Woord vooraf. derd. Een bedrijfsperiode. dankzij onze klanten die ons hun vertrouwen hebben gegeven, die in een

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Woord vooraf. derd. Een bedrijfsperiode. dankzij onze klanten die ons hun vertrouwen hebben gegeven, die in een"

Transcriptie

1 H M, H Woord vooraf D - M 2011 Een prach g voorjaar hebben we tot nu toe gehad. Veel zon en een vroeg ontluikende natuur. Een veelbelovende lente die ons laat hopen op een mooie zomer! Dat gevoel hebben wij ook bij Passwerk over ons bedrijf. We zi en nog volop in onze bedrijfslente, maar kijken toch ook al vol verwach ngen uit naar wat het volgende bedrijfsseizoen ons zal brengen. We hebben ook het gevoel dat we op een kantelmoment zi en, een periode waarin vragen over de toekomst spontaan opborrelen of zich aandienen. Een bedrijfsperiode met alweer veel uitdagingen en toekomstperspec ef. Een opwindende jd waarin keuzes gemaakt zullen worden in func e van het op maal bereiken van de doelstellingen. Intussen hee Ordina Belgium beslist om zich terug te trekken als distributeur van onze diensten. Zij blijven echter wel aandeelhouder van ons bedrijf. Momenteel zal de distribu e verder blijven gebeuren door M2Q, maar nu ook rechtstreeks door Passwerk zelf. Mogelijks zullen er in de toekomst nog bijkomende distributeurs worden bena- derd. Wij zijn ook in een fase aanbeland waarin we behoe e hebben aan nieuwe ondersteunende tools, zoals bijvoorbeeld een professionele website en een ERP/ CRM-pakket zodat we onder meer onze commerciële aanpak verder kunnen professionaliseren. Inmiddels hebben we voor de komende periode een commercieel plan opgesteld en voor advies voorgelegd aan ons adviescomité. Tijdens de volgende raad van bestuur, in juni, worden hierover beslissingen genomen. dankzij onze klanten die ons hun vertrouwen hebben gegeven, die in een partnership met ons samenwerken, die ons feedback en sugges es geven, die ervoor zorgen dat we kunnen groeien en onze doelstellingen kunnen halen. Heel hartelijk dank daarvoor! Zij mogen op ons blijven rekenen, ook in de toekomst blijven wij garant staan voor de kwaliteit van onze dienstverlening. I : G I 2 B Eveneens in juni zal onze tweede algemene vergadering plaatsvinden, onder meer om een beslissing te nemen over de winstbestemming van Verschillende interessante projecten dienaangaande liggen op tafel. S P C - D I T J T F C P 15 Z : A O - A (OCA) 16 A 22 Zoals u ziet, zijn we een bedrijf in volle dynamiek en dit allemaal IT, E : P C 23 25

2 PC<;=C 2 PC>>ECG Getuigenis I2neris

3 P 3 Wim (boven) en Frederik (links). De medewerkers die vanuit I neris vooral samenwerken met onze Passwerkers en hen begeleiden

4 P 4 ITINERIS in cijfers Opgericht in Juni 2002 Medewerkers vol jdse medewerkers Omzet 14 Miljoen (2009) Technologie Microso Dynamics AX CRM/ ICM/ Billing/... Integra e met andere MS applica es: MS SQL/BizTalk Server MS Sharepoint MS Office Silverlight voor Web toepassingen IT -ac viteiten Integrated solu ons Business consul ng System implementa on Managed services Business Intelligence Ac eve markten België Nederland Interna onaal: Via lokale ITINERIS partners Klantenportefeuille Energie Distribu e Water Essent, EDF, Lampiris, Delta (NL), DNWB, Intergas,... AWW, VMW,...

5 P 5 Begeleiding van uw medewerkers met een Au smespectrumstoornis het aanvragen van een erkenning arbeidshandicap om een beroep te kunnen doen op de Vlaamse Ondersteuningspremie, coachen op de werkvloer van werknemer en collega s of informa e verstrekken over een specifieke doelgroep (au smespectrumstoornis, nietaangeboren hersenletsel ). Wat doen ze? Soms wordt ons gevraagd medewerkers met ASS die bij een werkgever in dienst zijn te begeleiden. Medewerkers waarvan men vaak zeer tevreden is, maar die op een bepaald moment toch wat begeleiding nodig hebben. Passwerk hee echter niet voldoende jobcoaches in dienst om dit professioneel aan te pakken. Natuurlijk zijn wij bereid om in noodgevallen ondersteuning te bieden, maar structureel kunnen wij niet op deze vraag ingaan. Gelukkig is er voor zulke situa es het programma Rematch. Wie zijn zij? Rematch is een specifiek project binnen de werking van de Gespecialiseerde Opleidings-, Begeleidings- en Bemiddelingsdienst De Ploeg vzw. Vanuit de nood en de behoe en van werkgevers om voor hun werknemers gespecialiseerde ondersteuning te krijgen, hebben we een aanbod gecreëerd. De vragen van bedrijven kunnen divers zijn, zoals het in kaart brengen van func oneren van een werknemer met een func ebeperking, Rematch biedt de professionele oplossing voor het op maliseren van het arbeidsrendement van de werknemer met een func ebeperking. Hierdoor s muleren we het maatschappelijk verantwoord ondernemen en de diversiteit in een gezond HRbeleid. Hun exper se? Vanuit onze exper se met verschillende doelgroepen (ASS, NAH, reuma, rugproblema ek ) realise-

6 P 6 ren we de juiste match van het cliënt- en jobprofiel door middel van gespecialiseerde jobcoaching. Samen met de werkgever gaan we na welke redelijke aanpassingen op maat nodig zijn om een tewerkstelling te behouden. Voorbeeldcase Fase 1 Vanuit een verkennend gesprek met werkgever, collega s en werknemer wordt de vraagstelling in kaart gebracht. De werkgever vraagt ondersteuning bij de reintegra e van een werknemer met ASS die na een langdurige afwezigheid terug komt werken. Aangezien zijn afwezigheid het gevolg is van een reorganisa e binnen het bedrijf en het niet meer aankunnen van het takenpakket, is er behoe e aan ondersteuning bij het samenstellen van een aangepast takenpakket. Aangezien niet alle collega s op de hoogte zijn van zijn au smespectrumstoornis, is de vraag gesteld algemene toelich ng te geven. Fase 2 Vooraleer de werknemer terug start, is algemene toelich ng gegeven over au smespectrumstoornis en is een informa eve bundel opgemaakt waarin ps en aanpak worden meegegeven. Anderzijds is in overleg met de collega s een eerste aangepast takenpakket opgemaakt. Fase 3 Om de re-integra e in goede banen te leiden is vanaf de eerste dag op de werkvloer intensieve coaching opgestart. Om het aangepaste takenpakket uit te breiden naar een volwaardig takenpakket is er met collega s meermaals overleg geweest om taken aan te reiken. Op regelma- ge jds ppen is er met de verschillende par jen overleg geweest om de evolu e in kaart te brengen. Dit was vooral belangrijk om het traject van de re-integra e van de werknemer verder bij te sturen in het vlak van aanreiken van ps en aanpak, maar ook om ondersteuning te bieden bij het werken aan de aandachtspunten. Algemeen Alle uitgevoerde fases werden besproken met werkgever (HR, leidinggevende, mentor) en werknemer. De externe jobcoach hee in de verschillende fases tegelijker jd een bemiddelende rol om behoud van tewerkstelling te verzekeren. Contact Bent u als werkgever op zoek naar de nodige ondersteuning voor uw werknemer met een func ebeperking, neem dan voor een vrijblijvend verkennend gesprek contact op met Annick Mortelmans, jobcoach project Rematch. Na dit gesprek wordt de vraag omgezet in een voorstel met de daarbij horende kostprijs. Annick Mortelmans Jobcoach project Rematch GOB De Ploeg Verhoevenlei BRASSCHAAT Tel 03/ annick.mortelmans@deploeg.be

7 P 7 Specialist People Conference in Denemarken Thorkil Sonne, oprichter van Specialisterne en Specialist People Founda on Begin mei werd in het Nokia Center in Kopenhagen de eerste Specialist People Conference gehouden. Een mooie gelegenheid om voeling te krijgen met de status van Specialisterne, het bedrijf waarvan Thorkil Sonne oprichter is. Eveneens een kans om mensen te ontmoeten die onder de koepel van Specialist People Founda- on (SPF) al een bedrijf hebben opgericht met mensen met ASS (in bv. Schotland en IJsland), die deze mogelijkheid nog aan het bestuderen zijn of mensen die zelf ona ankelijk van SPF zoals Passwerk des jds tot stand is gekomen een soortgelijk bedrijf willen oprichten. Een zeven gtal deelnemers uit 25 verschillende landen nam deel aan deze conferen e. Ikzelf was, net zoals twee andere geïnteresseerde Belgen, op de afspraak. Zelf heb ik slechts aan de eerste dag van de tweedaagse conferen e deelgenomen, omdat de tweede dag vooral gericht was op hoe een bedrijf, onder de koepel van SPF, lokaal kon worden opgezet. De opening van de conferen e gebeurde natuurlijk door Thorkil Sonne zelf, de vader van de idee om mensen met ASS waarvoor enige ondersteuning wenselijk is in te ze en in het normale econo-

8 P 8 mische circuit. Het is al jd fijn Thorkil terug te zien en hem met veel passie te horen praten, ook al is het ini ële verhaal al langer bij een groter publiek bekend. Vervolgens kwam Henrik Thomson, de huidige CEO van Specialisterne Denemarken aan het woord. Hij gaf een overzicht van de verschillende diensten die Specialisterne aanbiedt (zie kader), gaf toelich ng bij hun bedrijfsmodel en gaf een profielschets van medewerkers en studenten. Tot slot werden de resultaten van 2010 en de vooruitzichten voor 2011 gepresenteerd (zie kader). De daarop volgende netwerkpauze gaf me de gelegenheid kennis te maken met vele nieuwe gezichten, zowel binnen Specialisterne als daarbuiten en te achterhalen wat hen naar deze conferen e bracht want er waren zowel mogelijke opstarters, ASSprofessionals, consultants van Specialisterne, ouders met kinderen met ASS etc. aanwezig. Zo had ik onder meer contact met Brian uit Singapore die mogelijk interesse had om, al Services of Specialisterne dan niet samen met SPF, een bedrijf op te richten. Ook met Jana, een journaliste uit 1) Consultancy: so ware management, tes ng, registra on and data logis cs (33 consultants) 2) Assessement and training of professional skills (14 tot 20 persons with ASD) 3) 3 years educa on for people between 16 and 25 ( 26 young people) Resultaten en verwach ngen Specialisterne 2010 Omzet van 2,1 miljoen Euro EBITDA van Euro 2011 (verwacht) Omzet van 3 miljoen Euro EBITDA van Euro Tsjechië, en het was natuurlijk ook een pre g weerzien met Ester uit Israël die intussen al meer dan twee jaar ac ef is met het door haar opgerichte AQA. Iedereen was enthousiast over en geïnteresseerd in elkaars ervaringen. Een grote verbondenheid was voelbaar. Na de pauze kwam Steen Thygesen, CEO van SPF, uitleggen op welke manier zij via SPF de doelstelling mee tot stand willen brengen van een job- De conferen e vond plaats in de gebouwen van Nokia te Kopenhagen

9 P 9 Aan de conferen e namen een 70-tal deelnemers uit 25 landen deel crea e voor 1 miljoen mensen met ASS. Ze willen dit vooral bereiken via hun franchisingmodel en door anderen te inspireren. Na de uiteenze ng van Steen kwam Gerry Higgins zijn ervaringen vertellen rond de opstart van Specialisterne in Glasgow in augustus Momenteel hebben zij en test engineers in dienst, maar extra commerciële inspanningen zullen ervoor moeten zorgen dat er bijkomende opdrachten gevonden worden. Tevens hebben zij recentelijk vernomen dat er door de invoering van een nieuwe reglementering een inkomstenstroom van pound, waarop zij in hun planning hadden gerekend, zullen moeten missen. De eerst vola liteit is er bij Specialisterne in Schotland zeker nog niet uit. Vervolgens kwamen vertegenwoordigers van Ashoka, Lions Club en de voorzi er van WAO (World Au sm Organisa on) hun organisa e en werking voorstellen en gaven zij aan welke netwerkrol zij eventueel zouden kunnen spelen in de verdere interna onale uitbouw van SPF. Tot slot waren er klantengetuigenissen van onder meer Nokia, TDC, Deloi e en IHFood. Uit die getuigenissen bleek dat de ervaringen met consultants van Specialisterne gelijkaardig zijn aan die van Passwerk. Sneller dan gemiddeld werken, met zeer grote nauwkeurigheid, met oog voor detail en met volle toewijding. Aan kwaliteit werd ook daar evenmin ingeboet, ondanks dat snellere werken. De tevredenheid bleek ook uit het feit dat zij allen aangaven zeker een beroep te willen blijven doen op de consultants van Specialisterne. Wat ik op dit eerste congres persoonlijk wel een gemiste kans vond, is dat, ondanks de globale ambi es en doelstellingen, jdens het congres geen andere ini a even (buiten die van SPF) aan bod kwamen of werden vermeld. Ook vanuit de ervaringen van niet-spf gebonden bedrijven zouden nu ge ps, leerpunten of goede prak jken kunnen worden gegeven die een nu ge bijdrage zouden kunnen leveren voor het bereiken van de doelstelling om 1 miljoen mensen met ASS extra aan de slag te helpen. Tijdens de netwerkmomenten heb ik de kans gehad met verschillende deelnemers informa e uit te wisselen over onze ac viteiten of de stand van zaken rond bepaalde onderwerpen. Zo sprak ik met deelnemers uit Israël, Singapore, Duitsland, Turkije, USA, UK, Italië, Portugal, Noorwegen, IJsland, Dubai. Wat mij van dit congres vooral is bijgebleven, is dat, vooraleer we ons doel bereiken, nog een hele weg moet worden afgelegd. Dirk Rombaut

10 P 10 Interview met Joeri Mijn beste kwaliteiten? Het snel zien van fouten en snel repe ef werk kunnen uitvoeren. Mijn ordelijkheid en nauwkeurigheid. Maar daarnaast ook de mogelijkheid complexe taken te kunnen uitvoeren, het logisch en analy sch denkvermogen daarbij. Verder leer ik snel iets bij. Ook mijn crea viteit in bijvoorbeeld het efficiënt uitvoeren van opdrachten en het zoeken naar oplossingen. Hoe ben je bij Passwerk terecht gekomen? Test Engineer Joeri Na mijn studies aan de universiteit was ik op zoek naar werk. Dat ging niet zo vlot. Bij GTB (gespecialiseerde trajectbegeleiding) heb ik een trajectbegeleidster die helpt bij het zoeken naar werk. Zij hee samen met mij de nodige stappen ondernomen om te solliciteren bij Passwerk. Hoewel ik vroeger al van Passwerk gehoord had, is het mijn trajectbegeleidster die de op e naar voor gebracht hee. Waarom heb je voor Passwerk gekozen? Om verschillende redenen. Bij Passwerk is het gewoon een au smespectrumstoornis te hebben. De jobcoaches weten uit ervaring welke problemen dat op het werk kan opleveren en spelen daar op voorhand op in om die te voorkomen. Ook het soort werk vind ik leuk. Ik werk graag aan een computer en het soort werk bij Passwerk is vaak ook repe ef. Dit vergt concentra e en een inspanning, maar het brengt ook rust omdat je je kan concentreren op werk dat meer voorspelbaar is en waarbij je niet met duizenden-één (moeilijke) dingen in je hoofd zit.

11 P 11 Hoe zag jouw loopbaan eruit voor je bij Passwerk begon? Ik was ongeveer een jaar op zoek naar werk voor ik bij Passwerk terechtkwam. Wat werkervaring betre had ik één interim achter de rug als administra ef bediende bij het ACV in Haacht. Hoe heb je het assessment en de opleiding ervaren? Had je een goed contact met je collega s? Het assessment en de opleiding waren leuk. De opdrachten die we kregen waren leuk en de sfeer tussen de collega s was goed. We maakten regelma g grapjes onder elkaar en zo werd er ook heel wat afgelachen. In sommige opdrachten lag ook een beetje een compe easpect om het zo goed en snel mogelijk te doen en eigenlijk vond ik dat wel fijn. De opleiding ging in dezelfde lijn door als het assessment, hoewel er dan ook gestudeerd moest worden. Vind je het fijn om op verschillende loca es te werken of zou je liever steeds in dezelfde testomgeving werken? Dit is een punt waar ik over getwijfeld heb. Als ik het nu bekijk vind ik het een meerwaarde om op verschillende loca es te werken. Aan de ene kant vergt het een aanpassing, en ik heb me afgevraagd of dat wel zou meevallen. Maar de begeleiding hierbij is zeer goed. Zo ga je, voor je ergens aan de slag gaat, eerst eens kijken hoe het er daar aan toegaat en mogelijke problemen worden opgevangen door de mensen daar en door de jobcoach. Het voordeel van meerdere loca es is dat je met verschillende mensen en werkomgevingen in contact komt en dat het werk dat je doet ook varieert. Dat vind ik een belangrijke meerwaarde. Ik denk dat ik dit soort varia e op grotere schaal belangrijker vind dan varia- e op kleinere schaal binnen een en hetzelfde werk. Je hebt net een korte opdracht bij de Kanselarij van de 1ste minister voltooid. Waaruit bestond jouw takenpakket daar? Bij de Kanselarij staan heel wat servers en worden DNS-gegevens bewaard van sites van federale overheidsdiensten. Men hee er een nieuw DNS-systeem ingevoerd. De DNS-records zelf konden automa- sch overgezet worden van het oude naar het nieuwe systeem, maar daarbij ging de administra eve structuur verloren. Het was mijn taak deze manueel (de verdeling in verschillende projecten) in het nieuwe systeem in te voeren en problemen hierbij te signaleren. Dit overlopen van de records leidde er ook toe dat fouten aan het licht komen en de gegevens eens opgeruimd kunnen worden. De voorlaatste dag dat ik er werkte was de opdracht afgerond en de laatste dag is dan door de ICT-helpdesk gebruikt om mij wat klusjes te laten doen. Hoe heb jij deze opdracht ervaren? Ik heb deze opdracht posi ef ervaren. De opdracht was niet moeilijk. Men probeerde mij een duidelijk scenario te geven, maar dat is een beetje moeten aangepast worden omdat het niet al jd duidelijk was wat en hoe het precies moest gebeuren en ze zelf ook niet wisten dat niet al jd alles mogelijk was. De communica e hierbij liep soms wat moeilijk (verschillende mensen zeiden soms verschillende dingen en daar is mijn begeleider bij de Kanselarij dan ook duidelijk moeten zijn om consequent te blijven). Aan de ene kant was dit soms moeilijk, maar aan de andere kant vond ik het ook goed dat er bij de opdracht ook nagedacht moest worden en er ruimte was voor ini a ef. Een complexe opdracht met enige uitdaging vind ik een meerwaarde (in die zin mag het meer zijn). Hoe verliep de communica e tussen jou en de klant? Er was een goede communica e met de adviseur-generaal Mark Dillen van de Kanselarij. De dag vooraf en ook nog de eerste werkdag hee hij me rondgeleid. Daarna kwam hij vaak vragen hoe het werk ging, hoever het stond, en of er problemen waren. De eerste week gingen we ook steeds samen eten en na het werk samen naar het sta-

12 P 12 on. Is het voor jou belangrijk bij de klant een centraal aanspreekpunt te hebben? Ik denk dat het de communica e kan verbeteren. Bij de Kanselarij was mijn vooraf toegewezen begeleider wegens ziekte uiteindelijk slechts de hel van de dagen dat ik er werkte ook aanwezig, en dit kan er toe leiden dat het minder efficiënt is. Iedereen hee zijn eigen werk en weet daarom niet wat jij aan het doen bent en verschillende mensen geven soms ook verschillende antwoorden op of oplossingen voor dezelfde vragen. Hoe verliep het contact met andere collega s? Iedereen was heel vriendelijk. Het contact verliep ook vlot. Er werd ook wel eens over andere dingen dan alleen het werk gebabbeld. Wat is er voor jou belangrijk om goed te kunnen func oneren in een werkomgeving? Open communica e, mensen die luisteren wanneer er een probleem is, maar ook luisteren wanneer je je een keer niet goed voelt bij de taken die je toegewezen hebt gekregen, dragen voor mij bij tot het goed func oneren in een werkomgeving. Daarnaast denk ik dat het vooraf aangeven waar je je aan kan verwachten en de mogelijkheid bieden tot inbreng als je denkt dat je met een bepaalde taak een probleem zou kunnen hebben ook moeilijkheden kan voorkomen. Wat zijn jouw beste kwaliteiten? Het snel zien van fouten en snel repe ef werk kunnen uitvoeren. Mijn ordelijkheid en nauwkeurigheid. Maar daarnaast ook de mogelijkheid complexe taken te kunnen uitvoeren, het logisch en analy sch denkvermogen daarbij. Verder leer ik snel bij. Ook mijn crea viteit in bijvoorbeeld het efficiënt uitvoeren van opdrachten en het zoeken naar oplossingen. Algemener zet ik me graag belangeloos voor iets in en help ik graag mensen waar nodig en waar ik kan. Waaraan zou je nog willen werken om beter te kunnen func oneren? Het beter onder controle houden van emo es zodat je een situa e al jd tactvol en niet emo oneel benadert (en er ook niet emo oneel mee blij zi en wanneer er op dit gebied iets fout loopt, maar het gebeurde achter je kan laten). Verder mijn communica eve vaardigheden (zo was er bij de Kanselarij wel telefoon, maar ik heb die niet gebruikt hoewel dat wel nu g kon geweest zijn om snel mijn begeleider te bereiken) en het beter inscha en van situa es (wanneer en aan wie je wat precies vraagt en hoe je dat doet).

13 P 13 Test Engineer Filip gee presenta e over testprogramma jdens de opleiding van de gebruikers Een getuigenis van Filip : Sinds oktober 2010 werk ik als Passwerker bij het RSVZ (Rijksins tuut voor de Sociale Verzekeringen der Zelfstandigen) een federale overheidsdienst in Brussel. Samen met Veerle, en onder supervisie van Caecilia, test ik het vernieuwde programma voor de pensioenen van de zelfstandigen. Zoals voor veel so ware-ontwikkelingsprojecten waarbij Passwerk betrokken is, worden de programma's ontwikkeld door programmeurs en analisten en worden ze ona ankelijk door Passwerk getest. Vervolgens wordt de so ware ook nog door de gebruikers getest. Die gebruikers kennen de business uiteraard door en door en zullen jarenlang regelma g met de programma's moeten werken. De tests door de gebruikers zijn dan ook voornamelijk func- oneel. leiding van de gebruikers werd ik gevraagd het testprogramma voor te stellen. Omdat ik dit vroeger al gedaan had en het testprogramma (Mercury Quality Center) dagelijks gebruik, was ik onmiddellijk bereid deze presenta e te geven. Bovendien moest ik ook vroeger al geregeld in het Frans spreken. Van de twee andere lesgevers van de ICTafdeling was één Nederlandstalig en één Franstalig. Om de stress jdens de presenta e te verminderen, kreeg ik de slides van de presenta- e op voorhand en werd in de vergaderzaal een repe e met beamer gehouden. De presenta e verliep heel interac ef. Er waren de gebruikers, het hoofd van de afdeling, zijn Nederlandstalige collega en de drie ICT ers. Tijdens de uiteenze ng werd ik geregeld bijgestaan door het hoofd van de afdeling. Vooral de complexiteit van het testprogramma vormde voor de gebruikers een probleem. Naast mijn presenta e werd ook door de andere opleiders uitleg gegeven. Tijdens de eigenlijke voorbeeldtests stond ik de gebruikers bij met het uitvoeren ervan. Ik had toch wat last van stress omdat ik de presenta e goed wilde doen en voor de gebruikers een goed figuur wou slaan. Daarenboven was dat Frans toch ook alweer lang geleden. Het belangrijkste was dat er na de presenta e goede feedback kwam, wat mij uiteindelijk toch geruststelde. Voor de tweetalige op-

14 P 14 Passwerk was te zien... Op de NYSE/Euronext te Brussel Naar aanleiding van de Werelddag au sme op 2 april mocht Passwerk, samen met Au sme Europe, VVA en Apepa aan de beursbel trekken in Brussel. Ieder jaar sinds de officiële a ondiging van de Werelddag voor het Sensibiliseren voor het Au sme, verleent Duncan Niederauer, Voorzi er-algemeen Bestuurder en Directeur van NY- SE/Euronext, die eveneens ouder is van een kind met au sme, de eer aan Au sm Speaks de opening te luiden van de beursmarkten in New York. Au sme-europa en zijn leden sluiten zich aan bij Au sm Speaks om deel te nemen aan de openingen slui ngsceremonie van de Beurzen in Amsterdam, Brussel, Lissabon en Parijs teneinde het au sme in het daglicht te stellen op interna onaal niveau. In Clubvenster van De Warande. In het clubvenster van maart laatstleden verscheen een ar kel over Passwerk. Passwerk was te horen... Op het regionale nieuws van Radio 2 Naar aanleiding van een persbericht van de Provincie Antwerpen over onze samenwerking kwam Passwerk in het nieuws op 9 maart.

15 P 15 Commercieel plan Na drie jaar aanwezigheid op de markt, vonden we het een goed idee enerzijds retrospec ef onze commerciële inspanningen te bekijken en te evalueren en anderzijds vooruit te blikken en een commercieel plan met bijhorend ac eplan uit te werken. Het opmaken van dit plan hee verschillende redenen en doelstellingen. In de eerste plaats is het de bedoeling via de aanpak en de ac es van dit plan meer klanten aan te trekken en meer opdrachten voor test engineers binnen te halen. Een tweede is dat een commerciële visie expliciet wordt gemaakt, wat ons verplicht nog eens grondig, zorgvuldig en systema sch na te denken over bepaalde zaken, pistes, strategieën, inspanningen, prioriteiten enz. om zo de resultaten te op maliseren. Een derde reden is andere stakeholders gestructureerd zicht te bieden op onze aanpak en zo input van hen te krijgen om onze commerciële aanpak te op- maliseren. Een vierde reden is dat alle intern betrokken par jen (bv. jobcoaches) een beter zicht moeten krijgen op de commerciële benadering, wat een betere stroomlijning en ac evere betrokkenheid van hen bij het commerciële proces tot stand kan brengen. Een vijfde reden is dat we ons als doel stellen een gestructureerde aanpak vorm te geven die makkelijker kan worden opgevolgd en waarvan de resultaten kunnen worden gemeten. Deze gestructureerde en geformaliseerde aanpak verkleint het risico zaken over het hoofd te zien en helpt ongewilde koersveranderingen of prioriteitswijzigingen te vermijden. Een zesde reden is dat diegenen die de commerciële inspanningen leveren een leidraad moeten hebben en vooral inspanningen moeten blijven leveren die passen in de gekozen strategie. Het is belangrijk dat, ondanks allerlei mogelijke tegenslagen, de focus behouden blij. Tot slot gee het opmaken van dit plan de gelegenheid om de eerder al ontwikkelde ideeën, gedachten en visies gestructureerd samen te brengen. De uiteindelijke ambi e en doelstelling van het commercieel plan is door gemo veerde, professionele medewerkers meer mandagen te kunnen leveren aan tevreden klanten. Alle ac es, processen, op malisa es, opleidingen, ini a even op communica ef vlak of op het vlak van netwerking, zijn erop gericht tegen marktconforme tarieven een hogere meerwaarde te kunnen leveren aan een grotere groep klanten. Dit bevat impliciet tevreden, goed opgeleide en competente medewerkers, want zij zijn de basis van een goede dienstverlening. De eerste dra van het commercieel plan werd inmiddels voor advies voorgelegd aan het adviescomité. Tijdens de eerstvolgende raad van bestuur van Passwerk zal de uiteindelijke versie ter besluitvorming worden voorgelegd. In de volgende Passmappen zal over dit commerciële plan en over geboekte resultaten en realisa es zeker meer informa e verschijnen.

16 P 16 Zoom In deze rubriek zoomen we in op een organisa e ac ef binnen het domein van de au smespectrumstoornis. In dit nummer is dat het Antwerpse Opleidingscentrum Au sme (OCA). Theo Peeters, s chter van het OCA, vertelt zijn verhaal. Bizar, dat korte geheugen van heel veel mensen. Over heel Europa zie ik professionelen theore sche voordrachten geven over au sme en prak jkopleidingen oorspronkelijk ontwikkeld door het staatsprogramma TEACCH (Treatment and Educa on of Au s- c and related Communica on handicapped Children) in North Carolina, maar de naam TEACCH wordt nauwelijks of niet vermeld. Mensen denken nog minder aan de rol van mezelf, (van het Opleidingscentrum Au sme), die de TEACCHbenadering van 1980 af in heel Europa hee geïntroduceerd. Dit ar- kel gee me de gelegenheid om het geheugen even op te frissen. Het belangrijkste in dit alles is niet het overnemen van vormingspakketjes of die nu theore sch of prak sch van aard zijn, maar de nieuwe visie op au sme die aantoont hoe we ouders en mensen met au sme met respect dienen te benaderen. De manier waarop ik (wij) au sme probeerde (proberen) uit te leggen hee vooral met de binnenkant te maken (het au s sche denken), niet zozeer met de buitenkant (het gedrag)... Gedrag is als de top van een ijsberg, het bestaat uit symptomen. Het grootste deel van de ijsberg is onzichtbaar en zo zijn ook de oorzaken van het gedrag van mensen met au sme onzichtbaar. En het zijn vooral die oorzaken die we moeten proberen te begrijpen. Hoe beter we die begrijpen, hoe beter we kunnen werken aan de preven e van probleemgedrag (of beter gezegd stressgedrag). Ik denk dat die houding veel meer respect opbrengt voor iemand die zo anders is en het zo moeilijk hee om te overleven in een maatschappij waarin dat andere denken niet goed wordt begrepen We leggen dus meer de nadruk op betekenis dan op gedrag en we proberen au sme van binnen uit te begrijpen. Het is de moeilijkste weg, maar tegelijk ook de enige die ethisch aanvaardbaar is. Als iemand erg kwetsbaar is, dan probeer je toch op de eerste plaats zijn geest te delen. Ik denk dat het die houding is die vooral ouders doet zeggen: jij ziet onze kinderen zoals wij die beleven. In Vlaanderen en Nederland en in een aantal andere regio s is deze houding de voorbije der g jaar vrij goed ingeburgerd, maar helaas is dat niet overal zo. Wie zich louter op het gedrag concentreert lijkt uit te gaan van een soort culturele superioriteit die zegt dat de normalen de norm bepalen voor de kwaliteit van het leven, dat er weinig plaats is voor neurodiversiteit. Ik vind dat een gruwelijke mentaliteit: het soort omgaan met mensen met au sme alsof je alleen het receptenboekje moet volgen Dit is de norm,

17 D - M 2011 P 17 Theo Peeters, oprichter OCA voilà. Het houdt bovendien weinig rekening met het feit dat er zoveel au smen zijn als mensen met au sme: in elk persoon manifesteert au sme zich anders. Als je één persoon met au sme gezien hebt, dan heb je één persoon met au sme gezien (Stephen Shore). Hoe ben ik me voor au sme beginnen interesseren? Het is een erg atypisch verhaal, want eigenlijk hee het leven zelf dit gedicteerd, ik had nooit de bedoeling een sociaal werker te worden. Ik gaf des jds les aan het Sint-Lucas Ins tuut in Brussel, toen toch een soort vrijgevochten bas on waar je je als leerkracht in de goede zin van het woord kon laten gaan. Het belangrijkste was niet het programma, maar dat je de leerlingen kon boeien. Ik gaf er les over La jns- Amerikaanse en Afrikaanse literatuur over zelfmoord in de literatuur, euthanasie, waanzin Ik ging neurolinguïs ek studeren aan de VUB en daar hoorde ik eigenlijk voor het eerst het woord au sme. Het werd beschreven als een psychose (dus een vorm van waanzin) bij kinderen, waarschijnlijk veroorzaakt door de moeders van die kinderen (al zei Prof. Lebrun er onmiddellijk bij dat hij geen specialist in au sme was, dat collega s er zo over dachten). Waanzin-bij-kinderenveroorzaakt-doormama s Sensa e, hoe was zoiets mogelijk? Dat ging er bij mij niet in, maar ik zou proberen het te begrijpen. Het toeval wou dat ik enkele weken later een uitnodiging kreeg voor de eerste persconferen e van Ouders van Psycho sche Kinderen ( Parents d enfants psycho ques, toen was de oudervereniging nog niet gesplitst in de Franstalige APEPA en de Nederlandstalige VVA). Daar zou ik dus die mama s ontmoeten, waarvan men veronderstelde

18 D - M 2011 P 18 dat ze au sme veroorzaakten. Wat ik daar dan zag, wat ik daar meemaakte, was een schok, want als alles normaal is in deze maatschappij dan denk je dat alles goed geregeld is, maar als je even uit de boot valt dan blijken er om een eufemisme te gebruiken zoveel haperingen te zi en in het systeem. Deze slechte mama s waren zo wanhopig op zoek naar gepaste oplossingen voor hun kinderen. Naar oplossingen die ze in deze welvaartstaat niet vonden en bovendien werden ze beschuldigd of tenminste verdacht Ik voelde dat meteen aan als een immens probleem van sociale onrechtvaardigheid en dat werd mijn eerste belangrijke mo- va e om verder te gaan met au sme. De tweede grote mo va e, het klinkt wat absurd, is dat ik au sme of het proberen begrijpen van au sme zag als een probleem verwant met het lezen en begrijpen van literatuur. Als je bijvoorbeeld werk leest van Becke, Coetzee of Dagerman, dan word je steeds weer geconfronteerd met een grote eenzaamheid. Hoe beter je au sme begrijpt, hoe meer je inziet dat eenzaamheid een centraal aspect is, maar dat de eenzaamheid bij personen met au sme vooral te maken hee met conceptuele problemen, het anders begrijpen van de werkelijkheid om hen heen. Dit wou ik begrijpen van binnen uit, maar geen haar op mijn hoofd dacht op dat ogenblik aan een carrière in au sme, en zeker niet aan vormingen Ik begon vooral de Angelsaksische literatuur over au sme te lezen en zag dat daar au sme al beschouwd werd als een ontwikkelingsstoornis. Wat een verschil qua sociale gevolgen: een ontwikkelingsstoornis versus een psychose. Ouders waren niet verdacht, maar werden veeleer gezien als een deel van de oplossing. Kinderen met au sme werden niet behandeld tegen waanzin, maar kregen opvoeding en onderwijs (de Na onal Au s c Society in Engeland had al de eerste in au sme gespecialiseerde scholen opgericht). Ik ging met de nieuwe informa e naar mijn prof, die me kortweg zei: Erg interessant wat je gevonden hebt, maar ik kan je slechts één ding zeggen. Hier in België gaat niemand je echt kunnen helpen. Je zult in het buitenland moeten gaan studeren. Daarop nam ik een jaar verlof zonder wedde en ging (met een klein beursje van The Bri sh Council) voor een master in Human Communica on aan de Londense universiteit studeren in Guy s Hospital. Om wat bij te verdienen maakte ik interviews (later uitgezonden op BRT-3 en gepubliceerd in het boek Over au sme gesproken, 1980) met een aantal erg belangrijke figuren, o.a. Lorna Wing (over de oorzaken van au sme), Patricia Howlin (Omgang met au s sche kinderen), Derek Ricks (pre-verbale expressie bij gewone en au s sche kinderen), John Corbe en Janet Carr (zelfverwondingsgedrag), B. Hermelin (au sme en doof/ blinde kinderen) e.a. (Een ar kel dat ik zelf schreef, De ouders aan de macht, werd toegevoegd en later ook in het Frans vertaald). TEACCH Terug in Vlaanderen zagen veel ouders me al als een specialist in au sme (wat een hoogmoedig woord) en ik wist inderdaad wel wat antwoorden te geven op theore sche vragen, maar als de mama s overschakelden op het dagelijkse leven: Hij herhaalt alles wat ik zeg, is dat een goed of slecht teken? Hoe reageer ik?, Hij bonkt met het hoofd tegen de muur, door wat wordt dat veroorzaakt?, dan voelde ik hoe stuntelig ik daarop antwoordde Ik voelde me geen specialist in au sme, ik heb me nooit specialist gevoeld, hoogstens een gids. Ik moest verder gaan studeren. Toen ik Lorna Wing ontmoe e en haar over dat probleem vertelde, zei ze: Ik heb gevoeld hoe belangrijk jij de samenwerking met ouders vindt. In North Carolina is er een staatsprogramma met een uitstekende ouderprofessionele samenwerking. Probeer daar binnen te geraken. Ik schrijf wel een aanbe-

19 D - M 2011 P 19 Hilde De Clercq, directeur OCA velingsbrief. En dat gebeurde. En met die aanbeveling en enkele extra aanbevelingen uit Vlaanderen kreeg ik een beurs van Het Geneeskundig Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek om een jaar te gaan studeren in het TEACCH-programma. En wat ik daar geleerd heb? Eigenlijk bijna alles. Ik heb ervaring opgedaan als diagnos cus, als kindertherapeut, als ouderconsulent, ik heb gewerkt in klasjes voor kinderen en adolescenten met au sme, maar ik zag er vooral de kwaliteit van de omgang met jongeren met au sme en hun gezinnen. Zoals ik al suggereerde: de ijsbergtheorie, het begrijpen van au sme van binnen uit, het respect, de bescheiden houding van de professionelen ( de ouders zijn toch de experts van hun eigen kind ), de afwezigheid van compe e tussen de professionelen, de zo natuurlijke samenwerking TEACCH is voor mij steeds geassocieerd gebleven met vooral ethische hoogtepunten. Een anekdote die de essen e misschien nog het best samenvat is de reis samen met mijn collega Hilde De Clercq, in We waren beiden uitgenodigd om te spreken op inservice van TEACHH. Hilde was de keynote speaker. Voor haar was die uitnodiging een droom, want ze had me al met zoveel superla even horen praten over TEACCH en de hoge kwaliteit van samenwerking met ouders en nu ging ze het allemaal zelf mogen zien want we waren uitgenodigd om enkele dagen langer te blijven voor bezoeken. Zelf was ik een beetje zenuwach g, want: had ik in mijn enthousiasme niet wat overdreven? Was het nog al jd zo, nu Eric Schopler, de s chter van het programma, niet langer leefde? Alles verliep prach g, maar dan stelde ik de hamvraag: of het haar

20 D - M 2011 P 20 toch niet een klein beetje ontgoocheld had, nu ik TEACCH zoveel jaren de hemel in geprezen had? Ze zei, nee, nee, het is nog veel beter dan ik had gedroomd? Wat haar dan in het bijzonder bijgebleven was? De eenvoud, de zo spontane en natuurlijke manier van omgaan met de ouders en de houding, echt in de prak jk, van wat zouden we kunnen doen zonder de ouders? En dan het natuurlijke respect voor mensen met au sme De totale afwezigheid van preten e Ze vertelde over Gary Mesibov, toen directeur, die haar na haar lezing over de conceptuele problemen van mensen met au sme kwam zeggen dat hij veel geleerd had door naar haar te luisteren en dat ze delen van haar speech zouden blijven gebruiken om au sme uit te leggen Lee Marcus een directeur van het TEACCH-Center in Chapel Hill die met de ouders een vergadering belegde om van hen te vernemen welke punten zij belangrijk vonden voor wetenschappelijk onderzoek (Later hebben ze Hilde trouwens, omwille van haar diep begrijpen van au sme, een TEACCH-affilia e aangeboden ). Het Experiment Au sme in het Buitengewoon Onderwijs, in 1985 Toen ik terugkwam van TEACCH was er gelukkig al een vrij sterke oudervereniging. Samen hebben we tussen 1980 en 1985 gewerkt aan de volgende prioriteiten: 1. Het au sme meer in de media brengen, zodat mensen begrepen dat het niet aan de moeder lag, maar dat au sme een biologische oorzaak had. 2. Dat de kwaliteit van leven van mensen met au sme niet a angt van het soort stenen of van een zwembad, maar van de manier waarop mensen met au sme benaderd worden, hoe ze begrepen worden, hoe de omgeving zich aanpast. Daarvoor was vorming nodig en zo komen we bij de oprich ng van de vzw Opleidingscentrum Au sme (Dirk Nollet is sinds jaren voorzi er). 3. Dat er een sterke oudervereniging nodig is om au sme te poli seren, een oudervereniging waarvan alle leden dezelfde visie op au sme delen, de huidige VVA, de Vlaamse Vereniging Au sme. Deze vereniging hee uniek en gigan sch veel werk verricht. De jaren tussen 1980 en 1985 waren de jaren van de eerste vormingen, de eerste sensibiliseringen: theore sche vormingen, maar ook prak jkopleidingen (samen met professionelen van TEACCH die ik naar Vlaanderen uitnodigde). Ik weet nog goed: de eerste prak- jkopleidingen kregen zo goed als geen belangstelling: vijf Vlamingen, gelukkig kwamen daar ook nog vijf Nederlanders bij. Om een lang verhaal kort te maken: na vijf jaar sensibiliseren organiseerde de Oudervereniging samen met het Opleidingscentrum Au sme een eerste groot congres waarop vertegenwoordigers van het Kabinet van Onderwijs waren uitgenodigd. De bedoeling was aan te tonen dat er in Vlaanderen voldoende theore sche en prak sche kennis aanwezig was om tenminste te beginnen met een in au sme gespecialiseerd onderwijs: de sprekers toonden dit aan. Niet zo n betekenisloze anekdote, die ik pas later vernomen heb, is de volgende: minister Coens, die het licht op groen ze e voor het Experiment Au sme in het Buitengewoon Onderwijs, had een kleinkind met au sme (hij begreep beter waarvoor het woord au sme stond). Ik kreeg van de minister de opdracht alle betrokkenen (leerkrachten en paramedisch personeel) gedurende twee jaar te vormen. In 1984 publiceerde ik een tweede boek: Au sme. Uit zichzelf gekeerd. Leerprocessen in de hulpverlening aan kinderen met au- sme en verwante communica estoornissen, een werk dat in Frankrijk nog al jd herdrukt wordt ( La forteresse éclatée, als reac- e op B. Be elheims boek The empty fortress of La forteresse vide ). Het is opmerkelijk hoe het Opleidingscentrum, dat oorspronkelijk tot stand was gekomen om tegemoet te komen aan exclusief Vlaamse

21 D - M 2011 P 21 behoe en, in een mum van jd interna onale uitstraling kreeg, in Europa en ook op andere con nenten. De behoe e aan informa e over au smespecifieke opvoeding en onderwijs was universeel. Ik heb dan mijn baan in het kunstonderwijs opgegeven om vol jds directeur te worden ik moet eerlijk toegeven dat deze func e van directeur en de daarmee gepaard gaande financiële en administra eve verantwoordelijkheid me nooit hee bevallen, maar ja someone had to do the job. (Later hee Hilde De Clercq de taak overgenomen). Waar ik wel van rilde was dat Lorna Wing (die mij het defini eve enthousiasme inlepelde om verder te gaan met au sme) zei hoe merkwaardig ze het vond dat één persoon zoveel invloed kon hebben over heel Europa. Wel kregen we heel veel steun van een aantal erg belangrijke mensen in de wereld van het au sme. Ereleden van het OCA zijn of waren bijvoorbeeld Eric Schopler, Gary Mesibov en Lorna Wing. En de raad van advies bestond uit mensen als Simon Baron-Cohen, Joaquin Fuentes, Gunilla Gerland, Christopher Gillberg, Francesca Happé, Demetrious Haracopos, Patricia Howlin, Rita Jordan, Kathy Quill, Bernade e Rogé, Donata Vivan, een bont interna onaal gezelschap Over onze ervaringen in en buiten Europa is zoveel te vertellen. Wie algemene informa e wil lezen, kan daarvoor terecht bij A History of Au sm van Adam Feinstein (uitgeverij Wiley- Blackwell). Belangrijker dan de anekdo ek is vooral dat we in al die landen een nieuw denken over au sme invoerden, een nieuwe ethiek ook, via onze theore sche vormingen, onze prak jkopleidingen en hier en daar ook via followups ter plekke. Het aantal keren dat we daarvoor naar Zweden, Denemarken, Frankrijk, Italië enz. zijn gegaan, loopt in de honderden. In 1981, toen we de eerste cursussen gaven, deden we wat we konden: een algemene inleiding hier, visuele ondersteuning daar, communica e elders, samenwerking met ouders, opstellen van individuele handelingsplannen voor kinderen, voor volwassenen enz. Maar wat zagen we? Vaak zag je logopedisten alleen naar de cursus communica e komen, psychologen alleen naar evalua es en het opstellen van individuele handelingsplannen enz.. Niemand was verplicht het geheel te volgen, alleen een cursusje hier, een ander daar Er was geen coheren e. En dat kon niet: we vonden dat een maatschappij die zich leert aanpassen aan au sme een soort van volledige (mocht die bestaan) cursus moest voorzien, met aan het eind een diploma. Waarom? Omdat anders alle betrokken par jen te kwetsbaar blijven. Dat er nu verschillende soorten diplomacursussen zijn gespecialiseerd in au sme (BaNaBa, postgraduaat, master...) is ook een verdienste van het Opleidingscentrum Au sme in Antwerpen. Meer informa e vindt u op en Theo Peeters

22 P 22 Adviescomité Vrijdag 27 mei kwam het adviescomité voor het eerst in zijn nieuwe samenstelling bijeen. Het centrale thema was het commerciële plan voor de komende periode. Na de rondvraag en de inventarisa e van de mogelijkheden voor Passwerk op de markt, werd het ontwerp van het commerciële plan toegelicht. Zowel input rond de inhoud van onze dienstverlening, de te benaderen markten, de commerciële benadering en opvolging als promo e en netwerking kwamen aan bod. Heldere adviezen rond bepaalde onderwerpen kwamen na gedachtenwisseling tot stand. Deze input worden gebruikt om het plan, dat aan onze Raad van Bestuur van juni zal worden voorgelegd, verder vorm te geven. Nieuwe leden (vlnr): Nick Marly (RIZIV), Jorg Leenaards (FOD Buitenlandse Zaken), Filip Pynckels (FOD Binnenlandse Zaken) Wim De Clercq (SD Worx), Filip Michiels (HDP&Arista) ontbreekt op deze foto.

23 P 23 In deze rubriek verschijnen ar kelen rond tes ng en andere onderwerpen die met quality assurance te maken hebben. Vorige keer had Ordina Belgium het over het belang van teamwerk. In dit nummer een bijdrage vanuit M2Q. No risk, no test Als er een manier bestond om foutloze code te schrijven, dan zaten alle testers zonder werk. Gelukkig voor ons bestaat er geen enkele tool of methode die dit kan garanderen. Er blij al jd een kans dat een programma fouten bevat. Die fouten kunnen erge of minder erge gevolgen hebben. Op basis van de kennis die we over een programma hebben, kunnen we inscha en of het optreden van fouten minder of meer waarschijnlijk is. Als tester gaan we het liefst gericht op zoek naar de problemen met de ergste gevolgen die ook nog eens met een hoge waarschijnlijkheid kunnen optreden. Als het falen van een component geen of slechts heel kleine gevolgen hee, of als de kans dat hij faalt bijzonder klein is, dan hee het geen zin om veel tes jd (en dus geld) te spenderen om de fouten erin te detecteren. Zijn daarentegen de gevolgen van problemen groot of is de kans dat ze optreden groot, dan hee doorgedreven testen natuurlijk wél zin en is er meestal een aantoonbare Return On Investment (ROI). Productrisicoanalyse Wanneer we als tester een nieuwe opdracht aanva en, dan weten we natuurlijk niet direct wat we zullen ontdekken of hoe groot de kans op fouten is. Daarom proberen we bij de wat grotere opdrachten op z n minst allereerst een productrisicoanalyse uit te voeren. Hierbij gaan we voor de verschillende func onaliteiten (of nietfunc onele aspecten) van een applica e na wat de impact is als ze falen en hoe waarschijnlijk het is dat er iets fout zal gaan. Er bestaan formele methodes om dit te doen, maar die zijn bijzonder jdrovend en worden dan ook meestal alleen toegepast bij applica- es met impact op de veiligheid van personen. Gewoonlijk pakken we dit heel wat informeler aan in een mee ng met specialisten van de business en de technisch betrokkenen. In deze mee ng laten we de business inscha en wat de impact is van het falen van een bepaald aspect van het systeem. De technische mensen bepalen hoe complex het achterliggende systeem is. Wetende dat complexiteit een goede indicator van de kans op fouten is, gebruiken we die als benadering van de probabiliteit van problemen. We vermenigvuldigen de impact met de complexiteit en komen zo tot een risicofactor voor elke func- onaliteit of elk relevant niet-func oneel aspect van het systeem. Van risico tot tes echniek Op basis van het risico van een deelaspect van de applica e gaan we na waar (op welk testniveau) we dit het best kunnen verifiëren. Een interne interface wordt bijvoorbeeld vooral getest door het developmen eam. Func onaliteit die wordt aangeboden via een GUI (Graphical User Interface) is meestal meer geschikt voor onze testex-

24 D - M 2011 P 24 perts. Vele aspecten van gebruiksvriendelijkheid laten we dan weer door de eindgebruikers checken. De volgende stap is het bepalen van de tes ntensiteit. Die gee aan hoe intensief de tests het systeem zullen checken in termen van het aantal details dat geverifieerd wordt. We doen dit door voor elk testniveau de juiste tes echniek te kiezen. Intensievere technieken testen meer in detail, maar dat betekent uiteraard ook een hogere kostprijs van testontwerp en - uitvoering. Hierbij houden we niet alleen rekening met het risico, maar ook met het type testers die op de verschillende niveaus werken. Onze testspecialisten van Passwerk bijvoorbeeld, kunnen we met behulp van ingewikkelde technieken heel gedetailleerde tests laten ontwerpen. Van de eindgebruikers kunnen we zoiets niet verwachten. Voor hen gebruiken we veeleer technieken die hun kennis van het domein op maal aanwenden, zoals explora ef testen. Zodra de verschillende technieken gekend zijn, resten ons alleen nog het testontwerp en de uitvoering. Samenva ng Samen met de business en de technische specialisten voeren we een eenvoudige productrisicoanalyse uit. Die gebruiken we om voor de verschillende niveaus te bepalen hoe zwaar we zullen testen en met welke technieken we dat zullen doen. Hierbij houden we rekening met de skills van de testers. Door voor de onderdelen van de applica e met hoog risico zwaardere technieken te kiezen, ze en we onze test resources op maal in. We testen het best daar waar het het meest fout kan gaan.

25 D - M 2011 P 25 Eruit gelicht In deze rubriek wordt aan mensen die op een of andere manier bij Passwerk een bijzondere plaats innemen, een aantal vragen over de organisa e en de toekomst ervan voorgelegd. Er is geen verband tussen de volgorde waarin de personen aan bod komen en hun belang voor Passwerk. In deze tweede Eruit gelicht komt Piet Coppenrath, voorzi er van de toenmalige stuurgroep van Passwerk, aan het woord. Piet was vanaf de beginfase betrokken bij Passwerk. Zijn ideeën, organisa etalent, zijn soms harde en zalvende woorden, zijn engagement en betrokkenheid, zijn goed humeur en groepsgevoel, zijn trouwe aanwezigheid en doelgericht handelen hebben er mee voor gezorgd dat Passwerk werkelijkheid is geworden. Piet, alias de voorzi er, windt zich weleens op, maar is er ook als eerste bij om met een goede grap een en ander te rela veren. Wat roept de naam Passwerk bij u op? De naam Passwerk resumeert perfect de missie en het programma van de onderneming : passend werk aanbieden aan personen met ASS. ASS staat voor au- smespectrumstoornis maar er had net zo goed AST kunnen staan : au- smespectrumtalent. En passend werk betekent voor mij een volwaardige job in om het even welke vennootschap of organisa e in de reguliere economie. Welke maatschappelijke rol vervult Passwerk volgens u? Passwerk haalt mensen met beperkingen, waar en wanneer het op sociale vaardigheden aankomt, uit hun isolement en gee

26 D - M 2011 P 26 Eruit gelicht (vervolg) hen de kans hun sterke kanten te benu en, ze verder te ontwikkelen en ze, last but not least, te gelde te maken. Op eigen merites! Als vader van een zoon met ASS kan ik niet genoeg beklemtonen wat erbij horen voor mensen met ASS betekent. Wat zijn de sterke punten van Passwerk? Het hele concept. Eerst en vooral het focussen op de sterke eigenschappen van de personen met ASS zelf. Velen van hen zijn als het ware in de wieg gelegd voor een job in de informa ca. Misschien klinkt wat ik nu zeg wat controversieel, maar ik heb steeds gevonden dat hun brein veel weg hee van een computerconfigura e: een grote harde schijf met enorm veel geheugencapaciteit en een processor die doet wat men hem vraagt, niet meer maar ook niet minder. Onvermoeibaar secuur. Maar er moet een goed operator aan het toetsenbord zi en om te voorkomen dat de computer crasht en hem, als dat toch gebeurt, weer op te starten. En deze rol vervult de jobcoach. Een uniek experiment, maar het werkt! Hee u bepaalde sugges es voor de toekomst? De job van test engineer is een veeleisende job. Daarom ook is hij niet weggelegd voor elke ASS-er met een normale begaafdheid. En zoals steeds en overal zijn velen geroepen maar weinig uitverkoren. Ik vraag mij af of het binnen Passwerk niet mogelijk zou zijn nog andere pistes te verkennen. Ik denk daarbij onder meer aan het digitaliseren van archieven naar het voorbeeld van AUTI- TALENT in Nederland. Wat zijn voor u de uitdagingen voor Passwerk? Passwerk is vertrokken als een trein. Dit stemt mij uitermate gelukkig, maar het moet blijven duren. We zijn des jds vertrokken met een vij arenplan. Een eerste uitdaging blij dit plan daadwerkelijk te realiseren. Tweede uitdaging is consolideren, zodat Passwerk op de markt een vaste en blijvende speler wordt, hopelijk niet beperkt tot tes ng alleen. Derde uitdaging: vanuit een sterke basis fungeren als springplank voor nieuwe, even waardevolle ini a even. Ziet u nog bijkomende mogelijkheden? Een project zoals Passwerk realiseren, is zeker niet vanzelfsprekend. Het vraagt van de ini a efnemers heel wat inzet en doorze ngsvermogen. En je moet het geluk hebben op het juiste moment de juiste partners bij mekaar te krijgen. Het ging niet zonder moeite, maar bij Passwerk klikte het. Passwerk moet hiervoor naar mijn mening een prijs betalen en gestalte geven aan de idee die Fons Leroy in de vorige Passmap hee gelanceerd: oprichten van een sociaal innova ecentrum, een denktank die tewerkstellingsini a even voor mensen met ASS ini eert, aanwakkert en ondersteunt, ook financieel binnen de mogelijkheden van het eigen budget. Wil u nog iets anders kwijt over Passwerk? Ik stond mee aan de wieg van Passwerk en ben natuurlijk opgetogen over wat tot nu toe is gerealiseerd. Ik heb dan ook een warme gedachte bij allen die hieraan een steentje hebben bijgedragen. Ik hoef ze niet te noemen, wie het schoentje past En ik heb nog een droom : moge maatschappelijk verantwoord ondernemen het leitmo v van al onze welvarende Vlaamse ondernemingen worden.

Momenteel zit ik op een goed project, dus geef ik er de voorkeur aan op loca e bij de klant te werken.

Momenteel zit ik op een goed project, dus geef ik er de voorkeur aan op loca e bij de klant te werken. P 1 PASSMAP Dankzij Passwerk heb ik na een lange zoektocht en na het volgen van vele opleidingen en het uitoefenen van minder leuke jobs, eindelijk iets gevonden wat ik graag doe en wat me voldoening schenkt.

Nadere informatie

Een gelukkig leven. Mensen en digitaal werken 2015-2016

Een gelukkig leven. Mensen en digitaal werken 2015-2016 Een gelukkig leven Mensen en digitaal werken 2015-2016 Een gelukkig leven Mensen en digitaal werken 2015-2016 Betrouwbare informatie is een van de pijlers van een gelukkig leven. (Theo Kars) 82 De belofte

Nadere informatie

18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid

18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid 18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid Goed, gezond en gemotiveerd aan het werk tot je pensioen? Dat bereik je door kansen te pakken op het werk. Leer aan de hand van onderstaande punten hoe je

Nadere informatie

Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst.

Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst. Hallo, Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst. Dat is namelijk helemaal niet zo makkelijk. Veel studenten weten nog niet precies wat ze willen en hoe ze dat

Nadere informatie

Bruggenbouwers Linko ping, Zweden

Bruggenbouwers Linko ping, Zweden Bruggenbouwers Linko ping, Zweden Het Bruggenbouwers project wordt in de Zweedse stad Linköping aangeboden en is één van de succesvolle onderdelen van een groter project in die regio. Dit project is opgezet

Nadere informatie

Tot snel! Beatrijs Oosterhof

Tot snel! Beatrijs Oosterhof Pijler 1 Positiviteit Toen ik star e met Eyes for Details had ik drie belangrijke punten voor ogen: posi viteit, beleving en verkoop. Drie punten die belangrijk zijn voor iedereen die werkt in de belevingswereld.

Nadere informatie

Voorwoord! Wie wil ik helpen?!

Voorwoord! Wie wil ik helpen?! Voorwoord Allereerst dankjewel dat je mijn boek hebt gekocht of gekregen en dat je dit ook leest. Dit toont dat jij vooruit wil in het leven en dat je ook actiegericht bent. En actiegerichte mensen halen

Nadere informatie

E-PAPER. Drie praktische tips om je werk als apothekersassistent(e) leuker te maken!

E-PAPER. Drie praktische tips om je werk als apothekersassistent(e) leuker te maken! Dé expert in praktische apotheektrainingen E-PAPER Drie praktische tips om je werk als apothekersassistent(e) leuker te maken! 1 Inhoudsopgave De cliënt en ik 3 Weet jij nog waarom je in de apotheek wilde

Nadere informatie

Zoom. APEPA in enkele woorden. APEPA: een vereniging. vrijwilligers à votre

Zoom. APEPA in enkele woorden. APEPA: een vereniging. vrijwilligers à votre 14 P Zoom In deze rubriek zoomen we in op een organisa e ac ef binnen het domein van de au smespectrumstoornis. In dit nummer is het aan de Associa on de Parents pour l Epanouissement des Personnes avec

Nadere informatie

Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS)

Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS) Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS) Stel dat dat (te grote wonder) gebeurt, ik betwijfel of dat zal gebeuren, maar stel je voor dat, wat zou je dan doen dat je nu niet doet? (p36)

Nadere informatie

Business Lounge: uw klant aan de bestuurstafel!

Business Lounge: uw klant aan de bestuurstafel! Gaby Remmers: senior onderzoeker Blauw Research Drijfveer: organisaties helpen inzicht te krijgen in de kansen op een nog klantgerichtere dienstverlening Andre Heeling: onderzoeker Blauw Research Drijfveer:

Nadere informatie

DEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou!

DEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou! DEEL 1 1 WERKBOEK 5 Eigen keuze Inhoud 2 1. Hoe zit het met je keuzes? 3 2. Hoe stap je uit je automatische piloot? 7 3. Juiste keuzes maken doe je met 3 vragen 9 4. Vervolg & afronding 11 1. Hoe zit het

Nadere informatie

Karin de Galan. Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach.

Karin de Galan. Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach. Karin de Galan Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach. Ze heeft zich gespecialiseerd in het trainen van trainers en richtte in 2007 de galan school voor training op. Eerder werkte ze als

Nadere informatie

Jeroen Dusseldorp 17-12-2013

Jeroen Dusseldorp 17-12-2013 Groeidocument trainingen blok 2 Jeroen Dusseldorp 17-12-2013 Inleiding Voor u ligt mijn groeidocument van de trainingen die zijn gegeven in blok 2 van de minor Consultancy. Om een succesvolle consultant

Nadere informatie

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over, 3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol

Nadere informatie

Verslag ouderavond FIT(s) OP DE KRING

Verslag ouderavond FIT(s) OP DE KRING Verslag ouderavond FIT(s) OP DE KRING In gesprek met elkaar. Uitwerking van de stellingen. De onderstaande stellingen hebben we deze avond besproken onder elke stelling staan een aantal opmerkingen die

Nadere informatie

Adinda Keizer - Copyright 2013 Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming van Vindjeklant.nl worden gekopieerd of gebruikt in commerciële

Adinda Keizer - Copyright 2013 Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming van Vindjeklant.nl worden gekopieerd of gebruikt in commerciële Adinda Keizer - Copyright 2013 Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming van Vindjeklant.nl worden gekopieerd of gebruikt in commerciële uitingen. Als startend ondernemer is alles nieuw. De boekhouding,

Nadere informatie

Test: Je ouders als studie oriëntatiecoach

Test: Je ouders als studie oriëntatiecoach Test: Je ouders als studie oriëntatiecoach Je ouders kunnen perfecte last minute studie oriëntatiecoaches zijn, maar weten ze eigenlijk wel wat je dromen en ambities zijn? En omgekeerd: weet jij hoe jouw

Nadere informatie

6 Coaching van de cliënt

6 Coaching van de cliënt 6.1 6 Coaching van de cliënt De begeleiding of coaching op de werkvloer is afhankelijk van de noden van de cliënt, collega s en werkgever. Samen starten op de stage/ tewerkstelling Als coach kan je samen

Nadere informatie

MANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN

MANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN Blijf kalm; Verzeker je ervan dat je de juiste persoon aan de lijn hebt; Zeg duidelijk wie je bent en wat je functie is; Leg uit waarom je belt; Geef duidelijke en nauwkeurige informatie en vertel hoe

Nadere informatie

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben Ik ben wie ik ben Naam: Lisa Westerman Inhoudsopgave Inleiding... 3 De uitslag van Lisa Westerman... 7 Toelichting aandachtspunten en leerdoelen... 8 Tot slot... 9 Pagina 2 van 9 Inleiding Hallo Lisa,

Nadere informatie

EEN SUCCESVOL SOLLICITATIEGESPREK

EEN SUCCESVOL SOLLICITATIEGESPREK EEN SUCCESVOL SOLLICITATIEGESPREK INHOUD Over ons 1 Finance 2 Business support 3 Voorbereiding 4 De juiste indruk achterlaten 5 Het sollicitatiegesprek 7 Sollicitatievragen beantwoorden 8 OVER ONS Walters

Nadere informatie

Reflectiegesprekken met kinderen

Reflectiegesprekken met kinderen Reflectiegesprekken met kinderen Hierbij een samenvatting van allerlei soorten vragen die je kunt stellen bij het voeren van (reflectie)gesprekken met kinderen. 1. Van gesloten vragen naar open vragen

Nadere informatie

Voorstelling Onafhankelijk Leven vzw

Voorstelling Onafhankelijk Leven vzw Voorstelling Onafhankelijk Leven vzw Waarvoor staat Onafhankelijk Leven vzw? 1. Visie Onafhankelijk Leven vzw gaat met volle kracht voor een samenleving waar alle personen met beperking controle hebben

Nadere informatie

Werkbladen. Uitdaging! Wat betekent succes en geluk voor mij? Gaat voor jou geluk samen met succes? Of gaat het

Werkbladen. Uitdaging! Wat betekent succes en geluk voor mij? Gaat voor jou geluk samen met succes? Of gaat het Werkbladen Uitdaging! Gaat voor jou geluk samen met succes? Of gaat het één ten koste van het ander? Waar word jij gelukkig van? De uitdaging van deze tool is dat je je eigen antwoorden bepaalt. We raden

Nadere informatie

Bijlage interview meisje

Bijlage interview meisje Bijlage interview meisje Wat moet er aan de leerlingen gezegd worden voor het interview begint: Ik ben een student van de Universiteit van Gent. Ik wil met jou praten over schrijven en taken waarbij je

Nadere informatie

Young People Coaching Experience

Young People Coaching Experience Hét loopbaanprogramma voor Young Professionals Young People Coaching Experience In 5 stappen naar je ideale baan! Ga jij met tegenzin naar je werk? Heb je er genoeg van om werk te doen dat niet bij je

Nadere informatie

Aan de slag met de Werk Ster!

Aan de slag met de Werk Ster! Aan de slag met de Werk Ster! Werk Ster Copyright EgberinkDeWinter 2013-2014 Werk Ster Stappen naar werk De Werk Ster helpt je duidelijk te krijgen waar jij op dit moment staat op weg naar werk. Je krijgt

Nadere informatie

U schrijft ook dat wij Belgen bang zijn voor elkaar. Hoezo?

U schrijft ook dat wij Belgen bang zijn voor elkaar. Hoezo? Wablieft praat met Paul Verhaeghe De maatschappij maakt mensen ziek Materieel hebben we het nog nooit zo goed gehad. De meesten van ons hebben een inkomen, een dak boven ons hoofd Toch voelen veel mensen

Nadere informatie

MVGM, DÉ VASTGOEDREGISSEUR WAT UW VASTGOED OOK VOOR U BETEKENT, MVGM HELPT U

MVGM, DÉ VASTGOEDREGISSEUR WAT UW VASTGOED OOK VOOR U BETEKENT, MVGM HELPT U MVGM, DÉ VASTGOEDREGISSEUR WAT UW VASTGOED OOK VOOR U BETEKENT, MVGM HELPT U VOORWOORD 2 VOORWOORD WE HEBBEN ÉÉN BELANGRIJKE OVEREENKOMST: ÚW VASTGOED Met plezier stel ik u ons bedrijf voor. MVGM ontzorgt

Nadere informatie

Gedragscode. Gewoon goed doen

Gedragscode. Gewoon goed doen Gedragscode Gewoon goed doen 2 Inhoudsopgave pagina 1. Missie, ambitie en kernwaarden 4 2. Gewoon goed doen 5 3. Waarom een gedragscode? 6 4. Omgaan met de patiënt/klant: respectvol en gastvrij 7 5. Professioneel

Nadere informatie

Wie doet wat hij deed, krijgt wat hij kreeg

Wie doet wat hij deed, krijgt wat hij kreeg Wie doet wat hij deed, krijgt wat hij kreeg Voor wie? Waarom? Wat? Hoe? Voor Omdat leiding Ervaringsgerichte Door middel van leidinggevenden, geven, adviseren en coaching en werkvormen waarbij het adviseurs

Nadere informatie

Mats Werkt! WWW.MATSWERKT.NL DÉ CURSUS VOOR HET BEGELEIDEN VAN MENSEN MET EEN ARBEIDSBEPERKING OP DE WERKVLOER.

Mats Werkt! WWW.MATSWERKT.NL DÉ CURSUS VOOR HET BEGELEIDEN VAN MENSEN MET EEN ARBEIDSBEPERKING OP DE WERKVLOER. Mats Werkt! DÉ CURSUS VOOR HET BEGELEIDEN VAN MENSEN MET EEN ARBEIDSBEPERKING OP DE WERKVLOER. WWW.MATSWERKT.NL Mats werkt: Dé cursus voor het begeleiden van mensen met een arbeidsbeperking op de werkvloer.

Nadere informatie

SOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN

SOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN SOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN Dit thema is opgesplitst in drie delen; gevoelens, ruilen en familie. De kinderen gaan eerst aan de slag met gevoelens. Ze leren omgaan met de gevoelens van anderen. Daarna

Nadere informatie

Ik besloot te verder te gaan en de zeven stappen naar het geluk eerst helemaal af te maken. We hadden al:

Ik besloot te verder te gaan en de zeven stappen naar het geluk eerst helemaal af te maken. We hadden al: Niet meer overgeven Vaak is de eerste zin die de klant uitspreekt een aanwijzing voor de hulpvraag. Paula zat nog maar net toen ze zei: ik ben bang om over te geven. Voor deze angst is een mooie naam:

Nadere informatie

In 5 stappen naar een personeelsbeleid dat werkt

In 5 stappen naar een personeelsbeleid dat werkt In 5 stappen naar een personeelsbeleid dat werkt Pak uw personeelsbeleid op een gestructureerde manier aan en creëer een werkplek waar uw business floreert en medewerkers met goesting en engagement komen

Nadere informatie

ONLINE VOORRAADBEHEER Nieuwsbrief September 2010

ONLINE VOORRAADBEHEER Nieuwsbrief September 2010 G S D A U T O M A T I S E R I N G UW PARTNER IN ICT EN BUSINESS SOLUTIONS ONLINE VOORRAADBEHEER Nieuwsbrief September 2010 Nieuwsbrief September 2010 Inhoud Algemeen Dashboard Management rapportage Budge

Nadere informatie

10 SUCCESFACTOREN VAN VIP-DAGEN

10 SUCCESFACTOREN VAN VIP-DAGEN 10 SUCCESFACTOREN VAN VIP-DAGEN SNEL GOED VERDIENEN MET WERK DAT JE LEUK VINDT DOOR LAURA BABELIOWSKY WWW.BOUWEENBLOEIENDBEDRIJF.NL WAT IS EEN VIP-DAG PRECIES? Je gaat een dag met de klant aan het werk

Nadere informatie

Selectie-instrument HARRIE

Selectie-instrument HARRIE Selectie-instrument HARRIE 1 Inleiding Voor u ligt het selectie-instrument HARRIE ; een vragenlijst die u als collega van een medewerker met autisme kan invullen om voor uzelf inzichtelijk te maken of

Nadere informatie

Familie aan tafel. Een werkvorm voor individuele coaching of intervisie.

Familie aan tafel. Een werkvorm voor individuele coaching of intervisie. Familie aan tafel. Een werkvorm voor individuele coaching of intervisie. De cliënt krijgt een groot vel papier en kleurkrijt. De opdracht is: Teken je gezin van herkomst rond de etenstafel. Een werkvorm

Nadere informatie

Juridische medewerker

Juridische medewerker 28-11-2013 Sectorwerkstuk Juridische medewerker Temel, Elif HET ASSINK LYCEUM Inhoudsopgave Inhoud Inhoudsopgave... 1 Inleiding... 2 Hoeveel procent van de opleiding bestaat uit stage?... 6 o Begeleiding...

Nadere informatie

Knabbel en Babbeltijd.

Knabbel en Babbeltijd. Knabbel en Babbeltijd. (zorg ervoor dat je deze papieren goed leest, uitprint en meeneemt naar de VBW) Het thema van deze VBW-week is Zeesterren. Het thema is de titel van de week (dus geen kreet of korte

Nadere informatie

DOSSIER >>> Wat is een. goede papa? DOSSIER

DOSSIER >>> Wat is een. goede papa? DOSSIER DOSSIER >>> Wat is een DOSSIER goede papa? 42 PSYCHOLOGIES MAGAZINE april 2014 Beter in je vel op het werk Nu de strenge maar afwezige vader definitief heeft afgedaan is het voor papa s zoeken naar een

Nadere informatie

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen.

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Wat is PDD-nos? 4 PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Eigenlijk vind ik stoornis een heel naar woord. Want zo lijkt het net of er iets niet goed aan me

Nadere informatie

pedagogie van het jonge kind

pedagogie van het jonge kind BACHELOR pedagogie van het jonge kind PJK: Opvoeding en Coaching DE GEDRAGSINDICATOREN VOOR AFSTUDEERSTAGE (WIE DOET WAT? WELKE INDICATOREN? WELKE VERWACHTINGEN?) DEEL 1: WIE DOET WAT? ROL VAN DE STUDENT:

Nadere informatie

Allemaal in ontwikkeling. Door: Rieke Veurink / Fotografie: Kees Winkelman

Allemaal in ontwikkeling. Door: Rieke Veurink / Fotografie: Kees Winkelman Permanente educatie in Smallingerland Allemaal in ontwikkeling Door: Rieke Veurink / Fotografie: Kees Winkelman Van cursussen professioneel Engels, kennis opdoen bij een andere afdeling tot vierjarige

Nadere informatie

Relaties. HDYO heeft meer informatie beschikbaar over de Ziekte van Huntington voor jongeren, ouders en professionals op onze website: www.hdyo.

Relaties. HDYO heeft meer informatie beschikbaar over de Ziekte van Huntington voor jongeren, ouders en professionals op onze website: www.hdyo. Relaties HDYO heeft meer informatie beschikbaar over de Ziekte van Huntington voor jongeren, ouders en professionals op onze website: www.hdyo.org Relaties kunnen een belangrijke rol spelen bij het omgaan

Nadere informatie

HEY WAT KAN JIJ EIGENLIJK GOED? VERKLAP JE TALENT IN 8 STAPPEN

HEY WAT KAN JIJ EIGENLIJK GOED? VERKLAP JE TALENT IN 8 STAPPEN E-blog HEY WAT KAN JIJ EIGENLIJK GOED? VERKLAP JE TALENT IN 8 STAPPEN In talent & groei Het is belangrijk om je talent goed onder woorden te kunnen brengen. Je krijgt daardoor meer kans om het werk te

Nadere informatie

Allereerst wil ik de organisatoren van deze dag, de Stichting Lezen en Schrijven

Allereerst wil ik de organisatoren van deze dag, de Stichting Lezen en Schrijven Toespraak staatssecretaris Klijnsma van Sociale Zaken en Werkgelegenheid tijdens het bedrijvencongres Samen scholen, pure winst! op 11 september 2009 in Eindhoven. Dames en heren, Allereerst wil ik de

Nadere informatie

De loopbaanchecklist

De loopbaanchecklist De loopbaanchecklist Met deze checklist ga je voor je zelf na hoe het gesteld is met de manier waarop je jouw loopbaan stuurt. Bij het beantwoorden van de vragen gaat het niet direct om andere banen, je

Nadere informatie

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben Ik ben wie ik ben Naam: Johan Vosbergen Inhoudsopgave Inleiding... 3 De uitslag van Johan Vosbergen... 7 Toelichting aandachtspunten en leerdoelen... 8 Tot slot... 9 Pagina 2 van 9 Inleiding Hallo Johan,

Nadere informatie

VZW LOOPBAANCENTRUM. Tevreden. met je huidige. werksituatie?

VZW LOOPBAANCENTRUM. Tevreden. met je huidige. werksituatie? VZW LOOPBAANCENTRUM Tevreden met je huidige werksituatie? Kompas loopbaancentrum: een kwarteeuw aan ervaring met diverse loopbaanvragen, coaching op maat van de klant. Kompas is erkend door de Vlaamse

Nadere informatie

Waarom dit Hand- en hartsboek christelijk leiderschap?

Waarom dit Hand- en hartsboek christelijk leiderschap? Waarom dit Hand- en hartsboek christelijk leiderschap? Het onderwerp leiderschap blij in onze Nederlandse samenleving actueel. Gebrek aan leiderschap is zo ongeveer het grootste verwijt dat je een poli

Nadere informatie

ADHD: je kunt t niet zien

ADHD: je kunt t niet zien ➂ ADHD: je kunt t niet zien Je ziet het niet aan de buitenkant. Je kunt niet gelijk naar iemand kijken en zeggen: die heeft ADHD. Dat kan een voordeel zijn. Als iemand niet weet dat jij het hebt, dan kunnen

Nadere informatie

Zaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie

Zaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie Zaken voor mannen Verhalen van mannen met epilepsie Introductie Niet alle mannen vinden het prettig om over hun gezondheid te praten. Ieder mens is anders. Elke man met epilepsie ervaart zijn epilepsie

Nadere informatie

Nog voor de zomer van baan veranderen?

Nog voor de zomer van baan veranderen? Nog voor de zomer van baan veranderen? Op naar een baan met meer blije hoogtepunten. Een verslaggever van Radio 1 noemde mij een soort psycholoog nadat ik hem afgelopen maandag had uitgelegd hoe ik twijfelaars

Nadere informatie

6 Coaching van de cliënt

6 Coaching van de cliënt 6.1 6 Coaching van de cliënt De begeleiding of coaching op de werkvloer is afhankelijk van de noden van de cliënt én van de noden van de collega s en werkgever. Samen starten op de stage/ tewerkstelling

Nadere informatie

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij.

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij. Lied: Ik ben ik (bij thema 1: ik ben mezelf) (nr. 1 en 2 op de CD) : Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Ik heb een mooie naam, van achter en vooraan.

Nadere informatie

Hoe gaat het in z n werk daar? Wat is er anders dan een gewone poli?

Hoe gaat het in z n werk daar? Wat is er anders dan een gewone poli? INTERVIEW d.d. 28 december 2009 Coeliakiepoli Op het interview-wenslijstje van Nynke en Zara staat Dr. Luisa Mearin. Zij is kinderarts MDL in het LUMC te Leiden en heeft als eerste met haar collega s in

Nadere informatie

Hele fijne feestdagen en een gezond en vrolijk 2017! Raymond Gruijs. BM Groep ARBO West Baanzinnig

Hele fijne feestdagen en een gezond en vrolijk 2017! Raymond Gruijs. BM Groep ARBO West Baanzinnig De tijd vliegt voorbij en voor je weet zijn we al weer een jaar verder. Ik zeg wel eens: mensen overschatten wat je in een jaar kunt doen, maar onderschatten wat je in 3 jaar kan realiseren. Laten we naar

Nadere informatie

Een land waar. mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps

Een land waar. mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps Een land waar mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps Lilian (48) vraagt haar zoontje om even een handje te komen geven. Dat doet hij en dan gaat hij weer lekker verder spelen. Wij nemen plaats aan

Nadere informatie

Ik ben uw coach! Leergang voor de manager, HR adviseur, projectleider en consultant die zich als coach wil professionaliseren.

Ik ben uw coach! Leergang voor de manager, HR adviseur, projectleider en consultant die zich als coach wil professionaliseren. Ik ben uw coach! Ik denk dat ik weet wat er mis gaat, maar hoe breng ik dat over? Ik wil niet kiezen. Alles vind ik ertoe doen! Ik heb bereikt wat ik wilde en toch ben ik onrus g. Wat nu? Ik merk dat ik

Nadere informatie

ALTRA COLLEGE NOORD / ZUIDOOST. Leren en werken voor je toekomst WWW.ALTRA.NL

ALTRA COLLEGE NOORD / ZUIDOOST. Leren en werken voor je toekomst WWW.ALTRA.NL ALTRA COLLEGE NOORD / ZUIDOOST Leren en werken voor je toekomst WWW.ALTRA.NL Beste leerling, welkom bij Altra College! Mentor Goedemorgen, goed dat je er bent! We zijn blij dat je er bent. Bij de beroepsopleiding

Nadere informatie

8 Stappen naar Succes

8 Stappen naar Succes 8 Stappen naar Succes Ik ga je een geheim vertellen; Al meer dan 4 jaar was ik zelfstandig Trainer en ik heb geworsteld en gezocht naar; Focus Mijn missie Wie is mijn doelgroep? Hoe kan ik een stabiel

Nadere informatie

Hoofdstuk 1. Introductie

Hoofdstuk 1. Introductie Hoofdstuk 1 Introductie Wat kan dit boek voor jou betekenen? Als je dit boek leest, sta je op het punt een enorm succes te maken van je bedrijf. Dat vind ik geweldig cool. Welkom! Mijn naam is Marielle

Nadere informatie

GDF SUEZ wordt ENGIE. Een medewerker afwezig? Regels en praktische tips

GDF SUEZ wordt ENGIE. Een medewerker afwezig? Regels en praktische tips GDF SUEZ wordt ENGIE Een medewerker afwezig? Regels en praktische tips Nagenoeg 40% van de afwezigheden wegens ziekte houdt verband met de arbeidsomstandigheden (soort werk, omgeving, sfeer, uurregeling,

Nadere informatie

Lesbrief 14. Naar personeelszaken.

Lesbrief 14. Naar personeelszaken. http://www.edusom.nl Thema Op het werk Lesbrief 14. Naar personeelszaken. Wat leert u in deze les? Wanneer u zeggen en wanneer jij zeggen. Je mening geven en naar een mening vragen. De voltooide tijd gebruiken.

Nadere informatie

Huiselijk geweld tussen zussen

Huiselijk geweld tussen zussen Huiselijk geweld tussen zussen Motiverende gespreksvoering: Casus huiselijk geweld tussen zussen Door drs. Sergio van der Pluijm Een tijd terug had ik een jonge vrouw (18) van allochtone afkomst in begeleiding

Nadere informatie

Verhaal van verandering

Verhaal van verandering Belgische Ashoka Fellow Ashoka : Kun je ons iets vertellen over je familie en waar je bent opgegroeid? Ingrid : Ik ben opgegroeid in Antwerpen, een belangrijke stad in Vlaanderen, België. Ik heb een oudere

Nadere informatie

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school.

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school. Voorwoord Susan schrijft elke dag in haar dagboek. Dat dagboek is geen echt boek. En ook geen schrift. Susans dagboek zit in haar tablet, een tablet van school. In een map die Moeilijke Vragen heet. Susan

Nadere informatie

Maak er werk van! Een overzicht van ons aanbod voor (jong)volwassenen, ouders, professionelen en werkgevers & collega s

Maak er werk van! Een overzicht van ons aanbod voor (jong)volwassenen, ouders, professionelen en werkgevers & collega s Maak er werk van! Een overzicht van ons aanbod voor (jong)volwassenen, ouders, professionelen en werkgevers & collega s Projectmedewerkers Sofie Thielemans, Yana Tilleman en Lentl Van Aken In opdracht

Nadere informatie

De Budget Ster: omgaan met je schulden

De Budget Ster: omgaan met je schulden De Budget Ster: omgaan met je schulden Budget Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Budget Ster MOTIVATIE EN VERANTWOORDELIJKHEID STRESS DOOR SCHULDEN BASISVAARDIGHEDEN STABILITEIT FINANCIEEL ADMINISTRATIEVE

Nadere informatie

Omschrijving Jeugdbegeleider en Jeugdtrainer

Omschrijving Jeugdbegeleider en Jeugdtrainer Badmintonclub Nieuwerkerk aan den IJssel Postbus 177 2910 AD Nieuwerkerk aan den IJssel Omschrijving Jeugdbegeleider en Jeugdtrainer BCN heeft voor komend seizoen behoefte aan nieuwe begeleiders en trainers

Nadere informatie

Werken in een andere sector of branche: iets voor u?

Werken in een andere sector of branche: iets voor u? Werken in een andere sector of branche: iets voor u? Uw hele loopbaan blijven werken in dezelfde sector of branche? Voor veel werknemers is het bijna vanzelfsprekend om te blijven werken in de sector of

Nadere informatie

Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou!

Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou! Hallo Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou Als je ouders uit elkaar zijn kan dat lastig en verdrietig zijn. Misschien ben je er boos over of denk je dat het jouw

Nadere informatie

Ik-Wijzer Naam: Sander Geleynse Datum: 27 januari 2016

Ik-Wijzer Naam: Sander Geleynse Datum: 27 januari 2016 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Jouw uitslag... 4 Pagina 2 van 8 1. Inleiding Hallo Sander, Dit is de uitslag van jouw Ik-Wijzer. Hierin staat wat jij belangrijk vindt en wat je minder belangrijk vindt.

Nadere informatie

Eindverslag SLB module 12

Eindverslag SLB module 12 Eindverslag SLB module 12 Marthe Verwater HDT 3C 0901129 Inhoudsopgave: Eindreflectie.. Blz.3 Reflectieverslag les 1.. Blz.4 Reflectieverslag les 2.. Blz.6 Reflectieverslag les 3.. Blz.8 2 Eindreflectie

Nadere informatie

office & IT solutions IT Services Uitgebreide IT diensten voor kleine en middelgrote onderdnemingen. msupport

office & IT solutions IT Services Uitgebreide IT diensten voor kleine en middelgrote onderdnemingen. msupport office & IT solutions IT Services Uitgebreide IT diensten voor kleine en middelgrote onderdnemingen. msupport mpower mcloud Uw IT-infrastructuur con nu onder controle De efficiën e van uw bedrijf berust

Nadere informatie

Meer succes met je website

Meer succes met je website Meer succes met je website Hoeveel geld heb jij geïnvesteerd in je website? Misschien wel honderden of duizenden euro s in de hoop nieuwe klanten te krijgen. Toch levert je website (bijna) niets op Herkenbaar?

Nadere informatie

Op weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon

Op weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon Op weg met Jezus eerste communieproject H. Theobaldusparochie, Overloon Hoofdstuk 5 Bidden Eerste communieproject "Op weg met Jezus" hoofdstuk 5 blz. 1 Joris is vader aan het helpen in de tuin. Ze zijn

Nadere informatie

Reflectieverslag mondeling presenteren

Reflectieverslag mondeling presenteren Reflectieverslag mondeling presenteren Naam: Registratienummer: 900723514080 Opleiding: BBN Groepsdocente: Marjan Wink Periode: 2 Jaar: 2008 Inleiding In dit reflectieverslag zal ik evalueren wat ik tijdens

Nadere informatie

de techniek van cofely

de techniek van cofely de techniek van cofely wel eens van cofely gehoord? Bij Cofely gaat er een wereld voor je open. Monteurs, lassers, calculatoren, werkvoorbereiders, servicetechnici en andere specialisten werken samen aan

Nadere informatie

Stageverslag Michaël Deslypere

Stageverslag Michaël Deslypere Stageverslag Michaël Deslypere MANPOWER Stagementor: Valerie Milissen Stagebegeleider: Pieterjan Bonne 2 Inhoudsopgave 1.Voorwoord... 3 2.Situering/voorstelling van de stageplaats... 4 3.Beschrijving van

Nadere informatie

Naam: Datum: Ik-Wijzer

Naam: Datum: Ik-Wijzer Ik-Wijzer Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Jouw uitslag... 4 Pagina 2 van 8 1. Inleiding Hallo, Dit is de uitslag van jouw Ik-Wijzer. Hierin staat wat jij belangrijk vindt en wat je minder belangrijk

Nadere informatie

Thema in de kijker : Filosoferen met kinderen

Thema in de kijker : Filosoferen met kinderen Thema in de kijker : Filosoferen met kinderen Wat is filosoferen met kinderen? Samen op een gestructureerde wijze nadenken en praten over filosofische vragen. Zoeken naar antwoorden op vragen die kinderen

Nadere informatie

pedagogie van het jonge kind

pedagogie van het jonge kind BACHELOR pedagogie van het jonge kind PJK: Opvoeding en Coaching DE BEROEPSATTITUDES EN DE GEDRAGSINDICATOREN VOOR STAGE 1 (WIE DOET WAT? WELKE BEROEPSATTITUDES EN INDICATOREN? WELKE VERWACHTINGEN?) DEEL

Nadere informatie

Je gedachten gestructureerd op papier

Je gedachten gestructureerd op papier Online training: Je gedachten gestructureerd op papier Start: 14 september 2015 Een online programma, mét coaching, voor ondernemers en werknemers Voor als je logisch opgebouwde teksten wil leren schrijven,

Nadere informatie

Evaluatie project webshop 2.0

Evaluatie project webshop 2.0 Evaluatie project webshop 2.0 Kim Krijt MM2A Kim Ik vind dat de productie erg goed is verlopen, wij hebben onderling geen problemen gehad. Ik vind dat er erg goed werk is geleverd. Als ik het vergelijk

Nadere informatie

CASE STUDY MDM LEERT KLANTEN ZELF VISSEN

CASE STUDY MDM LEERT KLANTEN ZELF VISSEN Exact Online CASE STUDY MDM LEERT KLANTEN ZELF VISSEN www.exactonline.nl 2 EXACT ONLINE CASE STUDY ACCOUNTANCY MDM LEERT KLANTEN ZELF VISSEN MDM accountants & belastingadviseurs uit Den Haag is hard op

Nadere informatie

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S 2 Ik en autisme In het vorige hoofdstuk is verteld over sterke kanten die mensen met autisme vaak hebben. In dit hoofdstuk vertellen we over autisme in het algemeen. We beginnen met een stelling. In de

Nadere informatie

1 Lezen. 1.1 Lezen wat er staat. Lees eerst de tekst goed door en probeer dan de vragen hieronder te beantwoorden.

1 Lezen. 1.1 Lezen wat er staat. Lees eerst de tekst goed door en probeer dan de vragen hieronder te beantwoorden. 1 Lezen 1.1 Lezen wat er staat Lees eerst de tekst goed door en probeer dan de vragen hieronder te beantwoorden. Leren kun je op allerlei manieren doen. Je kunt een opleiding of cursus volgen, maar je

Nadere informatie

Om mee te beginnen: boekfragment en opdrachten

Om mee te beginnen: boekfragment en opdrachten Om mee te beginnen: boekfragment en opdrachten Bron: http://ninabrackman.blogspot.nl/p/de-alchemist-paulo-coelho.html Dit is een deel van een blog over De Alchemist van Paulo Coelho door Nina Brackman.

Nadere informatie

Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen.

Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen. Bidden Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen.nl en kinderactiviteiten www.lambertuskerk-rotterdam.nl

Nadere informatie

Een gelukkig leven. Mensen en digitaal werken

Een gelukkig leven. Mensen en digitaal werken Een gelukkig leven Mensen en digitaal werken 2015-2016 Ben de Jong is associate partner bij Digital. Hij is specialist op het gebied van digitaal werken, metadatering, digitaal archiveren, e-depot en kwaliteit.

Nadere informatie

Zorg voor je carrière. Neem gerust contact op of maak een afspraak. Telefoon: (030) 602 94 25 of e-mail: zorg@matchcare.nl

Zorg voor je carrière. Neem gerust contact op of maak een afspraak. Telefoon: (030) 602 94 25 of e-mail: zorg@matchcare.nl Neem gerust contact op of maak een afspraak. Telefoon: (030) 602 94 25 of e-mail: zorg@matchcare.nl Hoe presenteer ik mijzelf? Wat wil ik? Zorg voor je carrière Door het dagelijkse contact met mijn coach

Nadere informatie

Heilig Jaar van Barmhartigheid

Heilig Jaar van Barmhartigheid Heilig Jaar van Barmhartigheid van 8 december 2015 tot 20 november 2016 Paus Franciscus heeft alle mensen van de hele wereld uitgenodigd voor een heilig Jaar van Barmhartigheid. Dit hele jaar is er extra

Nadere informatie

10 SUCCESFACTOREN. In het webinar ga ik ook iets vertellen over mijn nieuwe event Meer Verdienen Minder Werken op 3/4/5 april 2014 a.s.

10 SUCCESFACTOREN. In het webinar ga ik ook iets vertellen over mijn nieuwe event Meer Verdienen Minder Werken op 3/4/5 april 2014 a.s. 21 Tips om meer te verdienen en minder te werken 10 SUCCESFACTOREN Veel coaches, trainers en adviseurs verdienen weinig maar werken toch heel hard. Ze werken 1-op-1 en op uur-factuurbasis met klanten.

Nadere informatie

Autisten uit de kast. Binnen het bedrijf gebruik ik vaak een neutralere term, maar u begrijpt waar het over gaat: schaamte en angst.

Autisten uit de kast. Binnen het bedrijf gebruik ik vaak een neutralere term, maar u begrijpt waar het over gaat: schaamte en angst. Tekst, uitgesproken op het Jaarlijkse Congres van de Nederlandse Vereniging voor Autisme, 7 & 8 oktober 2011 (respectievelijk 1300 & 1200 bezoekers). www.autisme.nl -------------------------------------------------------

Nadere informatie

Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande

Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Eerste druk 2015 R.R. Koning Foto/Afbeelding cover: Antoinette Martens Illustaties door: Antoinette Martens ISBN: 978-94-022-2192-3 Productie

Nadere informatie