Inhoud. Voorwoord 5. Bestuur en organisatie 7. Zorgen voor droge voeten 9. Zorgen voor schoon water 13. Werken aan veilige wegen 17

Transcriptie

1 jaarverslag 26

2 Inhoud Voorwoord 5 Bestuur en organisatie 7 Zorgen voor droge voeten 9 Zorgen voor schoon water 13 Werken aan veilige wegen 17 Bouwen aan sterke waterkeringen 19 Bijdragen aan een duurzame en veilige leefomgeving 23 Het hoogheemraadschap en haar omgeving 27 Publieksmilieujaarverslag 3 Kerngetallen en cijfers 34 Organogram 49 Samenstelling bestuur 5

3 4 5 Voorwoord Het hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard mag met gepaste trots terugkijken op 26. Dit jaar was voor onze jonge organisatie, immers pas twee jaar in de huidige vorm, een jaar van doorpakken en verder bouwen. Onder andere door het uniformeren van het beleid van onze rechtsvoorgangers smeedden we een stevige basis voor de verdere ontwikkeling. Daarbij maakt het hoogheemraadschap werk van samenwerking met haar partners in het veld: gemeenten, provincie, rijk, bedrijven en belangenorganisaties. Op bestuurlijk niveau verstevigden we de banden met de gemeenten in ons beheersgebied. Medewerkers van het hoogheemraadschap werkten nauw samen met gemeenten en andere overheidspartijen bij de diverse stedelijke waterplannen. Ook binnen de veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond en bij de herinrichting van de Krimpenerwaard speelt het hoogheemraadschap een rol van betekenis. We zetten stappen om de kwaliteit van de dienstverlening op een hoger niveau te krijgen. Onder het motto Samenwerken aan kwaliteit startte de directie een organisatiebreed programma van activiteiten dat de focus van ons waterschap richt op resultaatgericht werken en het betrekken van onze partners bij de ontwikkeling en uitvoering van ons beleid. Het college van dijkgraaf en hoogheemraden is zich er ter dege van bewust dat het een maatschappelijke organisatie bestuurt. Dit houdt ook in dat we als bestuur en organisatie transparant en dus controleerbaar opereren. Het meeste werk verzetten de medewerkers buiten. In de Krimpenerwaard startten gemeenten, provincie en het hoogheemraadschap de campagne Veilig Krimpenerwaard, de moeite waard en bezegelden daarmee hun samenwerking op het gebied van verkeersveiligheid. Langs de Lek zijn bij de verschillende dijkversterkingsprojecten mijlpalen bereikt. In 26 kwam ook de inrichting van de Zuidplaspolder voor woningbouw hoog op de agenda te staan. In Rotterdam-Ommoord rondden we een ingrijpend project af met de verandering van het watersysteem. In het milieujaarverslag leest u hoeveel zorg het hoogheemraadschap aan het zuiveren van afvalwater besteedt. Zo maar een greep uit onze in het oog springende projecten. Ik nodig u van harte uit ons jaarverslag 26 te lezen. Hans Oosters

4 6 7 Bestuur en organisatie Het beheersgebied van het hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard is bijzonder. Het weidse slagenlandschap van de Krimpenerwaard vormt een scherp contrast met het vooral stedelijke, compacte Schieland. Samen vormen zij het laagst gelegen deel van Nederland. Dat maakt water beheren tot een complexe, maar boeiende opgave: zorgen dat we nu en in de toekomst veilig kunnen wonen, werken en recreëren. Ons werk grijpt soms diep in op de leef- en werkomgeving. Daarom is samenwerking met overheden, organisaties, bedrijven en inwoners van groot belang. Hun betrokkenheid, creativiteit en kennis zijn nodig om goed beleid te maken en uit te voeren. Daarbij moet het hoogheemraadschap zichtbaar zijn en het beleid en de organisatie steeds weer kunnen afstemmen op haar omgeving. Een kritische blik naar binnen en een open houding naar buiten kenmerken onze organisatie. Nationaal en internationaal beleid Het Nationaal Bestuursakkoord Water regelt dat het systeem van waterkeringen, gemalen en watergangen is voorbereid op klimaatsveranderingen. Vanaf 215 moet dit systeem zo flexibel en robuust zijn, dat er binnen de gestelde normen geen wateroverlast door neerslag ontstaat. Wat betreft de waterkwaliteit bepaalt de Kaderrichtlijn Water sterk ons beleid. Het doel van deze richtlijn is het behouden, beschermen en ontwikkelen van ecologisch gezond water en het komen tot duurzaam watergebruik. Voor Schieland en de Krimpenerwaard heeft dit vooral gevolgen voor het inrichten en onderhouden van het watersysteem, zoals natuurvriendelijke oeverinrichting, actief (ecologisch) beheer en de wijze van baggeren. Waterbeheersplan Het Waterbeheersplan is het beleidskader voor de komende vier jaar met een doorkijk tot 215. Wat betreft het peilbeheer en de waterkwaliteit beschrijft het hoe het hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard wil blijven zorgen voor droge voeten en schoon water. Onderwerpen die aan de orde komen zijn onder andere de inrichting en het onderhoud van het watersysteem, stedelijk waterbeheer, gebiedsgerichte projecten en het zuiveren en transport van afvalwater. Samenwerken aan kwaliteit Onder dit motto startte in 26 een samenhangend programma voor de verdere ontwikkeling van de ambtelijke organisatie. Hieronder vallen onder andere de voorbereidingen voor een nieuw directiemodel, een directieplan, een management development traject en het verbeteren van een aantal afdelingsoverstijgende processen. Kenmerk van het veranderingstraject Samenwerken aan kwaliteit is dat veel medewerkers meedenken en meedoen. Het tweede jaar van de samengevoegde hoogheemraadschappen en een deel van het zuiveringschap stond in het teken van het verder ontwikkelen van de organisatie en het uniformeren van beleid. Dit leidde onder andere tot het Waterbeheersplan Na de ontwikkeling van een nieuw directiemodel is een start gemaakt met een organisatiebreed veranderingstraject onder de naam Samenwerken aan kwaliteit. De ontwikkelingen op het gebied van ruimtelijke ordening, de wetgeving, het Nationaal Bestuursakkoord Water en de Europese Kaderrichtlijn Water bepalen de uitoefening van onze taak in sterke mate. De afgelopen jaren is meer aandacht gekomen voor het watervraagstuk bij ruimtelijke planvorming. Voorbeelden hiervan zijn het Veenweidepact en de plannen in de Zuidplaspolder.

5 9 Ruimte voor water in de Eendragtspolder Dat ruimte voor water goed samen gaat met andere ruimtelijke ontwikkelingen, wordt bewezen door de herinrichting van de Eendragtspolder. Van deze polder wordt driehonderd hectare ingericht voor recreatief gebruik. Daarvan wordt een gedeelte zo ingericht dat het hoogheemraadschap het kan gebruiken voor het bergen van vier miljard liter water, bijvoorbeeld bij calamiteiten. In 26 hebben de gebiedspartners de laatste voorbereidingen getroffen door alle benodigde procedures af te ronden en de werken aan te besteden. Water afvoeren en bergen in de polder Bleiswijk In de polder Bleiswijk heeft Schieland en de Krimpenerwaard in 26 door een combinatie van maatregelen de kans op wateroverlast sterk verkleind. Ten eerste is er een nieuw gemaal gebouwd om meer water naar de Rotte te kunnen pompen. Ten tweede is er een 2,5 kilometer lange watergang gemaakt van zestien tot twintig meter breed. Met deze watergang kan er meer water naar het nieuwe gemaal worden gevoerd en is er bovendien meer waterbergend vermogen in de polder gekomen. Zorgen voor droge voeten Waarschijnlijk vindt u het niet meer dan normaal dat u geen wateroverlast heeft. Dat is het echter niet. Dat is nooit zo geweest en zeker in de toekomst kunt u er niet zomaar van uitgaan. Waterschappen werken er hard aan om ervoor te zorgen dat u droge voeten houdt, maar dat wordt een steeds grotere uitdaging. We krijgen te maken met hevigere en langdurige regenbuien, grotere rivierafvoeren door meer smeltwater en een stijgende zeespiegel. Ook komt er meer kwelwater uit de grond naar boven, daalt de bodem en breidt het verharde oppervlak zich uit door de bouw van woningen en bedrijventerreinen. Het is aan het hoogheemraadschap en andere waterbeheerders in Nederland om deze ontwikkelingen de baas te blijven. Daar zijn we al een aantal jaren mee bezig en ook de komende jaren moeten er extra inspanningen worden gedaan om het risico van wateroverlast te beperken. Hierbij houdt Schieland en de Krimpenerwaard de afspraken vanuit het Nationaal Bestuursakkoord Water over de aanpak van wateroverlast in ere. Bij het beperken van wateroverlast gaat het allang niet meer alleen om het vergroten van de capaciteit van gemalen. De oplossing ligt eerder bij het maken van ruimte voor water: bredere watergangen, verbindingen maken tussen waterpartijen, calamiteitenbergingen, enzovoort. Dat is de manier om grote en extreme peilstijgingen te voorkomen.

6 1 11 Zorgen voor droge voeten Verder met maatregelen tegen wateroverlast Het hoogheemraadschap werkt al vanaf 21 aan projecten om watersystemen te verbeteren en zo het risico op wateroverlast te verkleinen. Deze projecten waren verzameld in het programma Peil 21. In een dergelijk langdurig traject is het nodig om tussentijds te evalueren zodat er nog kan worden bijgestuurd. Dit is in 26 gebeurd. Afgeronde projecten zijn bekeken en voor nog lopende en geplande projecten is een herprioritering gemaakt. Dit heeft geleid tot een enigszins aangepast maatregelenpakket en een verlengde looptijd tot 215. De projecten vallen nu onder de noemer Wateropgave 215. De soort projecten is niet veranderd; het gaat nog steeds om projecten waarbij er een combinatie is tussen het vergroten van de bemalingscapaciteit en het vergroten van de waterbergingscapaciteit. Hiermee wil Schieland en de Krimpenerwaard sneller overtollig water kunnen afvoeren en tegelijkertijd meer water in het watersysteem kunnen opvangen zonder dat dit leidt tot grote peilstijgingen. Vaak worden ook de recreatieve waarde van water en de waterkwaliteit meegenomen in de projecten, bijvoorbeeld door bij het verbreden van een watergang direct natuurvriendelijke oevers aan te leggen. Of door in een recreatiegebied bij het vergroten van duikers een doorvaarbare duiker voor kano s te realiseren. Naar een derde hoofdgemaal in de Krimpenerwaard Om de herinrichting van het watersysteem in de Krimpenerwaard af te ronden, wordt nog een derde en laatste hoofdgemaal gebouwd. Samen met de twee eerder gebouwde hoofdgemalen vormt dit derde hoofdgemaal de basis voor een robuust watersysteem met veel minder wateroverlast door hevige en langdurige neerslag. In 26 heeft het hoogheemraadschap een plan van aanpak opgesteld voor bepaling van de locatie, risico s en kosten. Het hoogheemraadschap werkt dit plan in 27 uit en legt de uitkomsten voor aan omwonenden. Hun suggesties zullen wij ter harte nemen. Watersysteem Ommoord klaar voor de toekomst In 26 rondde het hoogheemraadschap een groot project in Rotterdam-Ommoord af. De aanleiding van het project was de wateroverlast in 21 en 22. Uit onderzoek bleek dat het gemaal De Lage Bemaling te klein was om zowel Nieuw-Terbregge als Ommoord te bemalen. Daarom is besloten om voor Ommoord een apart watersysteem te maken. We keerden de afvoerrichting om, verbreedden watergangen fors, realiseerden grote duikers en bouwden een nieuw gemaal.

7 Nieuwe rioolgemalen zorgen voor aanvoer naar Kortenoord Nieuwe woonwijken en bedrijventerreinen verbruiken op verschillende manieren water en zorgen dus ook voor afvalwater. Het afvalwater van de nieuwbouw in Moordrecht (bedrijventerrein Gouwepark), Waddinxveen (bedrijventerrein Distripark en woonwijk Triangel) en Gouda (woonwijk Westergouwe) zal op afvalwaterzuiveringsinstallatie Kortenoord gezuiverd gaan worden. Om dat mogelijk te maken, bouwt het hoogheemraadschap in 27 twee nieuwe rioolgemalen. In 26 is de bouw van deze gemalen voorbereid Snoeken paaien in de Bergse Plassen Het water in de Bergse Plassen is weer kraakhelder. Om het zo te houden, is een goede visstand van groot belang. Het aantal bodemwoelende vissen zoals brasem en karper moet daarom in toom worden gehouden. De aanwezigheid van roofvissen zoals de snoek zorgt daarvoor. Omdat er voor de snoeken geen goede plekken waren om te paaien, heeft het hoogheemraadschap in 26 een snoekenpaaiplaats aangelegd in het Berg en Broekpark. Zorgen voor schoon water Kunt u ook zo genieten van een wandeling door de polder of gewoon van het zitten in uw tuin? Dan is het wel zo fijn als de aanwezige sloten en plassen schoon zijn en er aantrekkelijk uitzien. Voor de flora en fauna en voor agrariërs is schoon oppervlaktewater zelfs een vereiste. Het hoogheemraadschap werkt eraan door rioolwater te zuiveren, de waterkwaliteit te bewaken en waar nodig maatregelen te nemen. Het hoogheemraadschap investeert vooral in maatregelen die de waterkwaliteit blijvend verbeteren, bijvoorbeeld door de aanleg van natuurvriendelijke oevers of door visstandbeheer. Meestal is er sprake van een vicieuze cirkel: als de waterkwaliteit goed is, is dat goed voor het welzijn van planten en dieren. En een gevarieerd planten- en dierenbestand heeft weer een goede invloed op de waterkwaliteit. Er wordt steeds meer samengewerkt aan schoon water. Het heeft de aandacht in de gemeentelijke waterplannen en de Krimpenerwaard kent het programma Samen naar goed water, waarvoor overheden en maatschappelijke organisaties de handen ineen hebben geslagen. Iets wat ook gebeurt op het gebied van de Europese Kaderrichtlijn Water. Voor het zuiveren van het rioolwater heeft Schieland en de Krimpenerwaard negen afvalwaterzuiveringsinstallaties (awzi s). Het afvalwater wordt door het gemeentelijk rioleringsstelsel naar rioolgemalen vervoerd, waarna de rioolgemalen het afvalwater naar de zuiveringen pompen. Jaarlijks wordt er circa 156 miljoen liter vervuild water gezuiverd, zodat het op het oppervlaktewater kan worden geloosd.

8 Zorgen voor schoon water Kaderrichtlijn Water Waterbeheerders moeten in 215 voldoen aan de strenge waterkwaliteitseisen die in de Europese Kaderrichtlijn Water worden gesteld. Hoewel iedereen de schouders eronder wil zetten, is het nog maar zeer de vraag of volledig aan die doelstelling kan worden voldaan. In 26 zijn belangrijke stappen in de voorbereiding gezet Een schone Kralingseplas In de Kralingseplas komen blauwalgen regelmatig tot bloei. Deze algen bezorgen overlast voor zwemmers in de plas omdat ze schadelijk kunnen zijn voor de gezondheid. Aangezien de Kralingse plas bedoeld is om in te zwemmen, recreëren er veel mensen. De blauwalgenbloei ontstaat door de voedingrijke bodem. Schieland en de Krimpenerwaard is in 26 met verschillende partijen overeengekomen de bodem te saneren en om daarna nog een aantal andere kwaliteitsverbeterende maatregelen uit te voeren. Hierbij wordt dezelfde werkwijze toegepast als eerder bij de Bergse Plassen. Flora- en faunawet noodzaakt tot aanpassingen De Nederlandse natuurwetgeving gaat fors veranderen onder invloed van Europese regelgeving. Natuurgebieden en planten- en diersoorten worden beschermd. Dit komt onder meer tot uitdrukking in de nieuwe Flora- en faunawet. Voor het hoogheemraadschap betekent deze wet dat het onderhoud van watergangen moet worden aangepast. De wet is een gedragscode om zorgvuldig om te gaan met het planten- en dierenleven. In 26 heeft Schieland en de Krimpenerwaard in kaart gebracht welke werkzaamheden het anders gaat organiseren. In de eerste helft van 26 is een globale verkenning uitgevoerd. Dat wil zeggen dat in kaart is gebracht wat per watertype de te halen normen zijn en wat we moeten doen om die normen te halen. Hieruit is een beeld ontstaan van de mogelijke maatregelen en de verwachte effecten op de waterkwaliteit. De resultaten van de verschillende waterbeheerders in de regio Rijn-West zijn verwerkt in de Zomernota Rijn-West 26. In december zijn de bevindingen uit de regio s vastgelegd in de Landelijke Decembernota 26. Ondertussen is in de tweede helft van 26 een start gemaakt met het vervolg, namelijk de detailanalyse. Eind 27 moet deze analyse zijn afgerond en dan moet een concreet maatregelenpakket worden neergelegd. De keuze van maatregelen is niet alleen afhankelijk van de verwachte effecten en kosten, maar ook van het draagvlak bij burgers. Na de detailanalyse liggen er vijf aparte nota s; elk voor een deel van het beheersgebied. Dit zal resulteren in een maatregelenpakket dat vooral bestaat uit inrichtings- en beheersmaatregelen, zoals het ecologisch maaien van oevers, visstandbeheer en het aanleggen van natuurvriendelijke oevers.

9 16 17 Werken aan veilige wegen Veilig Krimpenerwaard, de moeite Waard! In het rapport Samen voor Veiligheid in de Krimpenerwaard hebben de provincie, de gemeenten en het waterschap hun verkeersplannen gebundeld. Maatregelen kunnen daardoor beter op elkaar worden afgestemd. Daarnaast neemt de duidelijkheid voor de weggebruikers toe, waardoor de kans op ongevallen afneemt. In december onthulden de gemeenten, de provincie en het waterschap het logo van de campagne Veilig Krimpenerwaard, de moeite waard. Het logo wordt ingezet bij wegwerkzaamheden en bij voorlichting ter verbetering van de verkeersveiligheid. Overslagplaats de Loet Op 12 april 26 is overslagplaats de Loet in Lekkerkerk geopend. Vrachtwagenchauffeurs kunnen er hun lading overslaan op een kleinere wagen of hun trailer laten staan. Met de kleinere wagens rijden zij verder de Krimpenerwaard in. Dat verbetert de verkeersveiligheid omdat plattelandswegen in de Krimpenerwaard niet geschikt zijn voor zwaar verkeer. Dit komt door de slappe ondergrond van de wegen. De provincie beheert en onderhoudt de overslagplaats. De aanleg van overslagplaatsen is een van de maatregelen uit het gebiedsprofiel Krimpenerwaard. In de Krimpenerwaard vallen wegen buiten de bebouwde kom, uitgezonderd de provinciale wegen, onder het beheer van het hoogheemraadschap. De Krimpenerwaard bestaat hoofdzakelijk uit zachte veengrond. De bodem daalt continu. Dat is op veel plekken zichtbaar omdat huizen en wegen verzakken. In het waterrijke gebied, vol dijkjes en smalle landwegen, beheert het hoogheemraadschap zo n 13 kilometer wegen en bijna 31 kilometer fietspaden. Ons beleid is gericht op het waarborgen van de veiligheid van de weggebruikers. Daarom is het voorkomen van wegverzakkingen door de slappe veengrond in de Krimpenerwaard een voordurend aandachtspunt. Om de veiligheid en begaanbaarheid van wegen en fietspaden te waarborgen, voert het hoogheemraadschap periodiek wegreconstructies uit. Bij een wegreconstructie worden asfaltlagen volledig vervangen en eventueel versterkt door wapeningsnetten. Daarna kan een weg er weer zo n jaar of twintig tegenaan. Per jaar reconstrueert het hoogheemraadschap gemiddeld 5 kilometer weg gereconstrueerd. Naast het voorkomen van wegverzakkingen is gladheidbestrijding een belangrijke taak. s Winters houden kleine weerstations en wegdeksensoren de weer- en verkeerssituatie in de gaten. De stations meten de temperatuur en de vochtigheid van de lucht en de hoeveelheid neerslag. Sensoren in het wegdek registreren de temperatuur van het wegdek, de hoeveelheid zout op de weg en de temperatuur van de ondergrond. Aan de hand van de meetgegevens kunnen wij bepalen of we zout strooien of niet.

10 18 19 Bouwen aan sterke waterkeringen Dijkversterking Bergambacht- Ammerstol-Schoonhoven Het deel van de Lekdijk tussen Bergambacht, Ammerstol en Schoonhoven is niet veilig genoeg. Het traject, met een lengte van 5,7 kilometer is onvoldoende hoog en stabiel. In de afgelopen jaren zijn de gevolgen van de dijkverzwaring onderzocht met een milieueffectrapportage en is het ontwerpplan opgesteld. Verwacht wordt dat de voorbereidingsfase begin 29 wordt afgerond. Dijkversterking Nederlek Schieland en de Krimpenerwaard is in 26 gestart met de voorbereidingen voor de versterking van de dijk langs de Lek. Het te versterken deel is ruim 5 kilometer lang en beslaat Schuwacht (gedeeltelijk), Voorstraat en Opperduit. Bij toetsing in 1999 bleek dat de stabiliteit van het dijkdeel onvoldoende is. Ook de hoogte voldoet niet overal aan de vereiste dijktafelhoogte. Na een Europese aanbesteding rond de jaarwisseling zal de uitvoering op 1 april 28 beginnen. Ons hele beheersgebied ligt beneden Normaal Amsterdams Peil. Zonder waterkeringen zou er niets dan water zijn, precies zoals het ooit was. Onze voorouders hebben het land op het water veroverd. Wij behouden het voor de toekomst. Maar dat gaat niet vanzelf. Volgens deskundigen stijgt de zeespiegel de komende honderd jaar met 1 tot 9 centimeter. De rivieren zullen vaker veel water ineens afvoeren terwijl de bodem daalt. Dat maakt ons gebied kwetsbaar. Om mensen te beschermen tegen overstromingen zijn sterke dijken noodzakelijk. Maar er is ook ruimte nodig om die dijken te onderhouden, te verbreden en te versterken. Dat kan grote maatschappelijke gevolgen hebben. Veel mensen wonen of werken op en langs de dijk en hechten daar waarde aan. Samen met andere overheden doen we daarom regelmatig onderzoek naar mogelijkheden en consequenties van dijkversterkingen. Dat is de basis voor ons beleid. We beheren, onderhouden en bewaken de waterkeringen. Zwakke waterkeringen worden direct versterkt. We inspecteren ze systematisch en periodiek. In de Keur stellen we regels waar bewoners en andere gebruikers van ons beheersgebied zich aan moeten houden om schade aan dijken te voorkomen. We verlenen vergunningen aan mensen die iets willen op of aan de dijk; een bootje aanleggen, een tuinhuis plaatsen of tuin aanleggen. Dijken dienen op de eerste plaats voor onze veiligheid, maar horen óók bij ons landschap en onze leefomgeving. Dit vereist een weloverwogen aanpak bij het onderhoud en de versterking van de dijk.

11 Bouwen aan sterke waterkeringen Waterschap meet waterkeringen vanuit de lucht. In 26 is het hoogheemraadschap gestart met het meten van waterkeringen met hulp van een helikopter. Van ongeveer 71 kilometer primaire waterkeringen en 22 kilometer regionale waterkeringen is de hoogte gemeten en zijn duizenden foto s gemaakt. Met de gegevens die de helikopter verzamelt, actualiseert het hoogheemraadschap het zogenoemde beheerregister. De data worden onder meer gebruikt bij het toetsen van de veiligheid van waterkeringen en bij het uitvoeren van onderhouds- of verbeteringsprojecten zoals kadeophogingen of dijkversterkingen. De data worden verzameld met behulp van Laser-altimetrie. Dat is een relatief goedkope, snelle en nauwkeurige manier om digitale driedimensionale opnames van het aardoppervlak te maken. Laser-altimetrie maakt gebruik van een laserscanner die onder de helikopter is gemonteerd. Deze scanner tast het terrein onder de helikopter af. Een computer meet de tijd tussen het moment dat een laserstraal wordt uitgezonden en weer terug komt. Hiermee kan worden berekend wat de afstand is tussen de scanner en het aardoppervlak. Deze metingen worden met een snelheid van enige tienduizenden punten per seconde uitgevoerd. Hoewel de helikopter laag vliegt bezorgen de metingen geen overlast. Op de grond ontstaat geen schade door de luchtdruk van de rotorbladen aan de helikopter, en ook het geluid veroorzaakt geen schade. De vluchten worden uitgevoerd door een gespecialiseerd bedrijf, dat beschikt over alle vergunningen en ontheffingen. Dijkversterking Noord en Molendijk De Noord en Molendijk tussen Krimpen aan de Lek en Krimpen aan den IJssel is versterkt. De dijk was niet overal hoog en stevig genoeg. Daardoor was het overstromingsrisico te groot en voldeed de dijk niet aan de Deltawet. De dijk is over een lengte van ruim 2 kilometer versterkt. Daarbij is zoveel mogelijk rekening gehouden met de gevolgen voor het landschap, de natuur en/of het woonklimaat. Door de dijkversterking kunnen mensen veilig blijven wonen, werken en recreëren in een mooi gebied achter een stevige dijk.

12 Advies bij Veenweidepact Met het Veenweidepact slaan de partijen in de Krimpenerwaard de handen ineen voor het behouden en versterken van de cultuurhistorische waarden, het ontwikkelen van een duurzaam watersysteem en het beperken van bodemdaling. Hiervoor is een herbegrenzing van de functies natuur en landbouw noodzakelijk. Het hoogheemraadschap heeft hierover in 26 op basis van een waterkansenkaart voor de Krimpenerwaard advies gegeven. De overheden hebben eind 26 een gezamenlijk Slotadvies uitgebracht aan Gedeputeerde Staten Door met Waterplan Rotterdam II Van 21 tot en met 25 zijn de gemeente en de waterschappen in Rotterdam druk bezig geweest met het verbeteren van de waterkwaliteit en de waterkwantiteit in de stad. Dit alles onder de noemer Waterplan Rotterdam. In 26 is hier een vervolg aan gegeven, genaamd Waterplan Rotterdam II. Het nieuwe plan strekt tot 21 en omvat het uitvoeren van eerder geplande maatregelen en een aantal nieuwe projecten. Bijdragen aan een duurzame en veilige leefomgeving Het was voorheen al gewenst dat overheden goed met elkaar samenwerkten, maar tegenwoordig is het noodzaak. De claim op de ruimte in Zuid-Holland is groot. Rijk, provincie, gemeenten en projectontwikkelaars hebben elk hun eigen, maar ook gezamenlijke plannen. Denkt u maar aan woningbouw, de aanleg van bedrijventerreinen, glastuinbouw, enzovoort. Alleen een gedegen en afgewogen onderlinge afstemming kan leiden tot een duurzame en veilige leefomgeving. Het hoogheemraadschap heeft geen stem in de ruimtelijke inrichting van het beheersgebied, maar wel een belangrijke adviserende rol. Water is door de diverse ontwikkelingen zelfs een bepalende factor geworden in de ruimtelijke ordening. Een gemeente kan bijvoorbeeld geen woonwijk bouwen als er voor de bewoners een groot risico op wateroverlast is. En je kunt in een laaggelegen polder geen glastuinbouw realiseren als het waterbeheer niet goed vormgegeven kan worden. Waterschappen oefenen hun adviserende rol uit via de watertoets. Gemeenten, provincie en andere plannenmakers zijn volgens deze watertoets verplicht hun plannen voor te leggen aan het waterschap, zodat waterschappen eisen kunnen stellen en aanbevelingen kunnen doen ten aanzien van het waterbeheer. Het advies van het waterschap moet in alle ruimtelijke plannen worden opgenomen in de vorm van een waterparagraaf. Als het gaat om de (her)inrichting van grotere gebieden ontwikkelt Schieland en de Krimpenerwaard meestal een waterkansenkaart, waarmee duidelijk wordt waar in een gebied de kansen en bedreigingen liggen wat betreft waterbeheer.

13 24 25 Samen naar goed water in de Krimpenerwaard Samen naar goed water is een samenwerkingsverband dat sinds 23 streeft naar een goed en beheersbaar watersysteem met gevarieerde flora en fauna. Het is een vergaande Bijdragen aan een duurzame en veilige leefomgeving samenwerking tussen gemeenten, het hoogheemraadschap en maatschappelijke organisaties. In 26 is onder andere onderzoek uitgevoerd naar de planten, kleine waterdieren en amfibieën in en langs het water. De cijfers Afgewogen inrichting van de Zuidplaspolder zijn vergeleken met eerdere onderzoeken en Om de Zuidplaspolder is veel te doen. Het is de enige plek in de laten zien dat de watergangen schoner worden. zuidvleugel van de Randstad waar na 21 nog omvangrijke ruimtelijke ontwikkelingen mogelijk zijn. Maar het is ook een zeer laaggelegen polder, waarin zelfs het laagste punt van Nederland ligt. De huidige plannen voor gaan er vanuit dat er in de Zuidplaspolder minimaal 7. woningen worden gebouwd, er voor 15 tot 25 hectare aan bedrijventerreinen wordt aangelegd en er 28 hectare extra glastuinbouw bijkomt. Een nieuw waterbeheerplan vastgesteld In 26 heeft Schieland en de Krimpenerwaard het Waterbeheerplan vastgesteld. Het is een zeer omvangrijk plan waarin alle activiteiten en taken van het hoogheemraadschap zijn opgenomen. Kort gezegd omschrijft het waterbeheerplan de manier waarop het hoogheemraadschap haar missie Droge voeten en schoon water uitvoert. Aan verschillende instanties en overheden is gevraagd suggesties te doen voor knelpunten en mogelijke oplossingen. Ook heeft Schieland en de Krimpenerwaard het waterbeheerplan in een informatiebijeenkomst aan hen toegelicht. Zoveel verharding van het oppervlak in een gebied waar al hard gewerkt moet worden om overtollige neerslag af te voeren, vereist dat er rekening wordt gehouden met het waterbeheer. Om alles goed te kunnen afstemmen is er de projectorganisatie Driehoek RZG Zuidplas gevormd. Dit is een samenwerkingsverband tussen de vijf betrokken gemeenten, de provincie, het rijk en het hoogheemraadschap. Naast het afstemmen van de ruimtelijke plannen, maken de partijen in dit samenwerkingsverband afspraken over de manieren om de plannen te realiseren en te financieren. Schieland en de Krimpenerwaard heeft in 26 een belangrijke bijdrage geleverd door een waterkansenkaart te ontwikkelen. Hieruit is naar voren gekomen wat de mogelijkheden en onmogelijkheden zijn bij de inrichting van de Zuidplaspolder en welke maatregelen er nodig zijn om te kunnen bouwen. Door de betrokkenheid van het hoogheemraadschap bij het planproces blijft goed waterbeheer voldoende gewaarborgd.

14 26 27 Het hoogheemraadschap en haar omgeving Iedereen heeft belang bij goed waterbeheer. Dat geldt voor burgers en bedrijven, maar ook voor overheden als gemeente, provincie en rijk. Het hoogheemraadschap ziet het daarom als taak om ieders betrokkenheid bij het waterbeheer te versterken en zo draagvlak te creëren voor het beleid. Voor de contacten met burgers en bedrijven gaat het waterschap uit van voorlichting, dialoog en publieke participatie. Als participatie mogelijk is en een toegevoegde waarde heeft, zal Schieland en de Krimpenerwaard daarvoor kiezen. Het hoogheemraadschap wil altijd in dialoog zijn met haar omgeving, en zet zich in voor een gedegen informatievoorziening over haar beleid, projecten en werkzaamheden. Gemeenten op bezoek Water en ruimtelijke ordening zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Water speelt dan ook steeds meer een bepalende rol in bestemmingsplannen en ontwikkelingen. Samenwerking en overleg tussen de verschillende overheden zijn daarbij hard nodig. In oktober 26 waren de gemeenten daarom door het hoogheemraadschap en de provincie Zuid-Holland uitgenodigd voor een netwerkdag. Het programma bestond uit een aantal inleidingen en een rondetafelgesprek over ontwikkelingen en projecten en een rondrit door het gebied. Naar een zuivering of gemaal Veel mensen zijn nieuwsgierig naar hoe een gemaal of een zuiveringsinstallatie werkt. Daarom organiseert het hoogheemraadschap op aanvraag excursies naar diverse gemalen en afvalwaterzuiveringsinstallaties. In 26 maakten vooral veel scholen daarvan gebruik. Ook is er een aantal maatschappelijke organisaties op bezoek geweest. In totaal namen er meer dan 175 mensen een kijkje achter de schermen. Ook het contact met andere overheden is onontbeerlijk. Water en ruimtelijke ordening zijn steeds meer onlosmakelijk met elkaar verbonden. Het waterschap heeft daarom een adviserende rol bij het ontwikkelen van ruimtelijke plannen. U kunt hierbij denken aan bijvoorbeeld streekplannen, bestemmingsplannen en woningbouw. Om de samenwerking soepel te laten verlopen, investeert Schieland en de Krimpenerwaard in de contacten met overheden. Een andere ontwikkeling is de toenemende aandacht voor educatie. Het hoogheemraadschap steekt daarom veel tijd en energie in het voorlichten van kinderen uit de hogere groepen van het basisonderwijs en uit de eerste klassen van het voortgezet onderwijs. Dit doet zij door het organiseren van excursies naar zuiveringsinstallaties en gemalen en door deel te nemen aan educatieprojecten op school.

15 28 29 Het hoogheemraadschap en haar omgeving Educatie in ontwikkeling Dat het hoogheemraadschap grote waarde hecht aan educatie uit zich onder meer in de deelname aan het project Kleur het Groene Hart van de Milieudienst Midden-Holland. Tijdens dit project hebben leerlingen van het Driestarcollege in Lekkerkerk tien weken lang het waterbeheer in hun omgeving onderzocht. De leerlingen keken daarbij naar de manier waarop het waterpeil wordt gereguleerd, waarom dijken en andere waterkeringen belangrijk zijn en hoe het hoogheemraadschap de waterkwaliteit verbetert. Hiertoe gaven medewerkers van Schieland en de Krimpenerwaard gastlessen op het Driestarcollege. Ook kregen de leerlingen veldwerklessen. Bij het gemaal Krimpenerwaard in Bergambacht kregen de leerlingen van de bedrijfsvoerder uitleg over de werking van het gemaal en de wijze waarop het water uit het gebied wordt afgevoerd naar de Lek. Bij de afvalwaterzuiveringsinstallatie Kralingseveer werd duidelijk wat er allemaal komt kijken bij het zuiveren van rioolwater. Tenslotte namen de leerlingen een kijkje bij de dijkversterking Noord en Molendijk. Aan het eind van het project organiseerden de leerlingen en mensen van de gemeente Nederlek en het hoogheemraadschap samen een discussieforum. Daaruit bleek dat de leerlingen heel wat hadden opgestoken van het waterbeheer en de verschillende, soms tegenstrijdige belangen, die daaromheen spelen. De komende jaren blijft Schieland en de Krimpenerwaard inzetten op educatieve voorlichting. Het is een belangrijk communicatiemiddel om betrokkenheid bij het waterschap te stimuleren. Burgers betrekken bij waterbeheer Als hoogheemraadschap sta je niet direct in de spotlights. Eigenlijk alleen als er iets aan de hand is. Toch wil Schieland en de Krimpenerwaard graag burgers betrekken bij het beleid en de uitvoering daarvan. Een manier om dat te doen is via advertorials. Elke vier weken stond in huis-aan-huis-bladen in het beheersgebied een paginagrote advertentie, waarin steeds een ander thema centraal stond. En dan niet alleen vanuit het hoogheemraadschap bekeken, maar juist ook vanuit de burger. Snel informatie via Waterschapsloket Schieland en de Krimpenerwaard heeft een uitgebreide website waarop haar klanten informatie of diensten kunnen vinden. In 26 ging ook het Waterschapsloket van start. Dit is een algemene website waar u snel informatie kunt vinden over waterschapszaken of een specifieke dienst.

16 Publieksmilieujaarverslag 3 31 De afdeling Zuiveringenbeheer van het hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard heeft Milieu, maar ook Kwaliteit en Arbo hoog in het vaandel staan. Om deze aspecten te borgen heeft de afdeling ervoor gekozen een KAM systeem te ontwikkelen en te onderhouden. In december 22 haalde de afdeling de ISO-certificaten op de gebieden van Kwaliteit (ISO-91), ARBO (OHSAS-181) en Milieu (ISO-141). Deze certificaten zijn in december 26 wederom gehaald en hebben betrekking op de gehele afdeling, dus op alle negen afvalwaterzuiveringsinstallaties (awzi s) en de rioolgemalen die in eigen beheer zijn. Het managementsysteem voor kwaliteit, arbo en milieu is erop gericht de bedrijfsvoering continu te verbeteren en de bedrijfsdoelstellingen te realiseren. De huishoudens en bedrijven in het beheersgebied van Schieland en de Krimpenerwaard weten zich hierdoor onder andere verzekerd van een adequate zuivering van afvalwater en een snelle en uniforme klachtenafhandeling. De klachten die binnenkomen zijn uitgangspunt voor nieuw beleid. Het systeem is er ook op gericht om milieubelasting waar mogelijk te beperken of te voorkomen. Begin 26 heeft de afdeling Zuiveringenbeheer voor de periode een milieubeleidsplan opgesteld. Dit milieubeleidsplan beschrijft in hoofdlijnen de doelen die de afdeling nastreeft per milieucompartiment (water, bodem, lucht, enzovoort.). Schieland en de Krimpenerwaard zuivert in haar afvalwaterzuiveringsinstallaties jaarlijks een enorme hoeveelheid afvalwater. De procesvoering op de zuiveringsinstallaties kan het milieu belasten. In dit milieujaarverslag beschrijft Schieland en de Krimpenerwaard de milieubelasting en gaat het in op de geplande activiteiten om eventuele nadelige effecten te minimaliseren. De awzi s van Schieland en de Krimpenerwaard Het hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard heeft naast andere taken ook de verantwoordelijkheid voor het zuiveren van afvalwater. Het beheersgebied ligt globaal in de ruit: Rotterdam Zoetermeer Gouda Schoonhoven. Het afvalwater van woningen en bedrijven uit dit gebied wordt via rioolstelsels en persleidingen naar afvalwaterzuiveringsinstallaties gevoerd en daar gezuiverd. Vervolgens kan het zonder milieubezwaren worden geloosd op het oppervlaktewater. Voor het zuiveren van het afvalwater beheert Schieland en de Krimpenerwaard negen awzi s, te weten Kralingseveer en Groenedijk in Capelle aan den IJssel, Kortenoord in Nieuwerkerk aan den IJssel, Groote Zaag in Krimpen aan de Lek en de awzi s in de woonkernen Haastrecht, Ammerstol, Bergambacht, Berkenwoude en Stolwijk. Waarom dit milieujaarverslag? Schieland en de Krimpenerwaard is wettelijk verplicht om voor de afvalwaterzuiveringsinstallatie Kralingseveer een milieujaarverslag voor de overheid te maken. Daarnaast moet het hoogheemraadschap voor de awzi Kralingseveer een publieksmilieujaarverslag uitbrengen. Hierin zijn niet alleen de milieuaspecten van Kralingseveer beschreven maar ook die van de overige acht awzi s. Daarmee geeft het publieksmilieujaarverslag een compleet beeld van de effecten die awzi s hebben op het milieu. Awzi Kralingseveer De awzi Kralingseveer is de grootste van de zuiveringsinstallaties die Schieland en de Krimpenerwaard beheert. De installatie ligt direct naast de Van Brienenoordbrug en is daardoor het meest bekend. Deze installatie zuivert het afvalwater van meer dan driehonderdzestig mensen uit het deel van Rotterdam ten noorden van de Nieuwe Maas, de gemeente Bergschenhoek en een deel van Capelle aan den IJssel. Per dag gaat het om gemiddeld honderd miljoen liter water. Het gezuiverde afvalwater wordt uiteindelijk geloosd op de Nieuwe Maas. Awzi Kortenoord De awzi Kortenoord ligt in Nieuwerkerk aan den IJssel. Het zuivert het afvalwater van inwoners en bedrijven uit de gemeenten Bleiswijk, Zevenhuizen-Moerkapelle, Moordrecht en Nieuwerkerk aan den IJssel. Ook het afvalwater van de Rotterdamse nieuwbouwwijk Nesselande wordt gezuiverd op de awzi Kortenoord. In totaal kan deze awzi het afvalwater zuiveren van zo n honderdduizend mensen. Awzi s Groenedijk en Groote Zaag De awzi Groenedijk zuivert dagelijks het afvalwater van woningen en bedrijven uit de wijken Oostgaarde, Schollevaar en Hoofdweg van Capelle aan den IJssel en het afvalwater uit het Rotterdamse Zevenkamp. In totaal kan de awzi Groenedijk het afvalwater zuiveren van zo n zeventigduizend mensen. De awzi Groote Zaag ligt in Krimpen aan de Lek. Op deze zuivering wordt het afvalwater gezuiverd van ongeveer zestigduizend mensen in de plaatsen Krimpen aan de lek, Krimpen aan den IJssel, Lekkerkerk en Ouderkerk aan den IJssel. Awzi s Haastrecht, Ammerstol, Bergambacht, Berkenwoude en Stolwijk In het deelgebied Krimpenerwaard liggen zich nog zes kleinere awzi s. Deze awzi s staan inclusief hun zuiveringscapaciteit staan in onderstaande tabel genoemd. Installatie Capaciteit in 26 inwonerequivalenten Ammerstol 2.5 Bergambacht 7. Berkenwoude 2.6 Haastrecht 6.4 Stolwijk 7.3 Totaal 25.8 De milieueffecten De awzi s in Schieland en Krimpenerwaard zijn in de afgelopen jaren zodanig aangepast, dat ze voldoen aan de huidige strenge milieueisen. Water In totaal zuiverden de awzi s van Schieland en de Krimpenerwaard in 26 ruim 57 miljard liter afvalwater. Dat is volledig conform de kwaliteitseisen

17 32 33 gebeurd zoals deze in de vergunningen van Rijkswaterstaat zijn opgenomen. De verwijderingspercentages voor fosfaat en stikstof bedroegen respectievelijk 82,8% en 82,1%. De norm ligt voor beide parameters op 75%. In het katern Kerngetallen en cijfers van dit jaarverslag vindt u de overige belangrijke kwaliteitseisen van onze awzi s. Geur en geluid De afdeling ontving in 26 vijf milieuklachten. Vier klachten gingen over geuroverlast, voornamelijk veroorzaakt door niet goed werkende geurfilters. De filters zijn binnen korte tijd gerepareerd of bijgesteld. Eén klacht betrof geluidsoverlast en was veroorzaakt door een geklapte luchtleiding die dezelfde avond is gerepareerd. In 26 zijn geen klachten over geuroverlast van de awzi Kralingseveer binnengekomen. Hieruit is op te maken dat de getroffen maatregelen effectief zijn geweest. De klachten zijn ten opzichte van 25 met drie afgenomen. Bodem en grondwater De monitoring van de bodemverontreiniging op de awzi Kortenoord is in 25 gecontinueerd. In verband met de aangetroffen verontreinigingen in de bodem van de awzi Kralingseveer worden, conform het nazorgplan, alle werkzaamheden in de bodem geregistreerd. In 26 is op de awzi Groote Zaag een onderzoek uitgevoerd om de nulsituatie van de milieuhygiënische kwaliteit van grond en grondwater vast te stellen. Tevens is een bodemrisiscobeoordeling van deze awzi gemaakt. De rapporten van deze onderzoeken zijn aan het bevoegd gezag beschikbaar gesteld. Afvalstoffen De belangrijkste afvalstoffen op de awzi s zijn zuiveringsslib en zand. Beide afvalstromen worden afgevoerd naar de slibverbrandingsinstallatie DRSH in Dordrecht, die het slib op milieuverantwoorde wijze verbrandt. De asresten vormen voor het grootste deel de grondstof voor de productie van vulstoffen voor asfalt. Om de transport- en verwerkingskosten zoveel als mogelijk te beperken zijn doelen gesteld aan de ontwateringsgraad van het slib in de centrifuges. Overige afvalstoffen, zoals bedrijfsafval en klein chemisch afval, zamelt Schieland en de Krimpenerwaard gescheiden in en registreert deze. Erkende afvalverwerkers voeren het vervolgens af. Alle awzi s houden een smeermiddelenboekhouding bij. Daarbij wordt onderscheid gemaakt tussen oliën en vetten. Niet alleen het gebruik van biologisch afbreekbare smeermiddelen werd gestimuleerd, maar met name de standtijd van synthetische middelen. Gebleken is dat met het verlengen van de standtijd van de smeermiddelen een milieurendement is te halen. Zeker vanwege het feit dat daarbij periodiek olie-analyses worden uitgevoerd. Energie Om afvalwater te kunnen zuiveren is energie nodig. Deze energie wordt gebruikt om het afvalwater naar de awzi s te transporteren, het afvalwater te zuiveren en het slib te ontwateren. Op de awzi Kralingseveer wordt ongeveer driekwart van de benodigde elektriciteit opgewekt met biogas in een warmtekrachtinstallatie. Bij de overige awzi s van Schieland en de Krimpenerwaard zijn geen slibgistingstanks aanwezig. Op deze awzi s komt geen biogas vrij, waardoor een warmtekrachtinstallatie niet toepasbaar is. Alle energie voor deze installaties moet worden ingekocht. Tot april 26 zijn op de awzi Kralingseveer organische reststoffen verwerkt in de slibgistingstanks. Deze organische reststoffen zorgen voor een toename van de hoeveelheid biogas dat wordt omgezet in energie. Na april 26 waren geen reststoffen meer beschikbaar, waardoor de eigen opgewekte hoeveelheid energie in 26 is afgenomen (57% is zelf opgewekt) en de hoeveelheid ingekochte energie derhalve is toegenomen. Vanaf 1 januari 25 wordt jaarlijks 1.. kwh groene stroom ingekocht. Het hoogheemraadschap wil in 21, op vrijwillige basis, voldoen aan het Kyotoverdrag. Overige In 26 is de afdeling Zuiveringenbeheer doorgegaan met de ontwikkeling van calamiteitenbestrijdingsplannen voor het transporteren, zuiveren van afvalwater en verwerken van slib. Voor het verwerken van slib is door de slibverwerkingsbedrijf DRSH centraal een continuïteitsplan plan opgesteld. Dit plan is slechts van toepassing op afvoer en verwerking van slib na ontwatering op de awzi s. Voor het transporteren en zuiveren van afvalwater is in 22 gestart met het in beeld brengen van wat moet worden opgepakt. Ook is concreet gestart met het invullen van enkele ontbrekende plannen. In 23 heeft dit voor de afdeling Zuiveringenbeheer geresulteerd in een concept bestrijdingsplan voor het rioolgemaal en de persleiding Moerkapelle Zevenhuizen. In 25 is een eerste aanzet gemaakt voor een bestrijdingsplan voor de awzi s van Schieland en de Krimpenerwaard. In 25 zijn de plannen in concept gereed gekomen. Ook zal een bestrijdingsplan voor elk rioolgemaal inclusief bijbehorend transportstelsel worden opgesteld. Milieuvergunningen Voor de awzi s van Schieland en de Krimpenerwaard zijn milieuvergunningen nodig, zoals een vergunning voor de lozing van het gezuiverde water binnen de Wet Verontreiniging Oppervlaktewater (Wvo)en een vergunning in het kader van de Wet Milieubeheer (WM) voor het in werking hebben van een awzi. Voor een aantal awzi s zijn deze vergunningen van tijdelijke aard en dienen deze na, meestal 1 jaar, geactualiseerd te worden. In 26 is voor de awzi s Kralingseveer, Stolwijk, Groote Zaag en Groenedijk een aanvang gemaakt met de aanvraag voor revisie van de WVO- en/of een WM-vergunning. Voor de awzi Haastrecht is in 26 een revisievergunning in het kader van de WVO voor de lozing van het gezuiverde water ontvangen.

18 Kerngetallen en cijfers financiën Balans per 31 december 26 Omschrijving Activa bedragen x 1 VASTE ACTIVA Immateriële vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa VLOTTENDE ACTIVA Voorraden 99 6 Vorderingen en overlopende activa Liquide middelen Totaal activa Passiva EIGEN VERMOGEN Algemene reserves Bestemmingsreserves Exploitatieresultaat VOORZIENINGEN LANGLOPENDE SCHULDEN KORTLOPENDE SCHULDEN EN OVERLOPENDE PASSIVA Exploitatieresultaten Begroting Jaarrekening 26 bedragen x 1 26 Omschrijving beleidsproducten Totaal Waterke- Waterkwanti- Waterkwali- Wegenringenzorg teitsbeheer teitsbeheer beheer Nettolasten Planvorming Aanleg en onderhoud waterkeringen Inrichting en onderhoud watersystemen Bouw en exploitatie zuiveringstechnische werken Aanleg en onderhoud wegen Vergunningverlening en handhaving keur Beheersing van lozingen Heffing en invordering Algemeen (incl. bestuur en communicatie) Totaal nettolasten Belastingopbrengsten Waterkeringsomslag Waterbeheersingsomslag Verontreinigingsheffing Omslag wegen Totaal belastingopbrengsten Resultaat jaarrekening Totaal passiva

19 36 37 Exploitatierekening naar kosten- en opbrengstsoorten bedragen x 1 Omschrijving Rekening 26 Begroting 26 Rekening 25 Lasten Rente en afschrijvingen Personeelslasten Goederen en diensten van derden Bijdragen aan derden Toevoegingen voorzieningen/onvoorzien Totaal lasten Baten Financiële baten Personeelsbaten Goederen en diensten aan derden Bijdragen van derden Waterschapsbelastingen Interne verrekeningen Totaal baten Exploitatieresultaat Belastingtarieven Belastingtarieven Waterkeringsomslag Ingezetenen per woonruimte 13,14 12, 7 3,5% Gebouwd per WOZ-waarde,11,11,% Ongebouwd per hectare 17,98 17,42 3,2% Waterkwantiteitsomslag Ingezetenen per woonruimte 25,55 24,85 2,8% Gebouwd per WOZ-waarde,31,32-3,1% Ongebouwd per hectare 56,14 54,79 2,5% Verontreinigingsheffing Per vervuilingseenheid 54,15 52,7 4,% Huishoudens van 2 of meer personen worden aangeslagen voor 3x 1 ve 162,45 156,21 4,% Omslag wegen Ingezetenen per woonruimte 51,74 48,39 6,9% Gebouwd per WOZ-waarde,46,43 7,% Ongebouwd per hectare 33,83 31,32 8,%

20 38 39 algemeen Opbrengst waterschapsomslag Opbrengst verontreinigingsheffing Leeftijdsopbouw medewerkers naar geslacht per 31 december Inwoners Gebouwd Ongebouwd (incl. glastuinbouw) rekening 26 begroting 26 bedragen x Inwoners Inwoners WVO Bedrijven Rotterdam buitengebied rekening 26 begroting 26 bedragen x 1. aantal medewerkers leeftijd < 2 man vrouw

21 4 41 Juridische geschillen Publiekrechtelijk Instantie Inzake Aantal Beslissing Gewone procedure Ontheffing keur 1 Beroep ingetrokken Rechtbank Rotterdam Keurvergunning 4 1 beroep ingetrokken 1 beroep ongegrond 2 lopen nog Dwangsom 2 Ongegrond Wvo-vergunning 1 Loopt nog Voorlopige voorziening Dwangsom 2 Afgewezen Rechtbank Rotterdam Raad van State Peilbesluit 1 Ongegrond Privaatrechtelijk Instantie Inzake Aantal Beslissing Rechtbank Rotterdam Verzet tegen dwangsom 1 Ongegrond Hof Den Haag Schade als gevolg van wateroverlast 5 Wacht op uitspraak Verjaring 1 Loopt Herstel eigendom 1 Loopt Schade kabel 1 Procedure gestaakt Schade als gevolg van wateroverlast 2 1 hoger beroep ingesteld 1 hoger beroep ongegrond Schadeloossteling onteigening dijkversterking Krimpenerwaard Bezwaarschriften Inzake Aantal Keur 2 Wvo Overig 1 Genomen beslissingen Aantal Gegrond 2 Gedeeltelijk gegrond 1 Ongegrond 11 Ongegrond/niet ontvankelijk 1 Niet ontvankelijk 1 Bezwaar of besluit ingetrokken tijdens procedure 1 Anderszins afgedaan 1 In 26 zijn er 21 bezwaren ingediend. vanuit 25 waren er nog 1 bezwaarschriften in behandeling. In totaal zijn er in bezwaarschriften afgehandeld. Bejegeningsklachten Inzake Aantal Waterschapsbelastingen 6 Te late beantwoording 2 Gedraging (van medewerkers) van het waterschap 5 Toezending stukken 1 Afwijzing aansprakelijkheid/gedrag waterschap 1 Dit betreft bejegeningsklachten (hoofdstuk 9 van de Algemene wet bestuursrecht) In 26 werden 15 schriftelijke klachten ingediend en afgehandeld. Van deze klachten zijn er 9 gegrond verklaard. Aansprakelijkstellingen In 26 werden 47 aansprakelijkstellingen in behandeling genomen. De aansprakelijkstellingen werden doorgaans geheel of gedeeltelijk afwezen, soms met tussenkomst van onze verzekeraar.

22 42 43 waterkwantiteit Oppervlakte polders Naam Oppervlakte (m 2 ) Oppervlakte (ha) Binnenwegse Polder De Zaag Eendragtspolder Krimpenerwaard Oostpolder Polder Bleiswijk c.a Polder Capelle aan de IJssel Polder de Wilde Veenen Polder Esse, Gans- en Blaardorp Polder Prins Alexander Rotterdam Snelle Polder Stormpolder Taakgebied Boezemwater Tweemanspolder Zuidplaspolder Totaal Watergangen Gemalen Gemalen waterkeringen Type Aantal Boezem 2 Polder 68 Aanvoer 5 Gebied 21 Lengte (km) Primaire waterkeringen 7,8 Regionale en overige waterkeringen 348,8 wegen Type Lengte (km) Wegen (buiten bebouwde kom) 129,8 Fietspaden 34, 7 Type Lengte (m) Lengte (km) Boezemwater Hoofdwatergang Wegsloot Overige Totaal