt en bijgehouden. Het begeleidingsplan is de methodiek om samen met de bewoner doelstellingen met betrekking tot de levensdomeinen te bepalen. Op basis daarvan wordt het begeleidingstraject uitgestippeld. Het professioneel netwerk en het netwerk van familie en naastbetrokkenen worden daarbij betrokken. Een aantal voorbeelden van hoe we de bewoner in dat traject kunnen ondersteunen: aandacht voor zelfzorg, voeding, dag-nachtritme zoeken van een zinvolle dagbesteding en vrijetijdsinvulling het organiseren van het huishouden helpen bij administratie en financiën uitbouw van sociale contacten opvolgen van fysisch en psychisch welzijn opvang in crisissituaties ondersteunen van verwachtingen en toekomstplannen Er wordt gestreefd naar maximale ontplooiing van de eigen mogelijkheden van de bewoner. Wanneer de begeleiding die geboden wordt niet de totale zorgbehoefte dekt, wordt tijdelijk of permanent een beroep gedaan op andere voorzieningen.

9 De bewoner wordt begeleid door een woonbegeleider en een maatschappelijk werker. Elk vanuit hun invalshoek, en in afstemming met de bewoner, begeleiden zij samen de bewoner gedurende zijn/haar traject. Voor specifieke zaken zoals vrije tijd, of werk kunnen bewoners ook bij een medewerker terecht die daarover kennis en ervaring heeft. De begeleiders behoren tot een multidisciplinair team, waar ook de teamverantwoordelijke, psycholoog en beleidspsychiater deel van uitmaken. De voortgang van een begeleiding komt in een teambespreking aan bod.

10 wat na beschut wonen? De begeleiding heeft als einddoel dat de bewoner zich autonoom in de maatschappij kan realiseren. Men krijgt de tijd die nodig is om die ontwikkeling door te maken. Voor een ( beperkt ) aantal bewoners zal beschut wonen een blijvende woonvorm zijn.

11 participatie Bewoners worden betrokken op meerdere niveaus. - De begeleiders bespreken in gelijkwaardigheid met de bewoner de werkpunten en wijze van aanpak. Er wordt gestreefd naar een respectvolle open communicatie in de begeleidingsrelatie. - Tijdens de bewonersvergadering in het huis is er overleg tussen de bewoners van het huis en de begeleiders. Hier wordt het samenwonen besproken en afspraken gemaakt. Ook andere thema s met betrekking tot wonen en de begeleiding kunnen aan bod komen. - De bewonersraad is een participatie-orgaan op organisatieniveau. De bewonersraad vergadert om de x maanden. De thema s worden aangebracht door de bewoners. Er wordt veel belang gehecht aan de mening en de voorstellen van de bewoners.

12 Bewoners worden ondersteund in het onderhouden van de contacten met familie, vrienden en kennissen. Met respect voor de wens van de bewoner wordt er in overleg gegaan met de nauw betrokkenen. Er wordt samengewerkt met alle personen en voorzieningen die betrokken zijn op de bewoner. Het netwerk wordt uitgebreid in functie van de noodzakelijke zorg of ondersteuning. In samenspraak coördineert Beschut Wonen de zorg en organiseert regelmatig een netwerkoverleg.

13 Huisvesting: verschillende vormen Kamer wonen In deze woonvorm wonen een aantal mensen samen in een huis. Elke bewoner heeft een eigen kamer. De kamer wordt naar eigen wens ingericht. De keuken en woonkamer worden gedeeld. Sommige kamers hebben apart sanitair, in andere huizen wordt dit gedeeld. Wonen in een gemeenschapshuis betekent niet dat de bewoners alles samen doen. Hoe er wordt samengewoond, is een thema van bespreking met de medebewoners en de begeleiding. Studio wonen In deze huizen zijn er een aantal studio s. Iedere studio beschikt over een aparte keuken en apart sanitair. De studio s zijn er dus op voorzien om alleen te wonen. Individueel wonen Indien aangewezen kunnen bewoners van Beschut Wonen ( ook na het groeps- of studio wonen ) volledig zelfstandig wonen met begeleiding. Dan huren zij een eigen woonst op de reguliere markt of via de sociale huisvesting. Individueel wonen kan een verdere stap zijn naar meer zelfstandig wonen.

14 Activiteitencentra De werking van de activiteitencentra berust op 4 pijlers: ontmoeting, vrije tijd, werk en vorming. Via een laagdrempelig en divers aanbod van ondersteunende en activerende activiteiten vinden mensen een zinvolle en structurerende tijdsinvulling en leren ze hun eigen mogelijkheden opnieuw ontdekken en ontwikkelen. Er zijn werkateliers (koken, arbeidsmatige activiteiten, tuinwerk, houtbewerking ) en er zijn vrijetijdsateliers (handwerk, creaactiviteiten, sport ) Naast het eigen aanbod stellen de meeste activiteitencentra zich ook tot doel mensen te oriënteren en te begeleiden naar activiteiten buiten de werking zoals dienstencentra, vrije tijd- en sportclubs, vormingscentra, culturele voorstellingen, sociaal restaurant, vrijwilligerswerk,...

15 In Vlaanderen erkende plaatsen waarvan individueel wonen aantal initiatieven Antwerpen Vlaams Brabant & Brussel Limburg Oost-Vlaanderen West-Vlaanderen

16 Kostprijs Zorg Voor bewoner gratis Wordt gedragen door de Zorgkas ( voorheen RIZIV ) Huisvesting Moet zelfbedruipend zijn Voor bewoner: 350 à 500

17 Psychiatrisch VerzorgingsTehuis ( PVT ) In een psychiatrisch verzorgingstehuis verblijven en wonen volwassenen en ouderen met een ernstige, langdurige en psychiatrische problematiek. Het gaat over gestabiliseerde psychiatrische patiënten die op het ogenblik van opname niet in aanmerking komen voor een andere woon- of verblijfsvorm. Het zijn mensen die: - om psychiatrische redenen elke dag nood hebben aan ondersteuning in hun dagelijkse activiteiten en dagbesteding, maar voor wie er niet permanent medische hulp beschikbaar moet zijn; - geen blijvende lichamelijke zorg nodig hebben; - nood hebben aan ondersteuning om hun inclusie en participatie in de maatschappij te bevorderen; - niet of nog niet in staat zijn om zelfstandig te wonen. Ze hebben nood hebben aan iemand die ze op korte tijd kunnen oproepen indien nodig..

18 Een psychiatrisch verzorgingstehuis biedt voor deze mensen "residentiële herstelondersteunende zorg". Die zorg heeft als doel de huidige vaardigheden van die mensen te behouden en hun zelfzorgvermogen en hun zelfregie te versterken. Dat houdt onder andere in om te leren omgaan met de gevolgen van de ziekte en de psychische kwetsbaarheid. De herstelondersteunende zorg ondersteunt en begeleidt de mensen bij het uitvoeren van zijn activiteiten en neemt die over als die persoon dat zelf niet meer kan. Het gaat over begeleiding en hulp bij: - zelfzorg zoals wassen, aankleden, koken, huishoudelijke taken, geldbeheer en administratie; - lichamelijke en psychische gezondheid; - dagbesteding en vrije tijd; - sociale contacten; - zingeving.

19 Behandelaanbod De dagactiviteiten en vrijetijdsbesteding in het PVT steunen op de individuele interesses, wensen en mogelijkheden van elke bewoner. Dit betekent dat er naar gestreefd wordt om de bewoners binnen hun intrinsieke mogelijkheden en op hun niveau een normaal leven te laten leiden met duidelijke herkenningspunten uit het gewone leven. Er is inspraak en eigen keuzemogelijkheid volgens de individuele capaciteiten. Naast een hele reeks groepsactiviteiten wordt elke bewoner ook individueel gestimuleerd en begeleid met de nadruk op het optimaliseren van de zelfstandigheid.

20 In Vlaanderen aantal plaatsen uitdovende plaatsen Antwerpen 525 Vlaams Brabant & Brussel Limburg Oost-Vlaanderen West-Vlaanderen

21 Kostprijs Er is een ligdag bepaald per dag ( personeel, gebouw, keuken, ) Waarvan in mindering wordt gebracht Tussenkomst ZIV Bijkomende forfaitaire tegemoetkoming Rechthebbende met gezinslast / verhoogde tegemoetkoming / geen verhoogde tegemoetkoming Bijkomend 8 categorieën rest is de bijdrage voor de bewoner ( 19,65 tot 34,46 / dag ) + forfait voor medicatie ( 1,20 )

22 Naast de klassieke...

23 Partners Brugwonen is een samenwerkingsverband tussen - Brugse Maatschappij voor Huisvesting - Covias - Familiehulp - zorgregio Brugge - PZ Onzelievevrouw Brugge - PC Sint-Amandus - Beernem - Similes - Uilenspiegel - OCMW Brugge Ondersteund door Vlaams Ministerie van Welzijn, volksgezondheid en gezin in de opstartfase Netwerk Geestelijke gezondheid regio Noord-West-Vlaanderen

24 Brugwonen biedt een geïntegreerde woonvorm voor volwassenen met gestabiliseerde psychische kwetsbaarheden in de regio Brugge. Deze woonvorm beoogt haar bewoners een zelfstandige woning aan te bieden, alsook de individueel noodzakelijke woon- en zorgondersteuning en dit op een betaalbare wijze. Brugwonen situeert zich tussen de woonvorm 'Beschut Wonen' en 'Psychiatrisch VerzorgingsTehuis'. De site van Brugwonen omvat 16 individuele wooneenheden, met voor iedereen zijn 'eigen voordeur' en er zijn gemeenschappelijke ruimtes voorzien voor ontmoeting.

25

26 doelgroep Brugwonen richt zich tot - volwassenen - met een gestabiliseerde Ernstige Psychiatrische Aandoening (EPA) - die enkel zelfstandig kunnen functioneren wanneer er een dagdagelijks ondersteunend kader is - die voldoen aan de nodige zorgcriteria : geen actuele niet behandelde verslavingsproblematiek, afwezigheid problematisch agressief gedrag, etc - die voldoen aan de inschrijvingsvoorwaarden sociale huur en op het moment van inclusie ingeschreven zijn bij de Brugse Maatschappij voor Huisvesting - Zo zelfstandig mogelijk wonen in gegroepeerde woningen

27 Zo zelfstandig mogelijk wonen in gegroepeerde woningen Woonvorm : individuele wooneenheden, met voor iedereen de eigen voordeur 16-tal bewoners met elk een eigen wooneenheid Een in de onmiddellijke omgeving gelegen aanloopadres met gemeenschappelijke ruimte Gemeenschappelijke ruimtes ter bevordering van sociaal contact lotgenotencontact, vereenzaming tegengaan, potentieel tot groepsactiviteiten, Zelfstandig waar het kan, met ondersteuning indien nodig; Dagelijkse aanwezigheid van woonbegeleider die ondersteuning en begeleiding kan bieden, op maat en in onderling overleg

28 Humane zorgvisie : geëngageerde aandacht, open dialoog, empatisch van aard, respectvol, ruimte voor spontaniteit & creativiteit, tijd krijgen voor herstel, stimuleren tot zinvolle dagbesteding, geborgenheid, Goede samenwerking met de mantelzorgers actieve betrokkenheid (familieraad) Bewoners hebben inspraak (bewonersraad) Begeleiding/Ondersteuning Persoonlijke begeleider (vertrouwenspersoon) Aanwezigheid begeleiders 8u-19u (maandag t/m vrijdag) 14u-18u (weekend) Multidisciplinaire aanpak d.m.v. samenwerkingsverbanden Wonen Samenwerking met Sociale huisvestingsmaatschappij (Brugse Maatschappij voor Huisvesting) Behandeling/ondersteuning/begeleiding Samenwerking met GGZ-voorzieningen, in een bewegend landschap Bewoners hebben woon-(huur)contract dat gekoppeld is aan een zorg-(begeleidings)contract Persoonlijk ondersteuningsplan

29 Kostprijs Uitgangspunt: een gemiddelde bewoner heeft een Inkomensvervangende tegemoetkoming (IVT) van Categorie B (Alleenstaande) en heeft een Integratietegemoetkoming (IT) vanuit een zelfredzaamheid categorie 2. Dat maakt dat het basisinkomen hiermee op 1150 euro/maand komt. Brugwonen stelt zich als doel dat 20% hiervan moet gevrijwaard blijven voor de cliënt. De gemiddelde vaste kosten van de cliënt inclusief Brugwonen mag dus niet hoger zijn dan 915 euro/maand. ( 30,50 / dag + leefkosten )

30 enkele beschouwingen - de persoon met een psychische kwetsbaarheid staat voor vele uitdagingen - voor de vele uitdagingen zijn er diverse instanties die daar een antwoord kunnen / willen op bieden - de GGZ is in principe geen aanbieder van woonst - maar er zijn wel een aantal woonvormen beschikbaar gemaakt vanuit reconversiemaatregelen binnen de GGZ - BW - PVT - ( initiatieven als brugwonen ) - maar nieuwe initiatieven waarbij er vanuit GGZ ondersteuning is worden belangrijk(er ) - mobiele teams - outreachend werken - herstelgericht werken met aandacht voor alle levensdomeinen - wonen op de campus van het psychiatrisch zienehuis -...

31 Maar vooral SAMEN WERKEN OVER DE SECTOREN HEEN OVER DE OVERHEDEN HEEN

32 - Lokale besturen - Welzijnsorganisaties - Sociale verhuurkantoren - Sociale bouwmaatschappijen -.

33