Werkstuk Maatschappijleer Amnestie

Transcriptie

1 Werkstuk Maatschappijleer Amnestie Werkstuk door een scholier 4788 woorden 8 juni keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Waar is Amnesty tegen... het opsluiten van gewetensgevangenen Dit zijn mensen die worden opgepakt vanwege hun etnische afkomst, geslacht, huidskleur of taal, vanwege hun politieke, godsdienstige of andere mening, die geen geweld hebben gebruikt of gepropageerd. de doodstraf Amnesty is altijd tegen de doodstraf, omdat deze straf het recht op leven ontkent. Deze straf kan nooit worden teruggedraaid. Ook het wachten totdat de straf wordt uitgevoerd, is een vreselijke, onmenselijke kwelling. De doodstraf komt nog in 106 landen in de wetgeving voor. verdwijning Als iemand verdwijnt is hij vaak opgepakt zonder proces of aanklacht. De regeringen ontkennen vaak elke betrokkenheid. Iemand die verdwenen is heeft daarom geen rechten. Hij kan dus gemarteld of gedood worden zonder dat iemand aansprakelijk te stellen is. marteling Mensen worden vaak gemarteld om bekentenissen af te dwingen of vrienden te verraden. Ook familieleden van een politieke activist worden gemarteld voor informatie. Meestal is het zo dat regeringen geen opdracht geven om te martelen, maar ook niets ondernemen om martelen te voorkomen. politieke moorden Amnesty probeert door middel van brieven meer te weten te komen over verdwenen of vermaarde personen. Als er sprake is van een politieke moord vraagt Amnesty de regering om een openbaar onderzoek, zodat de schuldigen gestraft kunnen worden. 1. Werkterrein 1.1. Wat is het werkterrein van AI? Amnesty International is een onafhankelijke, wereldwijde organisatie die werkt voor de vrijlating van gewetensgevangenen eerlijke processen binnen redelijke termijn voor alle politieke gevangenen afschaffing van marteling en van de doodstraf en verzet tegen politieke moorden en 'verdwijningen'. Naast het strijden tegen deze schendingen van enkele specifieke mensenrechten, zet Amnesty zich in voor Pagina 1 van 11

2 de promotie van alle mensenrechten, zoals vastgelegd in de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens Waarom zet AI zich niet in voor sociale en economische rechten? AI heeft gekozen voor een klein, overzichtelijk en werkbaar werkterrein. Er zijn veel verschillende mensenrechten en gelukkig bestaan er andere organisaties die toezicht houden op andere mensenrechten, zoals het recht op voeding of scholing. AI heeft expertise op haar beperkte werkterrein. Alle mensenrechten in het werkterrein opnemen zou te veel menskracht en geld vergen, ten koste gaan van de diepgang, en daardoor niet effectief meer zijn. Amnesty vindt wel dat politieke en burgerrechten onlosmakelijk samenhangen met economische en sociale rechten, en zet zich daarom in voor de promotie van alle mensenrechten in het algemeen Helpt AI gevangenen die geweld hebben gebruikt? AI vraagt geen onvoorwaardelijke en onmiddellijke vrijlating voor gevangenen die geweld hebben gepleegd. AI protesteert wel in alle gevallen tegen marteling of doodstraf. Verder waakt AI erover dat alle politieke gevangenen, ook zij die mogelijk geweld hebben gebruikt, eerlijk en binnen redelijke termijnen worden berecht Wat is het verschil tussen een gewetensgevangene en een politieke gevangene? Een politieke gevangene is iemand die gevangen wordt gezet vanwege zijn etnische afkomst, sexe of sexuele geaardheid, huidskleur, taal, nationale of sociale afkomst, economische status, geboorte of andere status. Een gewetensgevangene is iemand die een politieke gevangene is én geen geweld heeft gebruikt of gepropageerd. Amnesty onderscheidt dus gewetensgevangenen als een subkategorie van politieke gevangenen. Een regering heeft geen enkel recht een gewetensgevangene vast te houden, terwijl zij mogelijk wel terecht iemand die om politieke redenen geweld heeft gebruikt kan berechten - voor het gebruik of propageren van geweld, niet voor de "politieke" redenen. Het proces moet dan wel voldoen aan internationale normen voor een eerlijk proces binnen redelijke termijn Waarom zet AI zich in voor mensen die wetten hebben overtreden? Bij het beoordelen van iedere situatie hanteert AI maar één norm: de internationaal erkende mensenrechten. Nationale wetten zijn vaak in strijd met deze internationale normen inzake de mensenrechten. Iemand kan bijvoorbeeld vakbondsactiviteiten ondernemen in een land waar dat volgens de wet van zijn land verboden is. AI zal dan voor zijn rechten opkomen, omdat de uitvoering van vakbondsactiviteiten een van de internationaal erkende mensenrechten is. Zo kunnen ook nationale wetten die de vrijheid van meningsuiting en demonstratie inperken, bijvoorbeeld onder het mom van staatsveiligheid, in strijd zijn met internationale normen. Daarnaast vindt Amnesty dat alle gevangenen, ook zij die wetten of internationale normen hebben overtreden, recht hebben op leven en een menswaardige behandeling, en daarom verzet zij zich in alle gevallen tegen doodstraf en marteling van gevangenen Spreekt AI ook groeperingen als IRA, PKK en Lichtend Pad aan op schending van de mensenrechten? Pagina 2 van 11

3 Ja, AI spreekt groeperingen aan die een bepaalde invloed/zelfbestuur hebben over een gebied, met name gewapende oppositiegroepen. Amnesty spreekt hen aan op schendingen en roept hen op de mensenrechten te respecteren tijdens een conflict. Ook deze groeperingen moeten zich houden aan de internationaal geaccepteerde normen betreffende mensenrechten. AI richt zich voor zover mogelijk rechtstreeks tot hen, met name als er mensen worden gegijzeld of gemarteld of als burgers doelbewust en willekeurig worden gedood Werkt AI ook voor homoseksuelen? Ja, AI werkt ook voor homoseksuele mannen en lesbische vrouwen (evenals voor biseksuelen en transseksuelen). Als iemand gevangen wordt genomen vanwege zijn/haar seksuele geaardheid dan zal Amnesty onmiddellijke en onvoorwaardelijke vrijlating vragen. Meerderjarige individuen die in de privésfeer seksueel contact hebben met meerderjarigen, mogen niet gevangen worden genomen. Ook verzet Amnesty zich tegen vervolging van mensen die zich openlijk voor gelijke rechten van homoseksuelen inzetten. Een overzicht van de internationale stand van zaken en de Amnesty-activiteiten voor homoseksuelen is te vinden in de publicatie Breaking the Silence (1997), verkrijgbaar bij het secretariaat Werkt AI ook voor vluchtelingen? AI vraagt bescherming voor mensen die vluchten omdat zij te vrezen hebben voor schending van hun mensenrechten. De afdelingen van Amnesty in de diverse landen in de wereld geven informatie aan hun regering over de politieke situatie in een bepaald land en staan de asielzoekers (en hun advocaten) terzijde als zij asiel vragen, bijvoorbeeld met informatie over de situatie in het land van herkomst, of met onafhankelijke medische onderzoeken Wat heeft AI gedaan tegen de Apartheid in Zuid-Afrika? Amnesty heeft Apartheid als staatsvorm nooit afgewezen, maar wel de gevolgen van Apartheid aan de kaak gesteld. De organisatie doet geen uitspraken over regeringsvormen (dus ook niet over bijvoorbeeld dictaturen), maar wel over de gevolgen van bepaalde maatregelen voor de mensenrechten, die voortkomen uit die regeringsvorm. Zie ook Doodstraf Waarom is Amnesty International in alle gevallen tegen de doodstraf? Amnesty International beschouwt de doodstraf als een ernstige schending van de rechten van de mens. De doodstraf is een schending van het recht op leven en het recht om niet wreed, onmenselijk en vernederend te worden behandeld of bestraft. Deze rechten staan in de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens, die voor ieder mens geldt en die door alle landen van de Verenigde Naties wordt onderschreven Is de doodstraf niet noodzakelijk om misdaad te bestrijden? Nee. Doodstraf schrikt misdaad niet af. Het aantal moorden of drugshandel of verkrachtingen wordt er niet door verminderd. Onderzoek heeft bij herhaling geen bewijs kunnen leveren voor de opvatting dat de doodstraf een grotere afschrikwekkende werking zou hebben dan bijvoorbeeld langdurige Pagina 3 van 11

4 gevangenisstraf Worden ook onschuldigen geëxecuteerd? Dat onschuldigen geëxecuteerd kunnen worden is in de geschiedenis maar al te vaak gebleken. Rechtspraak is mensenwerk, overal ter wereld. De doodstraf wordt bovendien in een groot aantal landen opgelegd aan mensen op grond van hun politieke of religieuze opvattingen of etnische afkomst, vaak ook zonder eerlijk proces en zonder goede verdediging. En de doodstraf is onherroepelijk en onomkeerbaar - herstel van fouten is onmogelijk Is de doodstraf niet alleen voor heel ernstige misdaden? Nee. Er zijn landen waar men de doodstraf kan krijgen voor economische misdrijven zoals fraude, omkoping, valsemunterij, diefstal, of smokkel. In een aantal Islamitische landen kunnen prostitutie of buitenechtelijke sexuele relaties met de dood worden bestraft. In bijvoorbeeld China is het smokkelen van panda's een 'halsmisdaad', evenals vele economische misdrijven, zoals corruptie. Wat een 'heel ernstig misdrijf' is, verschilt per land Is de doodstraf niet goedkoper dan levenslang? De doodstraf lijkt weliswaar goedkoper dan levenslang, maar als een staat een zorgvuldige procedure wil volgen waarin de doodstraf kan worden opgelegd, dan moet die rechtsgang met zoveel waarborgen omkleed zijn - en daarmee zo lang duren - dat de kosten zeer aanzienlijk zijn. De doodstraf kan daarom zelfs duurder zijn dan levenslang. Overigens vindt Amnesty dat het feit of een bepaalde straf mogelijk goedkoper is nooit mag meespelen bij een zo fundamentele beslissing als het beschikken over iemands leven Is Amnesty een pacifistische organisatie? Nee. Amnesty spreekt zich niet in alle gevallen tegen geweld uit. Er kunnen zich situaties voordoen waarin het gebruik van geweld gerechtvaardigd kan zijn (het moet dan in elk geval wel proportioneel zijn, en er mogen geen geweldloze alternatieven voorhanden zijn). 2. Organisatie 2.1. Is AI een politieke organisatie? Ja en nee. AI is een organisatie die een sterke politieke lobby voert. Amnesty houdt zich intensief bezig met benadering en advisering van diverse regeringen en VN-commissies. In dat opzicht is Amnesty een politieke organisatie. Wel is Amnesty onpartijdig: zij heeft geen voorkeur voor bepaalde politieke systemen of ideologieën, en is daarom geen politiek-gekleurde organisatie Hoe internationaal is AI? AI is een wereldwijde beweging met afdelingen in 54 landen (waaronder 33 in Latijns Amerika en de Caraïben, Afrika, Azië, het Midden Oosten en Centraal Europa) en meer dan 1,1 miljoen leden in meer dan 100 landen. Het internationaal secretariaat bevindt zich in Londen. De omvang en organisatie van de afdelingen verschillen onderling sterk: sommige afdelingen hebben duizenden leden, een landelijk Pagina 4 van 11

5 secretariaat met een vaste staf en honderden plaatselijke groepen verspreid over het hele land. In andere landen hebben afdelingen een klein aantal leden en beperkte Amnesty baseert haar werk op de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens, een verklaring die is aangenomen door alle lidstaten van de Verenigde Naties. 2.3 Hoe komt AI aan haar geld? Amnesty is een onafhankelijke organisatie. Zij krijgt contributies en giften van leden, donateurs en sympathisanten (giro tnv AI te Amsterdam); ook krijgt de organisatie vaak donaties uit legaten en erfenissen. AI neemt geen geld aan van overheden. Ze accepteert van het bedrijfsleven giften tot gulden, zonder de plicht dit ergens te vermelden En waar geeft AI het aan uit? Amnesty drijft voornamelijk op vrijwilligers, maar ze heeft daarnaast een betaalde staf (zie 2.6.). Geld gaat verder naar campagnes, onderzoek, informatie-materiaal, publicaties, en de ontwikkeling van Amnesty in niet-westerse landen. Ook kent de organisatie een relief-fonds, waarmee bijvoorbeeld gezinnen kunnen worden geholpen als de kostwinner als gewetensgevangene gevangen zit. Zie ook Goed Besteed Hoeveel leden heeft AI? AI heeft wereldwijd ruim 1,1 miljoen leden en in Nederland (per 31 juli 1997) Hoeveel mensen werken er bij AI? In Nederland werken op het landelijk secretariaat in Amsterdam 180 medewerkers, waarvan tweederde op vrijwillige basis. Op het internationaal secretariaat in Londen werken zo'n 400 mensen (uit ruim 50 landen!), waarvan 95 vrijwilligers. In Nederland zijn verder 420 Amnesty-groepen actief; zij variëren van zo'n 2 tot 60 actieve leden per groep. Verder zijn er in Nederland 21 regiogroepen, 24 landencoördinatiegroepen, 7 beroepsgroepen en zo'n 60 jongerengroepen actief. Dat zijn in totaal zo'n 6000 vrijwilligers. Wereldwijd zijn er ruim Amnesty-groepen actief, naast allerlei school-, studenten- en beroepsgroepen Is AI een Westerse organisatie? Amnesty is een wereldwijde organisatie, met leden en afdelingen in alle continenten (zie 2.2.). Amnesty gaat uit van universele mensenrechten, die onafhankelijk van cultuur gelden. De Universele Verklaringen van de Rechten van de Mens, waarop AI zich baseert, is onderschreven door alle lidstaten van de Verenigde Naties. Hoewel de meeste leden en afdelingen van Amnesty in het Westen zijn, houdt de organisatie in haar werkterrein en activiteiten nadrukkelijk rekening met niet-westerse culturen. Amnesty gebruikt vier kerntalen: Engels, Frans, Spaans en Arabisch. 3. Activiteiten 3.1. Wat voort soort acties voert AI? Pagina 5 van 11

6 Amnesty kent een grote variëteit aan acties. Sommige worden uitgevoerd door individuele deelnemers, aan andere werken vooral de plaatselijke groepen, en aan nog weer andere werken vooral landelijk georganiseerde groepen of de landelijke en internationale kantoren. In de bliksemacties reageren individuele deelnemers heel snel - meestal per fax of telegram - op berichten over dreigende schendingen van mensenrechten, bijvoorbeeld als iemand is opgepakt en de vrees bestaat die hij of zij wordt gemarteld. Wereldwijd zijn er zo'n deelnemers in 85 landen aan het bliksemactienetwerk. Bij andere schrijfacties ligt de nadruk op een zo groot mogelijk aantal brieven. Alle lezers van Amnesty's maandblad Wordt Vervolgd worden elke maand opgeroepen een brief te schrijven voor enkele slachtoffers van een schending van de mensenrechten. Een veel groter scala aan schrijfacties wordt uitgevoerd door Amnesty-groepen die zich hebben gespecialiseerd op acties op een bepaald deel (een 'regio') van de wereld: de zogenaamde 'Regionaal Actie Netwerk-acties' (RAN-acties). Soms gaat 't ook om een ander type specialisatie, bijvoorbeeld op beroep: juristen schrijven over juridische kwesties, medici over zaken waarin de gezondheid van gevangenen gevaar loopt, en politieagenten schrijven naar collega's over hun betrokkenheid bij mensenrechtenschendingen. Een langduriger type actie wordt ondernomen door groepen die aan een taakdossier werken: actie voor één concreet doel, op basis van documentatie vanuit het internationale secretariaat in Londen. Een bekende vorm hiervan is de adoptie van een gewetensgevangene: Amnesty voert net zo lang actie tot de persoon is vrijgelaten. Maar het taakdossier kan ook actie betreffen voor een eerlijk proces of tegen marteling, 'verdwijning' of politieke moord. Amnesty kent ook acties en campagnes, waarbij de hele organisatie een aantal maanden tot een jaar lang extra aandacht geeft aan een bepaald land of onderwerp. In deze acties en campagnes wordt een scala aan activiteiten ondernomen, zowel op plaatselijk als op landelijk niveau, zoals voorlichting van het publiek, het versturen van (protest)brieven, het benaderen van andere instellingen of organisaties met het verzoek mee te doen, het benaderen van de media, en het inschakelen van de politiek Treedt AI op als bemiddelaar? Amnesty is soms gevraagd om op te treden als bemiddelaar tussen regeringen en oppositionele groeperingen. Zij kan dat niet doen. Haar werk bestaat eruit om specifieke schendingen van de mensenrechten aan de kaak te stellen, details hierover te publiceren en aanbevelingen te doen bij de verantwoordelijke regeringen. AI onderhandelt noch met regeringen, noch met oppositionele groeperingen. Wel adviseert Amnesty de Verenigde Naties, en kan zij als mensenrechten-deskundige geraadpleegd worden door regeringen en/of officiële instanties Werken AI-afdelingen ook tegen schendingen van mensenrechten in eigen land? Een AI-afdeling mag zich niet met schendingen in eigen land bezighouden. Dit om te voorkomen dat het werk van AI wordt beïnvloed door nationale politieke belangen. Ook wil de organisatie hiermee voorkomen dat mensen die zich namens AI richten tegen schendingen van mensenrechten in eigen land, gevaar lopen. Wel kunnen afdelingen bij hun regering aandringen op ondertekening van internationale mensenrechtenverdragen, op verbeteringen in de asielwetgeving en op afschaffing van de doodstraf; ook kunnen zij activiteiten ondernemen voor promotie van mensenrechten, zoals mensenrechteneducatie.. Voor welke landen werkt AI? Pagina 6 van 11

7 Amnesty werkt voor alle landen in de wereld waar mensenrechten worden geschonden. Het jaarboek 1997 vermeldt 149 landen (wat niet noodzakelijk betekent dat in niet-genoemde landen alles goed gaat). Amnesty streeft in haar onderzoek en acties naar wereldwijde dekking, wat betekent dat in principe elke schending van de mensenrechten een mogelijk doel is voor Amnesty. Het is natuurlijk (en helaas) in de praktijk ondoenlijk alle schendingen overal aan de kaak te stellen. Amnesty probeert in elk geval om van elk land waar mensenrechten worden geschonden jaarlijks een overzicht te geven en een rapport uit te brengen Nomineert AI mensenrechtenactivisten voor de Nobelprijs voor de Vrede? Nee. Amnesty heeft als Nobelprijswinnaar (1977) wel het recht mensen voor te dragen voor de Nobelprijs, maar wil niet de indruk wekken dat sommige mensen meer gedaan hebben voor de vrede dan anderen - dat is immers sterk afhankelijk van de nationale context waarin mensenrechtenactivisten opereren. Amnesty juicht natuurlijk wel de toekenning van de Nobelprijs voor de Vrede aan mensenrechtenactivisten toe Voert AI actie tegen bedrijven die actief zijn in landen die ernstig de mensenrechten schenden? Amnesty voert in de regel geen actie tegen bedrijven. Wel vindt Amnesty dat bedrijven een verantwoordelijkheid hebben voor naleving van mensenrechten. Bedrijven moeten maatregelen nemen om de mensenrechten te beschermen, bijvoorbeeld via een gedragscode waarin de volgende punten aan de orde komen. Bedrijven moeten zorg dragen voor naleving van de mensenrechten binnen het bedrijf (vrijheid van meningsuiting, vergadering, vakbondsactiviteiten). Verder mag een bedrijf niet meewerken aan mensenrechtenschendingen (export van wapens die voor marteling of doodstraf worden gebruikt, import van produkten die in gevangenissen of werkkampen zijn gemaakt), en kan een bedrijf in gesprekken met autoriteiten de mensenrechten aan de orde stellen. Amnesty is niet tegen het handelen met landen waar (ernstig) de mensenrechten worden geschonden, maar wijst bedrijven wel op hun verantwoordelijkheid. Klik hier voor een uitgebreider antwoord Protesteert AI tegen wapenleveranties? AI vraagt stopzetting van leveranties van goederen voor het militaire apparaat (en voor politie- en veiligheidsdiensten) aan landen waar de mensenrechten worden geschonden als er een redelijk vermoeden is dat er een direct verband bestaat tussen de leveranties en de schendingen. Dit is bijvoorbeeld het geval bij leveranties van wapens aan politie in een land waar vreedzame demonstraties door toedoen van de politie in bloedbaden eindigen, of apparatuur die voor marteling wordt gebruikt. Als er een indirect verband wordt vermoed, moet er een duidelijk bewijs worden geleverd van het gebruik van deze goederen bij het schenden van mensenrechten. Hierbij valt bijvoorbeeld te denken aan de levering van transportmiddelen of telecommunicatie-apparatuur Wat voor acties voert AI op het Internet? De homepage van het Landelijk Secretariaat bevat maandelijks voorbeeldbrieven die u kunt overschrijven (of uitprinten) en opsturen. Verder heeft Amnesty een mailinglijst voor haar internationale persberichten. Zie ook Pagina 7 van 11

8 Op 10 december 1997 startte een campagne voor de 50e verjaardag van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens. Hierin zit ook een actiecomponent voor Internet: u kunt op uw homepage een logo opnemen met de tekst van een artikel uit de UVRM en zodoende deze verklaring (nog) meer bekend maken. 4. Waarop baseert AI zich? 4.1. Hoe komt AI aan haar informatie? De Afdeling Onderzoek van het internationaal secretariaat van AI in Londen verzamelt en analyseert informatie over schendingen van mensenrechten in de hele wereld. Zij verkrijgt haar informatie op allerlei manieren: via berichten in de pers; via officiële berichten van autoriteiten of rechtbanken; door getuigenissen van (ex-)gevangenen, familieleden, vrienden en ooggetuigen; van advocaten, vluchtelingen en bijvoorbeeld religieuze instellingen; via missies van AI naar diverse landen. Al deze informatie wordt zorgvuldig bestudeerd en berichten uit verschillende bronnen worden met elkaar vergeleken Hoe betrouwbaar is die informatie? Amnesty bestudeert zorgvuldig de informatie die zij binnenkrijgt (wat voor soort informatie is het, waar komt het vandaan, hoe betrouwbaar is de bron). Pas als een bericht door (tenminste) twee onafhankelijke bronnen is bevestigd, komt Amnesty in actie. In veel gevallen is onafhankelijke bevestiging niet mogelijk; dan moet Amnesty de informatie laten liggen, of anders vermeldt zij het in rapporten met een slag om de arm ("volgens berichten", "een rapport beweert dat"). Informatie van Amnesty is uiterst zelden incorrect gebleken - een of twee keer in de afgelopen tien jaar. Regeringen doen wel vaak de rapporten van Amnesty af als "onzin", maar wijzen nooit op feitelijke onjuistheden in de rapporten Heeft AI een mening over politieke kleur of de heersende ideologie in een land? Amnesty heeft geen mening over regeringsvormen, politieke richting of ideologie. De organisatie is ook op dit punt onafhankelijk. Zij wijst elke regering, waar ook ter wereld, op haar verantwoordelijkheid voor het respecteren en beschermen van de mensenrechten. In het jaarboek van Amnesty staan landen die worden geleid door regeringen met alle mogelijke politieke achtergronden. Deze onpartijdige opstelling komt ook tot uitdrukking in de acties, persberichten, rapporten en andere publikaties van Amnesty Mengt AI zich niet in interne aangelegenheden van staten? De mensenrechten houden niet op bij de landsgrenzen. Zij zijn afgekondigd door de Verenigde Naties, gelden overal, en vrijwel alle landen ter wereld hebben plechtig beloofd er zich aan te zullen houden. Alle aangelegenheden die mensenrechtenschendingen betreffen zijn van belang voor AI en zij zal zich hierin willen mengen. Een regering zal soms snel zeggen dat iets een "interne aangelegenheid" is, maar een land mag en moet worden gehouden aan haar verplichting de mensenrechten te respecteren en beschermen voor zover deze in internationale verdragen zijn vastgesteld. Pagina 8 van 11

9 4.5. Doet Amnesty onderzoek ter plaatse? Amnesty stuurt regelmatig missies naar landen om onderzoek te doen. Dergelijke missies bestaan uit landenspecialisten en andere deskundigen, afhankelijk van de aard van het onderzoek. Amnesty doet nooit illegaal onderzoek, maar vraagt altijd toestemming voor een dergelijke missie. Er zijn landen (zoals Iran en China) die Amnesty niet toelaten, en daarom kan Amnesty daar geen onderzoek ter plaatse doen. In de eerste vijf maanden van 1997 stuurde Amnesty 53 missies naar 35 landen, waaronder Armenië, Duitsland, India, Thailand, Guatemala, de VS, Kenya, Swaziland en Israël. 5. Resultaat 5.1. Doet AI niet slechts aan symptoombestrijding? Er zijn mensen die op dit moment gevangen worden genomen, worden gemarteld, die 'verdwijnen' of in hun dodencel wachten op de voltrekking van de doodstraf. Voor deze mensen is het van (levens-)belang dat dergelijke schendingen onmiddellijk worden bestreden. Daar zet AI zich voor in. AI richt zich echter niet alleen tegen de mensenrechtenschendingen die nu worden begaan; zij gebruikt ook haar invloed om de mensenrechten in het algemeen te verbeteren, bijvoorbeeld door mensenrechteneducatie, en door te stimuleren dat staten internationale verdragen over de rechten van de mens ondertekenen. Ook ijvert Amnesty voor een permanent internationaal strafhof Heeft het werk van AI resultaat? Nou en of! Het werk van AI heeft gelukkig veel resultaat. Eén op de drie gewetensgevangenen die door AI zijn geadopteerd komt vroegtijdig vrij. Mede dankzij Amnesty is de doodstraf in sommige landen afgeschaft, en worden verdragen op het gebied van mensenrechten bewuster nageleefd. Het grote schrijfwerknetwerk van de leden van AI heeft een onschatbare waarde voor degenen die gevangen zitten. Veel (ex-) gevangenen hebben gezegd dat zij hun leven of vrijheid aan Amnesty te danken hebben. Uit brieven van gevangenen blijkt dat het voor hen een grote morele steun is om te weten dat mensen uit verschillende werelddelen van hun lot op de hoogte zijn en daar verbetering in proberen te brengen. 6. AI en ik 6.1. Wat kan ik doen voor AI? Iedereen kan AI helpen door geld te geven, lid te worden of mee te doen aan acties en campagnes. AI is voor haar werk afhankelijk van de tienduizenden vrijwilligers die op deze manier het werk ondersteunen (zie verder 3.1. en de homepage van Amnesty Nederland). Ook spreekbeurten, lezingen en discussiebijeenkomsten over Amnesty(-thema's) dragen bij aan bewustwording van mensenrechten. AI is ook gebaat bij legaten of erfenissen, omdat zij alleen door contributies en donaties kan werken Als ik een handtekening zet of een brief schrijf, kan ik dan later last krijgen van de regering? Nee. AI heeft nog nooit gehoord dat een petitie- of briefondertekenaar last heeft gekregen van een regering Ik wil misschien op vacantie naar land X. Raadt AI dat af? Pagina 9 van 11

10 Nee, Amnesty heeft geen mening over wel of niet naar een bepaald land op vakantie gaan. De organisatie vindt het wel belangrijk dat mensen die naar land X gaan zich op de hoogte stellen van de mensenrechtensituatie aldaar, om zelf geen gevaar te lopen en de mensen in dat land niet in gevaar te brengen. Alleen in gevallen waar een directe link bestaat tussen toerisme en schending van de mensenrechten (zoals in Burma, waar dwangarbeiders worden ingezet om onder erbarmelijke omstandigheden een toerisme-infrastructuur op te bouwen), vraagt Amnesty om goed te overwegen of u daar wel naar toe moet gaan - maar ook daar is de keus aan u. Amnesty stelt het overigens wel altijd op prijs als u tijdens een reis oog heeft voor de mensenrechten - bijvoorbeeld door informatie over mogelijke schendingen door te geven, of door terughoudend te zijn in gesprekken met de bevolking waar zij mogelijk last van kunnen krijgen (zoals door te praten over de onafhankijkheid van een bezet gebied) Ik wil graag werken bij AI. Kan dat? Dat kan, er zijn ca. 65 betaalde banen bij Amnesty International Nederland. Naast enkele regionale medewerkers werken zij allemaal op het secretariaat in Amsterdam. Voor de betaalde functies is specifieke (vak)kennis en vooral relevante werkervaring vereist, naast leidinggevende ervaring. Er zijn meer mogelijkheden voor vrijwilligerswerk bij Amnesty. Op het secretariaat in Amsterdam werken zo'n 120 vrijwilligers. Amnesty vraagt tenminste een beschikbaarheid van 20 uur per week gedurende minimaal een jaar. Voor andere vormen van vrijwilligerswerk, zie 3.1.en 6.1. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met de afdeling Personeel & Organisatie van het landelijk secretariaat; u kunt onder meer een informatiepakket voor vrijwilligerswerk opvragen. Personeelsadvertenties verschijnen in de landelijke dagbladen en zijn ook te vinden op de homepage van Amnesty Nederland Hoe kan ik mij op het Internet inzetten voor AI? U kunt zich op het Internet inzetten voor AI door: mee te doen met de actie van Amnesty op het Internet (zie 3.12.); op uw homepage te verwijzen naar pagina's van Amnesty, zoals de landelijke homepage en deze FAQ, en van de Amnesty-groep bij u in de buurt (zie 8.3.); op uw homepage mee te doen met de online-actie voor de 50e verjaardag van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens: plaats het logo en de tekst van een mensenrecht op uw homepage; u te abonneren op een elektronische nieuwsbrief van Amnesty Nederland; u te abonneren op de Engelstalige elektronische persberichten van Amnesty (opgave: stuur een bericht naar infomail@amnesty.org met tekst subscribe amnesty-l). 7. Feiten en cijfers 7.1. Waar worden de rechten van de mens het meest geschonden? AI maakt geen top 10 van mensenrechtenschenders. Vaak is het moeilijk of zelfs onmogelijk om een volledig beeld te krijgen van de mensenrechtenschendingen in een land. De methoden van onderdrukking en de gevolgen ervan verschillen van land tot land. In plaats van landen met elkaar te vergelijken, probeert AI een einde te maken aan schendingen van mensenrechten in ieder specifiek geval. Bovendien wisselt de situatie in een land nogal eens - deze kan soms sterk verbeteren of verslechteren. Pagina 10 van 11

11 7.2. Wat zijn de belangrijkste mensenrechtenverdragen? De Universele Verklaring van de Rechten van de Mens (UVRM) is het uitgangspunt van Amnesty. Hierin staan de meest primaire mensenrechten. Het is een beginselverklaring die op 10 december 1948 door de Verenigde Naties werd aangenomen, en die door alle leden van de VN wordt onderschreven. In 1966 werden met algemene stemmen door de Algemene Vergadering van de VN twee verdragen goedgekeurd die de UVRM nader uitwerken: het Internationaal Verdrag inzake Economische, Sociale en Culturele Rechten, en het Internationaal Verdrag inzake Burgerrechten en Politieke Rechten. Tezamen zijn zij bedoeld, en worden ook algemeen beschouwd, als een nadere uitwerking van de Universele Verklaring. De landen die deze verdragen hebben ondertekend en geratificeerd (bekrachtigd) nemen - en hierin gaan de verdragen een stap verder dan de UVRM - een juridische verplichting op zich om de bepalingen van die verdragen na te komen; de UVRM zelf is niet afdwingbaar. Naast deze wereldwijde verdragen, zijn er regionale verdragen, zoals het Europees Verdrag tot bescherming van de Rechten van de Mens en de fundamentele vrijheden (Rome, 1950) en het Afrikaans Handvest. Verder zijn er belangrijke verdragen op deelgebieden, zoals: Verdrag tegen foltering en andere wrede, onmenselijke of onterende behandeling of bestraffing (New York, 1984) Tweede Facultatieve Protocol bij het Internationaal Verdrag inzake Burgerrechten en Politieke Rechten, gericht op de afschaffing van de doodstraf (New York, 1989) Verdrag inzake de uitbanning van alle vormen van rassendiscriminatie (New York, 1966) Verdrag inzake de uitbanning van alle vormen van discriminatie van vrouwen (New York, 1979) Verdrage inzake de rechten van het kind (New York, 1989) Hoe kom ik te weten welk land welk verdrag heeft ondertekend? In het jaarboek dat Amnesty iedere zomer uitbrengt staat welk land partij is van welke verdragen (en protocollen daarbij). Die verdragen zijn (tussen haakjes het aantal landen dat partij is per eind 1996): Internationaal Verdrag inzake Economische, Sociale en Culturele Rechten (136) Internationaal Verdrag inzake Burgerrechten en Politieke Rechten (138) Eerste Facultatief Protocol bij het Internationaal Verdrag inzake Burgerrechten en Politieke Rechten (dat procedures instelt om zowel staten als individuen klachtrecht te geven) (92) Tweede Facultatieve Protocol bij het Internationaal Verdrag inzake Burgerrechten en Politieke Rechten, gericht op de afschaffing van de doodstraf (30) Verdrag betreffende de Status van Vluchtelingen (130) Protocol betreffende de Status van Vluchtelingen (129). Pagina 11 van 11