13 NL Lokaal A B C D E F G. Vrijheid van expressie

Transcriptie

1 ASP & AV September 2012 Seculier Halfslachtig Religieus Geen informatie Opmerking * Plaats van religie in de samenleving Gelijkheidsbeginsel en Grondwet Openbare voorzieningen en Seculiere aspecten Openbaar Onderwijs en Artikel 23 A B C D E F G 1 VVD 2 PvdA 3 PVV * * * 4 CDA 5 SP * 6 D66 7 GL 8 CU 9 SGP 10 PvdD * 11 PP 12 MenS 13 NL Lokaal 14 LP * 15 DPK * 16 50Plus 17 LibDem 18 AEP 19 SOPN * 20 PvdT A B C D E F G Plaats van religie in de samenleving Gelijkheidsbeginsel en Grondwet Openbare voorzieningen en Seculiere aspecten Openbaar Onderwijs en Artikel 23

2 A B C D of Overheid en Religie Plaats van religie in de samenleving Gelijkheidsbeginsel en Grondwet Openbare voorzieningen en Seculiere aspecten Op welke wijze wordt er gesproken over godsdienst/religie/geloof? Welke plaats dicht men de gelovige instituties toe in de samenleving? Hoe wordt religie/geloof omschreven door de partijen? Geeft de partij aan dat het wel of niet een privéaangelegenheid is of niet? Alle wetten gelden voor iedereen in gelijke mate zonder priveleges of uitzonderingen. De grondwet/wetten kennen geen uitzonderingen/privéleges op grond van religieuze regels, besluiten of voorwaarden Wat vindt de partij hoort thuis in de openbare/publieke ruimte? Hoe dient de overheid te handelen als bestuur ten opzichte van religie en geloof (subsidies)? 1 VVD De VVD bemoeit zich in beginsel dus niet met De VVD bemoeit zich in beginsel dus niet met Kernwaarden van onze samenleving - zoals de De VVD accepteert daarom niet de druk vanuit religie, maar accepteert onder geen beding dat religie, maar accepteert onder geen beding dat gelijkwaardigheid van mannen en vrouwen, hetero- religieuze kring om vrouwen en mannen, jongens onder de vlag van religie inbreuk wordt gemaakt op onder de vlag van religie inbreuk wordt gemaakt op en homoseksuelen, gelovigen en ongelovigen - zijn en meisjes gescheiden te houden of apart te onze kernwaarden, onze democratische rechtsordeonze kernwaarden, onze democratische rechtsorde juist door liberalen hard bevochten en zijn voor de behandelen in publieke ruimten, zoals het en de bijbehorende instituties en wetten en de bijbehorende instituties en wetten. VVD niet onderhandelbaar. De overheid mag geen openbaar vervoer, zwembaden of ziekenhuizen. instrument zijn van een religie om de vrijheid en Het subsidiëren van religieuze activiteiten, gelijkwaardigheid van individuele burgers te interreligieuze dialogen, moskeeën, kerken of beknotten. geloofsgemeenschappen is geen taak van de overheid. Het subsidiëren van religieuze activiteiten, interreligieuze dialogen, moskeeën, kerken of geloofsgemeenschappen is geen taak van de overheid. Deze neutrale houding is in het belang van religies zélf. Daarmee wordt voorkomen dat de overheid partij wordt in een concurrentie tussen religies en dat de ene religie wordt voorgetrokken boven de andere, of wordt achtergesteld. Juist deze neutraliteit garandeert ieders vrijheid in ons land om te geloven wat hij wil, of om niets te geloven. 2 PvdA De vrijheid om religie te belijden gaat hand in hand De vrijheid om religie te belijden gaat hand in hand Discriminatie op grond van seksuele geaardheid is Een volledig boerkaverbod druist in tegen het met het recht om afscheid te nemen van het geloof met het recht om afscheid te nemen van het geloof niet toegestaan in Nederland. Wij stellen daarom principiële recht op vrijheid om je eigen leven in te of om hier kritiek op uit te oefenen. De vrijheid van of om hier kritiek op uit te oefenen. meningsuiting omvat ook het recht op religiekritiek. Er is geen reden om in het wetboek van strafrecht godslastering anders te behandelen dan andere vormen van smaad, kwetsen of beledigen. voor dit ook zo te ver ankeren in de grondwet. In artikel 1 van de grondwet voegen we seksuele geaardheid toe aan de lijst van kenmerken van mensen waarop je niet ongelijk mag worden behandeld. richten. De PvdA vindt de boerka niet passen bij onze vrije en geëmancipeerde samenleving. Het ontneemt vrouwen de mogelijkheid tot ontplooiing en participatie. Waar gelaatsbedekkende kleding bijvoorbeeld in het onderwijs of in het openbaar vervoer een reëel probleem vormt, moet het gewoon worden verboden. De winkelsluitingswet kan op zondag ruimer; en besluitvorming neerleggen bij de gemeentes. 3 PVV Al bij de ten gelijde wordt de islam meteen als onderwerp neergezet dat moet worden bestreden als politieke ideologie. Islam is de vijand: Islam is geen goddienst voor de PVV. Meer vrijheid betekent.. minder islam, de Islam wordt als oprukkend gevaar getypeerd. De boerka is standaard gegeven voor de PVV om de groep moslims uit te sluiten van alle voorzieningen. Moet uit openbare leven verdwijnen Voor de Partij voor de Vrijheid is de Joodse staat altijd een baken van hoop, vooruitgang en westerse beschaving

3 E F G Openbaar Onderwijs & Artikel 23 (vrije meningsuiting) Wat wordt geschreven over het bijzonder en het openbaar onderwijs? Standpunt over artikel 23 van de grondwet en acceptatieplicht? Invulling van homoseksualiteit(voorlichting) en het enkelfeit principe? Wat vindt de partij van het individueel zelfbeschikkingsrecht? Hoe staat de partij tegenover de vrijheid van eigen keuzes? Abortuswetgeving/ongeboren leven; euthanasie; voltooid leven. Doet de overheid recht aan alle stromingen in de maatschappij/samenleving om zich te kunnen uiten? Geen enkele opmerking over openbaar onderwijs, bijzonder onderwijs of artikel 23. Scholen moeten voorlichting geven over seksualiteit en seksuele diversiteit. Scholen mogen leraren op geen enkele wijze weren of ontslaan vanwege hun geaardheid, de zogenoemde enkelfeit constructie wordt dan ook geschrapt. Leven dood en gezondheid aan het individu over laten. Zelfbeschikking is voor liberalen een belangrijk principe. Dit betekent voor de VVD ook dat ouderen mits goed bij geest zelf kunnen kiezen voor een waardig levenseinde. De VVD steunt initiatieven die hieraan bijdragen zoals levenseinde klinieken. De komende periode wil de VVD onderzoeken hoe we deze ontwikkelingen kunnen afbakenen van andere wetgeving en dit goed regelen. Nederlandse kernwaarden zoals de gelijkheid van alle mensen voor de wet, de vrijheid van meningsuiting en tolerantie is essentieel. De VVD wil het verbod op smalende godslastering schrappen uit het wetboek van strafrecht. Over het openbaar onderwijs als gegeven spreekt de PvdA zich niet over uit; Volgens de PvdA moet de basisschool een afspiegeling zijn van de wijk Ze erkennen wel artikel 23 Wel geeft de PvdA aan dat er een derde weg moet worden bewandeld;die van de samenwerkingsscholen, als vb. de krimpgebieden; slimme oplossingen; brede school. Vrijheid van onderwijs -is geen- vrijheid van slecht onderwijs; (een doorgaande subsidiering van slechte scholen; danwel besturen met een dergelijke status) Meer aandacht voor kwaliteit van leven in de laatste levensjaren, waaronder een vrijwillig levenseinde en stervensbegeleiding. De PvdA verwelkomt het debat dat de Initiatiefgroep Uit Vrije Wil heeft aangezwengeld om in de toekomst te komen tot legalisering van stervenshulp aan ouderen die hun leven voltooid achten, op hun uitdrukkelijk verzoek en onder voorwaarden van zorgvuldigheid en toetsbaarheid. De PvdA staat niet toe dat de huidige wet- en regelgeving betreffende abortus, overtijdbehandeling en euthanasie wordt aangepast in die zin dat er sprake is van een beperking ten opzichte van de huidige regelgeving. In Nederland telt iedereen mee, los van afkomst, religie, etniciteit of seksuele geaardheid. Iedereen moet de kans krijgen om mee te doen. De vrijheid van meningsuiting omvat ook het recht op religiekritiek.er is geen reden om in het wetboek van strafrecht godslastering anders te behandelen dan andere vormen van smaad, kwetsen of beledigen. Islamitische scholen dicht, geen hoofddoekjes op school De vrijheid van meningsuiting dient beter te worden gewaarborgd. De PVV is daarom voor de introductie van een first amendment naar Amerikaans model

4 A B C D of Overheid en Religie Plaats van religie in de samenleving Gelijkheidsbeginsel en Grondwet Openbare voorzieningen en Seculiere aspecten Op welke wijze wordt er gesproken over godsdienst/religie/geloof? Welke plaats dicht men de gelovige instituties toe in de samenleving? Hoe wordt religie/geloof omschreven door de partijen? Geeft de partij aan dat het wel of niet een privéaangelegenheid is of niet? Alle wetten gelden voor iedereen in gelijke mate zonder priveleges of uitzonderingen. De grondwet/wetten kennen geen uitzonderingen/privéleges op grond van religieuze regels, besluiten of voorwaarden Wat vindt de partij hoort thuis in de openbare/publieke ruimte? Hoe dient de overheid te handelen als bestuur ten opzichte van religie en geloof (subsidies)? 4 CDA De vrijheid van godsdienst en levensovertuiging is Binnen de publieke ruimte is er ruimte om blijk te een wezenskenmerk van de Nederlandse geven van persoonlijk geloof. Als samenleving. christendemocratische partij, staande in de Wij hechten aan de scheiding tussen kerk en staat. christelijk-sociale traditie, erkent het CDA het grote belang van religie, ook in het publieke domein.de grens ligt daar waar de kernwaarden van rechtsstaat en democratie worden aangetast. De CDA hecht aan het eerste artikel van de Grondwet, een grondrecht dat iedereen insluit. In dat verlengde ligt actief optreden tegen discriminatie op grond van godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras, geslacht, seksuele gerichtheid of op welke andere grond dan ook. Privileges voor geloof dient te blijven; recht voor de weigerambtenaar en ritueel slachten volgens de regels. CDA handelt vanuit de christelijke traditie en vindt dat de kracht van religie, als kompas en als bindmiddel en leidend principe dient te zijn. Geweld dat voortvloeit uit een culturele of religieuze achtergrond dient te worden bestreden.

5 E F G Openbaar Onderwijs & Artikel 23 (vrije meningsuiting) Wat wordt geschreven over het bijzonder en het openbaar onderwijs? Standpunt over artikel 23 van de grondwet en acceptatieplicht? Invulling van homoseksualiteit(voorlichting) en het enkelfeit principe? Wat vindt de partij van het individueel zelfbeschikkingsrecht? Hoe staat de partij tegenover de vrijheid van eigen keuzes? Abortuswetgeving/ongeboren leven; euthanasie; voltooid leven. Doet de overheid recht aan alle stromingen in de maatschappij/samenleving om zich te kunnen uiten? Ouders hebben een vrije schoolkeuze: zodat school aansluit bij thuis Ieder mensenleven, hoe kwetsbaar ook, is altijd volwaardig. Wij vinden dat de menselijke Wij respecteren de eigen identiteit van mensen Vrijheid van meningsuiting Het CDA staat voor het onverkort vasthouden aan waardigheid en de veiligheid van mensen, thuis of de vrijheid van onderwijs, zoals deze sinds 1848 in in een zorginstelling, gegarandeerd moeten zijn. onze Grondwet is gewaarborgd. De ouders bepalen de vrijheid van richting en inrichting van de bijzondere scholen. Wij staan principieel voor keuzevrijheid van onderwijs voor ouders. Niet alleen op basis van godsdienstige motieven, maar ook vanuit opvoedkundige of pedagogisch-didactische De meeste zorg vindt plaats rond het levenseinde van de patiënt. In deze laatste levensfase is een goede afweging van medisch handelen en kwaliteit van leven van bijzonder belang. Het CDA vindt het juist in die fase van belang dat mensen zelf, samen met hun naasten, de regie houden op de dan noodzakelijke zorg en ondersteuning. motieven moeten zij scholen kunnen oprichten. Vrijheid van onderwijs is echter geen vrijbrief voor slechte onderwijskwaliteit. Scholen krijgen hierin meer ruimte om eigen keuzes te maken, onder de voorwaarde dat de onderwijskwaliteit en de onderwijsresultaten toenemen.

6 A B C D of Overheid en Religie Plaats van religie in de samenleving Gelijkheidsbeginsel en Grondwet Openbare voorzieningen en Seculiere aspecten Op welke wijze wordt er gesproken over godsdienst/religie/geloof? Welke plaats dicht men de gelovige instituties toe in de samenleving? Hoe wordt religie/geloof omschreven door de partijen? Geeft de partij aan dat het wel of niet een privéaangelegenheid is of niet? Alle wetten gelden voor iedereen in gelijke mate zonder priveleges of uitzonderingen. De grondwet/wetten kennen geen uitzonderingen/privéleges op grond van religieuze regels, besluiten of voorwaarden Wat vindt de partij hoort thuis in de openbare/publieke ruimte? Hoe dient de overheid te handelen als bestuur ten opzichte van religie en geloof (subsidies)? 5SP Weigerambtenaren staan we niet toe. Mensen van hetzelfde geslacht moeten in elke gemeente kunnen trouwen. We staan niet toe dat iemand wordt achtergesteld en treden altijd op tegen discriminatie. Bestrijding van discriminatie op de arbeidsmarkt - op leeftijd, religie, sekse, afkomst of seksuele geaardheid - krijgt alle prioriteit. Het verkiezingsprogramma is een zeer pragmatische invulling gericht op zorgdragen voor werkgelegenheid en alle wenzelijke voorzieningen die daarbij komen voor de SP.

7 E F G Openbaar Onderwijs & Artikel 23 (vrije meningsuiting) Wat wordt geschreven over het bijzonder en het openbaar onderwijs? Standpunt over artikel 23 van de grondwet en acceptatieplicht? Invulling van homoseksualiteit(voorlichting) en het enkelfeit principe? Wat vindt de partij van het individueel zelfbeschikkingsrecht? Hoe staat de partij tegenover de vrijheid van eigen keuzes? Abortuswetgeving/ongeboren leven; euthanasie; voltooid leven. Doet de overheid recht aan alle stromingen in de maatschappij/samenleving om zich te kunnen uiten? Geen aparte vermelding over de rol plaats van Openbaar Onderwijs; alleen maar samen naar school en acceptatieplicht Dankzij een fusietoets worden nieuwe scholenfusies streng getoetst. Om schaalverkleining te stimuleren zorgen we dat scholen de kans krijgen uit een groot schoolbestuur te stappen. We stimuleren de bouw van kleine scholen, Alle leerlingen krijgen een acceptatierecht, mits de ouders de grondslag van de school respecteren. Alle scholen hebben een acceptatieplicht. (Integratie) We pakken segregatie aan, door veel meer in te zetten op gemengde buurten en gemengde scholen. Wij willen dat kinderen samen naar school gaan en niet apart. We helpen scholen en gemeenten om zo veel en zo snel mogelijk gemengde scholen te krijgen. Ze maken daartoe een plan, met betere voorlichting aan ouders over de schoolkeuze, een vast aanmeldmoment voor kinderen en maximering van de onderwijsbijdragen. Er wordt geen uitspraak over Art.23 gedaan, maar wel gerelateerde punten mbt zorg voor het bestuur van het Onderwijs. Er wordt onderzoek gedaan naar een nieuw bestuursmodel in het onderwijs. Discriminatie is bij Grondwet verboden: Het weigeren van leraren en leerlingen op grond van afkomst, huidskleur of seksuele voorkeur tolereren we niet. We staan niet toe dat iemand wordt achtergesteld en treden altijd op tegen discriminatie. Bestrijding van discriminatie op de arbeidsmarkt - op leeftijd, religie, sekse, afkomst of seksuele geaardheid - krijgt alle prioriteit. Nederland hoort pal te staan voor het recht op vrije seksualiteit en daaruit voortvloeiende rechten, waaronder het homohuwelijk en het recht op adoptie voor gelijke sekse-paren. Daartoe hoort ook de garantie op gelijke rechten in scholing, arbeid en huisvesting, ongeacht seksuele geaardheid en geslachtsidentiteit.

8 A B C D of Overheid en Religie Plaats van religie in de samenleving Gelijkheidsbeginsel en Grondwet Openbare voorzieningen en Seculiere aspecten Op welke wijze wordt er gesproken over godsdienst/religie/geloof? Welke plaats dicht men de gelovige instituties toe in de samenleving? Hoe wordt religie/geloof omschreven door de partijen? Geeft de partij aan dat het wel of niet een privéaangelegenheid is of niet? Alle wetten gelden voor iedereen in gelijke mate zonder priveleges of uitzonderingen. De grondwet/wetten kennen geen uitzonderingen/privéleges op grond van religieuze regels, besluiten of voorwaarden Wat vindt de partij hoort thuis in de openbare/publieke ruimte? Hoe dient de overheid te handelen als bestuur ten opzichte van religie en geloof (subsidies)? 6 D66 Een rechtsstaat die de vrijheid van mensen beschermt, met een democratisch gecontroleerde macht en gewaarborgde mensenrechten, is een voorwaarde. Zonder een goed functionerende rechtsstaat en democratie bestaat vrijheid niet. De fundamentele waarden van onze samenleving zijn vrijheid voor en gelijkwaardigheid van ieder mens, ongeacht opvattingen, geloof, seksuele geaardheid, gerichtheid of herkomst. Centrale waarden voor ons zijn lichamelijke integriteit, Daarom verdedigt D66 de rechtsstatelijke waarden geweldloze oplossing van belangenconflicten en en de democratie in Nederland hartstochtelijk en streven wij ze na in de rest van de wereld. een respectvol gehanteerde vrijheid van meningsvorming en uiting, inclusief respect voor onze democratische rechtsstaat. Die waarden zijn universeel en zonder meer bovengeschikt. Wij beschermen de grondrechten van onszelf en anderen. Het boerkavberbod opheffen tenzij het praktisch hygiënisch of neutraliteit van ambtenaar in geding zijn. Koopzondag zelf bepalen, laten bepalen de lagere overheden.

9 E F G Openbaar Onderwijs & Artikel 23 (vrije meningsuiting) Wat wordt geschreven over het bijzonder en het openbaar onderwijs? Standpunt over artikel 23 van de grondwet en acceptatieplicht? Invulling van homoseksualiteit(voorlichting) en het enkelfeit principe? Wat vindt de partij van het individueel zelfbeschikkingsrecht? Hoe staat de partij tegenover de vrijheid van eigen keuzes? Abortuswetgeving/ongeboren leven; euthanasie; voltooid leven. Doet de overheid recht aan alle stromingen in de maatschappij/samenleving om zich te kunnen uiten? D66 wil de vrijheid van onderwijs moderniseren. D66 euthanasie: ja is zelfbeschikkingsrecht, Ouders baseren hun schoolkeuze steeds minder wetsvoorstel in de maak. Abortus: ja, Afschaffen op het predicaat openbaar of bijzonder, maar verbod met embrionaal materiaal. juist op kwaliteit, pedagogische aanpak, fysieke afstand en sfeer van een school. Daarom staat voor D66 school centraal, niet of ze openbaar of bijzonder is. D66 wil de mogelijkheid een school te stichten op andere grondslagen dan de klassieke richtingen, bijvoorbeeld op een onderwijskundige visie. D66 wil bijzondere scholen ook mogelijk maken voor niet traditionel stromingen in inzichten Fundamentele burgerlijke vrijheden als het nondiscriminatie beginsel en de vrijheid van meningsuiting zijn volgens D66 in hun essentie onaantastbaar. Aantasting van deze grondrechten door middel van herziening van de Grondwet moet worden uitgesloten. - gelijke rechten leraren; tegen de enkelfeit constructie Een rechtsstaat die de vrijheid van mensen beschermt, met een democratisch gecontroleerde macht en gewaarborgde mensenrechten, is een voorwaarde. Zonder een goed functionerende rechtsstaat en democratie bestaat vrijheid niet. Daarom verdedigt D66 de rechtsstatelijke waarden en de democratie in Nederland hartstochtelijk en streven wij ze na in de rest van de wereld.

10 A B C D of Overheid en Religie Plaats van religie in de samenleving Gelijkheidsbeginsel en Grondwet Openbare voorzieningen en Seculiere aspecten Op welke wijze wordt er gesproken over godsdienst/religie/geloof? Welke plaats dicht men de gelovige instituties toe in de samenleving? Hoe wordt religie/geloof omschreven door de partijen? Geeft de partij aan dat het wel of niet een privéaangelegenheid is of niet? Alle wetten gelden voor iedereen in gelijke mate zonder priveleges of uitzonderingen. De grondwet/wetten kennen geen uitzonderingen/privéleges op grond van religieuze regels, besluiten of voorwaarden Wat vindt de partij hoort thuis in de openbare/publieke ruimte? Hoe dient de overheid te handelen als bestuur ten opzichte van religie en geloof (subsidies)? 7GL Trots op de vrijheid van meningsuiting, het recht op We gaan ontspannen om met culturele en zelfbeschikking, non-discriminatie, de gelijkheid religieuze verscheidenheid. van man en vrouw en de scheiding staat en kerk. Gelijke kansen voor iedereen Ten slotte gelooft GroenLinks in de kracht van verschil. Iedereen heeft het recht om anders te zijn. De Algemene Wet Gelijke Behandeling wordt aangescherpt. De enkele feit constructie, die scholen in het bijzonder onderwijs het recht geeft om openlijk homoseksuele leraren en leerlingen van school te sturen, wordt geschrapt. In een open samenleving staan grondrechten centraal, zoals de zwaar bevochten principes van gelijkheid van man en vrouw en vrijheid van meningsuiting. Of je nu een hoofddoek en hoge hakken draagt, homo bent in Staphorst, of een dubbele nationaliteit hebt: wij kiezen voor een samenleving waarin je jezelf kunt zijn. De verzuiling in het omroepbestel verdwijnt. De publieke omroep krijgt twee algemene televisienetten. Netredacties bepalen de programmering. Net als krantenredacties zijn zij vrij in de keuzes die zij maken. Het boerkaverbod wordt niet ingevoerd. 8CU ChristenUnie kiest voor politiek vanuit een De ChristenUnie kiest voor: christelijke overtuiging. Het Evangelie roept ons op om de dingen anders te doen, en laat tegelijk zien dat er hoop is voor de toekomst. Want de aarde is van God. Ruimte voor religie in de publieke ruimte. Iedereen, christen of niet, heeft de vrijheid om ook in het publieke domein zijn hart te laten spreken. Ruimte voor religie in het publieke domein betekent ook dat het gebedshuizen vrij staat om, bijvoorbeeld door het luiden van klokken, gelovigen naar de eredienst te roepen. Bewaak de vrijheid van godsdienst en levensovertuiging. Vrijheid is niet iets dat je in de eerste plaats opeist voor jezelf, vrijheid gun je ook aan de ander. In Jezus woorden: behandel een ander zoals je zelf behandeld wilt worden. Daar gaat de overheid niet over. In de christelijke traditie is het huwelijk een verbintenis van één man en één vrouw. Daarin onderscheidt het huwelijk zich van andere samenlevingsvormen. Ter voorkoming van onrechtvaardige situaties kan voor niet-huwelijkse samenlevingsvormen een regeling getroffen worden waarin bepaalde rechtsgevolgen. Ruimte voor levensbeschouwelijke omroepen. Een verbod op het dragen van gelaatsbedekkende kleding als boerka s, waar de openbare orde, de veiligheid of de normale sociale interactie wordt belemmerd. Omdat wij elkaar ons gezicht laten zien, verdraagt gelaatsbedekkende kleding zich slecht met normale sociale interactie. Waar de openbare orde, de veiligheid of de normale sociale interactie wordt belemmerd, is een verbod op het dragen van gelaatsbedekkende kleding als boerka s gerechtvaardigd (OV, scholen, openbare gebouwen).

11 E F G Openbaar Onderwijs & Artikel 23 (vrije meningsuiting) Wat wordt geschreven over het bijzonder en het openbaar onderwijs? Standpunt over artikel 23 van de grondwet en acceptatieplicht? Invulling van homoseksualiteit(voorlichting) en het enkelfeit principe? Wat vindt de partij van het individueel zelfbeschikkingsrecht? Hoe staat de partij tegenover de vrijheid van eigen keuzes? Abortuswetgeving/ongeboren leven; euthanasie; voltooid leven. Doet de overheid recht aan alle stromingen in de maatschappij/samenleving om zich te kunnen uiten? Geen opmerkingen over openbaar onderwijs; alleen brede scholen We investeren in onderwijs en alle scholen worden brede scholen waar kinderen de hele dag terechtkunnen. Scholen moeten leerlingen voorbereiden op het leven in een pluriforme samenleving. Daarom geven ze voorlichting over mensenrechten en culturele, etnische, seksuele en religieuze diversiteit. Docenten worden getraind om leerlingen te vormen in het omgaan met wensen en grenzen. GroenLinks roept op tot een Nationaal Onderwijsakkoord tussen overheid, bestuurders, docenten, ouders en leerlingen. Basisscholen worden brede scholen. Ook in het voortgezet onderwijs wordt de toepassing van het concept van de brede school gestimuleerd. Brede scholen verzorgen een programma van zeven tot zeven. Bij de inschrijving op een school voor bijzonder onderwijs, staat de keuzevrijheid van ouders en leerling voorop. Het is voldoende als zij de grondslag van de school respecteren. De enkele feit constructie, die scholen in het bijzonder onderwijs het recht geeft om openlijk homoseksuele leraren en leerlingen van school te sturen, wordt geschrapt. Abortus en euthanasie zijn geen gewone medische behandelingen. Daarom is het goed om in een aparte wet extra eisen te stellen Abortus en euthanasie moeten daarom uit het Wetboek van Strafrecht. Seksuele gezondheidszorg en abortus zijn toegankelijk voor iedereen, ongeacht verblijfsvergunning. De kwaliteit van leven van het individu staat voorop in de gezondheidszorg. Gelijke kansen voor iedereen Ten slotte gelooft GroenLinks in de kracht van verschil. Iedereen heeft het recht om anders te zijn. We gaan ontspannen om met culturele en religieuze verscheidenheid. Trots op de vrijheid van meningsuiting, het recht op zelfbeschikking, non-discriminatie, de gelijkheid van man en vrouw... Iedereen wil zijn of haar leven naar eigen inzicht kunnen inrichten. De vrijheid van godsdienst en levensovertuiging is ook de basis voor de vrijheid van onderwijs. De ChristenUnie is groot voorstander van de vrijheid van onderwijs, zodat ouders voor hun kind de school kunnen kiezen die bij hun opvoeding en overtuiging past. Dit grondrecht geeft ouders de mogelijkheid om een school te kiezen of te stichten die bij hun opvoeding en overtuiging past. De ChristenUnie verzet zich tegen initiatieven die deze vrijheid aantasten, zoals het invoeren van een acceptatieplicht voor scholen. Bescherm het leven; van het ontstaan tot aan het eind. De wetgeving voor abortus en euthanasie is geen antwoord op de hulpvraag die daarachter ligt. Geef palliatieve zorg (stervensbegeleiding) voor mensen in de laatste levensfase. De wetgeving die abortus en euthanasie legaliseerde druist in tegen één van de meest elementaire waarden: de beschermwaardigheid van het leven. Veel beter is het om ons te richten op de hulpvraag Waardevol leven - Zorg - Zorg voor kwetsbaar leven; De ChristenUnie neemt haar uitgangspunt in het geloof dat God de Schepper van het leven is en dat de mens zich daarom niet mag opstellen als beschikker, maar als ontvanger en hoeder van dat leven. De wetgeving die abortus en euthanasie legaliseerde was een verkeerde weg. Keuzevrijheid ChristenUnie is voor maximale keuzevrijheid voor gezinnen. Vrijheid voor rminderheden; Tegen discriminatie

12 A B C D of Overheid en Religie Plaats van religie in de samenleving Gelijkheidsbeginsel en Grondwet Openbare voorzieningen en Seculiere aspecten Op welke wijze wordt er gesproken over godsdienst/religie/geloof? Welke plaats dicht men de gelovige instituties toe in de samenleving? Hoe wordt religie/geloof omschreven door de partijen? Geeft de partij aan dat het wel of niet een privéaangelegenheid is of niet? Alle wetten gelden voor iedereen in gelijke mate zonder priveleges of uitzonderingen. De grondwet/wetten kennen geen uitzonderingen/privéleges op grond van religieuze regels, besluiten of voorwaarden Wat vindt de partij hoort thuis in de openbare/publieke ruimte? Hoe dient de overheid te handelen als bestuur ten opzichte van religie en geloof (subsidies)? 9 SGP De overheid als dienares van God En dat zet zich Programma opent met dat het Gezin nog ook voort in beleid. hoeksteen van de samenleving is. Met religie hiervoor als basis argument god zelf heeft het huwelijk ingesteld. Kerken en identiteitsgebonden instellingen moeten grote vrijheid hebben om hun eigen beleid te bepalen en uit te voeren, ook wanneer sprake is van overheidssubsidie. Het huwelijk tussen man en vrouw moet in grondwet komen als de norm. Tevens dient er een abortusverbod in grondwet te worden opgenomen. Een huwelijk gaat enkel voor man-vrouw op, geen homo-huwelijk. Ambtenaren mogen dus weigeren. De democratie is er bij gratie gods. De SGP wil beperkingen op uitingen van niet zedelijke zaken wettelijk regelen. Het oproepen vanaf minnaretten moet tegen gaan worden en terughoudendheid met bouwen moskeeën betrachten. De zondagrust is heilig. Winkelwet aanscherpen zelfs. De overheid moet identiteitsgebonden jeugdzorg bieden De kinderopvang kan alleen enkel onder grote uitzondering worden gefinancierd. Voor uitzonderlijk ernstige en onomstotelijk bewezen gevallen van (meervoudige) moord, zoals oorlogsmisdaden en terroristische aanslagen, moet het weer mogelijk zijn om de doodstraf te overwegen. 10 PvdD Een nadrukkelijke scheiding van kerk en staat zorgt ervoor dat levensbeschouwelijke overtuigingen niet van overheidswege worden opgelegd Overheid beijvert zich voor de gelijkheid. Onverdoofd ritueel slachten afschaffen, einde aan weigerambtenaren. Geen door de overheid opgelegd levensbeschouwelijke overtuigingen. Levensbeschouwelijke programmering - anders dan via subsidie aan ledenomroepen - is geen taak voor de overheid. De zendtijd voor kerkgenootschappen en genootschappen op geestelijke grondslag wordt daarom afgeschaft. Terugdringen marktwerking voor publieke diensten. 11 PP De ambtenaren dienen neutraal te zijn ook wat Algemeen sterke focus op transparantie van betreft kleding e.d waar zij geacht worden neutraal bestuur en privacy van het individu op alle niveaus. te zijn. Algemene focus op het individu en de vrijheid van informatie

13 E F G Openbaar Onderwijs & Artikel 23 (vrije meningsuiting) Wat wordt geschreven over het bijzonder en het openbaar onderwijs? Standpunt over artikel 23 van de grondwet en acceptatieplicht? Invulling van homoseksualiteit(voorlichting) en het enkelfeit principe? Wat vindt de partij van het individueel zelfbeschikkingsrecht? Hoe staat de partij tegenover de vrijheid van eigen keuzes? Abortuswetgeving/ongeboren leven; euthanasie; voltooid leven. Doet de overheid recht aan alle stromingen in de maatschappij/samenleving om zich te kunnen uiten? " vrijheid van onderwijs moet versterkt worden" Uitgangspunt is dat overheid geen goed onderwijs kan regelen en dat Bijbels onderwijs het beste is. Wil steun van OV voor bijzondere scholen en binnen die scholen dus ook vrijheid om naar eigen inzicht bijv. leraren te selecteren. Burgerschapsvorming afschaffen. ook door voeren; namelijk dat er wijzigingen in Grondwet moeten komen dien aangaande. -/- maar gezichtsbedekkende kleding mag niet. (notitie: Is een uiting van een andere godsdienst) ZORG: geen euthanasie, geen abortus. Overheid mag ingrijpen in het gezin, ingrijpende maatregelen tegen alcohol gebruik. Tevens dient er een abortusverbod in grondwet te komen. De SGP vindt dat bij de uitvoering van vrijheid van meningsuiting een beperking dient te gelden voor godswoord. (op pag.23 worden daar vele punten aangedragen) Het verbod op godslastering wordt gehandhaafd. Kerken dienen anders behandeld door de rechtelijke organisatie in wetgeving. Het verdient aanbeveling wanneer de grondrechtenparagraaf wordt voorafgegaan van een preambule waarin de christelijke wortels worden benoemd en Godswoord als uitgangspunt wordt geborgd. De SGP stelt kanttekeningen tegen het gelijkheidsbeginsel in de wetgeving. Homoseksuele leerlingen en leraren welkom op alle scholen Verbod Godslastering wordt geschrapt uit wetboek. burgerrechten: expliciet recht op Partij is door hele programma sterk voor alle zelfbeschikkingsrecht als abortus en euthanasie en vormen van vrijheid van meningsuitingen en huwelijk voor allen. verbod op alle vormen van censuur (met name genoemd: internet)

14 A B C D of Overheid en Religie Plaats van religie in de samenleving Gelijkheidsbeginsel en Grondwet Openbare voorzieningen en Seculiere aspecten Op welke wijze wordt er gesproken over godsdienst/religie/geloof? Welke plaats dicht men de gelovige instituties toe in de samenleving? Hoe wordt religie/geloof omschreven door de partijen? Geeft de partij aan dat het wel of niet een privéaangelegenheid is of niet? Alle wetten gelden voor iedereen in gelijke mate zonder priveleges of uitzonderingen. De grondwet/wetten kennen geen uitzonderingen/privéleges op grond van religieuze regels, besluiten of voorwaarden Wat vindt de partij hoort thuis in de openbare/publieke ruimte? Hoe dient de overheid te handelen als bestuur ten opzichte van religie en geloof (subsidies)? 12 pp.mens De mensheid komt steeds meer terug van aansturing door instituties als kerk en staat. Zowel volkeren als individuen worden zich steeds meer bewust van hun eigen identiteit en eigenheid. De mens komt het beste tot zijn recht als er ruimte is voor de eigen leefstijl en eigen initiatief. Spirituele basis gericht op een holistische invulling van het politiek handelen. Het politiek handelen van de Partij voor Mens en Spirit wil komen tot een authentieke politiek die aangestuurd wordt vanuit bezinning, overleg en wijsheid. Om de werking van de democratie te verbeteren stelt de partij voor om de overheid om te vormen tot een gemeenschapsdienst. Als een ieder zich bewust is van de ware essentie van elk mens, is het mogelijk elkaar respectvol te waarderen, onderlinge verschillen te overstijgen en tot oplossingen op een hoger niveau te komen waarbinnen de eigen authenticiteit centraal staat. Integratie betekent voor de partij niet het verliezen van de eigenheid of de eigen cultuur, maar juist het helpen opbloeien van de eigenheid en van talenten en vaardigheden die op individueel niveau aanwezig zijn, opdat elk mens een gewaardeerd en volwaardig lid van de samenleving kan zijn. Uitgaande van het begrip Authenticiteit: Partij voor Mens en Spirit legt het accent op het helpen ontwikkelen van een uniek mens die zich los weet te maken van de invloeden van opgedrongen ideaalbeelden, reclame en machtsstructuren. 13 NL Lokaal 14 LP Wij verdedigen het recht van individuen om deel te nemen aan of zich te onthouden van welke religieuze activiteit dan ook, zolang zij daarbij niet het lijf of goed van een ander schaden. Om deze vrijheid te verdedigen staan wij een strikte scheiding van kerk en staat voor. Wij verdedigen het recht van individuen om deel te nemen aan of zich te onthouden van welke religieuze activiteit dan ook, zolang zij daarbij niet het lijf of goed van een ander schaden. Wij zijn van oordeel dat alle individuen het alleenrecht hebben over hun eigen leven en het recht hebben te leven op de wijze die zij verkiezen, zolang zij niet op gewelddadige wijze inbreuk maken op de gelijke rechten van anderen om te leven op de wijze die deze anderen verkiezen Wij wijzen overheidsmaatregelen die welke godsdienst dan ook steunen of aanvallen af. Wij wijzen het heffen van belasting bij religieuze instellingen af om dezelfde reden dat wij alle belastingen afwijzen. 15 DPK Bij alle overheden moeten uitingen van religie De DPK is voorstander van een burka verbod in de zowel op personen als op gebouwen niet zichtbaar openbare ruimte omdat het niet alleen zijn. Dat geldt voor alle religies. vrouwonterend is maar ook met veiligheidsrisico s heeft te maken Plus Verbod op het onverdoofd slachten. Islam is een godsdienst als alle andere en heeft geen specifieke rechten, geen Sharia. 17 LibDem Binnen het kader van de wet is eenieder vrij zijn eigen geloofsovertuiging of levensbeschouwing te volgen. De scheiding van religie en staat houdt tevens in dat de overheid zich niet over de inhoud van religies uitspreekt. Alleen in een rechtsstaat kan het individu echt in vrijheid leven. Geen vrijheid zonder rechtsstaat. In de visie van LibDem is er pas echt sprake van vrijheid als ieder mens te allen tijde in staat is zijn leven richting te geven.

15 E F G Openbaar Onderwijs & Artikel 23 (vrije meningsuiting) Wat wordt geschreven over het bijzonder en het openbaar onderwijs? Standpunt over artikel 23 van de grondwet en acceptatieplicht? Invulling van homoseksualiteit(voorlichting) en het enkelfeit principe? Wat vindt de partij van het individueel zelfbeschikkingsrecht? Hoe staat de partij tegenover de vrijheid van eigen keuzes? Abortuswetgeving/ongeboren leven; euthanasie; voltooid leven. Doet de overheid recht aan alle stromingen in de maatschappij/samenleving om zich te kunnen uiten? Onderwijs dient zich te richten op de aanwezige talenten, zowel op rationeel als op persoonlijk gebied. Scholen krijgen wettelijke ruimte (door ruimere interpretatie van artikel 23 van de UVRM) om aanpak en identiteit te verbreden waardoor verschillende typen leerlingen conform hun eigen talenten educatie en begeleiding kunnen ontvangen. Ouders en kinderen mogen intensief en beleid beïnvloedend bij het onderwijs betrokken worden. Scholen en buurten werken meer samen. Holistisch gericht onderwijs en educatie leggen nadruk op zelfstandig en ervaringsgericht leren binnen de gemeenschap, in plaats van het aanbieden van een eenzijdig op mentale kennisverwerving en het verzamelen van informatie gericht lespakket. Erkenning geboorte- en zelfbeschikkingsrecht Elk individu heeft het recht om zelf te beschikken over zijn leven. Het gaat daarbij met name om de kracht van lichaam en geest om het leven te starten of te beëindigen. Mensen hebben het recht om leven te beginnen (geboorterecht) en te eindigen (zelfbeschikkingsrecht), waarbij adviezen vanuit zowel reguliere artsen als alternatieve en/of natuurlijke geneeskundigen van het grootste belang zijn. Partij voor Mens en Spirit stelt voor om meer open publiek debat te voeren over euthanasie en abortus: hoe wordt respectvol omgegaan met het recht van bestaan zodat weloverwogen, bewuste keuzen kunnen worden gemaakt op basis van de vrije wil van het individu? Meerderheden dienen rekening te houden met minderheden en de intentie te hebben een ieder in zijn waarde te laten. Er is gezocht naar praktische oplossingen om de balans tussen vrijheid en gelijkheid beter te krijgen op allerlei terreinen. Scheiding Staat en Onderwijs; geen subsidies op onderwijs abortus baas in eigen buik Euthanasie ook vrij Vanuit die overtuiging verdedigen wij het recht van ieder mens om welke vreedzame activiteit dan ook te ontplooien en verwelkomen wij de verscheidenheid die vrijheid met zich meebrengt. De wereld die wij trachten op te bouwen is er een waarin individuen vrij zijn om hun eigen dromen op hun eigen wijze te verwezenlijken, zonder tussenkomst van de overheid of een andere autoritaire macht. DPK is voorstander van neutraal en onpartijdig onderwijs. Het is noodzakelijk dat de kwaliteit van het onderwijs weer centraal komt te staan. Bij zelfredzaamheid hoort natuurlijk ook het recht op zelfbeschikking, maar dan wel volgens nog af te spreken regels. Er moet ruimte komen voor discussie over het levenseinde voor mensen in geestelijk nood en de hulpverlening hierbij LibDem is voor een stelsel waarbij de patiënt in overleg met de arts de regie heeft en waarbij de verzekeraar de kosten van de behandeling bewaakt. Dat vergroot de vrijheid voor de patiënt om de zorg van zijn keuze te vragen. LibDem streeft naar een samenleving waarin de vrijheid van het individu centraal staat. De mens moet in staat zijn zelfstandig richting aan zijn leven te geven.

16 A B C D of Overheid en Religie Plaats van religie in de samenleving Gelijkheidsbeginsel en Grondwet Openbare voorzieningen en Seculiere aspecten Op welke wijze wordt er gesproken over godsdienst/religie/geloof? Welke plaats dicht men de gelovige instituties toe in de samenleving? Hoe wordt religie/geloof omschreven door de partijen? Geeft de partij aan dat het wel of niet een privéaangelegenheid is of niet? Alle wetten gelden voor iedereen in gelijke mate zonder priveleges of uitzonderingen. De grondwet/wetten kennen geen uitzonderingen/privéleges op grond van religieuze regels, besluiten of voorwaarden Wat vindt de partij hoort thuis in de openbare/publieke ruimte? Hoe dient de overheid te handelen als bestuur ten opzichte van religie en geloof (subsidies)? 18 AEP 19 SOPN In plaats van beheersing via verdeling staat de SOPN besturing vanuit samenhang voor. De nadruk ligt daarbij op een integrale aanpak van locale knelpunten door de betrokkenen zelf. De SOPN benadert ieder aspect of facet altijd vanuit de heelheid van het geheel, wat veelal wordt aangeduid als (w)holisme. 20 PvdT Uitingen van religie of cultuur kunnen de samenleving verstoren. [..] kan leiden tot twist of tweedeling en dat is het moment van overheidsinterventie, Gelijkstelling van alle organisaties. Alle organisaties zijn belastingplichtig over de behaalde winst. Uitzonderingen voor bijvoorbeeld kerken of goede doelen worden niet langer gemaakt. De Universele Verklaring van de Rechten van de Mens. Dit is daarmee tevens de voornaamste interpretatie die de SOPN geeft aan artikel 1 van de Nederlandse Grondwet. Gelijkwaardigheid, autonomie, diversiteit en de mens centraal zijn sleutelwoorden. Klinkt wars van georganiseerde religie, maar wodt nergens expliciet gemaakt.

17 E F G Openbaar Onderwijs & Artikel 23 (vrije meningsuiting) Wat wordt geschreven over het bijzonder en het openbaar onderwijs? Standpunt over artikel 23 van de grondwet en acceptatieplicht? Invulling van homoseksualiteit(voorlichting) en het enkelfeit principe? Wat vindt de partij van het individueel zelfbeschikkingsrecht? Hoe staat de partij tegenover de vrijheid van eigen keuzes? Abortuswetgeving/ongeboren leven; euthanasie; voltooid leven. Doet de overheid recht aan alle stromingen in de maatschappij/samenleving om zich te kunnen uiten? Liberalisering van het onderwijs Stopzetting onderwijsfinanciering door overheid; inplaatst daarvan krijt een ieder een eigen budget voor persoonlijke ontwikkeling. Eigen verantwoordelijkheid. De SOPN beoogt om mensen te stimuleren om hun eigen verantwoordelijkheid te nemen voor alles in hun eigen leven. Het beleven van eigen leven, werk, cultuur en religie zijn persoonlijke zaken en in beginsel niet een aangelegenheid voor de overheid. De expressie van waarden, kunsten, kennis, wetenschap en religie is door de eeuwen heen een zaak van de mens geweest. Het is veelal een bron van vernieuwing en vooruitgang gebleken.