TIIDSCHRIFT VooR NEDERTANDS l2. Nederlandse Vereniging voor Reumatologie Divisie Nederlandse Health Professionals in de Reumatoloqie
|
|
- Damian Smit
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 qg NedertandseVereniging - I" voor ReumatoLogie - -rr - juni I zestiende jaargang I kwartaalmagazine 2013 l2 NEDERTANDS TIIDSCHRIFT VooR Inhoudsopgave Voorwoord Een passie voor botten:'laat de eerste fractuur de laatste zijn' Established rheumatoid arthritis: long-term outcome and biological therapy in daily practice Valuation of quality of life in rheumatoid arthritis Nieuwe inzichten de behandeling van de ziekte van Bechterew met anti-tn F-medicatie Artrose: nieuwe inzichten betreffende stratificatie van patiënten en obesitas als risicoíactor Slijtage van een oud paradigma: artrose is meer! Voor de volledige inhoudsopgave, zie pagina t'l t5 l Nederlandse Vereniging voor Reumatologie Divisie Nederlandse Health Professionals in de Reumatoloqie
2 Slijtage van een oud paradigma: artrose is meer! W.K.H.A. Hilberdink, R.G. van der Meulen-Dilling, J.R. Veldink, S. Hilberdink, M. Kloppenburg SAMENVATTING werd artrose echter gezien als een relatiefeenvoudig, leeftijdsgerelateerd, degeneratief Sinds twee decennia neemt het inzicht in het ontstaan en beloop van artrose een enorme vlucht. Langzamerhand is men geproces' resulterend in verlies van kraakbeen. 'slijta- het alom eens dat artrose een vrij complexe aandoening is, Deze weor and tear-gedachte maalcte dat de ziekte waarbij de factor'mechanische belasting' een steeds bescheidenerol krijgt toebedeeld. In dit licht bezien doet de Engelsspectief, niet bijster interessant gevonden werd. [] arrrose, zowel uit onderzoeks- als behandelpertaf ige term osteoarthrifrs de aandoening veel meer recht dan Sinds ongeveer twee decennia is er echter sprake de term'artrose': is sprake van een complexe aandoening van een paradigmashift: in toenemende mate is er welke multifactorieel bepaald wordt. Slechts de aanduiding aandacht voor andere factoren. waaronder inflammatoire factoren, die bij artrose een rol spelen (gewrichts)slijtage misstaat volledig. Toch is voor vele zorgverleners de werkelijkheid van de naast de mechanische factoren. [4-7] Arhose wordt spreekkamer volhardend. Met patiënten wordt nog steeds nu vooral gezien als een multifactoriëel bepaalde gesproken over'slijtage'. Ook in diverse studieboeken en op aandoening. In het verlengde hiervan wordt de websites van gerenommeerde instituten zien we het onterechte gebruik van het woord slijtage terug. Dit kan leiden discutabel. Oorspronkelijk sprak men van secun- dassificatie in primaire en secundaire artrose tot een onjuiste ziekteperceptie bij patiënten met artrose en daire artrose \ryanneeí het ontstaan voorafgegaan staat daarmeeen adequate behandeling de weg. In dit was door een aandoening of operatie. Bij primaire artikel wordt gepleit voor uitbanning van het gebruik van het arhose was er geen aanwiisbare provocerende woord slijtage en wordt een voorzet gegeven hoe in lekentaal factor. [8-ro] Wanneer artrose beschouwd wordt de aandoening artrose is uit te leggen. als een multifactoriëel bepaalde aandoening ga je ervan uit dat er bij iedere patiënt een of meerdere HISTORIE VAN HET VAKJARGON risicofactoren (systemischen lokale biomechanische) aanwezig zijn, waardoor de omschrijving In 196o schreefdr. f.f. de Blécourt over artrose, destijds arthrosis deformans, het volgende: 'Men van 'primaire arbrose' niet houdbaar is. moet zich overigens hoeden voor het wekken van moedeloosheid bij de patiënt; daarom is In de EUIAR Compendium on Rheumatic het bv. onjuist, teveel de nadruk te leggen op de Diseases wordt, wij vertaald, de volgende definitie "slijtage"-factor; dit woord vermijde men liever gegeven van artrose: 'Arhrose is een reumatische geheel'. [r] aandoening, die gekenmerh wordt door beschadigingen van het gewrichtskraakbeen gecombineerd Uit artikelen van rond rgoo (!) wordt duideliik dat men toen een onderscheid ging maken tussen inflammatoire en degeneratieve aspecten van en vorming van botuitsteeksels aan de gewrichts- met reacties (sclerose) van het onderliggende bot reumatische aandoeningen. [z] Over het algemeen randen. Tegenwoordig wordt arrrose gezien als een orgaanaandoening vanwege het optreden van W.K.H.A. Hilberdink, BHS, MFI fysiotherapeut, Paramedisch Centrum voor Reumatologie pathologische veranderingen, zoals spierzwahe, en Revalidatie, Groningen ligamentaire laxiteit, milde synoviitis, meniscusdegenerati en veranderingen in de pijnverwer- Mevrouw R.G. van der Meulen-Dilling, BHS, MFï fysiotherapeut, Sint Maartenskliniek, Nijmegen, Paramedisch Centrum voor Reumatologie en Revalidatie, Groningen, Maatschap Fysiotherapie & Manuele therapie Velperweg, Arnhem wordt deze visie onderschreven. [rz] king'. [rr] Ook in Nederlandstalige leerboeken J.R. Veldink, BHS, MMI fysio- en manueel therapeut, Paramedisch Centrum voor Reumatologien Revqlidatie, Groningen, docent fysiotherapie, Hanze Hogeschool, Groningen SLIJTAGE IN DE SPREEKKAMER S. Hilberdink, BHS, fysiotherapeut en psycholoog i.0., Paramedisch Centrum voor Reumatologien Revalidatie, Groningen, manager Centrum voor Aangepast Sporten'Ability' wordt als een multifactoriëel bepaalde aandoe- Ondanks het feit dat artrose tegenwoordig gezien (CASA Hilberdink), Groningen ning, waarbij de (bio)mechanische component Mevrouw prof.dr. M. Kloppenburg, reumatoloog, afdeling Reumatologie, Leids Universitair een bescheiden, doch niet onbelangrijke, plaats Medisch Centrum. Leiden inneemt, wordt zowel in de literatuur als in
3 officiële rapporten en op websites van vooraanstaande instituten met grote regelmaat de term '(gewrichts)slijtage' gebezigd. Als illustratie geldt de beschrijving in Van Dale Groot woordenboek van de Nederlandse taal:'ar.tro.se (de; v), chroni sche, degeneratieve, niet door ontsteking verooïzaakte gewrichtsaandoening (m.n. bij mensen op gevorderde leeftijd), synoniem: gewrichtsslijtage. In de dagelijkse praktijk hebben we frequent te maken met patiënten met arlrose die niet adequaat geinformeerd zijn en derhalve onjuiste cognities hebben over hun artrose. Surfen op het internet levert vaak informatie op van twijfelachtige kwaliteit, maar patiënten geven ook vaak aan dat hun idee over arrrose gebaseerd is op de informatie verstrekt door professionele hulpverleners. Een simpele internetsearch via Google met de zoekterm 'artrose' laat uiteraard een enorme diversiteit aan informatie zien. Helaas is de informatie van toonaangevende instituten zoals het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) onjuist. lnhet Nationaal Kornpas Volksgezondheid (een product van het RIVM) staat bijvoorbeeld:'arrrose of gewrichtsslijtage (ICD-ro code Mr5-Mr9) is een van de meest voorkomende gewrichtsaandoeningen (...)'. trll Wanneer je de zoekterm 'slijtage' googelt dan vind je als eerste hit de volgende omschrijving op Wikipedia: 'Slijtage is het (ongewenst) eroderen van materiaal door een actie van een ander lichaam. De studie naar slijtage heet tribologie (wrijvingskunde). Om slijtage te voorkomen, kan men voorwerpen bedekken met harde materialen (zie hardheidsschaal van Mohs). Dit wordt coaten genoemd. Een andere methode is smering, waarbij er een (meestal vloeibare) laag tussen de lichamen bestaat. Bij 'slijtage' binnen de gewrichten van het menselijk lichaam spreekt men van artrose. Echte slijtage komt niet voor in het menselijk lichaam.'[r4] Tabel r Overzícht van rtchtlijnen betrffinde a.rtrose met adequate termínologíe.':' Bron faartal Titel Opvallende Opmerkingen termen KNGF KNGF NOV/CBO NHG 20ro 2OII zoot zoo8 Richtlij n Artrose heup-knie Standaard Beweeginterventie Artrose Diagnostiek en behandeling van heupen knieartrose Standaard niet-traumatische knieoroblemen bij volwassenen Primaire artrose Ter discussie stellen van dassificatie primaire/secundaire artrose Ter discussie stellen van classificatie primaire/secundaire artrose in hoofdstuk Ëtiologie Aandacht voor multifactoriële en inflammatoire aspecten ACR 2012 EUI.Á,R OARSI NICE/NHS zoo8 zoot Recommendations for the Use of Non - pharmacologic and Pharmacologic Therapies in Osteoarthritis of the Hand, Hip, and Ituee EUIÁ,R evidence based recommendations for the management of hip osteoarthritis: report ofa task force of the EUIAR Standing Committee for International Clinical Studies Including Therapeutics (E SCISIT) OARSI recommendations for the management of hip and knee osteoarthritis, Part II: OARSI evidence-based, expert consensus guidelines Osteoarthritis xde referenties zijn op te vregen bij d.e correspond.erende auteur ; vervlanng ajeon ngen: ACR: Arnencan College for Rheumatology KNGF: Konínkh.jk N ederlands Genootschap voor Fysíotherapíe EULAR: European League Agaínst Rheumatism N OV : N ederlandse Orthop aedische Verenigíng OARSI; Osteoarthnils Research Society Intematíonal C B O : Centroal B egeleídingsorgaan NICE; National Institutefor Health and Clinica.l Excellence N H G : N ederlqnds Huisqrtsen Genootschap NHS: Nqtional Health Servíce 23
4 De Engelstalige richtlijnen en aanbevelingen van de American College for Rheumatology (ACR), de European League Against FJreumatism (EUIAR), de Osteoarthritis Research Society International (OARSI) en National Institute for Health and Clinical Excellence (NICE/NHS) zijn wij van termen als wear and tear en primary/secondary osteoarthrítis (OA\'. Het Agency for Healthcare Research and Quality (AHRQ) evídence report over Treatment of Prímary and Secondary Osteoarthritis of the knee r;irt zoot wordt door de AHRQ niet meer als up-to-date beschouwd, maar is wel als bron gebruikt voor de richtlijn van de American Academy of Orthopedic Surgeons (AAOS)(tabel r en z). Tot slot dient te worden opgemerkí dat in de diverse leerboeken, zoals onder andere gebruih in de opleidingen fysiotherapie, de gezochte termen frecluenter voorkomen. [r5-r9] ZIEKTECOGNITIES EN VOORLICHTING In haar oratie tot aanvaarding van het hoogleraarsambt op 8 maart zor3 stelt prof.dr. M. Kloppenburg het volgende: 'De huidige hypothese Ook is met de zoektermen '(gewrichts)slijtage' en is dat het artroseproces ontstaat ten gevolge van 'primaire/secundaire arlrose' gezocht in de hui een disbalans tussen aíbraak- en reparatieprocessen in kraakbeen en bot. In het dagelijks leven dige richtlijnen van diverse beroepsgroepen. De zoekíermen worden niet gevonden in de richtlijnen van het Koninklijk Nederlands Genootschap nue aanmaak en afuraak van weefselbestanddelen ontstaan er microbeschadigingen, die door conti- voor Fysiotherapie (KNGF), de Nederlandse worden gerepareerd. Wanneer het lichaam niet in Orthopaedische Vereniging (NOV), het Centraal staat is om de beschadigingen te herstellen dan BegeleidingsOrgaan (CBO) en de standaard van ontstaat een arlrotisch gewricht. Wanneer een het Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG). mens ouder wordt loopt hij steeds meer beschadigingen op, terwiil hii minder goed in staat Blijkbaar gebruiken professionals, ondanks de geformuleerde richtlijnen, in de spreekkamer is deze te repareren. Dus met deze hypothese onjuiste terminologie wat betreft hun uitleg over is goed te begrijpen dat arlrotische gewrichten arfrose, meer bij ouderen worden gezien. Echter vaak Ook in de KNGF-standaard Beweeginterventíe ontstaan artroseverschijnselen al op jonge leeftijd, Artrose komt de zoekterm niet voor, in tegenstelling tot de richtlijn van Vereniging Bewegingsleer dat er 9o-jarigen zijn zonder een enkel arffotisch terwijl we ook hebben gezien in de 85+-studie Cesar, waar de term sliitage wel wordt gebruikt. gewricht. Het proces is dus veel complexer en veïoudering is maar een deel van het verhaal.' Uit een in Engeland verricht onderzoek onder mensen met arlrose bleek dat (artrotische) gewrichtsklachten meer werden beschouwd als een onvermijdelijk aspect van veroudering dan als symptomen van een ziehe. Daarnaast werd 'slijtage' het vaakst als oorzaak van artrose benoemd. [zo] Het lijkt voor de hand te liggen te veronderstellen dat het zinvol is om voorlichting te geven aan mensen met dergelijke overtuigingen alvorens hen een beweegprogrammaan te bieden. Immers, in hun overhriging is beweging toch juist de oorzaak in plaats van de aangewezen behandeling van 'slijtage' en is er toch niks aan het ouder worden te veranderen? Voorlichting blijh een belangrijk onderdeel van de behandeling te zijn. Voorlichting, als enige interventie geeft verbetering in functie en ervaren gezondheid bij mensen met artrose. fzt,zzl Tevens vormt voorlichting een belangrijk onderdeel van de behandeling van arrrose; dit geldt zowel voor vermindering van klachten als voor stimulering tot meeï bewegen. Ter verbetering Tobel z. Overzícht van ichtlíinen betreffende artrose met inadeqwate tenninolo4te.x Bron faartal Titel Gebruikte termen Opmerkingen VBC AHRQ 2oo Richtlijn Cesar & Artrose heup en knie Treatrnent of Primary and Secondary Osteoarthritis of the Knee *De referentíes zijn op tevrogenbij de corresponderende auteur (gewrichts)slijtage Genoemd in bijlage r van deze richtlijn: samenvatting voor patiënten Primary/SecondaryHet AHRQ evidence report over OA 'Treatrnent of Primary and Secondary Osteoarthritis of the knee' uit zoot wordt door de AHRQ niet meer als upto-date beschouwd, maar is wel als bron gebruikt voor de richtlijn van de AAOS Verklaing ajkortingen: V B C : V ereniging Bewegingsleer Cesar AHRE Agency for Heqlthcare Reseorch ond Quality AAOS: Arnerícan Acodemy of Orthopedic Surgeons 24
5 van zelfmanagement dient door middel van voorlichting en oefentherapie een positievere houding en ruimere theoretische en praktische kennis ten aanzien van de aandoening te worden bewerkstelligd. [23] Daarnaast zorgt voorlichting, indien er naar zelfmanagement wordt gestreefd, voor een vermindering van de zorgkosten. [24] In de KNGF- Standaard B eweeginterventíe artrose wordt omschreven dat voor het realiseren van een actieve leefstijl men in de voorlichting met name de mythe 'dat het altijd slechter wordt in de tijd en dat er niets aan te doen is' ontkracht moet worden. [25] SLIJTAGE: EEN VERSLETEN BEGRIP Dit artikel kan gezien worden als een pleidooi om de woorden 'slijtage' en 'veroudering' niet meer in verband te brengen met de aandoening arlrose. Immers, indien mensen arlrose als een vorm van'slijtage' beschouwen en een onvermiidelijk onderdeel van het ouder worden, kan verwacht worden dat men het belang van een verandering in beweeggedrag niet inziet. De volgende tekst, letterliik geciteerd uit de informatie op de website van het CHECK-onderzoek [26], zou als voorbeeld kunnen dienen om in lekentaal uit te leggen wat artrose is. 'Artrose is een aandoening van het hele gewricht, waarbij schade aan en verlies van gewrichtskraakbeen het meest kenmerkend is. Dit píoces gaat vaak langzaam, maar kan ook heel snel verlopen (: progressief verlies van kraakbeen). Daarnaast treden er veranderingen op in de kwaliteit van het bot onder het kraakbeen (sclerose) en ontstaat er uitgroei aan de randen van het bot (osteofyten). Door aíbraak van het kraakbeen en prikkeling vanuit het bot kan er een gewrichtsontsteking ontstaan. Ook zien we vaak een verminderde spierkracht en een verzwakking van de gewrichtsbanden. Bij sommige mensen overheerst de kraakbeenschade, bij anderen de botveranderingen en weer bij anderen de ontsteking of verschillende combinaties hiervan. Veel mensen denken dat artrose'gewoon' slijtage is en dat er niets aan te doen is. Dat je er "gewoon" mee te maken krijgt als je ouder wordt. Dit is een groot misverstand. De oorzaken van artrose zljnnog grotendeels onbekend. Ook is het onduidelijk waaïom sommige mensen er al zo 1'ong mee te maken krijgen en anderen niet.' Voor de minder cognitief bedeelden zou de volgende uitleg in jip-en-janneketaal uitkomst kunnen bieden. 'Uw klachten hebben te maken met de ziekte artíose. Deze zielte heeft niets te maken met slijtage. Uw schoenzolen,... ja, die slijten, uw gewrichten niet! Wel worden uw gewrichten slechter van kwaliteit. Het is daarom belangrijk dat u met een fysiotherapeut een beweegplan opstelt...'. De referenties zijn op te vra.gen bij de corresponderende auteur. CORRESPONDENTIE W.K.H.A. Hilberdink, BHS, MPT Paramedisch Centrum voor Reumatologie en Revalidatie Helper Molenstraat z5 97zrBT GRONINGEN Tel.: (o5o) 527 o5 o6 info@pcrr.nl 25
Artrose: nieuwe inzichten. Margreet Kloppenburg. 7 maart 2009
Artrose: nieuwe inzichten. Margreet Kloppenburg 7 maart 2009 Onderwerpen van de presentatie Wat is artrose? In het onderzoek naar artrose in het LUMC MRI van waarde bij artrose? Behandeling van artrose?
Nadere informatieHoe uiten klachten waarmee patiënten bij de fysiotherapeut komen zich? Factsheet Landelijke Informatievoorziening Paramedische Zorg, 2011
Dit factsheet is een uitgave van het NIVEL De gegevens mogen met bronvermelding worden gebruikt (Factsheet Hoe uiten klachten waarmee patiënten bij de fysiotherapeut komen zich? JA Barten, ICS Swinkels,
Nadere informatieFIA: Fibromyalgie In Actie
FIA: Fibromyalgie In Actie Groepsbehandeling fibromyalgie Sterk in beweging Inhoud Inleiding 3 Fibromyalgie 3 Voor wie is deze behandeling? 3 Wat is het doel van het behandelprogramma? 3 Screening 4 Intake
Nadere informatieHoofdstuk 1 hoofdstuk 2 Hoofdstuk 3
Hoofdstuk 1 geeft een algemene inleiding op dit proefschrift. Artrose is een chronische progressieve gewrichtsaandoening. Men schat dat de hoge prevalentie wereldwijd verder zal toenemen vanwege de stijgende
Nadere informatieInleiding. Reumatische ziekten
De reumatoloog Inleiding Ieder jaar bezoekt een groot aantal mensen de huisarts met klachten van het bewegingsapparaat (gewrichten, spieren, pezen en botten). Vaak is de huisarts in staat de diagnose
Nadere informatiePatienten informatieavond artrose
Patienten informatieavond artrose Agenda 19.30 19.35 Algemeen welkom 19.35 19.50 Artrose 19.50 20.05 Fysiotherapie 20.05 20.20 Diëtetiek 20.20 20.40 Pauze 20.40 21.00 Totale knieprothese 21.00 21.20 Totale
Nadere informatiewww.fysiomaatwerkveghel.nl bron: Reade, centrum voor reumatologie en revalidatie, Module Stabilo voorlichting knieartrose Wat is artrose?
Wat is artrose? Artrose is een aandoening, waarbij het gewrichtskraakbeen in kwaliteit achteruit gaat. Het kan zich in alle gewrichten voordoen. Toch zijn er bepaalde gewrichten waarin het vaker voorkomt.
Nadere informatieInleiding Wat is artrose De oorzaken van artrose
Artrose 1237 Inleiding Uw reumatoloog heeft u verteld dat u artrose heeft, een vorm van reuma. Er komen ongetwijfeld veel vragen in u op. Vragen over de aandoening zelf en over de behandeling. Maar misschien
Nadere informatieNog vragen? Artrose van de knie De knie Wat is een artrotische knie?
Artrose van de Knie Artrose van de knie Bij artrose van de knie is er sprake van slijtage. Er zijn drie vormen die het kniegewricht kunnen aantasten. In deze folder leest u over de mogelijkheden van een
Nadere informatieSamenvatting Beloop van beperkingen in activiteiten bij oudere patiënten met artrose van heup of knie
Beloop van beperkingen in activiteiten bij oudere patiënten met artrose van heup of knie Zoals beschreven in hoofdstuk 1, is artrose een chronische ziekte die vaak voorkomt bij ouderen en in het bijzonder
Nadere informatieGeschreven door Martijn Raaijmaakers woensdag, 04 november 2009 22:05 - Laatst aangepast maandag, 19 augustus 2013 07:51
Heupartrose (coxartrose) Een gezond heupgewricht heeft gladde kraakbeenoppervlakten die vrij over elkaar glijden en een soepele en pijnvrije beweeglijkheid van de heup toe laten. Slijtage van gewrichtskraakbeen
Nadere informatiebehandeling volgens de KNGF-richtlijn bij mensen met artrose aan de heup en/of knie.
Samenvatting De primaire doelstelling van het onderzoek was het onderzoeken van de lange termijn effectiviteit van oefentherapie en de rol die therapietrouw hierbij speelt bij patiënten met artrose aan
Nadere informatieWat is artrose? Hoe ontstaat artrose? Klachten Diagnostiek Behandeling Adviezen Medicijnen Operaties...
Artrose van de knie Inhoudsopgave Wat is artrose?... 1 Hoe ontstaat artrose?... 1 Klachten... 2 Diagnostiek... 2 Behandeling... 2 Adviezen... 2 Medicijnen... 3 Operaties... 3 Comfortabel leven met artrose
Nadere informatieEvidence zoeken @ WWW
Evidence zoeken @ WWW Dirk Ubbink Evidence Based Surgery 2011 Informatie Jaarlijks: >20.000 tijdschriften en boeken MEDLINE: >6.700 tijdschriften Jaarlijks 2 miljoen artikelen gepubliceerd 5500 publicaties
Nadere informatieWat kan de fysiotherapeut voor u betekenen? Bewe Soe ge pele n r m be et wegen heu me p t - re e u n knieartrose Verzekering
Soepeler Bewegen bewegen met met heup- reuma en knieartrose Tips om zelf uw klachten te verminderen en informatie over wat de fysiotherapeut voor u kan doen Wat is artrose? Artrose is een aandoening van
Nadere informatieReumachirurgie. Sterk in beweging
Reumachirurgie Sterk in beweging Inhoud Inleiding 3 De operatieve mogelijkheden 4 Is reumachirurgie overal mogelijk? 5 Wat gebeurt er na de operatie? 6 Eerder opereren om erger te voorkomen 6 De Sint Maartenskliniek
Nadere informatieArtrose in de schouder
Artrose in de schouder Bij schouderartrose is er sprake van slijtage in het schoudergewricht. Pijn in de schouder, voortdurend aanwezig of alleen als u uw arm wilt bewegen, kan wijzen op artrose. Bijkomende
Nadere informatieNHPR. Nederlandse Health Professionals in de Reumatologie Divisie van de Nederlandse Vereniging voor Reumatologie.
NHPR Nederlandse Health Professionals in de Reumatologie Divisie van de Nederlandse Vereniging voor Reumatologie Jaarverslag 2016 Inleiding De NHPR is een divisie van de Nederlandse Vereniging voor Reumatologie
Nadere informatiesnijlijn snijlijn Hebt u nog vragen? Artrose in de schouder Maak meer wetenschappelijk onderzoek mogelijk Wat is artrose?
Schouderartrose Artrose in de schouder Bij schouderartrose is er sprake van slijtage in het schoudergewricht. Pijn in de schouder, voortdurend aanwezig of alleen als u uw arm wilt bewegen, kan wijzen op
Nadere informatieArtrose. Wat is een gewricht? Wat is artrose? Klachten en symptomen
ORTHOPEDIE Artrose Artrose Artrose is een aandoening aan het kraakbeen in de gewrichten, ook wel gewrichtsslijtage genoemd. Artrose kan veel klachten geven, zoals pijn en stijfheid. In deze folder leest
Nadere informatieDe klikkende heup. (Coxa Saltans)
De klikkende heup (Coxa Saltans) De klikkende heup Wanneer uw heup een klikkende beweging maakt, is dat meestal pijnloos en onschuldig. Als u echter pijnklachten heeft, kunt u de orthopedisch chirurg om
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net// holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Peter, Willem Frederik Hendrik (Wilfred) Title: Physiotherapy in hip and knee osteoarthritis
Nadere informatieArtrose Bewegen bij heup- en knieartrose
Artrose Bewegen bij heup- en knieartrose Tips om zelf uw klachten te verminderen en informatie over wat de fysiotherapeut voor u kan betekenen Speciaal voor mensen met artrose is in diverse fysiotherapiepraktijken
Nadere informatieTRANSMURAAL PROTOCOL REUMATOLOGIE
TRANSMURAAL PROTOCOL REUMATOLOGIE Doelstellingen Vroege opsporing van chronische destructieve gewrichtsziekte om door vroegtijdige behandeling schade te beperken Verbetering van de service aan huisartsen
Nadere informatieICHOM en het belang voor de patiënt
DE PATIENT CENTRAAL Maarten de Wit Lent 12 oktober 2017 ICHOM en het belang voor de patiënt T2T Overarching principle B. The primary goal of treating patients with rheumatoid arthritis is to maximize long-term
Nadere informatieNederlandse Richtlijn Bechterew
Nederlandse Richtlijn Bechterew 1 / 6 2 / 6 3 / 6 Nederlandse Richtlijn Bechterew gevraagd een werkgroep op te richten met als doel het schrijven van een richtlijn voor de diagnostiek en behandeling van
Nadere informatieArtrose in de schouder
Afdeling: Onderwerp: Orthopedie Bij schouderartrose is er sprake van slijtage in het schoudergewricht. Pijn in de schouder, voortdurend aanwezig of alleen als u uw arm wilt bewegen, kan wijzen op artrose.
Nadere informatieSLIJTAGE BESTAAT NIET! ARTHROSE WEL. TJITTE KAMMINGA
SLIJTAGE BESTAAT NIET! ARTHROSE WEL. TJITTE KAMMINGA TJITTE KAMMINGA - Docent fysiotherapie HS Leiden - Fysiotherapeut / manueel therapeut - Trainer Haagatletiek en zelf actief hardloper - Auteur Hardlopen
Nadere informatieCourse of limitations in activities in elderly patients with osteoarthritis of the hip or knee. CARPA onderzoek. Artrose.
Course of limitations in activities in elderly patients with osteoarthritis of the hip or knee Gabriella M. van Dijk Achtergrond Onderzoeksvragen Literatuuronderzoek Longitudinaal cohort onderzoek Methode
Nadere informatieDe stijve schouder. (frozen shoulder)
De stijve schouder (frozen shoulder) De stijve schouder, frozen shoulder De stijve schouder of frozen shoulder (capsulitis adhaesiva) is een aandoening waarbij het gewrichtskapsel is verdikt en verschrompeld
Nadere informatieDirk Ubbink. Evidence Based Surgery Workshop 2010
Dirk Ubbink Evidence Based Surgery Workshop 2010 Jaarlijks: 20.000 tijdschriften 17.000 nieuwe boeken MEDLINE: >6.700 tijdschriften jaarlijks 2 miljoen artikelen gepubliceerd 5500 publicaties per dag!
Nadere informatieDe reumatoloog. Ziekenhuis Gelderse Vallei
De reumatoloog Ziekenhuis Gelderse Vallei Inhoud Inleiding 3 Reumatische ziekten 3 Artritis 3 Bindweefselziekten of systeemziekten 3 Artrose 3 Weke delen-reuma 3 Pijnsyndromen 4 De reumatoloog 4 Onderzoek
Nadere informatieVerzwikte of verstuikte enkel
Verzwikte of verstuikte enkel Verzwikte of verstuikte enkel Vrijwel iedereen verzwikt of verstuikt wel eens een enkel. Bij een verzwikking is de schade beperkt; uw enkel is niet meer dan een beetje gezwollen
Nadere informatieArtrose knie. Artrose is een aandoening die voor kan komen bij één of meerdere gewrichten.
Artrose knie Wat is artrose? Artrose is een aandoening die voor kan komen bij één of meerdere gewrichten. Een gewricht bestaat uit twee botuiteinden, die zijn bekleed met kraakbeen. Het kraakbeen vangt
Nadere informatie161 Samenvatting L L sub01-bw-spaetgens - Processed on: Processed on:
Samenvatting 161 162 Samenvatting 163 Samenvatting Jicht is een gewrichtsontsteking, ook wel artritis genoemd, en is wereldwijd de meest voorkomende reumatische aandoening. Jicht komt vaker voor bij mannen
Nadere informatieManueel therapie. Wat is Manueel therapie?
Manueel therapie Fysio De Kolk Sociaal Medisch Centrum De Kolk E.G.M. Bos en R.H.F. Eggink Zuideinde 80 1511 GH Oostzaan Telefoon: 075-684 5573 E-mail: info@fysiodekolk.nl Manueel therapie Wat is Manueel
Nadere informatieanker Oncologische revalidatie Herstel & Balans
Fysiotherapie anker en kanker Oncologische revalidatie Herstel & Balans Fysiotherapie anker en kanker Oncologiefysiotherapie is gericht op het behandelen, trainen en begeleiden van mensen met kanker. Het
Nadere informatieArtrose bij hond en kat Wat is artrose en hoe ontstaat het?
Artrose bij hond en kat Wat is artrose en hoe ontstaat het? Een gewricht bestaat uit 2 botten die bedekt zijn met kraakbeen. Het gewricht wordt bij mekaar gehouden door een gewrichtskapsel en gewrichtsbanden.
Nadere informatieVergroeiing van de grote teen
Vergroeiing van de grote teen (Hallux Valgus) Vergroeiing van de grote teen Als u te krappe schoenen draagt, loopt u de kans op een pijnlijke bult bij de grote teen. Er kan dan sprake zijn van een vergroeiing
Nadere informatieVastzetten van het polsgewricht. Polsartrodese
Vastzetten van het polsgewricht Polsartrodese Inhoudsopgave Inleiding 3 Kraakbeenbeschadiging (artrose) 3 Klachten 3 De operatie 3 Risico s van de operatie 4 Na de operatie 4 De wond 4 Het ontslag 4 Leefregels
Nadere informatieOefentherapie bij artrose van de heup of knie
Stand van zaken Oefentherapie bij artrose van de heup of knie Joost Dekker, Wilfred Peter, Marike van der Leeden en Willem F. Lems Exercise is medicine : oefentherapie leidt tot minder pijn en minder beperkingen
Nadere informatieTarieven zorgproducten De Mobiliteitskliniek 2014 reumatologie Integrale tarieven (kostendeel + honorarium)
Tarieven zorgproducten De Mobiliteitskliniek 2014 reumatologie Integrale tarieven (kostendeel + honorarium) Declaratie 15A348 069499054 Meer dan twee bezoeken aan dagbehandeling of polikliniek en/of onderzoeken
Nadere informatieAls je een vorm van reuma hebt, krijg je vaak te maken met verschillende behandelaars, ieder met zijn
Reuma Behandelaars Als je een vorm van reuma hebt, krijg je vaak te maken met verschillende behandelaars, ieder met zijn eigen specialisme. De reumatoloog is dé expert op het gebied van reumatische aandoeningen.
Nadere informatieBent u op zoek naar krachtige en langdurige pijnverlichting van artrose (OA)*?
Bent u op zoek naar krachtige en langdurige pijnverlichting van artrose (OA)*? Verlicht uw pijnlijke artrose met een enkele injectie. 1 DUROLANE is een uit een enkele injectie bestaande behandeling die
Nadere informatieBeroepsprofiel FT, KNGF 2005 Competentieprofiel, SROF Wat doen we ermee? Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp
Beroepsprofiel FT, KNGF 2005 Competentieprofiel, SROF 2005 Wat doen we ermee? Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp Beroepsprofiel FT 2005 Domein Fysiotherapie Waarom een beroepsprofiel? Een nieuw beroepsprofiel?
Nadere informatieZiekte van Forestier (DISH)
Reumatologie Ziekte van Forestier (DISH) i Patiënteninformatie Slingeland Ziekenhuis Inleiding Bij de ziekte van Forestier groeit extra bot aan op plaatsen waar pezen of banden aan het bot vastzitten.
Nadere informatieAdalimumab. (Humira ) Sterk in beweging
Adalimumab (Humira ) Sterk in beweging Inhoudsopgave Hoe werkt het? 3 Hoe wordt het gebruikt? 3 Bijwerkingen 4 Andere geneesmiddelen 5 Zwangerschap 5 Autorijden 5 Vaccinaties 5 Wanneer u op vakantie gaat
Nadere informatieConclusies Orthopedie
Conclusies Orthopedie Grote interdokter variatie, bij vrijwel gelijke incidentie GC Marne is bovengemiddeld duur voor Z&Z : 8% duurder Hoge kosten orthopedie wordt veroorzaakt door: 34% meer verwijzingen
Nadere informatieDe opvattingen en houdingen van zorgverleners omtrent prenatale diagnostiek
De opvattingen en houdingen van zorgverleners omtrent prenatale diagnostiek De uitdagingen van een cliëntgerichte begeleiding Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen Hogeschool- Universiteit Brussel Onderzoeker:
Nadere informatieProgramma Blok 1 Cursus 'Reumatische aandoeningen' nr Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) te Leiden
Programma Blok 1 Cursus 'Reumatische aandoeningen' nr. 1700411 Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) te Leiden Cursusleiding: Dies Boonman Voorbereiding hoofdstuk 1, 2, 3, 5 en 8 van het boek Paramedische
Nadere informatieKijkoperatie heup. Heupartroscopie
Kijkoperatie heup Heupartroscopie Inhoud Inleiding 3 De kijkoperatie 3 Voor wie 3 Labrumscheur 3 Wat gebeurt er tijdens de operatie 4 Complicaties 4 Na de operatie 5 Wondjes 5 Fysiotherapie 5 Ontslag 5
Nadere informatieMaartenskliniek Woerden. Orthopaedie. 1.Arthrose zorg. 2. Afstemming HA- orthopeed. 3. Prothesen. 4. Nieuwe behandelmethoden
Maartenskliniek Woerden 1.Arthrose zorg 2. Afstemming HA- orthopeed 3. Prothesen Orthopaedie Ronald van Heerwaarden Arthrose zorg - Arthrose als ziektebeeld 4. Nieuwe behandelmethoden 5. Maartenskliniek
Nadere informatieBehandelplan: gebruik SMART goals
Behandelplan: gebruik SMART goals S PECIFIC M EASURABLE A A TTAINABLE R EALISTIC T IME BONDED Mogelijk om met 2 krukken een normaal stap patroon te tonen Test 4-punts marche met andere observator/ video/spiegel
Nadere informatieKennis- en behandelteam
0348-44 17 14 info@rijnhoven.nl Kennis- en behandelteam In goede handen met uw gezondheidsklachten Een thuis voor ouderen. Met zelfstandigheid waar mogelijk. En precies de zorg die nodig is. Welkom bij
Nadere informatiePraktijkvariatie Artrose Heup en Knie, 3 april 2014 Achtergrondinformatie
Praktijkvariatie Artrose Heup en Knie, 3 april 2014 Achtergrondinformatie Inleiding Naar aanleiding van het verzoek van de NPCF zal ZN de praktijkvariatiegegevens van 2011 publiceren. Praktijkvariatie
Nadere informatieArtrose van de voet en enkel
Artrose van de voet en enkel Bij voet- en enkelartrose is er sprake van slijtage in het enkel- of een voetgewricht. Pijn bij (het opstarten van) bewegen, pijn in rust, zwellingen en bewegingsbeperkingen
Nadere informatie5 Voorlichting. 5.1 Probleemanalyse
5 Voorlichting Om patiënten met reumatische artritis ervan te overtuigen dat bewegen gezond is, wordt er voorlichting gegeven. De voorlichting bestaat uit vier stappen die achtereen volgens ervoor moeten
Nadere informatieConcept zorgprotocol Beweeginterventies in de chronische ketenzorg 2014
Concept zorgprotocol Beweeginterventies in de chronische ketenzorg 2014 Uitgangspunten: Beweeginterventies zijn het geheel van activiteiten dat tot doel heeft een bijdrage te leveren aan het voorkomen,
Nadere informatieReuma of artrose. En dan?
Reuma of artrose Reuma of artrose. En dan? Evean helpt en wijst u de weg 447.013 Evean. Midden in het leven. EVNZW20170578-Correctie folder Reuma en Artrose_DEF.indd 1 19/09/17 12:12 Reuma of artrose?
Nadere informatieOsteonecrose van de heup
Osteonecrose van de heup Wat is osteonecrose? Osteonecrose van de heup is een afwijking die er toe kan leiden dat de kop van het dijbeen inzakt. Deze afwijking kan met weinig alarmerende signalen beginnen.
Nadere informatieDe stijve schouder. (frozen shoulder)
De stijve schouder (frozen shoulder) De stijve schouder, frozen shoulder De stijve schouder of frozen shoulder (capsulitis adhaesiva) is een aandoening waarbij het gewrichtskapsel is verdikt en verschrompeld
Nadere informatieEen Morton-neuroom in de voet
Een Morton-neuroom in de voet Een neuroom in de voet Wanneer u aanhoudende pijn heeft in de voorzijde van de voet, heeft u mogelijk last van een goedaardig gezwel van een zenuw (Morton-neuroom). In deze
Nadere informatiea m ijls s B. Han rof P
Prof. Hans Bijlsma Artrose Niet normaal! Prof.dr. J.W.J. Bijlsma hoogleraar reumatologie Universiteit Utrecht Lang werd artrose, de meest voorkomende reumatische aandoening, gezien als een onvermijdelijke
Nadere informatieDe schouderprothese. Meer informatie of vragen
Meer informatie of vragen Voor vragen of meer informatie kunt u contact opnemen met de orthopaedieconsulenten via telefoonnumer(024) 365 9660 of per e-mail, orthopaedieconsulenten@maartenskliniek.nl Colofon
Nadere informatieaìáãä~ëáë=~êíêçëé E`j`Jf=~êíêçëÉF middenhandsbeentje CMC-gewricht handwortelbeentje (trapezium)
aìáãä~ëáë=~íêçëé aìáãä~ëáë=~êíêçëé E`j`Jf=~êíêçëÉF middenhandsbeentje CMC-gewricht handwortelbeentje (trapezium) Wat is het? Artrose is een aandoening van de gewrichten waarbij het kraakbeen van slechtere
Nadere informatieHET WERKEN met GEZONDHEIDSPROFIELEN in de MANUELE THERAPIE
HET WERKEN met GEZONDHEIDSPROFIELEN in de MANUELE THERAPIE Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp Vrije Universiteit Brussel UMC St Radboud, Nijmegen NPi, Amersfoort 1 NVMT 4e LUSTRUM VAN HARTE PROFICIAT 2 WAAROM
Nadere informatieFYSIcO Nadorst. Artrose van de knie
FYSIcO Nadorst Artrose van de knie Wat is artrose? Artrose is een reumatische aandoening waarbij het gewrichtskraakbeen in kwaliteit en kwantiteit achteruit gaat. Artrose kan in alle gewrichten voorkomen,
Nadere informatieAdalimumab (Humira ) bij reumatische aandoeningen
Adalimumab (Humira ) bij reumatische aandoeningen Uw behandelend arts heeft aangegeven u met het geneesmiddel adalimumab te willen gaan behandelen. Deze folder geeft informatie over dit geneesmiddel.
Nadere informatieFysiotherapie na acceleratie deceleratie trauma. Fysiotherapie na acceleratie deceleratie trauma. Fysiotherapie na acceleratie deceleratie trauma
Hans Allaart Fysiotherapeut Sport Fysiotherapeut Orthopedische Manueel Th. Dryneedling Hans Allaart Fysiotherapeut Sport Fysiotherapeut Orthopedische Manueel Th. Dryneedling Fysiotherapie na acceleratie
Nadere informatieDomeinbeschrijving manuele therapie NVMT
Domeinbeschrijving manuele therapie NVMT Voor u ligt de domeinbeschrijving manuele therapie. Deze beschrijving vormt de uitkomst van het project domeinbeschrijving manuele therapie dat door het bestuur
Nadere informatieFysio- en oefentherapie van Evean
Fysiotherapie Fysio- en oefentherapie van Evean Werken aan beweging en conditie Evean. Midden in het leven. Fysio- en oefentherapie afgestemd op uw situatie Is bewegen niet meer vanzelfsprekend voor u?
Nadere informatieReuma of artrose. En dan?
Reuma of artrose Reuma of artrose. En dan? Evean helpt en wijst u de weg Evean. Midden in het leven. Reuma of artrose? Evean helpt u met alle zorg en aandacht Is bij u de diagnose reuma of artrose gesteld?
Nadere informatieComorbiditeit & richtlijnen: gaat dat samen?
Comorbiditeit & richtlijnen: gaat dat samen? TRANZO ZORGSALON 14 oktober 2010 Marjolein Lugtenberg TRANZO, UvT/ PZO, RIVM Richtlijnen o Ter verbetering van kwaliteit van zorg o Bron van evidence-based
Nadere informatie75-jaar afdeling reumatologie GEFELICITEERD! Een verhaal van samenwerking
75-jaar afdeling reumatologie GEFELICITEERD! Een verhaal van samenwerking Tom Huizinga Leiden, The Netherlands Programma 15 minuten: Welkom en introductie wat de dag verder brengt: Zaal 5: Reumatoide Artritis
Nadere informatieRadiosynovectomie met yttrium (Rhenium) Inwendige bestraling van het gewricht
Radiosynovectomie met yttrium (Rhenium) Inwendige bestraling van het gewricht Inhoud Inleiding 3 Gewrichtsontsteking 3 Radiosynovectomie 4 Voorbereiding 5 Tijdens en na de opname 5 Toepassing en effect
Nadere informatieArtrose. Orthopedie. alle aandacht. (slijtage van de gewrichten)
Artrose (slijtage van de gewrichten) Orthopedie alle aandacht Artrose (slijtage van de gewrichten) Artrose is een aandoening van de gewrichten. Dit wordt over het algemeen ook wel (kraakbeen) slijtage
Nadere informatieEvidence Based Nursing
Evidence Based Nursing - filosofie - Bart Geurden, RN, MScN Van verpleegkundige Diagnostiek naar evidence-based handelen Medische Diagnostiek >1900 Multi- Disciplinaire Problemen 1980- Verpleegkundige
Nadere informatieInhoud. Wat is osteoarthritis?
Inhoud Osteoarthritis Welke gewrichten worden aangetast? Pijn en ongemak Synoviaal vocht Beschikbare behandelingen Fermathron TM Hoe werkt het? De behandeling Wie hebben er baat bij? Wat kunt u doen? 3
Nadere informatiee-exercise bij knie en heup artrose
e-exercise bij knie en heup artrose Ontwikkeling, evaluatie en implementatie Corelien Kloek (TiU, NIVEL, UMCU, HU) Daniël Bossen (HvA), Joost Dekker (VUmc), Dinny de Bakker (TiU, NIVEL), Cindy Veenhof
Nadere informatieSomatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten in de 1e lijn Ingrid Arnold
Somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten in de 1e lijn Ingrid Arnold LUMC Public Health en Eerstelijnsgeneeskunde Huisarts te Leiderdorp Uw spreekuur Moeheid Pijnklachten Buikpijn Hoofdpijn
Nadere informatieSchouderprothese. Orthopedie. Oorzaken van de klachten. Artrose. Reuma. Fracturen. Onherstelbare rotator cuff-scheuren. Anatomie van de schouder
Orthopedie Schouderprothese Bij slijtage van de schouder kan het schoudergewricht worden vervangen door een prothese. Wat zijn de oorzaken van de klachten en welke soorten prothesen kunnen worden ingezet.
Nadere informatieMeer informatie over fysiotherapie of een registerfysiotherapeut bij u in de buurt vindt u op www.defysiotherapeut.com
Meer informatie over fysiotherapie of een registerfysiotherapeut bij u in de buurt vindt u op www.defysiotherapeut.com Uitgave: Koninklijk Nederlands Genootschap voor Fysiotherapie, Amersfoort Met de fysiotherapeut
Nadere informatieInhoud Bewegen, november 2012. Inleiding. 3 Inleiding. 4 Waarom bewegen? 4 Bewegen is gezond 4 Bewegen met reuma 5 Respecteer uw grenzen
Bewegen Bewegen Inhoud Bewegen, november 2012 3 Inleiding 4 Waarom bewegen? 4 Bewegen is gezond 4 Bewegen met reuma 5 Respecteer uw grenzen 7 Hoe kunt u bewegen? 7 Oefenen 8 Licht intensief bewegen 8 Matig
Nadere informatieVan leven met een versleten knie tot leven met een kunstknie
Infobrochure Van leven met een versleten knie tot leven met een kunstknie Totale knieprothese Het Mariaziekenhuis spreekt Spreker: dr. Geert Leirs mensen zorgen voor mensen Beste, Titel Wat is een totale
Nadere informatieConservatieve behandeling van heup- en knieartrose
Stand van zaken Conservatieve behandeling van heup- en knieartrose Systematische en stapsgewijze behandelstrategie Cornelia H.M. van den Ende, Sita M.A. Bierma-Zeinstra, Thea P.M. Vliet Vlieland, Bart
Nadere informatieKijk eens even verder in het gewricht
ANATOMIE (PATHO)FYSIOLOGIE DIAGNOSTIEK THERAPIE MOGELIJKHEDEN VOOR PRAKTIJK René Huijbers, dierenarts Technical Services Manager Osteoarthritis: definitie Synoniemen: Osteoarthrose Arthrose Slijtage Definitie:
Nadere informatieRotator cuff scheur. De meeste scheuren treden op in de supraspinatus maar andere delen van de pees kunnen ook zijn aangedaan.
Rotator Cuff Scheur Rotator cuff scheur Inleiding Een rotator cuff scheur is een vaak voorkomende oorzaak van pijn en ongemak in de schouder bij een volwassene. De rotator cuff bestaat uit 4 spieren en
Nadere informatieMULTIDISCIPLINAIRE VISIE op DIAGNOSTIEK en BEHANDELING van het LUMBOSACRAAL RADICULAIR SYNDROOM
MULTIDISCIPLINAIRE VISIE op DIAGNOSTIEK en BEHANDELING van het LUMBOSACRAAL RADICULAIR SYNDROOM 1 HNP-onderzoek UMC St Radboud Evidence-based handelen bij postoperatief LRS: een uitdaging! Prof.dr. Rob
Nadere informatieVAN HARTE WELKOM. Niet vallen maar opstaan. Zo lang mogelijk zelfredzaam zijn Anne Wipkink
VAN HARTE WELKOM Niet vallen maar opstaan Zo lang mogelijk zelfredzaam zijn Anne Wipkink INHOUD PRESENTATIE Definitie Osteoporose en Artrose Osteoporose - oorzaak - gevolg - wat kun je zelf doen? - suppletieadvies
Nadere informatieSERIE VISIES OP GENEZING: ARTROSE
SERIE VISIES OP GENEZING: ARTROSE ARTROSE, OORZAKEN EN BEHANDELWIJZEN Inhoud Introductie.... 3 1 Wat is artrose?......... 3-4 2 Wat zijn de oorzaken?... 4 3Behandelingen......5-6 2 Introductie Een overtuiging
Nadere informatieEtanercept. (Enbrel ) Sterk in beweging
Etanercept (Enbrel ) Sterk in beweging Inhoudsopgave Wanneer wordt het gebruikt en hoe werkt het 3 Hoe wordt het gebruikt? 3 Mogelijke bijwerkingen 4 Andere geneesmiddelen 5 Zwangerschap en borstvoeding
Nadere informatieNieuwsbrief EAC/PSI 2013
Nieuwsbrief EAC/PSI 2013 Geachte mevrouw of meneer, Voor u ligt de nieuwsbrief over de Early Arthritis Clinic (EAC) ook wel genoemd het Parelsnoer initiatief (PSI) van de polikliniek reumatologie in het
Nadere informatiePATIËNTENFOLDER. ORTHOPEDIE Artrose in de heup
PATIËNTENFOLDER ORTHOPEDIE Artrose in de heup Algemeen Er is bij u artrose in uw heup vastgesteld. Aan de hand van deze folder krijgt u informatie over de heup, de diagnose artrose, de gevolgen en behandeling
Nadere informatieRichtlijnen in de fysiotherapie: een internationaal perspectief
Richtlijnen in de fysiotherapie: een internationaal perspectief Philip van der Wees Nijkerk, 9 april 2015 Wat is een richtlijn? Een richtlijn is een document met aanbevelingen, gericht op het verbeteren
Nadere informatieInhoud. inleiding de schouder 1 9. Redactie 1 0. Auteurs 1 1. Voorwoord 1 6
Redactie 1 0 Auteurs 1 1 Voorwoord 1 6 inleiding de schouder 1 9 1 Patiënten met schoudersyndromen in de huisarts- en fysiotherapiepraktijk 2 1 Inleiding 2 2 Patiënten met schoudersyndromen in de huisartspraktijk
Nadere informatieFysiotherapie bij osteoporose Digna de Kam Fysiotherapeut/ Bewegingswetenschapper
Fysiotherapie bij osteoporose Digna de Kam Fysiotherapeut/ Bewegingswetenschapper Digna.dekam@radboudumc.nl Programma Inleiding Osteoporose De rol van de fysiotherapeut bij osteoporose KNGF behandelrichtlijn
Nadere informatieArtrose van de voet en enkel
Artrose van de voet en enkel ARTROSE VAN DE VOET EN ENKEL INLEIDING Bij voet- en enkelartrose is er sprake van slijtage in het enkel- of een voetgewricht. Pijn bij (het opstarten van) bewegen, pijn in
Nadere informatieBent u op zoek naar krachtige en blijvende pijnverlichting bij artrose? hyaluronzuur, gestabiliseerde enkele injectie
Bent u op zoek naar krachtige en blijvende pijnverlichting bij artrose? hyaluronzuur, gestabiliseerde enkele injectie hyaluronzuur, gestabiliseerde enkele injectie WAT IS DUROLANE? DUROLANE is een behandeling
Nadere informatieONGEDIFFERENTIEERDE SPONDYLARTHROPATHIE FRANCISCUS GASTHUIS
ONGEDIFFERENTIEERDE SPONDYLARTHROPATHIE FRANCISCUS GASTHUIS Inleiding Uw reumatoloog heeft u verteld dat u een spondylarthropathie hebt, een vorm van reuma. Er komen ongetwijfeld veel vragen in u op. Vragen
Nadere informatieOntmedicalisering. Gezondheid voor iedereen
* Ontmedicalisering Gezondheid voor iedereen Keuze voor de huisartsgeneeskunde: voor continuïteit voor persoonlijke zorg voor integrale zorg Maar ook: voor het gezonde WHO definitie gezondheid (1948) Een
Nadere informatie