Mens- en wereldbeeld - HV 12. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

Transcriptie

1 Auteur VO-content Laatst gewijzigd 25 June 2015 Licentie CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Webadres Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein. Wikiwijsleermiddelenplein is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, vergelijkt, maakt en deelt. Stel zo voor iedere onderwijssituatie de optimale leermiddelenmix samen.

2 Inhoudsopgave Vooraf Leerdoelen Eindproduct-Beoordeling Werkwijze Aan de slag Stap1 (1) Stap1 (2) Stap1 (3) Stap2 (1) Stap2 (2) Stap3 Stap4 (1) Stap4 (2) Over dit lesmateriaal Pagina 1

3 Vooraf Leerdoelen Aan het einde van de Middeleeuwen ontstonden in Italië een nieuwe manier van leven en een nieuwe kunst. Daarin werd opnieuw een voorbeeld genomen aan de Klassieke Oudheid. In deze opdracht staat de renaissance centraal. Aan het eind van deze les: Weet je wat wordt bedoeld met de renaissance. Ken je enkele oorzaken en achtergronden van het ontstaan van humanisme en renaissance. Begrijp je hoe de veranderende kijk op de wereld te zien is in kunstwerken uit die tijd. Kun je zelf voorbeelden verzamelen en toelichten van dit nieuwe mens- en wereldbeeld. Aan het eind van deze opdracht ken je betekenis van de volgende begrippen: renaissance humanisme Leonardo Michelangelo Van Eyck olieverf stadstaten Florence Venetië - Medici Eindproduct-Beoordeling Pagina 2

4 Eindproduct Als eindproduct van deze opdracht maak je een perspectieftekening van een gebouw. In deze tekening pas je een nieuwe tekentechniek toe uit de tijd van de renaissance. Je kunt er gebouwen en voorwerpen diepte mee geven. De renaissancekunstenaars hadden veel succes met hun uitvinding! In hun gebouwen pasten ze ook weer stijlkenmerken van de Oudheid toe, zoals driehoekige frontons, pilaren en bogen. Kijk maar eens naar het voorbeeld op de afbeelding. Beoordeling Jullie krijgen een goede beoordeling voor de opdracht als: De tekening is gemaakt met behulp van twee verdwijnpunten op de horizon. Er een duidelijk perspectief aanwezig is in het afgebeelde gebouw. Het afgebeelde gebouw enkele kenmerken van de renaissance-architectuur bevat. De tekening er verzorgd uitziet. De tekening op tijd klaar is. Werkwijze Pagina 3

5 Groepsgrootte Je werkt alleen. Benodigdheden Voor de tekenopdracht: A3 tekenpapier, liniaal, potlood. Tijd Voor deze opdracht heb je 1 lesuur nodig. Pagina 4

6 Aan de slag Stap1 (1) Inleiding In de Middeleeuwen leefden de meeste mensen een sober en godsvruchtig leven. Gehoorzaamheid aan de Kerk was vanzelfsprekend. Mensen waren bang voor straf in het hiernamaals. De invloed van de Griekse en Romeinse beschaving raakte in de Middeleeuwen op de achtergrond. Tijdens de Renaissance (wedergeboorte) veranderde dat. Los van de Kerk ontwikkelde zich in de 14e eeuw een hernieuwde belangstelling voor kunst, wetenschap en literatuur van de Romeinen en Grieken uit de oudheid. Bestudeer uit de Kennisbank de volgende twee onderdelen. Renaissance Florence en De Medici Beantwoord de vragen op de volgende pagina. Stap1 (2) Pagina 5

7 Vragen 1. Wat bedoelen we met de renaissance? A. Nieuwe belangstelling voor de kunst van Grieken en Romeinen. B. Wedergeboorte van de Middeleeuwse kunst. C. Economische opleving na de pestepidemieën van de Middeleeuwen. 2. Bekijk het schilderij hiernaast. Dit schilderij past... A.... de renaissance, omdat er mensen op zijn afgebeeld. B.... de Middeleeuwen, omdat het over het hiernamaals gaat. 3. Waarom namen de steden Florence, Genua, Milaan en Venetië een bijzondere plaats in rond 1500? A. Hier was welvaart ontstaan door de bloeiende landbouw. B. Ondanks de pestepidemieën waren dit rijke handelssteden. 4. Waarom vergeleken de inwoners van de Italiaanse stadstaten zich graag met de oude Romeinen? A. Ook de Romeinen richtten zich vooral op het leven na de dood. B. Ook in de Oudheid dacht men positief over de mens en zijn mogelijkheden. Stap1 (3) Pagina 6

8 Vragen - vervolg 5. Waar waren Petrarca en Erasmus het ongetwijfeld over eens? A. De boeken van de Romeinen moesten opnieuw bestudeerd worden los van de kerkelijke uitgaven. B. Er moest meer studie van de klassieke architectuur worden gemaakt. 6. Waarom was de familie De Medici zo belangrijk voor de Renaissance? A. Deze familie had veel macht en geld waarmee ze nieuwe kunstenaars steunden en opdrachten bezorgden. B. Deze familie bracht veel beroemde schrijvers en kunstenaars van de renaissance voort. 7. Waardoor werd Filippo Brunelleschi bekend? A. Hij ontwierp een nieuw stadhuis voor Florence dat een voorbeeld van nieuwe kunst was. B. Hij ontwierp de koepel van de Dom van Florence naar Romeins voorbeeld. Stap2 (1) Florence en de Medici Pagina 7

9 Lees de volgende zes zinnen. Welke veranderingen kwamen er in de kunst door de steun van de Medici? Kies alle juiste zinnen De Kerk kreeg meer invloed op de inhoud van de kunstwerken. De Kerk was niet langer de belangrijkste opdrachtgever voor kunstenaars. Kunstenaars kregen de mogelijkheid om nieuwe ideeën in hun werk te brengen. Kunstenaars kregen minder aanzien en moesten zich schikken naar de macht. Er werden veel meer dure opdrachten gegeven voor gebouwen en beelden. Er werden minder opdrachten gegeven omdat kooplieden bezig waren met andere zaken dan kunst. Maak ook de opdracht op pagina 2. Stap2 (2) Renaissancekunstenaar Stel je bent een renaissancekunstenaar en je mag uit het lijstje hieronder vier opdrachten kiezen. Welke opdrachten zou jij kiezen? Schilderij van een gesprek tussen Plato en zijn vrienden. Beeld van twee heiligen in gesprek met Jezus. Ontwerp voor een kerkgebouw met Middeleeuwse glas-in-loodvensters. Schilderij van Griekse goden en godinnen die feest vieren in de natuur. Beeld: Adam en Eva moeten voor straf het paradijs verlaten. Beeld van een gespierde held die een reus verslaat. Ontwerp voor een koopmanshuis met bogen en een binnenplaats met zuilengang. Bespreek je keuze met een klasgenoot. Stap3 Pagina 8

10 Renaissancekunst Gebruik voor deze opdracht het onderdeel Beroemde kunstenaars van de kennisbank Geschiedenis. Beroemde kunstenaars Je gaat nader onderzoek doen naar werk van Leonardo, Michelangelo en Van Eyck. Neem het schema hieronder over. Vul de begrippen in bij Google en probeer met de informatie die je vindt het schema verder in te vullen. Naam/begrip Uitleg Hoort bij kunstwerk Sfumato Vitruvius Laatste oordeel Contrapost Adan & Eva Stap4 (1) Eindproduct Stel je voor: je bent een jonge kunstenaar in Florence, en krijgt van Lorenzo de Medici opdracht, een nieuwe villa te ontwerpen volgens de nieuwste smaak: de renaissance. In de renaissance bedachten kunstenaars een nieuwe manier om de ruimte realistisch af te beelden. Door lijnen te trekken vanaf twee verdwijnpunten op de horizon, konden ze afgebeelde gebouwen en voorwerpen diepte geven. Deze methode noemt men de lijnperspectief. Pagina 9

11 Stap4 (2) Om zelf te ontdekken hoe je een perspectieftekening maakt, kun je de websites kunstkijker en Wikipedia gebruiken. Daarin staat uitleg over de lijnperspectief. Wil je een goed voorbeeld? De beroemdste bouwer van villa s tijdens de Renaissance was Palladio. Ga naar Google en Vul het woord Palladio in bij het onderdeel: 'afbeeldingen'. Zoek hier maar eens voorbeelden van zijn werk, en let erop hoe hij Griekse en Romeinse voorbeelden gebruikte in zijn ontwerpen! Klaar? Laat de tekening beoordelen door jullie docent. Pagina 10

12 Over dit lesmateriaal Colofon Auteur VO-content Laatst gewijzigd 25 June 2015 om 14:45 Licentie Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om: het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden. Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Aanvullende informatie over dit lesmateriaal Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar: Leerniveau VWO 2; HAVO 2; Leerinhoud en doelen Geschiedenis; Eindgebruiker leerling/student Moeilijkheidsgraad gemiddeld Trefwoorden rearrangeerbare Pagina 11