Werkstuk Geschiedenis Pietà

Transcriptie

1 Werkstuk Geschiedenis Pietà Werkstuk door een scholier 2031 woorden 28 juni keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inhoud: Bibliografie Inleiding: Pietà Corpus Biografie: Michelangelo Kunststroming Achtergrond Inhoudelijk Bespreking Besluit Bibliografie Gevonden sites: (nuttige site met foto s van Michelangelo s kunstwerken.) (zeer handige portaalsite met links naar vele andere sites.) (vele prachtige foto s van de Pietà.) (informatie over Michelangelo s leven, niet zo uitgebreid.) (biografie van Michelangelo, links naar andere schilders.) (zeer uitgebreide site over Michelangelo, een grote hulp! ) (goede foto van de Pietà.) Boeken: Pagina 1 van 6

2 -Beroemde scilders, door Puero Ventura Uit: 1983, pagina De schilderkunst Uit: 1980, pagina 13 -De wereld van de schilderkunst, door Adrian Sington Uit: 1992, pagina s 9;34 -Grote Geïllustreerde kunstgeschiedenis Uit: 1859, pagina s Kunst en cultuur Uit: 2000, pagina 15-Kunstlezen, door Alberto Manguel Uit: 2002, pagina s 125;227;242 Inleiding Ik heb het beeld de Pietà van Michelangelo Buenarroti gekozen, vanwege de simpele reden dat er volgens mij behoorlijk veel over Michelangelo te vinden was en de keuze uit meerdere van zijn kunstwerken was niet moeilijk, Pièta klonk het leukst, dus heb ik die genomen. Er zijn geen moeilijkheden opgetreden tijdens het zoeken naar informatie, een zuivere foto vinden was gemakkelijk en over Michelangelo zelf is er veel geschreven. Het leek me van voordien al een boeiende man, het enige wat ik van hem wist was een medewerking aan de Sixtijnse kapel, maar nu realiseer ik me dat hij zoveel meer heeft verwezenlijkt. Het was even schrikken om te zien hoeveel precies, want het zag er een heel werk uit dat allemaal netjes op te schrijven en in de biografie in te lassen. Gelukkig viel dat allemaal nog mee, ook omdat op één van bovenstaande sites een duidelijk overzicht van zijn kunstwerken en leven stond. Biografie van Michelangelo De echte naam van deze kunstenaar is Michelangiolo di Ludovico di Buonarrotti Simoni. Michelangelo werd in 1475 geboren in Caprese. Toen hij slechts een paar weken oud was, verhuisde hij met z'n familie naar Florence; de grote rijkdom aan kunstschatten uit de wereld van de architectuur beeldhouwkunst en schilderkunst van deze stad vormen het beginsel voor de artistieke ontwikkeling van Michelangelo. Michelangelo ging in de leer bij frescoschilder Domenico Ghirlandaio nadat hij zijn school had afgemaakt. In 1490 stuurde Domenico Ghirlandaio Michelangelo naar de Giardino Mediceo van San Marco; hier werd Michelangelo de beeldhouwkunst geleerd. De talenten van Michelangelo, die zeer indrukwekkend waren, trokken de aandacht van de toenmalige heerser van Florence, Lorenzo de'medici. In 1492 overleed Lorenzo de'medici, waardoor Michelangelo naar z'n vader terugkeerde en anatomie ging studeren net als Leonardo da Vinci.Na een kort verblijf in Florence werd Michelangelo in 1496 naar Rome geroepen, waar hij met zijn eerste Romeinse werken, 'Bacchus',dat zich op dit moment in het museo del Borgello in Florence bevindt, en de 'Pietà'( ), dat zich op dit moment in de Sint-Pietersbasiliek van het Vaticaan bevindt, op meesterlijke wijze de beide Romeinse tradities tegemoet kwam: zowel de Pagina 2 van 6

3 heidens- klassieke als christelijke traditie. Opmerkelijk is dat Michelangelo het beeld de Pietà het enige werk is dat door hemzelf gesigneerd is. Nadat Michelangelo uit Rome terugkeerde naar Florence, werkte hij van 1502 tot 1504 aan het vijf meter hoge beeld 'David' ( ) dat zich op dit moment in de Galleria dell'academia in Florence bevindt; ook schilderde hij toen de heilige familie ( ). In 1505 krijgt Michelangelo een hele belangrijke opdracht van paus Julius; Julius wilde dat Michelangelo een graftombe voor hem maakte. De graftombe moest een groots monument met veertig beelden worden. Nadat Michelangelo acht maanden bezig was geweest om het geschikte marmer uit te zoeken, verloor Julius z'n interesse in z'n eigen graftombe. Nadat Michelangelo toen een bronzen beeld had gemaakt van Julius, hoopte hij dat hij aan de graftombe verder kon werken, maar in plaats daarvan kreeg Michelangelo opdracht van de paus om het plafond van de Sixtijnse kapel te beschilderen. Met tegenzin begon Michelangelo aan zijn werk, maar al snel raakte hij in de ban van de opdracht en ontsloeg hij alle assistenten omdat hij het in z'n eentje wilde maken. Michelangelo is met dit meesterwerk van 1508 tot 1512 bezig geweest. De graftombe van Paus Julius is pas 32 jaar later, in 1545, in veel eenvoudigere vorm dan de bedoeling in 1505 was geweest, voltooid. Vanaf 1516 voerde Michelangelo zijn eerste architectonische opdrachten uit Florence. In 1514 was Antoni da Sangallo begonnen aan het Palazzo Farnese. Na de dood van deze architect in 1546 voltooide Michelangelo de buitenmuren en voegde de bovenste verdiepingen en de daklijst toe. Michelangelo was ook van plan om via een brug de tuin van het Palazzo over de Tiber te verbinden met de Villa Farnesina in Trastevere. Giacomo della Porta maakte de achtergevel en rondde het geheel in 1589 af. In 1534 vestigde Michelangelo zich definitief in Rome. In 1535 werd Michelangelo door paus Paulus benoemd tot "hoogste architect, beeldhouwer en schilder van het apostolische paleis". In 1536 maakte hij 'Het laatste oordeel' waaraan hij tot 1541 heeft gewerkt. Michelangelo was behalve beeldhouwer, schilder en architect ook dichter. Hij heeft verzen en sonnetten geschreven; de meeste verzen en sonnetten waren gericht aan Vittoria Colonna en zijn vriend Tommaso Cavalieri. In deze verzen en sonnetten schreef hij met name over de toestanden van de politiek, godsdienst, schoonheid en liefde. De laatste dertig jaar van zijn leven wijdde hij zich met name aan de architectuur en leidde in deze jaren onder andere twee belangrijke projecten; hij ontwierp vanaf 1538 een nieuwe indeling en facades voor de Piazza del Campidoglio op het Capitool. Ook maakte hij nieuwe ontwerpen voor de Sint-Pieter en werd hij in 1547 benoemd tot opperbouwmeester van de Sint-Pieter. Michelangelo overleed op 18 februari Kunststroming De Renaissance: Betekent letterlijk wedergeboorte. Kunst en wetenschap gaan in de 15e en 16e eeuw met sprongen vooruit. Met name is er een wedergeboorte van de mens. Men denkt na over: het mens zijn, het leven op aarde, rol van God en die van de natuur. Vragen zijn bijv. wordt leven bepaald door de natuur of door God; is de aarde plat of rond; gaat men af op het heldere verstand of wat de kerk zegt? Pagina 3 van 6

4 Wetenschappen als natuurkunde, sterrenkunde en geneeskunde gaan sterk vooruit. Men onderzoekt en kijkt hoe de dingen er uitzien. Ook vallen in deze eeuwen de grote ontdekkingsreizen. De mens hecht veel aan het aardse leven: comfortabel leven, goed gekleed gaan en fraaie interieurs. Zelfbewustzijn wordt sterker en het saamhorigheidsgevoel van de kerk komt in gevaar. Hier willen Luther en Calvijn o.a. tegen optreden. Men wilde anders dan Romaans en gotiek en zo werden Grieken en Romeinen het voorbeeld. Renaissance betekent ook de wedergeboorte van de antieke beschaving. Kenmerken * mens ontdekt zich zelf, * wordt zich bewust van eigen wil, * klassieke kunst wordt opnieuw en anders weergegeven, * er is een andere manier van leven, * men treedt de toekomst anders te gemoed, * de mens is het middelpunt, niet de kerk, * Portugezen en Spanjaarden vergroten de westerse wereld door ontdekkingsreizen, * Copernicus en Galileï breidden de wetenschappen door onderzoek uit, * kunst is rustig, evenwichtig, symmetrisch, ideale verhoudingen, * universele kunstenaars, * perspectief en platte vlak worden toegepast. Ontwikkeling In de 15e eeuw zijn er in Italië vijf grootmachten, Milaan, Venetië, Florence, Napels en de Kerkelijke Staat. Zij zijn tevens grote kunstbeschermers en opdrachtgevers. In Florence aan het hof van de Medici komt de nieuwe kunst voor het eerst tot uiting. Later komen de andere steden. Rome is tegen het einde van de 15e eeuw onder de pausen Julius II en Leo X het middelpunt van de hoog renaissance. Het is de tijd van da Vinci in Milaan, Rafaël in Rome, Michelangelo in Florence en Rome en Titiaan in Venetië. In de 16e eeuw breidt de Renaissance zich over geheel West-Europa uit. De Bouwkunst Men valt terug op antieke vormen zoals klassieke zuilen met basement en kapiteel, rondbogenvensters en deuren met een omlijsting van pilasters met fronton. Ook de triomfboog wordt als portaal toegepast. Verder zien we tonggewelven of graatgewelven verschijnen. Ook de koepelbouw wordt in ere hersteld. De houten plafonds worden in vakken, cassetten, verdeeld. Gevels worden afgesloten door een horizontale kroonlijst. Als versiering komen klassieke motieven, zoals acanthusrank en rozet, weer terug. Achtergrond: Pietà Michelangelo wou een Pietà maken voor de tombe van de kardinaal, maar werd daar nooit geplaatst. Bij het zoeken naar informatie over dit beeld ben ik twee opdrachtgevers tegen gekomen. Pagina 4 van 6

5 Kardinaal Bilhères del Lagraulas en de Franse kardinaal Jean de Villiers de la Groslaye. Welke van de twee de echte opdrachtgever is weet ik niet. Zeker is wel dat dit beeld oorspronkelijk was bedoeld als praalgraf. Ook dit was mode in de Renaissance. Mensen lieten een geweldig praalgraf voor zichzelf maken. Dit was bedoeld om te imponeren, om te laten zien hoe rijk en hoe modern je was en om het nageslacht te herinneren aan de grandeur en glorie van de familie of het land. De opdrachtgever heeft echter niet van het resultaat kunnen genieten; hij stierf voor het beeld af was. Het werd overgebracht naar de Sint-Pieters basiliek. Het document waarin hij zijn medewerking betuigde werd getekend op 27 augustus Men zei dit dat het mooiste marmeren werk in Rome, dat geen enkele artiest beter zou kunnen maken zou worden. Michelangelo kreeg 450 gouden dukaten voor deze opdracht. De kardinaal was reeds gestorven toen het werk af was, waardoor deze het prachtigste beeld van die tijd niet meer heeft kunnen zien. Hierna werd het kunstwerk meerdere malen van locatie veranderd, tot het uiteindelijk in de Sint- Pietersbasiliek belandde. Inhoudelijk Het stelt een in draperieën gewikkelde Maagd Maria voor, met de dode Jezus Christus in haar armen. Hij werd weergegeven als een man van normale lengte en lichaamsbouw. Maria is gezeten op de Rots van Golgotha, die Christus op het kruis had ondersteund. Haar handen zijn zeer expressief afgebeeld, ze houdt er Jezus mee vast. Maria kijkt liefdevol naar haar zoon en haar gezicht straalt jeugd en sereniteit uit. Het beeld past in een piramidevormig schema, wat de goddelijkheid kan symboliseren. Door de plooien in het gewaad van Maria neemt het volume van de schoot toe waardoor de Christusfiguur goed ondersteund wordt. De Madonna bekijkt noch de toeschouwer, noch haar dode zoon. Zij is een eenzame vrouw die de wil van God aanvaardt. Het bijzondere aan de stijl van Michelangelo is dat hij zo n realistisch beeld kan creëren. Uit zijn werk spreekt verschrikkelijk veel gevoel, maar dit komt niet door een overdreven hoeveelheid aan dramatische effecten. Hij kan de emoties op een subtiele manier weergeven waardoor het beeld veel rust uitstraalt en nog natuurgetrouwer en levendiger wordt. In dit beeld kwam het eigen genie van Michelangelo voor het eerst volledig tot gelding. Het is het eerste beeld wat hij echt in zijn eigen stijl heeft gemaakt, zonder klassieke beelden na te maken. Dit is het enige beeldhouwwerk dat Michelangelo van zijn naam heeft voorzien. (In de band die vanaf Maria s linker schouder over haar borst naar haar heup loopt heeft hij: Michel Angelus Bonarotus Florent Faciebat gegraveerd. ) Dat deed hij normaal gesproken namelijk niet. De reden hiervoor kan zijn dat dit het eerste beeld in zijn eigen stijl is. Een ander verhaal is dat Michelangelo pelgrims had horen zeggen dat het beeld gemaakt was door Cristoforo Solari. Om misverstanden te voorkomen heeft hij toen s nachts zijn naam in de band gezet. Dit is echter een leuk verhaal, men weet niet zeker of dit ook echt de waarheid is. Zelf zie ik een bepaalde symboliek in het beeld die ik erg mooi vind. Ik weet niet of dat ook een symboliek is die de bedoeling was. Jezus ligt nu hij is gestorven op dezelfde plaats als waar hij het leven heeft gekregen. Maria s jonge uiterlijk beeldt het verband nog duidelijker uit. Pagina 5 van 6

6 Het is erg frappant dat Maria een jong gezicht heeft. Hij kan hiervoor gekozen hebben omdat het de maagdelijke uitstraling van Maria zou versterken, een andere mogelijke reden is dat Michelangelo voor Maria, de moederfiguur, zijn eigen moeder als voorbeeld heeft genomen. Zijn eigen moeder stierf toen hij zes jaar oud was. Bespreking Het kunstwerk is volledig gemaakt uit marmer van Carrara. Het was gemaakt met een briljante techniek. Hij gebruikte een boor, een van de weinige keren. Later gebruikte hij andere werktuigen. Het beeld is meerdere malen gepolijst, tot het volledig glad was. De kleur van het werk is op sommige foto s donkerbruin en op andere antracietkleurig. Besluit Het was een boeiende opdracht en ik ben veel te weten gekomen over de man die altijd zal blijven verder leven door zijn kunstwerken. Zijn leven was een aaneenschakeling van de vreemdste gebeurtenissen, wendingen en problemen en toch slaagde hij erin zijn doelen te verwezenlijken. Hiervoor heb ik veel respect gekregen. Pagina 6 van 6