IJzersuppletie in Laagveenplassen
|
|
|
- Jonathan van der Linden
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 IJzersuppletie in Laagveenplassen Van veelbelovend naar effectief Zo lang het duurt.. 1: Ontwikkeling van het idee IJzer in de bodem bindt fosfaat Zonder ijzer komt fosfaat vrij Fosfaat geeft algenbloei TITELPAGINA ZONDER FOTO 1
2 1: Ontwikkeling van het idee IJzer hoort van nature in de bodem Komt daar via kwelwater in terecht Helaas door verdroging ook minder kwel/ijzer Maar wel meer fosfaataanvoer Toevoegen van ijzer is een mitigerende maatregel Het rapport 1948 De bodem bestaat uit hard veen en enig slib Beide met een hoog ijzergehalte IJzerhydroxide bindt fosfaat De hoeveelheid ijzer raakt uitgeput TITELPAGINA ZONDER FOTO 2
3 1985: Waterkwaliteit Onderzoek Loosdrecht WOL Onder andere onderzoek naar ijzer in bodem (Paul Boers) Groot vogelenzang Paul Boers 1989 IJzerchloride in bodem gebracht Geen blijvend resultaat Hoge externe belasting Verblijftijd 35 dagen!!!! De methode werkt!!!! TITELPAGINA ZONDER FOTO 3
4 Verhouding ijzer/fosfaat in bodemvocht Beneden de 1 gaat het mis. TITELPAGINA ZONDER FOTO 4
5 IJzer in de bodem aanvullen kan dus werken Randvoorwaarden: Externe P-belasting voldoende laag Interne P-belasting voldoende hoog Te weinig ijzer oorzaak interne P- belasting P-belasting onder de kritische grens te dringen (PCLake) SYSTEEMANALYSE!! 2: De situatie in Terra Nova TITELPAGINA ZONDER FOTO 5
6 Water- en fosfaatbalans Nalevering bodem bepaald TITELPAGINA ZONDER FOTO 6
7 P-belasting in Terra Nova Hoeveel voegen we toe? Voorraad voor 10 jaar of meer 100 gram ijzer / m2 (voorlopig) 85 ha: kg ijzer liter ijzerchloride kilogram Dat moet allemaal vervoerd en in de plas! liter per week De risico s zitten in de omvang! Gaat dat wel goed? TITELPAGINA ZONDER FOTO 7
8 Pilot overbelasting 0.5 ha overbelasten: 10 x zo snel als gepland, 85 g/m2 Vergelijken met referentie Wat gaat er dan fout? Dosering aanpassen Pilot overbelasting Resultaten: sterk verhoogde ijzer:fosfaat ratio in bodemvocht (-10 cm) tenminste 3 groeiseizoenen helder water zonder fosfaatpieken IJzer verspreid zich goed over het hele proefvak Niet meer dan 3.6 g Fe/m 2 /week doseren, anders ph-daling Vrijkomen van NH4 uit bodem Witte troebeling door zwevend ijzerhydroxide TITELPAGINA ZONDER FOTO 8
9 Voor t eggie Hoe pakken we het aan? 610 ton IJzerchloride-oplossing In 1.5 jaar in plas gieten Verspreiding door natuurlijke processen Duurzaam: met windmolen Met bestaande technieken IJzersuppletie Terra Nova TITELPAGINA ZONDER FOTO 9
10 IJzersuppletie Terra Nova Foto s: Michel Colin IJzersuppletie Terra Nova Foto s: Michel Colin TITELPAGINA ZONDER FOTO 10
11 Een mooie ijzerpluim TITELPAGINA ZONDER FOTO 11
12 Toegevoegde hoeveelheden 35 IJzersuppletie: hoeveelheid Fe toegevoegd gram Fe/m Datum 4: resultaten in grote lijnen TITELPAGINA ZONDER FOTO 12
13 IJzer/fosfaat ratio (rood) P-totaal daalt TITELPAGINA ZONDER FOTO 13
14 Ortho-fosfaat daalt Zwevende stof daalt TITELPAGINA ZONDER FOTO 14
15 Chlorofyl-a daalt Blauwalgen verdwenen TITELPAGINA ZONDER FOTO 15
16 Stikstof daalt Sulfaat daalt TITELPAGINA ZONDER FOTO 16
17 Wat kost dat.? Per 100 ha. Kosten IJzersuppletie per 100 ha. Kosten installatie Beheer Monitoring Kosten ijzerchloride totaal Risico s en vergunningen TITELPAGINA ZONDER FOTO 17
18 Risico s van gesleep met ijzerchloride Gesleep met ijzer Risico s die we konden bedenken: Voor de mens: Mensen lossen er in op Bijtend Inademen: prikkeling, keelpijn en hoesten. Huid: prikkeling, roodheid en pijn, brandwonden. Ogen: bijtend, roodheid en pijn, branderig gevoel, slecht zien. Inslikken: bijtend, blaren op de lippen en in de mond, maagkrampen, buikpijn, misselijkheid, braken, diarree, bewusteloosheid. TITELPAGINA ZONDER FOTO 18
19 Risico s die we konden bedenken: Voor de natuur De fosfaatbom gaat af IJzer kan giftig zijn Planten bedolven onder ijzerslib IJzerchloride bevat chloride IJzerchloride bevat verontreinigingen IJzerchloride maakt zuur Zuur maakt dat stoffen vrijkomen IJzervlokken maken water troebel Verstoring vogels Hoe minimaliseren we de risico s? Mens: Mens en ijzerchloride komen NIET in contact met elkaar! Zeer veilige ontwerpen Strikte procedures Bekwame medewerkers Bescherming en EHBO Toetsing KAM/ARBO/WMB Evaluatie en monitoring TITELPAGINA ZONDER FOTO 19
20 Mens en ijzerchloride gescheiden Foto s: Michel Colin Voor bedieners extra beveiliging ph Neutraal plum Oogspoeling Stap 1. Flacon uit de houder nemen Stap 2. Oogschaal in pijlrichting draaien tot verzegeling verbroken is Stap 3. Hoofd achterover en spoelen Foto s: Michel Colin TITELPAGINA ZONDER FOTO 20
21 Hoe minimaliseren we de risico s? Natuur: Fosfaatbom: aquarium experimenten + pilot + literatuur Geen risico, mits geleidelijk toegediend Giftigheid en ijzerslib: aquarium experimenten + literatuur Geen risico, mits geleidelijk toegediend Zuurgraad, Chloride, IJzer en troebeling: Pilot experiment Geen risico, mits geleidelijk toegediend Hoe minimaliseren we de risico s? Natuur: Chloride en verontreinigingen: literatuur en berekeningen toxicoloog, toetsing WVO Cl maximaal = 187 Metalen water onder de norm, mits ph>6 Verstoring vogels: gedragscode Flora- en Faunawet + strikte regels. Klassieke poldermolen. Geen verstoring verwacht TITELPAGINA ZONDER FOTO 21
22 Hoe minimaliseren we de risico s? Natuur: Protocol FF-wet: 50 m van de oever blijven 100 m van de Zwarte sterns blijven Geen werk in donker Geen motoren, anders dan boot Geen verlichting, behalve bij nood Standaard poldermolen Minimaliseren risico s Monitoring: ph: twee keer per week Visueel: wekelijks Hydrochemie: elke twee weken Plankton: elke twee weken Vegetatie: elke twee weken quick scan plus jaarlijkse kartering Zwarte stern: door vogelwerkgroep Bodemprocessen: Radboud Mens: wekelijkse evaluatie Noodprocedure: STOPPEN bij verdenking TITELPAGINA ZONDER FOTO 22
23 Vergunning aanvragen is nuttig Het helpt om risico s te vermijden Levert draagvlak en borging Hoe krijg je een vergunning? Doe nooit iets wat niet mag of gevaarlijk is Chemicaliën Bouwwerken Activiteiten In natuurgebied Met mensen TITELPAGINA ZONDER FOTO 23
24 Vergunningen Gemeente Bestemmingsplan Bouwvergunning Provincie Natuurbeschermingswet FF-wet WM Waterschap Keur WVO Geen risico s, geen schade Blijkt uit de praktijk TITELPAGINA ZONDER FOTO 24
25 Geen verzuring Buffer zeer actief TITELPAGINA ZONDER FOTO 25
26 Geen zwevend ijzerslib Wel ijzer, maar ruim onder 6 mg/l TITELPAGINA ZONDER FOTO 26
27 Toename Cl, maar onder 200 mg/l Ammonium pieken verdwenen TITELPAGINA ZONDER FOTO 27
28 Conclusie: IJzersuppletie doet wat we er van verwachten 10 jaar is de bedoeling 4 jaar is zeker Hoop op 20 jaar Veilig en betaalbaar Vragen TITELPAGINA ZONDER FOTO 28
IJzersuppletie in Terra Nova. IJzersuppletie in Terra Nova Wat gebeurt er in de bodem?
IJzersuppletie in Terra Nova Wat gebeurt er in de bodem? Jeroen Geurts Radboud Universiteit Nijmegen Doel = fosfaatuitwisseling tussen bodem en water verminderen ijzer:fosfaat ratio in bodemvocht verhogen
IJZERSUPPLETIE IN LAAGVEENPLASSEN
NEDERLANDS INSTITU NET HERLANDS INSTIT Final l rereport DE RESULTATEN IJZERSUPPLETIE IN LAAGVEENPLASSEN RAPPORT 2012 43 IJzersuppletie in Laagveenplassen De resultaten rapport 2012 43 ISBN 978.90.5773.581.3
Tijdelijke droogval als waterkwaliteitsmaatregel. Roos Loeb, Fons Smolders, Esther Lucassen, Jeroen Frinsel, Rick Kuiperij, e.a.
Tijdelijke droogval als waterkwaliteitsmaatregel Roos Loeb, Fons Smolders, Esther Lucassen, Jeroen Frinsel, Rick Kuiperij, e.a. In samenwerking met: Waterschap Hunze en Aa s Wetterskip Fryslan Staatsbosbeheer
Blauwalgenbestrijding met waterstofperoxide Resultaten experimenten 2009. Bart Reeze (ARCADIS) Hans Matthijs en Petra Visser (UvA)
Blauwalgenbestrijding met waterstofperoxide Resultaten experimenten 2009 Bart Reeze (ARCADIS) Hans Matthijs en Petra Visser (UvA) 1 Inhoud presentatie Waar komt dit idee vandaan? Ontwikkelingsgeschiedenis
ONDERZOEK NAAR DE WATERKWALITEIT
ONDERZOEK NAAR DE WATERKWALITEIT Naam: Klas: Datum: 1 Situering van het biotoop Plaats: Type water: vijver / meer / ven / moeras/ rivier / kanaal / poel / beek / sloot / bron Omgeving: woonkern / landbouwgebied
Water- en waterbodem: de IJZERVAL
Water- en waterbodem: de IJZERVAL Processen Beheer: suppletie Effectiviteit Risico s Leon Lamers Onderzoekcentrum B-WareB Aquatische Ecologie & Milieubiologie IWWR, Radboud Universiteit Nijmegen Randvoorwaarde
Doseer-installatie voor ijzersuppletie
Doseer-installatie voor ijzersuppletie in Terra Nova Ontwerp en wat er allemaal bij komt kijken Michel Colin Minisymposium ijzersuppletie, 5 december 2011 Duurzame ijzerdosering op Terra Nova Doel: vracht
Zwembadonderhoud Antwoord op veelgestelde vragen
Zwembadonderhoud Antwoord op veelgestelde vragen goedkoopzwemmen.nl 1 Producten Uitleg van de meest gebruikte producten Voor het verlagen (ph Minus) en verhogen (ph Plus) van de zuurgraad (lees ph) van
Riegman & Starink. Consultancy
Riegman & Starink Consultancy Huidige vegetatie Knelpunt analyse Fysisch Chemisch Milieu Fysisch Chemisch Milieu Gewenste vegetatie -Voor alle KRW typen -Voor eigen gekozen plantengemeenschap Chemie 1
DE GELE BIJLAGE VEILIGHEIDSGEGEVENS VOOR EEN AANTAL STOFFEN
DE GELE BIJLAGE VEILIGHEIDSGEGEVENS VOOR EEN AANTAL STOFFEN 1. Aceton pag. 70 2. Azijnzuur 100% 71 3. Blauw vitriool (blauw kopersulfaat) 72 4. Bruinsteen 73 5. Courtoisiet (kaliumjodide) 74 6. Jood 75
Hoe een watersysteemanalyse leidt tot slibmaatregelen
Hoe een watersysteemanalyse leidt tot slibmaatregelen Welke vragen krijgen we als kwaliteitsbeheerders/ecologen? Onderliggende problemen met waterkwaliteit en ecologie Hoe beantwoorden we deze vragen?
Dit document is van toepassing op de vergunningaanvraag lozing brijn en reststromen waarbij effluent AWZI Suiker Unie als grondstof wordt ingenomen.
Toelichting vergunningaanvraag Effluent lozing brijn en reststromen BEM1301457 gemeente Steenbergen Gietwaterfabriek TOM 1. Inleiding Tuinbouwontwikkelingsmaatschappij (TOM) ontwikkelt het glastuinbouwgebied
Onderzoek waterkwaliteit en waterzuivering
Onderzoek waterkwaliteit en Onderzoek waterkwaliteit en waterzuivering Met behulp van kiezel, grof en fijn zand, actieve kool en wat watten werd het natuurlijk zuiveringssysteem van de bodem nagebootst.
BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR GEBRUIKERS. MOVICOL Neutral 13,7 g zakje, poeder voor drank
BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR GEBRUIKERS MOVICOL Neutral 13,7 g zakje, poeder voor drank Lees goed de hele bijsluiter, want deze bevat belangrijke informatie. Dit geneesmiddel kunt u zonder voorschrift krijgen.
Naar een duurzaam beheer van het veenweidegebied. Piet-Jan Westendorp Aquatisch ecoloog Witteveen+Bos
Naar een duurzaam beheer van het veenweidegebied Piet-Jan Westendorp Aquatisch ecoloog Witteveen+Bos Inleiding Is een duurzaam beheer mogelijk? Nederland veenland Huidige toestand veenweidegebied Streefbeeld
IJzersuppletie Laagveenplas Terra Nova
IJzersuppletie Laagveenplas Terra Nova Korte Statistische Analyse IJzersuppletie effecten Terra Nova Jessy Rietdijk 1 IJzersuppletie Terra Nova Korte Statistische Analyse IJzersuppletie effecten Terra
Eindrapport analyses controle van de kwaliteit van viswaters in het Brussels Hoofdstedelijk gewest
eindrapport : BIM-2005 aantal blz. : 5 blz : 1 Eindrapport analyses controle van de kwaliteit van viswaters in het Brussels Hoofdstedelijk gewest - 2005 1. Staalname Staaknames werden uitgevoerd op: 19/05/05;
Bijsluiter: informatie voor de patiënt
Bijsluiter: informatie voor de patiënt MOVICOL Neutral 13,7 g zakje, poeder voor drank Lees goed de hele bijsluiter voordat u dit geneesmiddel gaat gebruiken want er staat belangrijke informatie in voor
VGWM A WAY OF LIVING BENZEEN. Standaards voor professionals, wees alert!
VGWM A WAY OF LIVING Standaards voor professionals, wees alert! Werk veilig of werk niet Bij werkzaamheden aan gesloten installaties en systemen zijn strikte procedures van kracht. Er bestaat immers een
Natura 2000 Botshol. Fleur Smout. Indeling van de avond. Stand van zaken beheerplan Presentatie Natuurmonumenten Terugkoppeling en vragenronde
Natura 2000 Botshol Fleur Smout 1 Indeling van de avond Stand van zaken beheerplan Presentatie Natuurmonumenten Terugkoppeling en vragenronde 2 provincie Utrecht 1 Natura 2000 Waarborgen biodiversiteit
Waterplanten en Waterkwaliteit
Waterplanten en Waterkwaliteit Leon van den Berg Moni Poelen Monique van Kempen Laury Loeffen Sarah Faye Harpenslager Jeroen Geurts Fons Smolders Leon Lamers Platform Ecologisch Herstel Meren Vrijdag 11
milieucel V.V.H.V.- Astridlaan 30-8370 BLANKENBERGE 050/42.85.23 - milieucel@vvhv.be
Club: Wemmelse Vissers Datum: 15 december 2015 Staalnummer: 40/28 Weer: Bewolkt-droog Visuele vervuilingen: Geen Kleur water: Licht troebel Problemen: Lage vangsten Kwaliteitsbeoordeling vijverwater Balcaen
BAGGERNUT. Leon van den Berg Moni Poelen Leon Lamers
Leon van den Berg Moni Poelen Leon Lamers Arcadis B-ware Deltares Radboud Universiteit Nijmegen Waterschappen Witteveen en Bos Diverse deelprojecten: Radboud universiteit Nijmegen veldexperimenten
Naam van het chemische produkt : Ammoniumnitraat-ureumoplossing. Naam van leverancier : Breustedt Chemie B.V.
Publikatiedatum: 01/07/1997 Blz. 1 van 7 1. IDENTIFICATIE Naam van het chemische produkt : Ammoniumnitraat-ureumoplossing Triviale chemische naam : Synoniemen : Urean Chemische formule : NH 4 NO 3 en NH
PACCO-PARAMETERS DO - DOSSOLVED OXYGEN EC- DE ELEKTRISCHE CONDUCTIVITEIT ORP- DE REDOXPOTENTIAAL T - DE TEMPERATUUR. PaccoParameters
PACCO-PARAMETERS PH DO - DOSSOLVED OXYGEN EC- DE ELEKTRISCHE CONDUCTIVITEIT ORP- DE REDOXPOTENTIAAL T - DE TEMPERATUUR PH De ph geeft de zuurtegraad van het water weer. Ze varieert doorgaans op een schaal
EEN VERSLAG VAN DE PILOT
IJZERSUPPLETIE IN LAAGVEENPLASSEN; EEN MITIGERENDE MAATREGEL TER VERVANGING VAN VERDWENEN IJZERRIJKE KWEL EEN VERSLAG VAN DE PILOT Een pilot als onderdeel van: Project Waternet KRW08079 1 december 2009
Dit product is verkrijgbaar bij Carel Lurvink B.V. This product is available at Carel Lurvink B.V. Carel Lurvink B.V.
Dit product is verkrijgbaar bij Carel Lurvink B.V. This product is available at Carel Lurvink B.V. Carel Lurvink B.V. Marssteden 40 7547 TC Enschede, NL Postbus 450 7500 AL Enschede, NL Telefoonnummer
... Think safety! Werken met. Aardgascondensaat. VGM Algemeen. Milieu. Gezondheid. Veiligheid
... Think safety! Werken met VGM Algemeen Milieu Gezondheid Veiligheid 1 Werken met Gasunie is een van de grootste gasinfrastructuurbedrijven in Europa. Veiligheid heeft binnen Gasunie de hoogste prioriteit;
De juiste keus voor uw zwembadwater
De juiste keus voor uw zwembadwater Het kraanwater waarmee u het zwembad heeft gevuld, blijft helaas niet zo helder en betrouwbaar als het was. Als u het water niet behandelt, zal het snel vervuilen en/of
Omgaan met Aardgascondensaat. Documentinformatie
Omgaan met Aardgascondensaat Toepassingsgebied RWE-GCC NL Geldigheid tot 01-07-2020 Documentinformatie Versie Versiedatum Autorisatie V1.1 01-10-2017 Manager Health, Safety en Security - R. Kamst Wijzigingen
Iedere zwembad en/of jacuzzi bezitter moet derhalve zijn water chemisch onderhouden om in hygiënisch water te kunnen zwemmen.
Bentemmerstraat 11-13 6942 EZ Didam 0316 220903 0316 221609 info@heuff-zwembaden.nl http://www.heuff-zwembaden.nl Principe van de waterbehandeling: - Fysische waterbehandeling - Chemische waterbehandeling
VEILIGHEIDSINFORMATIE BLAD. : Quadri Miqro Fast 9914B. Bladzijde 1/5 Revisie nr : 2 Datum : 24/03/2015 Vervangt : 28/03/11
VEILIGHEIDSINFORMATIE BLAD Bladzijde 1/5 Datum : 24/03/2015 Verantwoordelijke verdeler: Telefoonnummer voor noodgevallen : DRD Belgisch Antigifcentrum : 070 / 245.245. Oud-Strijdersstraat 14A 3120 Tremelo
Bemesting Blauwe Bessen. Bemesting Blauwe Bessen. Bemesting Blauwe Bessen. Bemesting Blauwe Bessen. Bemesting Blauwe Bessen
Behoefte gewas Verloop in seizoen Sporenelementen Invloed van ph Breedwerpig, fertigatie of controlled release meststoffen? Problemen in de praktijk Nieuw perceel: Grondanalyse voor bepaling P, K, Mg,
Is verondiepen van plassen met verontreinigd slib en grond wel een goed idee?
Is verondiepen van plassen met verontreinigd slib en grond wel een goed idee? Afgelopen zomer is door Waterschap Rivierenland aan de Gemeente Nijmegen goedkeuring verleend om de Oosterhoutse en de Zandse
Zuurtegraad ph. Ammonium NH 4
Zuurtegraad ph Ammonium NH 4 + 1. Spoel het flesje met wit deksel met het te onderzoeken water en vul het daarna tot de 5ml-streep. 2. Voeg 3 druppels reagens 1 toe en schud. 3. Voeg 3 druppels reagens
Wat kunnen we leren van de droogte van 1976 in relatie tot gevolgen van klimaatverandering? Casus Loenderveense plas
Wat kunnen we leren van de droogte van 1976 in relatie tot gevolgen van klimaatverandering? Casus Loenderveense plas Sebastiaan Schep sebastiaan.schep@witteveenbos.com Aanleiding voor mijn verhaal Ik maak
Report 1695.N.17. Mestbewerking en Waterkwaliteit. een case studie voor het beheergebied van waterschap Aa en Maas.
Report 1695.N.17 Mestbewerking en Waterkwaliteit een case studie voor het beheergebied van waterschap Aa en Maas de samenvatting Rapport 1695.N.17 Mestbewerking en Waterkwaliteit Een case studie voor waterschap
VEILIGHEIDSINFORMATIEBLAD Pagina 1 van 1 Volgens richtlijn: 1999/45/EC Handelsnaam : Kaliumpolysulfide
Pagina 1 van 1 1. Identificatie van de stof of het preparaat en van de vennootschap / onderneming Productbenaming: Kaliumpolysulfide Gebruik: Diverse industriële toepassingen Verantwoordelijke verdeler
Slibmaatregelen 3a. Beijzeren
Slibmaatregelen 3a. Beijzeren Beijzering van een veenplas: de theorie en de praktijk Bruce Michielsen, Bart Schaub, e.a. Vandaag nadruk op ervaringen BRUCE: Plannen op tijdstip t gevolgd door uitvoering
Waterberging in beekdal Beerze
Waterberging in beekdal Beerze Projectgebied Beerze - Brabants beekdal - problematiek: waterkwantiteit en -kwaliteit - 1990: omdijking LV, stuw - 2000: retentiebekken LB Onderzoeksvragen Hoe verloopt waterberging
Chemisch wateronderzoek 1. klimaatstad. water leeft 2. Abio. klimaatstad
Chemisch wateronderzoek 1 water leeft 2 Abio Chemisch wateronderzoek 2 Chemisch wateronderzoek 3 WATER LEEFT Chemisch wateronderzoek Een goede waterkwaliteit is van groot belang voor het leven van waterdieren
BIJSLUITER. PODOFYLLINE RESINA 5%, 20% & 25% collodium
BIJSLUITER PODOFYLLINE RESINA 5%, 20% & 25% collodium Lees de hele bijsluiter goed voordat u dit geneesmiddel gaat gebruiken want er staat belangrijke informatie in voor u. - Bewaar deze bijsluiter. Misschien
Helder water door quaggamossel
Helder water door quaggamossel Kansen en risico s Een nieuwe mosselsoort, de quaggamossel, heeft zich in een deel van de Rijnlandse wateren kunnen vestigen. De mossel filtert algen en zwevend stof uit
BODEM Dikte sliblaag (cm) < 10 nvt Redoxpotentiaal (mv) > 0 nvt Geleidbaarheid (us/cm) < 1000 nvt ph > 6,5 nvt
Club: DE WEMMELSE VISSERS Staalnummer: 1 (vijver gemeentehuis) & 2 (vijver Balcaen) Visuele vervuilingen: Kleine hoeveelheid afval in water Problemen: NVT Datum: 2/12/2016 Weer: Bewolkt Kleur water: Helder
ph bepalen m.b.v. rode koolsap
ph bepalen m.b.v. rode koolsap 1. Onderzoeksvraag Hoe kun je rode koolsap gebruiken om te bepalen of een oplossing zuur, neutraal of basisch is? 2. Voorbereiding a. Begrippen als achtergrond voor experiment
Het Wortelrapport 2017 De effecten van de toepassing van mycorrhiza, schimmels en bacteriën op de groei van wortels
De effecten van de toepassing van mycorrhiza, schimmels en bacteriën op de groei van wortels November 2017 2 Inhoudsopgave Inleiding... 3 De proef... 4 Producten... 4 Proefopzet... 5 Metingen... 5 Resultaten...
Fauna in de PAS. Hoe kunnen we effecten van N-depositie op Diersoorten mitigeren? Marijn Nijssen Stichting Bargerveen
Fauna in de PAS Hoe kunnen we effecten van N-depositie op Diersoorten mitigeren? Marijn Nijssen Stichting Bargerveen De Programatische Aanpak Stikstof Natuurdoelen en economische ontwikkelingsruimte 1600
Veldwerkplaats. Natuurontwikkeling op voormalige landbouwgronden: fosfaat als adder onder het gras
Veldwerkplaats Natuurontwikkeling op voormalige landbouwgronden: fosfaat als adder onder het gras Leon Lamers, Fons Smolders, Esther Lucassen en Jan Roelofs Eutrofiëring ring Bodem- en waterprocessen droog
Basisscheikunde voor het hbo ISBN e druk Uitgeverij Syntax media
Zie Basisscheikunde voor het hbo bij https://www.syntaxmedia.nl/basisscheikunde-voor-het-hbo Uitwerkingen van de opgaven uit: Hoofdstuk 15 Milieu en veiligheid bladzijde 1 Opgave 1 Welke schade veroorzaakt
Eindexamen natuurkunde/scheikunde 2 vmbo gl/tl 2006 - I
BEOORDELINGSMODEL Vraag Antwoord Scores Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt één punt toegekend. GOUDWINNING 1 B 2 A 3 B 4 maximumscore 2 2 Hg + O 2 2 HgO Hg en O 2 voor de pijl en HgO na
... Think safety! Werken met. Aardgascondensaat. VGM Algemeen. Milieu. Gezondheid. Veiligheid
... Think safety! Werken met VGM Algemeen Milieu Gezondheid Veiligheid 1 Werken met Gasunie is een van de grootste gasinfrastructuurbedrijven in Europa. Veiligheid heeft binnen Gasunie de hoogste prioriteit;
Visstand meren (M14/M27) en de KRW
Visstand meren (M14/M27) en de KRW Met het oog op SGBP II 2016-2021, III 2022-2027 Donderdag 25 september 2014 Roelof Veeningen, cluster Gegevensbeheer 1 - Monitoring - Analyse - Prognose - Maatregelen
1. WAARVOOR WORDT MOVICOL JUNIOR AROMA GEBRUIKT?
BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR GEBRUIKERS MOVICOL Junior Aroma 6,9 g zakje, poeder voor drank Lees goed de hele bijsluiter voordat u dit geneesmiddel aan uw kind geeft. - Bewaar deze bijsluiter. Misschien
Waterkwaliteit 2: Natuur/chemie
Waterkwaliteit 2: Natuur/chemie Prof. ir. Hans van Dijk 1 Afdeling Watermanagement Sectie Gezondheidstechniek Inhoud hydrologische kringloop kwalitatief 1. regenwater 2. afstromend/oppervlaktewater. infiltratie
Trends in bodemvruchtbaarheid in Nederlandse landbouwgronden
Trends in bodemvruchtbaarheid in Nederlandse landbouwgronden Arjan Reijneveld 8 N o v e m b e r 2013 Trends in bodemvruchtbaarheid in kaart gebracht met hulp van gegevens grondonderzoek Opbouw presentatie
Vicks VapoRub, zalf voor inhalatiedamp
1.3.1 : Bijsluiter Bladzijde : 1 BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR GEBRUIKERS Vicks VapoRub, Lees goed de hele bijsluiter, want deze bevat belangrijke informatie. Dit geneesmiddel kunt u zonder recept krijgen.
Utrecht, 20 september 2010 Pythagoraslaan 101 Tel
Utrecht, 20 september 2010 Pythagoraslaan 101 Tel. 030-2589111 Afdeling : WEW Nummer : 8086E1E6 Onderwerp: Schriftelijke vragen ex art. 47 van het Reglement van Orde aan het College van Gedeputeerde Staten
1e klas. BiNaSch slootwateronderzoek. Deze reader is van: Scala Rietvelden Vakgroepen natuurkunde, scheikunde en biologie 1e klas. Klas:.
1e klas BiNaSch slootwateronderzoek Deze reader is van: Klas:. Docent: Vakgroepen natuurkunde, scheikunde en biologie 1e klas Waterkwaliteit In deze lessencyclus ga je naar de kwaliteit van het water van
VEILIGHEIDSINFORMATIE BLAD : GREEN-BUSTER. Bladzijde 1/5 Revisie nr : 1 Datum : 14/03/2017 Vervangt :../../..
VEILIGHEIDSINFORMATIE BLAD Bladzijde 1/5 Datum : 14/03/2017 Verantwoordelijke verdeler: In geval van nood : Essef BVBA Anti-Gifcentrum : +32 (0)70 /245 245 Izegemsestraat 98 8880 Sint-Eloois-Winkel Tel
Chemische naam van de stof : Ammoniak oplossing, formule: NH4OH (waterige oplossing) Synoniemen : Ammonia
1. Identificatie van het product : Ammonia Leverancier : Firma J. van der Graaf & Zn. Patrijsweg 1 - tel. 0168-381333 Tel.nr.voor noodgevallen : Nationaal Vergiftigingen Centrum Tel.nr: 030-2748888 (Uitsluitend
WATER LEEFT Chemisch wateronderzoek
Chemisch wateronderzoek 1 WATER LEEFT Chemisch wateronderzoek Een goede waterkwaliteit is van groot belang voor het leven van waterdieren en waterplanten. Biologisch leven in het water is afhankelijk van
FOSFAAT NATUURLIJK FOSFAAT NATUURLIJKE MAÏSMESTSTOF NATUURLIJK FOSFAAT
GROEN FOSFAAT NATUURLIJKE MAÏSMESTSTOF NATUURLIJK FOSFAAT NATUURLIJK FOSFAAT FOSFAATMESTSTOF VOOR MAIS Maïs telen zonder fosfaatkunstmest zorgt bij een laag fosfaatgehalte voor een lagere opbrengst en
Maarsseveense Plassen. Hydrologische en Hydrochemische verkenning
Maarsseveense Plassen Hydrologische en Hydrochemische verkenning Eric Adamse, HSV Maarssen 26 maart 2012 Grote Plas Maarsseveen Visstand is niet meer wat het was Karperbestand is gedecimeerd Onderzoek
HET COLLEGE VOOR DE TOELATING VAN GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN EN BIOCIDEN
Toelatingsnummer 14429 N HET COLLEGE VOOR DE TOELATING VAN GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN EN BIOCIDEN 1 AFGELEIDE TOELATING Gelet op de aanvraag d.d. 31 januari 2014 (20140178 AB) van SÜDWEST Lacke und Farben
Om optimaal te groeien heeft een plant verschillende voedingsstoffen nodig:
Om optimaal te groeien heeft een plant verschillende voedingsstoffen nodig: Stikstof, voor de bovengrondse plantdelen en de vorming van eiwit Fosfaat, voor de wortelontwikkeling Kali, voor de sapstroom
Methotrexaat bij de ziekte van Crohn
Methotrexaat bij de ziekte van Crohn 2 Uw maag-, darm- en leverarts (MDL-arts) heeft u Methotrexaat voorgeschreven voor de behandeling van de ziekte van Crohn. Om dit medicijn goed te kunnen gebruiken
INFECTIES VOORKOMEN KANKERCENTRUM UZ GENT. Onco_hemato_015
INFECTIES VOORKOMEN KANKERCENTRUM UZ GENT Onco_hemato_015 INHOUDSTAFEL 01 Wat is een infectie? 3 02 Verhoogd risico op infectie 3 03 U beschermen tegen infecties 4 04 Belangrijke aandachtspunten bij het
Bijsluiter: informatie voor de patiënt. Clindamycine lotion 10 mg/ml FNA, oplossing voor cutaan gebruik Clindamycine hydrochloride hydraat
Bijsluiter: informatie voor de patiënt oplossing voor cutaan gebruik Clindamycine hydrochloride hydraat Lees goed de hele bijsluiter voordat u dit geneesmiddel gaat gebruiken want er staat belangrijke
Tel.nr.voor : Nationaal Vergiftigingen Centrum Tel.nr: Bestanddelen Gewicht % CAS-Nr. EINECS-Nr. Ammonia <
1. Identificatie van het product Tel.nr.voor Noodgevallen : Ammonia : Nationaal Vergiftigingen Centrum Tel.nr: 030 27 48 888 2. Samenstelling/informatie over de bestanddelen Chemische naam van de stof
BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR GEBRUIKERS. MOVICOL Chocoladesmaak 13,9 g zakje, poeder voor drank
BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR GEBRUIKERS MOVICOL Chocoladesmaak 13,9 g zakje, poeder voor drank Lees goed de hele bijsluiter voordat u dit geneesmiddel gaat gebruiken - Bewaar deze bijsluiter. Misschien
Informatieblad grondwaterkwaliteit Natte Natuurparel. Wijstgronden Uden
Informatieblad grondwaterkwaliteit Natte Natuurparel Wijstgronden Uden Aanleiding Waterschap Aa en Maas heeft onvoldoende inzicht hoe de grondwaterkwaliteit is in de Natte Natuurparels in haar beheergebied
FOSFAAT NATUURLIJK FOSFAAT NATUURLIJKE MAÏSMESTSTOF NATUURLIJK FOSFAAT. verrijkt met borium organische meststof toepasbaar in derogatiebedrijf
GROEN FOSFAAT NATUURLIJKE MAÏSMESTSTOF NATUURLIJK FOSFAAT NATUURLIJK FOSFAAT verrijkt met borium organische meststof toepasbaar in derogatiebedrijf FOSFAATMESTSTOF VOOR MAÏS Maïs telen zonder fosfaatkunstmest
Gassen in containers Rol arbeidsgeneesheer EDPBW. Dr. Edelhart Kempeneers Wetenschappelijk adviseur Preventieadviseur-Arbeidsgeneesheer
Gassen in containers Rol arbeidsgeneesheer EDPBW Dr. Edelhart Kempeneers Wetenschappelijk adviseur Preventieadviseur-Arbeidsgeneesheer 5 februari 2010 Inhoud 1. 2. 3. 4. Situering Mogelijke stoffen Rol
BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIKER. Ferrofumaraat Mylan 200 mg, filmomhulde tabletten. Ferrofumaraat
BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIKER Ferrofumaraat Lees goed de hele bijsluiter voordat u dit geneesmiddel gaat gebruiken want er staat belangrijke informatie in voor u - Bewaar deze bijsluiter. Misschien
Praktische opdracht Scheikunde Redoxreactie puntenslijper metalen
Praktische opdracht Scheikunde Redoxreactie puntenslijper metalen Praktische-opdracht door een scholier 1902 woorden 12 oktober 2008 6,3 10 keer beoordeeld Vak Scheikunde De truc van de verdwenen puntenslijper
Datum: EHBO. 3. Wat gebeurt er met de bloedvaten en zenuwen als een tand uit de mond vliegt?
Naam: Datum: EHBO Ga naar deze website: www.klas5sintmichiel.yurls.net Klik op EHBO. Bekijk eerst het filmpje Een uitgeslagen tand en daarna het filmpje bloedneus. Een uitgeslagen tand 1. Is een tand een
maart 2008 BENZEEN VGWM Gezondheid Veiligheid Welzijn A WAY OF LIVING Standaards voor professionals, wees alert!
maart 2008 VGWM A WAY OF LIVING Veiligheid Gezondheid Welzijn Milieu VGWM Standaards voor professionals, wees alert! Werk veilig of werk niet Voor werkzaamheden aan gesloten installaties en systemen zijn,
Overdaad Schaadt. Onderzoek naar vervuild water. Naam:... Foto: creative commons; Flickr eddi07.
Overdaad Schaadt Onderzoek naar vervuild water Naam:... Foto: creative commons; Flickr eddi07. 1 inleiding Inleiding: Vroeger was alles beter. Dus niet. Neem bijvoorbeeld drinkwater. Tot ver in de vorige
Kationen voor slibontwatering
Kationen voor slibontwatering Symposium slibontwatering David Berkhof Aanleiding Stowa onderzoek (2012): trend van neergaande slibontwateringsresultaten: Toename PE-verbruik (ca 20%) Lager DS% ontwaterd
Notitie. Datum: 9 maart 2018
Notitie Datum: 9 maart 2018 Onderwerp: Watermonsters nemen en conserveren Algemeen In dit document worden de flessen, conservering en de werkwijze voor het vullen van watermonsters beschreven. De conservering
De termijn tussen monsterneming (direct gevolgd door conservering) en het moment van zekerstellen van het gehalte.
Notitie Datum: 3 november 2014 Onderwerp: Watermonsters nemen en conserveren Algemeen Dit document beschrijft de flessen, conservering en de werkwijze voor het vullen van watermonsters. De conservering
Kwaliteitsbeoordeling vijver stadhuis n 21
Club: WEMMELSE Datum: 7 november 2017 VISSERS Staalnummer: 21 & 32 Weer: Koud - vorst Visuele Geen Kleur water: OK vervuilingen: Problemen: Geen Parameter (eenheid) Norm Waarneming Zeer goed Goed Matig
Gevaarlijke producten
Welkom Gevaarlijke producten Basisvorming preventie & bescherming Gemeenschappelijke preventiedienst Lesgever: Karen Brems Wat is een gevaarlijk product? Gevaarlijke producten in scholen Blootstelling
Toets 5.1 Waterzuivering (ppt + aanvullend lesmateriaal)
LTO42 Toets 5.1 Waterzuivering (ppt + aanvullend lesmateriaal) Biologie voor het MLO. (zesde druk) H17, pag 347 t/m 350 H17, pag 354 t/m 357 H17, pag 362 t/m 373 (dit is hoofdstuk 16 van de vijfde druk,
Organische vracht continue on-line bewaken. Peter-Jan van Oene, 8 november 2011, nieuwegein
Organische vracht continue on-line bewaken Peter-Jan van Oene, 8 november 2011, nieuwegein Waardeketen Organische stoffen TOC/CZV correlatie Inhoud Afvalwater karakteristiek zuivel-industrie Redenen om
25-3-2015. Sturen op Nutriënten. Sturen op Nutriënten. Doel. Sturen met Water. Sturen op Nutriënten. Waar kijken we naar. Bijeenkomst 19 februari 2015
Bijeenkomst 19 februari 2015 Jouke Velstra (Acacia Water) 4 Sturen met Water De basisgedachte is dat per perceel de grondwaterstand actief wordt geregeld. Onderwater drainage (OWD) geeft een directe relatie
Voortoets Natura Melkveebedrijf De Bieshorst Dwarsdijk 2 te Halle
Voortoets Natura 2000 Melkveebedrijf De Bieshorst Dwarsdijk 2 te Halle Aanleiding Voor het perceel gelegen aan de Dwarsdijk 2 te Halle is een vergroting van de rundveestalling voorzien, evenals een vergroting
Producten en Diensten. Versie: 2016-2
Producten en Diensten Versie: 2016-2 Inhoudsopgave 1 Toelichting 3 2 Oppervlaktewater 4 2.1 Monsterneming 4 2.2 Veldmetingen 4 2.3 Chemisch onderzoek 5 2.4 Continue metingen on-site 6 2.5 Bacteriologisch
Herinrichten van diepe plassen door hergebruik baggerspecie: Voor en nadelen voor de visstand. Joke Nijburg
Herinrichten van diepe plassen door hergebruik baggerspecie: Joke Nijburg 1 Inhoud: Aanleiding Beleid Uitvoeringsmethodieken Voor- en nadelen visstand Praktijkvoorbeelden Conclusies 2 Aanleiding Waterkwaliteit
Gietwatervoorziening AFC Nieuw Prinsenland
BEM1501923 gemeente Steenbergen Behoort bij beschikking d.d. nr.(s) 02-06-2015 ZK15000326 Medewerkster Publiekszaken / vergunningen Toelichting Vergunningaanvraag Milieuneutrale wijziging Behoort bij beschikking
Informatieblad grondwaterkwaliteit Natte Natuurparel. Strabrechtse Heide
Informatieblad grondwaterkwaliteit Natte Natuurparel Strabrechtse Heide Aanleiding Waterschap Aa en Maas heeft onvoldoende inzicht hoe de grondwaterkwaliteit is in de Natte Natuurparels in haar beheergebied
De Gouden Ham. Onderzoek blauwalgen. Rapportage : September 2007.
Drema Waterbehandeling BV Daltonstraat 16 3316 GD Dordrecht The Netherlands Tel: 0031 78 618 40 11 Fax:0031 78 618 77 80 www.drema.nl Onderzoek blauwalgen De Gouden Ham Rapportage : September 2007. Ten
Een ongenode gast: Amerikaanse rivierkreeft
Amerikaanse rivierkreeft Een ongenode gast: Opzet workshop Een ongenode gast: Inleiding (Fabrice Ottburg; WUR) Nader inzoomen op een aantal projecten (Winnie Rip; Waternet) Praktijk ervaring aanpak (Jouke
Toestand KRW-waterlichamen Flevoland medio 2018
Toestand KRW-waterlichamen Flevoland medio 2018 1. Inleiding In het beheergebied van waterschap Zuiderzeeland liggen 18 KRW-waterlichamen (zie figuur 1 op volgende pagina). Deze waterlichamen worden zowel
Zwembadonderhoud Antwoord op veelgestelde vragen
Zwembadonderhoud Antwoord op veelgestelde vragen 1 Voordat u gaat zwemmen Voordat u gaat zwemmen, dient u goed ingelicht te zijn over het onderhoud van uw zwembad en zwembadwater. Gewoon kraanwater is
BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIK(ST)ER VIGAMOX 5 mg/ml oogdruppels, oplossing Moxifloxacine (als hydrochloride)
BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIK(ST)ER VIGAMOX 5 mg/ml oogdruppels, oplossing Moxifloxacine (als hydrochloride) Lees de hele bijsluiter zorgvuldig door voordat u start met het gebruik van dit geneesmiddel.
VEILIGHEIDSINFORMATIEBLAD Pagina 1 van 1 Volgens richtlijn: 1999/45/EC Handelsnaam : Kaliumpermanganaat
Pagina 1 van 1 1. Identificatie van de stof of het preparaat en van de vennootschap / onderneming Productbenaming: Kaliumpermanganaat Gebruik: Diverse industriële toepassingen Verantwoordelijke verdeler
Nummer : 17UTP Barcode : 17UTP. Definitieve wijzigingsbeschikking. Het dagelijks bestuur van waterschap Brabantse Delta;
Nummer : 17UTP Barcode : 17UTP Definitieve wijzigingsbeschikking Het dagelijks bestuur van waterschap Brabantse Delta; Beschikkende op de aanvraag van Wematech Milieu Adviseurs B.V. namens Brabant Water
Onderzoek 55. Bepalen van het ijzergehalte in een grondstaal
Onderzoek 55. Bepalen van het ijzergehalte in een grondstaal 1. Onderzoeksvraag Onder de schoenzool van de verdachten werd aarde gevonden. Met welk staal komt dit overeen? Kunnen we door bepalen van het
BAM - Bemonsterings- en analysemethodes voor bodem in het kader van het mestdecreet Bodem Bepaling van snel vrijkomende organische stikstof
- Bemonsterings- en analysemethodes voor bodem in het kader van het mestdecreet Bodem Bepaling van snel vrijkomende organische stikstof VERSIE 3.0 juni 2010 Pagina 1 van 5 BAM/deel 1/12 1 PRINCIPE Het