Twee workshops (waarvan vandaag de eerste en in oktober 2012 de tweede).

Transcriptie

1 1

2 2

3 Er zijn in Nederland 100+ gemeenten met camera s voor openbare orde en veiligheid. Waarschijnlijk zijn er zo n camera s op straat van de overheid. In uitgaansgebieden, stations, winkelgebieden, parkeerterreinen en woonwijken. Ontwerp speelt nauwelijks een rol. Ophangen en klaar! Soms is er zelfs geen tijd om de eigen gemeentelijke vergunningenprocedure te doorlopen. Projectleiders in steden lopen zelf ook wel eens verbaasd over straat: Heb ik dit gedaan? 3

4 Dit project kreeg subsidie van het ministerie van Veiligheid en Justitie. Het bestaat uit deze delen: Twee workshops (waarvan vandaag de eerste en in oktober 2012 de tweede). Een literatuuronderzoek Een virtuele bundel door tien auteurs Een concreet stappenplan voor gemeenten (de gemeente Hoorn laat ons over de schouder meekijken) 4

5 Het literatuuronderzoek leverde honderden hits op, maar meestal gaat design over technisch design. Niet over de impact op voorbijgangers of kwaadwillende subjecten. Er bleven maar 36 publicaties over en die gingen vaak over de theorieen van Jacobs en Newman. Het idee is dat het goed is als er in een stad veel ogen zijn: dan gedragen mensen zich netjes. De cruciale vraag is dan: is een camera een oog? En is dat een vriendelijk oog van een aardige buurman of een streng oog van een politieagent? 5

6 Er zijn eigenlijk vier manieren om een gebied veiliger te maken: Fort Gated community met muren, poorten, uitsluiting door toegangscontrole, formeel toezicht Panopticon Cameratoezicht, zichtbaar toezicht door politie, bewakers iedereen let op Regulatory Cameratoezicht, verborgen toezichthouders, expliciete regels en afspraken, openingstijden Geanimeerd Veel mensen aanwezig, veel activiteiten, verwelkomende ambiance, 24 uurs economie, natuurlijke surveillance 6

7 Camera s kunnen verschillend werken. In bovenstaand voorbeeld zien we dezelfde straat zes keer. De bovenste rij zonder camera, de onderste rij met camera. De linker kolom zonder mensen, de middelste kolom met een lezende vrouw, de rechter kolom met een kale man. Een grote groep mensen kreeg een van deze foto s te zien met daarbij de vraag of ze er in hun eente door zouden durven lopen. Rechtsonder was het meest eng (kale man met camera). Daarna linksboven (lege straat zonder camera). Linksonder (leeg met camera) en rechtsboven (kale man zonder camera) voelden relatief veilig. Een straat met camera en kale man voelt dus onveilig, maar als er geen camera hangt wordt die kale man minder eng. Een lege straat zonder camera voelt onveilig, maar als er een camera hangt wordt het beter. Een derde van de mensen die de foto rechtsonder zagen wisten overigens achteraf niet meer dat er een camera hing; het was dus geen bewuste afweging. Het is moeilijk om op basis van dit soort onderzoek conclusies te trekken over echte straten: het is maar een foto-onderzoek. Maar het is interessant om op deze manier over camera s na te denken. Wellicht wordt een camera goed of slecht door de situatie. En een kale man wordt eng of okee als er wel of geen camera bij hangt. 7

8 Inbrekers reageren vast ook anders op camera s dan hangjongeren of winkelend publiek. In elk geval kan op de vraag wat het beste ontwerp is niet één antwoord worden gegeven. Dit hangt af van de doelgroep, het gebied en het doel. 7

9 Er is één onderzoek gedaan in Nederland - naar het effect van ontwerp van de camera zelf op het gevoel van veiligheid. Deze gele camera van de NS voelde minder eng dan de gewone rechte camera die overal hangt. Het was minder een big brother camera. 8

10 Deze mensen leveren een bijdrage aan de bundel die gepubliceerd zal gaan worden. 9

11 Dit zijn enkele van hun invalshoeken. 10