Schilderijverslag CKV De Sixtijnse kapel

Transcriptie

1 Schilderijverslag CKV De Sixtijnse kapel Schilderijverslag door een scholier 2421 woorden 12 november ,2 86 keer beoordeeld Vak CKV Deel 1: De beschrijving van een schilderij Vorm en beeldaspecten: Hoe ziet de kapel er uit?,wie heeft het gemaakt?,wat is de titel?,de datering en de plaats waar het werk zich bevind?,de afmetingen,de materialen,de techniek en de beeldaspecten. De Sixtijnse kapel, in het Italiaans de Capella Sistina, is de beroemdste zaal van de Musei Vaticani (het Vaticaan). De bouw van de kapel is in 1473 begonnen en duurde 8 jaar, welke werd gerealiseerd door de architect Giovanni dei Dolci. De Sixtijnse kapel dankt zijn naam aan paus Sixtus IV, die de opdrachtgever van de Sixtijnse kapel was. het vaticaan De rechthoekige kapel, met zijn afmetingen van 40,5 x 13,2 en een hoogte van 20,7 m wordt door zes vensters, aan beide lange zijden, verlicht. Het marmeren hek en de zangerstribune zijn gemaakt door Andrea Bregno. De muurvlakken onder de vensters zijn in door verschillende kunstenaars van fresco s voorzien. De muurvlakken onder de vensters zijn in door verschillende kunstenaars van fresco's voorzien, namelijk: Botticelli, Ghirlandaio, Cosimo Rosselli, Piero di Cosimo, Perugino, Pinturicchio, Luca Signorelli en Bartolomeo della Gatta. 25 jaar later gaf paus Julius II de opdracht aan Michelangelo om het plafond te beschilderen. Eerst werd hij geassisteerd door enkele collega's, maar Michelangelo wilde liever alleen werken en ontsloeg de assistenten. Hij was hier 4 jaar mee bezig ( ). Terwijl hij de schilderingen maakte lag hij constant op zijn rug. Het plafondgewelf maakte samen met zijn fresco 'Het Laatste Oordeel' de kapel tot het hoogtepunt van de renaissance-schilderkunst Het plafond: Pagina 1 van 7

2 - De Schepping van de wereld - De verdrijving uit het Paradijs - Het verhaal van Noach Het plafond zelf is verdeeld in negen vlakken. Op de eerste vijf vlakken wordt het verhaal van de schepping verteld. Elk vlak beeld een fase van de schepping uit, te weten: De Scheiding van Licht en Duisternis; De Schepping van Zon, Maan en planeten;de Scheiding van Land en Water; De Schepping van Adam en de Schepping van Eva. Dan is het zesde vlak beschilderd met het verhaal van de Zondeval en de verdrijving uit het Paradijs. Het zevende, achtste en negende vlak vertellen het verhaal van Noach in 3 fasen, te weten: Het Offer van Noach; De Zondvloed en de Dronkenschap van Noach. Op de vierkante beeldvlakken aan de zijkanten van het plafond schilderde Michelangelo vijf profeten en vijf sibyllen. Sibyllen waren profetessen uit de tijd van Christus. Ze komen niet voor in de Bijbel, maar omdat er verhalen rondgingen dat de sibyllen de komst van Jezus Christus hadden voorspeld, schilderde Michelangelo ze toch in de kapel. De sibyllen die afgebeeld zijn zijn die van Delphi, van Erythrea, van Cumae, van Perzië en van Libië. De afgebeelde profeten zijn Joël, Jesaja, Ezechiël, Daniël en Jeremia. Op de driehoekige vlakken aan de zijkanten van het plafond staan afbeeldingen van de voorouders van Christus, zoals ze beschreven staan in het Evangelie van Mattheus. Op de linkerzijwand van de kapel zijn episoden uit het leven van Mozes afgebeeld, op de rechterzijwand episoden uit het leven van Christus. De beschilderde nissen tussen de ramen bevatten portretten van in totaal 28 pausen. Wie was Michelangelo? Michelangelo Buonarotti werd geboren in Caprese ( Toscane ) op 6 maart 1475, als zoon van Lodovico Buonarotti Simoni en Francesca di Neri. Een paar weken na zijn geboorte verhuisde het gezin naar Florence. Michelangelo werd ondergebracht bij een min (een soort babysitter). Toen Michelangelo 7 jaar was ging hij naar de school van de humanist Francesco Galatea. Hier leerde hij lezen en schrijven en ontdekte hij zijn passie voor tekenen. Na wat moeilijkheden met zijn vader, die de interesse van zijn zoon voor de kunst sterk afkeurde, mocht Michelangelo toen hij 13 was in de leer bij de beroemde schilder Domenico Ghirlandaio. Na een jaar in het atelier ontwikkelde hij een passie voor het beeldhouwen, en dus schreef hij zich in bij de school van Bertoldo di Giovanni, een leerling van Donatello. Met zijn talenten trok hij de aandacht van Lorenzo de Medici, de toenmaig heerser van Florence. Michelangelo woonde een tijdje aan zijn hof. Nadat Florence in 1494 door Karel II van Frankrijk werd ingenomen, vluchtte Michelangelo. Pagina 2 van 7

3 In 1505 werd hij door paus Julius II naar Rome gehaald. Julius wilde dat Michelangelo een graftombe voor hem zou maken. Maar toen Michelangelo alleen al met het uitzoeken van de stenen meer dan 8 maanden bezig was, verloor de paus zijn geduld en ontsloeg hem. Diep teleurgesteld verliet Michelangelo Rome, maar hij werd vrijwel direct weer teruggeroepen om een enorm bronzen beeld van de paus te maken. Toen hij dat afhad, hoopte hij dat hij weer aan de slag kon met de graftombe, maar in plaats daarvan zette de paus hem aan het beschilderen van de Sixtijnse Kapel. Hoewel Michelangelo aanvankelijk helemaal geen zin had in de opdracht, omdat hij zichzelf meer een beeldhouwer dan een schilder vond, raakte hij al snel in de ban van zijn grote opdracht. Hij ontsloeg al zijn assistenten en schilderde in 4 jaar het hele plafond in zijn eentje. Ook schilderde hij 24 jaar later op de muur achter het altaar heel groot het Laatste Oordeel. In deze schilderingen gebruikte hij het menselijk lichaam om emoties weer te geven. De enorme hoeveelheid bewegingen en gebaren in dit werk geven aan hoe goed Michelangelo het menselijk lichaam en zijn werking kende. Behalve schilder en beelhouwer was Michelangelo ook architect. De laatste 30 jaar van zijn leven wijdde hij vooral aan de architectuur. Zijn belangrijkste opdracht was die van de Sint Pieter. Helaas heeft hij maar erg kort aan deze opdracht kunnen werken. Hij was aangesteld in 1547 en overleed op 18 februari Het belangrijkste wat hij voor de Sint Pieter heeft ontworpen was de koepel. Michelangelo Toen Michelangelo in 1508 de opdracht kreeg om het plafond te decoreren, was deze alleen beschilderd met een sterrenhemel. Het was de bedoeling dat Michelangelo de twaalf apostelen zou schilderen op de bovenste, driehoekige delen van de wanden, en op het gewelf een vrij eenvoudig geometrisch patroon. Michelangelo was het niet eens met zijn opdracht en veranderde de plannen. Hij liet de aanwezige architectuur los en bracht over het hele plafond een schijnarchitectuur aan. Hij hield alleen vast aan de twaalf steekkappen en de bijbehorende lunetten. Door deze denkbeeldige ( trompe-l oeil of geschilderde) architectuur ontwierp hij een structuur van eenheid voor de figuren. Een rechthoekige kroonlijst vormt het frame voor de negen hoofdscènes. Deze kroonlijst wordt ondersteund door pilaren (zo lijkt het tenminste), waarop mannelijke naakten zitten. De pilaren creëren ook nissen waarin de sibyllen en profeten tronen. Hun afbeeldingen zijn de schakel tussen de bijbelse scènes in het middendeel van het plafond en de voorouders van Christus die staan afgebeeld in de boogvullingen en lunetten. Opvallend is dat boven elke nis twee naakte jongemannen zijn afgbeeld, deze figuren hebben geen structurele betekenis maar hun verschijning doet denken aan de klassieke beeldhouwkunst. In de Renaissance werden perspectiefregels gebruikt die gebaseerd waren op een wiskundige voorstelling van ruimte, waarbij alles vanuit een bepaald gezichtspunt werd bekeken. Michelangelo negeerde deze regels. Bij zijn figuren is er een grote variatie in de schaal waarop de lichamen zijn afgebeeld, de proporties zijn niet ingedeeld naar de normale regels. Alle figuren worden Pagina 3 van 7

4 in de ruimte verenigt door pure energie, het lijkt alsof de figuren tot leven komen door de natuurlijke houdingen. De belangrijkste techniek die gebruikt werd bij het beschilderen van de muren was die van de buon fresco (= echte fresco). Dit is een moeilijke techniek, want er wordt direct op het natte pleisterwerk geschilderd, waardoor de kunstenaar zijn werk niet kon herzien en geen fouten kon verbeteren. Bij deze techniek wordt eerst een dunne laag nat pleisterwerk (de intonaco) aangebracht over een laag droog pleisterwerk. Vervolgens wordt er een stuk papier met daarop een tekening van de figuur die geschilderd moet worden over heen gelegd. De lijnen van deze tekening zijn doorgeprikt en door de gaatjes wordt houtskoolpoeder geblazen, dat zich op de intonaco hecht. Wanneer het papier verwijderd werd, bleef de omtrek van de figuur in houtskoolpoeder achter. Een schilder schilderde dan het natte pleisterwerk in. Wanneer na ongeveer 12 uur het pleisterwerk was gedroogd, waren de pigmenten van de verf-op-waterbasis in het pleisterwerk opgelost en werden de kleuren lichter. Je moest als kunstenaar dus zonder al te veel hulplijnen kunnen schilderen, kunnen werken in moeilijke posities, snel kunnen werken om uitdroging te voorkomen en improvisatie vermogen hebben. Het corrigeren van deze fresco s was alleen mogelijk door de fresco intonaco weg te hakken. Michelangelo gebruikte voor het plafond een gemengde techniek, waarbij hij enkele al secco (= het aanbrengen van schildering op de droge pleister) toevoegingen maakte en grote vlakken echte fresco wijzigde. Dit gaf als resultaat dat er een meer gebeeldhouwd effect ontstond. Er werden vaak felle kleuren gebruikt omdat de ruimtes over het algemeen slecht verlicht waren. Inhoud: Waar gaat het schilderij over?,voorstelling en Titel, Wat zou de symboliek kunnen zijn?,waar hield de kunstenaar zich mee bezig? Het schilderij gaat over : - De Schepping van de wereld - De verdrijving uit het Paradijs - Het verhaal van Noach De Titel : De Sixtijnse kapel is afgeleid van de paus die michelangelo de opdracht gaf de kapel te beschilderen. Wie was paus Sixtus IV? Paus Sixtus IV werd op 21 juli 1414 geboren als Francesco della Rovere, in een klein plaatsje in de buurt van Savona. Omdat zijn ouders te arm waren om hem goed op te voeden, brachten ze hem naar een nabij gelegen klooster. Francesco bleek een goede leerling. Hij studeerde aan de beste Italiaanse universiteiten en op zijn 50ste werd hij generaal-overste van het klooster waar hij was opgegroeid. Drie jaar later was hij Kardinaal. Op 9 augustus 1471 werd hij door de kardinalen Orsini, Borgia en Gonzaga gekozen als paus. Pagina 4 van 7

5 Onder Sixtus IV begint een bloeiperiode van kunst en wetenschappen. Op financieel gebied had Sixtus IV niet echt schone handen. Hij heeft ooit gezegd: De paus heeft alleen maar een beetje inkt nodig om alle bedragen te krijgen die hij wenst. Door middel van de verkoop van aflaten, belastingen aan het pauselijke bestuursorgaan (de curie) en met het geld van de bedevaartgangers haalde Sixtus IV enorme bedragen op, waarmee hij de cultuur in Rome deed opbloeien. Op 15 augustus 1483 wijdde hij het pronkstuk van zijn culturele carrière in: de Sixtijnse kapel. Ook wordt Sixtus IV gezien als de tweede oprichter van de bibliotheek van het Vaticaan, en begon hij in 1471 een verzameling kunststukken, die de basis was voor een grote kunstcollectie. Deze is nog steeds te zien in het Musei Capitolini in Rome. Voor Sixtus IV was de term nepotisme (vriendjespolitiek) ook niet onbekend. Hij maakte 6 van zijn neven tot kardinaal, waarvan er 2 later paus zouden worden. Ook de Kardinalen Orsini, Borgia en Gonzaga, die hem als paus gekozen hadden, werden ruimschoots beloond. Orsini werd benoemd tot Kardinaalkamerling (kamerheer); Borgia kreeg de stad Subiaco onder zijn hoede en Gonzaga ontving de inkomsten van de abdij van Sint-Gregorius. Het voornaamste doel van de Sixtijnse kapel en de andere kunst die Sixtus IV verzamelde en liet bouwen, was laten zien hoe groot en hoe machtig de kerk wel niet was. Alles in het bezit van de kerk moest deze grootheid uitstralen. Het moest duidelijk zijn dat het geloof het belangrijkste op aarde was. paus sixtus IV Michelangelo was in het begin helemaal niet blij met zijn opdracht. Zijn liefde lag bij beeldhouwen, maar toch deed hij deze opdracht. Hij raakte gepassioneerd en veranderde de hele opdracht totaal. Michelangelo heeft zicht bij dit schilderij vooral bezig gehouden met de techniek van de dieptewerking. Hij heeft zich laten meeslepen door de verhalen uit de bijbel en daar kwamen hele mooie fresco s uit. Functie: Waarvoor dient de kapel, waar was het oorspronkelijk voor bedoeld? De Sixtijnse kapel is de pauselijke huiskapel in het Vaticaan in Rome. De kapel wordt al eeuwen gebruikt als plaats van samenkomst van het College van Kardinalen. Dit college kiest de paus. De kapel is nog steeds in gebruik voor plechtige ceremoniën. Vanaf de stichting werden de dagelijkse koordiensten verzorgd door het Sixtijnse kapel koor. Dit pauselijke koor is in 1340 te Avignon gesticht en bestaat nog steeds. Het koor bestaat alleen uit mannen en ze zingen zonder begeleiding van instrumenten. De fresco s zijn natuurlijk bedoeld als versiering van de kapel. Vandaag de dag komen er heel veel mensen kijken naar deze fresco s. Ze zijn wereldberoemd. Pagina 5 van 7

6 Beoordeling: Heeft de kunstennaar volgens mij de juiste middelen gebruikt? ( materiaal,techniek,vorm,kleur,compositie enz.) 1. Hoe de verhalen uit de bijbel verwoord zijn door zijn schilderijen. Met bijna alleen maar mensen in verschillende lichaamshoudingen. 2. Het lijkt alsof sommige mensen op de pilaren echt uit het plafon komen, maar het is zo geschilderd en ik vind het echt mooi gedaan. 3. Ik vind het knap gedaan met die fresco s. Ik zou een andere techniek gekozen hebben, want dit lijkt me echt te moeilijk. Hij heeft een mooi resultaat ermee gekregen. 4. De kleuren hadden wel wat feller mogen zijn,want het is wat vaag. 5. Ook vond ik het interessant dat overal waar je keek je weer wat nieuws zag. Deel 2: Reflecteren 1. Wat verwachte ik en waarom? Ik verwachte dat het heel erg mooi was en dat was het ook. Ik had al dingen erover gehoord en gelezen. Dat het zo mooi was en dat ik daar echt heen moest gaan enz. Maar toen ik daar stond vond ik het toch wel wat minder dan verwacht. Het was indrukwekkend om het in het echt gezien, maar toch had ik er veel meer van verwacht. 2. Wat was mijn totaal indruk? Ik vind het knap dat Michelangelo zo veel werk heeft gedaan in zo weinig tijd. Met zulke goede ideeën en uitvoeringen van zijn werk. Wat een minpunt was was dat het zo druk was, dat je je er niet echt kon concentreren.ik vond toch de twee handen van Adam en god het mooiste Het is op zo n goede manier uitgevoerd. Met dat stukje fresco zegt hij zo veel. 3. Wat voor een gevoel heb ik herken bij mezelf bij het bezoeken van de kapel? Ik had het gevoel van teleurstelling dat het zo druk was dat ik niet goed heb kunnen kijken en niet goed alles in mij op heb kunnen nemen. Plezier:3 Verveling:5 Ontroering:4 Verwondering:1 Eenzaamheid:5 Medelijden:5 Afschuw:4 Bewondering:2 4. Eindoordeel: Pagina 6 van 7

7 In vond het indrukwekkend, mooi en tegelijkertijd had ik het nog indrukwekkender en mooier verwacht.ik vond de uitvoeringen van zijn ideeën met de fresco s erg mooi gelukt. Maar ik vond het echt heel erg jammer dat het zo druk was. 5. Zou ik meer van deze kunstenaar willen zien: In Rome heb ik al veel meer van hem gezien. Vooral dat beeld met Maria met Jezus op schoot vind ik mooi. Maar ik zou heus nog wel meer van hem willen zien. Vooral beginwerk van hem lijkt me interessant. 6. Dit is niet de eerste keer dat ik dit soort kunst bezoek. 7. Is mij houding tegenover dit soort kunst veranderd? Nee, ik vind alleen dat als je schilderkunst(muur/wandschildering) gaat bekijken het op een stille plek moet zijn waar je er echt eventjes voor kan gaan zitten. Pagina 7 van 7