REGIO MECHELEN BRUSSEL. Professionalisering schoolleiders basisonderwijs

Transcriptie

1 Professionalisering schoolleiders basisonderwijs Driejarige opleiding voor beginnende schoolleiders van het gewoon en buitengewoon katholiek basisonderwijs REGIO MECHELEN BRUSSEL

2 JAAR 1 KENNISMAKINGSBEZOEK KATHOLIEK ONDERWIJS VLAANDEREN Peter Van Iseghem sessies 1.2 PERSOONLIJK LEIDERSCHAP Peter Van Iseghem Jij bent uniek, je school is uniek. Beleid voeren gebeurt op dit uniek kruispunt. Factoren binnen jezelf en binnen de school beïnvloeden dit. Leiderschap opnemen gaat over het investeren in een persoonlijke visie op de toekomst: op jouw toekomst en die van de school. Leiderschap opnemen wordt vandaag de dag vaker in netwerken, groepen, gemeenschappen gedeeld. Dat vraagt van het (gedeeld) leiderschap een sociaal bewustzijn (empathie voor de mensen rondom jou, je openstellen naar wat een ander uniek en wat maakt je nieuwsgierig, hoe sluit je verbindingen, hoe breng je verandering in de groep?) We leggen de klemtoon op de ontwikkeling van je authenticiteit en de link met gedeeld leiderschap. Je kunt geen leider worden zonder jezelf te leiden. Leiders vertrekken vanuit autonomie en vrijheid. men hierbij een belangrijke basis. In gesprek met lotgenoten die een gelijkaardige beginervaring delen, wordt men zich bewuster van de belangrijke rol, de diversiteit aan taken, de veelvuldige verwachtingen en het arsenaal aan mogelijkheden die op jou, als leider, afkomen. Deze combineert uitnodigen- leiderschap te ontwikkelen en leiderschap in anderen te zien. HELDER EN DUIDELIJK COMMUNICEREN Karina Verhoeven Beginnende directies ontwikkelen hun persoonlijk leiderschap vanaf de eerste dag dat ze directeur wor- met andere schoolbetrokkenen. We gaan actief aan de slag met tweegesprekken en met teamgesprekken. Door middel van korte theoretische kapstokken en praktische oefeningen beantwoorden we vragen zoals: Hoe veranderen we miscommunicatie in een constructieve samenwerking? Hoe geven we feedback aan ons personeel? Hoe beluisteren we hen écht? Hoe maken we afspraken die opgevolgd worden? Hoe organiseren we onze personeelsvergaderingen en wat is de rol van de directie daarin? Hoe kunnen we met ons team beslissingen nemen waar iedereen achter staat? middelen? Tijdens het bezoek aan de Guimardstraat 1, krijg je de kans Katholiek Onderwijs Vlaanderen te leren kennen. Wat is onze opdracht en hoe staat onze netwerkvereniging ten dienste van je school? Je maakt kennis met onze diensten en we maken je wegwijs in onze dienstverlening. PERSONEELSREGLEMENTERING BUITENGEWOON BASISONDERWIJS Günther De Praitere We wijzen jullie de weg naar de verschillende bronnen betreffende personeelsregelgeving. Tijdens de sessies behandelen we diverse thema s die zich tijdens de loopbaan van een personeelslid kunnen voordoen: TABD, TADD, vaste benoeming, reaffectatie, verlofstelsels. Omkadering, personeelsformatie en prestatieregeling zijn tevens belangrijke onderwerpen die aan bod komen. Aan de hand van concrete praktijkvoorbeelden verduidelijken we de regelgeving. Er is tijd om actuele vragen rond personeelsreglementering te bespreken. ORIËNTATIEDAGEN: KENNISMAKING MET ONDERWIJSVELD Pedagogisch begeleiders Als beginnend schoolleider van een katholieke basisschool sta je plots op het kruispunt van de vele complexe relaties binnen het onderwijsveld. Welke zijn de verschillende actoren waarmee jij en je school te maken krijgen? In welke mate participeren deze aan het samen school maken? dag 1 - dag 2: Wie zijn we als katholieke basisschool? Waar staan we in het onderwijslandschap, in de onderwijsstructuur? Waar is mijn plaats in het schoolteam, in de scholengemeenschap? Mijn taak als directeur: hoe zie ik die? Wat zijn de takenvelden van de pedagogische begeleiding en de inspectie? Wat komt er zeker aan bod op de eerste personeelsvergadering? Welk personeel heb ik op 1 september in mijn school? Wat moet ik zeker klaar hebben in september? 1.5 enkel BuO sessies 1.3 TIJDSBEHEER Marita Stas De focus ligt op bewustwording en confrontatie met de thema s tijd, gedrevenheid, perfectionisme, geven en ontvangen, prioriteiten en planning. We bouwen concepten op en geven tips en vaardigheden mee. Daarnaast worden handvatten, schema s voor prioriteiten en planning aangereikt. dag 3: Welke participatiestructuren zijn er op school? Welke beleidsplannen heb je nodig? Hoe geraak ik wegwijs doorheen de verschillende infokanalen? Wat is de taak van het schoolbestuur de directeur? We geven tips mee hoe je goed omgaat met tijdverstoorders en voor het managen van de omgeving. We gevenden focussen we op het (groeiend) besef van de effecten van het eigen timemanagement, op het tijdsgebruik en het welzijn van de andere medewerkers. 2 MODULES VAN HET EERSTE JAAR MODULES VAN HET EERSTE JAAR 3

3 1.7 ONTWIKKELINGSGERICHT WERKEN MET HANDELINGSPLANNING EN ONTWIKKELINGSDOELEN Mieke Hagenaars LOOPBAANBEGELEIDING BIJ LEERKRACHTEN Mieke Van Vlasselaer, Kristof Dupont en Rita Mouton 1.10 enkel BuO steuningsbehoefte van de leerkracht, de onderwijsbehoefte (leer en zorgbehoefte) van de leerling en de taakkenmerken onder de ijsberg, om effect te hebben op de ontwikkelstappen van een kind? De doelen van deze sessie zijn: De eerste stap om, naast de korte bezoekjes in de verschillende klassen, ook daadwerkelijk een gericht klasbezoek te doen, is voor de beginnende directeur vaak een drempel. In deze sessie situeren we het klasbezoek binnen de loopbaanbegeleiding van elke leerkracht en binnen kwaliteitszorg. We staan stil bij de vraag: hoe begin ik aan een klasbezoek in mijn school? We nemen een aantal kijkpunten mee. HP: handelingsplanning als methodiek hanteren om ontwikkelingsgericht te werken en de betekenis van handelingsplanning verkennen op niveau van SWP - GWP IHP. OD: ontwikkelingsdoelen gebruiken binnen handelingsplanning Vanuit welk ordeningskader? ZiLL als gemeenschappelijk ordeningskader? Met welke referentiekaders streven we in het buitenge- REGELGEVING - ADMINISTRATIEVE VORMING LESTIJDENPAKKET Els Goeminne en Kristof Dupont REFLECTIEGROEPEN Pedagogisch begeleiders ProfS ankers praktijkproblemen. Er wordt gekeken naar je eigen functioneren en naar de werksituatie. Je krijgt concrete handvatten aangereikt om je praktijkprobleem opnieuw of anders aan te pakken en word je bewuster van jezelf en de factoren die in je praktijk meespelen. Er komt heel wat op de school af aan info en administratie. We loodsen jou door volgende items: Hoe selecteer ik info die op de school afkomt? Het lestijdenpakket, de personeelsformatie op mijn school: we doorlopen dit stap voor stap. Welk statuut hebben de personeelsleden op mijn school en welke administratieve verplichtingen mag ik niet over het hoofd zien? Tijdens de sessies rond personeelsadministratie trachten we aan de hand van de belangrijkste fases in de loopbaan van personeelsleden, zicht te krijgen op de juridische en administratieve gevolgen voor het personeelslid, voor het schoolbestuur en voor de directeur. enkel BaO Iedereen rond de tafel is actieve deelnemer, iedereen leert aan de ervaring van de anderen. Zowel in HET SCHOOLWERKPLAN Lisbeth Van Hecke ZIN IN LEREN! ZIN IN LEVEN! Ariane Vanlulle Het maken van een schoolwerkplan wordt vaak ervaren als een planlast en verantwoording naar de onderwijsinspectie. Tijdens deze sessie gaan we in op de vraag hoe je je schoolwerkplan gedragen en beleidskrachtig kan inzetten. Hoe maakt het (ped)agogisch project er deel van uit? Is er een link met de verwachtingen van het referentiekader OK? We bieden verschillende handvaten om een bruikbaar schoolwerkplan op te stellen: zo hanteren we een sjabloon om aan de slag te gaan, verkennen we verschillende technieken om hiermee in de school verder te werken. enkel BaO De komst van het nieuwe leerplanconcept Zin in leren! Zin in leven! daagt de schoolleiding uit om na te denken over de aanpak van de implementatie. Vanuit onderzoek duiden we een aantal kaders die ons kunnen helpen om obstakels uit de weg te ruimen, te bepalen wat wel en niet werkt en hoe we Zill op een kwaliteitsvolle manier in onze school kunnen vastzetten. We duiden de doelstellingen van Zillwijsheid, Zillgeletterdheid en Zillvaardigheid waaraan we via acties kunnen werken door eerst de schooleigen beginsituatie in kaart te brengen. We benutten tijdens de sessie de kans om samen ervaringen en bezorgd- DE KATHOLIEKE DIALOOGSCHOOL Paul Vereecke 1.13 Aanmoedigen dat katholieke scholen best groeien als katholieke dialoogschool is één zaak, zeggen waar dat op slaat is een andere. In deze sessie behandelen we niet enkel theorie, maar we verliezen de visie die achter het project van de katholieke dialoogschool schuilt niet uit het oog. Wat bedoelen we als we spreken over een katholieke dialoogschool, waar staat die voor, wat vereist dit project? Bovenal: hoe breng je de katholieke dialoogschool in de praktijk? Kortom: in deze sessie wordt de betekenis en relevantie van de groei van een school als katholieke dialoogschool geduid, met tips en voorbeelden. De stelling die verdedigd wordt, luidt: Een school die er naar streeft een katholieke dialoogschool te zijn, maakt onze leerlingen, leerkrachten, directies en bestuurders sterker en rijker. De directeur speelt daarbij een cruciale rol! 4 MODULES VAN HET EERSTE JAAR MODULES VAN HET EERSTE JAAR 5

4 JAAR 2 SAMEN OP WEG NAAR EEN VERBONDEN SCHOOL Katrien Van Asch 2.4 Tijdens deze sessie verkennen we de principes van een verbindend schoolklimaat. Aan de hand van casussen op leerling- en leerkrachtniveau bespreken we hoe we kunnen inzetten op een schoolklimaat waar de klemtoon ligt op relaties en verbinding. Daarnaast wordt een aanzet gegeven om dit te vertalen naar een schoolaanpak. Vanuit dialoog proberen we elkaar te inspireren hoe we dit in de eigen school kunnen toepassen. 2.1 LEIDEN VAN EEN LERENDE ORGANISATIE Luc Bastiaensen Ik heb in mijn loopbaan op plaatsen gewerkt waar mijn competentie als leerkracht vergrootte, gewoon door er te werken. Een goede samenwerking was daar nooit vreemd aan. Ik heb dat steeds als een motiverende factor ervaren. Ik heb ook op andere plaatsen gewerkt. De rol van de leidinggevende was hierin niet allesbepalend maar wel belangrijk. Als we ervan uitgaan dat een toename van competentie te maken heeft met leren dan is dit ook waar het in deze over gaat. REFLECTIEGROEPEN Pedagogisch begeleiders 2.5 In de eerste sessie kijken we door enkele brillen naar leren en het leerproces. Dit kan deugddoende bevestiging geven en/of enkele onderbelichte aspecten naar voor halen. Leren heeft ook te maken met het om met je team de pdca-cirkel rond te maken, om prioriteiten te bepalen en tot een haalbaar en relevant actieplan te komen. De vierde sessie is gericht op hoe je team begeleiden en ondersteunen van externe naar meer interne sturing. We staan ook stil bij de IMWR-cyclus, waarin de emotionele aspecten van verandering meer aandacht krijgen. ONTHAALDAG PROFS Kristof Dupont COMMUNICEREN EN MOTIVEREN Karina Verhoeven In een tweede jaar als directie wordt de kracht van jezelf als motivator duidelijk. Je zet visie uit en begeleidt je team in de richting die de school nodig heeft. Hoe stimuleer je je personeel in het zelf oppakken van verantwoordelijkheden? We bekijken in deze sessies jouw communicatie vanuit je rol als coach. Een stappenplan wordt toegelicht, vaardigheden worden actief ingeoefend. Thema s die aan bod komen, zijn: Alvorens we het tweede jaar van onze gezamenlijke opleiding aanvatten, komen we samen om af te begeleiders en de leidinggevenden in het vicariaat onderwijs van Mechelen-Brussel. Hoe communiceren we zodat zij het oppakken en ik niet alleen de school draag? Hoe communiceer ik aankomende veranderingen vanuit opgelegde doelstellingen op een motiverende wijze? Hoe kan ik omgaan met weerstanden bij mijn personeel? Hoe hou je overzicht en volg je op? Hoe coach ik op resultaten, ook voor werkgroepen en deelteams? Welke interventies kan ik gebruiken bij weerstanden in veranderingsprocessen? Hoe werk je een communicatiestrategie uit voor het gebruik van digitale media? ZiLL! EN WAT MET HET KLEUTERONDERWIJS? Bart Mertens en Mia Ragoen 2.7 Zin in leren! Zin in leven! is het nieuwe leerplanconcept voor de hele basisschool. Maar wat betekent de komst van dit concept voor het opvoeden en onderwijzen van onze jongste leerlingen? Welke kansen en uitdagingen biedt het? We bekijken op welke manier goed kleuteronderwijs een plaats krijgt in het nieuwe decor. De eigen ontwikkelwijze van jonge kinderen. Handvatten voor de dagdagelijkse klas- en schoolpraktijk (klasinrichting, onderwijsarrangementen, ) Begeleidingsimpulsen om de overgang van het ontwikkelingsplan en de vroegere leerplannen naar het nieuwe leerplanconcept ZiLL zo vlot mogelijk te laten verlopen. 2.3 HOE ZET IK EEN INTERDISCIPLINAIR TEAM FLEXIBEL EN STRATEGISCH IN? Bart Jaminé en Wouter Jaecques enkel BuO We staan stil bij de eigen schoolwerking en situeren deze op een continuüm van uni-disciplinair samenwerken tot trans-disciplinair samenwerken. Hoe zet ik paramedici en ambulante leerkrachten interdisciplinair in op alle niveaus: school - groep - individueel en binnen de verschillende fasen van handelingsplanning? We gaan concreet aan de slag met de praktische organisatie van het lestijdenpakket: creatief denken met uren en lestijden vanuit doelen en prioriteiten van de school. In de namiddag wordt tijd voorzien voor collegiale consultatie. 6 MODULES VAN HET TWEEDE JAAR MODULES VAN HET TWEEDE JAAR 7

5 2.8 JOBBELEVING: ERVARINGEN, GEWAARWORDINGEN EN PERCEPTIES VAN EEN BEGINNEND SCHOOLLEIDER Peter Van Iseghem JAAR 3 In deze sessie geven we je gerichte en gepersonaliseerde feedback over jouw functioneren en jouw welbevinden als beginnende directeur. Hiervoor baseren wij ons op de resultaten van de online bevraging die we uitvoerden in je eerste jaar als schoolleider. Voor dit onderzoek en deze feedback werken wij nauw samen met Prof. Geert Devos. We gaan in gesprek over de autonomie in je werk, je werkhoeveelheid, je tijdsbesteding, de jobtevredenheid en je jobenthousiasme. We vergelijken jouw persoonlijke resultaten met de algemene resultaten van dit wetenschappelijk onderzoek en gaan na wat dat voor jou betekent. LEIDEN VAN SCHOOLONTWIKKELING Kristin Vanlommel, Maarten Penninckx en Diane Van Hove enkel BaO SUCCESVOL TRAJECT VAN FUNCTIONEREN EN EVALUEREN Marc Keppens, Els Goeminne en Günther Depraitere De kwaliteit van een school wordt sterk bepaald door de kwaliteit van haar personeelsleden. De functiebeschrijving, functionerings- en evaluatiegesprekken zijn belangrijke instrumenten bij de begeleiding van personeelsleden in hun groei en professionalisering. In deze vorming wordt ruim aandacht besteed aan het opstellen van correcte functiebeschrijvingen en aan het goed gebruik van functionerings- en evaluatiegesprekken. De decretale evaluatieprocedure wordt grondig toegelicht. ZORG EN GELIJKE KANSEN OP SCHOOL: WAAR GAAT HET EIGENLIJK OM? Mieke Van Vlasselaer en Rita Mouton Welke plaats neemt zorg en gelijke onderwijskansen in op mijn school? Hoe denken we erover als team? Hoe gedragen is de visie? Hoe wordt ze ingebed in de dagelijkse werking? Op welke manier kan ik vanuit HGW zorg en gelijke onderwijskansen optimaliseren? In deze sessie vertrekken we vanuit ieders ervaring. We reiken een aantal kapstokken en praktische instrumenten aan waarmee je in je school aan de slag kan gaan. Als schoolleider word je geconfronteerd met een veelheid aan impulsen tot verandering en vernieuwing, zowel van binnen als van buiten de school. In deze sessies bekijken we hoe schoolontwikkeling kan vertrekken vanuit je schooleigen visie op kwaliteitszorg. Theoretische kaders rond het beleidsvoerend vermogen van scholen, informatiegebruik en veranderingsprocessen bij leerkrachten worden vertaald naar concrete praktijksituaties. Het leiden van schoolontwikkeling vraagt inzicht in de mechanismen die dit proces beïnvloeden op individueel niveau, op groepsniveau en op schoolniveau. Aan de hand van schooleigen voorbeelden concretiseren we hoe je hier als schoolleider kan op inspelen. Verder besteden we aandacht aan een schoolidentiteit die richtinggevend en inspirerend is: hoe maak je kwaliteit binnen de katholieke dialoogschool concreet? COMMUNICATIE: CONFLICTHANTERING EN BEMIDDELING, ONDERHANDELEN Martine Van Obbergen en Marita Stas In het dagelijks omgaan met elkaar hebben we met verschillen te maken. Als we deze verschillen niet in standen, het op elkaar afstemmen, het overtuigen, het omgaan met tegengestelde opvattingen vraagt een grote communicatieve vaardigheid. De schoolleider moet zijn/haar sterke kanten en zijn/haar leer- voor alle betrokkenen haalbare kaart. 3 sessies BEZOEK AGODI De deelnemers maken kennis met de structuur en de werking van AgODi (Agentschap voor Onderwijsdiensten). De verschillende diensthoofden van AgODi stellen hun dienst voor: de beleidsvoorbereiding en de uitvoering voor het personeel en de scholen. De directies krijgen toelichting bij de actuele regelgeving en de te verwachten wijzigingen van de regelgeving voor het komende schooljaar. Nadien is er een kennismaking met de verschillende diensten waar de directies en de schoolsecretariaten mee samen werken. Er is een persoonlijke ontmoeting met de medewerkers van het werkstation en het schoolbeheerteam. Alle deelnemers ontvangen een handige en bruikbare documentatiemap uitgewerkt door AgODi. 8 MODULES VAN HET TWEEDE JAAR MODULES VAN HET DERDE JAAR 9

6 3.3 ZORG- EN KANSENBELEID OP SCHOOL Greet Vanhove REFLECTIEGROEPEN Pedagogisch begeleiders 3.6 Zorg- en kansenbeleid voeren, is een kerntaak van elke basisschool. In deze zoomen we, vanuit het vademecum zorg en kansen, in op voorwaarden en kansen om een optimaal zorg- en kansenbeleid uit te bouwen. We passen de inhouden van het vademecum toe op de eigen schoolsituatie. We concretiseren de brede basiszorg vanuit betekenisvol leren, rijke ondersteuning en interactie, breed kijken en evalueren en differentiatie. Hoe ga je om met het recht op redelijke aanpassingen doorheen de verschillende fasen spreken en te versterken zodat je kan groeien als professionele zorg- en kansenbrede basisschool. 3 sessies 3.4 OP VERKENNING IN EEN ONDERWIJSLANDSCHAP IN BEWEGING. SAMEN OP WEG NAAR EEN INCLUSIEVER ONDERWIJS Wouter Jaecques We zoeken de bomen in het bos en geven een antwoord op vragen als: ONTHAALDAG PROFS Rita Mouton Alvorens we het derde jaar van onze gezamenlijke opleiding aanvatten, komen we samen om af te stem- begeleiders en de leidinggevenden in het vicariaat onderwijs van Mechelen-Brussel. 3.7 Wat is een gemotiveerd verslag en wat is het verschil met een verslag? Kan ik nog doorverwijzen naar het BuO, en hoe moet dat dan? Hoe krijgt ondersteuning een plaats in mijn school? Wat maakt BuO buitengewoon? Wat verschilt en wat verbindt ons? ZiLL! EN WAT MET HET KLEUTERONDERWIJS? Bart Mertens en Mia Ragoen 3.8 Zie voor meer informatie HET SCHOOLWERKPLAN Lisbeth Van Hecke Het maken van een schoolwerkplan wordt vaak ervaren als een planlast en verantwoording naar de onderwijsinspectie. Tijdens deze sessie gaan we in op de vraag hoe je je schoolwerkplan gedragen en beleidskrachtig kan inzetten. Hoe maakt het (ped)agogisch project er deel van uit? Is er een link met de verwachtingen van het referentiekader OK? We bieden verschillende handvaten om een bruikbaar schoolwerkplan op te stellen: zo hanteren we een sjabloon om aan de slag te gaan, verkennen we verschillende technieken om hiermee in de school verder te werken... TIJDSBEHEER HOE LOOPT HET? 3.9 Marita Stas Hoe hebben we de aangereikte concepten, tips en handvatten in verband met het eigen timemanagement die in het eerste jaar aangereikt werden, ingebed in onze planningen en in onze effectieve tijdsbesteding? We sporen de eigen valkuilen op en gaan op zoek naar concrete stappen om het eigen tijdsbeheer te optimaliseren. 10 MODULES VAN HET DERDE JAAR MODULES VAN HET DERDE JAAR 11

7 INFORMATIE Rita Mouton, niveaucoördinator Basisonderwijs, Wilfried Neutjens, niveaucoördinator Buitengewoon Onderwijs, Mieke Van Vlasselaer, pedagogisch begeleider, regioverantwoordelijke ProfS-opleiding Gijmelsesteenweg 23, 3200 Aarschot TEAM De ProfS-s worden gegeven door een team bestaande uit externe medewerkers, medewerkers Katholiek Onderwijs Vlaanderen en regionale pedagogisch begeleiders. Samen zorgen we voor een coherent aanbod dat aansluit op de noden van de beginnende directeur. Daarnaast kan elke beginnende directeur rekenen op begeleiding en ondersteuning van de eigen schoolbegeleider in de regio. INSCHRIJVEN Beginnende directeurs (gewoon of buitengewoon basisonderwijs) schrijven zich voor ProfS in via mail bij Mieke Van Vlasselaer - mieke.vanvlasselaer@katholiekonderwijs.vlaanderen - regioverantwoordelijke ProfS, met vermelding van de eigen naam, de naam van de school, het instellingsnummer en het adres van de school. Je ontvangt bij het begin van het schooljaar een bevestigingsmail van jouw inschrijving. Indien je nog niet geregistreerd was op is dat bij de inschrijving gebeurd en ontvang je je gebruikersnaam en wachtwoord per mail Voor wie geregistreerd was, blijft de inlogcombinatie geldig In beide gevallen kun je steeds via je gebruikersnaam en wachtwoord opvragen (een gebruikersnaam kun je opvragen maar kan niet aangepast worden, een wachtwoord kan opgevraagd en aangepast worden). Deelnemers die reeds het eerste of tweede jaar volgden, kunnen zichzelf online inschrijven voor het erop volgende jaar. Zij ontvangen begin juli hiertoe een oproep. Zij krijgen eveneens een bevestigingsmail toegestuurd eens hun inschrijving in orde is. Bij vragen in verband met de inschrijving neem je contact op met de Dienst Ondersteuning nascholing@katholiekonderwijs. vlaanderen. Gelieve het instellingsnummer van je school te vermelden. KOSTPRIJS De deelname in de kosten bedraagt 560 per cursusjaar. Deze prijs omvat de cursusmomenten, CERTIFICAAT liek Onderwijs. PLAATS EN DATA Op de website kun je terecht voor praktische informatie zoals de plaats en data van de diverse sessies Uitgeverij Averbode steunt ProfS, het opleidingsproject voor schooldirecteurs.