Werkstuk Economie De gevolgen van illegaal downloaden

Transcriptie

1 Werkstuk Economie De gevolgen van illegaal d Werkstuk door J woorden 12 mei ,8 48 keer beoordeeld Vak Economie Inleiding Ons werkstuk gaat over het d van muziek en films. We gaan verschillende dingen onderzoeken, maar eerst zullen we uitleggen hoe d is ontstaan. Uiteraard is daar het internet voor nodig, dus zullen we een stukje de geschiedenis induiken en ontdekken hoe internet en daaruit het d is ontstaan. We willen graag kijken welke economische gevolgen het d heeft op de muziek- en filmindustrie, want er zijn zeker gevolgen. De vraag is alleen: zijn die gevolgen positief of negatief? Er wordt vaak gezegd dat het slecht is dat zoveel mensen d. Maar is dit ook echt zo? Misschien zit er ook wel een positieve kant aan het d van muziek en films. Dat willen we graag onderzoeken. We gaan ook kijken hoe de situatie er nu uit ziet en hoeveel er nou gedownload wordt. We zullen hierbij gebruik maken van een enquête en die uitdelen in verschillende leeftijdscategorieën. We willen proberen gebruik te maken van zoveel mogelijk grafieken om het goed duidelijk te maken. Veel mensen vinden films en cd s erg duur en daarom d ze. Dus misschien moeten cd s en films wel gewoon goedkoper worden. Maar als mensen ook de mogelijkheid hebben om gratis aan spullen te komen, dan zullen ze waarschijnlijk blijven d. Ook zullen we daarom naar de toekomst kijken, want d uit de wereld krijgen zal waarschijnlijk heel moeilijk worden. Dus hoe gaan we er in de toekomst mee om? Dit is belangrijk, want d zal een belangrijke rol gaan spelen in de toekomst. Er moeten manieren gevonden worden hoe dit veilig kan en ook op een eerlijke manier. Zoals we allemaal weten, is d nog vaak illegaal; in ieder geval het verspreiden van de downloads. Hier zullen we later in ons werkstuk nog op terug komen. Er is veel te vinden over dit onderwerp, dus het zal waarschijnlijk ook wel uitgebreid worden. We moeten het natuurlijk niet te uitgebreid maken, dus we zullen we proberen het duidelijk te houden. Dit doen we ook door middel van de grafieken die we willen gaan gebruiken. Hiermee kun je namelijk goed dingen aantonen. We vinden dit allebei een leuk onderwerp, dus we zullen er veel energie in steken. Het is natuurlijk ook interessant om meer over d te weten te komen. Wij zijn toch de generatie die ermee opgroeit, we zijn ongeveer de eerste gebruikers van d. Het speelt zo n prominente rol in ons leven, dat het bijna niet weg te denken is. Het is daarom ook wel goed om er meer over te weten te komen, zoals welke risico s het met zich mee brengt, maar ook welke voordelen het heeft. Veel mensen doen ook maar wat tijdens d en dit kan tot gevaar leiden voor je computer, want sommige downloadprogramma s brengen virussen met zich mee. Het is dus ook belangrijk dat als je downloadt je dat wel op een betrouwbare manier doet. Verder hoorden we laatst iets over boetes in het buitenland op illegaal d. We vragen ons sterk af of dit echt zal helpen tegen illegaal d. Sommige landen doen zelfs strengere straffen, zoals het internet afsluiten. Maar mensen zullen toch wel op zoek blijven naar manieren waarop ze gratis hun entertainment kunnen Pagina 1 van 13

2 d. Dus of dit helpt is maar de grote vraag. We zijn er benieuwd naar de resultaten die dit werkstuk zal opleveren. We hopen er een mooie werkstuk van te maken, en wensen u alvast veel leesplezier. 1. Geschiedenis Geschiedenis van internet In 1957 lanceerde de Sovjet-Unie de Spoetnik I. De lancering van die satelliet kwam als een verrassing voor de Verenigde Staten, die dachten dat ze superieur waren in technologie in ruimtevaart. Als tegenreactie richtten zij het Advanced Research Projects Agency (ARPA) op. Eén van de opdrachten voor de ARPA was het ontwikkelen van een systeem waardoor de ARPA de computersystemen van de universiteiten die voor hun werken kon inkijken. Toen Santa Barbara en Utah zich toevoegde aan het netwerk was het ARPANET geboren. Steeds meer hosts voegden zich toe aan het netwerk, en toen in 1983 het ARPANET overstapte op TCP/IP voor het gegevenstransport over het netwerk was het echte internet geboren. Het enige nadeel was nog de beperkte bandbreedte bij het ARPANET, maar toen in 1986 het NSFNet in gebruik werd genomen, was ook dat probleem opgelost. In 1991 ontwikkelden Tim Berners-Lee en Robert Caillau het World Wide Web door een taal te ontwikkelen waarin webpagina s konden worden geschreven, HTML, en het bedenken van het aan elkaar linken van verschillende pagina s. De allereerste internetpagina s verschenen bij het CERN: de Europese Raad voor Kernonderzoek, waar Berners-Lee en Caillau beide werkten. In datzelfde jaar werd het NSFNet voor commerciële doeleinden vrijgegeven, waardoor het internet en het maken van eigen webpagina s te maken enorm toenam. Eind 1993 had zoekmachine Lycos pagina s geïndexeerd. Het succes van het internet was vooral aan het begin erg te danken aan marketing. Want waar je vroeger beperkt was te adverteren in je stad of land, gaan met het de lancering van het internet veel deuren voor je open als ondernemer. Al in 1994 werden daarom de eerste online winkels geopend. De opkomst van d Met de komst van het internet duurde het niet lang voordat het d ook uitgevonden was. Het begon met het onschuldig uitwisselen van muziek van computer naar computer. Hierbij waren geen verkeerde ideeën, maar het gebeurde gewoon om muziek met je vrienden te delen. Het eerste programma dat dit mogelijk maakte was Napster.[1] Napster maakte het mogelijk muziek uit te wisselen en nieuwe liedjes te uploaden. Gebruikers hadden niet door dat door dit te doen ze de copyright beschermingen negeerden. [2] Napster werd opgericht in 1999, dit was dus ook het jaartal waarbij het illegaal d begon. Veel mensen zagen het niet als geld afpakken van muziekkanten, maar geld afpakken van mensen die toch al super rijk waren. Het illegaal d van films kwam snel nadat het illegaal d van muziek was uitgevonden. In 2004 onderzocht de NPD Group (onderzoekt marketing en verkoop van films) dan 0.3 % films op internet gezien kon worden. 80% van de gebruikers waren mannen. Dit leidde uiteindelijk tot piraterij: illegaal d. Sinds films bestaan proberen mensen uit te zoeken hoe het mogelijk is de films te verspreiden buiten de markt om. Zelfs toen er nog videobanden waren werd dit geprobeerd.. De eerste illegale filmdownloads werden gemaakt doordat mensen simpelweg gewoon in de bioscoop gingen zitten en de film opnamen met een videorecorder. De geluidskwaliteit was barslecht, maar toen het internet opkwam en er DVD s kwamen werd het veel makkelijker om films in goede kwaliteit te krijgen. D werd daardoor dus ook aantrekkelijker. In deze grafiek zie je hoe het aantal internet providers toeneemt door de jaren heen. 2. Downloadsituatie in het heden Pagina 2 van 13

3 Deze grafiek laat zien hoeveel er wordt gedownload per leeftijdscategorie in Nederland. Er is goed te zien dat in de jongere leeftijdscategorie meer wordt gedownload dan in de oudere leeftijdscategorie. Het percentage van downloaders in de leeftijdscategorie jaar is ongeveer 55% en slechts 45% downloadt in deze categorie nooit. In de leeftijdscategorie jaar wordt er door ongeveer 51% niet gedownload en door 49% wel. In de leeftijdscategorie jaar wordt er door ongeveer 65% niet gedownload en ongeveer 35% downloadt wel. In de leeftijdscategorie jaar wordt er door ongeveer 67% niet gedownload en ongeveer 33% doet dat wel. In de leeftijdscategorie 55 jaar of ouder wordt er in ongeveer 82% van de gevallen niet gedownload en in 18% wel. Er wordt dus duidelijk in de jongere generatie meer gedownload. Dit is logisch te verklaren met het feit dat deze generatie er mee opgegroeid is Enquête We hebben een enquête afgenomen. Deze is te vinden aan het eind van dit werkstuk. De uitkomsten zullen we hier behandelen. We hebben per categorie 50 mensen ondervraagd; 25 mannen en 25 vrouwen. We hebben vier leeftijdscategorieën: jaar, 25 tot 35 jaar, jaar, 45 en ouder. We behandelen ze ieder apart. Leeftijdscategorie jaar Er is niet echt verschil tussen jongens en meisjes. Ongeveer 70% van de ondervraagden downloadt wel eens muziek, 30% niet. Van de ondervraagden downloadt ongeveer 45% onbetaald films. Slechts 12% download wel eens onbetaald games/software. Dit is logisch te verklaren, want natuurlijk speelt niet iedereen van de ondervraagden games, waardoor al een groot deel afvalt en áls mensen gamen, dan spelen ze nieuwe spellen en die zijn niet te d. Dat is pas mogelijk als de games wat ouder zijn. Qua software geldt dat weinig dat nodig hebben, en in de meeste software is het bovendien gratis software. Een voorbeeld daarvan is Word, daar betaal je alleen voor als je uitgebreide versies nodig hebt. Meestal zit de standaard versie al op een nieuwe computer die je aanschaft. 12% van de ondervraagden koopt vijf keer per maand muziek, 50% één keer per maand, 30% een aantal keer per jaar en 8% koopt nooit muziek. Bij films is het iets anders. We zagen dat ongeveer 45% films downloadt, maar dit is niet het zelfde als online kijken. Veel van de ondervraagden kijken namelijk films online en kopen daarom niet heel vaak films. Films zijn vrij duur, vooral als ze nieuw zijn. Slechts één iemand van de ondervraagden koopt vijf keer per maand dvd s. 20% Koopt één keer per maand een dvd, 40% koopt een paar keer per jaar een dvd en 40% koopt nooit een dvd. De meest voorkomende antwoord reden: het is simpelweg te duur. Bij de 6 e vraag, koop je wel eens games/software, zagen we duidelijk dat niemand van de ondervraagden software koopt. Bij de games is wel een groot verschil tussen jongens en meisjes. Jongens kopen duidelijk meer games dan meisjes. Het is echter ook weer niet zo dat jongens te vaak games kopen, want ze zijn vooral geïnteresseerd in de nieuwste games en als die leuk zijn, spelen ze die vrij lang. Een voorbeeld daarbij is Call Of Duty. Dit is een enorm populair spel onder de jongens. Als er een nieuwe versie van COD uitkomt dan kopen ze die. In percentages zien we dit: 40% van de meisjes koopt een paar games per jaar en 60% koopt nooit games. Bij de jongens koopt slecht 2% vijf keer per maand games, 10% één keer per maand. 80% Koopt een paar keer per jaar games en 8% koopt nooit games. Bij de laatste vraag was de uitkomst overduidelijk. Er is geen groot verschil tussen jongens en meisjes. 80% gaf het antwoord dat het simpel weg te duur is om het product in de winkel te kopen. 15% Zei dat ze niet het risico lopen dat ze het aangekochte product niet leuk vinden en 5% zegt dat veel cd s/dvd s/games het geld niet waard zijn. Leeftijdscategorie jaar. In deze leeftijdscategorie zien we over het algemeen nog niet heel veel verschil met de vorige categorie. Wel hadden Pagina 3 van 13

4 we bij de vorige leeftijdscategorie (15-25 jaar) bij de eerste paar vragen niet echt onderscheid tussen mannen en vrouwen. Bij deze categorie splitsen we wel alles, omdat niet alles vlak bij elkaar zit. Bij de eerste vraag, download je wel eens onbetaald muziek?, antwoordde bij de mannen 73% ja en 27% nee. Bij de vrouwen was het 66% ja en 34% nee. Bij de vorige leeftijdscategorie was het antwoord dat 70% wel tegenover 30% niet. Het zit bij deze categorie er dus wel in de buurt. Van de mannen downloadt 50% wel eens onbetaald films, bij de vrouwen is dit bijna het zelfde: 48%. Bij het d van games ligt het percentage bij de mannen op 10% en bij de vrouwen is het 1%. Software is hetzelfde verhaal als bij de vorige leeftijdscategorie, dit is verwaarloosbaar. Van de mannen koopt slechts 3% vijf keer muziek per maand, bij de vrouwen is dit 1%. 25% Van de mannen koopt één keer per maand muziek en dit is 10% bij de vrouwen. Bij de mannen koopt 60% een paar keer per jaar muziek en dit is ook 60% bij de vrouwen. 12% van de mannen koopt nooit muziek en 29% van de vrouwen vertikt dat. Bij de dvd s wordt er meer uitgeven dan aan muziek bij deze leeftijdscategorie. 20% Van de mannen koopt vijf keer per maand dvd s en 15% van de vrouwen doet dit. 50% Koopt één keer per maand een DVD bij de mannen en dit is 52% bij de vrouwen. 30% Van de mannen koopt een paar keer per jaar een dvd en 20% van de vrouwen. 0% van de mannen koopt nooit een DVD, terwijl dat bij de vrouwen 13% is. Games zijn ook bij deze categorie bij de mannen veel populairder. 0% Van de mannen en vrouwen koopt vijf keer per maand een game. 20% Van de mannen koopt één keer per maand een game en dit is ook weer 0% bij de vrouwen. Bij de mannen koopt 70% een enkele keer per jaar een game en bij de vrouwen is dat 50%. 10% Van de mannen koopt nooit een game en dit is bij de vrouwen 50%. De vraag Waarom download je onbetaald? wordt met 80% van de mannen beantwoordt met Ik vind het te duur om het product in de winkel te kopen. 75% Van de vrouwen geeft dit antwoord. 20% Van de mannen geeft het antwoord: Je loopt het risico dat je iets niet leuk vind als je het koopt, bij de vrouwen is dat 25%. De andere antwoorden zijn niet genoemd. Leeftijdscategorie 35 jaar en ouder In deze categorie zie je toch aardig wat veranderingen. Wij denken dat dit komt omdat veel van deze generatie het d niet heeft meegekregen vanuit zijn jeugd. De jongere generatie weet bijna niet anders, maar dat is bij deze leeftijdscategorie wel anders. We maken hierbij wel weer onderscheid tussen mannen en vrouwen, ook al is er soms bijna geen verschil. 65% Van de mannen downloadt wel eens onbetaald muziek en 60% van de vrouwen doe dat. Dat lijkt vrij veel, maar we zullen zo zien dat de nadruk sterk ligt op wel eens. Er wordt namelijk vrij weinig gedownload hebben we meegekregen. Bij de mannen downloadt 60% wel eens films onbetaald en dit is 50% bij de vrouwen. Bij de vrouwen wordt er door 0% games onbetaald gedownload, evenals software. Bij de mannen is dit een kleine 2%. 0% Van hen downloadt software. Er wordt in deze categorie meer gekocht dan gedownload. Dat kunnen we zien aan de volgende gegevens. 40% Van de mannen koopt vijf keer per maand muziek. Dit is vrij veel als je het vergelijkt met de vorige leeftijdscategorieën. 45% Koopt één keer per maand muziek en 15% koopt een paar keer per jaar muziek. Bij de vrouwen koopt 35% vijf keer per maand muziek, 55% één keer per maand en 10% een paar keer per jaar. 30% Van de mannen koopt vijf keer per maand dvd s, 50% één keer per maand, 15% een paar keer per jaar en 5% koopt nooit dvd s. Bij de vrouwen is dit 35% vijf keer per maand, 40% één keer per maand en 25% een paar keer per jaar. Bij de oudere generatie mannen worden er een stuk minder games gespeeld en zie je dat 0% vijf keer per maand koopt. Datzelfde percentage koopt één spel per maand, het is dus blijkbaar alles of niets. 60% Koopt een enkele keer per jaar een game en 40% koopt nooit een game. Bij de vrouwen is 30% een paar keer per jaar geld kwijt aan een game en 70% koopt nooit een game. 60% Van de vrouwen zegt dat zij downloadt zodat zij het huis niet uithoeft. 40% Zegt dat het is omdat het product te duur is in de winkel. Bij de mannen zegt 50% dat veel games/muziek/films het geld niet waard zijn, 30% zegt dat het te duur is in de winkel en 20% zegt dat hij downloadt zodat hij het huis niet uithoeft. Pagina 4 van 13

5 Opbrengsten verschillende muziekdragers In de grafiek hieronder is te zien hoeveel winst de verschillende muziekdragers opbrengen door de jaren heen. De 8- track levert nu helemaal niks meer op, net als de LP/EP. Ook de tape is sinds 2005 geen opbrengst meer voor de muziekindustrie. De cd levert nog het meest op, al beginnen de legale digitale downloads (Spotify, itunes en dergelijken) dat wel in te halen. De 8-track, de LP/EP en tape hebben nooit extreem veel opgeleverd voor de muziekindustrie (destijds natuurlijk wel, relatief gezien); in ieder geval nooit meer dan vijf biljoen dollar. Dit is te verklaren met dat vroeger niet zoveel mensen als tegenwoordig het geld hebben om uit te geven aan muziek. Tegenwoordig geven veel meer mensen geld uit aan muziek. 3. Gevolgen De meest voorkomende gedachte is dat d slecht is voor de muziek industrie. Niet zo gek dat dit wordt gedacht, want je zou denken dat er hierdoor minder cd s en films gekocht worden. We gaan in dit hoofdstuk uitzoeken of dat echt zo is. In Frankrijk heeft de regering besloten dat als iemand drie keer betrapt wordt op d hun internet voor een bepaalde tijd afgesloten. In Engeland is daar ook een partij mee bezig. Nu zelfs een partij zich bezig houdt met het afsluiten van internet, onderzoeken veel mensen of dit werkelijk zal helpen. Downloaders concluderen dat dit niet zal resulteren in meer omzet voor de creatieve industrie, en het wordt tijd voor de politiek om vast te stellen dat het aanpakken van individuele gebruikers een verkeerde strategie is. Mensen zijn absoluut bereid om te betalen voor muziek en films, mits het beter beschikbaar is dan het illegale alternatief. We moeten cultuur stimuleren in plaats van het internet te controleren Volgens een Brits onderzoek is vast gesteld dat d helemaal niet slecht is voor de muziekindustrie. Volgens de onderzoekers geeft één van de tien onderzochten eerlijk aan dat ze af en toe illegaal d. Maar ze geven gemiddeld wel 85 euro per jaar uit aan cd s en of dvd s. Mensen die niet d geven slechts 48 euro per jaar uit aan cd s of dvd s. Mensen gebruiken downloads vooral als mechanisme om muziek te ontdekken. Juist internetters die via internet liedjes uitwisselen, zijn sterk in muziek geïnteresseerd, zegt Mark Mulligan van onderzoeksbureau Forrester in de krant[5]. Uit het onderzoek blijkt dat personen die meer d uit illegale bron ook meer geld uitgeven aan media (zie bron hierboven). Van de personen die meer dan 100 euro per maand uitgeven, geeft 67% aan dat zij ook downloadt uit illegale bron. En van de personen die 1 tot 19 euro aan muziek uitgeven, downloadt daarentegen 50% ook uit illegale bron. Dat betekent natuurlijk niet dat er een causaal verband bestaat tussen d en kopen, maar er is op zijn minst een relatie. Er worden zelfs al conclusies getrokken dat het strenger controleren van piraterij zal leiden tot juist een sterkere daling in de muziek en filmindustrie[6]. Er zijn zelfs al bewijzen dat d goed is voor de industrie, al blijft het natuurlijk wel zo dat platenmaatschappijen er veel geld mee verliezen. Platenmakers en artiesten hebben hier het meeste last van, hun albums worden immers niet meer verkocht en er is een enorme daling van de verkoopcijfers. Dat laten we zien met de onderstaande grafiek. In deze grafiek is goed te zien dat de recorded revenue to labels, oftewel de inkomsten van opnames naar platenmaatschappij, afneemt. Dit is de rode lijn. De inkomens die uitkomen uit de live optredens stijgen echter. Hieruit kunnen we concluderen dat door d er minder geld aan cd s wordt uitgegeven, maar juist meer aan live optredens. Doordat mensen hun muziek illegaal d, komen ze in contact met bredere muziekstijlen. Pagina 5 van 13

6 Horen ze iets wat ze leuk vinden, dan willen ze deze artiest in het echt opzoeken. Hier wordt dus alsnog geld mee verdiend. In 2005 werden wereldwijd ongeveer 420 miljoen tracks legaal gedownload. Een twintigvoudige verhoging in vergelijking met het jaar daarvoor. Hoewel ook in Nederland het aantal betaalde downloads elk jaar met 10,5 procent toeneemt, betaalt nog slechts vijf procent van de consumenten voor de gedownloade bestanden (Boogert, 2006; Peters, 2006). Het legaal d vormt nu ongeveer zes procent van de opbrengsten van platenmaatschappijen. In 2003 was dit nog praktisch nihil (IFPI, 2006). Consumenten kregen ook toegang tot grote aantallen muziekbestanden via peer-to-peer netwerken (P2P) als Kazaa, BitTorrent of Limewire. Hier stellen consumenten hun muziekbestanden voor anderen ter beschikking. Hui en Png (2003) schatten dat in 1998 de piraterij in 28 landen zorgde voor een vermindering van de legale verkopen met ongeveer 6,6 procent. Volgens Peters (2006) downloadde in Nederland 62 procent van de consumenten in 2006 bestanden zonder betaling. De ontwikkeling van P2P in de laatste jaren toont echter dat het aantal illegaal gedownloade bestanden niet meer toeneemt (Peitz en Waelbroek, 2005). De fysieke muziekverkoop daalde wereldwijd tussen 2000 en 2004 met 21 procent (IFPI, 2006). Daar komt nog bij dat niet alleen het volume, maar ook de prijzen van cd s daalden. Dit leidde tot een nog sterkere daling van totale opbrengsten (Liebowitz, 2003). In Nederland is eenzelfde trend waar te nemen. De verkoop van cd-albums daalt bijvoorbeeld al jaren en in 2006 nog met vijf procent in aantal en zeven procent in omzet (NVPI, 2006). Je kunt hieruit concluderen dat illegaal d tweezijdig is. D is positief zolang het legaal is. Dit kan door middel van programma s als Spotify en itunes. Illegaal d leidt tot negatieve gevolgen. In het plaatje hieronder is het goed weergegeven. In dit plaatje zie je dat legaal d leidt tot piraterij (want ooit moet één iemand het gekocht hebben), en die twee samen leiden tot het kopen van fysieke cd's. Je hebt dan de muziek geluisterd, je vindt het leuk en je koopt het. En dat is weer een positief effect. Er is dus een kans dat strenger controleren op piraterij kan leiden tot juist minder winst voor de muziek- en filmindustrie. Omdat mensen in contact komen door d, geven ze vaak ook meer geld uit aan het echte werk van de artiest nadat ze gedownload hebben. Ook worden er meer live concerten bezocht, omdat mensen de artiest in het echt willen zien. Je ziet dat d positieve en negatieve gevolgen heeft. 4. D D betekent letterlijk binnenhalen en is het overdragen van computergegevens van de ene computer naar de andere, waarbij de ontvangende computer daarom vraagt. Die ontvangende computer heet de client en de zendende computer heet de server. Technisch gezien ben je al aan het d als je een site bekijkt (die wordt immers opgehaald voor jouw computer) of een mail leest, maar meestal gaat men pas uit van d als men gegevens ophaalt met de bedoeling die permanent op te slaan. Er zijn verschillende manieren van d: 1. BitTorrent De eerste en momenteel populairste methode van d is via BitTorrent. Het is een centrale locatie die zelf geen bestanden levert, maar de mogelijkheid biedt voor gebruikers om bestanden erop te zetten (uploaden), waarna anderen die er weer af kunnen halen (d). De uitvinder van het BitTorrentprotocol is Bram Cohen. Wanneer Pagina 6 van 13

7 je een bestand volledig binnen hebt en die deelt met anderen ben je een seeder, wanneer je zelf een bestand downloadt ben je een leecher. De werking is als volgt: wanneer je een bestand downloadt, haal je die in stukjes binnen. Het bestand is verdeeld in blokken variërend van 128 kilobytes tot vier 4 megabytes. Als je het downloadproces onderbreekt, ga je de volgende keer gewoon verder waar je gebleven was omdat je de kleine blokken gewoon bewaart op je computer. Wanneer je begint met het d van een bestand, upload je ook direct de stukjes (of: blokken) die je al binnen hebt naar andere downloaders. Op dat moment ben je een uploader of peer in dat netwerk. Het systeem van BitTorrent zorgt ervoor dat je in contact komt met andere peers, waardoor je met elkaar verbonden wordt en de downloadsnelheid expentioneel omhoogschiet. Om te voorkomen dat er een te grote capaciteit van de computer of de verbinding wordt gebruikt, bevatten veel downloadprogramma s vaak een maximum up- en downloadsnelheid. BitTorent is voornamelijk geschikt voor het verspreiden van grote bestanden waar in korte tijd grote vraag naar ontstaat, zoals dvd s en films. Een probleem van BitTorrent is wel dat zo n torrent (een download) kan uitsterven. Als alle seeders de torrent verlaten (ze verwijderen het bestand van hun computer of hebben het torrentprogramma niet draaiende) en de resterende stukken bij de leechers tezamen niet compleet zijn, kan niemand het bestand meer d. Er bestaan verschillende websites waar torrentbestanden gevonden kunnen worden. De grootste daarvan is The Pirate Bay, gevolgd door Mininova en isohunt. Omdat via BitTorrent zoveel auteursrechtelijk beschermd materiaal wordt verspreid, richten organisaties die piraterij bestrijden hun energie op het offline halen van deze websites. Meer daarover vind je in hoofdstuk 5. Het uiteindelijke d kan met programma s als Vuze, utorrent of Shareaza. 2. Peer-to-peer Een peer-to-peer (of P2P) netwerk is een computernetwerk waarin de aangesloten computers gelijkwaardig zijn. Vaak wordt door mensen peer-2-peer gelijkgesteld aan BitTorrent. Dat is begrijpelijk, maar niet helemaal terecht. De methode is grotendeels hetzelfde, maar er is een aantal kleine verschillen. Wanneer je doormiddel van P2P downloadt, komt jouw computer in een netwerk terecht. Alle computers in dat netwerk wisselen bestanden met elkaar uit. Wanneer veel mensen een bestand hebben, worden ze sneller verspreid. Een nadeel is dat je vaak veel moet weggeven van je computer. Het bekendste peer-to-peer programma is Limewire. Er zijn drie grote netwerken die zich bezighouden met peer-to-peer: FastTrack, edonkey en Gnutella. Deze netwerken bieden de mogelijkheid om gratis en grotendeels anoniem bestanden of delen van bestanden te versturen tussen computers die zijn verbonden met het internet. De Engelse benaming is filesharing. In de grafiek hieronder is de populariteit van de drie netwerken te zien tussen januari 2003 en mei Nieuwsgroepen De derde methode van d is via nieuwsgroepen. Deze methode wordt vaak als beste beschouwd. Nieuwsgroepen bestaan al heel lang en ze zijn oorspronkelijk opgericht als discussieplaats via tekstberichten. Maar nieuwsgroepen kunnen ook gebruikt worden om binaries uit te d (dat is een verzamelnaam voor data zoals bijvoorbeeld films of muziek), wat met de opkomst van de snelle breedband-verbindingen een stuk populairder is geworden. De naam van de nieuwsgroep geeft aan wat het onderwerp van de groep is. Een binaries nieuwsgroep herken je aan het woord binaries in de naam, bijvoorbeeld alt.binaries.nl. Het verschil met BitTorrent is dat je niet afhankelijk bent van de aanwezigheid van anderen, aangezien het opgeslagen wordt op een server of nieuwsserver. Pagina 7 van 13

8 Iemand plaatst iets op zo n server en vervolgens wisselen alle nieuwsservers van gebruikers dat bestand met elkaar uit. Nieuwsgroepen zijn de snelste manier van d, hebben het grootste aanbod, zijn niet afhankelijk van andere gebruikers in het d en bevatten relatief weinig virussen. Het enige nadeel van nieuwsgroepen is dat het lastiger is dan de eerste en tweede methode: je hebt er namelijk speciale programma s voor nodig en het kost soms ook geld, omdat je een server nodig hebt. 4. Overige methoden Naast de drie grote methoden zijn er nog een paar kleinere: het d via een webbrowser, via IRC-netwerken, FTP, DC++ en instant-managers. De populariteit van deze is zo nihil dat we hier niet verder op ingaan. Sommige mensen zijn vrijwel voortdurend aan het d via P2P-programma's of Usenet. Er wordt soms gesproken van een downloadverslaving. 5. Maatregelen tegen d Dat het d negatieve gevolgen heeft voor de entertainmentindustrie is dus duidelijk, maar wat zijn de maatregelen die het treft om verdere verliezen tegen te gaan? Enerzijds is dat het tegengaan van illegale methodes, en anderzijds het juist meer en meer aanbieden van legale methodes. In dit hoofdstuk gaan we op beide dieper in. A. De strijd tegen het illegale d Wat is illegaal d? Allereerst moet duidelijk gemaakt worden dat d niet per definitie illegaal is. Wanneer je bijvoorbeeld zelf een programma maakt en dat te d aanbiedt via een site als The Pirate Bay, is er geen enkel probleem. Ook wanneer je auteursrechtelijk beschermde films of muziek downloadt, loop je geen juridisch gevaar. Dat komt pas wanneer je deze gedownloade bestanden doorgeeft of niet binnen huishoudelijke kring bekijkt. Niet dat daar enige controle op mogelijk is, maar dat is er wel op de derde manier van onwetmatig omgaan met auteursrechtelijk beschermde bestanden: het uploaden ervan. Wanneer je zélf deze bestanden op het internet zet (uploaden, dus), ben je strafbaar. Buma/Stemra en BREIN Buma/Stemra is een stichting voor belangenbehartiging in Nederland voor componisten, tekstdichters en muziekuitgevers op het gebied van muziekauteursrecht. Buma/Stemra heeft een wettelijk monopolie op het incasseren van vergoedingen voor de openbaarmaking van muziekwerken. Stichting BREIN (Bescherming Rechten Entertainment Industrie Nederland) is een organisatie die zich inzet tegen inbreuken op eigendomsrechten van auteurs, kunstenaars, uitgevers, producten en distributeurs van muziek, film, video en software. Zowel on- en offline doet BREIN onderzoek en geeft het voorlichting naar en over piraterij. De directeur van BREIN is Tim Kuik. Beide organisaties zetten zich dus in voor het bestrijden van internetpiraterij (illegale downloadsites) in Nederland. We bespreken een aantal recente acties en wetgevingen: The Pirate Bay Zoals in hoofdstuk 2 al gezegd: The Pirate Bay is de grootste BitTorrent site op het internet. Op 30 juli 2009 heeft de Pagina 8 van 13

9 rechter in een kort geding bepaald dat The Pirate Bay haar website onbereikbaar moet maken voor bezoekers uit Nederland, waarbij BREIN in haar gelijk werd gesteld. Voor iedere dag dat ze niet aan het vonnis zouden voldoen, zou euro moeten worden betaald. The Pirate Bay was niet aanwezig bij de rechtszaak omdat ze niet gedagvaard konden worden, omdat BREIN geen gedaagden kon vinden. BREIN maakte gebruik van Twitter en Facebook om de gedaagden te bereiken, maar de rechter vroeg zich af of dit wel geheel volgens de wet was. Diverse partijen, bijvoorbeeld de Consumentenbond, waren teleurgesteld vanwege de uitspraak. BREIN zou de privacy van internetgebruikers namelijk aantasten en het tast bovendien de internetvrijheid of zelfs de vrijheid van meningsuiting aan. Omdat The Pirate Bay een internationaal georganiseerde organisatie is, kon de blokkade in Nederland niet afgedwongen worden. BREIN had dus weinig succes met het vonnis. Ziggo en XS4ALL Een jaar later, op 1 mei 2010, werd bekend dat BREIN kabelbedrijf Ziggo voor de rechter daagde. BREIN eiste dat The Pirate Bay door Ziggo afgesloten zou worden voor haar abonnees. Ziggo wees dat verzoek af, omdat er geen enkele juridische basis voor dit verzoek was. BREIN zei echter dat dit voor hun cliënten de enige mogelijkheid was, omdat alle andere juridische mogelijkheden al waren uitgeput. Ziggo was als tussenpersoon, die de internetdiensten aanbiedt, de enige mogelijkheid om piraterij tegen te houden. De rechter ging niet akkoord, omdat niet kon worden bewezen dat het overgrote deel van Ziggo s abonnees inbreuk had gemaakt. Een stakingsbevel voor alle gebruikers was daarom volgens de rechtbank niet toewijsbaar. BREIN ging in hoger beroep, en op 11 januari 2012 volgde er een nieuwe uitspraak. BREIN had inmiddels bewezen dat zo n 30% van Ziggo s abonnees en 4,5% van XS4ALL s abonnees (XS4ALL is ook een kabelbedrijf, die zich aan Ziggo s zijde had gevoegd tijdens het hele proces) The Pirate Bay zou gebruiken voor het uitwisselen van bestanden. Ondanks dat providers het ontkennen, stelt de rechter BREIN in het gelijk en The Pirate Bay moet door deze twee providers worden geblokkeerd binnen tien dagen. Beide providers geven gehoor aan het vonnis, maar onder duidelijk protest. Zowel Ziggo als XS4ALL zijn in hoger beroep gegaan. Ook loopt er nog altijd een zaak tegen de overige kabelbedrijven UPC, KPN, T-Mobile en Tele2. Wanneer men vanaf een XS4ALL-verbinding The Pirate Bay probeert te bezoeken, krijgt men dit bericht: Megaupload Megaupload was een hostingbedrijf dat hosting aanbood, er konden dus allerlei bestanden worden geüpload waarna anderen die er weer vandaan konden d. Op 19 januari 2012 werd Megaupload door de FBI gesloten nadat een rechtbank in Virginia oprichter Kim Dotcom en anderen had veroordeeld voor piraterij. De politie arresteerde Kim Dotcom en nam 630 servers en 18 domeinnamen in beslag. Ook werd er een aantal Nederlanders, Duitsers, Slowaken en Estlanders aangehouden. Naar aanleiding van het neerhalen van Megaupload viel hackersgroup Anonymous de sites van onder meer de Amerikaanse overheid, Universal en de FBI aan. ACTA: Anti-Counterfeiting Trade Agreement De ACTA is een initiatief uit Japan en de Verenigde staten, waarbij het idee is om tot een wereldwijde standaard te komen tot de handhaving van intellectuele eigendomsrechten. Hierdoor zou het makkelijker moeten worden om internationaal de productie van illegale, gekopieerde goederen aan te pakken. Landen kunnen vrijwillig hieraan Pagina 9 van 13

10 meewerken, op dit moment zijn er meerdere landen mee bezig (o.m: Japan, Verenigde Staten, Singapore, Canada en de Europese Unie). De ACTA zal zich richten op drie kerngebieden: International samenwerking voor de handhaving Uitwisselen van goed werkende aanpak Juridisch samenwerken om piraterij tegen te gaan Uit Europees oogpunt ontstaat in Brussel steeds meer rumoer over de ACTA omdat het ook vergaande maatregelen betreft voor de bestrijding van digitale piraterij. Het zogenaamde three strikes policy stuit op weerstand (drie keer betrapt worden op illegaal d resulteerd in afsluiting van het internet). Daarnaast ligt er grotere verantwoordelijkheid bij internet providers en zou er content actief gefilterd moeten gaan worden. SOPA: Stop Online Piracy Act De SOPA is een voorstel voor een wet die in Amerika wordt overwogen om daadwerkelijk in te voeren. Het is een poging om (web)piraterij wereldwijd tegen te gaan, het is dusdanig groot dat het het einde van een vrij internet zou kunnen zijn. SOPA geeft bedrijven de mogelijkheid om een complete site onbereikbaar wordt gemaakt en dat de domeinnaam wordt verwijderd uit de zoekmachines, als er sprake is van een copyright-inbreuk. Het rare hieraan is dat niet de plaatser van de content gestraft wordt, maar de website. Als iemand dus een copyright video op YouTube zet, zou de gehele site afgesloten moeten worden voor de wereld. De wet houdt in dat er geen rechter aan te pas hoeft te komen, en het verwijderen dus vrijwel direct kan plaatsvinden. Heel veel bedrijven zijn het hier niet mee eens en hebben aangegeven niet mee te willen werken aan deze wetgeving. Het wetsvoorstel is op 26 oktober 2011 ingediend, waarbij het idee was om piraterij tegen te gaan. Maar door de kracht en mogelijkheden kan het averechts werken in de vrijheid van meningsuiting aantasten. Het zou kunnen betekenen dat het internet van nu kan veranderen in een internet zoals de Chinezen dat kennen: er wordt van alles gecensureerd en de overheid bepaalt wat je wel of niet te zien krijgt PIPA: Protect IP Act De PIPA is een Amerikaans wetsvoorstel, in mei 2011 opgesteld om in de Amerikaanse Senaat ingebracht te worden. Het moet de Amerikaanse overheid en houders van auteursrechten en handelsmerken meer mogelijkheden geven om 'schurkenwebsites' aan te pakken die zich voornamelijk bezighouden met het illegaal doorgeven van auteursrechtelijk beschermd materiaal of de distributie van namaakmerkartikelen. Het wetsvoorstel richt zich daarbij vooral op websites van buiten de Verenigde Staten. Het Amerikaanse ministerie van Justitie zou volgens dit wetsvoorstel de bevoegdheid krijgen om zoekmachines, DNS-servers en bedrijven die online advertenties exploiteren op te dragen een bepaalde website onvindbaar te maken vanuit de Verenigde Staten. B. De opkomst van het legale d Naast dat er dus een hoop gedaan wordt om het illegale d aan te pakken, worden ook legale manieren steeds populairder. Volgens de internationale brancheorganisatie van de muziekindustrie, de IFPI, komt wereldwijd eenderde van de muziekverkoop uit digitale downloads en streaming muziekdiensten, met een omzet van 4 miljard euro in In Nederland verdubbelden vorig jaar de inkomsten in de online muziekmarkt bijna. MP3-winkels Het enorme succes van de itunes Store, waar Apple sinds 26 oktober 2004 (in Nederland) de mogelijkheid biedt om Pagina 10 van 13

11 legale mp3 s te kopen, is tekenend voor de groeiende bereidwilligheid om voor digitale muziek te betalen. Geen wonder dat de andere internetreuzen ook een stuk van de taart willen. Amazon MP3 opende op 3 december 2008 haar digitale deuren in het Verenigd Koninkrijk en heeft inmiddels 18 miljoen mp3 s in de catalogus (itunes heeft er 20 miljoen). Ook Google opende eind vorig jaar zijn eigen muziekwinkel: Google Music. De Amerikanen willen hun catalogus snel van 8 naar 13 miljoen liedjes uitbreiden, maar hebben nog steeds geen overeenkomst met Warner Music weten te sluiten. Die vinden dat Google Music zichzelf eerst moet bewijzen. Hoe snel de kansen kunnen keren ondervond Nokia. De Finnen openden in 2007 hun Ovi Music Store (11 miljoen liedjes), maar misten vervolgens de slag om de smartphone. Weg marktaandeel. Nokia s muziekwinkel is nog steeds open, maar er is bijna niemand die er iets koopt. Vorig jaar staakten de Finnen de dienst Ovi Music Unlimited, waarbij een jaar lang gratis muziek uit de eigen winkel kon worden gedownload. De dienst werd exclusief geleverd bij bepaalde, niet zo populaire, Nokia-toestellen. Met de Lumia 800 lijken de Finnen weer terug aan het smartphone-front, dus wie weet trekt hun muziekwinkel ook weer aan. Spotify De groeicijfers van de streamingdiensten komen voor een belangrijk deel op het conto van Spotify. Waar itunes sinds de lancering in snel tempo is uitgegroeid tot dé legale online winkel voor muziekbestanden, lijkt Spotify de opvolger te worden. Als itunes de grootste platenzaak ooit is, is Spotify de grootste jukebox ooit. Je hoeft niet eens de nummers te d, Spotify maakt namelijk gebruik van cloud computing. In plaats van dat iedere gebruiker een zo groot mogelijk geheugen op zijn mp3-speler moet hebben om m vol te zetten met muziek, koopt Spotify heel grote computers. Via internet loggen gebruikers in op die computer, waarvandaan de muziek wordt afgespeeld, zonder dat de muziek naar de computer wordt gekopieerd. Voor elke keer dat iemand een liedje afspeelt in Spotify, wordt een bedrag overgemaakt aan de rechthebbenden. Om gebruik te maken van Spotify betaal je een vast bedrag per maand. Overige streamingdiensten Diensten als Spotify, waarbij je nummers dus niet op je computer hebt, maar ze streamt, noem je streamingdiensten. Andere voorbeelden zijn Grooveshark, Soundcloud, MySpace Music Player, BBM Music, Deezer, Simfy, Rare, 8 Tracks, 22 Tracks, We7, Rhapsody, Radio en nog wel een paar. Ook YouTube wordt ingezet als streamingdienst. Toekomst is hoopvol De muziekindustrie is hoopvol over de omzetgroei van de legale muziekdiensten. Dat is eens wat anders dan de gebruikelijke klaagzang over de onmogelijke concurrentie met gratis ruilnetwerken en de cd-omzet die gedecimeerd werd omdat we nu meer losse liedjes d. Het optimisme is gebaseerd op de cijfers in het jaarrapport van de internationale brancheorganisatie IFPI. Wereldwijd komt nu bijna een derde van de muziekverkopen uit digitale downloads en streaming muziekdiensten die online toegang bieden tot liedjes. Het gaat om een omzet van 5,2 miljard dollar (4 miljard euro), 8 procent meer dan in Het is voor de eerste keer dat we zo n omzetgroei zien, zegt IFPI-directeur Frances Moore. Maar de totale muziekomzet daalde nog wel, van 16,7 naar naar 16,2 miljard dollar. Anno 2012 lijkt de muziekindustrie formules gevonden die aanslaan bij de digitale muziekliefhebber. Het populairst zijn de mp3 tjes zonder kopieerbeveiliging die je in ruim gesorteerde muziekwinkels koopt Apple domineert die markt met de itunes Store. Daarnaast scoren de betaalde versies van online diensten als Spotify, Deezer en Rdio. Er zijn nu 20 miljoen mensen die maandelijks betalen voor toegang tot liedjes vorig jaar waren dat er nog 13 miljoen. Pagina 11 van 13

12 Ook telefoonfabrikanten als Nokia en Research in Motion (van de BlackBerry) exploiteren eigen muziekdiensten. 6. Toekomstvisie Het internet is constant in ontwikkeling, en dus zullen organisaties als BREIN en Buma/Stemra altijd bezig blijven: er zullen altijd nieuwe manieren gevonden worden om illegale bestanden te d. In het begin was er Napster, daarna Kazzaa, daarna Limewire, nu gebruiken we BitTorrent, en die begint met de komst van nieuwsgroepen ook alweer te verouderen. Kortom: het is een zeer dynamisch iets en er zullen altijd nieuwe manieren gevonden worden. De strijd blijft dan ook altijd gaande, en wetten als ACTA, SOPA en PIPA waren waarschijnlijk slechts het begin. Maar ondanks dat de illegale methoden waarschijnlijk nooit zullen verdwijnen, nemen de legale methoden een steeds groter marktaandeel in. Zo is de handigheid van Spotify zo groot dat dat waarschijnlijk de toekomst wordt: je hoeft niet meer alle mp3 s op internet te d of de hele itunes store leeg te kopen, maar je hebt gewoon de hele muziekgeschiedenis in één programma. Het enige nadeel aan Spotify is dat de vergoeding voor artiesten niet al te veel is. Vermoedelijk zullen de inkomsten voor artiesten labels verder afnemen in de toekomst, tenminste qua albumverkopen. Het zijn andere vlakken waar artiesten hun geld moeten gaan verdienen: met hun tours of door extra s aan te bieden. Ralph Simon, hoofd van Mobilium Internationaal en algemeen gezien als grondlegger van entertainment op de mobiele telefoon zei op SXSW Festival in Texas afgelopen maand: Als de muziekindustrie wil overleven, moet zij meegaan met de alsmaar veranderende wensen van het publiek en de technologische ontwikkelingen ontarmen die deze wensen realiseerbaar maken. De omkering is totaal: vroeger gebruikte de muziekindustrie de techniek om haar muziek aan de man te brengen, nu is het andersom. Apple gebruikt de muziek van platenmaatschappijen om zijn ipod aan de man te brengen en heeft daarbij vrijspel omdat platenmaatschappijen zelf geen legaal alternatief hebben om het onbetaald d tegen te gaan. De band Nine Inch Nails sprong slim in op de nieuwe situatie: de laatste twee albums hebben ze gratis op het internet uitgebracht. Fans hadden de optie het album gratis te d, maar hadden ook de keus er 5 euro voor neer te leggen. Met ongekend succes! Ook de band Keane deed een soortgelijk iets: je kon een EP gratis d, maar voor drie bonus tracks legde je 5 euro neer. Deze voorbeelden zijn een voorbeeld voor de toekomst van de platenmaatschappijen. Wanneer de oude industrie een beter begrip heeft van alle mogelijkheden en slim inspeelt op de nieuwe techniek, en zelf voldoende legale alternatieven aanbiedt (want de bereidwilligheid voor het betalen van muziek is er heus wel: de mogelijkheid is er alleen heel vaak niet), zal de muziekindustrie groeien als ooit tevoren. Een album zal echter niet meer zoveel opbrengen als vroeger, doordat het illegale d aanwezig blijft. Een CD is slechts een promotiemiddel, waardoor mensen naar een concert komen. Bij dat concert kan vervolgens flink geïncasseerd worden. Dat is weer de toekomst ligt. 7. Conclusie Na alles te hebben gelezen kunnen we een conclusie trekken. D is ontstaan als iets zonder kwade bedoelingen, het was slechts bedoeld om muziek onderling uit te wisselen. Al snel gingen belangenorganisaties zich daarin mengen en een groot probleem was geboren: het illegale d. Vooral de jongere generatie houdt zich bezig met het d van muziek, voornamelijk omdat ze ermee Pagina 12 van 13

13 opgegroeid zijn. Er is een relatie tussen leeftijd en muziekaankopen: hoe ouder, hoe meer er wordt gekocht. Hetzelfde geldt voor dvd s. D is niet, in tegenstelling tot wat altijd direct aangenomen wordt, per definitie slecht. Het is af en toe zelfs goed voor de entertainmentindustrie: mensen komen makkelijker in contact met artiesten, en wanneer ze een artiest goed vinden, kunnen ze naar live concerten van ze. Daar kan een artiest of platenlabel vervolgens winst uithalen. D is dus positief, zolang het maar op de goede manier ingezet wordt. Er zijn verschillende manieren voor d. De meest gebruikte is BitTorrent, maar ook peer-to-peer netwerken en nieuwsgroepen worden vaak gebruikt. De strijd tegen deze programma s en het d an sich wordt op twee fronten bestreden: enerzijds het onmogelijk maken van illegale methoden, anderzijds de legale methoden aantrekkelijker maken. Dat eerste wordt in Nederland voornamelijk gedaan door de organisaties Buma/Stemra en BREIN. Ze haalden afgelopen jaar nog een grote overwinning door klanten van kabelmaatschappijen Ziggo en XS4ALL de toegang tot The Pirate Bay te ontheffen. Internationaal gezien gebeurt er ook een hoop: zo staan er een drietal wetten (ACTA, SOPA en PIPA) op het punt om gekeurd te worden door de Amerikaanse senaat. En vermoedelijk is dat pas het begin, want illegaal d is voorlopig nog niet over. De beste manier voor platenlabels is dan ook het aanbieden van legale methoden, want daar ontbreekt het nogal eens aan. Consumenten zijn best welwillend om te betalen voor muziek, zo bleek uit voorbeelden van Nine Inch Nails en Keane, maar de legale alternatieven zijn vaak ver te zoeken. itunes heeft altijd monopolie gehad en was dan ook erg succesvol, maar Spotify en andere streamingdiensten nemen die titel langzamerhand over. Het is artiesten en platenlabels alles aangelegen om creatief om te springen met de nieuwe technologieën, anders verliezen ze de slag. Onze toekomstvisie is dat ze dat ook zullen doen. Cd s zullen blijven verkopen, maar slechts als promotiemiddel, het zijn de live performances waar artiesten hun geld uit moeten halen. Qua films lijkt voorlopig niks aan de hand: bioscopen haalden afgelopen jaar een record jaar; de bioscoop (ofterwijl: snel een nieuwe film zien in een goede kwaliteit) trekt nog steeds mensen. Als antwoord op de hoofdvraag Wat is het effect van d op de entertainment-industrie : d heeft een negatief effect erop, zolang er doorgaat op de manier zoals nu wordt gedaan. Dan komen er verliezen, maar wanneer op een creatieve manier wordt omgegaan met de techniek, zal de entertainmentindustrie er alleen maar voordeel van ondervinden. We danken u voor het lezen. Pagina 13 van 13