EEN KWALITEITSLABEL VOOR HET SCHELDEWATER?

Transcriptie

1 EEN KWALITEITSLABEL VOOR HET SCHELDEWATER?

2 Zuurstof (% verzadiging) OMES DAG DE SCHELDE METEN, DE TOEKOMST WETEN? HOF VAN LIERE, 6 JUNI 2008

3 PERSMEDEDELING VAN HET KABINET VAN MINISTER VERA DUA VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU EN LANDBOUW Dinsdag 11 maart 2002 De belangrijke inspanningen om de kwaliteit van de Vlaamse waterlopen te verbeteren, levert duidelijk resultaat op. Dit is onderm eer te merken aan de opvallende toename van de vispopulatie in onze grote rivieren.... OMES DAG DE SCHELDE METEN, DE TOEKOMST WETEN? HOF VAN LIERE, 6 JUNI 2008

4 Zuurstof (% verzadiging)

5 Ul 101 l'' 1 Iinn J J J LJ LJ ammonia Ja ar nitrate nitrite OMES DAG DE SCHELDE METEN, DE TOEKOMST WETEN? HOF VAN HERE, 6 JUNI 2008

6 C o o 2 > Jaar D (D CT <D 3 CJ 30 % 20 ~ 10 0 ammonia nitrate nitrite OMES DAG DE SCHELDE METEN, DE TOEKOMST WETEN? HOF VAN HERE, 6 JUNI 2008

7 Bestuur / Stadsbestuur Vissterfte in Gentse wateren (01/09/2002) (en tot Dendermonde) (Vraag van ) De heer Wim Wienen, gemeenteraadslid In de helft van de maand september deed er zich in de Gentse wateren, vooral in de Leie, een grote vissterfte voor. Er werd gesteld dat de vissen omkwamen door zuurstoftekort in het water. De brandw eer... exacte reden? oorzaak? OMES DAG DE SCHELDE METEN, DE TOEKOMST WETEN? HOF VAN LIERE, 6 JUNI 2008

8 Zuurstof (% verzadiging)

9 TDIN (mg/l) E U) c '</> w o+-> T3 C(0 < g (D o (0 E «E (D!5 (D T

10 Fosfaat (mg P04-P) E 140 ë 120 O) c '<ö </> o c(0 +-> < g a> ^ o «Ë Ê (]) 4-> O).2 O C 12 ra -a O ra E I08 0.0

11 Het belang van nutriëntverhoudingen naar Vincent Roubaix (Ecologie des Systèmes Aquatiques, ULB) Schuim van Phaeocystis te Oostende Verlaagd van vis uduul Diatomeeë Milieuhinder : Anoxie, Kleuring van het water, Toxiciteit

12 Nutriënt concentraties, maar ook de verhoudingen veranderen Entire Scheldt o E E OÛ b 0.03 O E E ot O Year N:P, mol mol' » 0.3 N:P - O - Si:P - A - Si:N Discharge - 10 Indicatie van mogelijke limitatie i van fytoplankton I door P en niet door N! Year 02 Soetaert et al., 2006

13 Interestuarien onderzoek: breder venster op resultaten O CL 60 - Z L JS o 40 - u E Schelde (415 inhab/km2) P limitation N:P ratio Redfieldi f? o 2 Q _ Seine (185 inhab/km2) 25 n N:P ratio P limitation N limitation i i i i i i i i i I i i i i i i i i i I i i i i i i i i i I i i i i i i i i i I i i i i i i i i i I edfield (Billen et al., 2005) OMES DAG DE SCHELDE METEN, DE TOEKOMST WETEN? HOF VAN LIERE, 6 JUNI 2008

14 Massabalans van ammonium: Belang van processen Boven zeeschelde! Beneden Zeeschelde VIES + Westerschelde I 2126 Modelberekeningen processes processes ! I processes processes ! I 855 N = nitrificatie R = respiratie P = primaire productie processes processes _2ooo Vanderborght et al., 2006

15 Zuurneutraliserend vermogen van het scheldewater daalt... Zoetwater deel B-j'JI grpns J 400 Months since Jan Chevalier et al., 2008 OMES DAG DE SCHELDE METEN, DE TOEKOMST WETEN? HOF VAN HERE, 6 JUNI 2008

16 maar het water wordt alkalischer. Er beweegt wat! PH z 100 ' OMES DAG DE SCHELDE METEN, DE TOEKOMST WETEN? HOF VAN LIERE, 6 JUNI 2008

17 Interactie met intergetijdengebieden

18 Initieel OMES-onderzoek... o 2 141! Zomer 1997 I 3 0 i 20 'S 10 I 0 î - io 1-20 I Si P N Zwevende stof ^^B ^^B Van Damme et al., 2008

19 ...trekt samenwerking aan vb. van Vlaams-Franse samenwerking Percent export of D Si ( % a D Tielrode (freshwater) Carmel Polder (saltwater) - - Carmel Polder (saltwater) Tielrode (freshwater) combined i 4 i 6 8 -l. DSi inundating concentration (mg L" ) Struyf et al., 2006

20 vb. van Vlaams-Nederlandse samenwerking Labeling - experimenten: stabiel isotoop 15N Toegediend aan vloedwater Tracering van opname en omzetting

21 Fate of i5n after first tide: Exported as NH4 69% Unknown DON de nitrifie s ti on Nitrified 26% PN 2% <0.1% Sediment 6% Plants 1% Litter 5% Roots 2% Gribsholt et al., 2005 OMES DAG DE SCHELDE METEN, DE TOEKOMST WETEN? HOF VAN LIERE, 6 JUNI 2008

22 Besluit Data op zich volstaan niet; een goede interpretatie is essentieel. Daarvoor is kennis nodig. Het Schelde-estuarium is in volle beweging. Concentraties, verhoudingen en processen wijzigen. Alles hangt samen; de complexiteit is groot. OMES heeft potentie om onderzoek rond de problematiek van de schelde te bundelen en op de voorgrond te treden met verklaringen, oplossingen, maar ook met een duiding van onzekerheden. OMES DAG DE SCHELDE METEN, DE TOEKOMST WETEN? HOF VAN LIERE, 6 JUNI 2008