Werkstuk Geschiedenis De middeleeuwen
|
|
- Anke van Dijk
- 4 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Werkstuk Geschiedenis De middeleeuwen Werkstuk door een scholier 2736 woorden 9 oktober ,9 340 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inhoudsopgave Inleiding Hoofdstuk 1 De toename van de handel Hoofdstuk 2 De ligging van dorpen die steden worden Hoofdstuk 3 Het leven in een middeleeuwse stad Hoofdstuk 4 De macht in de stad Hoofdstuk 5 De macht tijdens de middeleeuwen Hoofdstuk 6 Wat waren er voor ziektes en geneesmiddelen? Conclusie Literatuurlijst Inleiding Dit werkstuk gaat over de middeleeuwen. Ik heb het gemaakt omdat ik wat meer te weten wilde komen over de middeleeuwen. En natuurlijk omdat we deze opdracht kregen van school Ik heb het werkstuk heel logisch in elkaar gezet. Ik heb een hoofdvraag bedacht, namelijk: Hoe was het leven tijdens de middeleeuwen? En die hoofdvraag heb ik toen weer uitgewerkt in 6 kleinere deelvragen, die ik beantwoordde aan de hand van verschillende bronnen. Elk hoofdstuk heeft een eigen deelvraag. Mijn grootste bron was mijn geschiedenisboek. Eigenlijk heb ik daar bijna alles gevonden wat ik nodig had. Dus ik beantwoord de hoofdvragen in verschillende details die ik uitgewerkt heb. Mijn deelvragen waren: 1. Waardoor nam de handel toe? 2. Hoe groeiden dorpen uit tot steden en waar lagen die steden? 3. Hoe was het leven in een middeleeuwse stad? 4. Wie had er in de stad de touwtjes in handen? 5. Wie had de macht tijdens de middeleeuwen? 6. Wat waren er voor ziektes en geneesmiddelen? Ik vond het ontzettend leuk om dit werkstuk te maken en ik heb er veel tijd in gestoken. Ik hoop dat de lezer er wat van leert en het ook leuk vind om te lezen. Ik heb er erg mijn best op gedaan en ik hoop dat Pagina 1 van 6
2 dat wat oplevert!de toename van de handel hoofdstuk 1 Waardoor nam de handel toe? Tot het jaar 1000 was er nauwelijks handel. Men leefde voornamelijk van de landbouw. Dat kwam omdat het niet veilig was om over (grote) afstanden te gaan handelen. Men had ook niet zoveel om mee te gaan handelen. Rond het jaar 1000 kwam daar verandering in. Omdat de boeren meer voedsel produceerden, was er een voedseloverschot. Dus mensen konden gaan handelen met het voedsel dat ze over hadden. Dit voedseloverschot kwam door veel nieuwe uitvindingen in de landbouw. Met een ijzeren ploeg kon men bijvoorbeeld dieper ploegen, zodat er minder zaad verloren ging en de oogst groter was. Ook kon men met het Arabische halsjuk een stuk sneller ploegen. En, uit bron 2 niet te vergeten, bedachten ze het drieslagstelsel. De grond werd daarbij in 3 stukken verdeeld. Op één veld werd in het voorjaar gezaaid, op één in het najaar en het derde ten slotte lag braak. Hier graasde het vee, zodat de grond weer vruchtbaar werd. Elk jaar had elk stuk een andere functie dan het jaar ervoor. Deze vernuftige uitvindingen werden uitgevonden omdat de opbrengst moest verdubbelen. De bevolking was bijna verdubbeld dus moest er ook meer voedsel zijn. En om dat voedsel te kunnen verbouwen lieten heren en graven stukken land ontginnen om er landbouwgrond van te maken. Zo kon er dus meer voedsel verbouwd worden. Maar toen was er zo n groot overschot dat ze er mee gingen onderhandelen. Dit bracht dus mede de handel weer tot leven. Maar niet alleen in de landbouw veranderde er veel, er werd ook meer gehandeld over lange afstanden. Dat kon omdat het veiliger werd. De vikingen hielden op met plunderen en de verdediging nam toe. En er was nog een zeer belangrijk punt dat de handel hielp ontwikkelen: de geldeconomie kwam tot stand. Zo kon je overal met hetzelfde middel betalen, geld heeft namelijk altijd dezelfde waarde en bederft niet. Met al deze onderdelen wordt het simpeler, veiliger en handiger om te handelen. Veel informatie voor dit hoofdstuk heb ik uit de leertekst gehaald. De ligging van dorpen die steden worden hoofdstuk 2 Hoe groeiden dorpen uit tot steden en waar lagen die steden? Door uitvindingen in de landbouw kon er vanaf 1000 met minder mensen meer voedsel worden verbouwd. Daardoor waren er natuurlijk veel arbeidskrachten over. De boeren die niets meer te verdienen hadden op het platteland trokken naar grote plaatsen om ambachtsman of koopman te worden. Deze grote plaatsen ontstonden vaak bij grote markten. Deze markten lagen natuurlijk op plekken die gunstig waren voor de handel, zoals bij kruispunten van wegen of rivieren, en op veilige plaatsen zoals bij een klooster of kasteel. Deze belangrijke handelsplaatsen groeiden snel uit tot steden, door de grote migratie (trek naar de stad). Die migratie werd mede veroorzaakt doordat het steeds aantrekkelijker werd om in een stad te gaan wonen. Bijvoorbeeld door stadsrechten. Stadsrechten hielden in dat een stad niet meer afhankelijk was van een heer. Ze werden zelfstandig, zoals ik in bron 6 heb kunnen lezen. Doordat deze steden ontstonden groeide de handel nog meer. De steden lagen langs belangrijke handelsroutes waar meestal kruistochten langs gingen. Kruistochten waren heel gewoon in die tijd en kwamen veel voor, zoals in bron 7. Die tochten waren dus heel belangrijk voor de handel. Dit was vooral in zuidelijk Europa. Steden al Genua en Venetië hebben veel aan kruistochten te danken gehad. Die steden lagen aan zee en op de route van veel kruisvaarders. In die steden werden veel voedsel en andere Pagina 2 van 6
3 benodigheden gekocht. In het noorden van Europa ontstaan Hanzesteden. Deze steden gaan samenwerken om de kooplieden te beschermen en de handel uit te breiden. Een aantal van deze steden zijn Deventer, Zwolle, Zutphen en Hamburg. Ook de Vlaamse stad Brugge was erg belangrijk in het Hanzeverband. Hier ontmoette de Hanzekooplieden de zuidelijke kooplieden. Zo werden de kooplieden en handelaren steeds meer ondernemer. Ze gingen hun handel vanaf een vaste plaats regelen en er kwamen mensen bij ze in dienst. Die zorgden dan weer voor het sluiten van contracten voor de levering van goederen en transport. Het leven in de middeleeuwse stad hoofdstuk 3 Hoe was het leven in een middeleeuwse stad? We weten nu hoe de steden zijn ontstaan. Eigenlijk moeten we nu eens gaan bekijken hoe het leven in zo n middeleeuwse stad eruitzag. Je moet niet denken dat het een pretje was in zo n stad. Integendeel zelfs. Iedereen gooide er maar gewoon zijn afval op straat en als je geluk had moest het 1 keer per week opgeruimd worden. Het stonk er dus altijd verschrikkelijk. Dat afval trok ook allerlei ongedierte aan. Zo verspreidde besmettelijke ziektes (zoals de pest) zich heel gemakkelijk en snel. En die vreselijke geur van al die afvalhopen bleef hangen in de nauwe, donkere straatjes met houten huisjes die dicht tegen elkaar aan stonden. Er zaten kleine raampjes in de huisjes, maar denk maar niet dat de zon daar ooit eens naar binnen scheen. Om de stad stond een dikke muur. Dat was tegen rovers, plunderaars en andere vijanden. De burgers voelden zich veilig achter zo n dikke muur. Alle kleine weggetjes leidden naar het centrum, het marktplein. Dat marktplein was het belangrijkst van de hele stad. Er stonden belangrijke huizen aan, de stenen huizen van (rijke!) belangrijke mensen. En natuurlijk het stadhuis en de grote kerk. Als er een bisschop was in de stad, dan was dit een kathedraal. De bouw van zo n kathedraal duurde soms honderden jaren! Bron 11 onderstreept dit. Inwoners van de stad hielpen vaak zelf mee met de bouw. Met deze goede daad hoopte zij op een plekje in de hemel... De burgers van de stad betaalden ook mee, door middel van belastingen en vrijwillige giften mee aan de bouw van de stad. Soms werden er ook andere manieren gebruikt. De St. Pieter is bijvoorbeeld gebouwd van het geld dat de kerk met het verkopen van aflaten binnenkreeg. Meestal zonder dat de kopers van die aflaten dat wisten... In een straat werd meestal hetzelfde ambacht uitgevoerd. Zo waren er dus soms hele straten met bijvoorbeeld alleen maar timmermannen. Die timmermannen bijvoorbeeld zaten dan allemaal bij dezelfde organisatie, een soort vakbond. De macht in de stad hoofdstuk 4 Wie had er in de stad de touwtjes in handen? In de tweede helft van de middeleeuwen kregen de grote plaatsen vaak stadsrechten. En met al die rechten die ze kregen, kregen ze ook het recht om zelf recht te spreken. Dat rechtspreken en besturen had een ingewikkeld systeem. Nou ja, je kunt het ook heel simpel bezien. De rijkelui hadden gewoon alles voor het zeggen. Zij hadden veel geld, en geld was macht. Die rijken waren dan ook de belangrijkste ambachtslieden, namelijk de gildemeesters en de kooplieden. Dus de rijken hadden de mooiste baantjes, Pagina 3 van 6
4 en die baantjes verdeelden ze dan weer onder andere rijken. Zo bleef de macht dus, je raad het al, bij de rijken zoals je kunt lezen in bron 15. De landheer had de stad dan wel stadsrechten gegeven, hij wilde wel een vinger in de pap houden. Dus nam hij de taak op zich om de schout te benoemen. De schout had de belangrijkste baan in de stad. Hij is eigenlijk de baas over de hele stad, samen met de schepenen. Hij benoemd de schepenen en vormt een soort stadsraad met ze. Die schepenen hielpen de schout met van alles en nog wat, waaronder rechtspreken. Maar de schout, hoe machtig hij ook was, bleef afhankelijk van de heer. De schout had een aantal taken. Hij loste misdrijven op, arresteerde schuldigen en zag toe op de uitvoering van het vonnis. Zijn machtsmiddelen waren de brandstapel, martelingen en het schandblok. De brandstapel was een zeer zware straf en werd eigenlijk alleen voor gelovigen gebruikt. Want er was namelijk nog iemand die de macht had in de stad: de bisschop. Die bisschop ging alleen over geloofszaken. De kerk was heel belangrijk bij het rechtspreken en het bestuur van de stad. Als er bijvoorbeeld voor een verdachte niet genoeg bewijs was dat hij daadwerkelijk de dader was, vertrouwde men op het Godsoordeel. De hand van de schuldige werd bijvoorbeeld in kokend water gestoken. Als de hand 3 dagen later genezen was, dan was deze misdadiger schuldig. Veel informatie voor dit hoofdstuk vond ik in de leertekst. De macht in de middeleeuwen - hoofdstuk 5 Wie had de macht in de middeleeuwen? In het begin van de middeleeuwen hebben de paus en de keizer veel ruzie gehad over wie de macht had om de bisschoppen te benoemen. De keizer vond, hij was de keizer dus hij moest ze benoemen. Maar de paus vond, hij ging over geloofszaken en de bisschoppen hoorden daarbij. De keizer benoemde de bisschoppen aan het begin van de middeleeuwen, en de paus was daar zo boos over dat hij de keizer in de ban deed. Iemand die in de ban is mag niet meer in de kerk komen. In 1122 worden de paus en de keizer het eindelijk eens: de paus krijgt de macht om bisschoppen te benoemen en de ban wordt van de keizer opgeheven. De paus voelde zich zelfs hoger staan dan de vorsten. Soms zette hij een vorst af! Steeds meer mensen vonden dat de paus zich alleen met godsdienstige zaken moest bezighouden. Zo kwam het dat er een scheiding kwam tussen staat en kerk, wat de leertekst ook aanduid. In de tweede helft van de middeleeuwen, de late middeleeuwen, krijgt de keizer weer veel macht. Dit komt omdat er een centraal bestuur wordt ingesteld. Dat houdt in dat een bepaald gebied dezelfde regels, wetten, munten en leider(s) heeft. Het gebied wordt dan ook bestuurd vanuit 1 plaats door een bepaalde groep mensen: ambtenaren. De keizer kan vertrouwen op die ambtenaren omdat ze van hem afhankelijk zijn. Als ze niet trouw aan de keizer zijn of hun werk niet goed doen ontslaat de keizer ze en staan ze op straat. Daarom doen die ambtenaren goed hun best voor die keizer. Door dat centraal bestuur heeft de keizer ook veel meer overzicht. Ook door een eigen leger van huurlingen maakt de keizer zich minder afhankelijk van de adel. In gebieden waar vorsten de macht stevig in handen hebben ontstaan de eerste staten. Een staat is een land met dezelfde wetten, regels hetzelfde bestuur en dezelfde munteenheid. Ook de vorsten vechten om macht. Dat doen ze op verschillende manieren: ze sluiten slim huwelijken af of voeren oorlog om meer grondgebied te krijgen. De burgers in dat gebied moeten steeds meer belastingen gaan betalen. Zo krijgt de vorst steeds meer geld om meer soldaten te kunnen huren. Met die soldaten veroveren ze meer grond en die burgers... Zo krijgen de vorsten steeds meer macht. Pagina 4 van 6
5 Ziektes en geneesmiddelen Hoofdstuk 6 Wat waren er voor ziektes en geneesmiddelen? Tijdens de middeleeuwen leefde de mensen niet zo lang als men nu leeft. Er waren ook meer onbehandelbare ziektes als er nu zijn. De hygiëne was erg slecht en dat leidde weer tot het overdragen van ziektes. En veel van de kruiden of behandelingen hadden niet de werking als die men geloofde dat het had. Aderlating bijvoorbeeld. Er werd doormiddel van een snee in je huid een bepaalde hoeveelheid bloed afgenomen. Het zou het evenwicht tussen de lichaamssappen herstellen maar in werkelijkheid verzwakte de patiënt alleen maar. En dan had je natuurlijk niet te vergeten ook nog de kwakzalvers. Ze deden zich voor als goede dokters die alles konden genezen met slechts 1 drankje. En dat drankje was dan wel schandalig duur, maar dat verdiende je zo weer terug op de kosten die je anders had betaald als je naar de chirurgijn had gemoeten. Maar in werkelijkheid was dit wonderdrankje een flesje gewoon slootwater dat nergens tegen hielp. Een aantal kwalen en hun geneesmiddelen: Bij kneuzingen en zwellingen gebruikte men Marjolein, dat als kompres op de pijnlijke plek werd gelegd. Last van hoofdpijn? Dan moest je wat van het geurige moederkruid gebruiken. Moederkruid werd ook gebruikt ter ondersteuning bij bevallingen, vandaar de naam. Waarom borstaandoeningen werden verholpen met longkruid is wel duidelijk. Het blad had de vorm van een long en daarom geloofde men dat het hielp als je borstaandoeningen had, want daar zitten immers je longen Met Alsem had je nooit meer last van vlooien of wormpjes, zolang je het innam had je geen last van wormpjes en als je het tussen je kleding legde zag je geen vlo bij het kledingstuk. Citroenmelisse werd gezien als een soort wondermiddel. Het hielp tegen allerlei (kleine) kwaaltjes. Hoofdpijn, koorts, verkoudheid Citroenmelisse werd dus als een soort wondermiddel gezien. Maar dat was niet alleen Citroenmelisse, er waren veel kruiden die alles verholpen en goed waren voor alles. Maar die wonderwerking werkte alleen als je wist hoe je ermee om moest gaan. Je moest het op speciale plekken plukken en niet alleen dat, je moest het op speciale tijden plukken. Soms was er maar 1 dag of nacht in het jaar wanneer het geplukt mocht worden. Midzomernacht om uur precies bijvoorbeeld. Of de derde dag na volle maan of pinksterochtend bij zonsopgang met je rug naar het noorden Conclusie Hoe was het leven in de middeleeuwen? Helemaal zullen we het nooit te weten komen. We denken te weten hoe het is verlopen. En zoals we het nu weten, was het geen pretje om daar te wonen en te leven. Het was een hard bestaan zonder enige zekerheden. De mensen waren erg van elkaar afhankelijk en wisten nog niet veel. Ze geloofden wat ze te horen kregen en deden vaak wat ze gezegd werd. Dat was maar goed ook, want ze haddener waren zware straffen staan op ongehoorzaamheid. De mensen in de middeleeuwen waren vaak bijgelovig en wilden ook alles uitsluiten als het bijvoorbeeld om heksen ging. Maar een echte heks hebben ze nooit gevonden. Het leven was vaak niet zo lang als het onze nu is en er waren veel ziektes waar nog geen medicijn tegen was. Men wist nog niets van de hygihygiëne die wij tegenwoordig kennen en overleefde dan ook veel Pagina 5 van 6
6 ziektes niet. Vooral veel kinderen stierven jong. Je brood verdienen was moeilijk en kende veel tegenslagen, vooral in het begin van de middeleeuwen. Handel kwam gelukkig in de 2e helft van de middeleeuwen op gang. De macht was bij de rijken en je kon als individu niet veel gedaan krijgen. Maar daar bemoeide je je ook niet mee. Jij was als arme burger arm en dom, die rijke heren op de troon waren knap en slim en zouden het wel regelen. Je leefde in een stad, at je brood, ging als man naar je werk, als vrouw bleef je thuis en deed het huishouden, ging slapen en dan begon dat de volgende dag opnieuw. Zoals ik al vertelde: het leven was hard, en je moest vechten voor je brood en bestaan. Literatuurlijst 1. Ooggetuigen Middeleeuwen door Gillian Denten in Londen, Memo geschiedenis voor de basisvorming door Carla van Boxtel en Wieke Schrover in s-hertogenbosch Pagina 6 van 6
Brandaan. Geschiedenis WERKBOEK
7 Brandaan Geschiedenis WERKBOEK 7 Brandaan Geschiedenis WERKBOEK THEMA 4 Eindredactie: Monique Goris Leerlijnen: Hans Bulthuis Auteurs: Juul Lelieveld, Frederike Pals, Jacques van der Pijl Controle historische
Nadere informatieWerkstuk Geschiedenis Frankrijk in de tijd van het absolutisme
Werkstuk Geschiedenis Frankrijk in de tijd van het absolutisme Werkstuk door een scholier 1970 woorden 12 oktober 2005 6,7 72 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Hoofdvraag: Hoe beschrijven en verklaren we
Nadere informatieOpstel Geschiedenis Het leven in de middeleeuwen
Opstel Geschiedenis Het leven in de middeleeu Opstel door een scholier 1897 woorden 20 april 2003 4,2 136 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Hoi, ik ben Adrianus, een boer, hieronder staan mijn gedachten
Nadere informatieProject lj1 Adaptability
Project lj1 Adaptability 2015-2016 Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Mens en Maatschappij GG 23 februari 2016 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/72423
Nadere informatieProject lj1 Adaptability
Project lj1 Adaptability 2015-2016 Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Mens en Maatschappij GG 23 februari 2016 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/72423
Nadere informatieProject lj1 Adaptability
Auteur Mens en Maatschappij GG Laatst gewijzigd 23 February 2016 Licentie CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/72423 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs
Nadere informatieTijd van steden en staten (late middeleeuwen)
Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Alinda Schaap 08 May 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/76349 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet.
Nadere informatieMarkten en steden hv123
Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres VO-content 11 september 2017 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/62232 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van
Nadere informatieH6 Middeleeuwse stad
H6 Middeleeuwse stad 1 13e eeuw het plattelandsleven veranderde Waarom? - Europa werd veiliger - verbeterd waterbeheer * aanleg dijken: - zeewater buiten houden - waterpeil polder regelen * poldermodel
Nadere informatieeen zee van tijd een zee van tijd Werkblad 1 Ω Steden Ω Les 1: De middeleeuwse steden Naam:
Werkblad Ω Steden Ω Les : De middeleeuwse steden De middeleeuwse steden Aan het eind van de middeleeuwen is de adel de baas. De adel is rijk en heeft alle grond. De kasteelheer woont met zijn vrouw, kinderen
Nadere informatieSpreekbeurt en werkstuk over. Ridders. Door: Oscar Zuethoff
Spreekbeurt en werkstuk over Ridders Door: Oscar Zuethoff Mei 2007 Inleiding Waarom houd ik een spreekbeurt over de ridders en de riddertijd? Toen ik klein was wilde ik altijd al een ridder zijn. Ik vind
Nadere informatieInhoud. Thema 5.1 Jagers en boeren 3. Thema 5.2 Grieken en Romeinen 6. Thema 5.3 Monniken en ridders 9. Thema 5.4 Steden en staten 12.
Inhoud Thema 5.1 Jagers en boeren 3 Thema 5.2 Grieken en Romeinen 6 Thema 5.3 Monniken en ridders 9 Thema 5.4 Steden en staten 12 Eigentijds Eigentijds Toets Thema 5.1 Jagers en boeren 1. Rondtrekken 3.
Nadere informatieSamenvatting Middeleeuwen ABC
Samenvatting Middeleeuwen ABC Week 1ABC: Middeleeuwen algemeen Info: De middeleeuwen De middeleeuwen duurden van het jaar 500 tot het jaar 1500. Vóór de middeleeuwen waren de Romeinen de baas in ons land.
Nadere informatieDeze (autarkisch agrarische samenleving) veranderde in de tijd van steden en staten (11 e en 12 e eeuw).wat waren de Oorzaken?
Onderzoeksvraag; Waar en waardoor konden in de Tijd van Steden en Staten, oude steden weer tot bloei komen en nieuwe steden ontstaan? In vroege middeleeuwen was er sprake van een agrarische samenleving
Nadere informatieMarkten en steden hv123
Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres VO-content 17 august 2018 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie https://maken.wikiwijs.nl/62232 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van
Nadere informatieInfo plus Het leenstelsel
Project Middeleeuwen F- verrijking week 1 Info plus Het leenstelsel Inleiding De Middeleeuwen betekent letterlijk de tussentijd. Deze naam is pas later aan deze periode in de geschiedenis gegeven. De naam
Nadere informatieJagers & boeren Waarvan leefden de jagers-verzamelaars? Jagers & boeren Waarvan leefden de boeren? Van de jacht en van vruchten en planten
Jagers & boeren Waarvan leefden de jagers-verzamelaars? Jagers & boeren Waarvan leefden de boeren? Van de jacht en van vruchten en planten Van de oogst van hun land en van hun dieren Jagers & boeren Wat
Nadere informatie14 God ging steeds voor hen uit, overdag in een wolk, s nachts in licht en vuur.
Psalmen Psalm 78 1 Een lied van Asaf. De lessen van het verleden Luister allemaal naar mijn woorden. Luister goed, want ik wil jullie iets leren. 2 Wijze woorden wil ik spreken, wijze woorden over het
Nadere informatie3. Door de kruistochten werden de wegen naar het Oosten weer bekend en werd
Samenvatting door M. 1059 woorden 9 december 2013 6 13 keer beoordeeld Vak Geschiedenis 3.2 Waardoor de handel herleeft in de hoge middeleeuwen 1. Handelaren gingen zicht weer organiseren en gingen samenwerken
Nadere informatieWERKBOEK VOOR DE DALTON-VERSIE. Dit werkboek is van:. Ik zit in groep:.
WERKBOEK VOOR DE DALTON-VERSIE De Middeleeuwen Dit werkboek is van:. Ik zit in groep:. 1 Hoi! Ik ben Tim de Wekker! Ik wil graag weten hoe vaak en hoe lang je bezig bent met een taak. Daarom heb ik een
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 4
Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 4 Samenvatting door Meryam 2100 woorden 12 december 2017 4,2 10 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Werkplaats Paragraaf 4.1 Kenmerkend aspect: opkomst van handel
Nadere informatieToetsvragen Geschiedenis Toelatingstoets Pabo. Tijdvak 3 Toetsvragen
Tijdvak 3 Toetsvragen 1 Op veel afbeeldingen wordt de Romeinse keizer Constantijn als een heilige afgebeeld met een stralenkrans om zijn hoofd. Welke reden was er om Constantijn als christelijke heilige
Nadere informatieDeze (autarkisch agrarische samenleving) veranderde in de tijd van steden en staten (11 e en 12 e eeuw).wat waren de Oorzaken?
Onderzoeksvraag; Waar en waardoor konden in de Tijd van Steden en Staten, oude steden weer tot bloei komen en nieuwe steden ontstaan? In vroege middeleeuwen was er sprake van een agrarische samenleving
Nadere informatieWerkstuk Geschiedenis De pest
Werkstuk Geschiedenis De pest Werkstuk door een scholier 1688 woorden 27 september 2005 6 362 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inleiding Ik heb als onderwerp De zwarte Dood gekozen, of ook wel de pest.
Nadere informatieBegrippen. mammoet Een dier uit de prehistorie. Een mammoet leek op een grote harige olifant. jagers
ijstijd De tijd dat Nederland onder een laag ijs lag. mammoet Een dier uit de prehistorie. Een mammoet leek op een grote harige olifant. jagers Mensen die zochten naar dieren om ze te vangen en op te eten.
Nadere informatieTijdwijzer. Het begin. Voor en na Christus
138 Tijdwijzer Het begin Op deze tijdbalk past niet de hele geschiedenis van de mens. Er lopen namelijk al zo n 100.000 jaar mensen rond op aarde. Eigenlijk zou er dus nog 95.000 jaar bij moeten op de
Nadere informatieEen nieuwe manier van bouwen
Steden en staten LES 3 DE MACHT VAN DE KERK In s-hertogenbosch bouwt men een kathedraal. Daar ga ik mijn stenen verkopen aan de bouwmeester. JE LEERT wat er zo bijzonder is aan een kathedraal; wat een
Nadere informatieBrandaan les 1 Dafne. Naar de stad!
Brandaan les 1 Dafne. Naar de stad! Inleiding en graven en hertogen. In het jaar 800 werd Karel de Grote de keizer. Hij was de baas van bijna heel Europa. Karel de Grote had een groot en machtig rijk.
Nadere informatieTijd van steden en staten
Tijd van steden en staten Hoge en Late Middeleeuwen 1000 n. Chr. 1500 n. Chr. Kenmerkende aspecten Kenmerkend aspect uitleggen aan de hand van voorbeeld: Hoofdzaken (gebeurtenissen, veranderingsprocessen,
Nadere informatieDe middeleeuwen. Isabel Vogelezang 10 jaar OBS De Vogelenzang Leonardo Middenbouw Groep 6.
De middeleeuwen. Isabel Vogelezang 10 jaar OBS De Vogelenzang Leonardo Middenbouw Groep 6. Inhoud 1.De pest 6. Het kasteel 2. Waarom middeleeuwen? 7.Straffen 3.Belegeringswapens 8.Karel de Grote 4. Kinderen
Nadere informatie5,1. Samenvatting door Anoniem 686 woorden 2 maart keer beoordeeld. Geschiedenis. Hoofdstuk 3 De tijd van monniken en ridders.
Samenvatting door Anoniem 686 woorden 2 maart 2013 5,1 27 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Hoofdstuk 3 De tijd van monniken en ridders. Paragraaf 1 De Romeinen trekken zich terug. 1. Welke
Nadere informatieKastelen in Nederland
Kastelen in Nederland J In ons land staan veel kastelen. Meer dan honderd. De meeste van die kastelen staan in het water. Bijvoorbeeld midden in een meer of een heel grote vijver. Als er geen water was,
Nadere informatieMiddeleeuwen. door: Joshua Murray Vogelenzang groep 6 2013
Middeleeuwen door: Joshua Murray Vogelenzang groep 6 2013 Inhoud blz 1. Voorpagina blz 2. Inhoud blz 7. Sint Willibrord blz 8. De Landheer blz 3. De Middeleeuwen blz 9. Munten blz 4. Carcassonne blz 10.
Nadere informatie1kgt GESCHIEDENIS HANDBOEK. voor de onderbouw
1kgt GESCHIEDENIS voor de onderbouw HANDBOEK 35 De tijd van steden 1000 De tijd van steden en staten 1100 1200 MIDDELEEUWEN Ontstaan en verspreiding van de islam 66 en staten oriëntatie Na de val van het
Nadere informatieLei en griffel: Kinderen schreven met een griffel op een lei. Soms leerden ze lezen met een ABC-boekje.
Onderwijs Schooltje Lhee in het Openluchtmuseum Het schoolgebouwtje dat in het Openluchtmuseum staat, is een dorpsschooltje uit Lhee (Drenthe). De inwoners van Lhee hadden die speciaal gebouwd in de 18e
Nadere informatieDe Middeleeuwen het leven in de middeleeuwen
De Middeleeuwen het leven in de middeleeuwen Na de val van het Romeinse rijk begonnen de Middeleeuwen. Ze noemde deze periode de Middeleeuwen, omdat het de periode was van 1000 jaren tussen het beschaafde
Nadere informatieSamenvatting Middeleeuwen DEF
Samenvatting Middeleeuwen DEF Week 1DEF: Middeleeuwen algemeen Info: De middeleeuwen Vóór de middeleeuwen waren de Romeinen de baas in ons land. De middeleeuwen duurden van het jaar 500 tot het jaar 1500.
Nadere informatieKenmerkend aspect 13: de opkomst van handel en ambacht die de basis legde voor het herleven een agrarischurbane
Samenvatting door C. 1708 woorden 28 mei 2016 4,2 17 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Tijdvak IV: tijd van steden en staten (1000-1500, late middeleeuwen) Kenmerkend aspect 13: de opkomst
Nadere informatieDe steen die verhalen vertelt.
De steen die verhalen vertelt. Heel lang geleden kenden de mensen geen verhalen, er waren geen verhalenvertellers. Het leven zonder verhalen was heel moeilijk, vooral gedurende de lange winteravonden,
Nadere informatieDe kruistochten. God wil het! Steden en Staten
prehistorie 42 oudheid 3000 v. Chr. 2500 v. Chr. 2000 v. Chr. 1500 v. Chr. Steden en Staten De kruistochten In de woonkamer van familie Vos hangt een klok met Romeinse cijfers. Jos en Mirthe willen graag
Nadere informatieGeschiedenis kwartet Tijd van jagers en boeren
Geschiedenis kwartet jagers en boeren jagers en boeren jagers en boeren Reusachtige stenen die door mensen op elkaar gelegd zijn. Zo maakten ze een begraafplaats. * Hunebedden * Drenthe * Trechterbekers
Nadere informatieGS 1HV MEMO: 500-1500
GS 1HV MEMO: 500-1500 1. Kleur in onderstaande kaart, met allebei een andere kleur, het West- en Oost-Romeinse Rijk in en benoem de hoofdsteden van beide rijken. 2. Vul in: Keizer Constantijn de Grote
Nadere informatieDe ontelbaren is geschreven door Jos Verlooy en Nicole van Bael. Samen noemen ze zich Elvis Peeters.
Over dit boek De ontelbaren is geschreven door Jos Verlooy en Nicole van Bael. Samen noemen ze zich Elvis Peeters. Dit boek bestaat uit twee delen. Het eerste deel gaat over een man die vlucht naar Europa.
Nadere informatieWerkstuk Geschiedenis Tweede Wereldoorlog
Werkstuk Geschiedenis Tweede Wereldoorlog Werkstuk door een scholier 1663 woorden 7 juni 2004 6,3 124 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inhoud Inleiding Hoofdstuk 1: Spanning voor de oorlog Hoofdstuk 2:
Nadere informatieDe steentijd Jagers en verzamelaars
De steentijd Jagers en verzamelaars De prehistorie is de geschiedenis van de mensheid voordat mensen konden lezen en schrijven. We hebben uit de prehistorie daarom geen boeken, dagboeken of andere geschreven
Nadere informatieDe Romeinen. Wie waren de Romeinen?
De Romeinen Wie waren de Romeinen? Lang voor de Romeinen naar ons land kwamen, woonden ze in een kleine staat rond de stad Rome. Vanaf 500 voor Christus begonnen de Romeinen met gebiedsuitbreiding. Als
Nadere informatiePraktische opdracht Geschiedenis Rolverdeling in het gezin
Praktische opdracht Geschiedenis Rolverdeling in het gezin Praktische-opdracht door een scholier 2111 woorden 7 februari 2003 7,7 39 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inleiding: Dit hoofdstuk gaat over
Nadere informatieKlas 1: Middeleeuwen. Joyce Landman. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/70376
Auteur Joyce Landman Laatst gewijzigd 12 February 2016 Licentie CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/70376 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein.
Nadere informatieLimburg tussen staf en troon 1000 jaar graafschap Loon. les 1: Wie waren de graven van Loon
Limburg tussen staf en troon 1000 jaar graafschap Loon les 1: Wie waren de graven van Loon Na deze les kan je de geschiedenis van het graafschap Loon aanduiden op je tijdbalk; kan je informatie opzoeken
Nadere informatieDE MIDDELEEUWEN. Gemaakt Door: Amy van der Linden Leonardo Middenbouw groep 6
DE MIDDELEEUWEN Gemaakt Door: Amy van der Linden Leonardo Middenbouw groep 6 INHOUDSOPGAVE Middeleeuwen. Karel de Grote. Middeleeuwse straffen. De pest. Dokters in de Middeleeuwen. Beroepen in de Middeleeuwen.
Nadere informatie1 Valeria is de van Vrouwe Julia. 2 Vrouwe Julia is trouw aan. 3 Keizer Nero stuurt om Valeria te pakken
Voor de Leeuwen Valeria is een slavin Ze werkt voor Vrouwe Julia Gaius Valeria is Christen Ze gelooft in 1 god De god van Jezus Julia is een Romeinse vrouw Julia is de meesteres van Valeria Ze is trouw
Nadere informatieweetje weetje weetje weetje weetje weetje weetje
Een processie is een godsdienstige plechtigheid in de vorm van een optocht van geestelijken en gelovigen. Een processie zorgt voor een gevoel van samen horen omdat ze mensen verenigt. 1 4 Rond Sint-Macharius
Nadere informatieNaam: KASTELEN. Vraag 1a. Waarvoor moeten we onze huizen tegenwoordig beschermen? ... pagina 1 van 6
Naam: KASTELEN Heb jij je wel eens afgevraagd hoe je jouw huis zou verdedigen als anderen het probeerden te veroveren? Nou, vroeger dachten de mensen daarr dus echt wel over na. Ze bouwden hun huis zelfs
Nadere informatieNaam: DE GOUDEN EEUW en Rembrandt
Naam: DE GOUDEN EEUW en Rembrandt De Gouden Eeuw duurde niet precies honderd jaar. Hij begon aan het eind van de 16de eeuw, beleefde zijn hoogtepunt rond 1675 en was in de 18de eeuw voorbij. De Gouden
Nadere informatieProject Prehistorie, Grieken en Romeinen ABC
Project Prehistorie, Grieken en Romeinen ABC Week 1ABC: Algemeen Info: Prehistorie De geschiedenis in Nederland begint al heel lang geleden. Lang voordat de Romeinen in Nederland kwamen, waren er al mensen.
Nadere informatieVerloren grond. Murat Isik. in makkelijke taal
Verloren grond Murat Isik in makkelijke taal Moeilijke woorden zijn onderstreept en worden uitgelegd in de woordenlijst op pagina 84. Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen Mijn geboorte Mijn verhaal
Nadere informatieSpreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info
Kastelen De eerste kastelen De eerste kastelen werden tussen 800 en 1000 na Christus gebouwd. In die tijd maakten de Noormannen de kusten van Europa onveilig: ze plunderden dorpen en boerderijen. De mensen
Nadere informatiePraktische opdracht Aardrijkskunde Arnhem en Nijmegen
Praktische opdracht Aardrijkskunde Arnhem en Nijmegen Praktische-opdracht door een scholier 1967 woorden 23 mei 2003 5,5 50 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Inleiding: Het onderwerp van deze Praktische
Nadere informatieGijsje zonder staart geschreven door Henk de Vos (in iets gewijzigde vorm) Er was eens een klein lief konijntje, dat Gijs heette. Althans, zo noemden
Gijsje zonder staart geschreven door Henk de Vos (in iets gewijzigde vorm) Er was eens een klein lief konijntje, dat Gijs heette. Althans, zo noemden zijn ouders hem, maar alle andere konijntjes noemden
Nadere informatieNaam: DE BEELDENSTORM Ketters Luther en Calvijn
Naam: DE BEELDENSTORM Ketters Luther en Calvijn Filips II In 1566, meer dan vierhonderd jaar geleden, zijn veel mensen boos. Er is onrust in de Nederlanden. Er zijn spanningen over het geloof, veel mensen
Nadere informatieVerslag Geschiedenis De Grieken
Verslag Geschiedenis De Grieken Verslag door een scholier 902 woorden 3 januari 2018 0 keer beoordeeld Vak Geschiedenis De Grieken Annabel van der Geer H1B Voorwoord Ik ga vertellen over de cultuur, politiek
Nadere informatieGrote Klus Middeleeuwen
Grote Klus Middeleeuwen Als je 5 opdrachten klaar hebt, krijg je automatisch een kaartje voor het bekijken van de film De brief van de koning in het theater van de bovenbouw. In alle werkplekken hangen
Nadere informatieTijd van monniken en ridders (500 100) 3.1 Leenheren en leenmannen (500 100) (500 100) Plundering Rome door Alarik in 410, tekening uit de 20 e eeuw
3.1 Leenheren en nen 3.1 Leenheren en nen Gallië was rond 450 n. Chr. al meer dan 4 eeuwen (sinds Caesar) onder Romeins bestuur en een sterk geromaniseerd gebied, cultuur, bestuur, economie, taal en geloof
Nadere informatie2
1 2 3 4 5 6 Mt 16,21 7 8 9 10 Ze spraken met elkaar over alles wat er gebeurd was. 15 Terwijl ze zo liepen te praten, kwam er iemand bij hen lopen. Het was Jezus, 16 maar de leerlingen herkenden hem niet.
Nadere informatieDe sprookjesverzamelaar
De sprookjesverzamelaar Lieve ogen die dit boek lezen, lieve warme handen die het vasthebben. Sprookjes zijn de beste reizigers en de succesvolste migranten die ooit op onze prachtige planeet hebben bestaan.
Nadere informatieStedelijke burgerij hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/62233
Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 25 June 2015 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/62233 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein.
Nadere informatieKarel de Grote Koning van het Frankische Rijk
Karel de Grote Koning van het Frankische Rijk Eén van de bekendste koningen uit de Middeleeuwen is Karel de Grote. Hij leeft zo'n 1300 jaar geleden, waar hij koning is van het Frankische rijk. Dat rijk
Nadere informatieDagboek Sebastiaan Matte
Vraag 1 van 12 Dagboek Sebastiaan Matte Uit het dagboek van Sebastiaan Matte: "Ik ben vandaag bij een hagenpreek geweest, in de duinen bij Overveen. Wel duizend mensen uit de stad waren bij elkaar gekomen
Nadere informatieGeschiedenisproefwerk groep 7 Hoofdstuk 5 Een nieuwe wereld: Amerika
Geschiedenisproefwerk groep 7 Hoofdstuk 5 Een nieuwe wereld: Amerika In het vroegere Amerika woonden Indianenstammen. Columbus ontdekte dit land van de Indianen in 1492. Het waren de Azteken, de Inca s
Nadere informatieTijd van monniken en ridders ( ) 3.1 Leenheren en leenmannen ( ) ( ) Plundering Rome door Alarik in 410, tekening uit de 20 e eeuw
3.1 Leenheren en nen 3.1 Leenheren en nen Gallië was rond 450 n. Chr. al meer dan 4 eeuwen (sinds Caesar) onder Romeins bestuur en een sterk geromaniseerd gebied, cultuur, bestuur, economie, taal en geloof
Nadere informatieDe opkomst van het christendom
De opkomst van het christendom Goden in het Romeinse Rijk Net als de Egyptenaren, Grieken en Germanen geloofden de Romeinen in veel goden. Apollo De belangrijkste waren de staatsgoden zoals Jupiter en
Nadere informatieOnderzoeksvraag; welke motieven leidden in de middeleeuwen tot de kruistochten?
Onderzoeksvraag; welke motieven leidden in de middeleeuwen tot de kruistochten? Rond 1080 bedreigen de minder tolerante Seldjoeken Constantinopel. Het werd voor christelijke pelgrims steeds moeilijker
Nadere informatieBrandaan. Geschiedenis LESBOEK THEMA 4 LES 5
Brandaan Geschiedenis LESBOEK THEMA 4 LES 5 7 Brandaan het verhaal 4 Brandaan heeft een plan en vindt eindelijk Katerina terug 90 Ze heet Katerina, zegt Brandaan tegen zijn zus. Dette zit op de rand van
Nadere informatieTHEMA 4. Brandaan. Geschiedenis LESWIJZER
THEMA 4 7 Brandaan Geschiedenis LESWIJZER Brandaan Leswijzer Thema 4 Het leven in de stad Inhoud Themaopening 2 Les 1 4 Les 2 12 Les 3 20 Les 4 28 Omschrijving thema 36 Achtergrondinformatie bij het thema
Nadere informatieHet Frankische rijk. Bedreigd door de islam. Monniken en Ridders
prehistorie 32 oudheid 3000 v. Chr. 2500 v. Chr. 2000 v. Chr. 1500 v. Chr. Monniken en Ridders Het Frankische rijk Jos staat in een hoek van de kringloopwinkel in een grote doos te grabbelen. Hij rommelt
Nadere informatieFrederik Smekens Vak:Godsdienst Opdracht: de 7 deugden in het Christendom
Frederik Smekens Vak:Godsdienst Opdracht: de 7 deugden in het Christendom De zeven deugden bestaan al heel lang. Al sinds het begin van de mensheid. Adam zat alleen in het hemelse rijk. Hij verveelde zich
Nadere informatieToelichting beelden tijdbalk Argus Clou Geschiedenis groep 7
Toelichting beelden tijdbalk Argus Clou Geschiedenis groep 7 Hierbij treft u een toelichting aan bij de beelden die in de tijdbalk van Argus Clou Geschiedenis groep 7 zijn opgenomen. Inhoud Thema 1 Boze
Nadere informatieAntwoorden Geschiedenis Standensamenleving 1789 Frankrijk
Antwoorden Geschiedenis Standensamenleving 1789 Frankrijk Antwoorden door een scholier 927 woorden 22 april 2005 5,5 118 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Gechiedenis, par. 1 Vraag 1: Wat voor samenleving
Nadere informatieOpwindende ontdekkingen in oud-oosterhout! Wo uter is
rcheobode Opwindende ontdekkingen in oud-oosterhout! Wo uter is archeoloog. Hij hoort bij de groep archeologen die nu aan het opgraven is in Oosterhout in het gebied Vrachelen. Daar wordt over een jaar
Nadere informatieHET WERKPAARD VAN DE HANZE
HET WERKPAARD VAN DE HANZE Ter gelegenheid van de heropening van Stadsmuseum Harderwijk bieden wij u deze lesbrief aan. Deze bevat informatie over de Hanze en het paardgewichtje zodat u uw leerlingen kunt
Nadere informatieZiek zijn in de Middeleeuwen
Ziek zijn in de Middeleeuwen In de middeleeuwen was het leven niet altijd aangenaam. Een kleine groep mensen had de macht. Zij waren erg rijk. Voor de rest van de bevolking was het leven zwaar. Er was
Nadere informatieKinderkerstfeest van de Kindernevendienst 26 december Kerstverhaal
Kinderkerstfeest van de Kindernevendienst 26 december 2016 Kerstverhaal Heel lang geleden was er een jonge vrouw, Maria. Zij woonde in het dorpje Nazareth. Maria was een heel gewone vrouw, net zo gewoon
Nadere informatieEen heks reist nooit op een paard of in een koets. Zij vliegt door de lucht op een bezemsteel.
Boekverslag door. 2647 woorden 8 februari 2002 6.3 311 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inleiding Als je aan heksen denkt, is een heks meestal een lelijke oude vrouw. Ze heeft lang zwart, of grijs haar,
Nadere informatieOpdracht Geschiedenis De Franse Revolutie
Opdracht Geschiedenis De Franse Revolutie Opdracht door een scholier 3168 woorden 21 februari 2003 6 706 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inleiding Wij hebben voor het vak geschiedenis het hoofdstuk de
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2
Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2 Samenvatting door S. 1030 woorden 18 mei 2017 0 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Geschiedenis samenvatting H2 1: Wetenschappelijke Revolutie 17 e eeuw Kenmerken: Observeren
Nadere informatie2. Bourtange I. Kijk naar het plaatje en lees bovenstaande titel. Waar zou de luistertekst over gaan? Kruis het juiste antwoord aan.
2. Bourtange I. Kijk naar het plaatje en lees bovenstaande titel. Waar zou de luistertekst over gaan? Kruis het juiste antwoord aan. 1. Boeren gebruiken een tang om de nagels van hanen bij te knippen.
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 4
Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 4 Samenvatting door S. 1924 woorden 26 januari 2015 6,1 8 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo 4.1 De steden komen weer tot bloei De opkomst van de handel In
Nadere informatieTIJD VAN MONNIKEN EN RIDDERS. 732: Karel Martel verslaat de Arabieren bij Poitiers
Monniken en Ridders Het Frankische rijk TIJD VAN MONNIKEN EN RIDDERS 400 500 700 600 800 732: Karel Martel verslaat de Arabieren bij Poitiers 1000 500 732: Karel de Grote overlijdt en wordt begraven te
Nadere informatie5,3. Werkstuk door een scholier 1518 woorden 22 juni keer beoordeeld. Geschiedenis
Werkstuk door een scholier 1518 woorden 22 juni 2003 5,3 69 keer beoordeeld Vak Geschiedenis De opdracht: We moesten opzoek gaan naar vijf sites die over hekserij gingen. We moesten zoeken naar de woorden
Nadere informatieLes 1: Kinderarbeid. Bedelende jongen
Les 1: Kinderarbeid Les 1: Kinderarbeid Het fenomeen kinderarbeid Kinderarbeid bestaat al net zolang als de mensheid bestaat. In de prehistorie gingen kinderen vaak mee op jacht of hielpen ze bij het verzamelen
Nadere informatieHet verhaal van de schepping (Genesis 1 en 2)
Het verhaal van de schepping (Genesis 1 en 2) Toen God begon met zijn schepping, was het donker en leeg. Maar God zei: Laat er licht zijn! En opeens was er licht. Nu was het niet donker meer, maar nog
Nadere informatieLesbrief Iedereen betaalt belasting
Lesbrief Iedereen betaalt belasting inleiding Iedereen betaalt belasting» waar komt het geld vandaan?» waar gaat het geld naar toe?» nederland, europa en de wereld» Iedereen betaalt belasting 1 Iedereen
Nadere informatieWerkstuk Geschiedenis Franse Revolutie
Werkstuk Geschiedenis Franse Revolutie Werkstuk door een scholier 2119 woorden 15 april 2004 4,1 38 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inleiding In nu volgend werkstuk ga ik proberen de vraag: Ging het slecht
Nadere informatie5 De tijd van steden en staten
t g k 1 S I N E D CHIE ouw GESor de onderb vo OE B K R WE K 5 De tijd van steden en staten Planner Oriëntatie Te doen Te doen datum klaar Datum klaar Score oefentoets Score Score overig Oriëntatie op de
Nadere informatieNaam: FLORIS DE VIJFDE
Naam: FLORIS DE VIJFDE Floris V leefde van 1256 tot 1296. Hij was een graaf, een edelman. Nederland zag er in de tijd van Floris V heel anders uit dan nu. Er woonden weinig mensen. Verschillende edelen
Nadere informatieNaam: INDIA EN ARMOEDE
Naam: INDIA EN ARMOEDE In India is het verschil tussen arme en rijke mensen erg groot. Een klein deel van de Indiërs is heel rijk. Maar de meeste mensen zijn er erg arm. Ze werken hard voor weinig geld
Nadere informatieFeodalisme hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.
Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 15 December 2016 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/62228 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken
Nadere informatie3. Van wie is de kreet? 4. Wat wil Albor met het zwijntje doen?
Lees het verhaal over de Albor de jager. Albor is de jongste van de 5 jagers. De speer van Albor is van vuursteen. De jagers vinden een spoor van een hert Het spoor is vers, het hert is dichtbij. De jagers
Nadere informatie100% Romeins. op zoek naar de Romein in jezelf
100% Romeins op zoek naar de Romein in jezelf 1 Wist je dat alle voorwerpen op deze tentoonstel- hoi, dit is de route, begin bij leger, dan door naar haard en huis en zo verder. dit is de 2e verdieping
Nadere informatie