Het recht om mens te worden

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Het recht om mens te worden"

Transcriptie

1 Het recht om mens te worden Een onderzoek naar de hermeneutische visie van de Duitse godsdienstpedagoog Friedrich Schweitzer op religieuze opvoeding vanuit het kind Promotor Prof. Dr. Didier Pollefeyt Presentatie Dirk Declercq

2 Een getuigenis Leerlingen zijn niet gemotiveerd om een bijbels verhaal te dramatiseren want ze kunnen zich de situatie van het verhaal niet goed voorstellen de kloof tussen het leven van Jezus en de hedendaagse leefwereld is te groot

3 Enkele vragen vanuit de getuigenis Mislukking van de leerkracht? Is religieuze opvoeding nog mogelijk? Godsdienst herleid tot ethisch onderricht? Rol van de traditie? Kan de leerkracht anticiperen op de problemen?

4 Friedrich Schweitzer Loopbaan kleuterschool Studeert theologie, pedagogiek, psychologie, sociologie Tübingen, Zürich, Harvard Master of Theology Habilitation Theologie Decaan faculteit theologie - Tübingen

5 Overzicht van de presentatie 1. Zoeken naar een hedendaags model voor een religieuze opvoeding 2. Verhouding praxis-theorie door: empirie, hermeneutiek en kritiek 3. Met de levenservaring als het uitgangspunt 4. Het recht op religieuze begeleiding 5. In een didactisch proces

6 Overzicht van de presentatie 6. Confessioneel coöperatief onderricht 7. Rol van staat, kerk en school 8. De bijbel, onmisbaar in de hedendaagse religiepedagogiek 9. Conclusie

7 1. Zoeken naar een hedendaags model voor een religieuze opvoeding Kloof tussen traditie en hedendaagse cultuur Gevolg: spanningen, conflicten Paradigma van de praktische theologie: praxis - theorie

8 2. Verhouding praxis theorie door: empirie, hermeneutiek en kritiek Praktische theologie werkt op drie terreinen: empirie: levensverhaal hermeneutiek: verklaren kritiek: confronteren

9 3. Met de levenservaring als het uitgangspunt Religiepedagogiek als handelingsveld van de praktische theologie Contextuele levenservaring als uitgangspunt van de religiepedagogiek

10 4. Het recht op religieuze begeleiding Het kind interpreteert een geheimvolle wereld Ervaren is leren, leren is ervaren De religieuze begeleiding brengt de traditie binnen de ervaring Het interpreterende kind als actief subject

11 5. In een didactisch proces: de elementarisering Hermeneutiek bepaalt de didactiek De elementarisering als een open didactisch model dat communicatie beoogt tussen de inhoud en de beleving

12 6. Confessioneel coöperatief religieonderricht Religieuze diversiteit Het confessioneel religieonderricht faalt Confessioneel coöperatief religieonderricht leidt tot een groter reflexief bewustzijn, verdraagzaamheid en vrede

13 7. Rol van staat, kerk en school Europa: verder gaan dan de neutraliteitspolitiek School: leer- en ervaringsruimte Kerk: antwoorden op maatschappelijke vragen en problemen

14 8. De bijbel, onmisbaar in de hedendaagse religiepedagogiek Geen kinderboek Belang van de rijke leeromgeving In het verhaal stappen of niet: de keuze is aan het kind

15 9. Conclusie Antwoord op de bezorgdheden vanuit het getuigenis Beleving van de leerlingen als uitgangspunt Verbeelding stimuleren Correlatie moet niet lukken Conflict als bouwsteen in de ontwikkeling van de persoonlijkheid

16 9. Conclusie God heeft het recht op zich te openbaren Het model van de hermeneutiek als voorverstaan voor de religiepedagogiek biedt vele kansen Waarschuwing tegen een te activistische religiepedagogiek God heeft het recht om zich te openbaren

I N F O R M A T I E B R O C H U R E

I N F O R M A T I E B R O C H U R E I N F O R M A T I E B R O C H U R E BESTE OUDERS Het is de droom van ieder van ons dat onze kinderen en jongeren zich ontplooien tot fijne mensen die in staat zijn later hun eigen weg te gaan. Daarbij

Nadere informatie

Toegerust worden om te dienen

Toegerust worden om te dienen Toegerust worden om te dienen Module 1 Uitleg en aansporing Brieven van Paulus Millenniumversie Juni 2007 Door Dr Bennie Wolvaardt Copyright Bennie Wolvaardt 1995-2007 Vertaling: Hannie Tijman-Logtenberg

Nadere informatie

Anders opvoeden. Opvoeden evolueert. Opvoeden in een multiculturele context.

Anders opvoeden. Opvoeden evolueert. Opvoeden in een multiculturele context. Kenniscentrum Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen Anders opvoeden. Opvoeden evolueert. Opvoeden in een multiculturele context. Naïma Lafrarchi EXPOO Brussel 10 december 2015 1 OVERZICHT - Inleiding

Nadere informatie

NEEN JOS WOUTERS, directeur basisschool De Horizon in Beringen-Mijn.

NEEN JOS WOUTERS, directeur basisschool De Horizon in Beringen-Mijn. HollandseHoogte DE STANDAARD 14 BINNENLAND DONDERDAG 17 JUNI 2010 Kan De overste van de Broeders van Liefde, broeder René Stockman, pleit in Tertio voor lessen islamitische godsdienst in katholieke scholen

Nadere informatie

Gids voor de leraar rooms-katholieke godsdienst

Gids voor de leraar rooms-katholieke godsdienst Gids voor de leraar rooms-katholieke godsdienst 1 1 Waarom heet dit vak Rooms-katholieke Godsdienst? Niet neutraal Specifiek mensbeeld Stevige vorming vereist Kennis van de Spreken vanuit eigen levensbeschouwing,

Nadere informatie

Pagina. Inhoud van Module 1

Pagina. Inhoud van Module 1 Inhoud van Module 1 Uitleg en oproep: De brieven van Paulus Opleidingsfilosofie [3] Hoe wordt de opleiding gegeven [11] Over module 1 [15] 1. Hoe en waarom kwam de Bijbel tot stand 1:1 2. Hoe God nu door

Nadere informatie

Imam / islamitisch geestelijk werker

Imam / islamitisch geestelijk werker Imam / islamitisch geestelijk werker Rimke van der Veer Rasit Bal 10 april 2008 1 Inhoudsopgave 1.Wat ging er aan vooraf 2.Intentieverklaring 3.Projectgroep en stuurgroep 4.Resultaten 2006 / Speerpunten

Nadere informatie

ONS EIGEN OPVOEDINGS- PROJECT

ONS EIGEN OPVOEDINGS- PROJECT VRIJE KLEUTERSCHOOL PAGADDER SINT-MAARTENLAAN 6 3550 HEUSDEN-ZOLDER ' +! 011 / 57 26 30 0476 36 26 30 : info@vkspagadder.be website : www.pagadder.info ONS EIGEN OPVOEDINGS- PROJECT Als katholieke school

Nadere informatie

Levensbeschouwelijke vakken op school. Informatiebrochure

Levensbeschouwelijke vakken op school. Informatiebrochure Levensbeschowelijke vakken op school Informatiebrochre Beste oders Het is de droom van ieder van ons dat onze kinderen zich ontplooien tot fijne mensen die in staat zijn later hn eigen weg te gaan. Daarbij

Nadere informatie

Geestelijke verzorging kan niet zonder theologie Een reactie op Pitstra & Zock

Geestelijke verzorging kan niet zonder theologie Een reactie op Pitstra & Zock Geestelijke verzorging kan niet zonder theologie Een reactie op Pitstra & Zock R.Ruard Ganzevoort In: Een van de auteurs van het boek Zorg voor het verhaal reageert op het voorgaande artikel van Pitstra

Nadere informatie

De e b oo o m Paper Inleiding Praktische Theologie B.J. van Luijk Maart 2004

De e b oo o m Paper Inleiding Praktische Theologie B.J. van Luijk Maart 2004 De boom Paper Inleiding Praktische Theologie B.J. van Luijk 0327859 Maart 2004 De inleiding Deze paper zal als eindwerkstuk geschreven worden voor het vak Inleiding in de Praktische Theologie (PT) voor

Nadere informatie

Levensbeschouwelijke vakken. Stedelijk Onderwijs - Basisonderwijs

Levensbeschouwelijke vakken. Stedelijk Onderwijs - Basisonderwijs Levensbeschouwelijke vakken Stedelijk Onderwijs - Basisonderwijs Beste ouders, Het is de droom van ieder van ons dat onze kinderen zich ontplooien tot fijne mensen die in staat zijn later hun eigen weg

Nadere informatie

Inspectie RK Godsdienst Griet Liebens 0486/724946 griet.liebens@telenet.be

Inspectie RK Godsdienst Griet Liebens 0486/724946 griet.liebens@telenet.be 1 inspectie-begeleiding RK godsdienst basisonderwijs Tulpinstraat 75 3500 Kiewit-Hasselt 011 264408 godsdienstbao@dodhasselt.be Collegiale consultatie Godsdienst Lager onderwijs Rijkhoven Kleine Spouwen

Nadere informatie

Wat is Samsam? SAMSAM, AMSTERDAM JULI 2015

Wat is Samsam? SAMSAM, AMSTERDAM JULI 2015 Wat is Samsam? SAMSAM, AMSTERDAM JULI 2015 2/9 Samsam is een educatief platform voor wereldwijze kinderen. Samsam wil bijdragen aan de ontwikkeling en opvoeding van kinderen tot wereldburgers. Wereldburgers

Nadere informatie

Missie school Vanuit onze visie op het onderwijs volgt onze missie met BRON-waarden:

Missie school Vanuit onze visie op het onderwijs volgt onze missie met BRON-waarden: Missie en visie Basisschool met de Bijbel Bij de Bron is één van de tien scholen uitgaande van de Vereniging tot Stichting en Instandhouding van Scholen voor Christelijk Nationaal Schoolonderwijs te Putten.

Nadere informatie

Vernieuwing van je denken. Philip Nunn Conferentie Voorburg 24 oktober 2018

Vernieuwing van je denken. Philip Nunn Conferentie Voorburg 24 oktober 2018 Vernieuwing van je denken Philip Nunn Conferentie Voorburg 24 oktober 2018 1 Wat doe je als wat je voelt bots met wat je denkt? 2 METAMORFOSE Romeinen 12:2 TELOS En wordt niet gelijkvormig aan deze wereld,

Nadere informatie

Voorstelling leerplan godsdienst kleuter- lager en buitengewoononderwijs. enkele klemtonen. Elementen van visie

Voorstelling leerplan godsdienst kleuter- lager en buitengewoononderwijs. enkele klemtonen. Elementen van visie Voorstelling leerplan godsdienst kleuter- lager en buitengewoononderwijs enkele klemtonen Elementen van visie In juli 1996 als basis voor leerplannen door de bisschoppen aanvaard De context: een geseculariseerde

Nadere informatie

Module Wereldgodsdiensten, sekten & stromingen en bewegingen basisprogramma leerjaar 1 drs. J.J. Grandia

Module Wereldgodsdiensten, sekten & stromingen en bewegingen basisprogramma leerjaar 1 drs. J.J. Grandia Module Wereldgodsdiensten, sekten & stromingen en bewegingen basisprogramma leerjaar 1 drs. J.J. Grandia ORIËNTATIE 1. Titel van de module Judaïca 2. Introductie In deze module gaat het over de basishouding

Nadere informatie

Stichting Sint Paulus Instituut. Plan. De Lepelaar MT, Dronten KvK:

Stichting Sint Paulus Instituut. Plan. De Lepelaar MT, Dronten KvK: Stichting Sint Paulus Instituut Plan De Lepelaar 8 8251 MT, Dronten KvK: 65263820 Inhoudsopgave Algemene gegevens 3 Inleiding 3 Aanleiding en belang 3 Missie 4 Doelgroepen 4 Rechtsvorm 5 Projecten 5 2

Nadere informatie

PROCESDOEL 2 MOREEL DENKEN TEGEN ONVERSCHILLIGHEID, VOOR BETROKKENHEID

PROCESDOEL 2 MOREEL DENKEN TEGEN ONVERSCHILLIGHEID, VOOR BETROKKENHEID PROCESDOEL 2 MOREEL DENKEN TEGEN ONVERSCHILLIGHEID, VOOR BETROKKENHEID Bijzondere procesdoelen 2.1 Exploreren, verkennen en integreren van waarden 2.2 Ontdekken van morele problemen 2.3 Ontwikkelen van

Nadere informatie

ACTUALISATIE LEERPLAN 1 SEPTEMBER 2019

ACTUALISATIE LEERPLAN 1 SEPTEMBER 2019 ACTUALISATIE LEERPLAN 1 SEPTEMBER 2019 3 BASISDOELEN Zich bewust worden van en zich levensbeschouwelijk uitgedaagd weten door de pluraliteit van zinaanbod (levensbeschouwingen) in onze hedendaagse leefwereld

Nadere informatie

Academische opleiding tot boeddhistisch geestelijk verzorger

Academische opleiding tot boeddhistisch geestelijk verzorger Academische opleiding tot boeddhistisch geestelijk verzorger André van der Braak, 21 februari 2013 N.B. Dit is een levend document dat een werk in uitvoering is. Deze beschrijving van de opleiding kan

Nadere informatie

Vijf opdrachten voor het Katholiek Basisonderwijs in Vlaanderen

Vijf opdrachten voor het Katholiek Basisonderwijs in Vlaanderen Vijf opdrachten voor het Katholiek Basisonderwijs in Vlaanderen 1. Werken aan een schooleigen christelijke identiteit 2. Werken aan een geïntegreerd onderwijsinhoudelijk aanbod 3. Werken aan een stimulerend

Nadere informatie

ONS EIGEN OPVOEDINGSPROJECT

ONS EIGEN OPVOEDINGSPROJECT ONS EIGEN OPVOEDINGSPROJECT 1 INHOUDSOPGAVE Pedagogisch project Opdracht 1 Werken aan de schooleigen christelijke identiteit 3 Opdracht 2 Werken aan een degelijk en samenhangend onderwijsinhoudelijk aanbod.

Nadere informatie

Is een Europese islam mogelijk?

Is een Europese islam mogelijk? Brahim Laytouss Imam, islam theoloog Is een Europese islam mogelijk? De islam is steeds prominenter aanwezig in de Europese samenlevingen, zoveel is duidelijk. Maar islamitisch extremisme en religieus

Nadere informatie

De toekomst van Edward Schillebeeckx theologie Stephan van Erp, universitair docent systematische theologie, Radboud Universiteit Nijmegen

De toekomst van Edward Schillebeeckx theologie Stephan van Erp, universitair docent systematische theologie, Radboud Universiteit Nijmegen De toekomst van Edward Schillebeeckx theologie Stephan van Erp, universitair docent systematische theologie, Radboud Universiteit Nijmegen Geachte rector, monseigneurs, dames en heren, Wie de nalatenschap

Nadere informatie

Godsdienstonderwijs vandaag

Godsdienstonderwijs vandaag Godsdienstonderwijs vandaag Vragen stellen is belangrijker dan antwoorden geven Sabien Lagrain eigen biografie godsdienst in het vrij/officieel onderwijs symbool van de hoop inkijk in het kleuteronderwijs

Nadere informatie

VAN VERSTAAN NAAR VERTOLKEN

VAN VERSTAAN NAAR VERTOLKEN RIJKSUNIVERSITEIT GRONINGEN VAN VERSTAAN NAAR VERTOLKEN Een praktisch-theologische analyse van de voorbereiding van een preek of catechese over de Openbaring van Johannes Proefschrift ter verkrijging van

Nadere informatie

Rooster 2010 2011, deeltijdopleiding theologie

Rooster 2010 2011, deeltijdopleiding theologie Rooster 2010 2011, deeltijdopleiding theologie Alle colleges vinden plaats in de binnenstad van Utrecht, op Drift 23. Telefoonnummer (alleen op zaterdag bereikbaar voor theologie): 030 253 6336 De verdeling

Nadere informatie

PROFESSIONAL LEARNING COMMUNITIES IN ACTIE

PROFESSIONAL LEARNING COMMUNITIES IN ACTIE PROFESSIONAL LEARNING COMMUNITIES IN ACTIE VELON Congres, Papendal, Arnhem, 26 & 27 maart 2015 Lysbeth Jans, Wim Lauwers, Lode Vermeersch, Katrien Goossens, Leen Alaerts, Koen Crul LERARENOPLEIDINGEN Leerkracht

Nadere informatie

Document A2 De NVO eis voor de niet-klinische basisregistratie met de genummerde eindtermen en ingevuld per cursus per 2012-2013.

Document A2 De NVO eis voor de niet-klinische basisregistratie met de genummerde eindtermen en ingevuld per cursus per 2012-2013. Document A2 De NVO eis voor de niet-klinische basisregistratie met de genummerde eindtermen en ingevuld per cursus per 2012-2013. Universiteit: Universiteit Utrecht, Master Maatschappelijke Opvoedings

Nadere informatie

ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING. Faculteit der Filosofie, Theologe en Religiewetenschappen. Deel 2 (opleidingsspecifiek deel): Bachelor Theologie

ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING. Faculteit der Filosofie, Theologe en Religiewetenschappen. Deel 2 (opleidingsspecifiek deel): Bachelor Theologie ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING 2016-2017 Faculteit der Filosofie, Theologe en Religiewetenschappen Deel 2 (opleidingsspecifiek deel): Deze onderwijs- en examenregeling (OER-FFTR) treedt in werking op 1 september

Nadere informatie

SAMENVATTING HOOFDSTUKKEN. Dit proefschrift wil een op de historie gebaseerde constructieve theologie van

SAMENVATTING HOOFDSTUKKEN. Dit proefschrift wil een op de historie gebaseerde constructieve theologie van SAMENVATTING HOOFDSTUKKEN Dit proefschrift wil een op de historie gebaseerde constructieve theologie van discipelschap bij Abraham Kuyper en Dietrich Bonhoeffer bieden. Het wordt, ten principale alsook

Nadere informatie

ONS EIGEN OPVOEDINGSPROJECT

ONS EIGEN OPVOEDINGSPROJECT ONS EIGEN OPVOEDINGSPROJECT - SCHOOLBROCHURE - Basisonderwijs DE LINDE, Overpelt ONS EIGEN OPVOEDINGSPROJECT In ons Eigen opvoedingsproject (EOP) kan u lezen hoe wij als school onze opvoedingstaak zien.

Nadere informatie

THOMAS IN DE KIJKER THOMAS THOMAS THOMAS THOMAS 3/02/2012

THOMAS IN DE KIJKER THOMAS THOMAS THOMAS THOMAS 3/02/2012 Eline De Bruyne Faculteit godgeleerdheid Thomas staat voor: Theologie, Onderwijs & Multimedia: Actieve Samenwerking Wat is Thomas? www.godsdienstonderwijs.be Een actieve en interactieve samenwerking tussen

Nadere informatie

ʻDan heeft het leven voor mij geen zinʼ

ʻDan heeft het leven voor mij geen zinʼ Els Van Peborgh Examennr.: 1479 ʻDan heeft het leven voor mij geen zinʼ Zelfdoding: Het belang van een hermeneutisch ethisch perspectief Zelfmoordpreventie of recht op een menswaardig einde? De laatste

Nadere informatie

CBS De Akker Protocol Identiteit

CBS De Akker Protocol Identiteit CBS De Akker Protocol Identiteit Datum eerste versie 28-01-2013 Datum laatste versie 01-06-2015 Documenteigenaar Team CBS De Akker Datum volgende toetsing Schooljaar 2015-2016 Datum volgende borging Schooljaar

Nadere informatie

DE COMPETENTIES VAN DE PREDIKANT EN DE GEESTELIJK VERZORGER

DE COMPETENTIES VAN DE PREDIKANT EN DE GEESTELIJK VERZORGER DE COMPETENTIES VAN DE PREDIKANT EN DE GEESTELIJK VERZORGER De PThU kent twee competentieprofielen, die voor de gemeentepredikant en die voor de geestelijk verzorger. Ze verschillen in onderdelen, maar

Nadere informatie

Katholieke Universiteit Leuven FACULTEIT THEOLOGIE EN RELIGIEWETENSCHAPPEN A07C4A VAKDIDACTISCH SEMINARIE GODSDIENST. Prof. Dr.

Katholieke Universiteit Leuven FACULTEIT THEOLOGIE EN RELIGIEWETENSCHAPPEN A07C4A VAKDIDACTISCH SEMINARIE GODSDIENST. Prof. Dr. 1 Katholieke Universiteit Leuven FACULTEIT THEOLOGIE EN RELIGIEWETENSCHAPPEN A07C4A VAKDIDACTISCH SEMINARIE GODSDIENST Prof. Dr. Didier Pollefeyt 2016 2 VAKDIDACTISCH SEMINARIE GODSDIENST 1. Opleiding:

Nadere informatie

Dr. Pieter Vos,

Dr. Pieter Vos, Inleiding op De Knijff s boek,tegenwoordigheid van geest als Europese uitdaging Symposium Protestantse Theologische Universiteit, Amsterdam, 28 maart 2014 Dr. Pieter Vos, phvos@pthu.nl Het vorig jaar verschenen

Nadere informatie

Summary in Dutch (Nederlandse Samenvatting)

Summary in Dutch (Nederlandse Samenvatting) Summary in Dutch (Nederlandse Samenvatting) Empowering Diakonaat: Een model voor dienstverlening en transformatie in de oecumenische beweging en lokale gemeenten Binnen de oecumenische beweging in het

Nadere informatie

Notitie godsdienstige/levensbeschouwelijk vorming Alpha Scholengroep

Notitie godsdienstige/levensbeschouwelijk vorming Alpha Scholengroep Notitie godsdienstige/levensbeschouwelijk vorming Alpha Scholengroep Een aantal jaren geleden is de OMEGA-groep (studenten van Hogeschool Zeeland) van start gegaan met een onderzoekstraject op enkele Alphascholen.

Nadere informatie

Het leven leren. De theorie en visie achter het levo lesmateriaal

Het leven leren. De theorie en visie achter het levo lesmateriaal Het leven leren De theorie en visie achter het levo lesmateriaal Waar gaat kaderdocument Het leven leren (2003) over? De levensbeschouwelijke ontwikkeling èn beroepsethische vorming van onderwijsdeelnemers

Nadere informatie

ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING. Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen. Deel 2 (Opleidingsspecifiek deel)

ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING. Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen. Deel 2 (Opleidingsspecifiek deel) ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING 2016-2017 Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen Deel 2 (Opleidingsspecifiek deel) Bachelor Religiewetenschappen Deze onderwijs- en examenregeling (OER-FFTR)

Nadere informatie

Studiehandleiding. Opleiding: hbo-masteropleiding Islamitische Geestelijke Verzorging

Studiehandleiding. Opleiding: hbo-masteropleiding Islamitische Geestelijke Verzorging Studiehandleiding Opleiding: hbo-masteropleiding Islamitische Geestelijke Verzorging Naam onderwijseenheid: Capita selecta: Maatschappelijke activering en gezinsbegeleiding Code onderwijseenheid: HBOMIGV20151MA

Nadere informatie

EXAMENROOSTER Eerste examenperiode eerste zittijd 14 januari 2019 tem 02 februari 2019

EXAMENROOSTER Eerste examenperiode eerste zittijd 14 januari 2019 tem 02 februari 2019 MODULE 2: Leren van Individuele Leerlingen + voor de LIO MODULE 2: Leren van individuele leerlingen (M2) LOKAAL = Mondelinge Verdediging Portfolio (voorbereidingslokaal open halfuur voor aanvang) VOORBEREIDING

Nadere informatie

HOE KAN IK TOT BEKERING KOMEN?

HOE KAN IK TOT BEKERING KOMEN? HOE KAN IK TOT BEKERING KOMEN? Net zoals er natuurkundige wetten zijn die het leven bepalen zijn er ook een aantal geestelijke wetten die onze relatie met God bepalen. 1. God heeft je lief en wil graag

Nadere informatie

CENTRUM VOOR VREDESETHIEK

CENTRUM VOOR VREDESETHIEK NEEMT HET CHRISTENDOM IN DE HEILSGESCHIEDENIS DE PLAATS IN VAN HET JODENDOM? Een nieuw boek over de joods-christelijke dialoog D. POLLEFEYT (red.), Jews and Christians: Rivals or Partners for the Kingdom

Nadere informatie

PUBLIEKE LEZINGEN (in het Engels) π Dinsdag 25 augustus en donderdag 27 augustus 2015 π Universiteit Antwerpen π Hof van Liere π Prinsstraat 13 2000

PUBLIEKE LEZINGEN (in het Engels) π Dinsdag 25 augustus en donderdag 27 augustus 2015 π Universiteit Antwerpen π Hof van Liere π Prinsstraat 13 2000 2015 PUBLIEKE LEZINGEN (in het Engels) π Dinsdag 25 augustus en donderdag 27 augustus 2015 π Universiteit Antwerpen π Hof van Liere π Prinsstraat 13 2000 Antwerpen In augustus 2015 vindt de negende editie

Nadere informatie

STUDIEGIDS MASTER THEOLOGIE ALGEMEEN

STUDIEGIDS MASTER THEOLOGIE ALGEMEEN STUDIEGIDS MASTER THEOLOGIE ALGEMEEN Inhoud Eindkwalificaties... 2 Afstudeerrichtingen... 3 Structuur van de opleiding... 3 Beroepsperspectief... 3 Excellentietraject... 4 Toelating en inschrijving...

Nadere informatie

GODSDIENST/LEVENSBESCHOUWING IN DE TWEEDE FASE Uitgangspunten en hoofdlijnen van een nieuw raamleerplan

GODSDIENST/LEVENSBESCHOUWING IN DE TWEEDE FASE Uitgangspunten en hoofdlijnen van een nieuw raamleerplan GODSDIENST/LEVENSBESCHOUWING IN DE TWEEDE FASE Uitgangspunten en hoofdlijnen van een nieuw raamleerplan In het najaar 1996 riep de NKSR een breed samengestelde commissie in het leven om een raamleerplan

Nadere informatie

PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen

PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen The following full text is a publisher's version. For additional information about this publication click this link. http://hdl.handle.net/2066/95546

Nadere informatie

Schoolveiligheidsplan Versie 1.0

Schoolveiligheidsplan Versie 1.0 Schoolveiligheidsplan Versie 1.0 1. Inleiding In dit schoolveiligheidsplan wordt aan de hand van de visie van Educatis op het gebied van sociale veiligheid gestalte gegeven aan het veiligheidsbeleid op

Nadere informatie

TWEEDE STAP Ons Probleem Scheiding 2. DOORDAT DE MENS ZONDIG IS, HEEFT HIJ HET CONTACT MET GOD VERLOREN. DAARDOOR KAN HIJ GODS

TWEEDE STAP Ons Probleem Scheiding 2. DOORDAT DE MENS ZONDIG IS, HEEFT HIJ HET CONTACT MET GOD VERLOREN. DAARDOOR KAN HIJ GODS EERSTE STAP - Gods doel Vrede & Leven 1. GOD HEEFT JOU GESCHAPEN UIT LIEFDE EN HIJ HEEFT EEN PLAN VOOR JOUW LEVEN. GODS LIEFDE " Want God had de wereld zo lief dat hij zijn enige Zoon heeft gegeven, opdat

Nadere informatie

THEMA 4: MAATSCHAPPELIJKE VERANTWOORDELIJKHEID

THEMA 4: MAATSCHAPPELIJKE VERANTWOORDELIJKHEID THEMA 4: MAATSCHAPPELIJKE VERANTWOORDELIJKHEID De volgende teksten zijn commentaren bij enkele kerkelijke documenten die te maken hebben met opvoeding en onderwijs. Deze Vaticaanse teksten spreken bepaalde

Nadere informatie

Begeleidingsplan voor kinderen met bijzondere noden

Begeleidingsplan voor kinderen met bijzondere noden Begeleidingsplan voor kinderen met bijzondere noden Naam Geboortedatum Zorg Diagnose Diagnose gesteld op Diagnose door A A B B B Aandacht voor religieuze en levensbeschouwelijke groei Fundamentele bestaanscondities

Nadere informatie

ONDERZOEK ALS MIDDEL VOOR ONDERWIJSONTWIKKELING?

ONDERZOEK ALS MIDDEL VOOR ONDERWIJSONTWIKKELING? ONDERZOEK ALS MIDDEL VOOR ONDERWIJSONTWIKKELING? OVER KLOVEN EN BRUGGEN CVI CONFERENTIE 2017 MARCO SNOEK INHOUD Onderzoek als impuls voor onderwijsontwikkeling? Wat betekent dat voor de criteria voor goed

Nadere informatie

PROFESSIONELE BACHELOR IN HET ONDERWIJS: LAGER ONDERWIJS LESONTWERP

PROFESSIONELE BACHELOR IN HET ONDERWIJS: LAGER ONDERWIJS LESONTWERP PROFESSIONELE BACHELOR IN HET ONDERWIJS: LAGER ONDERWIJS LESONTWERP Student: Charlotte De Baere.. Studietrajectbegeleider: Hilde Van Dael Mentor : Kim Van Cutsem FLLLEX: traject 2.2: student met bachelor-

Nadere informatie

CALEIDOSCOOP. Caleidoscoop GODSDIENST A-STROOM. Didier Pollefeyt Eline De Bruyne. Pieter Bruyland Ghislaine Dillen Maarten Lacres Jurgen Peeters

CALEIDOSCOOP. Caleidoscoop GODSDIENST A-STROOM. Didier Pollefeyt Eline De Bruyne. Pieter Bruyland Ghislaine Dillen Maarten Lacres Jurgen Peeters Didier Pollefeyt Eline De Bruyne Pieter Bruyland Ghislaine Dillen Maarten Lacres Jurgen Peeters CALEIDOSCOOP GODSDIENST A-STROOM v 2 Caleidoscoop 1 Caleidoscoop Caleidoscoop kalos (mooi) eidos (beeld)

Nadere informatie

Uitnodiging Boekpresentatie

Uitnodiging Boekpresentatie Uitnodiging Boekpresentatie RABBIJN JONATHAN SACKS Graag nodigen wij u uit voor de presentatie van dit belangrijke boek van rabbijn Jonathan Sacks, waarin hij stelt dat het nemen van verantwoordelijkheid

Nadere informatie

Boekenlijst Pastoraal Werker. In de moduleboeken staat een uitgebreider overzicht van de gebruikte literatuur.

Boekenlijst Pastoraal Werker. In de moduleboeken staat een uitgebreider overzicht van de gebruikte literatuur. Boekenlijst Pastoraal Werker In de moduleboeken staat een uitgebreider overzicht van de gebruikte literatuur. 2017-2018 1.1 Boekenlijst eerste leerjaar Alle boeken van het basisprogramma leerjaar 1 dienen

Nadere informatie

PTO Aardrijkskunde

PTO Aardrijkskunde PTO ardrijkskunde 2016-2017 Vereniging voor Protestants-Christelijk Onderwijs te Curaçao Sectie aardrijkskunde r. lbert Schweitzer havo/vwo [meesteradmiraal@gmail.com] Vak: ardrijkskunde Leerjaar: H1 Schooljaar:

Nadere informatie

onderwijs en kinderopvang

onderwijs en kinderopvang School voor onderwijs en kinderopvang Pedagogisch Werker Kinderopvang Onderwijsassistent School voor onderwijs en kinderopvang pedagogisch medewerker kinderopvang / NIVEAU 3 pedagogisch medewerker kinderopvang

Nadere informatie

Geestelijk verzorger in zorginstellingen: kerntaken en kernkwaliteiten.

Geestelijk verzorger in zorginstellingen: kerntaken en kernkwaliteiten. Geestelijk verzorger in zorginstellingen: en kernkwaliteiten. * geeft aan dat deze beroepskwalificaties/kwaliteiten in voldoende mate verworven dan wel gerealiseerd moeten zijn tijdens de initiële opleiding.

Nadere informatie

10 oktober samen met MENTOREN

10 oktober samen met MENTOREN 10 oktober 2017 2 BaKO on the MOVE samen met MENTOREN Programma Deel 1 (klasgroepen) SAMEN taal geven aan de nieuwe opleidingsvisie De beheersingsniveaus Leren in de opleiding (inhouden van 2 BaKO) Deel

Nadere informatie

THEMA 1: MEESTERSCHAP

THEMA 1: MEESTERSCHAP THEMA 1: MEESTERSCHAP TEKST 1: De bijbelse grondstructuur is er één van oproep en antwoord. De God van het jodendom en van het christendom is geen zwijgzame God. Integendeel, de hele bijbelse traditie

Nadere informatie

Mijn kind gaat naar de basisschool

Mijn kind gaat naar de basisschool Mijn kind gaat naar de basisschool Pedagogisch Project Abraham Hansschool, boek je toekomst! Gemeentelijke Basisschool Kontich ARTIKEL 1 INLEIDINGARTIKEL 1 INLEIDING 1. Het Pedagogisch Project is de bindende

Nadere informatie

EXAMENROOSTER Eerste examenperiode eerste zittijd 15 januari 2018 tem 04 februari 2018

EXAMENROOSTER Eerste examenperiode eerste zittijd 15 januari 2018 tem 04 februari 2018 MODULE 2: Leren van Individuele Leerlingen + voor de LIO MODULE 2: Leren van individuele leerlingen (M2) = Mondelinge Verdediging Portfolio à Inschrijven verplicht! Afhankelijk van studiegebied, Uur is

Nadere informatie

Gemeentelijk basisonderwijs: Pedagogisch project

Gemeentelijk basisonderwijs: Pedagogisch project : Het pedagogische project geeft de kenmerken aan die de school hanteert bij de opvoeding en het onderwijs van de kinderen. De missie en visie die het schoolbestuur, de directie en de leerkrachten nastreven,

Nadere informatie

Descartes schreef dat er geen ander land was "où l'on puisse jouir d'une liberté si entière" (waar men een zo volledige vrijheid kan genieten)

Descartes schreef dat er geen ander land was où l'on puisse jouir d'une liberté si entière (waar men een zo volledige vrijheid kan genieten) Verslag 25 mei 2018, Salon der Verdieping: Spinoza s politieke filosofie De bespreking van de politieke filosofie doe ik aan de hand van zijn belangrijkste politieke werk, te weten het Theologisch-politiek

Nadere informatie

1 INLEIDING 17 2 ZORG, BEGELEIDING, METHODIEK 29

1 INLEIDING 17 2 ZORG, BEGELEIDING, METHODIEK 29 INHOUD 1 INLEIDING 17 1.1 Methodiekvraag in context 18 1.1.1 De context van de geestelijk verzorger 18 1.1.2 De context van de organisatie 18 1.1.3 De context van de beroepsgroep 19 1.1.4 De maatschappelijke

Nadere informatie

Inhoud. Inleiding quiz. Specifieke vakken binnen HW VAKDIDACTIEK HUMANE WETENSCHAPPEN. Situering Humane Wetenschappen binnen SO

Inhoud. Inleiding quiz. Specifieke vakken binnen HW VAKDIDACTIEK HUMANE WETENSCHAPPEN. Situering Humane Wetenschappen binnen SO Inhoud VAKDIDACTIEK HUMANE WETENSCHAPPEN Inleiding quiz Situering HW binnen SO Specifieke vakken binnen HW Lessentabel Profiel leerlingen Vervolgopleidingen Jaarplan Ruben Delafontaine Inleiding quiz Surf

Nadere informatie

Beleidsplan 2011-2017 VDGH "Ploegen, zaaien en oogsten "

Beleidsplan 2011-2017 VDGH Ploegen, zaaien en oogsten Beleidsplan 2011-2017 VDGH "Ploegen, zaaien en oogsten " De afbeelding op deze pagina 1s van Marc Chagall Concept beleidsplan 2011-2017 :Ploegen,zaaien en oogsten ". Inleiding: Deze aanzet tot het beleidsplan

Nadere informatie

Het primaat van de religieus-christelijke dimensie in de pedagogie van Don Bosco

Het primaat van de religieus-christelijke dimensie in de pedagogie van Don Bosco Leessleutel bij Het primaat van de religieus-christelijke dimensie in de pedagogie van Don Bosco Aldo Giraudo Overgenomen uit: LOOTS, C., SCHAUMONT, C., (Red.), Vandaag pastoraal integreren in het opvoedingswerk.

Nadere informatie

Samen leren begint bij communiceren. Marina Iliás

Samen leren begint bij communiceren. Marina Iliás THUIS IN SCHOOL Samen leren begint bij communiceren Marina Iliás m.a.h.ilias@vu.nl DEFINITIES Educatief Partnerschap Een proces waarin de ouders en leraren er op uit zijn elkaar wederzijds te ondersteunen

Nadere informatie

De Linkeroever. werkplaats voor levende spiritualiteit. Vier avonden over de vraag wat dat is, en wat ervoor nodig is om een spiritueel mens te zijn

De Linkeroever. werkplaats voor levende spiritualiteit. Vier avonden over de vraag wat dat is, en wat ervoor nodig is om een spiritueel mens te zijn Spiritualiteit? [Ralf Grossert] M1 Iets voor mensen die graag zweverig doen? Of moet je met je beide benen op de grond staan om spiritueel te kunnen zijn? En welke spiritualiteit past bij mij? Er is zoveel

Nadere informatie

Symboliseren in de godsdienstles Enkele notities bij een PowerPointpresentatie van Henk Kuindersma / 2009

Symboliseren in de godsdienstles Enkele notities bij een PowerPointpresentatie van Henk Kuindersma / 2009 Inleiding De aanpak van degenen die in het openbaar onderwijs godsdienstig vormingsonderwijs (GVO) verzorgen is (heel) verschillend. De praktijken lopen uiteen. Een ieder gaat haar / zijn eigen weg. Illustratief

Nadere informatie

Waarheen met de praktische theologie?

Waarheen met de praktische theologie? Waarheen met de praktische theologie? R.Ruard Ganzevoort Verschenen in Waar moet het heen met de praktische theologie? Die vraag begeleidt de discipline door de tijden heen. Dat Gerben Heitink 1 en anderen

Nadere informatie

Login eduroam. r0xxxxxx@student.kuleuven.be. (Gebruik je studentennummer en KU Leuven-paswoord)

Login eduroam. r0xxxxxx@student.kuleuven.be. (Gebruik je studentennummer en KU Leuven-paswoord) Login eduroam r0xxxxxx@student.kuleuven.be (Gebruik je studentennummer en KU Leuven-paswoord) Onthaal 2015-2016 BACHELOR GESCHIEDENIS OPBOUW PROGRAMMA/MOTIVATIE Kennismaking Monitoren Charlotte Verrydt

Nadere informatie

Onze analyse van Openbaring zal gebaseerd zijn op de volgende structuur:

Onze analyse van Openbaring zal gebaseerd zijn op de volgende structuur: Les 1 voor 5 januari 2019 Het boek Openbaring is een verzameling van de visioenen die Johannes had tijdens zijn gevangenschap op het eiland Patmos, dichtbij Turkije in de Egeïsche Zee. We moeten de structuur

Nadere informatie

Iets over preken. Yko van der Goot. Lekenprekerscursus Amsterdam 2017/2018

Iets over preken. Yko van der Goot. Lekenprekerscursus Amsterdam 2017/2018 1 Iets over preken Yko van der Goot Lekenprekerscursus Amsterdam 2017/2018 2 Iets over preken Liturgie is een heilig spel. Een spel om met ernst, maar liefst ook met enige lichtheid te spelen. Want we

Nadere informatie

Profielschets. Directeur-bestuurder. 25 teamleden. Ds. G.H. Kerstenschool. Voor veilig respectvol betrokken onderwijs. leerlingen

Profielschets. Directeur-bestuurder. 25 teamleden. Ds. G.H. Kerstenschool. Voor veilig respectvol betrokken onderwijs. leerlingen Profielschets Directeur-bestuurder Ds. G.H. Kerstenschool Onze Ds. G.H. Kerstenschool staat in Ridderkerk, een middelgrote, groene gemeente in de Randstad. De leerlingen van onze school komen uit de verschillende

Nadere informatie

ACADEMIEJAAR Bijlagen onderwijs- en examenreglement CAMPUS PARNAS.

ACADEMIEJAAR Bijlagen onderwijs- en examenreglement CAMPUS PARNAS. ACADEMIEJAAR 2016-2017 Bijlagen onderwijs- en examenreglement CAMPUS PARNAS www.odisee.be CAMPUS PARNAS DILBEEK Secundair onderwijs (dagonderwijs) Bachelor in het onderwijs: secundair onderwijs (p.4-12)

Nadere informatie

BASIS THEOLOGIE: GOD WOORD

BASIS THEOLOGIE: GOD WOORD Algemene Bijbelstudie Seizoen 2017-2018 BASIS THEOLOGIE: GOD WOORD Inleiding Op de 9 Algemene Bijbelstudieavonden (van oktober tot en met juni) zullen naar plan de volgende Basis Theologie onderwerpen

Nadere informatie

CHRISTELIJKE IDENTITEIT IN DEZE TIJD

CHRISTELIJKE IDENTITEIT IN DEZE TIJD CHRISTELIJKE IDENTITEIT IN DEZE TIJD Beleidsnotitie over de christelijke identiteit van de protestants-christelijke basisscholen verenigd in de Stichting Christelijk Primair Onderwijs Betuwe (CPOB). I.

Nadere informatie

Als kinderen meevieren Een onderzoek naar de discussie over kindercommunie binnen de kerken

Als kinderen meevieren Een onderzoek naar de discussie over kindercommunie binnen de kerken Als kinderen meevieren Een onderzoek naar de discussie over kindercommunie binnen de kerken Anna Wilma Zegwaard In de laatste decennia van de vorige eeuw is er een langdurige discussie over kindercommunie

Nadere informatie

Opleidingsspecifiek deel MA Religie en theologie. toelatingseisen opleiding

Opleidingsspecifiek deel MA Religie en theologie. toelatingseisen opleiding Opleidingsspecifiek deel Art.2.1 toelatingseisen opleiding 1. Toelaatbaar tot de opleiding is de bezitter van een Nederlands of een buitenlands diploma van hoger onderwijs, die aantoont te beschikken over

Nadere informatie

VERBINDEN VAN ONDERZOEK EN ONDERWIJS

VERBINDEN VAN ONDERZOEK EN ONDERWIJS VERBINDEN VAN ONDERZOEK EN ONDERWIJS ONDERZOEK ALS BOUNDARY ACTIVITEIT OM DE PRAKTIJK TE VERSTERKEN EAPRIL SEMINAR 2017 MARCO SNOEK Onderwijs ontwikkeling 2 INHOUD Onderzoek als impuls voor onderwijsontwikkeling?

Nadere informatie

Ontmoeten is gewoon doen

Ontmoeten is gewoon doen Ontmoeten is gewoon doen Aris de Pater Dit materiaal is onderdeel van het compendium over christelijk leraarschap, van het lectoraat Christelijk leraarschap van Driestar hogeschool. Zie ook www.christelijkleraarschap.nl.

Nadere informatie

Vragenlijst deelnemers Vlaams Lerend Netwerk STEM SO

Vragenlijst deelnemers Vlaams Lerend Netwerk STEM SO Vragenlijst deelnemers Vlaams Lerend Netwerk STEM SO 1. Persoonlijke gegevens Naam school:.. Provincie school: o Antwerpen o Limburg o Oost- Vlaanderen o Vlaams- Brabant o West- Vlaanderen Wat is je functie?

Nadere informatie

de Viertafel vormen om geloven te verbeelden

de Viertafel vormen om geloven te verbeelden de Viertafel vormen om geloven te verbeelden Hillie van der Weg NARRATIO Colofon ISBN 90 5263 258 8 2002 uitgeverij NARRATIO, Postbus 1006, 4200 CA Gorinchem tel. 0183 62 81 88 fax 0183 64 0496 e-mail:

Nadere informatie

VORMINGSAANBOD VAN DE GODSDIENSTINSPECTIE

VORMINGSAANBOD VAN DE GODSDIENSTINSPECTIE VORMINGSAANBOD VAN DE GODSDIENSTINSPECTIE Pedagogische studiedag godsdienst Vanaf het schooljaar 2011-2012 start een nieuwe ronde van godsdienststudiedagen, die loopt gedurende 3 jaar. Alle scholen organiseren

Nadere informatie

De opleiding wordt zowel in voltijd als in deeltijd verzorgd.

De opleiding wordt zowel in voltijd als in deeltijd verzorgd. Opleidingsspecifieke deel OER, 2011-2012 Artikel Tekst 2.3 Colloquium doctum Het toelatingsonderzoek, bedoeld in art. 7.29 van de wet, heeft betrekking op de volgende vakken op VWO-niveau: Geschiedenis,

Nadere informatie

Geloven en redeneren. Samenvatting

Geloven en redeneren. Samenvatting Geloven en redeneren Samenvatting Historisch overzicht Pantheïsme en polytheïsme De spiltijd Het oosten Boeddhisme Confucianisme Taoïsme Het westen Jodendom, christendom, islam Filosofie Ontwikkelingen

Nadere informatie

I. KLASSIEK RELIGIEUS DENKEN IN ARCHAÏSCHE CULTUREN

I. KLASSIEK RELIGIEUS DENKEN IN ARCHAÏSCHE CULTUREN I. KLASSIEK RELIGIEUS DENKEN IN ARCHAÏSCHE CULTUREN 1) BASISFEITEN Archaïsche culturen vergoddelijken of sacraliseren hun leefwereld. Drie aspecten bij SACRALISERING: - TABOE = verbod op oncontroleerbaar

Nadere informatie

Catechese 1 ste leerjaar (Tuin van Heden.nu)

Catechese 1 ste leerjaar (Tuin van Heden.nu) Catechese 1 ste leerjaar (Tuin van Heden.nu) Mag ik zijn wie ik ben? De leerlingen uit welke thuis, cultuur of geloofsovertuiging ze ook komen voelen zich benaderd, aanvaard, uitgedaagd en bemind als iemand

Nadere informatie

De lat hoog voor iedereen! Conferentie Steunpunt GOK

De lat hoog voor iedereen! Conferentie Steunpunt GOK De lat hoog voor iedereen! Conferentie Steunpunt GOK Krachtige leeromgeving Inbreken in de klas Didactische praktijken ter ondersteuning van gelijke onderwijskansen in het lager onderwijs Diversiteit KVS

Nadere informatie