De ontwikkeling en afname van een zelfevaluatie-instrument bij REC Bovenamstel

Transcriptie

1 De Bascule Cluster Speciaal Onderwijs en Zorg IJsbaanpad CV Amsterdam t.yumusak@debascule.com De ontwikkeling en afname van een zelfevaluatie-instrument bij REC Bovenamstel Amsterdam, juli 2005 T. Yumusak S.W.M. Zijlmans

2 INHOUD 1. Inleiding 3 2. De ontwikkeling van het instrument 4 3. De afname van het instrument 6 4. Resultaten 7 5. Conclusies en aanbevelingen 11 Bijlage 1 De vragenlijst Bijlage 2 Tabel met frequenties en gemiddelden per indicator 2

3 1. Inleiding Het Cluster Speciaal Onderwijs & Zorg van de Bascule (voorheen GPI) heeft in opdracht van het REC Bovenamstel samen met de landelijke werkgroep Kwaliteit Speciaal een zelfevaluatie-instrument ontwikkeld. Kwaliteit Speciaal is een project dat wordt gedragen door de onderwijsorganisaties en de WEC-raad en dat streeft naar versterking van de kwaliteit van speciale scholen en REC s. Het project Kwaliteit Speciaal is in augustus 2004 van start gegaan en loopt door tot augustus De WEC-raad en de gezamenlijke onderwijsorganisaties willen vanuit dit project de activiteiten ondersteunen die door het speciaal onderwijs zelf op het gebied van de kwaliteitsontwikkeling worden gewenst en uitgevoerd. Het zelfevaluatie-instrument is dus op landelijk niveau vastgesteld en zoveel mogelijk aangepast op de situatie in het REC Bovenamstel. Het belangrijkste doel van het zelfevaluatie-instrument is de kwaliteit van activiteiten en procedures van de REC s beter in kaart te brengen en waar nodig verder te ontwikkelen. In dit verslag worden de ontwikkeling en de resultaten van een eerste afname van het instrument besproken. Deze eerste afname moet een aanzet geven voor de ontwikkelagenda van REC Bovenamstel en inzicht geven in de bruikbaarheid van het instrument. 3

4 2. De ontwikkeling van het instrument Kwaliteitszorg Begin schooljaar 2004/2005 heeft het GPI op verzoek van REC Bovenamstel een ontwikkelgroep kwaliteitsinstrument in het leven geroepen. Deze ontwikkelgroep heeft zich vervolgens aangesloten bij de landelijke werkgroep Kwaliteit Speciaal van de WEC-raad. REC Bovenamstel is een van de pilots om het kwaliteitsinstrument voor zelfevaluatie verder te ontwikkelen en te valideren. Twee procesbegeleiders van de landelijke werkgroep Kwaliteit Speciaal zijn bij het traject betrokken. Door de werkgroep wordt kwaliteitszorg omschreven als het totaal van activiteiten, procedures en instrumenten, die bedoeld zijn om op een permanente, systematische en cyclische wijze de kwaliteit van het onderwijs te bepalen, te bewaken, te borgen en te verbeteren. Dit komt concreet neer op het beantwoorden van de volgende vijf vragen: Doet het REC de goede dingen? Doet het REC de dingen goed? Hoe weet het REC dat? Vinden anderen dat ook? Wat doet het REC met die kennis en informatie? Bij kwaliteitszorg en zelfevaluatie zijn er twee invalshoeken: het afleggen van verantwoording naar buiten toe (accountability); de verdere (professionele) ontwikkeling van het REC zelf (improvement). Hierbij wordt de kwaliteitszorg en zelfevaluatie nadrukkelijk in het perspectief van de kwaliteitsontwikkeling van het REC geplaatst. Deze aanpak nodigt REC s uit eigen keuzes te maken, passend bij de eigen visie, de eigen ontwikkelingsrichting en het eigen ontwikkelingsperspectief. Ontwikkeling van een zelfevaluatie-instrument Het GPI heeft deel genomen aan de klankbordgroep van de werkgroep Kwaliteit Speciaal om het door de werkgroep ontwikkelde kwaliteitsinstrument en werkwijze voor zelfevaluatie voor SO-scholen en REC s te bespreken en te verbeteren. Het zelfevaluatiekader bestaat uit diverse instrumenten om over een veelheid van taken van de REC s diverse groepen respondenten te ondervragen, zoals de CvI-leden, trajectbegeleiders, ouders en scholen. Het is de bedoeling dat scholen en REC s de instrumenten toepasbaar maken voor de eigen situatie en daar voortdurend verbeteringen op aanbrengen. Er worden bij het zelfevaluatiekader twee begrippen gebruikt: standaarden en indicatoren. Een standaard is een omschrijving van een gewenste kwaliteit die als streefbeeld moet worden opgevat. Ook verwijst het begrip standaard naar een maatstaf die gebruikt kan worden bij het zelf vaststellen van de kwaliteit. Een vrij algemene definitie van een indicator is de volgende: het is wat de aandacht op iets vestigt; het is een aanwijzing over iets. Met een indicator geef je een indicatie van de kwaliteit van een standaard. Indicatoren worden beoordeeld op een 4-puntsschaal: onvoldoende matig = (nog) geen ontwikkeling (gestart) = er is geen of incidenteel beleid en praktijk 4

5 voldoende = er is beginnend beleid en praktijk goed= er is beleid en de praktijk werkt goed? Weet ik niet Standaarden en indicatoren zijn ontwikkeld voor de volgende taken binnen het thema RECcoördinatie: Trajectbegeleiding Ambulante begeleiding Coördinatie crisis- en observatieplaatsen Coördinatie overall taken Dyslexiebeleid Steunpunt autisme Praktijkgericht onderzoek Zie voor een uitgebreide beschrijving Kader voor kwaliteitszorg, zelfevaluatie en visitatie van scholen voor (voortgezet) speciaal onderwijs en de regionale expertisecentra (WECraad, 2005). Door de ontwikkelgroep is de laatste versie van het instrument ten behoeve van de REC s verder geconcretiseerd en na overleg met de diverse respondentgroepen aangepast voor REC Bovenamstel. Startgesprek Tijdens een startgesprek is met een vertegenwoordiger van de landelijke werkgroep, de ontwikkelgroep en de coördinator van REC Bovenamstel besloten om een eerste zelfevaluatie te richten op de CvI-leden, trajectbegeleiders en medewerkers van het OAC over het thema REC-coördinatie. Voor de ambulante begeleiders was al een ander zelfevaluatietraject gestart en in een latere fase kunnen de ouders bevraagd worden. Bij de afname is gebruik gemaakt van een door de WEC-raad ontwikkelde experimentele web-based versie om de afname en rapportage van de resultaten voor alle betrokkenen te vereenvoudigen. De web-based versie is in te zien door te klikken op de volgende link: (deze url wordt u op verzoek g d door de schrijvers van dit verslag). Een uitdraai van het instrument is opgenomen in Bijlage 1. 5

6 3. De afname van het instrument Aan 35 respondenten is gevraagd de web-based versie van de vragenlijst online in te vullen. 23 respondenten hebben de vragenlijst ingevuld (66 %). De respons is vergelijkbaar met de respons op de zelfevaluaties van andere REC s. De meeste respondenten hebben de vragenlijst online ingevuld, voor een enkele respondent is een papieren versie gestuurd en vervolgens door de onderzoekers ingevoerd. Het invullen van de vragenlijst nam ongeveer drie kwartier in beslag. De ingevoerde lijsten werden gescoord met het web-based programma van de WEC-raad. In de vragenlijst wordt de respondenten gevraagd zelf aan te geven welke functie zij vervullen. Uit onderstaande tabel blijkt dat de respondenten deze vraag anders geïnterpreteerd hebben dan bedoeld: Verdeling van verzonden en ontvangen vragenlijsten naar groepen respondenten: Respondentengroep verzonden ontvangen - Administratieve medewerkers (De)centrale trajectbegeleiders CvI-leden COG-leden Management Staflid 0 2 Totaal Waarschijnlijk zijn er decentrale trajectbegeleiders die bij functie de functie vermeld hebben die zij binnen school vervullen, dat zou onder andere verklaren dat zes managementleden de vragenlijst hebben ingevuld. Aangezien door de wijze van invoeren niet te herleiden is van wie welke vragenlijst afkomstig is hebben we geen correctie op de functie kunnen aanbrengen. Bij een eventuele volgende afname zal er voor gezorgd moeten worden dat de respondenten de juiste functie aanvinken. Opvallend is dat er maar n CvI-lid de vragenlijst heeft ingevuld. Van een ander CvI-lid is een mededeling ontvangen dat hij de vragenlijst onvoldoende toegesneden achtte op de werkzaamheden van de CvI en daarom de vragenlijst niet heeft ingevuld. Overigens is ook bij andere REC s de respons van CvI-leden gering. Geconcludeerd kan worden dat de CvI-leden zich niet kunnen vinden in de vragen die jullie ons hebben voorgelegd. Bij de laatste herziening van de vragenlijst was dit probleem al gesignaleerd en kennelijk zijn we er niet in geslaagd de standaarden en indicatoren voldoende aan te passen. Er moet een andere vragenlijst ontwikkeld worden in overleg met de CvI-leden in een apart traject. Bij deze afname zijn geen externen betrokken. Het is de bedoeling in een volgende fase ook ouders en scholen naar hun mening te vragen. Zeker de onderdelen over het centraal loket, de kwaliteit van de trajectbegeleiding en de steun die ouders ontvangen moeten in een volgende fase ook worden voorgelegd aan de ouders. 6

7 4. Resultaten In Bijlage 2 is een tabel opgenomen met daarin de resultaten op alle standaarden en indicatoren uit de vragenlijst. Deze tabel is de uitvoer van het web-based programma van de WEC-raad. Iedere indicator moest worden beoordeeld op een 4-puntsschaal of kon worden beoordeeld met een vraagteken. In het overzicht wordt per indicator de frequentieverdeling en een gemiddelde score weergegeven. Bij deze afname is er voor gekozen alle respondenten alle vragen te laten beantwoorden, ook al zijn ze niet direct betrokken bij alle taken die in de vragenlijst aan de orde komen, met uitzondering van de administratieve medewerkers die alleen bij het onderdeel Trajectbegeleiding de vragen Kwaliteit centraal loket, Kwaliteit trajectbegeleiding en Steun ouders indicatiestelling vanuit het REC beoordeeld hebben. Dit heeft tot gevolg gehad dat er erg vaak een vraagteken is ingevuld, omdat respondenten geen kennis hadden van of ervaring hadden met de betreffende onderdelen. Gezien de verwarring die ontstaan is bij het invullen de functie is helaas niet goed na te gaan van wie de vraagtekens afkomstig zijn, bovendien kan er vanwege de web-based versie geen correctie op worden toegepast. Trajectbegeleiding Bij de eerste drie standaards over onafhankelijkheid, kwaliteit indicatiestelling en kwaliteit organisatie van de CvI zijn erg veel vraagtekens ingevuld. De meeste respondenten hebben hier kennelijk geen zicht op. De respondenten die wel een oordeel hebben, zijn gemiddeld positief, met uitzondering van de vraag over afgesproken en vastgelegde afhandelingstermijnen. Deze resultaten stemmen overeen met de praktijk. De algemene indruk is dat de CvI kwalitatief goed en betrouwbaar werk doet. Er zijn nauwelijks klachten en geen bezwaren over de CvI en over de uitgegeven beschikkingen en adviezen. De match tussen de CvI en de LCTI is hoger dan 90%. Aanbevolen kan worden dat REC Bovenamstel over de CvI bijvoorbeeld via een nieuwsbrief betrokkenen informeert over organisatie en functioneren. De andere standaards en indicatoren van dit onderdeel zijn door veel meer respondenten beoordeeld. Bijna alle respondenten zijn positief over de kwaliteit van het centraal loket. Opvallend is dat bij de indicator Ons centrale loket draagt zorg voor adequate doorverwijzing buiten ons REC veel respondenten een vraagteken invullen. Deze taak wordt doorgaans door de voorzitter van de CvI uitgevoerd, dat is voor anderen kennelijk niet bekend. Bij de vraag Ons centrale loket draagt zorg voor adequate algemene voorlichting staan veel vraagtekens en zijn enkele respondenten zijn negatief. De voorlichting naar ouders maar ook naar scholen en verwijzers toe blijft een punt van aandacht. Ook het onderdeel kwaliteit van de trajectbegeleiding wordt over het algemeen positief beoordeeld. Vijf respondenten zijn negatief over de transparantie van de procedure en over de doorlooptijd. De doorlooptijd binnen REC Bovenamstel is juist erg kort. Dit betekent 7

8 waarschijnlijk dat de vraag naar de doorlooptijd anders is geïnterpreteerd dan bedoeld en dat hier de hele dossiervormingsperiode is beoordeeld. De opbouw van het dossier kent hele andere problemen dan de procedure bij de CvI. Er blijkt onbekendheid te bestaan over begrippen als doorlooptijden. Namelijk de tijd die nodig is voor het compleet maken van het dossier kan soms variëren van een week tot zes maanden. De dossiervormingsperiode kan soms lang duren. Pas als het dossier compleet is hebben de CvI-leden een officiële ABW-termijn van 8 weken voor het nemen van een beslissing om wel of niet een indicatie af te geven. Als het de CvI-leden niet lukt om een beslissing te nemen in deze 8 weken kunnen ze deze periode eenmalig met 8 weken verlengen. Het onderdeel over steun aan ouders indicatiestelling vanuit REC wordt wisselend beoordeeld. Ongeveer de helft van de respondenten is tevreden over de actieve voorlichting aan ouders, scholen en verwijzers. Het vaste loket is goed bekend bij iedereen. Minder positief zijn sommige respondenten over de zorg voor continuïteit in de ondersteuning van ouders/verzorgers en het waarborgen van individuele ondersteuning bij het indienen van een verzoek tot indicatiestelling vanuit REC Bovenamstel. Er zijn nogal wat respondenten die bij de indicator over faciliteiten voor de trajectbegeleiders aangeven dat ze meer tijd en geld zouden willen hebben voor hun taken. De standaard intakeprocedure, het standaard aanmeldingspakket, dossiervorming en opslag zijn goed gewaardeerde onderdelen van deze standaard. De facilitering en de kwaliteitsbewaking vragen nog aandacht. De vragen bij steun ouders zoeken school vanuit REC zijn ook vrij positief ingevuld. De vragen Ons REC onderhoudt functionele contacten met samenwerkingsverbanden in de regio, Ons REC heeft een gestandaardiseerde werkwijze voor de ondersteuning vastgelegd, Ons REC gaat de kwaliteit van de ondersteuning systematisch na en Ons REC neemt concrete maatregelen om de kwaliteit van de ondersteuning te borgen en zonodig te verbeteren worden door 12 tot 14 van de 19 respondenten met een vraagteken beantwoord. De respondenten hebben weinig zicht op de werkwijzen van REC Bovenamstel. Ook de vragen over steun ouders bij het zoeken van een school worden positief beoordeeld. De ondersteuning van ouders door de trajectbegeleiders wordt goed beoordeeld. Bij de vraag over de decentrale loketten op de REC-scholen worden nauwelijks vraagtekens gezet en oordeelt men positief. Uit opmerkingen blijkt dat de trajectbegeleiding de zorgstructuur in de eigen regio goed kent, maar dat de contacten met de samenwerkingsverbanden en scholen verbeterd kunnen worden. De gestandaardiseerde REC-werkwijze is nog niet transparant genoeg voor alle gelederen. De resultaten op het onderdeel Trajectbegeleiding bieden voldoende aanknopingspunten op tijdens het consentgesprek een discussie te kunnen voeren over aandachts- en verbeterpunten. Ambulante begeleiding Dit onderdeel is door tweederde van de respondenten met een vraagteken beantwoord. De respondenten die wel een mening hebben zijn in het algemeen positief, met uitzondering van 8

9 twee of drie respondenten die een aantal aspecten over de kwaliteit en de organisatie van de ambulante begeleiding negatief beoordelen. Gezien het grote aantal vraagtekens zal dit onderdeel niet op het consentgesprek aan de orde komen. Bovendien heeft het REC Bovenamstel een apart traject over de kwaliteit van de ambulante begeleiding opgezet. Coördinatie crisis - en observatieplaatsen Het aantal vraagtekens bij dit onderdeel is erg groot. Het onderdeel over observatieplaatsen is eigenlijk niet van toepassing maar toch door enkele respondenten ingevuld. Opvallend is dat twee respondenten over alle items van coördinatie observatieplaatsen zeer negatief zijn. Vier respondenten vinden dat het REC Bovenamstel niet over voldoende crisis en observatieplaatsen beschikt. Coördinatie overall taken Meer dan tweederde van de respondenten heeft geen mening over de coördinatie van overall taken. Eén respondent is zeer ontevreden over alle indicatoren van de standaard management. Vier tot vijf respondenten zijn tevreden over het functioneren van het management over alle vlakken. De indicator over het professionaliseringsbeleid is òf niet òf niet positief beoordeeld: Dit is echter geen taak van het REC, voor de professionalisering van de trajectbegeleiders ligt de verantwoordelijkheid bij de scholen en schoolbesturen. Het beleid is wat dat betreft gedecentraliseerd, REC Bovenamstel heeft geen eigen beleid. Dit feit is nog onvoldoende bekend. De indicatoren over de kwaliteitszorg zijn in het algemeen niet positief beoordeeld. De meeste respondenten zijn niet op de hoogte van het kwaliteitszorgbeleid. Dit is niet verwonderlijk omdat het beleid met betrekking tot kwaliteitszorg net gestart is. Dyslexiebeleid Met het dyslexiebeleid van REC Bovenamstel is pas recent een start gemaakt. Het is daarom niet verwonderlijk dat dit onderdeel merendeels met vraagtekens is beoordeeld. Een of twee respondenten hebben het onderdeel negatief beoordeeld. Steunpunt autisme Het steunpunt is het meest positief beoordeelde onderdeel van de vragenlijst. Bijna tweederde (ongeveer 10 respondenten) beoordeelt namelijk positief of zeer positief. Twee respondenten zijn bij enkele vragen negatief, over de scholing van leraren en de ontwikkeling van nieuwe initiatieven voor autistische leerlingen. Eenderde is niet bekend met de werkzaamheden van het steunpunt en heeft een vraagteken ingevuld. 9

10 Praktijkgericht onderzoek Tweederde van de ondervraagden heeft geen mening of weet te weinig over het praktijkgericht onderzoek. Zeven respondenten zijn tevreden over het praktijkgericht onderzoek gericht op verbetering van de onderwijspraktijk en de hulpverlening, en de regelmatige rapportage over praktijkgericht onderzoek en vinden dat ons P.I. gebruik maakt van succesvol gebleken modellen en aanpakken. Verbetering behoeven de contacten met derden en de verspreiding van resultaten van onderzoek en opgedane kennis. Consentgesprek Na de verwerking van de vragenlijst zijn de resultaten besproken in een consentgesprek met de bedoeling om te komen tot oplossingsgerichte verbeterpunten. Gezien de resultaten is voornamelijk aandacht besteed aan het thema Trajectbegeleiding. Aanwezig waren: Bernard Homans, coördinator REC Bovenamstel Rob van Oosten, trajectbegeleider van Zorgplatform Waterland Age Waaksma, WEC-raad Josine Planje, trajectbegeleider Bascule Cluster Speciaal Onderwijs en Zorg Andre Sikkema, clustermanager Bascule Cluster Speciaal Onderwijs en Zorg Telli Yumusak, Bascule Cluster Speciaal Onderwijs en Zorg Simone Zijlmans, Bascule Cluster Speciaal Onderwijs en Zorg Tijdens het consentgesprek hebben de trajectbegeleiders toelichting gegeven op de beoordelingen en opmerkingen bij de vragenlijst en is getracht gezamenlijk aanbevelingen en actiepunten te formuleren. Daarbij bleek dat diverse indicatoren eerst een verheldering behoefden omdat ze anders geïnterpreteerd werden dan in de vragenlijst bedoeld. De opbrengst van het gesprek wordt in het volgende hoofdstuk samengevat. 10

11 5. Conclusies en aanbevelingen In het kader van de kwaliteitszorg van REC Bovenamstel is een zelfevaluatie-instrument ontwikkeld en afgenomen. Het instrument is ontwikkeld vanuit de werkgroep Kwaliteit Speciaal en de daarvoor opgerichte klankbordgroep. Cluster Speciaal Onderwijs en Zorg (voorheen het GPI) heeft aan deze klankbordgroep deelgenomen en een bijdrage geleverd aan de herziening van het instrument. Het instrument heeft als doel de kwaliteit van activiteiten en procedures van de speciale scholen en REC s beter in kaart te brengen en verder te ontwikkelen. De laatste versie van het instrument is aangepast voor de situatie binnen REC Bovenamstel. Bij de afname en scoring is gebruik gemaakt van het web-based programma van de WEC-raad. Bij deze afname zijn de administratieve medewerkers, (de)centrale trajectbegeleiders, CvIleden, COG-leden en managementleden bevraagd. Van de in totaal 35 benaderde respondenten hebben er 23 (66 %) de vragenlijst ingevuld. Deze respons is vergelijkbaar met die van andere zelfevaluaties door scholen en REC s. Bij deze afname is er voor gekozen alle respondenten alle vragen te laten beantwoorden, ook al zijn ze niet direct betrokken bij alle onderdelen die in de vragenlijst aan de orde komen. Dit heeft tot gevolg gehad dat er erg vaak een vraagteken is ingevuld, omdat respondenten geen kennis hadden van of ervaring hadden met de betreffende onderdelen. Bovendien was niet goed na te gaan van wie de vraagtekens afkomstig zijn en kon er vanwege de web-based versie geen correctie op worden toegepast. In juni 2006 heeft een consentgesprek plaatsgevonden. Gezien de resultaten is gekozen voor trajectbegeleiding als belangrijkste thema. Naar aanleiding van dat gesprek kunnen de volgende conclusies en aanbevelingen voor de ontwikkelagenda geformuleerd worden: Aanbevelingen De respons onder de CvI-leden was erg laag: slechts één van de zeven CvI-leden heeft de vragenlijst ingevuld omdat de vragen over de CvI in de ogen van de CvI-leden onvoldoende toegesneden waren op hun werkzaamheden. In overleg met de CvI zal daarom een andere vragenlijst ontwikkeld moeten worden. Het meest opvallende resultaat van deze zelfevaluatie is de onbekendheid van veel respondenten met het beleid en de activiteiten van het REC Bovenamstel. Trajectbegeleiders, COG-medewerkers en stafleden kunnen veel vragen niet beoordelen. Hoewel zij in veel gevallen niet exact op de hoogte hoeven te zijn, kan aanbevolen worden dat er meer aandacht besteed gaat worden aan voorlichting en informatievoorziening. Er bestaat veel onbekendheid rondom procedures en regelingen zoals bijvoorbeeld het privacyreglement inzake indicatiestelling. Medewerkers van decentrale loketten zijn onvoldoende op de hoogte. Het REC doet er goed aan, aan dit soort regels meer bekendheid te geven. De kwaliteit van het centraal loket is positief beoordeeld. De communicatielijnen blijven om aandacht vragen en zeker die tussen de CvI en de loketten. Het REC Bovenamstel voert een bewust beleid op dit punt waarbinnen geen persoonlijk contact vanuit de loketten en geen warme overdracht geregeld is omdat daar simpelweg geen geld voor is. Dit beleid moet bekend gemaakt worden. 11

12 De trajectbegeleiders blijken tevreden over hun dienstverlening binnen de gegeven mogelijkheden. Bij het onderdeel trajectbegeleiding zijn nog veel vragen over doorlooptijden, voorlichting, transparantie procedures en onderlinge communicatie tussen alle geledingen. Er wordt geconstateerd dat er weinig terugkoppeling en feedback naar de decentrale trajectbegeleiders over de ingestuurde dossiers gegeven wordt. Anderzijds wordt geconstateerd dat bij twijfel of onzekerheid de decentrale trajectbegeleiders eerder contact moeten zoeken met de coördinator ambtelijk secretariaat. Daarnaast zijn de financiële randvoorwaarden een beperkende factor. Er is veel behoefte aan voorlichting en aan transparante procedures. Het is daarom aan te bevelen om via een nieuwsbrief betrokkenen te informeren over de organisatie en het functioneren van het REC. Het is aan te bevelen dat het REC Bovenamstel verder gaat met kwaliteitsbeleid waarin de onderwerpen zoals voorlichting, tevredenheid van ouders over de trajectbegeleiding en de ambulante begeleiding, onderlinge communicatie met alle REC Bovenamstel-geledingen, professionalisering en kwaliteitsbewaking in een activiteitenplan uitgewerkt worden. Deze eerste afname heeft laten zien hoe het instrument kan worden toegepast in een proces van kwaliteitsontwikkeling. Het instrument zal nog meer moeten worden toegesneden op de situatie binnen REC Bovenamstel. Daarbij gaat het om de keuze van taken en thema s en de formulering van de standaarden en indicatoren. De vragenlijsten moeten steeds verder aangepast worden aan de eigen situatie. Er zal verder gestreefd moeten worden naar afzonderlijke vragenlijsten voor diverse doelgroepen. Bovendien zal een online afname van vragenlijsten niet voor alle doelgroepen de voorkeur verdienen. Wanneer ouders benaderd worden is bijvoorbeeld een schriftelijke of digitale bevraging onvoldoende. Gedacht kan worden aan een klein panel van ouders die enkele keren bijeenkomen om over hun ervaringen met REC Bovenamstel te praten. 12

13 Bijlage 1 De vragenlijst 13

14 Bijlage 2 Tabel met frequenties en gemiddelden per indicator 14