BASELINE ASSESSMENT VAN JAGUARS EN KAAIMANNEN TE BIGI PAN MUMA, NOORD CORONIE MUMA EN NOORD SARAMACCA MUMA
|
|
- Damian Meyer
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 2013 National Zoological Collection of Suriname Dr. P.E. Ouboter G.U. Satnarain MSc. BASELINE ASSESSMENT VAN JAGUARS EN KAAIMANNEN TE BIGI PAN MUMA, NOORD CORONIE MUMA EN NOORD SARAMACCA MUMA -- This project is funded by the Global Environment Facility --
2 Table of Contents 1 Inleiding Methodologie Resultaten Conclusies Aanbevelingen Dank Literatuur...10 TABLES Table 1 Waargenomen jaguars en kaaimannen door geinterviewden... 4 FIGURES Figure 1 Spoor van een puma...4 Figure 2 Sporen van puma... 4 Figure 3 Lokaties van de camera traps... 5 Figure 4 Resultaten Kaaiman Survey
3 1 INLEIDING In het kader van het op nationaal niveau beheren van beheersgebieden en het beschermen van de biodiversiteit in deze gebieden, is een baseline studie noodzakelijk. In opdracht van het Ministerie van Ruimtelijke Ordening Grond- en Bosbeheer (ROGB) is door de Nationale Zoologische Collectie Suriname (NZCS) een baseline studie uitgevoerd met betrekking tot de populatie van jaguars en kaaimannen in de Bigi Pan, Noord Coronie en Noord Saramacca Multiple Use Management Areas (MUMA s). 2 METHODOLOGIE Om het gebied en zijn mogelijkheden ten aanzien van het voorkomen van jaguars en kaaimannen te leren kennen, zijn er eerst oriëntatie bezoeken gebracht aan de drie MUMA s. Een beperkende factor in de Noord Saramacca MUMA was dat de zeer grote concessie van Staatsolie niet toegankelijk was. De aanwezigheid van jaguars werd vastgesteld door middel van interviews met de plaatselijke bevolking en door camera traps te plaatsen. De aanwezigheid van kaaimannen werd eveneens initieel vastgesteld door middel van interviews, die daarna middels nacht surveys in de aangewezen gebieden werden bevestigd. Interviews in relatie tot het voorkomen van jaguars volgde de methodologie die door de internationale organisatie Panthera is ontwikkeld. Bij de interviews werd aan de hand van foto s van katachtigen geverifieerd of de geïnterviewde werkelijk een jaguar had waargenomen of een andere katachtige. De camera s die bij dit onderzoek zijn gebruikt zijn van het merk Reconyx, type PC900 Professional en Bushnell X-8 Digital Trail Camera model C. De camera s werden op een hoogte van 40-60cm aan een boom of paal bevestigd met behulp van een kabelslot. Het gebied werd onmiddellijk voor iedere camera werd vrij gemaakt van hogere vegetatie om te voorkomen dat bewegende bladeren de camera (ten onrechte) zouden doen ontspannen. Door middel van een walktest werd bepaald of de camera goed gericht stond. Zodra een warmbloedig dier passeert maken deze camera s automatisch een foto. De camera s zijn voor een maand op iedere plek blijven staan en waarbij één keer de batterijen en geheugenkaart zijn verwisseld. Kaaimannen zijn middels nachtsurveys geteld door gebruik te maken van koplampen, waarbij het licht van deze de ogen van de kaaimannen doen reflecteren. In het Bigi pan gebied is er gebruik gemaakt van een boot om de survey uit te voeren, terwijl in Coronie en Saramacca de survey te voet is uitgevoerd. De leeftijd van kaaimannen werd afgeleid uit de schatting van hun lengte volgens de methode gebruikt door Ouboter & Nanhoe (1987). Voor Coronie werd het identificeren van potentiële locaties voor het plaatsen van de camera traps versneld, doordat een medewerker van Landbouw Veeteelt en Visserij (LVV) benaderd was die de verschillende veeteelt houders persoonlijk kende. In Nickerie hebben twee medewerkers van Natuurbeheer het onderzoeksteam van advies gediend bij het identificeren van potentiële gebieden zowel voor de camera traps als de kaaiman surveys. 3
4 3 RESULTATEN Analyse van de interviews resulteerde in het volgende resultaten (Tab. 1). MUMA Aantal geinterviewden Jaguars waargenomen Aantal jaguars waargenomen gedurende afgelopen jaar Kaaimannen waargenomen Bigi Pan Noord Coronie Noord Saramacca Table 1 Waargenomen jaguars en kaaimannen door geinterviewden Uit een totaal van 34 geinterviewden in Saramacca is gebleken dat 5 van hen binnen één jaar jaguars in het gebied hebben waargenomen. In district Coronie hebben van de 32 geinterviewden 11 aangegeven dat zij binnen één jaar jaguars op hun eigendoms gebied, danwel bij buurtgenoten hebben gezien. Ten aanzien van Nickerie hebben van de 28 interviewers 7 aangegeven dat zij jaguars binnen één jaar op hun terrein hebben waargenomen. Na alle informatie van de geinterviewden geanalyseerd te hebben, zijn uiteindelijk de camera traps op de locaties geplaatst, zoals weergegeven in figuur 3. De camera traps hebben gedurende een maand op de desbetreffende locaties gestaan. Na analyse van de foto s bleek dat er binnen 30 dagen geen jaguars zijn waargenomen door de camera traps in de verschillende gebieden. Vermeldenswaard is dat in de middenstandspolder (Nickerie) geen jaguars zijn waargenomen op de foto s van de camera traps. Er zijn wel sporen van een puma waargenomen kort voor het plaatsen van de camera trap alsook gedurende de service beurt (zie figuren 1 en 2). Figure 1 Spoor van een puma Figure 2 Sporen van puma Op de dag waarop de camera trap op Bourne Bush (Nickerie) geplaatst zou worden, waren ook sporen van een jaguar op het strand te zien. Voorafgaand hieraan was er een gesprek met verschillende vissers/jagers die ter plekke waren, waarvan twee beweerden de jaguar rond 5.30 am persoonlijk gezien te hebben.
5 Figure 3 Lokaties van de camera traps 5
6 Aantal Kaaimannen Met betrekking tot de kaaiman surveys zijn de resultaten weergegeven in figuur 4: Aantal Waargenomen Kaaimannen per MUMA Bigi Pan Noord Coronie Noord Saramacca Levensjaar Figure 4 Resultaten Kaaiman Survey Uit het figuur is waar te nemen dat de kaaiman populatie in het Bigi Pan gebied relatief groter is dan die van de Noord Coronie en Noord Saramacca MUMA s. De populaties lijken een gezonde leeftijdsopbouw te hebben. Opvallend is het relatief grote aantal baby kaaimannen ten opzichte van andere leeftijdsklassen in de Noord Saramacca MUMA. Dit komt waarschijnlijk omdat de surveys hier kort na de kleine regentijd zijn uitgevoerd en dit is de periode waarin de kaaimannen zich voortplanten. Onderstaand volgen de meningen van assistenten die tijdens de kaaiman surveys hebben geparticipeerd m.b.t. de populatie grootte van de kaaimannen in de verschillende MUMA s: Bigi Pan: de medewerkers van Natuurbeheer veronderstellen dat het aantal kaaimannen dat geobserveerd is tijdens de survey relatief minder is als gevolg van de volle maan. Kaaimannen zijn dan schuwer. Noord Coronie: het aantal kaaimannen in het noordelijk deel is drastisch afgenomen, onder andere vanwege de activiteiten m.b.t. het aanleggen van de nieuwe dijk in het noordelijk deel van de MUMA. Daarnaast gaf de plaatselijke bevolking aan dat er veel gejaagd wordt op de kaaimannen. Noord Saramacca: Volgens de assistenten zijn er haast geen kaaimannen in het noordelijk deel van de MUMA waar te nemen, maar juist in het zuidelijk deel. 6
7 4 CONCLUSIES De analyse van de foto s wijst uit dat er geen jaguars binnen 30 dagen zijn waargenomen. Er zijn wel twee maal sporen van puma (s) gezien in de Middenstandspolder bij familie Ramnath. De resultaten van de interviews wijzen juist uit dat er relatief vaak jaguars waargenomen zijn in het gebied. Vermeldenswaard is dat in Coronie behalve de jaguars ook vaak puma s waargenomen worden. Een groot deel van de Noord Saramacca MUMA wordt ingenomen door de concessie van Staatsolie, met grote natuurlijke gebieden. De populatie van jaguars in dit gebied kon niet worden nagegaan. Met betrekking tot de resultaten van de kaaiman surveys in de verschillende MUMA s kan het volgende geconcludeerd worden: de populatie grootte in de Bigi Pan MUMA waarschijnlijk groter is dan in de twee andere MUMA s, vanwege het feit dat dit gebied veel water heeft en een goede habitat voor brilkaaimannen in de pannen. Ten aanzien van de populatie grootte in de Noord Saramacca MUMA was een beperkende factor het gebrek aan bereidwilligheid van Staatsolie voor het verlenen van toestemming om in hun concessie gebied, (welke een relatief groot deel van de MUMA beslaat) camera traps te plaatsen, alsook kaaiman surveys te mogen uitvoeren. Ten aanzien van de populatie grootte van de kaaimannen in de Noord Coronie MUMA wordt door de locale bevolking gesuggereerd dat de populatie enorm is gedaald, vanwege de stijgende jacht op deze dieren met als doel het consumeren van de kaaiman. 7
8 5 AANBEVELINGEN Camera traps langer (1 jaar) in het gebied laten. Lokmiddel gebruiken als je slechts voor een maand de camera traps laat staan s Avonds werken de camera s niet bepaald goed, dus misschien geanvanceerde camera s aanschaffen (voor savonds) Kaaiman survey ook heel jaar door in de verschillende seizoenen uitvoeren 8
9 6 DANK Een woord van dank gaat uit naar de verschillende actoren die een enorme bijdrage hebben geleverd bij het uitvoeren van dit onderzoek, namelijk: Onderzoeksteam bestaande uit: o Dr. P.E. Ouboter (senior wetenschapper) o G.U. Satnarain MSc.(adjunct-wetenschapper) o V. Kadosoe BSc. (Technician/interviewer) o M. Hardjoprajitno BSc. (Technician/interviewer) o C. Kasanpawiro BSc. (Technician/interviewer) Natuur Beheer medewerkers in Nickerie: Dhr. Bhulai,, Dhr. Kanhai Veeteelthouders in Nickerie: Dhr. Soeroedjbali, Dhr. Jibodh en Dhr. Ramnat Assistent in Coronie: Dhr. Remie, Veeteelthouders in Coronie: Dhr. Eugene Windzorg, Dhr. Cedric, Dhr. Arnie Riedewald en Dhr. John LVV medewerker in Coronie: Dhr. Dors, Veeteelthouders in Saramacca: Dhr. Sharwan, Dhr. Mohan, Dhr. Andre Alle interviewers uit de districten Nickerie, Coronie en Saramacca 9
10 7. LITERATUUR Ouboter, P.E. & Nanhoe, L.M.R. (1987): Notes on nesting and parental care in Caiman crocodilus crocodilus in Northern Suriname and an analysis of crocodilian nesting habitats. Amphibia- reptilia 8(4): Ouboter, P.E. & Nanhoe, L.M.R. (1988): Habitat Selection and Migration of Caiman crocodilus crocodilus in a swamp and swamp-forest habitat in Northern Suriname. J. Herpetol. 22(3): Ouboter, P.E. & Nanhoe, L.M.R. (1989): Notes of the Dynamics of a population of Caiman crocodilus crocodilus in Northern Suriname and its Implications for management. Biol. Conserv. 48(4): Ouboter, P.E., M. Hardjoprajitno, V. Kadosoe, C. Kasanpawiro, K. Kishma & A. Soetotaroeno (2011): A comparison of large mammal communities between Brownsberg, raleighvallen and Coesewijne, Suriname. Acad J. Suriname 2: Ouboter, P.E. (1989): The distribution and abundance of caimans in Suriname. Abstr. First World Congress of Herpetology, September 1989, canterbury. Ouboter, P.E. (1989): The Impact of an Indian Village on Caimans. (area reports: Suriname). IUCN Crocodile Specialist Group Newsletter 8: 28. Ouboter, P.E. (1990): Crocodilians and pollution. (Area Reports: Suriname). IUCN Crocodile Specialist Group Newsletter 9(3):12. Ouboter, P.E. & Nanhoe, L.M.R. (1991): Notas sobre la anidación y la protección de las crias por los padres en Caiman crocodilus crocodilus en el norte de Surinam y un analisis sobre el habitat de anidacion de los Crocodylia. In: F.W. King (ed.), Crianza de crocodrilos: Información de la Literatura Cientificia. Grupo de Especialistas en Crocodrilos, IUCN, Gland, pp Ouboter, P.E. & Peeters, G.M. (1993). Annual cycle of the spectacled caiman. In: P.E. Ouboter (ed.), The Freshwater Ecosystems of Suriname, pp Kluwer Academic Publisher, Dordrecht. Ouboter, P.E., J.C. Vie, T. Montford, M. Blanc & J.M. Prevoteau (2000). Black Caiman Population in kaw swamps. IUCN Crocdile Specialist Group Newsletter 19(2):
b. de Onderdirecteur Domaniale Zaken; c. het Hooftl van de Dienst Lands Bosbeheer;
2005 No. 16 STAATSBLAD VAN DE REPUBLTEK SURINAME BESCHIKKING van de Minister van Natuurlijke Ilulpbronnen d.d. fs februari 2005 no. 180/0036, houdende vaststelling van richflijnen m.b.t. de uitgifte en
Nadere informatie14-daagse Avontuurlijk Suriname
REIZEN - VOYAGES Tel.32-3-238.11.03 Fax.32-3-238.71.58 Bresstraat, 14 IATA : 08210381 2018 Antwerpen licentie : A 1275 BELGIUM www.coconuttravel.be/suriname/ info@coconuttravel.be www.coconuttravel.be
Nadere informatieAANBEVELINGEN. tot BESCHERMING. van het MANGROVE-GEBIED. langs de kust van. PARAMARIBO en WANICA
AANBEVELINGEN tot BESCHERMING van het MANGROVE-GEBIED langs de kust van PARAMARIBO en WANICA Pieter A. Teunissen Environmental Consultant PARAMARIBO, Januari 2001 PLEIDOOI TOT BESCHERMING VAN HET MANGROVE-GEBIED
Nadere informatieDe Crew Resource Management Studie
1 De Crew Resource Management Studie Resultaten van een interventiestudie om teamwerk in acute setting te verbeteren Sarah De Schepper Leen Roes Expertisecentrum Zorgstroom leven voor de zorg, zorgen voor
Nadere informatieFaculteit der Technologische Wetenschappen Oriëntatie: Milieutechnologie
ANTON DE KOM UNIVERSITEIT VAN SURINAME Faculteit der Technologische Wetenschappen Oriëntatie: Milieutechnologie Het monitoren en evalueren van Suriname Conservation Foundation projecten in het Noordwesten
Nadere informatieSamenwerking en communicatie binnen de anderhalvelijnszorg
Samenwerking en communicatie binnen de anderhalvelijnszorg Een beschrijvend/ evaluatief onderzoek naar de samenwerking en communicatie tussen huisartsen en specialisten binnen de anderhalvelijnszorg ZIO,
Nadere informatieTours. Hier zult u de trips vinden die we regelmatig uitvoeren indien er andere wensen zijn gaarne een offerte op te vragen.
Tours Hier zult u de trips vinden die we regelmatig uitvoeren indien er andere wensen zijn gaarne een offerte op te vragen. Blanche Marie : 3 dagen via nickerie Activiteiten: Orealla(kalkstrand), Apoera,
Nadere informatieHet VCA-Register. Transparantie en Afrekenbaarheid in Duurzaam Landgebruik en Natuurlijk Kapitaal. Werkconferentie Natuurlijk Kapitaal
Het VCA-Register Transparantie en Afrekenbaarheid in Duurzaam Landgebruik en Natuurlijk Kapitaal Werkconferentie Natuurlijk Kapitaal Utrecht, 15 december 2015 Zorgen voor onze planeet Overal staat biodiversiteit
Nadere informatieAanbeveling 5: Investeer in effectieve gebiedsbescherming
Aanbeveling 5: Investeer in effectieve gebiedsbescherming De Taskforce Biodiversiteit & Natuurlijke Hulpbronnen adviseert: Het verleden leert dat gebiedsbescherming een succesvolle strategie kan zijn,
Nadere informatieLaunch 7e Milieustatistieken (MS) Publicatie
Launch 7e Milieustatistieken (MS) Publicatie Name : Mw. Anjali De Abreu-Kisoensingh, BSc. Institute :Algemeen Bureau voor de Statistiek (ABS) Place :Torarica, Banquet hall Date : 21 December 2016 Inhoudsopgave
Nadere informatieMijnbouw bedreigt bijzonder natuurgebied in het Nassaugebergte (dl)
Mijnbouw bedreigt bijzonder natuurgebied in het Nassaugebergte (dl) 20/03/2009 In het Nassaugebergte is door onderzoek van Surinaamse en buitenlandse wetenschappers een bijzondere fauna ontdekt met een
Nadere informatieOnderwijs en Kennisoverdracht
Onderwijs en Kennisoverdracht Ontwikkelingen in de duurzame landbouw in Suriname Prof. Tiny van Boekel, Decaan voor Onderwijs/Vice-rector, Wageningen University & Research Centre, NL Inhoud lezing Ontwikkelingen
Nadere informatieWhat issues should the Province of Limburg address when developing its climate-proof policy?
Figuur 1.1: Waar moet de Provincie Limburg klimaatadaptatiebeleid voor ontwikkelen? inhoudelijk Huidig beleid Gevolgen klimaatverandering Witte vlekken procesmatig Aansluiting ander beleid Rol provincie
Nadere informatieSectoren / paritaire comités Methodologie
Sectoren / paritaire comités Methodologie Wouter Vanderbiesen Mei 2014 Methodologie Steunpunt Werk en Sociale Economie Parkstraat 45 bus 5303-3000 Leuven T:+32 (0)16 32 32 39 steunpuntwse@kuleuven.be www.steunpuntwse.be
Nadere informatieLuchtkwaliteit: een Europees perspectief
Luchtkwaliteit: een Europees perspectief Conferentie Luchtkwaliteit Brussel, 5 december 2014 Dr Hans Bruyninckx Executive Director European Environment Agency EEA rapporten 2014 Luchtverontreiniging een
Nadere informatieOverzicht ontvangen Staatsbladen 2013
Overzicht ontvangen Staatsbladen 2013 2013 no. 03 Toetreding van de Republiek Suriname tot de "International Organization for Migration" ( IOM ) PRESIDENTIEEL BESLUIT van 17 december 2012 PB. no. 60/2012,
Nadere informatieSeminar BSC & IBM Cognos 8 22 September 2009 Yves Baggen- Solution Architect BI Charles van der Ploeg Partner en adviseur van Decido
Seminar BSC & IBM Cognos 8 22 September 2009 Yves Baggen- Solution Architect BI Charles van der Ploeg Partner en adviseur van Decido 2008 IBM Corporation 2 3 Vraag? Hoe goed kent u uw bedrijfsvisie en
Nadere informatieNatuurlijke Klein zeegraspopulaties in de Oosterschelde in 2014
Natuurlijke Klein zeegraspopulaties in de Oosterschelde in 2014 Marieke van Katwijk, Ecoscience Nijmegen Brigitta van Tussenbroek 29 augustus 1 september 2014 Tussen 29 augustus en 1 september 2014 is
Nadere informatieNATIONALE WETGEVING NATUURBEHEER
ANNEX 1 NATIONALE WETGEVING NATUURBEHEER SCHEMATISCH OVERZICHT WETTEN PER DOMEIN Nr. Domein Wet Relatie tot natuurbeheer 1 ALGEMEEN 1.1 De Republiek Suriname is een democratische Staat gebaseerd op de
Nadere informatieMilieu- en klimaatuitdagingen voor de 21ste eeuw: van Europese visie naar lokale betekenis en actie. Hans Bruyninckx, Mortsel, 9 oktober 2105
Milieu- en klimaatuitdagingen voor de 21ste eeuw: van Europese visie naar lokale betekenis en actie Hans Bruyninckx, Mortsel, 9 oktober 2105 Presentation by Dr. Hans Bruyninckx, Executive Director, EEA
Nadere informatieThe downside up? A study of factors associated with a successful course of treatment for adolescents in secure residential care
The downside up? A study of factors associated with a successful course of treatment for adolescents in secure residential care Annemiek T. Harder Studies presented in this thesis and the printing of this
Nadere informatieDLGP-CIVIELTECHNISCHE WERKEN Component 4 Task Manager ing. M.Blenman
DECENTRALISATIE PROGRAMMA 1-2003-2009 Pilot districten: Nickerie, Para, Wanica, Commewijne en Marowijne DECENTRALISATIE PROGRAMMA 2-2009-2014 Paramaribo, Sipaliwini, Coronie, Saramacca en Brokopondo zijn
Nadere informatieGeslacht, Emotionele Ontrouw en Seksdrive. Gender, Emotional Infidelity and Sex Drive
1 Geslacht, Emotionele Ontrouw en Seksdrive Gender, Emotional Infidelity and Sex Drive Femke Boom Open Universiteit Naam student: Femke Boom Studentnummer: 850762029 Cursusnaam: Empirisch afstudeeronderzoek:
Nadere informatieSPEURTOCHT THEMA BUSH. voor groep 8 / brugklas VO
SPEURTOCHT THEMA BUSH voor groep 8 / brugklas VO Deze Bush-speurtocht bevat open en meerkeuze vragen. Bij de meerkeuze vragen is steeds één antwoord goed. Denk er ook aan, dat je de paden niet mag verlaten.
Nadere informatieSTAATSOLIE VAN SUIKERRIET TOT ETHANOL PROJECT MILIEU EN SOCIALE EFFECTEN ANALYSE (MSEA) NON-TECHNISCHE SAMENVATTING
STAATSOLIE VAN SUIKERRIET TOT ETHANOL PROJECT MILIEU EN SOCIALE EFFECTEN ANALYSE (MSEA) NON-TECHNISCHE SAMENVATTING ACHTERGROND De Staatsolie Maatschappij Suriname N.V. (Staatsolie) is van plan een suikerriet
Nadere informatieWorkshop 2 Duurzame landbouw en infrastructuur 5 juni 2015
Workshop 2 Duurzame landbouw en infrastructuur 5 juni 2015 Organisatie : Stichting Duurzame Ontwikkeling Nederland Suriname Inleider : Trusty Green, Loes Trustfull, directeur Trusty Green Begeleider :
Nadere informatieRunning head: OPVOEDSTIJL, EXTERNALISEREND PROLEEMGEDRAG EN ZELFBEELD
1 Opvoedstijl en Externaliserend Probleemgedrag en de Mediërende Rol van het Zelfbeeld bij Dak- en Thuisloze Jongeren in Utrecht Parenting Style and Externalizing Problem Behaviour and the Mediational
Nadere informatieSummery. Effectiviteit van een interventieprogramma op arm-, schouder- en nekklachten bij beeldschermwerkers
ummery amenvatting Effectiviteit van een interventieprogramma op arm-, schouder- en nekklachten bij beeldschermwerkers 207 Algemene introductie Werkgerelateerde arm-, schouder- en nekklachten zijn al eeuwen
Nadere informatie1 ste Suriname Water Resources Information System (SWRIS)-Dialoog. Overzicht van water en klimaat gerelateerde data verzameling
Anton de Kom Universiteit van Suriname 1 ste Suriname Water Resources Information System (SWRIS)-Dialoog Overzicht van water en klimaat gerelateerde data verzameling Dr.S.Naipal 27 augustus 2009 1 Inhoud
Nadere informatie1 ste Suriname Water Resources Information System (SWRIS)-Dialoog
Development of a Suriname Water Resources Information System (SWRIS) (June 16, 2009 - September 15, 2010) 1 ste Suriname Water Resources Information System (SWRIS)-Dialoog Projectcoordinator: Riad Nurmohamed
Nadere informatiePersbericht. Aantal vacatures onveranderd hoog. Centraal Bureau voor de Statistiek
Centraal Bureau voor de Statistiek Persbericht PB01-005 11 januari 2001 9.30 uur Aantal vacatures onveranderd hoog Eind tember stonden er bij particuliere bedrijven 169 duizend vacatures open. Dat is 33
Nadere informatieMonitoring van de Impacts van Goudmijnbouw op Bosbedekking en Waterwegen in Suriname REDD+ FOR THE GUIANA SHIELD
Monitoring van de Impacts van Goudmijnbouw op Bosbedekking en Waterwegen in Suriname REDD+ FOR THE GUIANA SHIELD Priscilla Miranda Paramaribo, 15 juli 2015 Context Huidige situatie Toegepaste methode Resultaten
Nadere informatieTitel project: Unravelling the key controls of bauxite formation in Suriname
I Titel project: Unravelling the key controls of bauxite formation in Suriname Implementatie institu(u)t(en) en/of personen: Anton de Kom Universiteit en PhD student mevr Dewany Ritfeld Monsels. Budget:
Nadere informatieRingslangen in Oostvaardersveld 2016
Ringslangen in Oostvaardersveld 216 Jeroen Reinhold Rapport LBF-216-15 Inleiding. Het Oostvaardersveld was het eerste gebied in Oostelijk en Zuidelijk Flevoland waar reproductie van de ringslang vastgesteld
Nadere informatieFarmacokinetiek in klinisch onderzoek. Dr. Floor van Rosse Apotheek Erasmus MC
Farmacokinetiek in klinisch onderzoek Dr. Floor van Rosse Apotheek Erasmus MC Even voorstellen BSc Biomedische wetenschappen (UU) MSc Epidemiologie (UU) O.a. klinische epidemiologie en farmaco-epidemiologie
Nadere informatieNatuurlandschappen VAK : AARDRIJKSKUNDE DATUM: MAANDAG 19 JULI 2010 TIJD : 10.45 11.30 UUR. Bekijk deze kaart.
VAK : AARDRIJKSKUNDE DATUM: MAANDAG 19 JULI 2010 TIJD : 10.45 11.30 UUR Natuurlandschappen 3 1 Bekijk deze kaart. In ons land komen zoet- en brakwaterzwampen voor. De brakwaterzwampen liggen in... A de
Nadere informatieVlaamse Arbeidsrekening. Raming van het aantal jobs & vestigingen met personeel
Vlaamse Arbeidsrekening. Raming van het aantal jobs & vestigingen met personeel Update 2012 Wouter Vanderbiesen Maart 2014 Methodologie Steunpunt Werk en Sociale Economie Parkstraat 45 bus 5303-3000 Leuven
Nadere informatieSurveillance Muntjak Goirle
Surveillance Muntjak Goirle Onderzoek naar het voorkomen van de muntjak (Muntiacus reevesi) in Park Boschkens in Goirle R.M. Koelman Januari 2014 Rapport van de Zoogdiervereniging In opdracht van de Nederlandse
Nadere informatiePrimaire Productie in de Waddenzee
Workshop Onderzoek Mosselkweek Natuurbeheer 19 februari 2009 Primaire Productie in de Waddenzee ZKO-Draagkracht IN PLACE onderzoeksproject Katja Philippart Koninklijk Nederlands Instituut voor Zeeonderzoek
Nadere informatieAfstanden in Sociale Netwerken. Frank Takes Open Dag Informatica 30 november 2012
Afstanden in Sociale Netwerken Frank Takes (ftakes@liacs.nl) Open Dag Informatica 30 november 2012 Wie ben ik? Frank Takes VWO, profiel N&T (2004) Bachelor Informatica (BSc, 2008) Minor Bedrijfswetenschappen
Nadere informatieHet mossel mysterie: identiteit, vorm en vestiging
Het mossel mysterie: identiteit, vorm en vestiging Prof. Dr. Edmund Gittenberger & Dr. Arjan Gittenberger GiMaRIS Naturalis Biodiversity Center, Leiden Instituut Biologie, Universiteit Leiden Paard en
Nadere informatieHoe kan wetenschappelijk onderzoek versneld worden met de diagnosethesaurus? Jan Verschuuren. Symposium DHD 24 september 2015
Hoe kan wetenschappelijk onderzoek versneld worden met de diagnosethesaurus? Jan Verschuuren Symposium DHD 24 september 2015 Spierziekten ALS Polyneuropathie Myasthenia Myopathie Spierziekten ALS Polyneuropathie
Nadere informatieKasikasima (MTS) Anaula Nature Resort (ANA)
Jenny Tours www.suriname tour.com call : +597 8858495 (24/7) info@suriname tour.com waterkant 5c in het gebouw van BROKI open van ma tm vrij 9.00 uur 17.00 uur van Roseveltkade 20 in het gebouw van ZIN
Nadere informatieHoofdstuk 2 Hoofdstuk 3 hoofdstuk 4.
Samenvatting In 2012 zijn door het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport buurtsportcoaches (BSC es) geïntroduceerd. Deze BSC es hebben als doel mensen te stimuleren meer te gaan bewegen. Deze
Nadere informatieGeboorteplaats en etnische samenstelling van Surinamers in Nederland
Chan Choenni 1) en Carel Harmsen Anders dan het geval is voor de bevolking in Suriname zelf, is er geen gedetailleerde informatie beschikbaar over de etnische samenstelling van de Surinaamse bevolking
Nadere informatieMonitoren van klein zeegras, Oosterschelde, augustus 2008
Monitoren van klein zeegras, Oosterschelde, 26-28 augustus 2008 - Wim Giesen, 30 augustus 2008 25-28 augustus 2008 is een bezoek gebracht aan de mitigatielocaties op Tholen (Dortsman Noord en Krabbenkreek
Nadere informatieKnelpunten in Zelfstandig Leren: Zelfregulerend leren, Stress en Uitstelgedrag bij HRM- Studenten van Avans Hogeschool s-hertogenbosch
Knelpunten in Zelfstandig Leren: Zelfregulerend leren, Stress en Uitstelgedrag bij HRM- Studenten van Avans Hogeschool s-hertogenbosch Bottlenecks in Independent Learning: Self-Regulated Learning, Stress
Nadere informatieHebben stadsvogels nog een kans? 1. Probleemstelling 2. Huismus en Koolmees als stedelijke bio indicatoren
Hebben stadsvogels nog een kans? 1. Probleemstelling 2. Huismus en Koolmees als stedelijke bio indicatoren Probleemstelling Verstedelijking neemt toe: tegen 2060 wordt verwacht dat 66% van de wereldpopulatie
Nadere informatieQuickscan natuuronderzoek bouwblok Kolenbranderweg Haaksbergen
Quickscan natuuronderzoek bouwblok Kolenbranderweg Haaksbergen Een inventarisatie van beschermde flora en fauna Haaksbergen 21 Mei 2014 Rapportnummer 031 Projectnummer 012 opdrachtgever Fam. Ten Dam Kolenbranderweg
Nadere informatieCOMPANY PROFILE HEALTH TECH N.V. HET BEDRIJF : MISSIE:
COMPANY PROFILE HEALTH TECH N.V. HET BEDRIJF : MISSIE: Wij zetten ons in voor het bevorderen van de gezondheidszorg, middels het distribueren van kwalitatief hoogwaardige farmaceutische en gezondheidsproducten,
Nadere informatieEFFECTEN VAN DE WEEKEND- SCHOOL VAN STICHTING WITTE TULP. - eindrapport - dr. Marga de Weerd. Amsterdam, november 2009
EFFECTEN VAN DE WEEKEND- SCHOOL VAN STICHTING WITTE TULP - eindrapport - dr. Marga de Weerd Amsterdam, november 2009 Regioplan Beleidsonderzoek Nieuwezijds Voorburgwal 35 1012 RD Amsterdam Tel.: +31 (0)20-5315315
Nadere informatieFidelity of a Strengths-based method for Homeless Youth
Fidelity of a Strengths-based method for Homeless Youth Manon krabbenborg, Sandra Boersma, Marielle Beijersbergen & Judith Wolf s.boersma@elg.umcn.nl Homeless youth in the Netherlands Latest estimate:
Nadere informatieResultaten interviews met patiënten Vervolgens wordt een korte samenvatting gegeven van de belangrijkste resultaten uit de gelabelde interviews.
Onderzoek nazorg afdeling gynaecologie UMCG (samenvatting) Jacelyn de Boer, Anniek Dik & Karin Knol Studenten HBO-Verpleegkunde aan de Hanze Hogeschool Groningen Jaar 2011/2012 Resultaten Literatuuronderzoek
Nadere informatieAMFIBIEËN EN REPTIELEN IN HET PLANGEBIED EN OMGEVING VAN DE UITBREIDINGSLOCATIE RENDAC TE SON
AMFIBIEËN EN REPTIELEN IN HET PLANGEBIED EN OMGEVING VAN DE UITBREIDINGSLOCATIE RENDAC TE SON AMFIBIEËN EN REPTIELEN IN HET PLANGEBIED EN OMGEVING VAN DE UITBREIDINGSLOCATIE RENDAC TE SON juni 2007 In
Nadere informatieLand use planning en GIS
Land use planning en GIS Een stedelijke cases ter illustratie van het belang van ruimtelijke data Sigrid Heirman Plangebied Fysiek -ruimtelijke condities in het plangebied en omgeving Regels, wetten en
Nadere informatieRENOVATIE KAMP NATUURBEHEER S LANDS BOSBEHEER TEN BEHOEVE VAN BESTRIJDING VAN DE ILLEGALE JACHT OP BESCHERMDE KUSTVOGELS IN BIGI PAN, SURINAME
RENOVATIE KAMP NATUURBEHEER S LANDS BOSBEHEER TEN BEHOEVE VAN BESTRIJDING VAN DE ILLEGALE JACHT OP BESCHERMDE KUSTVOGELS IN BIGI PAN, SURINAME RAPPORTAGE AAN VAN DER VALK AVIFAUNA EN DE STICHTING VOGELPARK
Nadere informatieSafety Values in de context van Business Strategy.
Safety Values in de context van Business Strategy. Annick Starren en Gerard Zwetsloot (TNO) Papendal, 31 maart 2015. NVVK sessie Horen, Zien en Zwijgen. Safety Values in de context van Business strategy.
Nadere informatie(Big) Data in het sociaal domein
(Big) Data in het sociaal domein Congres Sociaal: sturen op gemeentelijke ambities 03-11-2016 Even voorstellen Laudy Konings Lkonings@deloitte.nl 06 1100 3917 Romain Dohmen rdohmen@deloitte.nl 06 2078
Nadere informatie15 mei Inspire richtlijn van kracht
Er is er één jarig! 15 mei 2007 Inspire richtlijn van kracht Wat regelt INSPIRE INSPIRE mijlpalen 15/5/2009 INSPIRE wet 3/12/2010 Metadata van annex I en II 9/11/2011 Discovery en view services voor annex
Nadere informatieMonitoren van klein zeegras, Oosterschelde, oktober 2013
Monitoren van klein zeegras, Oosterschelde, 21-25 oktober 2013 - Wim Giesen 1, Paul Giesen 2 & Kris Giesen 3, 29 oktober 2013 In de vierde week van oktober 2013 zijn korte monitoringsbezoeken uitgevoerd
Nadere informatieExecutief Functioneren en Agressie. bij Forensisch Psychiatrische Patiënten in PPC Den Haag. Executive Functioning and Aggression
Executief Functioneren en Agressie bij Forensisch Psychiatrische Patiënten in PPC Den Haag Executive Functioning and Aggression in a Forensic Psychiatric Population in PPC The Hague Sara Helmink 1 e begeleider:
Nadere informatieWisenten in het Kraansvlak ecologisch onderzoek door de jaren
Wisenten in het Kraansvlak ecologisch onderzoek door de jaren Yvonne Kemp ARK Natuurontwikkeling & PWN 6 november 2015 Overveen Van oudsherre ook voorkomend in West Europa Wisent op Rode Lijst IUCN ( vulnerable
Nadere informatieMINISTERIE VAN FINANCIËN MINISTRY OF FINANCE
Table 19. Suriname: Staatsfinancien (Miljoenen SRD) Jan febr mrt april mei juni juli aug sept okt nov dec Totaal Ontvangsten 317.9 201.1 269.4 198.1 309.4 300.1 272.4 306.4 259.7 355.9 260.7 347.5 3,398.7
Nadere informatieToepassing klimatologische data binnen de water sector National consultation on Climate Services September 8 th 2015
Toepassing klimatologische data binnen de water sector National consultation on Climate Services September 8 th 2015 M.A.Amatali, M.Sc. (Hydrology) Hoofd Waterloopkundige Dienst Belang van deze presentatie
Nadere informatieBusiness as an engine for change.
Business as an engine for change. In the end, the success of our efforts will be measured against how we answered what we have found to be the fundamental question: how do we love all the children, of
Nadere informatieQuickscan natuuronderzoek en aanvullende rapportage verbouwing monumentaalpand Lammerinkweg 102 Enschede
Quickscan natuuronderzoek en aanvullende rapportage verbouwing monumentaalpand Lammerinkweg 102 Enschede Een inventarisatie van beschermde flora en fauna Enschede 2 December 2010 Rapportnummer 0123 Projectnummer
Nadere informatieWereldgemeenten: daar draait het om! Ambtenarenbijeenkomst over internationale aspecten van gemeentelijk beleid. 5 november 2015
Wereldgemeenten: daar draait het om! Ambtenarenbijeenkomst over internationale aspecten van gemeentelijk beleid 5 november 2015 Ontwikkelingen in internationaal beleid en blik op de toekomst voor gemeenten
Nadere informatieEindrapport. Rugstreeppad en kleine modderkruiper ter plaatse van en direct rond de Hoefweg noord en zuid te Lansingerland
Eindrapport Rugstreeppad en kleine modderkruiper ter plaatse van en direct rond de Hoefweg noord en zuid te Lansingerland Eindrapport Rugstreeppad en kleine modderkruiper ter plaatse van en direct rond
Nadere informatieInvasieve beademing bij longfibrose. Liselotte Boerman, ANIOS
Invasieve beademing bij longfibrose Liselotte Boerman, ANIOS Casus Man, 82 jaar, Opname ivm respiratoire insufficiëntie, DD: 1. Acute exacerbatie Idiopathische Pulmonale Fibrose (IPF) 2. overvulling cardiaal
Nadere informatieinfprg03dt practicumopdracht 4
infprg03dt practicumopdracht 4 W. Oele 31 augustus 2008 1 Evolutie Het volgende citaat komt letterlijk van Wikipedia: Met evolutietheorie (soms ook wel evolutieleer genoemd) wordt de wetenschappelijke
Nadere informatieOnderzoek naar luchtwegklachten bij omwonenden van veehouderijen
Onderzoek naar luchtwegklachten bij omwonenden van veehouderijen Floor Borlée, Joris IJzermans, Christel van Dijk, Dick Heederik, Lidwien Smit Institute for Risk Assessment Sciences (IRAS), Universiteit
Nadere informatieDocentenhandleiding Vogelen met DNA
Docentenhandleiding Vogelen met DNA Doelgroep: 4-5 Havo, 4-6 VWO Leerstofgebied: biologie, erfelijkheid, evolutie Werkvorm: digitaal, alleen of groepswerk (max. 3 leerlingen per groep) Duur: 1 á 2 lesuren
Nadere informatieOnderzoek naar voorschrijven door Verpleegkundig Specialisten. Anneke Francke, mede namens Marieke Kroezen (NIVEL) 19 juni 2014
Onderzoek naar voorschrijven door Verpleegkundig Specialisten Anneke Francke, mede namens Marieke Kroezen (NIVEL) 19 juni 2014 In de praktijk horen we niet alleen dat de kwaliteit van het voorschrijven
Nadere informatieFocus wie ooit gediagnosticeerd moet nog behandeld worden. Prof. dr. Jan Hendrik Richardus Dr. Robine Hofman Abby Falla, MSc
Focus 2016-2017 wie ooit gediagnosticeerd moet nog behandeld worden Prof. dr. Jan Hendrik Richardus Dr. Robine Hofman Abby Falla, MSc Afdeling Maatschappelijke Gezondheidszorg Erasmus MC, Rotterdam Nationale
Nadere informatieGroene glazenmaker in de provincie Groningen
Groene glazenmaker in de provincie Groningen Groene glazenmaker in de provincie Groningen Groene glazenmaker in de provincie Groningen Tekst: Albert Vliegenthart Met medewerking van: Herman de Heer, Henk
Nadere informatieVerbanden tussen Coping-Strategieën en. Psychologische en Somatische Klachten. binnen de Algemene Bevolking
2015 Verbanden tussen Coping-Strategieën en Psychologische en Somatische Klachten binnen de Algemene Bevolking Master Scriptie Klinische Psychologie Rachel Perez y Menendez Verbanden tussen Coping-Strategieën
Nadere informatieFACTSHEET. Hoe denken Nederlanders over natuur van het boerenland, in de stad en natuurgebieden?
Onderzoeksresultaten Motivaction: FACTSHEET Hoe denken Nederlanders over natuur van het boerenland, in de stad en natuurgebieden? september 2015 Onderzoeksinstituut Motivaction heeft in opdracht van Vogelbescherming
Nadere informatieNIMOS en Milieustatistieken. Ir. D.Busropan NIMOS
NIMOS en Milieustatistieken Ir. D.Busropan NIMOS Introductie NIMOS Milieubeleid Milieubeleid Internationaal Milieubeleid Nationaal NIMOS en het Milieubeleid Milieustatistieken NIMOS Inhoud Office of Environmental
Nadere informatieSamenvatting (summary in Dutch)
Samenvatting (summary in Dutch) 149 Samenvatting (summary in Dutch) Één van de meest voorkomende en slopende ziektes is depressie. De impact op het dagelijks functioneren en op de samenleving is enorm,
Nadere informatieOverzicht van de presentatie
ALGEMEEN BUREAU VOOR DE STATISTIEK - SURINAME Definitieve Resultaten Achtste Algemene Volkstelling (Vol. II) IWAN A. SNO, Directeur ABS 11-12-13 (11 December 2013) Royal Ballroom Torarica Overzicht van
Nadere informatieGeslacht sexe Frequency mannelijk vrouwelijk
3.2 Gaakpppd en socio-economische kenmerken Tabel 13: Gaakpppd volgens geslacht Geslacht sexe mannelijk 49.29611 vrouwelijk 34.28252 Opvallend is het grote verschil in de gemiddelde afgelegde afstand dag
Nadere informatieProcesevaluatie van het Navigator project Jager, John Mike
Procesevaluatie van het Navigator project Jager, John Mike IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check the document version
Nadere informatieGoedemorgen. - Vertegenwoordigers van: De Vice President. De Ambassades van India en Nederland. mijn collega Ministers. - Het DNA lid, dhr.
Round Table Productiviteit en Economische Groei: De Suriname Casus Ball Room Hotel Torarica, 30 augustus 2017, 09.00-14.00 uur, inloop 08.30 uur. - Vertegenwoordigers van: De Vice President De Ambassades
Nadere informatieSTAMBOEK GEOCHELONE DENTICULATA (woudschildpad) Rapport European Studbook Foundation (E.S.F.) R. Govers, stamboek houder
STAMBOEK GEOCHELONE DENTICULATA (woudschildpad) Rapport 2003 European Studbook Foundation (E.S.F.) R. Govers, stamboek houder Inhoud: 1. Inleiding 2. Het doel en het waarom van het G. denticulata stamboek
Nadere informatieVerslag Boominspectie Onderdoorgang Om den Noort, Wolvega
Verslag Boominspectie Onderdoorgang Om den Noort, Wolvega Colofon Titel Subtitel : Verslag Boominspectie : Onderdoorgang Om den Noort, Wolvega Projectnummer : 1.115 Datum : 6 februari 01 Veldonderzoek
Nadere informatieKlimaatsverandering en de mariene omgeving, ver van ons bed?
Klimaatsverandering en de mariene omgeving, ver van ons bed? JOHAN ROBBENS Studiedag Landbouw en Klimaat 17 april 2018, Melle Impact van klimaatsverandering op de zee Verzuring van oceanen Verhoging Temperatuur
Nadere informatieBILAN. RAPPORT 2006 Nijmegen - (GLD) - Nijmegen, Winckelsteegh DEFINITIEF CONCEPT. Veldonderzoek naar rode eekhoorn
BILAN RAPPORT 2006 Nijmegen - (GLD) - Nijmegen, Winckelsteegh Veldonderzoek naar rode eekhoorn DEFINITIEF CONCEPT in opdracht van Pluryn Werkenrode Groep Rapport-ID Titel Nijmegen (GLD) - Nijmegen, Winckelsteegh
Nadere informatieBescherming van ecosystemen en duurzame ontwikkeling in Zuid Suriname een analyse van de wettelijke opties
Titel rapport Naam hoofdstuk Bescherming van ecosystemen en duurzame ontwikkeling in Zuid Suriname een analyse van de wettelijke opties [Type text] [Type text] South Suriname Conservation Corridor Bescherming
Nadere informatiebiologie havo 2015-II
Tasmaanse duivel De Tasmaanse duivel (afbeelding 1) is met zijn lengte van 60 cm het grootste vleesetende buideldier. Het zijn agressieve dieren die tijdens het gezamenlijk verorberen van een prooi of
Nadere informatieMethodiek Junior Praktijk Opleider
Methodiek Junior Praktijk Opleider ONDERZOEK TEN BEHOEVE VAN HET VERSTERKEN VAN DE DOELMATIGHEID Maaike van Rooijen Suzan de Winter-Koçak Eva Klooster Harrie Jonkman Methodiek Junior Praktijk Opleider
Nadere informatieKnotwilgen langs de Gaverbeek (Meimeersen, Zulte)
Knotwilgen langs de Gaverbeek (Meimeersen, Zulte) Yves Adams Duurzaam gebruik Deel V Myriam Dumortier 1 01 Duurzaam gebruik in de natuurrapportering Reservaten zijn essentieel voor het natuurbehoud, maar
Nadere informatieAU vo. oor de. e STA
AL LGEME EEN BUREA B AU vo oor de e STA ATISTIIEK Huish houde ens in n Su urinam me 201 14 2016 2 Hou useho olds in n S Surina ame 20 014-2016 2 Para amaribo & Wanic W ca Suriiname in Cijfers no 332/2
Nadere informatieWorkshop over ecologische verbindingszones in het. Guyanaschild met als doel de steunacties voor de verwezenlijking van de Aichi
Workshop over ecologische verbindingszones in het Guyanaschild met als doel de steunacties voor de verwezenlijking van de Aichi Biodiversiteitsdoelstellingen te stroomlijnen ONTWERP ACTIEPLAN Voorwoord:
Nadere informatieDe functie van het Balgzand als hoogwatervluchtplaats voor wadvogels II. aantallen vogels en hun verspreiding tijdens hoogwater
De functie van het Balgzand als hoogwatervluchtplaats voor wadvogels II. aantallen vogels en hun verspreiding tijdens hoogwater Rapportage van onderzoek In opdracht van Rijkswaterstaat Directie Noord-Holland
Nadere informatieWater crisis - kunnen ingenieurs nog iets bijbrengen?
Water crisis - kunnen ingenieurs nog iets bijbrengen? James.Leten@siwi.org Wereldwijds Opportuniteiten Regionaal - Stroomgebied Lokaal: checklist 2000 2015 millennium ontwikkelingsdoelstellingen 2000 2015
Nadere informatieCongres Landbouw, Voeding en Gezondheid Suriname Hendrik Comvalius Coördinator stichting d ONS 10 juni 2016 http://www.stdons.nl Stichting duurzame Ontwikkeling Nederland Suriname Bevordering duurzame
Nadere informatieDe Invloed van Dagelijkse Stress op Burn-Out Klachten, Gemodereerd door Mentale. Veerkracht en Demografische Variabelen
Running head: INVLOED VAN DAGELIJKSE STRESS OP BURN-OUT KLACHTEN De Invloed van Dagelijkse Stress op Burn-Out Klachten, Gemodereerd door Mentale Veerkracht en Demografische Variabelen The Influence of
Nadere informatieALAMA-nightlife: A Longitudinal And Momentary Analysis in the European nightclub scene
ALAMA-nightlife: A Longitudinal And Momentary Analysis in the European nightclub scene UNDERSTANDING THE DYNAMICS AND CONSEQUENCES OF YOUNG ADULT SUBSTANCE USE PATHWAYS ZonMW Den Haag, 14-09-2018 Margriet
Nadere informatieMw. Anjali De Abreu-Kisoensingh, BSc. Algemeen Bureau voor de Statistiek (ABS) 4 december 2014, Ballroom Torarica
Mw. Anjali De Abreu-Kisoensingh, BSc. Algemeen Bureau voor de Statistiek (ABS) 4 december 2014, Ballroom Torarica Het voorzien in milieu data over verschillende onderwerpsgebieden en afkomstig van verschillende
Nadere informatieMonitoren van klein zeegras, Oosterschelde, september 2008
Monitoren van klein zeegras, Oosterschelde, 25-26 september 2008 - Wim Giesen, 2 oktober 2008 25-26 september is een bezoek gebracht aan de mitigatielocaties op Tholen (Dortsman Noord en Krabbenkreek Zuid),
Nadere informatie