Architectuurverslag CKV Sint Pieter

Transcriptie

1 Architectuurverslag CKV Sint Pieter Architectuurverslag door een scholier 1988 woorden 7 juni ,3 50 keer beoordeeld Vak CKV Stap 1 : De voorbereiding Zakelijke gegevens: Ik heb de Sint-Pieter in Rome bezocht. In de week voor de meivakantie toen ik met school in Rome was. Ik heb de Sint-Pieter op maandag 22 april en op vrijdag 26 april bezocht. Verdere informatie voor de kunstmentor: 1) Ik heb niet echt gekozen voor deze activiteit, het is natuurlijk logisch dat als je op Rome-reis bent, je ook de Sint-Pieter bezoekt, daar kon je niet voor kiezen. Maar ook als je er wel voor kon kiezen had ik er zeker heen gewild, ik had het wel eens op foto s gezien en er al veel over gehoord, het leek me heel erg mooi. 2) In onze Romegids stond een stuk met achtergrondinformatie over de Sint-Pieter, ik heb dit gekopieerd en bij het verslag gevoegd. 3) Ik ga het verslag schriftelijk presenteren. [plaatje0] Stap 2 : De kunstwijzers Vraag 1: Wat zie je: hoe verhoudt het gebouw zich met de omgeving? Het gebouw past heel mooi in de omgeving, natuurlijk door het Sint-Pietersplein wat ervoor ligt, maar ook de gebouwen in de iets verder omgeving (Vaticaanse museum e.d.) passen bij de Sint-Pieter. Het springt er wel echt tussen uit, het is duidelijk het belangrijkste in de omgeving, maar het is wel in harmonie met de omgeving. Vraag 2: Wat zie je: Welke materialen vallen op? De witte (bak)steen die gebruikt is voor de Sint-Pieter en de pilaren en beelden op het plein vallen meteen op, alles wat je ziet is wit, dat is heel indrukwekkend vooral omdat het zo groot is allemaal. Verder viel het vele marmer wat zowel aan de buiten als aan de binnenkant gebruikt werd erg op. Vraag 3: Wat zie je: Wat is de grondvorm van het gebouw? Het zijn voornamelijk blokvormen, bijna alles is precies symmetrisch, zoals bijvoorbeeld rij zuilen die in een Pagina 1 van 5

2 halve cirkel voor de Sint-Pieter staan. Alleen de beelden en andere versieringen zijn overal verschillend. Ook de Sint-Pieter zelf bestaat uit blokvormen en is weer symmetrisch. Vraag 4: Wat zie je: Hoe verhoudt zich de façade met de rest van het gebouw? De Sint-Pieter is duidelijk facadebouw, het is van buitenaf begonnen en daarna pas de binnenkant. Dit is ook voornamelijk omdat het al zo oud is, aan de binnenkant is door de jaren heen vaak nog vanalles veranderd. De buitenkant is hetzelfde gebleven en aangezien het tegenwoordig modern is van binnenuit te beginnen, is dat in die tijd dus niet gebeurd. Vraag 5: Wat zie je: Valt de entree van het gebouw op? Als je voor het eerst het Sint-Pietersplein oploopt en de Sint-Pieter ziet liggen ben je meteen helemaal onder de indruk, eigenlijk is het Sint-Pietersplein eigenlijk al een entree, en die is heel indrukwekkend. De entree van de Sint-Pieter zelf valt ook op, hij ligt hoog en is heel breed en er liggen grote trappen voor. Ik was helemaal onder de indruk toen ik naar binnen ging. Vraag 6: Wat zie je: Wat valt op aan de constructie? Ik denk dat het voornamelijk dragende muren zijn, als je ze weghaalt stort het gebouw in. Er zijn wel heel veel pilaren en ik denk dat een aantal ook wel als ondersteuning dienen, maar het grootste deel zal voor de sier zijn denk ik. Het gaat vooral om die dragende muren. Vraag 7: Werkwijze: Waardoor heeft de architect zich laten leiden? Het gebouw heeft natuurlijk een oude stijl en oude tradities zullen er zeker ook aan te pas zijn gekomen. Maar dat is natuurlijk vrij logisch want het gebouw is lang geleden gebouwd. Michelangelo is op 71- jarige leeftijd in 1546 begonnen aan de Sint- Pieter. De bouw, naar het ontwerp van Bramante, was stopgezet toen Bramante stierf in Michelangelo hield vast aan Bramantes idee voor een basiliek met centraal opgezet gebouw voorzien van koepeldak. Na 1564, Michelangelo stierf, werd de Sint- Pieter voltooid volgens een ontwerp waarbij men zich niet precies hield aan de originele bedoelingen van Bramante of Michelangelo. Vraag 8: Functie: Verwijst architectuur naar gebruiksfunctie van het gebouw? Het gebouw sluit aan bij de traditionele vorm van een kerk. Dit is een erg grote en zeer mooie en massale kerk, maar het is zeer duidelijk een kerk en de architectuur verwijst daar ook na. Nu is het ook een toeristische attractie, maar het blijft duidelijk een kerk. Natuurlijk blijft het een zeer aparte kerk, ook door het grote plein ervoor. Vraag 9: Betekenis: Welke associaties roept het gebouw op? Het is duidelijk een klassiek en traditioneel gebouw, maar ook een open en toegankelijk gebouw, er is een grote brede entree en ook het plein is groot en open. Natuurlijk moet je je aan bepaalde regels houden, niet te bloot kleden en niet te hard praten, maar in principe is het een heel toegankelijk gebouw. Verder denk ik ook dat het de Sint-Pieter veel uiterlijk vertoon bevat, het is massaal, heel mooi en met ontzettend veel beelden op en om de Sint-Pieter, dus het gaat zeker ook om het uiterlijk vertoon. [plaatje1] Pagina 2 van 5

3 Stap 3: Het beschrijven en verklaren van je culturele ervaring Invalshoek A: Het kunstwerk, beschrijf het gebouw dat je bekijkt. 1) Keuze van het gebouw: De Sint-Pieter in Rome 2) Het aanzicht: * de maten: oppervlakte, m hoogte van het schip, 46 m koepeldoorsnede, 42 m totale hoogte m lengte m * materiaalgebruik: marmer brons metselwerk edelstenen * kleurgebruik: Van de buitenkant voornamelijk wit, binnenin allerlei verschillende. * De Sint-Pieter bevat o.a 44 altaren, 27 kapellen, 11 koepels, 800 kroonluchters, 778 zuilen 395 standbeelden, 290 vensters en 135 mozaïeken. 3) De locatie: Het gebouw past perfect in de omgeving, o.a. door het Sint-Pietersplein, maar ik denk ook de omgeving om het gebouw heen gebouwd is, eerst de Sint-Pieter, toen de omgeving. Dus de omgeving is er aan aangepast. Het ligt vlakbij een aantal wegen dus het is zeer goed bereikbaar voor toeristen. Er omheen liggen een aantal prachtige (Vaticaanse) tuinen, dus ook de groenvoorziening is goed. 4) De Functie: Het gebouw is er neergezet in opdracht van Keizer Constantijn. Nu is het de grootste Christelijke kerk van de wereld, er liggen veel pausen begraven. Het is tegenwoordig ook een erg populaire toeristische attractie. Het gebouw voldoet volledig aan de eisen waaraan een kerk moet voldoen, zelfs nog iets meer dan alleen daaraan omdat het ook een prachtig gebouw is om te bekijken. De verschillende ruimtes, liggen naar mijn mening op een logische plaats. De graven liggen in de kelder, de grootste ruimte is waar de kerkdienst wordt gehouden, alles ligt dus heel logisch. 5) De schoonheid: Ja, zeker weten, de omgeving valt totaal in het niet bij het zien van de Sint-Pieter, ik vind het echt het mooiste gebouw wat ik ooit heb gezien dus het verleent zeker een meerwaarde aan de omgeving. Nee, daarvoor is het te groot en te massaal en de inrichting is niet zo dat ik me er in thuis voel, maar dat is denk ik ook niet de bedoeling. Eigenlijk is het hele gebouw apart, er is denk ik geen soortgelijk gebouw te vinden op de wereld. Maar ik vind toch vooral het plein ervoor en de beelden het een eigen gezicht geven. Van binnen het goud, alle mooie marmeren stukken in de kerk, eigenlijk maakt alles samen de kerk tot die kerk die hij is. Het bronzen beeld van Petrus (5e eeuw?), de Pietà van Michelangelo ( ), de bronzen overhuizing van het pausaltaar (Bernini 1633), talrijke monumenten van de pauzen: bronzen deuren door Antonio Filarete Pagina 3 van 5

4 ( ), Giacomo Manzù (1964), Lello Scorzelli (1972), Luciano Minguzzi (1977), en in de crypten, Grotte Vaticane, liggen tal van pausen begraven. De materialen zijn heel erg veel marmer, brons en stukken die gemetseld zijn. De kleuren zijn eigenlijk allerlei verschillende kleuren, bijvoorbeeld het hele plafond is beschildert, heel mooi, allerlei verschillende kleuren. Van buiten is alles wit. De vorm van de ruimtes, velen met koepels en bogen, veel rondingen. [plaatje2] Invalshoek C: Welke kenmerken van de tijd waarin het ontstaan is vertoont het gebouw? Ik heb ervoor gekozen om deze invalshoek ook te nemen, maar ik zal hem iets anders invullen dan misschien de bedoeling is. Ik ga de precieze bouw van de Sint-Pieter door de jaren heen beschrijven, wat wanneer en door wie gebouwd is, zo worden de kenmerken van iedere tijd in zekere vorm toch besproken. De bouw van de St. Pieter vindt zijn oorsprong bij het graf van Petrus. Boven dit graf werd in 160 na Chr. een pilaar opgericht door paus Anicetus als herkenningspunt voor de pelgrims. Keizer Constantijn de Grote liet in 324 een basiliek bouwen boven het graf van Petrus, met het graf als middelpunt. In 349 werd de bouw voltooid.de basiliek bleef bestaan tot in de 15e eeuw, toen zij flink was vervallen. Paus Nicolaas V ( ) gaf Barnardo Rossellino de opdracht tot nieuwbouw. Toen de paus enkele jaren later stierf waren, er alleen nog maar wat tekeningen. Pas onder paus Julius II ( ) werd het werk voortgezet: hij gaf Donato Bramante de opdracht een geheel nieuwe basiliek te bouwen. Bramante ontwierp een basiliek die het grondvlak van een Grieks kruis (met vier gelijke armen), een centrale en vier kleinere koepels had. Er stonden alleen nog maar de vier pijlers, verbonden door vier bogen die de koepel moesten dragen, toen Bramante in 1514 stierf. Nadien ontwierpen Raphael, Fra Giocondo, Giuliano da Sangallo en Antonio da Sangallo jr. verdere plannen. Raphaël verlengde het Griekse kruis tot een Latijns kruis. Baldassare Peruzzi (1532) en Antonio da Sangallo (1538) zijn toen zij de leiding hadden weer over gegaan op het Griekse kruis. In 1547 werd Michelangelo door paus Paulus III als hoofdarchitect aangesteld. Hij ging weer terug op het grondidee van Bramante met het Griekse kruis. Toen hij stierf in 1564, waren de tamboer (de cilindervormige constructie die de koepel draagt) en twee dwarsbeuken (als je kijkt naar de plattegrond van het kruis de twee zij-armen ) gereedgekomen. Pirro Ligorio, Domenico Fontana en Giaciomo Della Porta die de koepel naar Michelangelo`s ontwerp voltooiden, zetten het werk van Michelangelo voort. Paus Paulus V gaf in 1605 Carlo Maderna de opdracht de kerk af te bouwen volgens een Latijns kruis: zo kwam er meer ruimte voor de gelovigen en de plaats waar de basiliek van Constantijn had gestaan moest worden volgebouwd. Maderna bouwde het middenschip met aan weerszijden drie kapellen en de gevel. Doordat het schip werd verlengd ligt de koepel nu verder naar achteren dan was bedoeld en is nu niet meer goed zichtbaar vanaf het plein. In 1626 werd de kerk ingewijd. Het plein voor de kerk, het St. Pietersplein, is door Gianlorenzo Bernini (zoon van de beeldhouwer) tussen 1656 en 1667 voorzien van een tweetal colonnades Pagina 4 van 5

5 die het geheel als het ware omarmen, als de moederarmen van de Kerk, die alle katholieken omvatten zoals Bernini zei. Via de trap bereik je de portiek. Links staat het ruiterbeeld van Karel de Grote, rechts dat van Constantijn de Grote, de stichter van de oude basiliek. Vanuit de Portiek bieden vijf portalen toegang tot de basiliek. Van hieruit betreed je de kerk zelf. Invalshoek D: Wat vond je er zelf van? 1) Nee, ik vond het veel mooier en indrukwekkender dan ik verwacht had, toen ik dat plein voor de eerste keer opliep was zo erg onder de indruk, dat had ik van tevoren nooit verwacht. 2) * Het uitzicht wat je van boven de Sint-Pieter af hebt, we hebben de Sint-Pieter beklommen en zijn in de bovenste koepel geweest. * Het Sint-Pietersplein, met de zuilenrui en de beelden. * De prachtige plafonds binnenin de Sint-Pieter. Ik vond niet dat er minpunten waren, er is niets wat ik minder vond. 3) Ik vind de Sint-Pieter een prachtig gebouw, de ligging de omgeving, het gebouw zelf, het is werkelijk het mooiste gebouw wat ik ooit gezien heb! Als je dat plein opliep werd je helemaal overweldigd en ook binnenin werd ik spontaan stil. De prachtige schilderingen en de beelden die je daar ziet, echt onbeschrijflijk mooi. Ik zou er uren kunnen doorbrengen en wil er dus zeker weten ook nog een keer naar terug! Wij hadden geluk dat het erg mooi weer was, dus je zag ook nog een strakblauwe lucht boven de Sint-Pieter. We zijn verschillende keren op het plein geweest en iedere keer was ik weer erg onder de indruk. Pagina 5 van 5