Invloed van cultuur op presteren onder druk

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Invloed van cultuur op presteren onder druk"

Transcriptie

1 Invloed van cultuur op presteren onder druk Auteur: Sven Gerrmann Studentnummer: Opleiding: Economie & Bedrijfskunde ( BSc ECB) Onderwijsinstelling: Universiteit van Amsterdam Datum: 26 juni 2018 Begeleider: Rob van Hemert

2 Verklaring eigen werk Hierbij verklaar ik, Sven Gerrmann, dat ik deze scriptie zelf geschreven heb en dat ik de volledige verantwoordelijkheid op me neem voor de inhoud ervan. Ik bevestig dat de tekst en het werk dat in deze scriptie gepresenteerd wordt origineel is en dat ik geen gebruik heb gemaakt van andere bronnen dan die welke in de tekst en in de referenties worden genoemd. De Faculteit Economie en Bedrijfskunde is alleen verantwoordelijk voor de begeleiding tot het inleveren van de scriptie, niet voor de inhoud. 2

3 Abstract In dit onderzoek is onderzocht in hoeverre cultuur een significante invloed op presteren onder druk heeft. De culturele dimensies van Hofstede (individualisme, masculiniteit, onzekerheidsvermijding, machtsafstand en lange termijn oriëntatie) zijn gebruikt om deze vraag te beantwoorden. Er is een kwantitatief onderzoek gedaan aan de hand van data-analyse. Alle penalty s van de laatste tien jaar uit de Duitse, Engelse, Nederlandse, Italiaanse en Spaanse competitie zijn geanalyseerd. Er is gebleken dat twee culturele dimensies een significante invloed op presteren onder druk hebben, namelijk onzekerheidsvermijding en machtsafstand. Een gemiddelde mate van onzekerheidsvermijding heeft net als een hoge mate van machtsafstand een negatieve invloed op presteren onder druk. 3

4 Inleiding In de globaliserende, dynamische wereld is het van belang voor mensen om te kunnen presteren onder druk. Innovatieve technologieën creëren een exponentiële groei van efficiëntie van bedrijven, waardoor het werktempo moet stijgen om deze efficiëntie te bewerkstelligen. Deze progressies zijn positief voor de economie. Echter brengt deze stijging van het werktempo met zich mee dat de druk die op werkenden staat vergroot wordt. Doordat zij meer werk moeten doen in hetzelfde tijdsbestek, kan het voorkomen dat zij stress ervaren (Thompson, z.d.). Uit onderzoek is gebleken dat er voor mensen een optimaal stressniveau is. Bij dit niveau presteert een mens optimaal. Hoe verder het stressniveau van dit optimum af ligt (tweezijdig), des te slechter een mens presteert (Yerkes & Dodson, 1908). Penalty s in voetbal zijn goede voorbeelden van het effect dat stress op prestaties kan hebben. Ze worden in een natuurlijke omgeving genomen, de data komt van ondubbelzinnige metingen voor prestatie (doelpunt of geen doelpunt) en er is sprake van een eendimensionale taak (de bal schieten) (Kocher, Lenz & Sutter, 2012). Kwalitatief gezien zou je kunnen verwachten dat topvoetballers elke penalty scoren. Echter blijkt uit de praktijk dat topvoetballers als Cristiano Ronaldo en Lionel Messi een aanzienlijk deel van hun penalty s niet scoren ([transfermarkt statistieken], z.d.). Onderzoek van Baumeister (1984) toont aan dat mensen slechter presteren onder druk als het zelfbewustzijn (nadenken over handelingen) toeneemt. Er zijn in de literatuur verschillende zienswijzen op wat de variatie in prestaties tussen voetballers tijdens penalty s beïnvloedt. Psychologische druk is een mogelijke oorzaak voor deze variatie. Onderzoek van Jordet, Hartman, Visscher en Lemmink (2007) toont aan dat spelers vaker een penalty missen als de belangen het hoogst zijn (bijvoorbeeld tijdens een WK). Daarnaast kunnen hoge 4

5 verwachtingen leiden tot een hoge mate van stress bij voetballers, waardoor zij bezwijken onder de druk (Jordet, 2009). Furley, Dicks, Stendtke en Memmert (2012) doen in hun onderzoek een andere, psychologische bevinding. Zij tonen aan dat er een significant negatieve correlatie is tussen oogcontact vermijden en scoringspercentage. Hun verklaring hiervoor is dat als spelers voor en tijdens het nemen van een penalty oogcontact met de keeper vermijden, dit een indicatie van angst is. Dit zorgt voor slechter presteren onder druk. De huidige wetenschappelijke literatuur bespreekt voornamelijk karakteristieken van wedstrijden en spelers, om hiermee het verschil in presteren onder druk van voetballers te beschrijven. Echter blijkt uit de statistieken dat landen onderling significant verschillen in hun prestaties onder druk tijdens penalty s. Zo heeft het Duitse nationale elftal alle zes de penaltyreeksen die zij op wereldkampioenschappen (WK s) en Europese Kampioenschappen (EK s) gewonnen. Engeland daarentegen heeft op één na alle van de zes gespeelde penaltyreeksen verloren (Jordet, 2009). Jordet geeft hier psychologische verklaringen voor (in het theoretisch kader wordt hier verder op ingegaan). Echter is een koppeling met cultuur nog een onbekend terrein, terwijl landen aanzienlijk kunnen verschillen in bepaalde culturele aspecten (Hofstede, 1993). Verschillende culturele dimensies kunnen een invloed hebben op presteren onder druk van voetballers tijdens penalty s. In dit onderzoek wordt daarom onderzocht in hoeverre cultuur presteren onder druk beïnvloedt. Het doel van het onderzoek is om aan de hand van penalty s in het voetbal te bepalen of cultuur een significante invloed heeft op presteren onder druk. Dit kan een bijdrage aan de kennis van de voetbalwereld leveren, omdat men dan kennis heeft over welke spelers de grootste scoringskans van penalty s hebben, op basis van cultuur. Daarnaast kan het een bijdrage leveren aan andere sporten en het bedrijfsleven, aangezien presteren onder druk hier ook van toepassing is. 5

6 De onderzoeksdoelen worden via een dataset van meer dan 4500 penalty s van de laatste tien seizoenen uit de Duitse, Engelse, Italiaanse, Nederlandse en Spaanse competities kwantitatief geanalyseerd. Aan de hand van deze data kan er bepaald worden of cultuur een significante invloed heeft op presteren onder druk. Bij de analyse wordt gebruik gemaakt van de vijf culturele dimensies van Hofstede: individualisme, masculiniteit, onzekerheidsvermijding, machtsafstand en lange termijn oriëntatie. In de volgende paragraaf wordt een overzicht van relevante theoretische en empirische literatuur gerelateerd aan de onderzoeksvraag gegeven en worden de hypotheses van het onderzoek opgesteld. Vervolgens wordt de onderzoeksmethode beschreven. Hierin wordt duidelijk hoe de data geanalyseerd wordt en waar de kwantitatieve waarden van de culturele dimensies van Hofstede vandaan komen. In de daaropvolgende paragraaf worden de resultaten weergegeven aan de hand van tabellen en worden deze vervolgens geïnterpreteerd en gekoppeld aan de theorie. In de discussie wordt een definitief antwoord gegeven op de onderzoeksvraag. Daarnaast worden de limitaties en krachten van het onderzoek hier besproken en worden er tot slot suggesties voor vervolgonderzoek gedaan. Theoretisch kader Een penalty in het voetbal is een directe vrije trap vanaf elf meter waarbij alleen de keeper op doel staat. De penalty kan toegewezen worden na een overtreding in het strafschopgebied of bij gelijke stand na reguliere speeltijd en verlenging (Kocher et al., 2012). Bij het nemen van de penalty moet de bal stil liggen op de penaltystip en de speler die de penalty neemt mag de bal één keer raken, waardoor er direct op doel geschoten kan worden. De keeper moet op de doellijn blijven staan totdat de bal door de speler getoucheerd is (IFAB, 2017). 6

7 Een doelman kan de uitkomst van de penalty beïnvloeden door deze te stoppen. Uit een analyse van 286 penalty s blijkt dat de beste tactiek voor een doelman is om in het midden te blijven staan. Echter wijst onderzoek van Bar-Eli, Azar, Ritov, Keider-Levin en Schein (2007) uit dat doelmannen een sterke neiging hebben om bij een penalty te duiken naar een hoek. Dit wordt verklaard door de action bias, wat inhoudt dat doelmannen prefereren om in actie te komen, zodat zij zich minder schuldig voelen als de penalty alsnog gescoord wordt. In het midden blijven staan is in deze kwestie een teken van passiviteit. Naast dat de doelman de persoon is die de uitkomst van de penalty kan beïnvloeden, is er ook een andere variabele die cruciaal is bij het nemen van penalty s: druk. Er zijn verschillende zienswijzen op het presteren onder druk van spelers die een penalty nemen. Onderzoek van Baumeister (1984) gaat over presteren onder druk van mensen in het algemeen. Aan de hand van zes experimenten test hij wat de invloeden van zelfbewustzijn (meer nadenken over een taak) en druk op het presteren van mensen zijn. In de eerste drie experimenten wordt getest of presteren vermindert als mensen meer nadenken over een bepaalde taak. Het resultaat is in lijn met de verwachtingen, zelfbewustzijn blijkt namelijk een negatief effect op presteren te hebben. De laatste twee experimenten testen of mensen slechter presteren als de druk hoger wordt. Uit deze experimenten blijkt dat als de druk hoger wordt, door bijvoorbeeld een geldbeloning of publiek toe te voegen, mensen significant slechter presteren. De twee gevonden resultaten indiceren gezamenlijk dat als de druk bij mensen vergroot wordt het zelfbewustzijn toeneemt. Dit houdt in dat de aandacht gevestigd wordt op het interne proces en er meer wordt nagedacht over handelingen. Het resultaat hiervan is dat mensen slechter presteren. Penalty s in het voetbal zijn zoals eerder vermeld goede voorbeelden van handelingen waarbij de druk hoog is en zelfbewustzijn de prestaties kunnen beïnvloeden. Doordat de 7

8 belangen groot zijn en de prestaties van spelers met penalty s aanzienlijk variëren is het interessant om te kijken welke factoren de prestaties mogelijk kunnen beïnvloeden. Onderzoek van Pollard en Gómez (2009) kijkt naar de invloed van thuis of uit spelen op prestaties van voetbalteams in het algemeen. Zij hebben de verwachting dat thuis spelen een positieve invloed heeft op prestaties van voetbalteams. Uit dit onderzoek blijkt dat een thuisvoordeel (of nadeel) varieert per land of cultuur en dat thuisvoordeel gedurende de jaren steeds minder wordt. Wel wordt er geconcludeerd dat teams in thuiswedstrijden significant beter presteren dan in uitwedstrijden. Het is een mogelijkheid dat dit thuisvoordeel met penalty s ook plaatsvindt. Onderzoek van Dohmen (2008) geeft antwoord op dit vraagstuk. Uit dit onderzoek blijkt dat spelers van teams die een thuiswedstrijd spelen eerder bezwijken onder de druk en de penalty mis schieten dan spelers van uitspelende teams. Echter is deze bevinding niet significant. Desalniettemin is het een interessante variabele om mee te nemen in het vervolg van dit onderzoek. Een andere variabele die mogelijk invloed heeft op de uitkomst van een penalty is de minuut van de wedstrijd op het moment dat de penalty genomen wordt. Echter blijkt uit onderzoek van Jordet et al. (2007) dat de minuut van de wedstrijd geen significant effect heeft op het scoringspercentage. Onderzoek van Dohmen (2008) ondersteunt deze bevindingen. Gebaseerd op een uitgebreide dataset van penalty s uit de Bundesliga (hoogste Duitse competitie) blijkt wederom dat minuut geen significant effect heeft op het presteren tijdens penalty s. Echter vindt hij wel een opvallende statistiek, wat gekoppeld kan worden met de vorige alinea, namelijk dat bezwijken onder de druk van spelers in thuisspelende teams bij een gelijke stand het meeste voorkomt. Het eerste onderzoek over de minuut van de wedstrijd (Jordet et al., 2007) beperkt zich tot enkel de grote internationale toernooien en het tweede onderzoek (Dohmen, 2008) 8

9 beperkt zich enkel tot de Duitse Bundesliga. Het is de vraag of dit generaliseerbaar is naar de voetbalwereld in het algemeen. Daarom wordt er in het verloop van dit onderzoek voor deze variabele gecontroleerd. Er is mogelijk een andere variabele die invloed heeft op het presteren van spelers tijdens penalty s, namelijk de stand voordat de penalty genomen wordt. Echter blijkt uit het genoemde onderzoek van Dohmen (2008) dat dit niet het geval is. Een bevinding die wel naar voren komt is dat als een team ruim voorstaat (minstens 2 doelpunten) dit het presteren tijdens penalty s positief beïnvloedt. Dit kan verklaard worden doordat er geen druk op deze penalty staat, waardoor bezwijken onder de druk minder plaatsvindt. Echter is deze bevinding niet significant te noemen. Er is verder geen onderzoek bekend over het effect dat de stand van de wedstrijd op het presteren tijdens penalty s heeft. Het kan daardoor niet uitgesloten worden dat deze variabele een effect op presteren onder druk tijdens penalty s heeft, daarom wordt er in het verloop van dit onderzoek voor deze variabele gecontroleerd. Naast de bovenstaande variabelen zijn er mogelijk ook psychologische aspecten die het presteren van speler tijdens penalty s kunnen beïnvloeden. Het eerder genoemde onderzoek van Jordet et al. (2007) wijst uit dat psychologische variabelen een sterkere relatie met presteren tijdens penalty s hebben dan andere variabelen. Ten eerste hebben zij aangetoond dat het belang van de penalty een negatieve correlatie met prestaties heeft. Het scoringspercentage van penalty s tijdens wereldkampioenschappen (waar de druk het hoogst is) is namelijk significant lager zijn dan tijdens Europese Kampioenschappen of Copa América (Zuid-Amerikaans kampioenschap). Ten tweede blijkt dat spelers slechter presteren tijdens penalty s nadat zij een grote individuele prijs hebben gewonnen. Als mogelijke verklaring hiervoor wordt gegeven dat er een grote mate van publieke druk op de speler staat nadat zij dit bereikt hebben. Door deze bevindingen kan er geïndiceerd worden dat hoge 9

10 verwachtingen en zelfbewustzijn een significant negatieve invloed hebben op prestaties van spelers onder druk tijdens penalty s. Dit sluit aan bij de bevindingen van Baumeister (1984). Onderzoek van Furley et al. (2012) geven een andere verklaring voor de verschillen in het presteren onder druk van spelers tijdens penalty s. Zij stellen dat non-verbaal gedrag van spelers die de penalty nemen een significante invloed heeft op hun prestaties. Aan de hand van twee experimenten tonen zij aan dat als spelers hun rug naar de keeper toekeren als ze de bal klaar hebben gelegd om te schieten en als zij weinig tijd nemen om de penalty te nemen, hun prestaties significant slechter zijn. Onderzoek van Moll, Jordet en Pepping (2010) geeft een andere verklaring die deels de variatie van prestaties tijdens penalty s verklaart. Zij tonen aan dat een uitbundige viering van een geslaagde penalty een positieve impact op teamgenoten heeft, waardoor zij een grotere kans hebben dat zij hun penalty raken. Bovendien hebben ingetogen vieringen, die dominantie uitstralen, een negatieve impact op de tegenstander, waardoor zij een grotere kans hebben dat zij hun penalty missen. Alle bovenstaande onderzoeken richten zich op de psychologische aspecten van spelers omtrent penalty s. Dit indiceert dat psychologische componenten het meest invloedrijk zijn voor de uitkomst van penalty s. Echter blijkt uit de statistieken van landen en penalty s dat hun onderlinge prestaties significant van elkaar afwijken. Duitsland presteert bijvoorbeeld aanzienlijk beter dan Engeland, terwijl beide landen over voetballers van hoge kwaliteit beschikken met internationale ervaring ([transfermarkt statistieken], z.d.). Jordet (2009) geeft als verklaringen hiervoor dat Engelse spelers korter de tijd nemen voor een penalty en oogcontact met de keeper vermijden. Dit heeft ermee te maken dat Engeland als team een hoge publieke status heeft en hierdoor meer druk ervaart. Bovendien ervaren voetballers mogelijk dat ze geen controle hebben over de uitkomst van de penalty, waardoor 10

11 de kans dat zij missen vergroot wordt (Jordet, Elferink-Gemser & Lemmink, 2006). Daarnaast is het waarschijnlijk dat spelers uit een land met een hoge status een extra drang hebben om niet te verliezen, omdat dit tegen de verwachtingen ingaat en een hoge mate van gezichtsverlies kan veroorzaken. Een uitzondering in deze kwestie is Spanje. Spaanse spelers hebben een hoge status en de verwachtingen zijn hoog. Bovendien nemen zij net als Engelse spelers een korte tijd voor de aanloop. Dit zou volgens het onderzoek van Jordet (2009) leiden tot een slechte prestatie tijdens penalty s. Echter blijkt uit de statistieken dat dit niet het geval is en Spanje recentelijk (in 2008 en 2012) haar penaltyreeksen heeft gewonnen. Deze bevinding indiceert dat er mogelijk andere factoren zijn die de variatie van prestaties van landen tijdens penalty s verklaren. Uit bovenstaande onderzoeken en statistieken blijkt dat er significante verschillen zijn in landen en hun prestaties tijdens penalty s en hier worden meerdere argumenten voor gegeven. Echter wordt er in geen van de onderzoeken uitgeweid over specifieke culturele aspecten, die mogelijk de prestaties tijdens penalty s kunnen beïnvloeden. Er kan gesteld worden dat het effect dat cultuur op prestaties onder druk heeft een onontdekt gebied is. In dit onderzoek wordt daarom getracht te vinden of bepaalde culturele dimensies van landen prestaties onder druk significant beïnvloeden. Het effect dat de cultuur van een speler op presteren onder druk heeft wordt geanalyseerd aan de hand van de culturele dimensies van Hofstede (1993). De vijf culturele dimensies van Hofstede zijn als volgt: - Individualisme (vs. collectivisme): de mate waarin mensen in een land een voorkeur hebben om individueel te handelen. Hiertegenover staat collectivisme, waar mensen een voorkeur hebben om in een groep te handelen. In individualistische maatschappijen leren kinderen om aan zichzelf te denken, oftewel verantwoordelijk te zijn voor hun eigen acties. In collectivistische maatschappijen daarentegen leren 11

12 kinderen om de groep waartoe zij behoren te respecteren en te differentiëren tussen groepsleden en niet-groepsleden. Daarnaast blijven zij hun hele leven loyaal aan de groep. - Masculiniteit (vs. femininiteit): de mate waarin mannelijke waardes zoals assertiviteit, prestatie, succes en competitie de overhand hebben op vrouwelijke, gevoelige waardes zoals levenskwaliteit, bescheidenheid, persoonlijke relaties, service, zorg voor de zwakkeren en solidariteit. - Onzekerheidsvermijding: de mate waarin mensen in een land gestructureerde over ongestructureerde situaties prefereren. In gestructureerde situaties zijn duidelijke gedragsregels. Mensen uit landen met een hoge mate van onzekerheidsvermijding hebben gemiddeld gezien een hoge mate van nervositeit en zijn star. Onbekende dingen worden als gevaarlijk gezien. Daarentegen, mensen uit landen met een lage mate van onzekerheidsvermijding zijn gemiddeld gezien makkelijk in de omgang en flexibel. Onbekende dingen worden als interessant gezien. - Machtsafstand: de mate van ongelijkheid tussen mensen dat de populatie van een land als normaal ziet. Bij een kleine machtsafstand zijn de mensen relatief gelijk, terwijl bij een grote machtsafstand de mensen ongelijk zijn. - Lange termijn oriëntatie (vs. korte termijn oriëntatie): de mate waarin een land op de lange termijn gefocust is. Kenmerken van mensen uit lange termijn georiënteerde landen zijn spaarzaamheid en volharding. Mensen uit korte termijn georiënteerde landen daarentegen focussen zich op het verleden en het heden. Kenmerken zijn respect voor traditie en voldoen aan sociale verplichtingen. Uit onderzoek van Hofstede (1983) zelf, blijkt dat er een hoge onderlinge correlatie is tussen bepaalde culturele dimensies. Ten eerste is er sprake van een sterke negatieve correlatie 12

13 tussen individualisme en machtsafstand. Ten tweede is er sprake van een positieve correlatie tussen onzekerheidsvermijding en machtsafstand. Het is goed mogelijk dat de hoge onderlinge correlaties in dit onderzoek ook plaatsvinden. In resultaten wordt hier rekening mee gehouden en wordt een aparte tabel gemaakt waarin deze onderlinge correlaties zichtbaar zijn. De hypotheses van dit onderzoek zijn verwachtingen die gebaseerd zijn op de vijf culturele dimensies van Hofstede en de overige theorie. Hypothese 1: onzekerheidsvermijding heeft een negatieve invloed op presteren onder druk Bij landen met een hoge mate van onzekerheidsvermijding hebben voetballers een hoge mate van nervositeit en vermijden zij ongestructureerde situaties. Dit kan betekenen dat voetballers sneller bezwijken onder de druk tijdens penalty s en hierdoor slechter presteren. Bij landen met een lage mate van onzekerheidsvermijding zijn voetballers meer flexibel en houden van ongestructureerde situaties. Dit kan betekenen dat voetballers minder snel bezwijken onder de druk tijdens penalty s en hierdoor beter presteren.. Hypothese 2: individualisme heeft een positieve invloed op presteren onder druk Bij landen met een hoge mate van individualisme zijn voetballers op zichzelf gericht en voelen zich verantwoordelijk voor hun eigen acties. Dit kan ervoor zorgen dat spelers uit landen met een hoge mate van individualisme meer gewend zijn om individueel te handelen (wat bij een penalty het geval is) en voelen zij mogelijk minder druk bij het nemen van de penalty, omdat zij voor zichzelf voetballen en zich niet laten beïnvloeden door meningen van teamgenoten. Hypothese 3: machtsafstand heeft een negatieve invloed op presteren onder druk Bij landen met een hoge machtsafstand zijn voetballers opgegroeid met de zienswijze dat ongelijkheid tussen mensen normaal is. Zij hebben hierdoor mogelijk het idee dat bepaalde 13

14 medespelers en de trainer hoger in de rangorde staan. Het is mogelijk dat het gevoel van rangorde een extra druk geeft aan de spelers. Als zij het idee hebben dat de uitkomst van de penalty een invloed heeft op hun rangorde in hun team, kan dit voor een hogere mate van druk zorgen bij de speler. Zoals het onderzoek van Baumeister (1984) uitwijst heeft druk een negatieve invloed op presteren onder druk. Van de overige twee culturele dimensies (masculiniteit en lange termijn oriëntatie) wordt verwacht dat zij geen invloed hebben op presteren onder druk. Echter worden deze variabelen (voor de zekerheid) wel meegenomen in de metingen. Er is tot op heden geen onderzoek gedaan naar de invloed van de culturele dimensies van Hofstede op presteren onder druk. Hierdoor zijn de hypotheses gebaseerd op de algemene uitleg van de dimensies van Hofstede, de theorie uit het theoretisch kader, maar vanwege gebrek aan theorie over dit onderwerp ook deels op persoonlijke verwachtingen. Er zijn voor de drie hypotheses ook argumenten te bedenken voor een tegengestelde benadering. Collectivisme (tegenhanger van individualisme) zou bijvoorbeeld ook een positieve invloed op presteren onder druk kunnen hebben, omdat spelers uit collectivistische landen mogelijk meer het gevoel van samenhang hebben. Als de penalty mis gaat worden ze alsnog gerespecteerd door de andere groepsleden en blijven zij onderling loyaal. Dit kan de druk verlagen en prestaties verhogen. Kortom, andere uitkomsten dan de verwachtingen zijn mogelijk. Indien dit het geval is, wordt dit nader onderzocht in resultaten. 14

15 Methodologie Voor het onderzoek wordt kwantitatieve data verzameld door middel van data-analyse van een database met penalty s uit de Engelse, Duitse, Italiaanse, Spaanse en Nederlandse competitie van de laatste tien jaar. Statistieken over de penalty s komen van de website van transfermarkt ([transfermarkt statistieken], z.d.). De vijf culturele dimensies van Hofstede zijn afkomstig van een onderzoek Hofstede zelf (1983). De kwantitatieve waarden die per land aan de culturele dimensies gegeven zijn, zijn afkomstige van de inzichten van Hofstede ([Hofstede-insights], z.d.). Alle gebruikte statistieken zijn kwantitatief, waardoor er statistische testen op de data gedaan kunnen worden. De resultaten worden ook op deze kwantitatieve waarden gebaseerd. De populatie bestaat uit alle spelers die in de laatste tien jaar een of meer penalty s hebben genomen in de Eredivisie, Bundesliga, Premier League, Primera Division of Serie A. Deze manier van analyseren is representatief voor de voetbalwereld in het algemeen. De samplegrootte (>1000) en het aantal nationaliteiten (>100) zijn zeer adequaat. Daarnaast worden alle metingen bij elkaar opgeteld, zodat er geen onderscheid meer is tussen verschillende competities. Spelers worden op basis van hun nationale cultuur verdeeld en hieruit worden conclusies getrokken. Deze manier van meten zorgt ervoor dat replicatie van het onderzoek goed mogelijk is. De samplegrootte is namelijk (zoals eerder vermeld) zeer adequaat en de data is kwantitatief en objectief (een penalty gaat raak of niet raak, subjectiviteit is niet aan de orde). Zoals genoemd komen de kwantitatieve waarden van de vijf culturele dimensies van inzichten van Hofstede. Alle spelers uit landen waarvan de kwantitatieve waarden van de culturele dimensies bekend zijn kunnen meegenomen worden in de metingen. Er wordt bij de resultaten onderscheid gemaakt in twee groepen. De eerste groep is enkele nationaliteiten, 15

16 waarvan de populatiegrootte 3095 is. Dit zijn alle spelers die een enkele nationaliteit hebben en waarvan de kwantitatieve waarden van de culturele dimensies bekend zijn. De tweede groep is eerste nationaliteiten, waarvan de populatiegrootte 4398 is. Dit zijn alle spelers die een enkele of dubbele nationaliteit hebben en waarvan de kwantitatieve waarden van de culturele dimensies bekend zijn. Alleen de eerste nationaliteiten van deze spelers zijn meegenomen in de metingen. Hier is bewust voor gekozen, omdat er anders twee verschillende kwantitatieve waarden aan een speler gegeven moet worden en dit een onzuivere meting oplevert. Er zou een gemiddelde genomen kunnen worden van deze twee waardes. Echter is de zuiverheid van deze methode laag. De tabellen van de groep enkele nationaliteiten zijn in de tekst opgenomen en vormen de kern van het onderzoek. Dit is omdat deze groep de meest zuivere manier van meten is. De kwantitatieve waarden van de culturele dimensies zijn volledig representatief voor deze spelers. En tabellen van de groep eerste nationaliteiten zijn in de bijlage te vinden. Er is voor gekozen om alleen nationaliteiten mee te nemen waarvan minstens drie spelers vertegenwoordigd zijn en die minstens tien penalty s bevatten. Dit is gedaan, omdat het niet erg betrouwbaar is om analyses te baseren op minder dan drie spelers, of minder dan tien penalty s. De kans op afwijkingen en toeval is in deze kwestie te groot. Er zijn meerdere variabelen die bij de data-analyse gebruikt worden. De afhankelijke variabele is score (afhankelijke variabele). Dit betekent of de penalty wel of niet gescoord wordt (1 = gescoord, 0 = niet gescoord). Verder zijn de vijf culturele dimensies (individualisme, masculiniteit, onzekerheidsvermijding, machtsafstand en lange termijn oriëntatie) de onafhankelijke variabelen. De controlevariabelen zijn thuis (thuis spelend = 1, uit spelend = 0), minuut (minuut waarin de penalty genomen wordt) en stand (stand voordat de penalty genomen wordt). 16

17 Er worden in meerdere tabellen (tabel 5a, 5b en 5c) dummy variabelen gebruikt om onderscheid te maken in verschillende categorieën van de vijf culturele dimensie. De dimensies zijn opgedeeld in drie dummy variabelen: laag, middel en hoog. In de bijlage staan twee tabellen waarin de opbouw van de dummy variabelen weergegeven staat. Bijlage 6a is voor de meting van enkele nationaliteiten en tabel 6b is voor de meting van eerste nationaliteiten. De dummy variabelen laag zijn alle getallen lager dan het gemiddelde minus de standaardafwijking, de dummy variabelen middel zijn alle getallen hoger dan het gemiddelde minus de standaardafwijking en lager dan het gemiddelde plus de standaardafwijking en de dummy variabelen hoog zijn alle getallen hoger dan het gemiddelde plus de standaardafwijking. Daarnaast zijn voor de controlevariabelen ook dummyvariabelen gemaakt. Voor de controlevariabele minuut zijn drie categorieën: vroeg, middel en laat. Vroeg staat voor minuut 1-30, middel voor minuut en laat voor minuut Voor stand zijn de drie categorieën: achter, gelijk en voor. Zoals in het theoretisch kader vermeld staat, is de keeper een variabele die de uitkomst van een penalty kan beïnvloeden. Echter is er voor gekozen om deze variabele in de metingen buiten beschouwing te laten. De reden hiervoor is dat er per culturele dimensie minstens 3095 metingen zijn. Elke culturele dimensie wordt in elke competitie ruim vertegenwoordigd en dit betekent dat elke culturele dimensie een grote variëteit aan kwalitatief goede, middelmatige en slechte keepers bij de penalty s heeft. Gemiddeld genomen heeft de keeper daarom geen effect op de invloed die de culturele dimensies op score hebben. 17

18 Resultaten Tabel 1: correlaties van 5 culturele dimensies & controlevariabelen met score N = 3095 Gemiddelde % score Standaardafwijking Correlatie met score (p-waarde*) Score 0,77-0,422 1 Individualisme 62,72-19,725 0,021 (0,122) Masculiniteit 49,52-20,940-0,019 (0,150) Onzekerheidsvermijding 70,68-19,536-0,029 (0,055) Machtsafstand 50,40-14,268-0,038 (0,018) Lange termijn oriëntatie 53,97-15,978-0,006 (0,372) Thuis 0,61 78% 0,487 0,034 (0,029) Minuut: vroeg** 0,23 79% 0,424 0,021 (0,119) Minuut: middel** 0,34 76% 0,473-0,009 (0,300) Minuut: laat** 0,43 76% 0,495-0,009 (0,306) Stand: achter** 0,31 76% 0,461-0,013 (0,230) Stand: gelijk** 0,42 77% 0,494-0,003 (0,427) Stand: voor** 0,27 78% 0,446 0,017 (0,166) *eenzijdig, a = 0,05 **dummy variabele Blauw gemarkeerd is significant bij a=0,05 Roze gemarkeerd is significant bij a=0,10 Rood gemarkeerd is referent voor meervoudige regressie In tabel 1 worden de gemiddelden, standaardafwijking en correlatie van de vijf culturele dimensies van Hofstede en de controlevariabelen met score weergegeven. De controlevariabelen minuut en stand zijn opgedeeld in drie dummy variabelen. In tabel 1 is één significant negatieve correlatie te zien, namelijk die tussen machtsafstand en score (p-waarde is 0,018). Daarnaast is de correlatie tussen onzekerheidsvermijding en score significant negatief bij a = 0,10 (p-waarde is 0,055). Bovendien heeft de controlevariabele thuis een significant positieve correlatie met score. 18

19 Dit betekent dat als spelers die een penalty nemen thuis spelen, de kans groter is dat deze gescoord wordt. In bijlage 1 zijn vergelijkbare resultaten te zien. Echter is de significant negatieve correlatie tussen onzekerheidsvermijding en score hier sterker (p-waarde is 0,003) en is er een significant positieve correlatie tussen individualisme en score. Bovendien is de positieve correlatie tussen de controlevariabele thuis en score zwakker (p-waarde is 0,067). Tabel 2: correlaties van 5 culturele dimensies als dummy variabelen met score N = 3095 Gemiddelde N % score Standaardafwijking Correlatie met score (p-waarde*) Score 0, ,422 1 Individualisme: laag** 0, % 0,372-0,008 (0,335) Individualisme: middel** 0, % 0,445-0,008 (0,333) Individualisme: hoog** 0, % 0,309 0,020 (0,128) Masculiniteit: laag** 0, % 0,378 0,010 (0,293) Masculiniteit: middel** 0, % 0,402 0,005 (0,388) Masculiniteit: hoog** 0, % 0,171-0,034 (0,030) Onzekerheidsvermijding: laag** 0, % 0,361 0,029 (0,052) Onzekerheidsvermijding: middel** 0, % 0,439-0,040 (0,013) Onzekerheidsvermijding: hoog** 0, % 0,309 0,023 (0,101) Machtsafstand: laag** 0, % 0,421 0,027 (0,068) Machtsafstand: middel** 0, % 0,490-0,002 (0,463) Machtsafstand: hoog** 0, % 0,374-0,028 (0,060) LT oriëntatie: laag** 0, % 0,342 0,021 (0,116) LT oriëntatie: middel** 0, % 0,428 0,001 (0,474) LT oriëntatie: hoog** 0, % 0,308-0,025 (0,078) *eenzijdig, a = 0,05 **dummy variabele Blauw gemarkeerd is significant Roze gemarkeerd is significant bij a=0,10 Rood gemarkeerd is referent voor meervoudige regressie 19

20 In tabel 2 worden de gemiddelden, standaardafwijking en correlatie van de vijf culturele dimensies van Hofstede met score weergegeven. De verschillen met tabel 1 zijn dat bij deze metingen de culturele dimensies zijn opgedeeld in drie dummy variabelen en dat de controlevariabelen hier niet zijn meegenomen. In tabel 2 zijn twee significant negatieve correlaties te zien. Ten eerste tussen masculiniteit hoog en score (p-waarde is 0,030) en ten tweede tussen onzekerheidsvermijding middel en score (p-waarde is 0,013). Daarnaast zijn de correlaties tussen onzekerheidsvermijding laag en score (p-waarde is 0,052) en machtsafstand laag en score (p-waarde is 0,068) significant positief bij a = 0,10 en de correlaties tussen machtsafstand hoog (p-waarde is 0,060) en lange termijn oriëntatie hoog (p-waarde is 0,078) significant negatief bij a = 0,10. In bijlage 2 zijn een aantal vergelijkbare resultaten te zien. De significante correlaties uit tabel 2 worden hier ook weergegeven (op masculiniteit hoog na). Er zijn meerdere verschillende correlaties met score te zien, namelijk een significant negatieve met individualisme laag (p-waarde is 0,021) en significant positieve met individualisme hoog (p-waarde is 0,031) en lange termijn oriëntatie laag (p-waarde is 0,041). Tabel 3: correlaties van 5 culturele dimensies onderling N = 3095 Individualisme Masculiniteit Onzekerheidsvermijding Machtsafstand LT oriëntatie Individualisme 1 0,166-0,668-0,712 0,554 Masculiniteit 0, ,116 0,053 0,144 Onzekerheidsvermijding -0,668 0, ,788-0,119 Machtsafstand -0,712 0,053 0, ,293 LT oriëntatie 0,554 0,144-0,119-0,293 1 Rood gemarkeerd is hoge correlatie waarvoor gecorrigeerd moet worden 20

21 Zoals beschreven staat in het theoretisch kader, is er sprake van hoge onderlinge correlaties tussen de culturele dimensies. In tabel 3 worden deze correlaties weergegeven. Hieruit blijkt dat meerdere correlaties zeer hoog zijn, namelijk: tussen individualisme en onzekerheidsvermijding (-0,668), individualisme en machtsafstand (-0,712), individualisme en lange termijn oriëntatie (0,554) en tussen onzekerheidsvermijding en machtsafstand (0,788). In bijlage 3 zijn vergelijkbare resultaten te zien. Op basis van de getoonde correlaties kan er gesteld worden dat machtsafstand en onzekerheidsvermijding de culturele dimensies zijn die het meest consistente verband met score hebben. Zowel in tabel 1 als in tabel 2 komen deze dimensies significant naar voren. Dit maakt het interessant om ze in de meervoudige logistische regressies nader te onderzoeken. Tabel 4a: meervoudige logistische regressie van 5 culturele dimensies & controlevariabelen N = 3095 Sig. Exp (B) Individualisme 0,656 1,002 Masculiniteit 0,408 0,998 Onzekerheidsvermijding 0,671 1,002 Machtsafstand 0,157 0,992 LT oriëntatie 0,335 0,997 Thuis 0,066 1,177 Minuut: middel** 0,267 0,876 Minuut: laat** 0,229 0,866 Stand: gelijk** 0,823 0,976 Stand: voor** 0,498 1,081 Constant 0,000 5,071 **dummy variabele Blauw gemarkeerd is significant Tabel 4B: meervoudige logistische regressie van 3 culturele dimensies & controlevariabelen N = 3095 Sig. Exp (B) Masculiniteit 0,486 0,999 Onzekerheidsvermijding 0,102 0,996 LT oriëntatie 0,719 0,999 Thuis 0,070 1,174 Minuut: middel** 0,245 0,870 Minuut: laat** 0,213 0,862 Stand: gelijk** 0,830 0,977 Stand: voor** 0,504 1,080 Constant 0,000 4,935 **dummy variabele Blauw gemarkeerd is significant Roze gemarkeerd is significant bij a=0,10 Tabel 4c: meervoudige logistische regressie van 3 culturele dimensies & controlevariabelen N = 3095 Sig. Exp (B) Masculiniteit 0,481 0,999 Machtsafstand 0,022 0,993 LT oriëntatie 0,406 0,998 Thuis 0,066 1,177 Minuut: middel** 0,261 0,874 Minuut: laat** 0,227 0,866 Stand: gelijk** 0,820 0,976 Stand: voor** 0,507 1,079 Constant 0,000 5,885 **dummy variabele Blauw gemarkeerd is significant Roze gemarkeerd is significant bij a=0,10 21

22 In tabellen 4a, 4b en 4c worden de resultaten van meervoudige logistische regressies van de culturele dimensies van Hofstede en de controlevariabelen weergegeven met score als constante, afhankelijke variabele. In tabel 4a zijn geen significante resultaten te zien. Machtsafstand komt het dichtst in de buurt bij significant (p-waarde is 0,157). Zoals weergegeven staat in tabel 3 zijn de onderlinge correlaties van meerdere culturele dimensies zeer hoog. In tabel 4b en tabel 4c is voor deze onderlinge correlaties gecorrigeerd. In tabel 4b zijn individualisme en machtsafstand niet meegenomen in de meting. Dit resulteert in een aanzienlijke verbetering van de significantie van onzekerheidsvermijding (p-waarde is 0,102 in plaats van 0,671). Echter is er nog geen sprake van significant verband tussen onzekerheidsvermijding en score. In tabel 4c zijn individualisme en onzekerheidsvermijding niet meegenomen in de meting. Dit resulteert in een aanzienlijke verbetering van de significantie van onzekerheidsvermijding (p-waarde is 0,022 in plaats van 0,157). Er is nu sprake van een significant negatief verband tussen machtsafstand en score. In bijlage 4b is een vergelijkbaar verband tussen onzekerheidsvermijding en score te zien. Echter is het significant negatieve verband hier sterker (p-waarde is 0,051). Bovendien is het verband tussen machtsafstand en score in bijlage 4c zeer significant (p-waarde is 0,005). 22

23 Tabel 5a: meervoudige logistische regressie van 5 culturele dimensies als dummy variabelen & controlevariabelen N = 3095 Sig. Exp (B) Individualisme: laag** 0,967 0,988 Individualisme: middel** 0,949 1,016 Masculiniteit: laag** 0,132 1,500 Masculiniteit: middel** 0,129 1,444 Onzekerheidsvermijding : middel** 0,037 0,731 Machtsafstand: laag** 0,201 1,337 Machtsafstand: middel** 0,321 1,203 LT oriëntatie: middel** 0,382 1,271 LT oriëntatie: hoog** 0,493 1,283 Thuis 0,084 1,165 Minuut: middel** 0,300 0,882 Minuut: laat** 0,260 0,874 Stand: gelijk** 0,796 0,973 Stand: voor** 0,546 1,072 Constant 0,087 1,978 **dummy variabele Blauw gemarkeerd is significant Roze gemarkeerd is significant bij a=0,10 Tabel 5b: meervoudige logistische regressie van 3 culturele dimensies & controlevariabelen N = 3095 Sig. Exp (B) Masculiniteit 0,332 0,998 Onzekerheidsvermijding : middel 0,025 0,793 LT oriëntatie 0,678 1,001 Thuis 0,075 1,170 Minuut: middel 0,242 0,869 Minuut: laat 0,206 0,860 Stand: gelijk 0,768 0,969 Stand: voor 0,593 1,063 Constant 0,000 4,175 **dummy variabele Blauw gemarkeerd is significant Roze gemarkeerd is significant bij a=0,10 Tabel 5c: meervoudige logistische regressie van 3 culturele dimensies & controlevariabelen N = 3095 Sig. Exp (B) Masculiniteit 0,297 0,998 Machtsafstand: middel 0,147 0,852 Machtsafstand: hoog 0,037 0,750 LT oriëntatie 0,664 0,999 Thuis 0,070 1,174 Minuut: middel 0,260 0,874 Minuut: laat 0,222 0,865 Stand: gelijk 0,794 0,973 Stand: voor 0,527 1,076 Constant 0,000 4,610 **dummy variabele Blauw gemarkeerd is significant Roze gemarkeerd is significant bij a=0,10 In tabellen 5a, 5b en 5c worden de resultaten van meervoudige logistische regressies van de culturele dimensies van Hofstede en de controlevariabelen weergegeven met score als constante, afhankelijke variabele. In tabel 5a zijn de culturele dimensies opgedeeld in drie dummy variabelen. In deze tabel is één significant negatief verband te zien, namelijk die tussen onzekerheidsvermijding middel en score (p-waarde is 0,037). 23

24 In tabel 5b is de culturele dimensie onzekerheidsvermijding opgedeeld in drie dummy variabelen en zijn individualisme en machtsafstand vanwege de hoge onderlinge correlaties niet meegenomen in de meting. In deze tabel is één significant negatief verband te zien, namelijk die tussen onzekerheidsvermijding middel en score (p-waarde is 0,025). In bijlage 5b is hetzelfde verband te zien (p-waarde is 0,019). In tabel 5c is de culturele dimensie machtsafstand opgedeeld in drie dummy variabelen en zijn individualisme en onzekerheidsvermijding vanwege de hoge onderlinge correlaties niet meegenomen in de meting. In deze tabel is één significant negatief verband te zien, namelijk die tussen machtsafstand hoog en score (p-waarde is 0,037). In bijlage 5c is hetzelfde verband te zien (p-waarde is 0,008). Een meervoudige regressie met de vijf culturele dimensies leidt niet tot significante resultaten (tabel 4a). Echter kan dit veroorzaakt worden door de hoge onderlinge correlaties van de culturele dimensies (tabel 3). Correctie voor deze onderlinge correlaties levert een hogere significantie van zowel onzekerheidsvermijding (tabel 4b) als machtsafstand op (4c). Daarbovenop zorgt onderverdeling van onzekerheidsvermijding (tabel 5b) en machtsafstand (tabel 5c) in dummy variabelen samen met de correctie voor hoge onderlinge correlaties bij beide culturele dimensies voor significante resultaten. Meer specifiek, uit de tabellen blijkt dat een gemiddelde mate van onzekerheidsvermijding en een hoge mate van machtsafstand een significant negatief verband met score hebben. Deze resultaten zijn interessant om nader te onderzoeken. Het significant negatieve verband tussen onzekerheidsvermijding middel en score (p-waarde is 0,025) geeft een odds ratio (OR) van 0,793. Dit betekent dat de kans dat een spelers uit een land met een gemiddelde mate van onzekerheidsvermijding een penalty scoort 0,793 is ten opzichte van een speler uit een land met een hoge of lage mate van 24

25 onzekerheidsvermijding, geadjusteerd voor masculiniteit, lange termijn oriëntatie, thuis (of uit), minuut en stand. Oftewel, als een speler uit een land met een gemiddelde mate van onzekerheidsvermijding een penalty neemt is de kans significant lager dat hij deze scoort in vergelijking met een speler uit een land met een hoge of lage mate van onzekerheidsvermijding. Het significant negatieve verband tussen machtsafstand hoog en score (p-waarde is 0,037) geeft een odds ratio (OR) van 0,750. Dit betekent dat de kans dat een speler uit een land met een hoge mate van machtsafstand een penalty scoort 0,750 is ten opzichte van een speler uit een land met een met een lage mate van machtsafstand, geadjusteerd voor masculiniteit, lange termijn oriëntatie, thuis (of uit), minuut en stand. Oftewel, als een speler uit een land met een hoge mate van machtsafstand een penalty neemt is de kans significant lager dat hij deze scoort in vergelijking met een speler uit een land met een lage mate van machtsafstand. Aan de hand van de gevonden resultaten kan er gesteld worden dat meerdere culturele dimensies een significante invloed op presteren onder druk hebben. Nu is het interessant om te kijken of deze bevindingen theoretisch onderbouwd kunnen worden. Op basis van de gestelde hypothese (1) heeft onzekerheidsvermijding een negatieve invloed op presteren onder druk. Echter komt uit de resultaten naar voren dat een gemiddelde mate van onzekerheidsvermijding een negatieve invloed op presteren onder druk heeft. Dit kan verklaard worden doordat spelers met een gemiddelde mate van onzekerheidsvermijding aan de ene kant een bepaalde mate van nervositeit en afkeer tegen ongestructureerde situaties hebben en aan de andere kant een bepaalde mate van flexibiliteit hebben en houden van ongestructureerde situaties. Spelers met een hoge mate van onzekerheidsvermijding kiezen hoogstwaarschijnlijk voor een gestructureerde manier van de penalty nemen en bedenken van 25

26 tevoren waar ze de penalty gaan schieten. Spelers met een lage mate van onzekerheidsvermijding kiezen hoogstwaarschijnlijk voor een ongestructureerde manier van de penalty nemen en laten hun keuze waar ze de penalty schieten afhangen van de omstandigheden. Spelers met een gemiddelde mate van onzekerheidsvermijding hebben deels kenmerken van een hoge mate van onzekerheidsvermijding en deels kenmerken van een lage mate van onzekerheidsvermijding. Dat zij kenmerken van beide kanten hebben kan leiden tot een hoge mate van twijfel en dit zorgt er mogelijk voor dat ze teveel nadenken tijdens het nemen van penalty s. Zoals het onderzoek van Baumeister (1984) aantoont zorgt teveel nadenken voor slechtere prestaties onder druk. Op basis van de gestelde hypothese (2) heeft individualisme een positieve invloed op presteren onder druk. Echter komt uit de resultaten geen significant verband naar voren. Er moet gesteld worden dat individualisme bij nader inzien geen invloed op presteren onder druk heeft. Op basis van de gestelde hypothese (3) heeft machtsafstand een negatieve invloed op presteren onder druk. Dit wordt ondersteund door de weergegeven resultaten. Hier wordt namelijk getoond dat een hoge mate van machtsafstand een negatieve invloed op presteren onder druk heeft. Dit kan verklaard worden doordat spelers met een hoge mate van machtsafstand opgegroeid zijn met het idee dat mensen ongelijk zijn. Het is mogelijk dat zij veel waarde hechten aan rangordes in het team dat zij spelen en dat deze rangordes verstoord kunnen worden door het missen (of raken) van de penalty. Als dit het geval is, zorgt dit logischerwijs voor een hoge mate van druk bij spelers. Zoals onder andere de onderzoeken van Jordet (2007) en Baumeister (1984) aantonen zorgt een hoge mate van druk voor slechtere prestaties tijdens penalty s. 26

27 Discussie In dit onderzoek is getracht antwoord te geven op de vraag of cultuur een significante invloed heeft op presteren onder druk. De vijf culturele dimensies van Hofstede (individualisme, masculiniteit, onzekerheidsvermijding, machtsafstand en lange termijn oriëntatie) zijn gebruikt om deze vraag te beantwoorden. Aan de hand van meervoudige logistische regressies is aangetoond dat twee van de vijf culturele dimensies een significante invloed hebben op presteren onder druk. Ten eerste is gebleken dat een gemiddelde mate van onzekerheidsvermijding een significant negatieve invloed heeft op presteren onder druk. Een mogelijke reden hiervoor is dat deze spelers bij het nemen van de penalty een hoge mate van twijfel hebben. Het gevolg is dat spelers te veel nadenken en dit leidt tot slechtere prestaties onder druk. Ten tweede is gebleken dat een hoge mate van machtsafstand een significant negatieve invloed heeft op presteren onder druk. Een mogelijke reden hiervoor is dat deze spelers angst hebben dat hun rangorde in het team afhangt van de uitkomst van de penalty. Dit leidt tot een hoge mate van druk bij spelers en druk heeft een negatieve invloed op prestaties. De interne validiteit van het onderzoek is gecompliceerd. Enerzijds zijn de getrokken conclusie gebaseerd op feiten, namelijk penalty statistieken. Dit zorgt ervoor dat de metingen op een objectieve manier geanalyseerd zijn. Anderzijds zijn de culturele dimensies op een subjectieve manier door Hofstede samengesteld en is cultuur überhaupt een subjectief begrip. Bovendien gaat dit onderzoek over nationale cultuur, maar is cultuur iets dat per persoon of per regio in een land kan verschillen. Oftewel, het is aannemelijk dat er individuele afwijkingen van cultuur van spelers kunnen zijn, maar vanwege de zeer adequate steekproefgrootte, wordt er hoogstwaarschijnlijk wel een algemeen gemiddelde bereikt. 27

28 Kortom, de resultaten van dit onderzoek zijn op een adequate manier gecreëerd, maar vanwege de subjectiviteit van cultuur is voorzichtigheid in uitspraken over causaliteit van belang. De externe validiteit van het onderzoek is zeer adequaat, omdat de resultaten uit een dataset van meer dan 4000 penalty s komen en 44 landen zijn meegenomen in de metingen. Hierdoor is een grote diversiteit aan culturen onderzocht, waardoor de resultaten van het onderzoek generaliseerbaar zijn naar cultuur in het algemeen. Oftewel het is generaliseerbaar naar alle landen waarvan de waarden van de culturele dimensies van Hofstede bekend zijn. De resultaten van het onderzoek zijn voor meerdere groepen bruikbaar. Voor de voetbalwereld zijn de resultaten het meest representatief, aangezien de resultaten gebaseerd zijn op penalty s in het voetbal. Daarnaast kunnen andere sporten deze resultaten ook goed gebruiken. Presteren onder druk is namelijk iets dat bij elke sport van toepassing is. In het bedrijfsleven is presteren onder druk ook iets dat veel voorkomt. Het is wel belangrijk om in gedachte te houden dat er onderzoek gedaan is naar professionals die een hoge mate van vaardigheid in hun taak hebben. Professionals zijn waarschijnlijk beter getraind in presteren onder druk dan amateurs. Echter, professionaliteit is een karakteristiek waar de meeste werkenden in het bedrijfsleven over beschikken. Hiermee kan gesteld worden dat de resultaten in het bedrijfsleven en in sport gegeneraliseerd kunnen worden naar iedereen die professionaliteit beheerst in zijn of haar vakgebied. De betrouwbaarheid van het onderzoek is zeer hoog, want alle culturele dimensies zijn in grote mate vertegenwoordigd. Bij de metingen van enkele nationaliteiten 3095 keer en bij de metingen van eerste nationaliteiten 4398 keer. Dit is adequaat voor betrouwbare analyses. Daarnaast zijn alle statistieken gebaseerd op feiten, namelijk penalty s die raak of niet raak zijn gegaan. Dit draagt bij aan de betrouwbaarheid van het onderzoek. 28

29 Het onderzoek zou op exact op dezelfde manier gerepliceerd kunnen worden. Alle data waar uitspraken over gedaan zijn, zijn op een kwantitatieve manier samengesteld. Als het onderzoek gerepliceerd zou moeten worden, zou deze data op dezelfde wijze geanalyseerd kunnen worden. Een mogelijke limitatie van het onderzoek is dat de culturele dimensies, waar het onderzoek op gebaseerd wordt, uit 1993 stammen. De representativiteit zou verbeterd kunnen worden als de analyse gebaseerd wordt op meerdere en meer recente culturele dimensies. Echter is er tot op heden geen ander adequaat onderzoek dat goed meetbare culturele dimensies heeft samengesteld. Voor vervolgonderzoek zou het interessant zijn om de culturele dimensies van Hofstede aan andere (meer recente) culturele dimensies te koppelen. Door deze koppeling zou de representativiteit voor cultuur in het algemeen vergroot worden. Bovendien is het mogelijk dat er tegenwoordig andere culturele dimensies zijn (bijgekomen) die cultuur definiëren. Het is interessant om dit te onderzoeken, want als de onderliggende theorie meer actueel is, wordt de bruikbaarheid van het onderzoek vergroot. Een ander interessant vervolgonderzoek zou zijn om te onderzoeken of de bevindingen van dit onderzoek hetzelfde zijn als je dit bijvoorbeeld in het bedrijfsleven of in andere sporten zou gaan meten. Als hier dezelfde resultaten uitkomen als uit dit onderzoek, kan er met meer zekerheid gesteld worden dat de bevindingen over de culturele dimensies algemeen toepasbaar zijn. 29

HOOFDSTUK 6: INTRODUCTIE IN STATISTISCHE GEVOLGTREKKINGEN

HOOFDSTUK 6: INTRODUCTIE IN STATISTISCHE GEVOLGTREKKINGEN HOOFDSTUK 6: INTRODUCTIE IN STATISTISCHE GEVOLGTREKKINGEN Inleiding Statistische gevolgtrekkingen (statistical inference) gaan over het trekken van conclusies over een populatie op basis van steekproefdata.

Nadere informatie

9. Lineaire Regressie en Correlatie

9. Lineaire Regressie en Correlatie 9. Lineaire Regressie en Correlatie Lineaire verbanden In dit hoofdstuk worden methoden gepresenteerd waarmee je kwantitatieve respons variabelen (afhankelijk) en verklarende variabelen (onafhankelijk)

Nadere informatie

Beoordelingscriteria scriptie Nemas HRM

Beoordelingscriteria scriptie Nemas HRM Beoordelingscriteria scriptie Nemas HRM Instructie Dit document hoort bij het beoordelingsformulier. Op het beoordelingsformulier kan de score per criterium worden ingevuld. Elk criterium kan op vijf niveaus

Nadere informatie

Beoordelingscriteria scriptie Nemas HRM

Beoordelingscriteria scriptie Nemas HRM Beoordelingscriteria scriptie Nemas HRM Instructie Dit document hoort bij het beoordelingsformulier. Op het beoordelingsformulier kan de score per criterium worden ingevuld. Elk criterium kan op vijf niveaus

Nadere informatie

1. Reductie van error variantie en dus verhogen van power op F-test

1. Reductie van error variantie en dus verhogen van power op F-test Werkboek 2013-2014 ANCOVA Covariantie analyse bestaat uit regressieanalyse en variantieanalyse. Er wordt een afhankelijke variabele (intervalniveau) voorspeld uit meerdere onafhankelijke variabelen. De

Nadere informatie

Hoofdstuk 7 Het implementatieproces opnieuw bekeken: statistische exploratie

Hoofdstuk 7 Het implementatieproces opnieuw bekeken: statistische exploratie Het implementatieproces opnieuw bekeken: statistische exploratie 129 Hoofdstuk 7 Het implementatieproces opnieuw bekeken: statistische exploratie Inleiding De centrale vraag van het onderzoek is welke

Nadere informatie

beoordelingskader zorgvraagzwaarte

beoordelingskader zorgvraagzwaarte 1 beoordelingskader zorgvraagzwaarte In dit document geven we een beoordelingskader voor de beoordeling van de zorgvraagzwaarte-indicator. Dit beoordelingskader is gebaseerd op de resultaten van de besprekingen

Nadere informatie

Invloed van IT uitbesteding op bedrijfsvoering & IT aansluiting

Invloed van IT uitbesteding op bedrijfsvoering & IT aansluiting xvii Invloed van IT uitbesteding op bedrijfsvoering & IT aansluiting Samenvatting IT uitbesteding doet er niet toe vanuit het perspectief aansluiting tussen bedrijfsvoering en IT Dit proefschrift is het

Nadere informatie

Richtlijn Gezonde slaap en slaapproblemen bij kinderen (2017)

Richtlijn Gezonde slaap en slaapproblemen bij kinderen (2017) Richtlijn Gezonde slaap en slaapproblemen bij kinderen (2017) Hechtingsrelatie Zelfregulatie en interactie tijdens de nacht Onderdeel van de discussie rond sensitief en responsief ouderschap richt zich

Nadere informatie

Nieuwe spelregels. Invoer juni passie voor waterpolo

Nieuwe spelregels. Invoer juni passie voor waterpolo Nieuwe spelregels Invoer juni 2019 passie voor waterpolo Invoer aangepaste spelregels WP FINA: - Na de lopende 2 e ronde World League - Dus bij alle toernooien deze zomer, maar ook Europese finale WL LEN:

Nadere informatie

Onderzoek heeft aangetoond dat een hoge mate van herstelbehoefte een voorspellende factor is voor ziekteverzuim. Daarom is in de NL-SH ook de relatie

Onderzoek heeft aangetoond dat een hoge mate van herstelbehoefte een voorspellende factor is voor ziekteverzuim. Daarom is in de NL-SH ook de relatie Samenvatting Gehoor en de relatie met psychosociale gezondheid, werkgerelateerde variabelen en zorggebruik. De Nationale Longitudinale Studie naar Horen Slechthorendheid is een veelvoorkomende chronische

Nadere informatie

Robuustheid regressiemodel voor kapitaalkosten gebaseerd op aansluitdichtheid

Robuustheid regressiemodel voor kapitaalkosten gebaseerd op aansluitdichtheid Robuustheid regressiemodel voor kapitaalkosten gebaseerd op aansluitdichtheid Dr.ir. P.W. Heijnen Faculteit Techniek, Bestuur en Management Technische Universiteit Delft 22 april 2010 1 1 Introductie De

Nadere informatie

Samenvatting Maatschappijwetenschappen Onderzoek doen

Samenvatting Maatschappijwetenschappen Onderzoek doen Samenvatting Maatschappijwetenschappen Onderzoek doen Samenvatting door Lotte 2060 woorden 2 jaar geleden 0 keer beoordeeld Vak Maatschappijwetenschappen Maatschappijwetenschappen: onderzoek doen Hoofdstuk

Nadere informatie

Wat motiveert u in uw werk?

Wat motiveert u in uw werk? Wat motiveert u in uw werk? Begin dit jaar heeft u kunnen deelnemen aan een online onderzoek naar de motivatie en werktevredenheid van actuarieel geschoolden. In dit artikel worden de resultaten aan u

Nadere informatie

HETEROGAMIE IN OPLEIDINGSNIVEAU:

HETEROGAMIE IN OPLEIDINGSNIVEAU: HETEROGAMIE IN OPLEIDINGSNIVEAU: BETEKENT DIT OOK EEN VERSCHIL IN WAARDEN EN OPVOEDEN? Mieke Eeckhaut 1, Bart Van de Putte 1, Jan Gerris 2 & Ad Vermulst 2 Dag van de Sociologie, 11 juni 2009, Amsterdam

Nadere informatie

RKSV WEC Aron van Balveren RKSV WEC

RKSV WEC Aron van Balveren RKSV WEC RKSV WEC Aron van Balveren RKSV WEC Voor de creatieve speler kom je kijken! Met de eerste trainingen weer in zicht wil ik het seizoen graag aftrappen met een stukje over een niet te onderschatten vaardigheid

Nadere informatie

Statistische variabelen. formuleblad

Statistische variabelen. formuleblad Statistische variabelen formuleblad 0. voorkennis Soorten variabelen Discreet of continu Bij kwantitatieve gegevens gaat het om meetbare gegeven, zoals temperatuur, snelheid of gewicht. Bij een discrete

Nadere informatie

zondag 12 juni uur poule D Turkije-Kroatie 15. ruststand 2 pnt eindstand 5 pnt 16.

zondag 12 juni uur poule D Turkije-Kroatie 15. ruststand 2 pnt eindstand 5 pnt 16. POULEWEDSTRIJDEN vrijdag 10 juni 21.00 uur poule A (wedstrijdprijs) Frankrijk-Roemenie 1. ruststand 2 pnt 1. 2. eindstand 5 pnt 2. 3. Hoeveel doelpunten scoort Antoine Griezmann? 1 pnt 3. 4. Hoeveel gele

Nadere informatie

Causale modellen: Confounding en mediatie. Harry Ganzeboom Kwantitatieve Methoden voor PMC-BCO College 2: 25 april 2016

Causale modellen: Confounding en mediatie. Harry Ganzeboom Kwantitatieve Methoden voor PMC-BCO College 2: 25 april 2016 Causale modellen: Confounding en mediatie Harry Ganzeboom Kwantitatieve Methoden voor PMC-BCO College 2: 25 april 2016 Correlatie en causatie Een standaard wijsheid in methodologie is dat correlatie (samenhang)

Nadere informatie

KONINKLIJKE NEDERLANDSE VOETBALBOND BETAALD VOETBAL. Reglement play-off Europees ticket betaald voetbal seizoen 2017/ 18

KONINKLIJKE NEDERLANDSE VOETBALBOND BETAALD VOETBAL. Reglement play-off Europees ticket betaald voetbal seizoen 2017/ 18 KONINKLIJKE NEDERLANDSE VOETBALBOND BETAALD VOETBAL Reglement play-off Europees ticket betaald voetbal seizoen 2017/ 18 Artikel 1 Europees ticket 1. De hoogst geklasseerde betaaldvoetbalorganisatie na

Nadere informatie

Reglement play-off europees ticket betaald voetbal seizoen 2015/'16

Reglement play-off europees ticket betaald voetbal seizoen 2015/'16 KONINKLIJKE NEDERLANDSE VOETBALBOND BETAALD VOETBAL Reglement play-off europees ticket betaald voetbal seizoen 2015/'16 29 juli 2015 knvb.nl 1. De hoogst geklasseerde betaaldvoetbalorganisatie na afloop

Nadere informatie

REGLEMENT DEELNAME EUROPESE CLUBCOMPETITIES EN PLAY-OFF VOOR EUROPEES TICKET BETAALD VOETBAL SEIZOEN 2011/'12

REGLEMENT DEELNAME EUROPESE CLUBCOMPETITIES EN PLAY-OFF VOOR EUROPEES TICKET BETAALD VOETBAL SEIZOEN 2011/'12 REGLEMENT DEELNAME EUROPESE CLUBCOMPETITIES EN PLAY-OFF VOOR EUROPEES TICKET BETAALD VOETBAL SEIZOEN 2011/'12 1. De hoogst geklasseerde betaaldvoetbalorganisatie na afloop van de reguliere competitie in

Nadere informatie

Hoofdstuk 3 Statistiek: het toetsen

Hoofdstuk 3 Statistiek: het toetsen Hoofdstuk 3 Statistiek: het toetsen 3.1 Schatten: Er moet een verbinding worden gelegd tussen de steekproefgrootheden en populatieparameters, willen we op basis van de een iets kunnen zeggen over de ander.

Nadere informatie

Analyse van de cursus De Kunst van het Zorgen en Loslaten. G.E. Wessels

Analyse van de cursus De Kunst van het Zorgen en Loslaten. G.E. Wessels Analyse van de cursus De Kunst van het Zorgen en Loslaten G.E. Wessels Datum: 16 augustus 2013 In opdracht van: Stichting Informele Zorg Twente 1. Inleiding Het belang van mantelzorg wordt in Nederland

Nadere informatie

Dutch Summary Acknowledgements Curriculum Vitae

Dutch Summary Acknowledgements Curriculum Vitae Dutch Summary Acknowledgements Curriculum Vitae 184 Welbevinden en hoofdpijn bij adolescenten: de rol van zelfregulatie In dit proefschrift is de rol van zelfregulatie processen voor het welbevinden van

Nadere informatie

13.6. Onderzoeksresultaten: Betekenis voor verander- en

13.6. Onderzoeksresultaten: Betekenis voor verander- en Inhoudsopgave Dankwoord 5 Lijst van gebruikte Afkortingen 9 Lijst van figuren 15 Lijst van tabellen 16 1. Algemene inleiding 19 1.1. Inspiraties voor het onderzoek 24 1.2. Praktische relevantie van het

Nadere informatie

5 brillen. Verandert evangeliewerking de Vlaamse cultuur? (of is het andersom?)

5 brillen. Verandert evangeliewerking de Vlaamse cultuur? (of is het andersom?) 5 brillen Verandert evangeliewerking de Vlaamse cultuur? (of is het andersom?) Vlaams en Christen: Vlaamse cultuurkenmerken Onzekerheidsvermijding Onzekerheidsvermijding is de mate waarin de dragers van

Nadere informatie

Informatie voor scheidsrechters

Informatie voor scheidsrechters Informatie voor scheidsrechters De aftrap en toss Fijn, de wedstrijd kan beginnen! Wel op een correcte manier natuurlijk. De aftrap Een aftrap is de manier om een wedstrijd te beginnen of om het spel te

Nadere informatie

Samenvatting (Summary in Dutch) Het proefschrift. Hoofdstuk 2

Samenvatting (Summary in Dutch) Het proefschrift. Hoofdstuk 2 (Summary in Dutch) Het proefschrift Dit proefschrift is geschreven rondom de vraag hoeveel uur per week werkende mensen willen werken. Hierbij schenken we aandacht aan twee aspecten. 1 Het eerste aspect

Nadere informatie

Autobiografisch geheugen in longitudinaal perspectief

Autobiografisch geheugen in longitudinaal perspectief Samenvatting Autobiografisch geheugen in longitudinaal perspectief Stabiliteit en verandering in gerapporteerde levensgebeurtenissen over een periode van vijf jaar Het belangrijkste doel van dit longitudinale,

Nadere informatie

Professionaliseringstraject onderzoeksvaardigheden voor docenten. prof. dr. Saskia Brand-Gruwel

Professionaliseringstraject onderzoeksvaardigheden voor docenten. prof. dr. Saskia Brand-Gruwel Professionaliseringstraject onderzoeksvaardigheden voor docenten prof. dr. Saskia Brand-Gruwel Leerdoelen Na het volgen van dit professionaliseringtraject: heeft u kennis en inzicht in de gehele onderzoekscyclus;

Nadere informatie

BIJLAGE CULTUURDIMENSIES

BIJLAGE CULTUURDIMENSIES 0 BIJLAGE CULTUURDIMENSIES Aan de hand van de data uit het werk van Hofstede, Hofstede, & Minkov (2016 (1991)) / Hofstede Insights zijn landenscores te bepalen op zes cultuurdimensies. Gezien de diversiteit

Nadere informatie

Samenvatting. A. van Leeuwenhoeklaan MA Bilthoven Postbus BA Bilthoven KvK Utrecht T

Samenvatting. A. van Leeuwenhoeklaan MA Bilthoven Postbus BA Bilthoven   KvK Utrecht T A. van Leeuwenhoeklaan 9 3721 MA Bilthoven Postbus 1 3720 BA Bilthoven www.rivm.nl KvK Utrecht 30276683 T 030 274 91 11 info@rivm.nl Uw kenmerk Gevoeligheid van de gesommeerde depositiebijdrage onder 0,05

Nadere informatie

Factsheet: De beleving van een vroege eerste geslachtsgemeenschap

Factsheet: De beleving van een vroege eerste geslachtsgemeenschap Factsheet: De beleving van een vroege eerste geslachtsgemeenschap Katrien Symons (contact: Katrien.Symons@UGent.be) Prof. Dr. Mieke Van Houtte Dr. Hans Vermeersch ACHTERGROND Een vroege eerste geslachtsgemeenschap

Nadere informatie

Dutch summary (Samenvatting van hoofdstukken)

Dutch summary (Samenvatting van hoofdstukken) Dutch summary (Samenvatting van hoofdstukken) 101 102 Hoofdstuk 1. Algemene introductie Het belangrijkste doel van dit proefschrift was het ontwikkelen van de Interactieve Tekentest (IDT), een nieuwe test

Nadere informatie

vragenlijsten. Er werd geen verschil gevonden tussen de twee groepen wat betreft het verloop in de tijd van de interveniërende variabelen

vragenlijsten. Er werd geen verschil gevonden tussen de twee groepen wat betreft het verloop in de tijd van de interveniërende variabelen Samenvatting Samenvatting De toenemende vraag naar totale heuparthroplastieken (THA) en totale kniearthroplastieken (TKA) leidt tot groeiende wachtlijsten. Om dit probleem het hoofd te bieden hebben veel

Nadere informatie

Dynamics, Models, and Mechanisms of the Cognitive Flexibility of Preschoolers B.M.C.W. van Bers

Dynamics, Models, and Mechanisms of the Cognitive Flexibility of Preschoolers B.M.C.W. van Bers Dynamics, Models, and Mechanisms of the Cognitive Flexibility of Preschoolers B.M.C.W. van Bers Introductie Flexibiliteit is een belangrijke eigenschap in de huidige snel veranderende maatschappij. In

Nadere informatie

1 ste Helft: Vragenronde 1 Nederlands clubvoetbal

1 ste Helft: Vragenronde 1 Nederlands clubvoetbal 1 ste Helft: Vragenronde 1 Nederlands clubvoetbal 1.1 Noem de laatste trainer van Ajax die als speler nooit voor het Nederlands Elftal uitkwam. 1.2 Noem de twee Tunesische internationals die in de Eredivisie

Nadere informatie

Nationaal geluksonderzoek. Deel 3: opvoeding en onderwijs

Nationaal geluksonderzoek. Deel 3: opvoeding en onderwijs Nationaal geluksonderzoek. Deel 3: opvoeding en onderwijs TECHNISCH RAPPORT 30 augustus 2018 Dit document is een technisch rapport van het onderzoek naar het verband tussen kenmerken van de jeugdjaren

Nadere informatie

Summary in Dutch. Samenvatting

Summary in Dutch. Samenvatting Samenvatting In de theorie van het menselijk kapitaal zijn kennis en gezondheid uitkomsten van bewuste investeringsbeslissingen. Veel van de keuzes hieromtrent lijken in de praktijk echter niet weldoordacht.

Nadere informatie

Samenvatting. Moving towards independence? 103

Samenvatting. Moving towards independence? 103 Samenvatting Moving towards independence? 103 In dit proefschrift wordt verslag gedaan van de evaluatie van het bewegingsgerichte Amerikaanse curriculum Mobility Opportunities Via Education (MOVE) bij

Nadere informatie

Samenvatting. Samenvatting 8. * COgnitive Functions And Mobiles; in dit advies aangeduid als het TNO-onderzoek.

Samenvatting. Samenvatting 8. * COgnitive Functions And Mobiles; in dit advies aangeduid als het TNO-onderzoek. Samenvatting In september 2003 publiceerde TNO de resultaten van een onderzoek naar de effecten op het welbevinden en op cognitieve functies van blootstelling van proefpersonen onder gecontroleerde omstandigheden

Nadere informatie

De sociale psychologie van waargenomen rechtvaardigheid en de rol van onzekerheid

De sociale psychologie van waargenomen rechtvaardigheid en de rol van onzekerheid Kees van den Bos De sociale psychologie van waargenomen rechtvaardigheid en de rol van onzekerheid In deze bijdrage wordt sociaal-psychologisch onderzoek naar sociale rechtvaardigheid besproken. Sociaal-psychologen

Nadere informatie

20/04/2013: Kwalitatief vs. Kwantitatief

20/04/2013: Kwalitatief vs. Kwantitatief 20/04/2013: Kwalitatief vs. Kwantitatief Wat is exact het verschil tussen kwalitatief en kwantitatief marktonderzoek in termen van onderzoek (wat doe je) in termen van resultaat (wat kan je er mee) in

Nadere informatie

Conclusies. Martijn de Ruyter de Wildt en Henk Eskes. KNMI, afdeling Chemie en Klimaat Telefoon +31-30-2206431 e-mail mruijterd@knmi.

Conclusies. Martijn de Ruyter de Wildt en Henk Eskes. KNMI, afdeling Chemie en Klimaat Telefoon +31-30-2206431 e-mail mruijterd@knmi. Lotos-Euros v1.7: validatierapport voor 10 en bias-correctie Martijn de Ruyter de Wildt en Henk Eskes KNMI, afdeling Chemie en Klimaat Telefoon +31-30-2206431 e-mail mruijterd@knmi.nl Conclusies Bias-correctie:

Nadere informatie

1 ste Helft: Vragenronde 1 Recente gebeurtenissen

1 ste Helft: Vragenronde 1 Recente gebeurtenissen 1 ste Helft: Vragenronde 1 Recente gebeurtenissen 1.1 Welke drie Eredivisie teams werden dit seizoen door een club uit een lagere divisie uitgeschakeld in de KNVB-beker? 1.2 Welke twee Nederlanders maakten

Nadere informatie

in cijfers P.G. van de Veen 23 augustus 2005, Enschede

in cijfers P.G. van de Veen 23 augustus 2005, Enschede en in cijfers P.G. van de Veen 23 augustus 25, Enschede Inleiding: De hier voorliggende inventarisatie van landelijke en provinciale competities is om verschillende redenen gemaakt. I. De vraag is actueel

Nadere informatie

SPELREGELS 2019/ 20 SPELREGELWIJZIGINGEN. Datum : 1 juni 2019

SPELREGELS 2019/ 20 SPELREGELWIJZIGINGEN. Datum : 1 juni 2019 SPELREGELS 2019/ 20 SPELREGELWIJZIGINGEN Datum : 1 juni 2019 INLEIDING De 133 ste JAV van de IFAB in Aberdeen, Schotland op 2 maart 2019 heeft een aantal wijzigingen en toelichtingen met betrekking tot

Nadere informatie

KONINKLIJKE NEDERLANDSE VOETBALBOND BETAALD VOETBAL. Reglement play-off Europees ticket betaald voetbal seizoen 2016/ 17

KONINKLIJKE NEDERLANDSE VOETBALBOND BETAALD VOETBAL. Reglement play-off Europees ticket betaald voetbal seizoen 2016/ 17 KONINKLIJKE NEDERLANDSE VOETBALBOND BETAALD VOETBAL Reglement play-off Europees ticket betaald voetbal seizoen 2016/ 17 Artikel 1 De hoogst geklasseerde betaaldvoetbalorganisatie na afloop van de reguliere

Nadere informatie

11. Multipele Regressie en Correlatie

11. Multipele Regressie en Correlatie 11. Multipele Regressie en Correlatie Meervoudig regressie model Nu gaan we kijken naar een relatie tussen een responsvariabele en meerdere verklarende variabelen. Een bivariate regressielijn ziet er in

Nadere informatie

Het spel van teams op natuur- en kunstgras in de Eredivisie. Thijs Velema, Ph.D.

Het spel van teams op natuur- en kunstgras in de Eredivisie. Thijs Velema, Ph.D. Het spel van teams op natuur- en kunstgras in de Eredivisie Thijs Velema, Ph.D. thijsvelema@gmail.com www.thijsvelema.com In opdracht van de KNVB Juli 2016 Samenvatting 2 Samenvatting Dit rapport gaat

Nadere informatie

Reglement play-offs europees ticket betaald voetbal seizoen 2013/'14

Reglement play-offs europees ticket betaald voetbal seizoen 2013/'14 KONINKLIJKE NEDERLANDSE VOETBALBOND BETAALD VOETBAL Reglement play-offs europees ticket betaald voetbal seizoen 2013/'14 26 juli 2013 knvb.nl 1. De hoogst geklasseerde betaaldvoetbalorganisatie na afloop

Nadere informatie

REGLEMENT DEELNAME EUROPESE CLUBCOMPETITIES EN PLAY-OFF VOOR EUROPEES TICKET BETAALD VOETBAL SEIZOEN 2012/'13

REGLEMENT DEELNAME EUROPESE CLUBCOMPETITIES EN PLAY-OFF VOOR EUROPEES TICKET BETAALD VOETBAL SEIZOEN 2012/'13 REGLEMENT DEELNAME EUROPESE CLUBCOMPETITIES EN PLAY-OFF VOOR EUROPEES TICKET BETAALD VOETBAL SEIZOEN 2012/'13 1. De hoogst geklasseerde betaaldvoetbalorganisatie na afloop van de reguliere competitie in

Nadere informatie

Interfacultaire Lerarenopleidingen, Universiteit van Amsterdam

Interfacultaire Lerarenopleidingen, Universiteit van Amsterdam Naam auteur(s) Nijenhuis, N Vakgebied Natuurkunde Titel Wiskunde bij Natuurkunde: de afgeleide Onderwerp Wiskunde natuurkunde transfer Opleiding Interfacultaire Lerarenopleidingen, Universiteit van Amsterdam

Nadere informatie

Het creëren van kansen en het scoren. Uiteindelijk moet er gescoord worden. Hoe creëer je kansen en wat is van belang bij het benutten van kansen?

Het creëren van kansen en het scoren. Uiteindelijk moet er gescoord worden. Hoe creëer je kansen en wat is van belang bij het benutten van kansen? Het creëren van kansen en het scoren Uiteindelijk moet er gescoord worden. Hoe creëer je kansen en wat is van belang bij het benutten van kansen? i. Het creëren van kansen en het scoren Duel 1 tegen 1

Nadere informatie

Op de vraag of men de artikelen zelf in het Engels schrijft, gaf één wetenschapper het volgende aan:

Op de vraag of men de artikelen zelf in het Engels schrijft, gaf één wetenschapper het volgende aan: NEDERLANDS, TENZIJ Onderzoek Vakgroep Marktkunde en Marktonderzoek RUG In dit onderzoek zijn de volgende vragen geformuleerd: Welke factoren zijn op dit moment van invloed op de beslissing of Nederlandse

Nadere informatie

TH-PI Performance Indicator. Best Peter Assistant

TH-PI Performance Indicator. Best Peter Assistant Best Peter Assistant TH-PI Performance Indicator Dit rapport werd gegenereerd op 11-11-2015 door White Alan van Brainwave Ltd.. De onderliggende data dateren van 10-03-2015. OVER DE PERFORMANCE INDICATOR

Nadere informatie

Met een team vol Koemannetjes het veld in

Met een team vol Koemannetjes het veld in Achtergrond Met een team vol Koemannetjes het veld in Foto: Bart van Overbeeke Robocup/Chriz van de Graaf Aankomend weekend, van 7 tot en met 9 april, komt een gezamenlijk team van de TU/e en van de TU

Nadere informatie

Meerdere keren zonder werk

Meerdere keren zonder werk Meerdere keren zonder werk Antoinette van Poeijer Ontvangers van een - of bijstandsuikering en ers worden gestimuleerd (weer) aan de slag te gaan. In veel gevallen is dat succesvol. Er zijn echter ook

Nadere informatie

Samenwerking en innovatie in het MKB in Europa en Nederland Een exploratie op basis van het European Company Survey

Samenwerking en innovatie in het MKB in Europa en Nederland Een exploratie op basis van het European Company Survey Samenwerking en innovatie in het MKB in Europa en Nederland Een exploratie op basis van het European Company Survey ICOON Paper #1 Ferry Koster December 2015 Inleiding Dit rapport geeft inzicht in de relatie

Nadere informatie

Een fris schoolgebouw

Een fris schoolgebouw School: Bedrijf: Titel project: 1. De opdracht Een fris schoolgebouw Opdrachtgever De opdrachtgever is 'Waarborgfonds & Kenniscentrum Ruimte-OK'. Situatie In Nederland staan ongeveer 9.000 schoolgebouwen,

Nadere informatie

omschrijven wat je ermee bedoelt. Dat geldt dus ook voor dom en de vraag of je dat met een IQ-test kunt meten. Dan naar een ander aspect van de

omschrijven wat je ermee bedoelt. Dat geldt dus ook voor dom en de vraag of je dat met een IQ-test kunt meten. Dan naar een ander aspect van de Scenario voor het klassengesprek aan het begin van de eerste les van het leerlingonderzoek in het kader van Begrip van bewijs Hieronder staat een beschrijving van het beoogde (hypothetische) verloop van

Nadere informatie

De invloed van Vertrouwen, Relatietevredenheid en Commitment op Customer retention

De invloed van Vertrouwen, Relatietevredenheid en Commitment op Customer retention De invloed van Vertrouwen, Relatietevredenheid en Commitment op Customer retention Samenvatting Wesley Brandes MSc Introductie Het succes van CRM is volgens Bauer, Grether en Leach (2002) afhankelijk van

Nadere informatie

BEGRIP VAN BEWIJS. vrije Universiteit amsterdam. Instituut voor Didactiek en Onderwijspraktijk. Vragenlijst. Herman Schalk

BEGRIP VAN BEWIJS. vrije Universiteit amsterdam. Instituut voor Didactiek en Onderwijspraktijk. Vragenlijst. Herman Schalk Instituut voor Didactiek en Onderwijspraktijk BEGRIP VAN BEWIJS Herman Schalk Vragenlijst Toelichting bij de vragenlijst p. 3 Vragen bij de elementen van begrip van bewijs p. 4 vrije Universiteit amsterdam

Nadere informatie

Werkbelevingsonderzoek 2013

Werkbelevingsonderzoek 2013 Werkbelevingsonderzoek 2013 voorbeeldrapport Den Haag, 17 september 2014 Ipso Facto beleidsonderzoek Raamweg 21, Postbus 82042, 2508EA Den Haag. Telefoon 070-3260456. Reg.K.v.K. Den Haag: 546.221.31. BTW-nummer:

Nadere informatie

Effect van Planetree op kwaliteit en tevredenheid, wetenschappelijk aangetoond?

Effect van Planetree op kwaliteit en tevredenheid, wetenschappelijk aangetoond? Effect van Planetree op kwaliteit en tevredenheid, wetenschappelijk aangetoond? Donderdag 13 maart 2014 Martijn Kilsdonk MScHA Manager behandeling & begeleiding en Planetree coördinator Disclosure belangen

Nadere informatie

850 Pensioenfondsbestuurders doen mee aan onderzoek over functioneren van bestuur

850 Pensioenfondsbestuurders doen mee aan onderzoek over functioneren van bestuur 850 Pensioenfondsbestuurders doen mee aan onderzoek over functioneren van bestuur Het delen van informatie, reflectie op het eigen functioneren, onderling vertrouwen, de deskundigheid van bestuurders en

Nadere informatie

Kwaliteit betekent nog geen kwantiteit

Kwaliteit betekent nog geen kwantiteit Kwaliteit betekent nog geen kwantiteit Onderzoek naar de relatie tussen kwaliteitsoordeel en instroom bij universitaire bacheloropleidingen Eva de Haan, BSc Drs. José van Zwieten Maart 2013 Bijcollege

Nadere informatie

Huiswerk, het huis uit!

Huiswerk, het huis uit! Huiswerk, het huis uit! Een explorerend onderzoek naar de effecten van studiebegeleiding op attitudes en gedragsdeterminanten en de bijdrage van de sociale- en leeromgeving aan deze effecten Samenvatting

Nadere informatie

Summary 215. Samenvatting

Summary 215. Samenvatting Summary 215 216 217 Productontwikkeling wordt in steeds vaker georganiseerd in de vorm van consortia. Het organiseren van productontwikkeling in consortia is iets wat uitdagingen met zich meebrengt omdat

Nadere informatie

Bijlage 1 Toelichting kwantitatieve analyse ACM van de loterijmarkt

Bijlage 1 Toelichting kwantitatieve analyse ACM van de loterijmarkt Bijlage 1 Toelichting kwantitatieve analyse ACM van de loterijmarkt 1 Aanpak analyse van de loterijmarkt 1. In het kader van de voorgenomen fusie tussen SENS (o.a. Staatsloterij en Miljoenenspel) en SNS

Nadere informatie

Beoordelingscriteria scriptie CBC: instructie en uitwerking

Beoordelingscriteria scriptie CBC: instructie en uitwerking Nederlandse Associatie voor Examinering 1 Beoordelingscriteria scriptie CBC: instructie en uitwerking Met de scriptie voor Compensation & Benefits Consultant (CBC) toont de kandidaat een onderbouwd advies

Nadere informatie

KONINKLIJKE NEDERLANDSE VOETBALBOND BETAALD VOETBAL. Reglement play-off Europees ticket betaald voetbal seizoen 2018/ 19

KONINKLIJKE NEDERLANDSE VOETBALBOND BETAALD VOETBAL. Reglement play-off Europees ticket betaald voetbal seizoen 2018/ 19 KONINKLIJKE NEDERLANDSE VOETBALBOND BETAALD VOETBAL Reglement play-off Europees ticket betaald voetbal seizoen 2018/ 19 Artikel 1 Europees ticket 1. De hoogst geklasseerde betaaldvoetbalorganisatie na

Nadere informatie

Sleuteltermen Stappenplan, belevingswereld, motivatie, boxenstelsel, economie Bibliografische referentie

Sleuteltermen Stappenplan, belevingswereld, motivatie, boxenstelsel, economie Bibliografische referentie ONTWERPRAPPORT Naam auteur Elles Lelieveld Vakgebied Economie Titel De juiste stappen, een onderzoek naar de problemen en oplossingen van opgaven over het boxenstelsel Onderwerp Het aanleren van een stappenplan

Nadere informatie

Strategie en resultaat

Strategie en resultaat Strategie en resultaat Hoe goed zijn Nederlandse organisaties in het omzetten van strategie in resultaat? Het antwoord op die vraag krijgen, dat was het doel van het onderzoek van Yvonne Nijkamp Msc, dat

Nadere informatie

Studieloopbaanbegeleiding in het hbo: mogelijkheden en grenzen. Marinka Kuijpers & Frans Meijers

Studieloopbaanbegeleiding in het hbo: mogelijkheden en grenzen. Marinka Kuijpers & Frans Meijers Studieloopbaanbegeleiding in het hbo: mogelijkheden en grenzen Marinka Kuijpers & Frans Meijers De Haagse Hogeschool Januari 2009 Management Samenvatting Studieloopbaanbegeleiding is hot in het hoger beroepsonderwijs.

Nadere informatie

- Mensen gaan meer variëteit kiezen bij hun consumptiekeuzes wanneer ze weten dat hun gedrag nauwkeurig publiekelijk zal onderzocht worden.

- Mensen gaan meer variëteit kiezen bij hun consumptiekeuzes wanneer ze weten dat hun gedrag nauwkeurig publiekelijk zal onderzocht worden. Abstract: - 3 experimenten - Mensen gaan meer variëteit kiezen bij hun consumptiekeuzes wanneer ze weten dat hun gedrag nauwkeurig publiekelijk zal onderzocht worden. - Studie 1&2: consumenten verwachten

Nadere informatie

Deel ; Conclusie. Handleiding scripties

Deel ; Conclusie. Handleiding scripties Deel ; Conclusie Als je klaar bent met het analyseren van de onderzoeksresultaten, kun je beginnen met het opstellen van de conclusie(s), de eventuele discussie en het eventuele advies. In dit deel ga

Nadere informatie

Teams in beeld! Trendrapportage over de ontwikkeling van teams in het middelbaar beroepsonderwijs.

Teams in beeld! Trendrapportage over de ontwikkeling van teams in het middelbaar beroepsonderwijs. Teams in beeld! Trendrapportage over de ontwikkeling van teams in het middelbaar beroepsonderwijs. Teams in beeld! Trendrapportage over de ontwikkeling van teams in het middelbaar beroepsonderwijs. Opdrachtgever:

Nadere informatie

INLEIDING. Deelrapport Samenwerken voor Innovatie Innovatiemonitor Noord-Nederland Pagina 2 van 10

INLEIDING. Deelrapport Samenwerken voor Innovatie Innovatiemonitor Noord-Nederland Pagina 2 van 10 1 INLEIDING SAMENWERKINGSPROJECT NOORD-NEDERLANDSE INNOVATIEMONITOR Dit rapport is opgesteld in het kader van de Noord-Nederlandse Innovatiemonitor. De monitor is het resultaat van een strategische samenwerking

Nadere informatie

ETHISCH CHARTER KONINKLIJKE VLAAMSE VOETBALBOND vzw

ETHISCH CHARTER KONINKLIJKE VLAAMSE VOETBALBOND vzw ETHISCH CHARTER KONINKLIJKE VLAAMSE VOETBALBOND vzw ALGEMENE GEDRAGSREGELS Respecteer de regels van het voetbal en de beslissingen van de scheidsrechter of zijn assistent Trek nooit de integriteit van

Nadere informatie

Reglement play-off promotie/degradatie betaald voetbal seizoen 2015/'16

Reglement play-off promotie/degradatie betaald voetbal seizoen 2015/'16 KONINKLIJKE NEDERLANDSE VOETBALBOND BETAALD VOETBAL Reglement play-off promotie/degradatie betaald voetbal seizoen 2015/'16 29 juli 2015 knvb.nl 1. De betaaldvoetbalorganisatie waartoe het team behoort

Nadere informatie

SAMENVATTING. Het onderzoek binnen deze thesis bespreekt twee onderwerpen. Het eerste onderwerp, dat

SAMENVATTING. Het onderzoek binnen deze thesis bespreekt twee onderwerpen. Het eerste onderwerp, dat SAMENVATTING Het onderzoek binnen deze thesis bespreekt twee onderwerpen. Het eerste onderwerp, dat beschreven wordt in de hoofdstukken 2 tot en met 6, heeft betrekking op de prestaties van leerlingen

Nadere informatie

Hoe goed of slecht beleeft men de EOT-regeling? Hoe evolueert deze beleving in de eerste 30 maanden?

Hoe goed of slecht beleeft men de EOT-regeling? Hoe evolueert deze beleving in de eerste 30 maanden? Hoe goed of slecht beleeft men de EOT-regeling? Hoe evolueert deze beleving in de eerste 30 maanden? Auteur: Ruben Brondeel i.s.m. Prof. A. Buysse Onderzoeksvraag Tijdens het proces van een echtscheiding

Nadere informatie

Informatie over de deelnemers

Informatie over de deelnemers Tot eind mei 2015 hebben in totaal 45558 mensen deelgenomen aan de twee Impliciete Associatie Testen (IATs) op Onderhuids.nl. Een enorm aantal dat nog steeds groeit. Ook via deze weg willen we jullie nogmaals

Nadere informatie

Veld en spelsystemen MICHEL DEKKER WSV 1930

Veld en spelsystemen MICHEL DEKKER WSV 1930 Veld en spelsystemen MICHEL DEKKER WSV 1930 Spelsysteem 4V4 bij 07( Mini-PUP) Spelsysteem ( 2v2 ) Twee veldjes op een half veld. Afmeting 40/30 meter lang en 30/20 breed. 3 bij 1 meter doelen. Van elke

Nadere informatie

Inhoud. Raamwerk VoetbalPsychologie 13. Waar let ik op als ik voetbal? 19 - Oefenvorm 1: waar let ik op? 25

Inhoud. Raamwerk VoetbalPsychologie 13. Waar let ik op als ik voetbal? 19 - Oefenvorm 1: waar let ik op? 25 Inhoud Raamwerk VoetbalPsychologie 13 Waar let ik op als ik voetbal? 19 - Oefenvorm 1: waar let ik op? 25 Wedstrijdspanning 29 - Oefenvorm 2: hij móet tegen het netje aan 33 Handelingssnelheid en aandacht

Nadere informatie

Innovatie van dienstverlening via Loket. Reden voor gebruik en gebruikerstevredenheid.

Innovatie van dienstverlening via Loket. Reden voor gebruik en gebruikerstevredenheid. Innovatie van dienstverlening via Loket. Reden voor gebruik en gebruikerstevredenheid. In het kader van het project Innovatie van dienstverlening doet ICOON onderzoek naar de vraag onder welke omstandigheden

Nadere informatie

Rapportage Ervaringsonderzoek WOT's

Rapportage Ervaringsonderzoek WOT's Rapportage Ervaringsonderzoek WOT's Versie 5.0.0 Drs. J.J. Laninga December 2015 www.triqs.nl Voorwoord Met genoegen bieden wij u hierbij de rapportage aan over het uitgevoerde ervaringsonderzoek naar

Nadere informatie

HOOFDSTUK 7. SAMENVATTING & DISCUSSIE

HOOFDSTUK 7. SAMENVATTING & DISCUSSIE HOOFDSTUK 7. SAMENVATTING & DISCUSSIE Inleiding Dit proefschrift staat in het teken van de professionaliteit van de jeugdzorgwerker in de Provinciale residentiële Jeugdzorg, de Justitiële residentiële

Nadere informatie

Analyseren. analyse resultaten. Doel: ordenen van data om antwoord op onderzoeksvraag te krijgen

Analyseren.   analyse resultaten. Doel: ordenen van data om antwoord op onderzoeksvraag te krijgen AOS docentonderzoek bijeenkomst 9 Analyseren Rian Aarts & Kitty Leuverink Analyseren van data verzamelde data analyse resultaten conclusies Doel: ordenen van data om antwoord op onderzoeksvraag te krijgen

Nadere informatie

EQ - emotionele intelligentie in kaart

EQ - emotionele intelligentie in kaart EQ - emotionele intelligentie in kaart 24-3-2014 BASISPROFIEL Laan van Vlaanderen 323 1066 WB Amsterdam INTRODUCTIE Het EQ rapport brengt iemands emotionele intelligentie in kaart. Dit is het vermogen

Nadere informatie

Situatie 1 Denkt u dat er een communicatie probleem bestaat? Dan voer ik analyses binnen de dimensie communicatie.

Situatie 1 Denkt u dat er een communicatie probleem bestaat? Dan voer ik analyses binnen de dimensie communicatie. Voorbeeld Verzuimonderzoeksrapport (beknopt) Indeling 1. Theoretische achtergrond 2. Werkwijze 3. Analyses 4. Conclusies en aanbevelingen 1. De theoretische achtergrond wordt specifiek voor uw organisatie

Nadere informatie

Leiderschap De invloed van teamleiders op de teamprestaties

Leiderschap De invloed van teamleiders op de teamprestaties Leiderschap De invloed van teamleiders op de teamprestaties Een People Analytics onderzoek door Introductie: Waarom onderzoek naar leidinggevenden in een callcenter? Een organisatie ontwikkelt wanneer

Nadere informatie

PWS - Fase 1 - Plan van aanpak Behaald 0 van de 25 punten

PWS - Fase 1 - Plan van aanpak Behaald 0 van de 25 punten PWS - Fase 1 - Plan van aanpak Behaald 0 van de 25 punten Beoordeling Te behalen Behaald 1. Past het onderwerp/ontwerp bij het vak/de vakken? 1 Herkenbaarheid van het vak of de vakken. Past het onderwerp

Nadere informatie

KONINKLIJKE NEDERLANDSE VOETBALBOND BETAALD VOETBAL. Reglement play-off promotie/degradatie betaald voetbal seizoen 2019/ 20

KONINKLIJKE NEDERLANDSE VOETBALBOND BETAALD VOETBAL. Reglement play-off promotie/degradatie betaald voetbal seizoen 2019/ 20 KONINKLIJKE NEDERLANDSE VOETBALBOND BETAALD VOETBAL Reglement play-off promotie/degradatie betaald voetbal seizoen 2019/ 20 Artikel 1 De betaaldvoetbalorganisatie waartoe het (eerste of tweede) elftal

Nadere informatie

Meppeler Minidivisie 4:4 voor echte topvoetballers!

Meppeler Minidivisie 4:4 voor echte topvoetballers! Meppeler Minidivisie 4:4 voor echte topvoetballers! Tegenwoordig kunnen kinderen al op vroege leeftijd lid worden van een voetbalvereniging. Bij FC Meppel, Alcides en MSC is het mogelijk om vanaf 4 jaar

Nadere informatie

Take-home toets: Kwalitatief onderzoek

Take-home toets: Kwalitatief onderzoek vrijdag 18 januari 2013 Take-home toets: Kwalitatief onderzoek Naam: Lisa de Wit Studentnummer: 500645721 Klas: LV12-2G1 Vak: Kwalitatief onderzoek Docent: Marjoke Hoekstra 1 Inleiding Voor het vak: Kwalitatief

Nadere informatie

Effectief coachen van verschillende culturen

Effectief coachen van verschillende culturen huib wursten (huib@itim.org tom fadrhonc (tom@itim.org Effectief Coachen van verschillende culturen. Verschillende culturen vragen verschil in coaching stijl. Actiontypes geven een half beeld. De andere

Nadere informatie

Samenvatting Nederlands

Samenvatting Nederlands Samenvatting Nederlands 178 Samenvatting Mis het niet! Incomplete data kan waardevolle informatie bevatten In epidemiologisch onderzoek wordt veel gebruik gemaakt van vragenlijsten om data te verzamelen.

Nadere informatie