Concept-verslag Carrousel Bestuur d.d. 5 maart 2013 voorzitter voorzitter Van Verk voorzitter Van Es

Transcriptie

1 Concept-verslag Carrousel Bestuur d.d. 5 maart 2013 Voorzitter: R.V. van Engelen Portefeuillehouder: A.B. Blase en de voorzitter van de werkgroep uit de Drechtraad M. van der Plaat Griffier: A.P.M.A.F. Bergmans De voorzitter: Welkom vanavond bij de Carrousel Bestuur. Dit is de tweede keer dat ik in de Trouwzaal van Zwijndrecht een vergadering mag voorzitten. Vanavond staat het tweede stuk over de Toekomst Drechtsteden op de agenda. Het is een stuk dat komt van onze eigen werkgroep Strategische agenda Drechtsteden en de programmering. De bedoeling van vanavond is niet dat er straks iets naar de Drechtraad gaat waar we een klap op moeten geven. De bedoeling is dat u vanavond uw mening geeft en dat de werkgroep die mening meeneemt en dan naar u terugkomt met een discussienota. We gaan het in twee rondes doen. In de eerste ronde kunt u allemaal uw ei kwijt. De heer Van der Plaat kan daar dan op reageren vanuit de werkgroep. In de tweede ronde nodig ik u uit om vooral met elkaar in discussie te gaan. Dan mag u interrumperen. Wie willen er in de eerste termijn het woord voeren? De heer Van Verk namens de regiofractie PvdA. Mevrouw Van Es namens D66/VSP. Mevrouw Van Dongen namens de Samenwerkende lokale partijen. Mevrouw Ruisch namens de regiofractie GroenLinks De heer Hoogerduijn namens SGP/ChristenUnie De heer Heijkoop namens regiofractie CDA De heer Lammers namens de fracties WEK en Lammers Mevrouw Burger namens de regiofractie VVD De voorzitter: De heer Van Verk heeft het woord namens de regiofractie PvdA. De heer Van Verk: Dank u voorzitter. Wij hebben kennis genomen van het werkstuk van de werkgroep getiteld Strategische agenda Drechtsteden en de programmering. Een van de eerste dingen die opvalt zijn de vijf basisprincipes waarlangs de samenwerking in de Drechtsteden tot stand zou moeten komen. Op zich zijn het basisprincipes waar wij het roerend mee eens kunnen zijn, mits deze basisprincipes niet als collectief worden gezien. Als je zegt dat een onderdeel of een idee dat we willen overhevelen naar de Drechtsteden aan alle vijf de basisprincipes moet voldoen, dan zal dat heel snel verlammend kunnen werken in de ontwikkeling van de Drechtsteden. Dus basisprincipes akkoord, maar laten wij daarbij een verstandig besluit nemen, afwegende welk basisprincipe wel of niet van toepassing is. Een tweede opmerking of eigenlijk een vraag die in het stuk wordt gesteld is de volgende: Welke eenheid (gemeente, regio) zou wanneer u de vijf principes van de samenwerking toepast op elk van de domeinen en de thema's/projecten daarin, naar uw oordeel primair zijn? Dat heeft een beetje iets dubbels in zich. Het lijkt erop, als je het schema ziet, dat er een 'dubbeling' inzit. Volgens mij moeten we consistent zijn. Als we kiezen om iets onder te brengen bij de Drechtraad, laten wij er dan ook voor kiezen om alle processen daar te laten plaatsvinden van beleidsvoorbereiding tot besluitvorming toe. Dan is dat het domein van de Drechtraad en niet meer van de onderliggende raden. Op die manier verschaf je helderheid in de structuur en is er ook eenduidigheid in de besluitvorming. Welke onderdelen zou je daarbij kunnen onderbrengen? Naast de Sociale Dienst zoals die nu al aanwezig is met werk en inkomen, zou ik daar een apart onderdeel zorg aan willen toevoegen of eigenlijk willen onderscheiden in de Sociale Dienst. Het arbeidsmarktbeleid en economie, wonen, de hoofd infrastructuur, de ruimtelijke ordening, die er allemaal inzitten, zijn wat ons betreft de zes domeinen waarover nu wordt gesproken in de Drechtraad en wat ons betreft wordt daar in de toekomst ook over gesproken. En natuurlijk kan je daar veel meer aan toevoegen en natuurlijk zullen wij daar in de toekomst ook meer aan toevoegen. De Jeugdzorg, de AWBZ en dat soort onderdelen komen eraan. Op zich zitten die in het onderdeel zorg, maar ze verdienen aparte aandacht. Een laatste opmerking. In het stuk wordt gesproken over intenties. Laten we doorpakken en zeggen dat we een aantal beleidsdoelen stellen en dat die beleidsdoelen de zaken zijn waarnaar wij streven. Intenties zijn wat mij betreft te vrijblijvend. Je stelt met elkaar beleidsdoelen vast en de weg daar naar toe leg je af in gezamenlijkheid. Tot zover mijn opmerkingen. De voorzitter: Mevrouw Van Es namens de regiofractie D66/VSP. Mevrouw Van Es: Voorzitter, D66/VSP neemt de vijf basisprincipes, die eerder door ons omschreven zijn, als uitgangspunt bij het kiezen van de programmatische afstemming. Drie dingen komen aan bod, doen wat moet, niet meer doen wat fout gaat en uitbouwen wat de grootste meerwaarde kan opleveren wat onze kracht is. Wat ik hier niet noem, wijzigt wat ons betreft niet of heeft geen prioriteit.

2 pagina 2 Punt 1. Wat moet. De taken die vanuit het Rijk naar de gemeente komen, vallen in het sociale domein en gaan we in regionaal verband uitvoeren. Dat is een aspect dat moet. Daar zullen bevoegdheden bij moeten die nu al voor de SDD zijn beschreven in de GRD en dat moet voor de nieuwe taken ook gebeuren. Sommige aspecten zullen wellicht ook lokaal moeten blijven, dat is nog niet helemaal in detail te zeggen. Het streven van ons is één regionale organisatie die zorgt voor nabijheid, kwaliteit en samenhang waarbij met name het uitvoeringsniveau wel zal verschillen. Punt 2. Wat moeten we anders doen of niet meer doen? Noordoevers, ROM-D en bijvoorbeeld ICT hebben herhaaldelijk veel tijd en geld gevraagd en de grip daarop van uit de Drechtraad is minimaal. Hieruit moeten we lessen trekken. Ik neem aan dat dit nog wel een andere keer aan bod komt, maar het past binnen de vraag wat wel, wat niet en wat anders. Wat we niet meer moeten doen is zaken dubbel doen. Afstemming en meepraten is lang niet altijd nodig. Dat wordt heel vaak genoemd: "We moeten afstemmen en we moeten dat wel blijven bespreken". Dat moeten we eigenlijk niet doen. We moeten gewoon kiezen en het ligt of in de regio of lokaal. Meld dan over en weer wat je doet. Stop met visies schrijven op beide niveaus. Wij zijn van mening dat we voorlopig genoeg visies hebben. Laten we in de komende jaren zaken uitvoeren op het niveau dat we straks met elkaar afspreken. Het blijkt vanzelf wat de overkoepelende visie is die de grote onderwerpen verbindt. Dat maakt deelvisies, regionale visies overbodig. Wat wij in de komende jaren willen zien, zijn uitvoeringsplannen en vervolgens de uitvoering. Tenslotte onder het kopje 'niet meer doen'. Geen nieuwe begrippen en geen nieuwe logo's. Dat leidt tot meer vragen dan antwoorden. Wees zo duidelijk mogelijk en geeft desnoods definities en kies één begrip per verschijnsel. Punt 3. Waar ligt onze kracht en wat moeten we uitbouwen? Het derde aspect is waar wij de grootste potentiële meerwaarde zien. Dat is daar waar onze regio onderscheidend is ten opzichte van andere regio's en waarbij, als we het echt durven en doen, onze regio ook gezamenlijk profiteert van een sterk imago. Dat imago is gestoeld op feitelijke pluspunten. Gebakken lucht past niet bij onze regio. Wij allemaal vinden dat wij dé maritieme topregio zijn. Dat is heel mooi, maar het gaat er vooral om dat de rest van Nederland en Europa dat ook gaan vinden. Dat betekent naar buiten, van Rotterdam tot Antwerpen en af en toe naar Den Haag en Brussel. Bedenk concrete afgebakende projecten op het gebied van economie en arbeidsmarkt. Stimuleer onderwijs dat daarbij aansluit en excellent is op elk niveau, maar denk ook aan projecten op het gebied van mobiliteit en milieu, die daar dan weer een link mee hebben. Zet op die projecten een projectportefeuillehouder of hoe die dan ook wordt genoemd. Geef het mandaat erbij en het geld. Zorg voor krachtige bestuurders met per onderwerp één aanspreekpunt. Laat burgemeesters, die zijn dan dus niet meer in het DSB vertegenwoordigd, hun netwerk gebruiken en de boodschap consequent uitdragen. En zorg voor lobbydossiers die beschikbaar komen voor alle Drechtraadsleden, zodat ook wij ons netwerk kunnen inschakelen. Een dergelijke gezamenlijke aanpak werkt, dat hebben anderen regio's, met name Eindhoven, ook al laten zien. Het gaat erom dat je één ding kiest waar alles onderhangt en dat je dat uitdraagt. Voor wat betreft het overdragen van bevoegdheden en geld van lokaal naar regionaal. De projecten die we kiezen, hebben een duidelijk doel, maar ook een begin en een eind. Aan het eind van het project maken wij de afweging of we nieuwe doelen stellen of stoppen. De kern, of zo je wilt, de stok achter de deur wat betreft de uitvoering, is wat D66/VSP betreft, het rmjp. Daar valt of staat wat ons betreft alles mee. Het is heel mooi om te zeggen dat we de hoofdlijnen aan moeten houden of dat we vertrouwen moeten geven, maar in dit stadium van de samenwerking hebben wij concrete afspraken nodig en voorwaarden om tot daden te komen. Als we actie willen, dan moeten we vastleggen wat we precies willen, waar welke bevoegdheid ligt en hoeveel geld erbij moet. Het rmjp moet in de volle breedte gedragen worden door de Drechtraadleden, lokale raden en het DSB en moet de basis vormen voor de vergaderingen/de vergadercyclus in de Drechtraad, waarbij de lokale raden dit mogelijk moeten maken. Nieuw beleid dat niet opgenomen is in het rmjp komt in onze kijk alleen voort uit problemen die we niet konden voorzien. Die ruimte moet er uiteraard zijn. Als onverhoopt alles boven verwachting is uitgevoerd na drie jaar, als we klaar zijn, dan gaan wij opnieuw praten. De voorzitter: Dank u wel. Het woord is aan mevrouw Van Dongen namens de samenwerkende lokale partijen. Mevrouw Van Dongen: Voorzitter, de eigen gemeente is het belangrijkste kader voor de publieke oordeelsvorming over de overheid. De gemeente, vaak getypeerd als eerste overheid, is dichtbij en draagt verantwoordelijkheid voor veel zaken die inwoners, ondernemers en maatschappelijke partners raken. De samenwerkende lokale partijen zijn van mening dat verlengd lokaal bestuur vanuit deze basis moet worden bezien. Voor inwoners is het vooral belangrijk wat we doen en van minder belang hoe wij dat doen. De keuze voor het verlengd lokaal bestuur en de verantwoording daarbij ligt primair bij de lokale raden. De vijf basisprincipes voor de regionale samenwerking zijn helder en komen vertaald neer op behoud van de autonomie van de zes gemeenten, samenwerking vanuit meerwaarde voor de deelnemende gemeenten, maar zonder vermijdbare bestuurlijke drukte op regionale- of lokale schaal. Het vraagstuk wat op de regionale agenda hoort, waarom en met welke sturing, moet op deze basis worden ingevuld. De afbakening tussen lokale- en regionale dossiers dient regio en gemeenten. Ik denk dat we het daar allemaal over eens zijn. Wij zien nu, net als andere partijen, een veelheid aan beleidsterreinen waarover wordt gepraat in de regio, maar waarbij het feitelijk vooral intenties en collegiale afstemming betreft. Goede bedoelingen kunnen zomaar de weg zijn naar onduidelijkheid en verlies van sturingskracht op dossiers. Daar is niemand mee gediend. De effectiviteit wordt daardoor soms eerder verslapt dan versterkt. Regionaal is er eigenlijk geen besluitvorming en lokaal wordt gedacht dat het regionaal is belegd. Het regionaal spectrum moet worden ingevuld met een sterke focus. Wat willen we echt met elkaar bereiken. Benoem de meerwaarde van het regionale ten opzichte van het lokale en organiseer inzichtelijk de onderdelen, vormen en lagen in de zeggenschap en sturing. Als een gemeente een project zelfstandig kan behandelen en daar geen onevenredige concurrentie-effecten tussen gemeenten gemoeid zijn, dan hoort een dergelijk project gewoon lokaal te zijn. Gemeenten kunnen elkaar collegiaal melden wat er gaande is en in openheid handelen. Anderzijds kunnen gemeenten lokale intenties en plannen altijd collegiaal

3 pagina 3 bespreken. Dan kan bijvoorbeeld dienstbaar zijn aan het op peil houden van een regionaal voorzieningenniveau zonder dat er direct intergemeentelijke inmenging nodig is. Concreet de invulling van de regioagenda. Twee grote thema's lijken ons echt bepalend de komende tijd. Ten eerste de versterking van de economische positie van de regio en ten tweede de drie decentralisaties. Daar hoort onze focus. De decentralisaties zijn een kopzorg. Gemeenten krijgen er een flink takenpakket bij, deels met vernieuwde wetgeving. Aan de decentralisaties hangen twee zware gewichten. De een is de verwachting dat de gemeenten een flinke verbeterslag teweeg gaan brengen en de tweede is dat de rijksoverheid voor heel veel minder geld taken belegt bij de gemeenten via samenwerkingsverbanden. De gevraagde uitvoeringskracht en de beschikbare budgetten, die vooral worden gekenmerkt door mindere, vragen van de GRD het uiterste. We moeten ons realiseren dat de financiële risico's niet gering zijn. Heldere stukken, grote betrokkenheid van lokale raden, steeds helder beleggen van bevoegdheden en voortdurende evaluaties zijn noodzakelijk. Dat zal een heel groot onderdeel worden de komende tijd. Ook onder de noemer economische versterking is veel te scharen. Ook hier geldt: wat is echt regionaal, wat is nodig, welke partners zijn betrokken. Laat schraalhans hier de keukenmeester zijn. Meer dan noodzakelijk komt er gewoon niet op onze regionale agenda. Als voorbeeld noemen wij meer samenwerking op cultureel gebied. Wij vinden dat nu geen prioriteit voor de regioagenda en er zijn ook geen specifieke middelen voor beschikbaar. De Drechtraad moet zich vooral buigen over beleidsmatige- en strategische zaken en aan de voorkant de kaders meegeven. De indeling van stukken of onderdelen daarvan in beleidsmatig strategisch, faciliterend en uitvoerend, kunnen de sturingsmogelijkheden en focus van de Drechtraad aanzienlijk verbeteren. Bij de invulling van de regionale agenda werken we vanuit de belangen van de Drechtsteden. Hoe kunnen we, zonder direct subsidiegestuurd beleid te voeren onze aansluiting zoeken bij de Europese agenda? Hier gaat namelijk vanaf 2014 weer een nieuwe termijn van zeven jaar van start. Enige flexibiliteit binnen onze agenda en projecten lijkt zinvol om deze aansluiting, wanneer Europese cofinanciering voor de Drechtsteden aantrekkelijk is, niet te missen. Tot zover. De voorzitter: Dank u wel. Het woord is aan mevrouw Ruisch namens de regiofractie van GroenLinks. Mevrouw Ruisch: Voorzitter, de basisprincipes zijn voor onze fractie duidelijk en daar zullen wij ons ook aan committeren. Het rmjp als leidend document voor wat we in de regio doen. En dan komt het natuurlijk, dan weet je wel wat je wilt en waar je je aan wilt houden, maar dan gaan we kijken naar de verdeling. In onze fractie was een belangrijk discussiepunt dat als je de bevoegdheid delegeert dat je dat dan ook echt zo moet laten. Juridisch heb je daar geen vat meer op, en heb je daar dan niets meer over te zeggen. Wij denken, als lokale raden, dat het moeilijk is om dingen los te laten. Dat is begrijpelijk want we zijn mensen die er graag allemaal bij zitten. Maar het is ook zo dat wij, wat er in de regio gebeurt, moeten kunnen doorvertalen naar onze lokale raden en de mensen in onze stad. Dat betekent dat er een goede informatie moet zijn naar de lokale raden. Daar moet naar ons idee meer aandacht voor zijn. We hebben over een aantal dingen niets meer te zeggen, maar we moeten wel meegenomen worden in het traject zodat we weten waar wij met zijn allen heen gaan en dat kunnen doorvertellen. Een belangrijk punt in de notitie van de werkgroep vinden wij de praktijk en de kansen daarin. Redeneren vanuit de inhoud in plaats van uit de bevoegdheden. Dat vinden wij een hele sterke. Eerst beginnen met het bekijken van de inhoud en dan kijken waar dat het beste tot zijn recht komt, of in de regio of lokaal. Daar kan je afspraken over maken. Ik hoorde mevrouw Van Es ook al zeggen dat we duidelijk moeten zijn in waar we de verantwoordelijkheid leggen en als dat duidelijk benoemd is met het resultaat dat bereikt moet worden, dan kunnen we het ook los laten. Een belangrijke aanbeveling vanuit onze fractie is doorpakken. Notities zijn geweldig en leuk en we kunnen er hele avonden over praten. De vorige bijeenkomst heeft 18 pagina's verslag opgeleverd. Er is flink wat gezegd dus ik zou zeggen, nu aan het werk. Dus doorpakken is belangrijk. Het laatste punt dat ik naar voren wil brengen namens de fractie is dat wij een nieuwe afweging zouden willen van de mandaten. We hebben eerder een overzicht gehad van alle mandaten. Wij willen die graag naast de beleidsstukken leggen om opnieuw te kijken, nu we een stuk verder zijn, of we dat nog zo willen. Dat lijkt ons een mooie uitdaging voor de toekomst. Tot zover. De voorzitter: Dank u wel. Het woord is aan de heer Hoogerduijn namens de regiofractie SGP/ChristenUnie. De heer Hoogerduijn: Voorzitter, ik heb eigenlijk niet zoveel te zeggen, maar ik heb toch nog wel vier punten bedacht. Het eerste punt gaat over de matrix. Dat is naar aanleiding van de eerdere lokale discussies van voor de zomer. We zijn al bijna toe aan de volgende zomer. Wij verwijzen naar onze inbreng in de carrousels in oktober, december en februari. In feite maken we straks in de Drechtraad de afronding mee over het Netwerkbestuur. Wij verwijzen daarnaar, want het is wat ons betreft niet aan de orde om daarop nu weer terug te komen. Punt twee. De actualisatie van het rmjp. Ook op dat punt verwijzen wij naar onze eerdere inbreng. Ik noem, ook al voor de zomer vorig jaar, de tussenbalans en de foto Drechtsteden. Met name hebben we het daar heel concreet gehad over de actualisering van het rmjp in de carrousel van december. En in de Drechtraad van januari hebben wij met zijn allen het geactualiseerde rmjp vastgesteld. Wat wij toen gevraagd hebben in de Drechtraad, was wanneer de concrete vertaling daarvan zou komen in acties en doelen. Daar gaat het natuurlijk om. Eigenlijk vroeg mevrouw Van Es daar ook naar met de uitvoeringsplannen. In ieder geval koppel ik dat nog eens een keer rechtstreeks aan dat geactualiseerde rmjp. Wanneer komt de concrete vertaling in acties en doelen? Dat stond in januari in het stuk en daar is ook een toezegging op gedaan. Het moet niet bij intenties blijven, je moet wat gaan doen. Kan het DSB daar een antwoord op kan geven. Wanneer komt het nu eindelijk. Voordat je het weet is deze periode voorbij. En als die vertaling er is, kunnen wij daar dan nog over praten? Er

4 pagina 4 moet natuurlijk ook geld aan gekoppeld worden. Daar kan je dan nader over discussiëren juist in deze tijd van schaarse euro's. Punt drie. De notitie geeft bij ons verder geen aanleiding tot een reactie. Wij stemmen er in grote lijnen mee in, waarbij we nogmaals benadrukken, lokaal wat kan en regionaal wat moet. Met speciale aandacht voor de positie van de gemeenteraad en het aspect verantwoording terugkoppeling. Punt vier. Wat ons betreft moet de werkgroep zich richten op de procedure, gericht op een spoedige voortgang en afronding. Dat was het. De voorzitter: Dank u wel. Het woord is aan de heer Heijkoop namens de regiofractie van het CDA. De heer Heijkoop: Voorzitter, dank u wel. Ik sluit mij bij mijn collega Hoogerduijn aan waar het gaat om het verwijzen naar eerdere carrousels. Namens mijn fractie mag ik voor het eerst de woordvoering doen. Ik heb met verwondering verslagen teruggelezen en teruggekeken. En we zijn allemaal tegen dubbelwerk, dus dat ga ik zeker niet opnieuw doen. Het voorliggende stuk is een mooi werkstuk. De basisprincipes die daarin worden benoemd zijn prima. Het woord principe heeft het al in zich dat ze niet in beton gegoten zijn. De heer Van Verk gaf dat ook al aan. Daar kunnen wij zeker mee instemmen. De notitie geeft ons ook wat huiswerk. Daar word ik altijd wat kriegelig van. Lijstjes maken, turven en scoren is niet mijn grootste hobby en ook niet de hobby van mijn fractie. Maar een aantal thema's horen, wat mijn fractie betreft, zeker in de regio thuis. Het gaat vooral over arbeidsmarkt economie, het sociale domein en in het komende jaar dan in het bijzonder de drie decentralisaties. Mevrouw Van Dongen gaf dat ook al aan. Daarnaast maritiem, externe veiligheid. Wat ook belangrijk is, en dat is misschien wat ondergeschoven, is het afstemmen. Het gaat bijvoorbeeld over de woningbouwopgave in de regio. Dat hoeft niet allemaal strak geregeld te worden, maar we moeten van elkaar weten wat we doen en dat gaat zeker ook om de voorzieningen die wij in de regio treffen. Als de gemeenten hierin iets doen, moeten we dat met elkaar delen. Andere dossiers moeten we vooral op ieders merites beoordelen. De inhoud moet leidend zijn, dat heb ik ook al vaker gehoord. Wat betreft de aansturing. In de Drechtraad ligt een voorstel vanuit het DSB om een aantal vragen uit te werken. Dat wachten wij met spanning af. Ik hoorde net ook de oproep om nu vooral vaart te maken en verder te gaan. Dat ondersteunt mijn fractie van harte. Wij praten hier al heel lang over en we moeten niet met onszelf bezig zijn maar met de inhoud en wat er in deze regio op ons afkomt. Dank u wel, voorzitter. De voorzitter: Dank u wel. Het woord is aan de heer Lammers namens de fracties WEK en Lammers. De heer Lammers: Dank u wel voorzitter. Wij hebben als fracties bij verschillende gelegenheden al meerdere malen naar voren gebracht, zoals recent nog tijdens de Algemene Beschouwingen in januari, dat wij geen voorstander zijn van het op de agenda zetten en houden van structuurdiscussies rondom de samenwerking binnen de Gemeenschappelijke Regeling Drechtsteden. Daar zit volgens ons geen kracht in. Wij zijn voorstander van het verlengd lokaal bestuur, maar we hechten aan de gemeentelijke autonomie. Want in de gemeente vinden vierjaarlijks verkiezingen plaats, waarmee het enig mogelijke politieke primaat en de politieke en beleidsmatige aansturing en verantwoording is geregeld voor de door de eigen bevolking gekozen gemeenteraad. Een vierde bestuurslaag creëren binnen de Drechtsteden is wettelijk niet toegestaan en ook niet wenselijk. Het kabinet Rutte II ziet dit inmiddels ook in en in het laatste Regeerakkoord gaf het kabinet aan dat vermeden moet worden dat bij verdergaande samenwerking meerdere coördinatielagen ontstaan. Uit onafhankelijk wetenschappelijk onderzoek, gedaan door de Rijksuniversiteit Groningen, is gebleken dat samenvoeging van gemeenten en/of herindeling van gemeenten na een periode van enkele jaren tot onvermijdelijk hogere managementkosten leidt en dat de aan het begin van het traject ingeschatte efficiency- en inverdienvoordelen nooit worden gehaald. Tot op heden is dat bij ons in de Drechtsteden ook niet het geval. Drechtstedenbestuur, laat nou maar eens zien wat het samenwerken sinds de oprichting van de Gemeenschappelijke Regeling Drechtsteden de gemeenten heeft gekost van wat het de gemeenten heeft opgeleverd. Niet in ambtelijke taal of beleidsproza maar in harde euro s. Hoeveel is die efficiencywinst dan werkelijk? Kom nu met cijfers, dan kunnen we daarover praten. Zolang dit niet helder is, heeft het geen zin in de Drechtraad te blijven praten over nog meer samenwerken en eventueel samenvoegen, dan wel herindelen. Dat is zonde van de tijd. Samenvoeging en herindeling van gemeenten blijken niet alleen altijd duurder uit te pakken. Maar ook komt daarmee het bestuur verder van de inwoners af te staan, hetgeen de kloof tussen kiezer en gekozene vergroot en daarmee onwenselijk is. Het gaat binnen de gemeente om zelfstandig en zelfbewust bestuur, met zoveel mogelijk vrijheidsgraden, dicht bij de burger, want anders worden de efficiencywinsten die met de beoogde decentralisaties worden voorgespiegeld nooit gehaald. De kern van het verhaal is dat de politiek, het politieke bestuur, de politieke aansturing en de politiek - democratische verantwoording dicht bij de mensen dient te staan en dat de mens de maat der dingen is. De zeggenschap dient bij de mens, de eigen inwoners van onze zelfstandige gemeenten te worden gelegd, niet bij ambtelijke en bestuurlijke technocraten en dito constructies, want dat is juist het gevaar dat we met de huidige discussies in de Drechtsteden met elkaar lopen en over onze eigen inwoners, onze eigen mensen afroepen. De experimenten met de Proeftuinen zijn in 2012 afgerond. In dit inter-ambtelijke systeem zouden inverdieneffecten of efficiencyvoordelen terug moeten komen en aan de politiek verantwoord dienen te worden. Het is geen goede zaak als de ambtelijke top hierover zelf gaat beslissen. Ook daarom willen wij dat er met de proeftuinen wordt gestopt. Het is namelijk een prelude op de glijdende schaal richting één Drechtstad. Immers,

5 pagina 5 één gelijkgeschakeld ambtelijk apparaat, wat de doelstelling is, leidt op een gegeven moment onvermijdelijk tot de vraag waarom er nog zes gemeenten zijn en waarom er niet één Drechtraad moet komen. Het ontbreekt ons aan een referentiekader om de ambtelijke organisatie qua inrichting en uitvoering te sturen en de leiding ervan te beoordelen. Misschien is die ambtelijke top van de Drechtsteden wel helemaal niet zo geweldig op zijn taken berekend. Voorkomen moet worden dat we ambtelijk-technocratisch in een te verregaande vorm van samenvoeging geraken. Voorkomen moet worden dat we hier als het ware door het ambtelijk politiek technocratisch complex van de Drechtsteden één stad worden ingerommeld. Voorkomen moet worden dat we op een gegeven moment niet meer terug kunnen. Daarom was en is het ondoordachte, politiek-opportune idee om als Drechtraad een werkgroep in te stellen die zich buigt over politieke afstemming een miskleun. Die werkgroep beschikt namelijk over geen enkel mandaat van de inwoners. De Commissaris van de Koningin heeft recent, bij zijn bezoek aan Papendrecht, duidelijk gesteld dat het politieke primaat en de politieke verantwoordelijkheid daar moeten liggen waar de beleidsmatige aansturing plaatsvindt en hij heeft tevens benadrukt dat de democratische legitimering moet liggen op het niveau van het beleidsbepalende bestuur. Het proces noch de werkgroep politieke afstemming, noch de Drechtraad zelf, zijn het beleidsbepalende bestuur als het gaat om andere vragen dan waarover de samenwerking zich binnen de Gemeenschappelijke Regeling Drechtsteden uitstrekt. Dit leidt alleen maar tot verwarring en ergernis. Onnodige overlap en bestuurlijke drukte. Kortom, we praten er in de Drechtraad wel over, maar we gaan er niet over. Dan is het beter in zowel de carrousel als in de Drechtraad te zwijgen en de discussie in de eigen gemeente verder te voeren. Daarom kan het onderwerp van de politieke afstemming maar beter van de agenda worden afgevoerd. Wat dan nog wel? Als eerder door onze fracties bepleit moet het gaan om die samenwerking die concreet te visualiseren is, die een heldere begin- en einddatum kent, die bovenlokaal is, dus regionaal, én die uitsluitend op uitvoeringsniveau ligt. Waarbij er aan de voorkant goede afspraken dienen te worden gemaakt. De voorkeur gaat dan, volgens onze fracties, uit naar bijvoorbeeld infrastructurele en vervoersprojecten. Je moet enkel bovenlokaal dat regelen wat de deelnemers ook voor hun eigen inwoners geregeld willen hebben, met democratisch toezicht en controle op het niveau van die deelnemers zelf. Resumerend. Het is van het allergrootste belang dat we oog houden voor de zoekgeraakte vrijheidsgraden van de gemeente. De ontwikkelingen en veranderingen in de samenleving zijn van paradigmatische aard, en de vraag is of we er goed aan doen de door het Rijk ingezette systeemveranderingen contextloos door te voeren of dat we er beter aan doen naar de context te blijven kijken. Het vrijelijk als gemeente kunnen blijven handelen naar bevind van zaken is een groot democratisch verworven goed en recht dat we als volksvertegenwoordigers niet zomaar overboord mogen kieperen. Wij hechten eraan een publicatie zoals een recent onderzoek naar context gedreven werken en organiseren bij decentralisaties In de gemeente gebeurt het!, een rapport opgesteld door Bascole, gepubliceerd in januari 2013, te betrekken bij de verdere inhoudelijke gedachtevorming. De discussie die wij thans met elkaar binnen de Drechtsteden voeren is teveel alleen op geld gefocust en zeker na lezing van deze publicatie zal menigeen van ons beseffen dat er een wereld schuil gaat achter de systeem gestuurde contextloze transformaties die de gemeenten krijgen opgedrongen. De gemeente is nevengeschikt aan de Provincie en aan het Rijk. Er bestaat in het staatsrecht geen hiërarchie tussen deze bestuurlijke entiteiten. Zolang wij als volksvertegenwoordigers van onze inwoners binnen onze gemeente het beste blijven doen voor onze inwoners, instellingen en bedrijven is er bij wijze van spreken geen macht op aarde die de gemeente kan of wil doen samengaan, herindelen of opheffen. En juist als het gaat om het in praktijk brengen van de opgaven van de decentralisaties zou het uitermate onverstandig zijn het fijnmazige netwerk dat in onze gemeenten ge- en verweven is met een verregaande samenvoeging of herindeling te beschadigen. Want juist die fijnmazige verwevenheid hebben wij binnen de gemeente heel hard nodig om juist die beoogde decentralisaties met succes door te voeren. Dus, zeggenschap en sturing terug bij de mens, en de mens niet wegstoppen in een ondemocratisch en technocratisch systeem. Ik zou de griffie willen vragen om de publicatie "In de gemeente gebeurt het!", onder alle leden van de Drechtraad en de leden van de gemeenteraad te verspreiden. Hartelijk dank. De voorzitter: Dank u wel. Het woord is aan mevrouw Burger namens de regiofractie van de VVD. Mevrouw Burger: Dank u wel, voorzitter. Ik wil tegen de heer Heijkoop zeggen dat ik, legitiem of niet legitiem, alle bijeenkomsten bijgewoond heb en dat het mij tot nu toe iedere keer verwonderd heeft. Ik ben uit alle macht innerlijk bezig om die verwondering ook positief te houden. Voor deze carrousel wordt input gevraagd om vorm te geven aan de inhoud van de samenwerking. De VVDfractie wil hier graag gehoor aan geven door vanuit haar politieke visie de verschillende onderdelen te belichten. De VVD staat voor een gedegen financieel beleid en in de huidige tijd met al haar onzekerheden zijn wij van mening dat een pas op de plaats noodzakelijk is. Samenwerking op de volgende onderdelen staan wij voor. Onderwijs. Het streven is dat iedereen een startkwalificatie voor de arbeidsmarkt dient te hebben en meer eenduidigheid in de benadering van groepen. Als regio dienen wij strategisch te kijken naar welke werkgelegenheid er in de regio te krijgen is met een goede samenwerking met het onderwijsaanbod. Dus meer samenhang in onderwijs en arbeidsmarkt. Kijk naar de kansen op de arbeidsmarkt en houd die wortel voor. Wees transparant in de keuzes die gemaakt worden. Economie. Verdeling van detailhandel en bedrijfsterreinenstrategie en creëer mogelijkheden voor natte bedrijven, verkeer en vervoer revitalisering. Zoek ook de aansluiting buiten de regio. Goed kijken naar de samenhang

6 pagina 6 onderling en aanbod aanpassen. Als Drechtsteden komen wij tot de meest optimale ontwikkeling waar het uit de markt halen ook zou kunnen gebeuren. Realistisch kijken naar de nota en schrappen wat niet kan. Focus en realisme. En daar komt bij wat er vanuit de samenwerkende lokale partijen op het gebied van Europese subsidies gezegd is. Daar zou goed naar gekeken moeten worden. Woningbouw. Focus en realisme. Er zijn bouwafspraken. De fractie ziet graag dat deze getoetst worden. Herijking van de woningvoorraad en het programma hierop afstemmen. Neem de uitvoering ter hand. Sociale zaken. Dit laatste onderdeel draagt nog veel onzekerheden in zich. Transitie van de Jeugdzorg en AWBZ en de Participatiewet komen op ons af en dit gaat met wat meer verantwoording en met minder middelen gepaard. Wij vragen dan ook van het DSB om te komen met beleidsvoorstellen die een gedegen financieel plan in zich hebben met inzicht in risico's en beheersmaatregelen. Het wordt tijd dat de Drechtsteden de resultaten van de samenwerking in beeld brengt en ieder in de juiste positie plaats om zijn of haar taak op de juiste wijze te kunnen laten vervullen. De VVD-fractie vindt het belangrijk dat er beleid ontwikkeld wordt tot het niveau waar het individu centraal staat met een maximale activering. Transparantie met een integrale blik. Belangrijk is sturing op eigen verantwoording en zelfredzaamheid met stimulering van de ontwikkeling van de mens. Cultuur en recreatie. Cultuur in de regio is wel belangrijk. Als je woningen realiseert, moet je ook voorzieningen hebben en cultuur trekt werkgelegenheid aan. De VVD-fractie zou graag zien dat de richtingen zoals deze ongetwijfeld ook door onze collega's zijn uitgesproken, nader belicht worden. Inzicht in wat we doen en hoe we het doen en waar we staan, zou naar ons idee per programma in een soort politieke markt toegelicht kunnen worden, waarbij per programma informatie gegeven wordt. Hierdoor komt er inzicht in de resultaten van de samenwerking en kunnen er keuzes gemaakt worden. Dank u wel. De voorzitter: Dank u wel. We gaan naar de reacties van de heer Van der Plaat namens de werkgroep en er zijn ook enkele vragen aan het DSB gesteld. De heer Blase krijgt straks ook het woord. De heer Van der Plaat: Er is nu de kans om het te hebben over de inhoud en dat heeft u ook wel gedaan in uw inbreng. Er is vaak benoemd dat de Drechtraad aan de voorkant wil sturen. Dat is met een nota als vandaag de kans om dat te doen. U heeft dat gedaan. De duiding van de inbreng die u al gedaan heeft, komt vooral aan de orde in de volgende werkgroepvergadering en wij hopen dat we het stuk dat het DSB gaat maken dan ook kunnen behandelen, maar dat zullen we in de werkgroep nader bezien. Ik heb een aantal zaken gehoord waar veel eenduidigheid over is. We moeten lokaal vertrouwen hebben in wat er in de regio gebeurt. Wat in de regio gebeurt, gebeurt in de regio en wat lokaal gebeurt, gebeurt lokaal. Met daarbij de kanttekening van GroenLinks, zorg voor betere informatievoorziening, ook naar de raden dus ook naar burgers. Ik hoor ook veel eenduidigheid over uitvoeringskracht, geen deelvisies. Ik hoor een aantal fracties zeggen dat er meer moet gebeuren in de regio. De drie decentralisaties moeten we bijvoorbeeld regionaal oppakken. Voor een aantal onderwerpen moet extra focus komen. Er is een hele lijst genoemd. Ik hoop dat u straks op elkaar wilt reageren, waar bent u het over eens en waar hebt u een andere kijk op zaken. Veel aandacht voor een meer projectmatige werkwijze met meer financiële onderbouwing. Werken vanuit het rmjp. Werken aan beleidsdoelen. Aan de andere kant hoor ik ook minder ICT, in ieder geval minder kosten daaraan, minder deelvisies en minder onduidelijkheid. Op veel zaken bent u het eens. Ik hoop dat de u over de zaken die in andere fracties genoemd zijn en die u zijn opgevallen, straks in discussie gaat. De voorzitter: Het woord is aan de heer Blase namens het DSB. Portefeuillehouder Blase: Dank u wel. Ik denk dat het niet verstandig is om de opsommingen die al gedeeld zijn en die de heer Van der Plaat heeft benoemd, nogmaals te benoemen. Ik herken wel dat uit wat ik hoor vanuit uw beschouwingen, dat er veel overeenkomsten zijn. Bijvoorbeeld waar de regionale agenda uit moet bestaan, inclusief de typeringen dat dit vanuit het politieke rmjp zijn basis moet vinden. U zegt ook om het qua bevoegdheden meer op projectmatige basis te beleggen. Dat is een aantal lijnen die ook inhoudelijk door u zijn gespecificeerd en die we heel goed kunnen beleggen in de discussienotitie. Maar u zegt ook 'pak nou goed door' en 'ga het nu gewoon doen'. Ik denk wel dat het voordeel van de aanpak die wij hebben gekozen is, dat het misschien nu iets minder doorpakken is, maar dat we wel een goede basis en draagvlak vinden, zowel in de bijdrage die u nu bespreekt en die ook in de fracties en in de raden is besproken en op allerlei plekken nu is geland. Als we willen doorpakken, weten we nu waar die grootste gemene deler ligt op basis waarvan u dat wilt doen. Ik denk dat het goed is dat wij alles samenvoegen om het nog een keer in een notitie aan u voorleggen. U kunt dan aangeven of wij alles op een juiste manier verwoord hebben. Deze werkwijze hebben wij ook toegepast bij een ander thema dat vanavond op de agenda van de Drechraad staat. Het valt mij op dat u soms spreekt van 'de kern van de regionale agenda', en de bevoegdheden die daarbij horen zoals de drie decentralisaties, de economische projecten, en dat u soms op andere punten wat meer dat coördinerend mechanisme noemt. Dat gaat over voorzieningen en de woningbouw. Ik heb ze niet direct allemaal paraat, maar we hebben wel driftig meegeschreven. Het is nuttig om die indelingen nog een keer bij u terug te leggen en dat zullen we zeker doen. De heer Hoogerduijn vroeg over het werkprogramma of dat meer specifiek gemaakt kon worden en de invulling van de begroting. Er komt op korte termijn een raadsinformatiebrief naar u toe over het werkprogramma.

7 pagina 7 De heer Lammers en de VVD-fractie vroegen naar het inzichtelijk maken van resultaten. Er is heel recent naar de griffiers verspreid, het Feitenboekje, ter verspreiding naar de lokale raden. De Drechtstedenfeiten in een notendop, inclusief de opbrengsten, het aantal taken en de financiën daarvan. Van de voorzitter van deze vergadering heb ik begrepen dat er gisteren in Papendrecht een presentatie geweest is op dit punt. Het boekje is daar positief ervaren vanwege de inzichtelijkheid op de resultaten die geboekt zijn en de voortgang. Het is goed om dit boekje ook in uw raad te bespreken. U geeft terecht aan dat daar steeds de basis ligt van de acties die wij willen uitvoeren. Voorzitter, volgens mij ben ik op de specifieke vragen ingegaan. De voorzitter: Uit mijn hoofd weet ik dat gisteren in Papendrecht gezegd is dat er 19 miljoen uit Europa gehaald wordt en dat kan veel meer zijn. Misschien dat u daar nog even op in kunt gaan. Portefeuillehouder Blase: In het tweede deel van u zin geeft u eigenlijk al een voorzet over hoe wij dat zouden kunnen doen. Ik dacht dat het ook al eerder verwoord was in een notitie die naar de Drechtraad gegaan is. Die sluit naadloos aan bij uw suggestie. Ik denk dat juist op dat punt, het coördineren van lobby's en daarmee de aansluiting op de Brusselse agenda, maar ook op hoe onze nationale regering dat weer vertaalt in die kennis topregio's, waarbij wij in het maritieme domein sterk scoren. Hierdoor maken we onze projecten en programma's specifiek, maar wel aansluiten op waar ook geldstromen van andere overheden beschikbaar zijn. Met name in het economisch programma, wat door een aantal van u genoemd wordt, is dat een van de belangrijkste prioriteiten om te doen. Ik weet niet of dat op dit moment een voldoende indicatie is. Wat mij betreft hoort het ook in het takenpakket, in die binnenste ring, waar je juist van het DSB regie en inspanning vraagt. De voorzitter: Dank u wel. Als u wilt, kunt u met elkaar in discussie. Straks komen de heer Van der Plaat en de heer Blase nog aan het woord. De heer Van Verk. En u mag interrumperen. De heer Van Verk: Dank u voorzitter. Ik wil eerst reageren op wat woordvoeringen. Ik hoor mevrouw Van Es zeggen dat het rmjp in de volle breedte gedragen zou moeten worden. Niet alleen door de Drechtraad, maar ook door de gemeenteraden. Moet ik daaruit afleiden dat u zegt dat het rmjp niet alleen gedragen zou moeten worden door een meerderheid van de Drechtraad, maar ook door meerderheden in de gemeenteraden? Of zegt u, nee, als het daar het vertrouwen heeft dat de uitvoering in orde is, dan is dat voldoende. Dus min of meer de democratische legitimatie van het geheel? Mevrouw Van Es: Ja, feitelijk vind ik dat de meerderheid van gemeenteraden dat moeten steunen. Maar ik wil niet zo ver gaan dat het daar ook in stemming moet worden gebracht. Ik ga ervan uit, als wij met zijn allen of in ieder geval in overgrote meerderheid, het rmjp hier steunen, dan hebben wij natuurlijk ook de steun van de fracties. Ik denk wel dat wij persoonlijk, als fracties, moeten zorgen dat wij dat ook uitdragen. Als onze focus, dat is door meerdere partijen genoemd, meer staat op 'we moeten nu gaan uitvoeren' en 'we moeten één focus hebben waar alles onder hangt' en 'we moeten daar ook achter staan', dan werken wij ook van daar uit. Dat werkt op de een of andere manier altijd stimulerend en het levert meer op. De heer Van Verk: Dat is helder, dank u wel. Voor wat betreft de zaken die u niet meer zou willen doen. De ICT is volgens mij een onvermijdelijkheid, een randvoorwaardelijk iets voor de werkzaamheden van ambtenaren. En de Noordoevers. Waarom niet? We hebben daar goedkeuring gegeven aan een goed plan. Voor mij is tot op heden niet duidelijk waarom dat plan is afgeblazen en tegen welke kosten. Dat vind ik op zich een slechte zaak. Mevrouw Van Es: Dat weten we geen van allen. Waar het mij om gaat is, dat daar waar wij een mening moeten hebben over zaken waar we eigenlijk niet goed over kunnen beslissen of waar blijkt dat wij er naast zitten of dat er steeds geld bij moet, wij moeten nadenken over hoe wij dat anders gaan doen. Wij hoeven ons ook niet op elk detail met alles te bemoeien. ICT is in zekere zin nodig voor allerlei toekomstgerichte zaken. De heer Van Verk: Als u zegt dat we meer analyse zouden moeten plegen en meer zouden moeten evalueren in de toekomst over de zaken die we doen, dan ben ik het met u eens. Mevrouw Van Es: Of je moet het ergens beleggen. Wij als Drechtraad moeten besluiten dat we het daar leggen waar het specialisme zit en niet daar zelf een mening over proberen te vormen. Dat weten we ook vaak niet. De heer Van Verk: We zijn het eens. Voor wat betreft de opmerkingen van de samenwerkende lokale partijen. Mevrouw Van Dongen zegt dat je projecten die je in de gemeente kan uitvoeren en die niet concurrerend zijn met andere gemeenten, gewoon moet kunnen uitvoeren. Nu constateer ik dat de wereld steeds kleiner wordt en ik constateer dat er bijna geen projecten meer zijn die niet op de een of andere manier concurreren met een project in een andere gemeente. Zelfs de bouw van een bioscoop in Dordrecht is concurrerend ten opzichte van de bioscoop Landvast van Alblasserdam. Zo simpel ligt het in een omvang van de Drechtsteden. Dat brengt mij een beetje bij uw opmerking waarin u zegt dat de gemeente de eerstverantwoordelijke bestuurslaag is in dit land, die heel dicht bij de burgers staat. En de heer Lammers, ook van een min of meer lokale partij, bevestigt dat in zijn verhaal. Bedoelt u nu eigenlijk, als u dat werkelijk meent, dat die Drechtsteden misschien toch maar één gemeente moeten vormen zodat de bestuurslaag de eerst verantwoordelijke wordt? Want dat zou ik werkelijk nieuws vinden.

8 pagina 8 De voorzitter: Ik vermoed dat mevrouw van Dongen dat niet vindt. Mevrouw van Dongen. Mevrouw Van Dongen: Voorzitter, het is heel ernstig met de heer Van Verk en u hoort vaak dingen die ik niet gezegd heb. Ik herhaal even wat ik echt gezegd heb. De eigen gemeente is het belangrijkste kader voor de publieke oordeelsvorming over de overheid. De heer Van Verk: De gemeente Drechtstad is ook een eigen gemeente. Mevrouw Van Dongen: Dat is altijd het zwalkende beleid van de PvdA in deze regio. U heeft een verkiezingsprogramma waarin nadrukkelijk staat dat u geen Drechtstad wilt. Vervolgens binnen een jaar of na 14 maanden de heer Lagendijk in de krant met "laten we eens naar één Drechtstad gaan". U heeft de opdracht om namens de PvdA in de regio, het hemd te redden door te zeggen "nee, we willen geen Drechtstad". De heer Van Verk: Wij zijn duidelijk in onze visie. Die hebben wij op papier gezet. Van u hebben wij die nog nooit gezien. Mevrouw Van Dongen: Wij hebben hem wel gelukkig en ik draag hem uit. Dat scheelt. Ik heb een vraag aan u. Denkt u dat de lokalen streven naar één Drechtstad? De heer Van Verk: Ik denk het bijna wel als ik u zo hoor pleiten voor die eerste bestuurslaag. Mevrouw Van Dongen: Dan is het echt heel ernstig, want het is absoluut niet zo. De heer Van Verk: Alle gekheid op een stokje. Ik weet ook wel dat u daar niet naar streeft. Het zou tenslotte de legitimatie onder uw partij wegvagen. Overigens zijn de lokale partijen in Rotterdam heel groot en sterk. En de identificatie van de burger met zijn gemeente, daar geloof ik niet zo erg in. Die burger gelooft niet zo in zijn gemeente. Die gelooft überhaupt niet zo in de politiek, helaas. Dat ligt aan ons, dat ligt niet aan die burger, laten we dat voorop stellen. Die burger die heeft de gemeente eigenlijk maar een paar keer in de zoveel jaar nodig, namelijk voor zijn paspoort, zijn rijbewijs, het aangeven van een kind en een keer te trouwen en te scheiden. Veel meer heeft die burger de gemeente niet nodig. Mevrouw Van Dongen: Een inwoner is een klant van de gemeente met heel veel rollen. Die kan een weggebruiker, een huurder, een gebruiker van het openbaar vervoer, van openbare ruimte zijn. Dat kan alle kanten opgaan. De heer Van Verk: Dan is die gemeente randvoorwaardelijk bezig. Die moet zorgen dat het leven van die burger wat vergemakkelijkt wordt. De voorzitter: Nu moet u allebei even stil zijn. Mevrouw Witsen Elias van de fractie WEK. Mevrouw Witsen Elias: Ik vind het beeld dat u geeft van de burger wel heel somber. Een burger die geen enkele band heeft met de politiek, die helemaal geen vertrouwen heeft in de politiek. Dat zouden wij moeten terugnemen. Dan wil ik even naar mevrouw Ruisch die zegt dat de raadsleden vertrouwen moeten hebben in die extra laag. Nou, helemaal niet, want raadsleden zijn aangenomen om juist helemaal geen vertrouwen te hebben, sterker nog om wantrouwen te hebben en om te controleren. De burgers moeten vertrouwen hebben in ons omdat wij ons werk goed doen. U kunt nooit zeggen dat vertrouwen heeft in een andere laag. De heer Van Verk: Ik vind het prachtig gezegd van mevrouw Witsen Elias. Het georganiseerde wantrouwen dat moet de burger vooral vertrouwen. Nee, dat geeft de burger moed. Mevrouw Ruisch, per interruptie: Ik voel me zeer uitgedaagd door mevrouw Witsen Elias. Ik denk dat je als besturende kritisch naar iedere laag moet zijn. Die houding hebben we ook, maar ik vind wantrouwen altijd een heel slecht woord, dat zou ik niet willen gebruiken. Kritisch ja, opbouwend kritisch, maar wantrouwen hoeft er niet bij te zijn. Mevrouw Witsen Elias: U bent niet aangenomen om vertrouwen te hebben. U bent aangenomen om te controleren. Mevrouw Ruisch: Ik ben aangenomen om te controleren, kritisch te controleren en ik ben ook aangenomen om er vertrouwen in te hebben als er afspraken gemaakt worden, dat die afspraken worden nagekomen. En dat zal ik kritisch blijven volgen. De voorzitter: Mevrouw Burger, per interruptie. Mevrouw Burger: Ik wil mijn verwondering uitspreken over deze discussie. De voorzitter: Uw voorzitter verwondert zich ook. Geweldig. Het woord is aan mevrouw Van Es namens de regiofractie D66/VSP.

9 pagina 9 Mevrouw Van Es: Dank u wel voorzitter. Ik heb mee zitten schrijven om te kijken waar wij elkaar vinden en ik denk wel dat we elkaar vinden. Ik begin met de PvdA. Die zegt dat het gaat om het stellen van beleidsdoelen. Dat moeten we doen. Daar vinden wij elkaar. Minder vind ik dat u alle onderwerpen noemt. U zegt: "daar blijven wij het ongetwijfeld over hebben". Daar zou ik iets specifieker in willen zijn, namelijk dat wij in ieder geval beginnen met het stellen van prioriteiten. Als het project de vorm wordt waarin wij zaken echt gaan oppakken, dan moeten we met elkaar in ieder geval afspreken wat we eerst doen. Waar beginnen we mee. Daar vinden wij vast, op het gebied van economie, arbeidsmarkt en onderwijs een onderwerp waar wij elkaar kunnen vinden en waar we allemaal achter kunnen staan. Ik denk dat wij dat ook nodig hebben als regio om een project te nemen dat a. belangrijk is voor de regio, b. onder die maritieme vlag gehangen kan worden en c. waarbij we succes kunnen boeken bij de uitvoering. Dat heb ik ook gehoord bij de andere partijen. GroenLinks zegt 'doorpakken', de SGP/ChristenUnie wacht op uitvoeringsplannen, het CDA noemt ook de arbeidsmarkt economie, de decentralisaties. Lijst Lammers heb ik samengevat als 'tegen'. De VVD noemt ook diezelfde onderwerpen. Wat dat betreft denk ik dat wij elkaar daar vinden. Mijn vraag aan de heer Van Verk is: ziet u daar iets in? Prioriteren. De heer Van Verk: Ik denk dat het een goede zaak is om prioriteiten te stellen in de zaken die u opnoemt. Ik vind wel dat het niet in beton gegoten moet worden, in de zin dat je vier jaar lang aan die prioriteiten blijft vasthouden terwijl de wereld om je heen ingrijpend aan het veranderen is. Het arbeidsmarktbeleid heeft op dit moment een hoge prioriteit. Tegelijkertijd constateer ik dat de woningmarkt ook de nodige aandacht behoeft. We moeten die dus niet op een lagere prioriteit houden omdat wij dat twee of drie jaar geleden hebben afgesproken. Wees daar flexibel in. Maar u kennende, bent u dat ongetwijfeld. Mevrouw Van Es: Dat zit helemaal in mijn genen en in die van de partij. Maar buiten dat. Ik bedoel met prioriteren ook, als wij een project pakken, dat wij dat in de tijd prioriteren. Dat wil zeggen daarin gaan wij nu als eerste aandacht, geld en dergelijke geven. Daar gaan wij mee beginnen. Dat wil niet zeggen dat de rest niet komt. De heer Van Verk: Dat is voor mij ook prioriteren. We zijn het roerend met elkaar eens. De voorzitter: Fijn dat u het met elkaar eens bent. Het woord is aan mevrouw Van Dongen namens de samenwerkende lokale partijen. Mevrouw Van Dongen: Voorzitter, ik heb een paar aantekeningen gemaakt en we hebben al wat reactie gegeven. Mevrouw Van Es zegt dat er veel thema's zijn waarin wij elkaar vinden. Ik denk dat wij straks vooral veel overeenkomsten hebben. De overeenkomsten en de grote verschilpunten zijn interessant om daar meer toegespitste debatten over te voeren. Wat mij betreft zijn wij na deze kamer zeker nog niet zo ver dat wij kunnen zeggen dat wij naar een notitie toegaan zoals die voor straks op de agenda staat in de Drechtraad. Dit onderwerp is nu nog niet zo ver. Ik wil ook mijn verwondering uitspreken over de opmerking van de lijst Lammers en WEK over de werkgroep. Het is geen politieke werkgroep. Juist niet. Daar hebben we op ingezet. Het verwondert mij dat u aangeeft dat er geen mandaat is. U zegt ook dat er geen mandaat van de inwoners is. Bij dit soort trajecten wordt dat ook lastig. Dat is er bijvoorbeeld voor een agendacommissie ook niet en ik zie dat mensen die met relatief weinig stemmen uit fracties zijn gestapt en hier ook gewoon zitten en hun werk doen en dat als een mandaat beschouwen. Laten wij daar met elkaar vooral niet te moeilijk over doen. Die verwondering wil ik nog even kwijt. Daar laat ik het bij. Dank u wel. De voorzitter: Dank u wel. Het woord is aan mevrouw Ruisch namens de regiofractie van GroenLinks. Mevrouw Ruisch: Dank u wel voorzitter. Ik verwonder mij samen met mevrouw Van Dongen, dus dat hoef ik niet te herhalen. Dank u wel. Een punt dat ik verhelderd wil hebben dat is het punt van mevrouw Burger over de carrousel. Dat noemt u wel even, maar kunt u daar iets meer over zeggen? Ik hoor veel overeenstemming met name over het wat, en waar moet dat gebeuren. Hier wordt gezegd dat er prioriteiten gesteld moeten worden. Dat wordt door iedereen gedeeld. Ik heb als aandachtspunt uitgesproken en gemerkt dat het door velen ondersteund wordt, namelijk hoe zorgen wij ervoor dat de lokale mensen op de hoogte blijven. Ik benadruk nogmaals ernstig dat draagvlak nodig is. Mensen moeten weten wat er gebeurt en waarom en wat het oplevert. Dus kom ik ook bij de resultaten die u noemt. De voorzitter: De heer Hoogerduijn? Nee. De heer Heijkoop? Nee. De heer Lammers, namens de fractie WEK en Lammers. De heer Lammers: Een aantal punten. De portefeuillehouder refereerde aan het boekje dat over de Drechtsteden is verschenen met een aantal feiten. Dat heb ik gelezen, maar er staat niet in wat precies de baten en de lasten zijn. Dat is moeilijk in te schatten. Ze houden het er op dat het elkaar in evenwicht houdt. In zoverre geeft dat geen antwoord op onze vragen in eerste termijn. Ik heb ook niets gehoord over het stopzetten van de Proeftuinen. Daar zou ik graag iets over horen. De voorzitter: Per interruptie, mevrouw Van Dongen. Mevrouw Van Dongen: Dank u wel. Een vraag aan de heer Lammers. Aan de ene kant vraagt u naar de lasten en de baten van de samenwerking. Dat is voor ons allemaal interessant, want daar gaat het voor een groot deel