Profielwerkstuk Economie Mainport Rotterdam

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Profielwerkstuk Economie Mainport Rotterdam"

Transcriptie

1 Profielwerkstuk Economie Mainport Rotterdam Profielwerkstuk door een scholier 4682 woorden 16 mei ,4 71 keer beoordeeld Vak Economie 1. De Geschiedenis van de Rotterdamse haven We kunnen de Geschiedenis van de Rotterdamse haven in verschillende cq.6 fases verdelen. (van 1400 tot nu) Vanaf 1946 is de haven uitgegroeid tot een echte Mainport. Een mainport is van oorsprong een knooppunt van belangrijke transportwegen geweest, doordat deze zich op een gunstige locatie bevond heeft deze zich ontwikkeld tot een gebied met een belangrijke status. Mainports zijn belangrijk op verschillende schalen: regionaal, nationaal, en internationaal. In deze Mainports worden veel producten en goederen aangevoerd vanuit diversen landen over de gehele wereld. De producten en goederen worden hier opgeslagen, verwerkt tot of in andere producten (dit wordt met halffabrikaten gedaan), de goederen worden overgeslagen waarmee bedoeld wordt dat ze bijvoorbeeld van een schip worden gehaald en op een ander schip of voertuig worden overgeplaatst. Deze overgeplaatste of overgeladen goederen worden dan doorgevoerd naar het achterland via het spoornet, via vrachtwagens en soms een vliegtuig ( Haringhaven Rotterdam was eerst een dorpje aan de rivier de Rotte. Door de stijgende zeespiegel drong er teveel zout zeewater landinwaarts, daarom werden er dammen gebouwd. Door de dammen was het noodzakelijk de lading van het ene schip op het andere te laden. Daardoor ontstond handelsdorp Rotterdam. Dankzij de haringvisserij groeide het dorpje nog verder uit tot een echte stad. Er kwamen steeds meer handels- en haringsschepen in de haven te liggen. Het werd een echte handelshaven. De producten werden opgeslagen in pakhuizen langs de kades Industriële revolutie In de tijd van de industriële revolutie waren er drie ontwikkelingen die zorgden voor het succes van de haven van Rotterdam: De eerste ontwikkeling was het ontstaan van het Duitse Ruhrgebied, de Duitse staalindustrie had veel erts nodig en dankzij de Rijn was Rotterdam hiervoor de ideale aanvoerhaven. De tweede ontwikkeling was de opening van de Nieuwe Waterweg. Dit was een rechtstreekse verbinding Pagina 1 van 16

2 met de zee. Het gaf een nieuwe impuls aan de groei van de haven. Schepen konden nu makkelijker Rotterdam bereiken. De derde ontwikkeling was het afsluiten van de Akte van Mannheim in 1868 hierdoor werd de Rijn voor iedereen vrije vaarweg Waalhaven en Merwehaven, 1e petroleum en 2e petroleum haven. Eind 19e eeuw zag men het belang van aardolie in voor het maken van brandstoffen. Zodat steeds meer oosterse landen hun olie gingen verhandelen naar het Westen, om veel Winst te maken. Omdat Rotterdam heel centraal ligt en ook speciale opslag plaatsen voor de brandstoffen heeft. Werd het daar vaak naar toe verscheept om zo door te voeren naar het westen Wederopbouw Gedurende de Tweede Wereldoorlog werd de haven voor zo n 40% verwoest. De haven werd in een rap tempo weer terug opgebouwd, en er werd besloten uit te gaan breiden. Er werd uitgebreid in westelijke richting, in het gebied tussen Rotterdam en Hoek v Holland kwamen de Eemhaven en de Botlek Europoort Aardolie werd na de tweede wereldoorlog steeds meer van belang voor het vervoer van de olie werden enorme tankers (mammoettankers) geproduceerd deze schepen konden vanwege de diepgang niet in de bestaande havens terecht. Door de aanleg van Europoort bleef Rotterdam toegankelijk voor mammoettankers. De havens in de Europoort zijn in verhouding erg diep. ( heden Maasvlakte Na verloop van tijd raakte de Europoort vol om toch aan de vraag van de onderneming te kunnen voldoen. Werd besloten om een stuk land in zee op te spuiten. Genaamd de Maasvlakte, de maasvlakte diende vooral voor olieterminals. Om zo het grote aanbod van brandstoffen uit het oosten verder te kunnen verwerken en verhandelen. Later kwamen er ook meerdere terminals voor containers. Het verschepen van containers is de laatste jaren erg in trek door e hoge winsten die worden bereikt. Maasvlakte 1 kon niet meer aan de benodigde ruimte voor de containers voldoen. Daarom zijn er plannen gemaakt voor Maasvlakte 2, die wel genoeg plaats biedt voor de opslag van de vele containers. De verdere toekomstige plannen bespreken we verder in deelvraag 5. ( ( al.jpg&imgrefurl) Pagina 2 van 16

3 2. Uit welke onderdelen bestaan Mainport Rotterdam, welk aandeel hebben ze in de gehele goederen overslag van de Mainport In Mainport Rotterdam komen allerlei verschillende goederenstromen samen. De verschillende goederenstromen worden door gespecialiseerde ondernemingen afgewerkt. Deze verschillende ondernemingen horen ieder apart bij een goederenstroom, dit alles samen maakt Rotterdam een verzameling van gespecialiseerde havens. Hieronder gaan we de verschillende goederenstromen en de overslag daarvan bespreken. Natte bulk Onder natte bulk verstaan we ruwe aardolie, olieproducten, en vloeibare chemicaliën. Samen verzorgen zij bijna de helft van de goederenoverslag in Rotterdam. Dit is te danken aan de relatief goedkope aanvoer van ruwe olie door de grote mammoettankers. De meeste olie wordt opgeslagen op Maasvlakte 1, het wordt dan verder getransporteerd door middel van pijpleidingen naar het achterland. Rotterdam kent een aantal tankterminals voor de afhandeling van ruwe olie, olieproducten en chemicaliën. De totale opslagcapaciteit bedraagt meer dan m3. Aandeel van Natte Bulk in de totale goederenoverslag. Totale Overslag aan natte bulk: Ruwe Olie: Rotterdam Conclusie: Een lichte daling van de aanvoer, stijging van de afvoer. Er wordt veel olie geïmporteerd maar weinig geëxporteerd. Minerale olieproducten Rotterdam Conclusie: Aanvoer gestegen, afvoer gestegen. De overslag van minerale olieproducten is tegenover de ruwe olie veel minder. Overige massagoed, natte bulk Pagina 3 van 16

4 Rotterdam Natte Bulk Totaal: Rotterdam Percentage van de totale overslag in Mainport Rotterdam: Natte bulk 2004: / (totale overslag in R`dam) = = 46% Natte bulk 2005: / = = 46% Conclusie: Bijna de helft van de totale goederenoverslag in Rotterdam bestaat uit de overslag van Natte Bulk. De overslag in 2005 is met 2% gestegen. Containers Rotterdam Percentage van de totale overslag in Mainport Rotterdam: Containers 2004: / =0.226 = 22% Containers 2005: / =0.247= 24,7% Conclusie: De container overslag is in 2005 gestegen met 4%. Het aandeel van de containers is dik een kwart van de totale overslag in Mainport Rotterdam. Droge Bulk Door de centrale ligging van de haven worden vele grondstoffen aangevoerd die door naar het achterland moeten worden getransporteerd. Voor de staalindustrie in het Ruhrgebied zijn massa`s ertsen nodig. En omdat Rotterdam veel opslag heeft voor deze ertsen worden ze hier met bulkschepen aangevoerd zodat de transportkosten laag blijven. Onder droge bulk verstaan we: agribulk ertsen en schroot kolen en overig massagoed Pagina 4 van 16

5 Agribulk Rotterdam Conclusie: De aanvoer agribulk is erg veel gedaald ten opzichte van Het totale aandeel van de agribulk is relatief klein Ertsen en schroot Rotterdam Conclusie: De aan + afvoer van ertsen en schroot zijn hier ook gedaald. Hier valt ook op het grote verschil tussen de aanvoer en afvoer. Kolen Rotterdam Conclusie: In vergelijking met de ertsen is hier de aanvoer en defvoer gestegen. Maar een overeenkomst is weer het grootte verschil tussen aan- en afvoer. Overig massagoed Rotterdam Conclusie: onder het kopje overig massagoed bereken we bijvoorbeeld sinaasappelsap of andere vloeibare producten. In deze tabel zijn niet echt veel verschillen op te maken. Alleen de afvoer is wat gestegen. Droge bulk totaal Rotterdam Percentage van de totale overslag van Mainport Rotterdam: Droge bulk in 2004: / = 0.23=23 Droge bulk in 2005: / = 0.242=24% Pagina 5 van 16

6 Al het overige o.a. stukgoederen, verhuizingspullen e.d. Rotterdam Overig in 2004: / = = 7% Overig in 2005: 13700/ = = 7% Conclusies: We hebben nu al de gegevens van de verschillende goederen stromen. Deze uitkomsten zetten we in een tabel om een goed overzicht te krijgen van het aandeel van de goederenstromen in de totale goederenoverslag: Aandeel in 2004 Aandeel in 2005 Verschil `04-`05 Natte Bulk 46% 46% 46-46/46= 0% Droge Bulk 25% 23% 23-25/25= -8% Containers 22% 24% 24-22/22= +9% Overig 7% 7% 7-7/7= 0% Totaal 100% 100% in Tabel is af te lezen dat de percentages niet erg veel afwijken in de 2 verschillende jaren. Alleen de containers zijn met 9% gestegen, dit komt doordat de populariteit van de overslag van containers steeds groter word. De natte bulk heeft het grootste aandeel in de overslag van de goederen in Mainport. Dit komt omdat er grote vraag is naar brandstoffen, om machines te laten werken en auto`s te laten rijden. Het is voor bedrijven erg aantrekkelijk om de olie naar Rotterdam te transporteren. Door de grote mammoettankers zijn de transport kosten erg laag. En door de centrale ligging van Rotterdam en de pijpaansluiting onder de grond naar de achterlanden zijn de vragende ondernemingen van brandstoffen makkelijk te bereiken. Een andere conclusie die we kunnen trekken is dat er veel meer wordt aanvoer is van goederen dan afvoer. Dit betekent dus dat vele producten gelijk kunnen worden verwerkt in de haven. 4. ECT, wat is het en hoe gaat het in zijn werk? Om de wereldwijde handelsontwikkelingen bij te houden heeft Rotterdam de zeer succesvolle Distriparkconcept ontwikkeld. Het zijn distributie centra die strategisch en zeer uitgebreide logistieke faciliteiten hebben. Ze zijn het antwoord op de eisen die worden gesteld door bedrijven om de logistiek zo snel en goedkoop mogelijk te laten verlopen. In Rotterdam zijn er verschillende distributie centra`s, voor o.a. containers, auto`s en massagoederen. We bespreken: Wat is ECT? Pagina 6 van 16

7 De Geschiedenis van de ECT AGV-ASC systeem Containers Waarom ECT? ( ( Wat is ECT? ECT staat voor Europe Container Terminals. ECT is een containeroverslag bedrijf dat zorgt dat de containers van boten worden gelost en vervolgens op de juiste vrachtwagen of trein worden geplaatst. Omdat Rotterdam de Mainport van Europa is vind je hier de grootste overslag bedrijf, de ECT. De ECT is altijd in bedrijf 7 dagen per week, 24 uur per dag, 52 weken per jaar. De ECT heeft een terminal op de maasvlakte (ECT Delta Terminal) en in de Eemhaven (ECT Home Terminal BV) Je hebt binnen de ECT verschillende afdelingen, de afdeling logistiek is verantwoordelijk voor een juiste functionering van de containeroverslag. Het moet zorgen dat de juiste container op de vrachtwagen en treinen of schepen komen te staan. Dit proces gaat vol automatisch, verschillende kranen en onbestuurde voertuigen zorgen voor de gehele overslag van de containers. Er zijn verschillende systemen hier voor ontwikkeld o.a. het AGV-ASC systeem. Dit systeem bespreken we later wat uitgebreider. De Geschiedenis van de ECT In 1966 wordt in de Rotterdamse haven de container geïntroduceerd. Een paar ondernemingen zagen een rooskleurige toekomst in het nieuwe fenomeen en starten daarom een onderneming die containers van schepen af kon halen en ze verder op weg kon helpen. In dit jaar is ook de ECT ontstaan, ECT begon met een terminal in de Eemhaven (Home Terminal) Een jaar later in 1967 werd hier het eerste containerschip gelost. ECT groeide in de jaren in 1970 behandelden ze containers in 1975 is dit uitgegroeid tot containers en in 1983 zijn dit er een Op de toen toekomstige Maasvlakte werd gebouwd aan een nieuwe ECT terminal (Delta Terminal) Na de officiële opening in 1985 blijkt de Delta Terminal al snel een succes. Want in 1988 werd het eerste contract met Sea-Land afgesloten voor de vesting van een eigen terminal op de Maasvlakte. Het was een uitzonderlijke Terminal, het werd volledig geautomatiseerd met Automated Guided Vehicles (robotwagens) en Automated Stacking Cranes (geautomatiseerde kranen) De Sea-Land Terminal gaat officieel open in Omdat de ECT blijft groeien ontwikkeld het bedrijf samen met Havenbedrijf Rotterdam plannen voor nieuwe terminals op de Maasvlakte. Het resultaat de opening van Delta Dedicated East Terminal in Pagina 7 van 16

8 en Delta Dedicated West Terminal in 2000, beide terminals zijn volledig geautomatiseerd. Doordat Sea-Land in 1999 is overgenomen door Maersk krijgt ECT de Delta/Sea-Land terminal in eigen beheer onder de naam Delta Dedicated North Terminal. Door een verouderd overslag systeem liep deze Delta Dedicated North Terminal niet volgens wens. Sinds 2002 is de ECT onderdeel geworden van de Hutchison Port Holdings Group (HPH). Het is een multinational met als thuisbasis Hongkong. ECT koopt in 2004 de Hanno Terminal in de Waalhaven over de volgende uitbreidingsstap is die in het gebruik nemen van de Euromax Terminal aan de noordzijde van de Maasvlakte. ( AGV-ASC systeem Op de terminal wordt horizontaal transport tussen kade-kranen en container yards uitgevoerd door onbemande voertuigen (automatic guided vehicles of AGV`s) Het onbemande voertuig ontvangt de opdracht door middel van radio data communicatie van het Process Control Systeem (PCS) om een beweging te maken via een vastgestelde route tussen twee punten met een container. De AGV wordt bestuurd door radio data communicatie maar kan zelf zijn snelheid en richting bepalen. Met regelmaat geeft het onbemande voertuig zijn positie door aan het PCS, die als functie heeft de centrale routes van alle voertuigen controleert, en waar nodig is voorrang vaststellen tussen de voertuigen. Het laden en lossen van AGV`s vindt plaats onder de kadekraan. De AGV rijdt van de kade naar de ASC. Gedurende het lossen van de schepen worden containers weggereden naar hun staanplaats. Volgende de opdracht van de PCS. Eenmaal aangekomen op de plaats van bestemming worden de AGV`s gelost door de ASC (rijbrug kranen) De container yard heeft een groot aantal lanen waar de containers worden bewaard in rijen van 6 containers breed. De ontvangen containers worden verdeeld over de lanen door het PCS. Het PCS zorgt er voor dat de ASC wordt ingelicht waar hij de container kwijt kan. Het kan ook zijn dat de container moet verplaatst worden, de PCS zorgt hier ook voor en stuurt de opdracht naar de ASC om de container te verplaatsen. Mocht de ASC buiten werking raken is er altijd een andere kraan die zijn werk tijdelijk kan overnemen (genaamd: ASC-Rescue kraan) Containers Containers heb je in alle soorten en maten ondanks grote verschillen in sommige containers heb je ook standaardmaten. De meest gebruikte container is die van 20` en van 40`. Er zijn ook nog containers die hoger zijn genaamd de High Cubes. Containers heb je voor allerlei specifieke goederen je hebt ze voor stukgoed maar ok voor het vervoer van grotere hoeveelheden zoals vloeistoffen en gassen. We late hieronder een paar standaard containers met hun maten zien. Waarom is ECT zo`n groot succes? ECT is altijd open ook op feestdagen e.d. daardoor is het totale overslag van containers per jaar erg groot ongeveer 70% van de totale containeroverslag van heel Rotterdam. Er worden veel loonkosten uit Pagina 8 van 16

9 gespaard doordat bijna alles geautomatiseerd werkt hierdoor is er een groter saldo beschikbaar voor het investeren in kapitaalgoederen die nodig zijn voor de automatische werking van het systeem. Het is voor bedrijven erg aantrekkelijk om gebruik te maken van diensten van de ECT, omdat het bedrijf zeer professioneel, snel is en het een goede ligging ten opzichte van het achterland heeft. 4. In hoeverre zijn de havens van Hamburg en Antwerpen concurrent? ensdag_1000_haven.avi_plain.xml/wm364.wvx Deze Link bevat een kort nieuwsbericht over de concurrentie van de haven van Rotterdam. Om een goed beeld te krijgen van de havens Hamburg en Antwerpen ten opzichte van Mainport Rotterdam hebben we op Internet cijfers opgezocht die noodzakelijk zijn om de concurrentiepositie van Mainport Rotterdam weer te geven. We hebben de volgende cijfers op de site gevonden. Totale goederenoverslag verschil Aanvoer Afvoer Totaal Aanvoer Afvoer Totaal Tonnen % Rotterdam Hamburg Antwerpen Totaal De bovenstaande tabel is tot stand gekomen door de totaal massagoed te vermenigvuldigen met het totaal stukgoed, de cijfers van genoemde goederen zullen we hieronder in een tabel weergeven. Totale Massagoed verschil Aanvoer Afvoer Totaal Aanvoer Afvoer Totaal Tonnen % Rotterdam Hamburg Antwerpen Totaal Totale stukgoed Verschil Aanvoer Afvoer Totaal Aanvoer Afvoer Totaal Tonnen % Pagina 9 van 16

10 Rotterdam Hamburg Antwerpen Totaal Aandeel massagoed en stukgoed in de totale goederenoverslag Rotterdam 1e helft 2004 Aandeel massagoed in de totale goederenoverslag: 71.7 % Aandeel stukgoed in de totale goederenoverslag: 28.3 % 1e helft 2005 Aandeel massagoed in de totale goederenoverslag: 70.3% Aandeel stukgoed in de totale goederenoverslag: 29.7% Hamburg 1e helft 2004 Aandeel massagoed in de totale goederenoverslag: 32.5 % Aandeel stukgoed in de totale goederenoverslag: 67.5 % 1e helft 2005 Aandeel massagoed in de totale goederenoverslag: 31.8% Aandeel stukgoed in de totale goederenoverslag: 68.2 % Antwerpen 1e helft 2004 Aandeel massagoed in de totale goederenoverslag: 40.1 % Aandeel stukgoed in de totale goederenoverslag: 59.9% 1e helft 2005 Aandeel massagoed in de totale goederenoverslag: 39.8% Aandeel stukgoed in de totale goederenoverslag: 60.2% Als we het totaal van de eerste helft van 2004 bij elkaar optellen en gelijk stellen aan 100 % kunnen we het aandeel berekenen van de 3 havens. Totaal goederenoverslag van de drie havens in de 1e helft van 2004 = Aandeel Hamburg: 18.1% Aandeel Rotterdam: 57.2% Aandeel Antwerpen: 24.7% Totaal : 100% Pagina 10 van 16

11 Totaal goederenoverslag van de drie havens in de 1e helft van 2005 = Aandeel Hamburg : 18.6% Aandeel Rotterdam: 56.9% Aandeel Antwerpen: 24.5% Totaal : 100% Uit bovenstaande cijfers kunnen we concluderen dat het aandeel van Mainport Rotterdam en Antwerpen gedaald is. Als we de 3 concurrende havens vergelijken met de totale goederenoverslag kunnen we nog wel zien dat Rotterdam met kop en schouders er boven uit steekt. De Havens gaan zich meer richten op de overslag van stukgoederen omdat dit meer winstgevend is. Dit blijkt ook uit de cijfers van het aandeel van stukgoederen. Uit deze cijfers kunnen we ook opmaken dat Rotterdam het beste beleid heeft omdat deze het meest is gestegen in de overslag van stukgoederen. En het aandeel massagoederen het meest gedaald is. Conclusie: We kunnen uit deze cijfers wel degelijk controleren dat de haven van Rotterdam concurrentie heeft in Europa. De andere 2 havens een redelijk aandeel in de totale goederen overslag tegenover andere kleinere havens. Volgens deze cijfers is de concurrentie relatief gedaald. Dit is een zonnig uitzicht op de toekomst. Maar er spelen natuurlijk nog meerdere factoren mee. Zoals de uitbreidingsmogelijkheden van de verschillende havens, dit bespreken we verder in deelvraag Zijn er genoeg uitbreidingsmogelijkheden voor de 3 belangrijkste havens in Europa om de duurzame groei voor te zetten? In het huidige haven/industriegebied van Rotterdam is er vrijwel geen ruimte meer voor nieuwe ondernemingen, en voor ondernemers die al in het havengebied gevestigd zijn hebben ook geen uitbreidingsmogelijkheden. Als de haven zich wil blijven ontwikkelen in positieve zin zal er dus meer ruimte beschikbaar moeten komen. De Nederlandse overheid wil Mainport Rotterdam een betere concurrentie positie geven maar houdt wel oog op natuur en milieu en kwaliteit van de leefomgeving. Om bovenstaande doelstellingen te bereiken is het Project Mainportontwikkeling Rotterdam (PMR) opgericht. Dit grootschalige project bestaat uit drie deelprojecten: Aanleg van nieuwe havengebied, Maasvlakte 2, en de bijbehorende natuurcompensatie (maatregelen om schade aan beschermde natuur te compenseren); Ontwikkeling van 750 Hectare natuur- en recreatiegebied op Midden-IJsselmonde en ten noorden van Rotterdam; Bestaand Rotterdams gebied: een serie projecten om het bestaande havengebied beter te benutten en de kwaliteit van de leefomgeving te verbeteren Voor de aanleg van het nieuwe havengebied is Havenbedrijf Rotterdam verantwoordelijk, voor de Pagina 11 van 16

12 bijhorende natuurcompensatie is PMR verantwoordelijk. De provincie Zuid-Holland is verantwoordelijk voor de ontwikkeling van 750 hectare natuur -en recreatiegebied. De gemeente Rotterdam is verantwoordelijk voor het project Bestaand Rotterdams Gebied. Deelprojecten Aanleg van nieuw havengebied, Maasvlakte 2, en de bijbehorende natuurcompensatie (maatregelen om schade aan beschermde natuur te compenseren). Resultaat Het beoogde resultaat is een nieuwe haven en industrieterrein van 1000 hectare in de Noordzee. Het gebied kan worden aangelegd tussen de Euro-Maasgeul in het noorden, de huidige Maasvlakte in het westen en de verlengde demarcatielijn in het zuiden. De demarcatielijn is bij aanleg van de Maasvlakte afgesproken als grens tussen haven en natuur. Deze lijn zal bij landaanwinning in zeewaarts richting worden verlengd. Randvoorwaarden Het aangewonnen stuk land is in de eerste plaats bedoeld voor de overslag en distributie van deepsea containers en eventueel voor nieuwe grootschalige petrochemievestiging. Onder bijzondere omstandigheden kan Maasvlakte 2 ook voor andere doeleinden worden gebruikt. Milieueffectenrapport Over de gevolgen voor natuur, milieu en recreatie van het PMR heeft het kabinet een milieueffectenrapport laten opstellen. Er zijn hiervoor 2 voorbeeldontwerpen gemaakt. Om de gevolgen voor het milieu te bekijken, hieruit is gebleken dat er zeenatuur verloren gaat en de bijzondere natuurkwaliteiten van de duinen van Voorne en Goeree kunnen minder worden omdat de invloed van de zoutnevel van zee mogelijk afneemt. Daar staat wel tegenover dat er ook nieuwe natuur ontstaat: een gebied van platen en schorren in de haringvloetmond. De eindbeoordeling voor de natuur blijft echter negatief. Er is ook gezocht naar een meest milieuvriendelijk alternatief De belangrijkste verschillen met et andere referentieonderwerp is dat de landaanwinning kleiner is en meer naar het noorden ligt. In dat geval blijft de bestaande natuur beter behouden, maar zal er minder nieuwe natuur ontstaan. Volgens het milieueffectrapport zal het gebruiken van het nieuwe havengebied leiden tot meer lawaai, vooral als gevolg van (rail)verkeer, en tot meer uitstoot van CO2. Tenslotte meld het rapport dat een landaanwinning een verbetering van de kwaliteit van de leefomgeving kan brengen door ruimte te bieden voor het verplaatsen van milieubelastende bedrijven uit het bestaande havengebied. Mitigatie en compensatie van natuurschade De aanleg van een nieuw stuk land in de Noordzee zal schade veroorzaken aan de natuur, het spreekt voor zich dat deze schade zo veel mogelijk moet worden beperkt. Daarvoor zijn 3 belangrijke maatregelen Pagina 12 van 16

13 getroffen: Het verlies aan ondiepe kustzee moet worden beperkt door aanleg van een minimaal overeenkomstige lengte zachte zeewering inclusief onderwateroever bij de landaanwinning. Het definitieve ontwerp van Maasvlakte 2 mag geen negatieve gevolgen hebben en niet meer schade aan de duinen van Voorne en Goeree veroorzaken dan de 2 referentieonderwerpen. Bij het operationele ontwerp voor de landaanwinning moet binnen de genoemde randvoorwaarden gestreefd worden naar zo mogelijk verdergaande mitigerende maatregelen, mits andere harde randvoorwaarden, zoals voor kustveiligheid en het milieu niet worden aangetast ( De economische betekenis van Maasvlakte 2 De Rotterdamse haven is met direct werk voor circa mensen van groot belang voor de regio, de bijdrage aan de totale Nederlandse economie is nog veel groter. Daarom is het investeren in de toekomst van de haven erg belangrijk. In 2004 was de toegevoegde waarde van de het haven- industriegebied ruim 6 miljard Euro oftewel 1,4 % van het Nederlands BNP. De Maasvlakte 2 richt zich vooral op container overslag in 2004 en 2005 is de containeroverslag in Rotterdam al flink gegroeid. De aanleg van Maasvlakte 2 is niet alleen in belang van de haven maar ook in het belang van de Nederlandse economie. Het levert een directe werkgelegenheid op voor circa 9500 mensen wanneer Maasvlakte 2 volledig in bedrijf is kan het gaan om banen. Maasvlakte 2 Met de aanleg van Maasvlakte 2 groeit het huidige haven en industrie gebied met 20% in hectares. De overslagcapaciteit van containers groeit met 300%. Als de groei de komende jaren stabiel blijft of toeneemt dan kunnen de huidige terminals de groei niet meer aan. De uitbreiding van de Rotterdamse haven met Maasvlakte 2 zorgt ervoor dat Rotterdam de komende jaren de koppositie in Europa behoudt. ( Ontwikkeling van 750 Hectare natuur- en recreatiegebied op Midden-IJsselmonde en ten noorden van Rotterdam; Resultaat De 750 hectare natuur- en recreatiegebied kunnen worden onderverdeeld in 2 onderdelen: - Midden- IJsselmonde: openbaar toegankelijk natuur- en recreatiegebied van 600 hectare op Midden- IJsselmonde bij Rhoom - Noordrand Rotterdam: openbaar toegankelijk natuur- en recreatiegebied in de Schiebroekse polder en de Zuidpolder (honder hectare) in de schiezone (50 hectare) Randvoorwaarden In de 750 hectare die voor het project gereserveerd zijn, wordt natuur- en recreatie bepalend voor de Pagina 13 van 16

14 toekomstige ruimtelijke ontwikkeling. Aangrenzen aan deze gebieden is eventueel ruimte voor groen wonen en werken. Milieueffecten Om de milieueffecten zo goed mogelijk te bestuderen zijn er verschillende varianten voor de opvulling van de 750 hectare natuur- en recreatiegebied opgesteld. In al deze varianten is te zien dat de natuur- en recreatiegebieden er op vooruit gaan. ( Bestaand Rotterdams gebied: een serie projecten om het bestaande havengebied beter te benutten en de kwaliteit van de leefomgeving te verbeteren Resultaat Het deelproject bestaand Rotterdams gebied is opgedeeld in projecten die het volgende beoogde resultaat moeten realiseren 200 hectare ruimtewinst in het havengebied Minder verkeers- en industrielawaai Minder lozingen van warmte en CO2 Betere kwalitiet van de leefomgeving voor het gebied ronden de haventerreinen. Projecten Om het bestaande havengebied beter te benutten zijn de volgende projecten ontwikkeld. 1. Maximaal ruimte benut (denk hier ook aan benut van tankopslagcapaciteit) van de 4e, 5e en 7e petroleumhaven. 2. Het stimuleren van een efficiënter gebruik van de containersector. 3. Het aanscherpen van het uitgiftebeleid (vestigingsbeleid, grondprijsbeleid en optiebeleid). 4. Sanering van vervuilde haventerreinen. Om de kwaliteit van leefomgeving te verbeteren zijn de volgende projecten gestart. 1. Bestuderen van technieken om geluidsoverlast te bestrijden. 2. Geluidsoverlast te beperken door stille wegdekken, geluidswallen en geluidsreductie van de Calandbrug. Milieueffectenrapport Het kabinet heeft een rapport laten opstellen over de gevolgen voor natuur, milieu en recreatie van het PMR. Het rapport wijst uit dat Bestaand Rotterdams Gebied (BRG) een verwachte opvallende verbetering is voor het natuur, milieu en recreatiegebied. BRG-project Verwachte verbetering voor natuur, milieu en recreatie Pagina 14 van 16

15 Intensiveringsprojecten betere benutting van schaarse ruimte Toekomstvisie Waalhaven-Oost en Gebiedsgericht herbestemmen en verbeteren van woon-, recreatie- en bedrijfsfuncties betere milieukwaliteit in woongebieden rondom de haven Kenniscentrum Geluid minder lawaai van industrie en transport Verminderen verkeerslawaai minder lawaai bij de Calandbrug en langs enkele drukke wegen Industriële ecologie minder lawaai, emissies en lozingen Rivierparken en Landtong Rozenburg meer en betere natuur- en recreatiegebieden Verzouten Oostvoornse meer behoud en ontwikkeling van natuurwaarden Veerverbindingen betere bereikbaarheid van natuur en recreatiegebieden ( Conclusie Uit bovenstaande gegevens kunnen we opmaken dat Rotterdam al genoeg plannen heeft om verder uit te breiden in de toekomst. En zo te kunnen blijven concurreren met de grotere havens in Europa. Om dit nader te kunnen bekijken hebben we ook de belangrijkste toekomst plannen van Hamburg en Antwerpen nodig. Deze gegevens hebben we gevonden op de volgende websites: ( (Engelstalige site) ( oensdag_1000_haven.avi_plain.xml/wm364.wvx) (Filmpje) ( De link hierboven verwijst naar een kort fragment van een nieuwsbericht. Hier wordt de opening van een nieuwe container terminal in de Haven van Antwerpen geshowd. Naar verwachting wordt hierdoor de containeroverslag in Antwerpen wel 2x zo groot. Hierdoor wordt Antwerpen een nog grotere concurrent in de toekomst. Er zijn al meer plannen om de bestaande containerterminals volledig te automatiseren om zo de productiecapaciteit nog verder omhoog te krikken. ( Voor de haven van Hamburg zijn de uitbreidingsmogelijkheden beperkt. Doordat de haven midden in de stad ligt, gelijk aan het water. Er wordt wel uitgekeken naar een groei door mensen te stimuleren om buiten de stad te gaan wonen. Hierdoor komt er meer ruimte vrij voor de uitbreiding van de haven van Hamburg. Naar schatting moeten er ongeveer arbeidsplaatsen bijkomen. Veel mensen denken dat de haven van Hamburg sneller zal groeien in container overslag dan Rotterdam en Antwerpen ( Wij sluiten ons geheel bij het commentaar van de verschillende mensen aan. Pagina 15 van 16

16 Conclusie Wij denken dat de haven van Rotterdam toch de grootste in Europa zal blijven. Gezien de beperking van de haven van Hamburg kunnen we deze al bijna achterwegen laten qua groei in de toekomst. De haven van Antwerpen is een ander verhaal, er is een flinke groei te zien in de overslag van containers. Dit vormt echter een bedreiging voor Mainport Rotterdam. Maar wij denken dat Rotterdam toch de grootste zal blijven in de distributie van andere goederenstromen zoals olie en ertsen. Het plan van Maasvlakte 2 ziet er gewoon goed uit en zorgt voor vele nieuwe mogelijkheden voor de distributie van containers, we denken dat door maasvlakte 2 Rotterdam en Antwerpen weer gelijk getrokken worden. En zo Rotterdam toch een kleine voorsprong kan blijven behouden. Pagina 16 van 16

Naam HAVEN ROTTERDAM import en export

Naam HAVEN ROTTERDAM import en export Naam HAVEN ROTTERDAM import en export Als er één plek is die duidelijk maakt waarom Nederland in de moderne tijd zo n belangrijk handelsland is, dan is het Rotterdam wel. De haven ligt in de delta van

Nadere informatie

Lesbrief MAASVLAKTE 2 OPDRACHT 1 - TOPOGRAFIE EN AARDRIJKSKUNDE

Lesbrief MAASVLAKTE 2 OPDRACHT 1 - TOPOGRAFIE EN AARDRIJKSKUNDE Lesbrief Onderbouw voortgezet onderwijs - HAVO MAASVLAKTE 2 De haven van Rotterdam wordt te klein, omdat we steeds meer goederen bestellen uit verre landen. Daarom komt er een nieuw stuk haven: Maasvlakte

Nadere informatie

Lesbrief MAASVLAKTE 2 OPDRACHT 1 - TOPOGRAFIE EN AARDRIJKSKUNDE

Lesbrief MAASVLAKTE 2 OPDRACHT 1 - TOPOGRAFIE EN AARDRIJKSKUNDE Lesbrief Onderbouw voortgezet onderwijs - VMBO MAASVLAKTE 2 De haven van Rotterdam wordt te klein, omdat we steeds meer goederen bestellen uit verre landen. Daarom komt er een nieuw stuk haven: Maasvlakte

Nadere informatie

X BASISLES LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - VMBO - GESCHIEDENIS ANTWOORDEN OPDRACHTEN MAASVLAKTE 2

X BASISLES LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - VMBO - GESCHIEDENIS ANTWOORDEN OPDRACHTEN MAASVLAKTE 2 X BASISLES LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - VMBO - GESCHIEDENIS ANTWOORDEN MAASVLAKTE 2 X De haven van Rotterdam x werd te klein, omdat we steeds meer goederen bestellen uit verre landen. Daarom

Nadere informatie

Mainport Rotterdam. (Naam leerling) (Klas leerling)

Mainport Rotterdam. (Naam leerling) (Klas leerling) Mainport Rotterdam (Naam leerling) (Klas leerling) NAAM: KLAS: Waar moet je zijn? OPDRACHT 1 OPDRACHT 2 OPDRACHT 4 OPDRACHT 3 OPDRACHT 3 OPDRACHT 1 FILM Ga zitten op de buizen en bekijk de film op de grote

Nadere informatie

BASISLES LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - HAVO - AARDRIJKSKUNDE ANTWOORDEN OPDRACHTEN MAASVLAKTE

BASISLES LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - HAVO - AARDRIJKSKUNDE ANTWOORDEN OPDRACHTEN MAASVLAKTE X BASISLES LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - HAVO - AARDRIJKSKUNDE ANTWOORDEN X MAASVLAKTE 2 x haven van Rotterdam De werd te klein, omdat we steeds meer goederen bestellen uit verre landen. Daarom

Nadere informatie

antwoordblad Mainport rotterdam naam: _ KLaS:

antwoordblad Mainport rotterdam naam: _ KLaS: ANTWOORDBLAD Mainport Rotterdam NAAM: (Naam leerling) KLAS: _(Klas leerling) Mainport Rotterdam WERKBLAD Waar moet je zijn? OPDRACHT 1 OPDRACHT 2 OPDRACHT 4 OPDRACHT 3 OPDRACHT 3 OPDRACHT 1 FILM Ga zitten

Nadere informatie

Chinese aanwezigheid in de Rotterdamse haven

Chinese aanwezigheid in de Rotterdamse haven Economie CHINA NU Tekst: Judith van de Bovenkamp Chinese aanwezigheid in de Rotterdamse haven De eerste Chinezen in Nederland vestigden zich in 1911 in de Rotterdamse wijk Katendrecht. Zij werden vooral

Nadere informatie

Branche Update: Container terminals

Branche Update: Container terminals Branche Update: Container terminals Economisch Bureau Sector & Commodity Research Nadia Menkveld +31 206 286441 Concurrentiepositie haven van belang voor terminal Hoewel de overslag in de haven van Rotterdam

Nadere informatie

Waarom is de olie opslag en olieverwerkende industrie èèn van de belangrijkste pijlers van de Rotterdamse haven?

Waarom is de olie opslag en olieverwerkende industrie èèn van de belangrijkste pijlers van de Rotterdamse haven? Werkstuk door een scholier 2581 woorden 10 februari 2003 4,4 80 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Inleiding Ik heb dit onderwerp gekozen omdat het mij fascineert dat zo n groot deel van het al zo grote

Nadere informatie

Eindexamen aardrijkskunde vwo 2006-II

Eindexamen aardrijkskunde vwo 2006-II Vervoer en ruimtelijke inrichting Opgave 4 Het Project Mainportontwikkeling Rotterdam bron 4 Den Haag Rotterdam Legenda: zandwinningsgebied landaanwinningsgebied (Tweede Maasvlakte) haven- en industriegebied

Nadere informatie

Project Mainportontwikkeling Rotterdam Procedurewijzer

Project Mainportontwikkeling Rotterdam Procedurewijzer Project Mainportontwikkeling Rotterdam Procedurewijzer meer ruimte voor haven verbetering kwaliteit leefomgeving 2 Projecten voor haven en leefomgeving procedures voor de uitvoering Het Project Mainportontwikkeling

Nadere informatie

X BASISLES LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - VMBO - ECONOMIE ANTWOORDEN MAASVLAKTE X

X BASISLES LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - VMBO - ECONOMIE ANTWOORDEN MAASVLAKTE X X BASISLES LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - VMBO - ECONOMIE ANTWOORDEN MAASVLAKTE X 2 De x haven van Rotterdam werd te klein, omdat we steeds meer goederen bestellen uit verre landen. Daarom is

Nadere informatie

Eindexamen aardrijkskunde havo 2008-II

Eindexamen aardrijkskunde havo 2008-II Beoordelingsmodel Vraag Antwoord Scores Migratie en vervoer Opgave 1 Segregatie en integratie 1 maximumscore 2 Uit de beschrijving moet blijken dat: op nationale schaal er een concentratie in het westen

Nadere informatie

Nederland transportland (VHBO klas 2) CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Nederland transportland (VHBO klas 2) CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. Nederland transportland (VHBO klas 2) Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Ivar Prins 18 August 2015 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/64705 Dit lesmateriaal is gemaakt

Nadere informatie

Aan- en afvoer van goederen Hamburg Le Havre range

Aan- en afvoer van goederen Hamburg Le Havre range Aan- en afvoer van goederen Hamburg Le Havre range Januari - Juni 2013-2014 Pagina: 1 Totale Goederenoverslag Hamburg 38.299 29.811 68.109 39.972 32.637 72.609 4.500 6,6 Bremerhaven 19.754 20.009 39.763

Nadere informatie

MAASVLAKTE 2 IN GEBRUIK

MAASVLAKTE 2 IN GEBRUIK MAASVLAKTE 2 IN GEBRUIK LESBRIEF VOORTGEZET ONDERWIJS BOVENBOUW HAVO/VWO OPDRACHTEN DE HAVEN VAN ROTTERDAM Heel veel goederen die we gebruiken komen uit het buitenland. Het grootste deel komt via de haven

Nadere informatie

MAASVLAKTE 2 IN GEBRUIK

MAASVLAKTE 2 IN GEBRUIK MAASVLAKTE 2 IN GEBRUIK LESBRIEF PRIMAIR ONDERWIJS GROEP 7-8 OPDRACHTEN DE ROTTERDAMSE HAVEN GROEIT! Heel veel goederen die we gebruiken komen uit het buitenland. Het grootste deel komt via de haven in

Nadere informatie

MAASVLAKTE 2 IN GEBRUIK

MAASVLAKTE 2 IN GEBRUIK MAASVLAKTE 2 IN GEBRUIK LESBRIEF VOORTGEZET ONDERWIJS ONDERBOUW OPDRACHTEN DE ROTTERDAMSE HAVEN GROEIT! Heel veel goederen die we gebruiken komen uit het buitenland. Het grootste deel komt via de haven

Nadere informatie

Aan- en afvoer van goederen Hamburg Le Havre range 2e kwartaal

Aan- en afvoer van goederen Hamburg Le Havre range 2e kwartaal Aan- en afvoer van goederen Hamburg Le Havre range 2e kwartaal 2014-2015 Totale Goederenoverslag Hamburg 39.972 32.637 72.609 38.884 31.928 70.812-1.797-2,5 Bremerhaven 19.188 19.658 38.846 18.477 18.093

Nadere informatie

LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - HAVO - AARDRIJKSKUNDE OPDRACHTEN OPDRACHT 1 - MAASVLAKTE 2

LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - HAVO - AARDRIJKSKUNDE OPDRACHTEN OPDRACHT 1 - MAASVLAKTE 2 NATUUR EN MILIEU LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - HAVO - AARDRIJKSKUNDE De haven van Rotterdam is de grootste haven van Europa. Steeds meer spullen die je in de winkel koopt, komen per schip in

Nadere informatie

LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - VMBO - AARDRIJKSKUNDE OPDRACHTEN OPDRACHT 1 - MAASVLAKTE 2

LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - VMBO - AARDRIJKSKUNDE OPDRACHTEN OPDRACHT 1 - MAASVLAKTE 2 NATUUR EN MILIEU LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - VMBO - AARDRIJKSKUNDE De haven van Rotterdam is de grootste haven van Europa. Steeds meer spullen die je in de winkel koopt, komen per schip in

Nadere informatie

MAASVLAKTE 2 IN GEBRUIK

MAASVLAKTE 2 IN GEBRUIK MAASVLAKTE 2 IN GEBRUIK LESBRIEF VOORTGEZET ONDERWIJS BOVENBOUW HAVO/VWO ANTWOORDEN DE HAVEN VAN ROTTERDAM Heel veel goederen die we gebruiken komen uit het buitenland. Het grootste deel komt via de haven

Nadere informatie

Aan- en afvoer van goederen Hamburg Le Havre range 4e kwartaal

Aan- en afvoer van goederen Hamburg Le Havre range 4e kwartaal Aan- en afvoer van goederen Hamburg Le Havre range 4e kwartaal 2014-2015 Totale Goederenoverslag Hamburg 81.123 64.549 145.673 77.155 60.669 137.824-7.849-5,4 Bremerhaven 38.701 39.559 78.260 37.009 36.438

Nadere informatie

De Rotterdamse haven en het achterland. Havenvisie 2030 en achterlandstrategie

De Rotterdamse haven en het achterland. Havenvisie 2030 en achterlandstrategie De Rotterdamse haven en het achterland Havenvisie 2030 en achterlandstrategie Ellen Naaykens Havenbedrijf Rotterdam N.V. ALV ELC, Venlo 30 november 2011 Inhoud Profiel haven Rotterdam Ontwerp Havenvisie

Nadere informatie

LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - VWO - AARDRIJKSKUNDE OPDRACHTEN OPDRACHT 1 - MAASVLAKTE 2

LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - VWO - AARDRIJKSKUNDE OPDRACHTEN OPDRACHT 1 - MAASVLAKTE 2 NATUUR EN MILIEU LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - VWO - AARDRIJKSKUNDE De haven van Rotterdam is de grootste haven van Europa. Steeds meer spullen die je in de winkel koopt, komen per schip in

Nadere informatie

Lesbrief. aardrijkskunde DUURZAAM PRODUCEREN OPDRACHT 1 - DUURZAAMHEID

Lesbrief. aardrijkskunde DUURZAAM PRODUCEREN OPDRACHT 1 - DUURZAAMHEID Lesbrief Onderbouw voortgezet onderwijs - VMBO DUURZAAM PRODUCEREN De haven van Rotterdam is de grootste haven van Europa. Steeds meer spullen die je in de winkel koopt, komen per schip in Rotterdam binnen.

Nadere informatie

De Rotterdamse haven en het achterland. Havenvisie 2030 en achterlandstrategie. Ellen Naaykens

De Rotterdamse haven en het achterland. Havenvisie 2030 en achterlandstrategie. Ellen Naaykens De Rotterdamse haven en het achterland Havenvisie 2030 en achterlandstrategie Ellen Naaykens Havenbedrijf Rotterdam N.V. Movares symposium 29 november 2011 Inhoud Profiel haven Rotterdam Ontwerp Havenvisie

Nadere informatie

Mainport en blueports: samenwerken aan multimodaal netwerk

Mainport en blueports: samenwerken aan multimodaal netwerk Mainport en blueports: samenwerken aan multimodaal netwerk Jaarcongres Nederlandse Vereniging van Binnenhavens, Venlo, 5 oktober 2012 Hans Smits, CEO Havenbedrijf Rotterdam N.V. 1 Haven Rotterdam in cijfers

Nadere informatie

Lesbrief. aardrijkskunde DUURZAAM PRODUCEREN OPDRACHT 1 - DUURZAAMHEID

Lesbrief. aardrijkskunde DUURZAAM PRODUCEREN OPDRACHT 1 - DUURZAAMHEID Lesbrief Onderbouw voortgezet onderwijs - HAVO DUURZAAM PRODUCEREN De haven van Rotterdam is de grootste haven van Europa. Steeds meer spullen die je in de winkel koopt, komen per schip in Rotterdam binnen.

Nadere informatie

Introductie. Havens als belangrijk knooppunt

Introductie. Havens als belangrijk knooppunt Les 3. Havens Introductie De onderdelen voor de pennen van Pennenland bv komen uit de Verenigde Staten. De bedrijven die deze onderdelen aan Pennenland verkopen (leveranciers) verschepen hun onderdelen

Nadere informatie

6.5. Boekverslag door T woorden 13 februari keer beoordeeld INHOUDSOPGAVE. Inleiding. 1. Hoe is de Rotterdamse haven ontstaan?

6.5. Boekverslag door T woorden 13 februari keer beoordeeld INHOUDSOPGAVE. Inleiding. 1. Hoe is de Rotterdamse haven ontstaan? Boekverslag door T. 4004 woorden 13 februari 2008 6.5 63 keer beoordeeld Vak Economie INHOUDSOPGAVE Inleiding 1. Hoe is de Rotterdamse haven ontstaan? 2. A. De organisatie van de haven? B. Beschrijving

Nadere informatie

HAVEN VAN WERELDKLASSE

HAVEN VAN WERELDKLASSE rotterdam HAVEN VAN WERELDKLASSE Rotterdam, haven van wereldklasse De entree tot Noordwest-Europa. Zo kun je Rotterdam zien. Letterlijk alles wordt via de haven van Rotterdam vervoerd. Van appels tot auto

Nadere informatie

Reconnecting Rotterdam Port Samenvatting

Reconnecting Rotterdam Port Samenvatting Reconnecting Rotterdam Port Samenvatting Aart de Koning, april 2010 De aanleiding: de concurrentiepositie van de haven van Rotterdam staat onder druk De haven van Rotterdam is altijd sterk verankerd geweest

Nadere informatie

5,4. Werkstuk door een scholier 2285 woorden 27 februari keer beoordeeld. Aardrijkskunde. Mainport Rotterdam

5,4. Werkstuk door een scholier 2285 woorden 27 februari keer beoordeeld. Aardrijkskunde. Mainport Rotterdam Werkstuk door een scholier 2285 woorden 27 februari 2002 5,4 105 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Mainport Rotterdam De Rotterdamse haven heeft een lengte heeft van 40 km.en een oppervlakte van 10.500

Nadere informatie

LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - VMBO - AARDRIJKSKUNDE ANTWOORDEN OPDRACHT 1 - MAASVLAKTE 2

LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - VMBO - AARDRIJKSKUNDE ANTWOORDEN OPDRACHT 1 - MAASVLAKTE 2 NATUUR EN MILIEU LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - VMBO - AARDRIJKSKUNDE De haven van Rotterdam is de grootste haven van Europa. Steeds meer spullen die je in de winkel koopt, komen per schip in

Nadere informatie

LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - HAVO - AARDRIJKSKUNDE ANTWOORDEN

LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - HAVO - AARDRIJKSKUNDE ANTWOORDEN ZAND BOVEN WATER LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - HAVO - AARDRIJKSKUNDE Rotterdam is de belangrijkste haven van Europa. Steeds meer containers, grondstoffen en andere spullen worden via Rotterdam

Nadere informatie

Werkstuk Aardrijkskunde Mainports: Rotterdam en Schiphol

Werkstuk Aardrijkskunde Mainports: Rotterdam en Schiphol Werkstuk Aardrijkskunde Mainports: Rotterdam en Schiphol Werkstuk door een scholier 2484 woorden 21 januari 2004 6,4 108 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Mainport Schiphol en Rotterdam worden wel Mainports

Nadere informatie

ZAND BOVEN WATER LESBRIEF PRIMAIR ONDERWIJS BOVENBOUW ANTWOORDEN

ZAND BOVEN WATER LESBRIEF PRIMAIR ONDERWIJS BOVENBOUW ANTWOORDEN ZAND BOVEN WATER LESBRIEF PRIMAIR ONDERWIJS BOVENBOUW Rotterdam is de belangrijkste haven van Europa. Steeds meer spullen reizen via Rotterdam. Sinds 2008 is de haven uitgebreid met Maasvlakte 2. Zodat

Nadere informatie

Lesbrief ZAND BOVEN WATER OPDRACHT 1 - NEDERLAND EN WATERBOUW

Lesbrief ZAND BOVEN WATER OPDRACHT 1 - NEDERLAND EN WATERBOUW Lesbrief Primair onderwijs - BOVENBOUW ZAND BOVEN WATER Rotterdam is de belangrijkste haven van Europa. Steeds meer spullen reizen via Rotterdam. Sinds 2008 wordt hard gewerkt om de haven uit te breiden.

Nadere informatie

EUROPA S NR. 1 KNOOPPUNT VAN CONTAINER- STROMEN

EUROPA S NR. 1 KNOOPPUNT VAN CONTAINER- STROMEN EUROPA S NR. 1 KNOOPPUNT VAN CONTAINER- STROMEN DEEPSEA- EN FEEDERSERVICES Hutchison Ports ECT Delta en Hutchison Ports ECT Euromax zijn multi-user terminals. Elke rederij is hier verzekerd van maximale

Nadere informatie

Nieuwe bedrijvigheid. Flevokust Lelystad. unieke multimodale situering. Lokale ontwikkeling. 115 hectare havengebonden bedrijventerrein

Nieuwe bedrijvigheid. Flevokust Lelystad. unieke multimodale situering. Lokale ontwikkeling. 115 hectare havengebonden bedrijventerrein Flevokust Lelystad Nieuwe bedrijvigheid Flevokust spoorverbinding Filevrij Lelystad synergie unieke multimodale situering groen milieucategorie 5 transportmodaliteiten Bereikbaarheid flexibiliteit in kavelgrootte

Nadere informatie

containerisatie Wat is het?

containerisatie Wat is het? Wat is het? Stimuleren van containeroverslag in de bestaande haven, op het knooppunt van zee- en binnenvaart. Beoogd wordt dat zowel in het Sloegebied als in de Zeeuws-Vlaamse Kanaalzone het aantal overgeslagen

Nadere informatie

UITDAGINGEN BINNENVAART

UITDAGINGEN BINNENVAART UITDAGINGEN BINNENVAART PROMOTIE BINNENVAART VLAANDEREN 2012 09 18 WATERWEGEN West Europa heeft het dichtste waterwegennetwerk van de EU 90 miljoen inwoners EUR 910 miljard BBP 320 miljoen ton via Rijn

Nadere informatie

De haven van Rotterdam

De haven van Rotterdam Korte lesomschrijving In deze les staat de vensterplaat over de haven van Rotterdam centraal. De leerlingen ontdekken aan de hand van deze interactieve vensterplaat hoe deze haven zich heeft kunnen ontwikkelen

Nadere informatie

Werkboek. voor PORT RANGERS. Ontdek en beleef de wereld van de Rotterdamse haven!

Werkboek. voor PORT RANGERS. Ontdek en beleef de wereld van de Rotterdamse haven! Werkboek voor PORT RANGERS Haven Taaltocht Ontdek en beleef de wereld van de Rotterdamse haven! Tekst 1: Wat is een haven? De Haven van Rotterdam Rotterdam is een havenstad. Maar wat is een haven eigenlijk?

Nadere informatie

Praktische opdracht Aardrijkskunde Betuweroute

Praktische opdracht Aardrijkskunde Betuweroute Praktische opdracht Aardrijkskunde Betuwerou Praktische-opdracht door een scholier 1407 woorden 21 maart 2005 5,7 34 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Inhoudsopgave - Wel of niet aanleggen? - Waarom word

Nadere informatie

Portbase Terminal Selector

Portbase Terminal Selector Portbase Terminal Selector Portbase Terminal Selector Rotterdam is de nr. 1 containerhaven van Europa. Vanaf de Noordzee tot 48 kilometer landinwaarts bieden meerdere containerterminals u een op maat gesneden

Nadere informatie

Lesbrief DUURZAAM BOUWEN OPDRACHT 1 - WAT IS DAT, DUURZAAMHEID?

Lesbrief DUURZAAM BOUWEN OPDRACHT 1 - WAT IS DAT, DUURZAAMHEID? Lesbrief Primair onderwijs - BOVENBOUW DUURZAAM BOUWEN De haven van Rotterdam is de grootste haven van Europa. Veel mensen werken in de haven. Steeds meer spullen die je in de winkel koopt, komen per schip

Nadere informatie

Haven Amsterdam Gateway to Europa

Haven Amsterdam Gateway to Europa IJ (voor 1850) Haven Amsterdam Gateway to Europa Jan Egbertsen 26 september 2011, Amsterdam Haven Amsterdam is een bedrijf van de gemeente Amsterdam Amsterdam Noordzeekanaalgebied (rond 1875) Overzicht

Nadere informatie

Rotie: Cleaning & Services Amsterdam: Tankstorage Amsterdam: Orgaworld: Biodiesel Amsterdam:

Rotie: Cleaning & Services Amsterdam: Tankstorage Amsterdam: Orgaworld: Biodiesel Amsterdam: Rotie maakt onderdeel uit van de Simadan Groep. De Simadan Groep is een wereldwijd uniek industrieel ecosysteem waarin bij het verwerken van organische reststromen en frituurvet geen bruikbare energie

Nadere informatie

Samenwerken aan Wereldklasse Havenbedrijf Rotterdam

Samenwerken aan Wereldklasse Havenbedrijf Rotterdam Samenwerken aan Wereldklasse Havenbedrijf Rotterdam 1 Achtergrond Daniëlle van der Sluijs 43 jaar, 2 kinderen, getrouwd Bedrijfskunde (EUR), Postdoc Controllersopleiding (VU) 9 jaar Numico, laatste 5 jaar

Nadere informatie

Portbase Terminal Selector

Portbase Terminal Selector Portbase Terminal Selector Portbase Terminal Selector Rotterdam is de nr. 1 containerhaven van Europa. Vanaf de Noordzee tot 48 kilometer landinwaarts bieden meerdere containerterminals u een op maat gesneden

Nadere informatie

6,1. Praktische-opdracht door een scholier 2179 woorden 5 december keer beoordeeld

6,1. Praktische-opdracht door een scholier 2179 woorden 5 december keer beoordeeld Praktische-opdracht door een scholier 2179 woorden 5 december 2007 6,1 19 keer beoordeeld Vak Economie Inleiding Onze PO van geschiedenis gaat over de verschillende factoren van de handel. Ook in welke

Nadere informatie

Halfjaar bericht 2013

Halfjaar bericht 2013 Halfjaar bericht 2013 Financieel resultaat gelijk OVERSLAG HAVEN ROTTERDAM LICHT AFGENOMEN De goederenoverslag in de Rotterdamse haven is het eerste halfjaar 0,9% afgenomen ten opzichte van het eerste

Nadere informatie

inhoud blz. Inleiding 1. De haven 2. Soorten havens 3. Soorten vracht 4. Lossen en laden 5. Werken in de haven 6. Filmpjes Pluskaarten

inhoud blz. Inleiding 1. De haven 2. Soorten havens 3. Soorten vracht 4. Lossen en laden 5. Werken in de haven 6. Filmpjes Pluskaarten De haven inhoud blz. Inleiding 3 1. De haven 4 2. Soorten havens 5 3. Soorten vracht 7 4. Lossen en laden 10 5. Werken in de haven 12 6. Filmpjes 14 Pluskaarten 16 Bronnen en foto s 18 Colofon en voorwaarden

Nadere informatie

Portbase Terminal en Depot Selector

Portbase Terminal en Depot Selector Portbase Terminal en Depot Selector Services Portbase verbindt alle partijen in de logistieke ketens van de Nederlandse havens. Via het Port Community System faciliteert Portbase datadeling tussen bedrijven

Nadere informatie

DUURZAAM WERKEN LESBRIEF PRIMAIR ONDERWIJS BOVENBOUW ANTWOORDEN

DUURZAAM WERKEN LESBRIEF PRIMAIR ONDERWIJS BOVENBOUW ANTWOORDEN DUURZAAM WERKEN LESBRIEF PRIMAIR ONDERWIJS BOVENBOUW De haven van Rotterdam is de grootste haven van Europa. Veel mensen werken in de haven. Steeds meer spullen die je in de winkel koopt, komen per schip

Nadere informatie

Project Mainportontwikkeling Rotterdam. Zienswijzer

Project Mainportontwikkeling Rotterdam. Zienswijzer Project Mainportontwikkeling Rotterdam Zienswijzer Project Mainportontwikkeling Rotterdam Zienswijzer Mogelijkheden voor inbreng in procedures Maasvlakte 2 Ontwerp-besluiten voor aanleg Maasvlakte 2 mogelijkheid

Nadere informatie

De Zeeuwse haven LADINGEN 2007 DE MOTOR VAN DE ECONOMIE

De Zeeuwse haven LADINGEN 2007 DE MOTOR VAN DE ECONOMIE De Zeeuwse haven DE MOTOR VAN DE ECONOMIE De motor van de regionale economie Wist u dat Zeeland Seaports, het havengebied van Borsele, Terneuzen en Vlissingen het derde grootste havengebied van Nederland

Nadere informatie

DUURZAAM WERKEN LESBRIEF PRIMAIR ONDERWIJS MIDDENBOUW ANTWOORDEN

DUURZAAM WERKEN LESBRIEF PRIMAIR ONDERWIJS MIDDENBOUW ANTWOORDEN DUURZAAM WERKEN LESBRIEF PRIMAIR ONDERWIJS MIDDENBOUW De haven van Rotterdam is de grootste haven van Europa. Veel mensen werken in de haven. Steeds meer spullen die je in de winkel koopt, komen per schip

Nadere informatie

MAASVLAKTE 2 IN GEBRUIK

MAASVLAKTE 2 IN GEBRUIK MAASVLAKT 2 I GRUIK LSRIF PRIMAIR ODRWIJS GROP 7-8 ATWOORD D ROTTRDAMS HAV GROIT! Heel veel goederen die we gebruiken komen uit het buitenland. Het grootste deel komt via de haven in ederland. De handel

Nadere informatie

Alternatieve energiebronnen en gevolgen voor de haven Havendebat, 2 november 2017, Coby van der Linde

Alternatieve energiebronnen en gevolgen voor de haven Havendebat, 2 november 2017, Coby van der Linde Alternatieve energiebronnen en gevolgen voor de haven Havendebat, 2 november 2017, Coby van der Linde Plan De veranderingen in de internationale oliemarkten Gevolgen voor ARA, rol van energiehub Energietransitie,

Nadere informatie

M AAS V L AK TE 2 RUIMTE VOOR DUURZAME GROEI. Rotterdam, 16 juni 2014 René van der Plas, Directeur

M AAS V L AK TE 2 RUIMTE VOOR DUURZAME GROEI. Rotterdam, 16 juni 2014 René van der Plas, Directeur M AAS V L AK TE 2 RUIMTE VOOR DUURZAME GROEI Rotterdam, 16 juni 2014 René van der Plas, Directeur 1 Projectlocatie Copyright - Port of Rotterdam - Maasvlakte 2 2 Noodzaak uitbreiding haven 2008-2030 1960-1970

Nadere informatie

De EU stimuleert deze diensten omdat ze minder transport over de [weg] wil hebben. Ze worden [snelwegen over zee] genoemd.

De EU stimuleert deze diensten omdat ze minder transport over de [weg] wil hebben. Ze worden [snelwegen over zee] genoemd. Samenvatting door Rick 2234 woorden 18 juni 2016 6.4 27 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde De Geo Samenvattingen De Geo dl 2V 8e editie HOOFDSTUK 6 Nederland in de wereld 1 De haven van Rotterdam

Nadere informatie

Zuid-Holland is een mooie provincie met grote steden en veel groen. Zuid-Holland is

Zuid-Holland is een mooie provincie met grote steden en veel groen. Zuid-Holland is Klare taal Inleiding Zuid-Holland is een mooie provincie met grote steden en veel groen. Zuid-Holland is ook een kwetsbare provincie. De bodem daalt en de zeespiegel stijgt door klimaatverandering. Er

Nadere informatie

Samenwerking in de Delta. Jaap Jelle Feenstra Hoofd Public Affairs HbR 29 nov 2012

Samenwerking in de Delta. Jaap Jelle Feenstra Hoofd Public Affairs HbR 29 nov 2012 Samenwerking in de Delta. Jaap Jelle Feenstra Hoofd Public Affairs HbR 29 nov 2012 Haven- en Industrie Complex = HIC Mainport Rotterdam incl Dordrecht + Waal-/Eemhaven 1 Containers Shortsea Forest products

Nadere informatie

SCHEEPVAART OP DE WESTERSCHELDE. 23 Maart 2016

SCHEEPVAART OP DE WESTERSCHELDE. 23 Maart 2016 SCHEEPVAART OP DE WESTERSCHELDE Een duurzame toekomst Ir. Thijs de Boer 23 Maart 2016 2 Introductie Beroepsvaart Visserij Recreatie (vaart) Toerisme Veerdiensten Binnenvaart Natuurlijk systeem Omgeving

Nadere informatie

Onderzoeksresultaten Monitor Derde Spoor. - Panteia onderzoek Monitor Derde spoor 2016 en Lo&3Co onderzoek Monitor Derde Spoor Q1 en Q2 2018

Onderzoeksresultaten Monitor Derde Spoor. - Panteia onderzoek Monitor Derde spoor 2016 en Lo&3Co onderzoek Monitor Derde Spoor Q1 en Q2 2018 Onderzoeksresultaten Monitor Derde Spoor - Panteia onderzoek Monitor Derde spoor 2016 en 2017 - Lo&3Co onderzoek Monitor Derde Spoor Q1 en Q2 2018 Monitor Derde spoor Inleiding In Duitsland wordt het Derde

Nadere informatie

Uitwerking Keuzevak: Opslag en overslag in de haven

Uitwerking Keuzevak: Opslag en overslag in de haven Uitwerking Keuzevak: Opslag en overslag in de haven Deze vakinhoudelijke uitwerking is ontwikkeld door het Redactieteam van de Schoolexamenbank vmbo voor het profiel Maritiem en Techniek. De uitwerking

Nadere informatie

LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - VWO - AARDRIJKSKUNDE ANTWOORDEN OPDRACHT 1 - MAASVLAKTE 2

LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - VWO - AARDRIJKSKUNDE ANTWOORDEN OPDRACHT 1 - MAASVLAKTE 2 NATUUR EN MILIEU LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - VWO - AARDRIJKSKUNDE De haven van Rotterdam is de grootste haven van Europa. Steeds meer spullen die je in de winkel koopt, komen per schip in

Nadere informatie

DUURZAAM WERKEN LESBRIEF PRIMAIR ONDERWIJS BOVENBOUW OPDRACHTEN

DUURZAAM WERKEN LESBRIEF PRIMAIR ONDERWIJS BOVENBOUW OPDRACHTEN DUURZAAM WERKEN LESBRIEF PRIMAIR ONDERWIJS BOVENBOUW De haven van Rotterdam is de grootste haven van Europa. Veel mensen werken in de haven. Steeds meer spullen die je in de winkel koopt, komen per schip

Nadere informatie

Jaarmonitor goederenvervoer

Jaarmonitor goederenvervoer Jaarmonitor goederenvervoer Goederenvervoer blijft groeien in 2018 In 2018 werd 1,71 miljard ton goederen vanuit, naar en in Nederland vervoerd. Dit was een stijging van 1,2 procent in vergelijking met

Nadere informatie

B 121 De industrie. B 130 Massagoederen en stukgoederen. 6 De ontwikkeling van Mainport Rotterdam

B 121 De industrie. B 130 Massagoederen en stukgoederen. 6 De ontwikkeling van Mainport Rotterdam Samenvatting door een scholier 2372 woorden 16 januari 2011 6,1 20 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde De Geo Aardrijkskunde H2 5 Mainport Rotterdam Zeehavens zijn essentieel voor het goederenvervoer.

Nadere informatie

LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - VMBO - BIOLOGIE OPDRACHTEN

LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - VMBO - BIOLOGIE OPDRACHTEN NATUUR EN MILIEU LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - VMBO - BIOLOGIE De haven van Rotterdam is de grootste haven van Europa. Steeds meer spullen die je in de winkel koopt, komen per schip in Rotterdam

Nadere informatie

1 Inleiding. Notitie / Memo. HaskoningDHV Nederland B.V. Industry & Buildings

1 Inleiding. Notitie / Memo. HaskoningDHV Nederland B.V. Industry & Buildings Notitie / Memo Aan: Gemeente Cranendonck, gemeente Weert Van: Datum: 31 oktober 2018 Kopie: Ons kenmerk: BF4303I&BNT1810081000 Classificatie: Projectgerelateerd HaskoningDHV Nederland B.V. Industry & Buildings

Nadere informatie

Overslagcijfers Rotterdam 2014

Overslagcijfers Rotterdam 2014 Overslagcijfers Rotterdam 2014 Allard Castelein President-directeur Havenbedrijf Rotterdam 1 Samenvatting overslag 2014 +1%, 445 miljoen ton Een jaar met grote verschillen tussen marktsegmenten: Droog

Nadere informatie

Tarieventabel Zeehavengeld 2016

Tarieventabel Zeehavengeld 2016 Tarieventabel Zeehavengeld 2016 Definities a) Lijndienst Van een Lijndienst is sprake als aan alle volgende voorwaarden wordt voldaan: 1) Het Zeeschip vaart in overeenstemming met de door de Cliënt aan

Nadere informatie

MAASVLAKTE 2 IN GEBRUIK

MAASVLAKTE 2 IN GEBRUIK MAASVLAKTE 2 IN GEBRUIK LESBRIEF VOORTGEZET ONDERWIJS ONDERBOUW ANTWOORDEN DE ROTTERDAMSE HAVEN GROEIT! Heel veel goederen die we gebruiken komen uit het buitenland. Het grootste deel komt via de haven

Nadere informatie

Haven Amsterdam NV Toekomst in vogelvlucht

Haven Amsterdam NV Toekomst in vogelvlucht Haven Amsterdam NV Toekomst in vogelvlucht Janine van Oosten, directeur CNB en rijkshavenmeester Februari 2013 Havenclub Amsterdam Haven Amsterdam is een bedrijf van de gemeente Amsterdam De havens van

Nadere informatie

Lesbrief DUURZAAM WERKEN OPDRACHT 1 - WERKEN IN DE HAVEN

Lesbrief DUURZAAM WERKEN OPDRACHT 1 - WERKEN IN DE HAVEN Lesbrief Primair onderwijs - BOVENBOUW DUURZAAM WERKEN De haven van Rotterdam is de grootste haven van Europa. Veel mensen werken in de haven. Steeds meer spullen die je in de winkel koopt, komen per schip

Nadere informatie

Mens, natuur & milieu

Mens, natuur & milieu Mens, natuur & milieu Lesbrief Biologie. In dit thema ga je aan de gang met opdrachten die gaan over de ontwikkelingen in het havengebied en de gevolgen voor natuur en milieu. Deze opdracht is een lesbrief

Nadere informatie

Cijfers over de haven + verschillende functies en jobs in een haven

Cijfers over de haven + verschillende functies en jobs in een haven Cijfers over de haven + verschillende functies en jobs in een haven Cijfers over de haven? Kan je spelen met de cijfers van de haven van Antwerpen? Bekijk de volgende documenten en ook het brochuurtje

Nadere informatie

Opstel Aardrijkskunde Kies - Rotterdamse havens

Opstel Aardrijkskunde Kies - Rotterdamse havens Opstel Aardrijkskunde Kies - Rotterdamse havens Opstel door een scholier 1242 woorden 20 januari 2009 6,3 19 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Vragen bedrijven Geef van elk bezocht bedrijf aan. 1. Waar

Nadere informatie

Economisch perspectief verdieping Nieuwe Waterweg / Botlek

Economisch perspectief verdieping Nieuwe Waterweg / Botlek Economisch perspectief verdieping Nieuwe Waterweg / Botlek Sigrid Schenk Irene Pohl Rotterdam, januari 2014 Aanleiding voor verdieping NWW / Botlek Page 2 BRON: HBR Het Botlekgebied / Pernis vormt het

Nadere informatie

Wereldklasse doen! Havenbedrijf Rotterdam. Henk de Bruijn 25 september 2013. Copyright - Port of Rotterdam

Wereldklasse doen! Havenbedrijf Rotterdam. Henk de Bruijn 25 september 2013. Copyright - Port of Rotterdam Wereldklasse doen! Havenbedrijf Rotterdam Henk de Bruijn 25 september 2013 1 Haven- en industriegebied + 2 Havengebieden Maasvlakte Waal-/Eemhaven Europoort Botlek 3 Haven in cijfers Rotterdamse haven

Nadere informatie

ENERGIE-INFRASTRUCTUUR IN HET ROTTERDAMSE HAVENGEBIED. Maart 2019

ENERGIE-INFRASTRUCTUUR IN HET ROTTERDAMSE HAVENGEBIED. Maart 2019 ENERGIE-INFRASTRUCTUUR IN HET ROTTERDAMSE HAVENGEBIED Maart 2019 Inleiding De concentratie van industrie in de Rotterdamse haven is een goede uitgangspositie voor het doen slagen van de energietransitie:

Nadere informatie

LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - HAVO - AARDRIJKSKUNDE OPDRACHTEN

LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - HAVO - AARDRIJKSKUNDE OPDRACHTEN ZAND BOVEN WATER LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - HAVO - AARDRIJKSKUNDE Rotterdam is de belangrijkste haven van Europa. Steeds meer containers, grondstoffen en andere spullen worden via Rotterdam

Nadere informatie

De haven van Rotterdam is op grond van activiteiten te beschrijven als een industrie- en distributiehaven.

De haven van Rotterdam is op grond van activiteiten te beschrijven als een industrie- en distributiehaven. Werkstuk door een scholier 3936 woorden 7 maart 2000 6,4 634 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Inleiding Dit werkstuk gaat over het havengebied Rotterdam. Wij hebben op school een excursie naar het havengebied

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde Vervoer en ruimtelijke inrichting

Samenvatting Aardrijkskunde Vervoer en ruimtelijke inrichting Samenvatting Aardrijkskunde Vervoer en ruimtelijke inrichting Samenvatting door een scholier 1409 woorden 13 mei 2008 6,3 15 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde De Geo Hoofdstuk 1 1 Mainport positie

Nadere informatie

Marktaandeel. Nederlandse zeehavens. Adviesdienst Verkeer en Vervoer Directoraat-Generaal Rijkswaterstaat. 10 december 1999

Marktaandeel. Nederlandse zeehavens. Adviesdienst Verkeer en Vervoer Directoraat-Generaal Rijkswaterstaat. 10 december 1999 Ministerie van Verkeer en Waterstaat Adviesdienst Verkeer en Vervoer Directoraat-Generaal Rijkswaterstaat Marktaandeel Nederlandse zeehavens 10 december 1999 Ministerie van Verkeer en Waterstaat Directoraat-Generaal

Nadere informatie

Mainport rotterdam naam: KLaS:

Mainport rotterdam naam: KLaS: Mainport Rotterdam NAAM: KLAS: Waar moet je zijn? OPDRACHT 1 OPDRACHT 2 OPDRACHT 4 OPDRACHT 3 OPDRACHT 3 OPDRACHT 1 FILM Ga zitten op de buizen en bekijk de film op de grote schermen achter de maquette.

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde Paragraaf 9 Mainport Rotterdam

Samenvatting Aardrijkskunde Paragraaf 9 Mainport Rotterdam Samenvatting Aardrijkskunde Paragraaf 9 Mainport Rotterdam Samenvatting door een scholier 1764 woorden 29 januari 2006 4,8 12 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde De Geo Aardrijkskunde Hoofdstuk

Nadere informatie

DUURZAAM WERKEN LESBRIEF PRIMAIR ONDERWIJS MIDDENBOUW OPDRACHTEN

DUURZAAM WERKEN LESBRIEF PRIMAIR ONDERWIJS MIDDENBOUW OPDRACHTEN DUURZAAM WERKEN LESBRIEF PRIMAIR ONDERWIJS MIDDENBOUW De haven van Rotterdam is de grootste haven van Europa. Veel mensen werken in de haven. Steeds meer spullen die je in de winkel koopt, komen per schip

Nadere informatie