Shiatsu en het Prikkelbaar Darm Syndroom. de zoektocht naar een behandeling
|
|
- Bert van der Meer
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Shiatsu en het Prikkelbaar Darm Syndroom de zoektocht naar een behandeling Bianca Vollering Dutch Shiatsu Academy Groep 2004 Begeleidend docent Renske de Jong Naaldwijk, oktober 2009
2 Inleiding Als afsluiting van mijn opleiding aan de Dutch Shiatsu Academy (DSA) heb ik besloten het Prikkelbaar Darm Syndroom (PDS) uit te diepen met als doel een shiatsu-behandeling samen te stellen. De door mij geleerde theorie en praktijk van de afgelopen vijf jaar kwam daarbij goed van pas. De theorie van de DSA bestaat uit Westerse geneeskunde, Traditionele Chinese Geneeskunde (TCM), Natuurgeneeskunde en vele aanverwante vakken. De praktijk bestaat met name uit het geven van de shiatsu-therapie. Tijdens een shiatsu-behandeling drukt een shiatsu-therapeut met de duim of hand op het lichaam van een patiënt. De locatie waar wordt gedrukt is zorgvuldig uitgekozen, soms zijn het acupunctuurpunten. De patiënt zit hierbij op een stoel of ligt op een mat. In het begin was de theorie en praktijk een grote uitdaging voor mij maar gedurende mijn opleiding merkte ik vorderingen. Nu, aan het einde van mijn opleiding ben ik in staat een doelgerichte, dus een voor dat probleem betreffende, shiatsubehandeling samen te stellen. Elke behandeling is een grote uitdagende puzzel; Waar zit de oorzaak van het probleem en hoe pak ik die middels shiatsu en/of andere mogelijkheden aan? Tijdens de opleiding heeft de buikmassage mij geïntrigeerd. De buik is een veel omvattend orgaan waar wij, westerlingen, niet veel aandacht aan besteden. Een fysiotherapeut of sportmasseur masseert niet of nauwelijks de buik en bij onszelf doen we het al helemaal niet. Tijdens een shiatsu-behandeling wordt wel aandacht besteed aan de buik. De organen worden apart behandeld en het spijsverteringsstelsel wordt op gang gebracht. Onze manier van denken en handelen, oftewel de hersenen, boeien mij ook enorm. Het is mij bekend dat de buik ook het tweede hersenstelsel wordt genoemd en in verbinding staat met de hersenen. Deze twee onderwerpen brachten mij naar het veel voorkomende PDS. De oorzaak van dit complexe syndroom is nog niet precies bekend. De hoofdklacht bestaat uit buikpijn en problemen met de stoelgang. Deze stoelgang bestaat uit een heftige vorm van obstipatie, diarree of een afwisseling hiervan. Tegelijkertijd kunnen er bijkomende klachten zijn zoals depressiviteit en angst. Een citaat van een PDS patient: De diagnose PDS gaf me een soort rust. Bijna een jaar lang had ik vage klachten waar niemand zich raad mee wist, ikzelf ook niet. PDS is tenminste iets Wat me ook rust gaf was dat ik niet de enige bleek te zijn, maar dat er een heleboel mensen zijn zoals ik (Zorgboek 2006 p.34) Naar schatting heeft 10 tot 20% van alle mensen een ernstige vorm van PDS. De mensen met een lichtere vorm zullen nooit een arts bezoeken maar de kans dat ze naar een shiatsutherapeut gaan is des te groter. Tijdens mijn opleiding is PDS nauwelijks behandeld, veel shiatsu-therapeuten weten er géén raad mee. Hierdoor heb ik besloten dit onderwerp verder uit te diepen. Op deze manier ontstaat er meer bekendheid over PDS en shiatsu. Dit kan in het voordeel werken van de shiatsu-therapeut en een PDS patiënt. Na deze verdieping is het mijn bedoeling een shiatsu-behandeling voor PDS samen te stellen. De vraag is alleen: Kán ik een standaard shiatsu-behandeling voor PDS samenstellen? Hiervoor is in hoofdstuk 1 de vraag beantwoord wat PDS is. Door lid te worden van de Prikkelbare Darm Syndroom Belangenvereniging ben ik op de hoogte gebleven van de actuele ontwikkelingen met betrekking tot PDS. Deze vereniging bezit een goede internetsite met adviezen, recent wetenschappelijke onderzoek en een forum. In hoofdstuk 2 is PDS
3 vanuit Westers oogpunt benaderd. Het zenuwstelsel speelt in dit hoofdstuk een belangrijke rol, met name de hersen-darm-as. In hoofdstuk 3 is PDS vanuit Oosters oogpunt benaderd. De verschillen tussen beide geneeswijze zijn nu duidelijk geworden. In hoofdstuk 4 zijn enkele therapeuten bezocht die een affiniteit hebben met PDS. In dit hoofdstuk worden ook de mogelijkheden genoemd om PDS klachten te verminderen. Door middel van de theorie uit voorgaande hoofdstukken wordt in hoofdstuk 5 mijn vraagstelling beantwoord. Dit antwoord is vanuit meerdere oogpunten benaderd. Een goede shiatsu-behandeling bestaat namelijk niet alleen uit puntjes drukken, meerdere factoren doen mee voor het beste resultaat!
4 Inhoudopgave: 1. Wat is PDS? Definitie PDS Onderzoeken PDS Hoofdklachten PDS De meest voorkomende bijklachten PDS Op PDS gelijkende ziekten Verklaring PDS klachten vanuit Westers oogpunt Het spijsverteringsstelsel Darmflora Indeling zenuwstelsel Het vegetatieve zenuwstelsel Aansturing darmen Serotine Welke anatomische verstoring treedt op bij PDS? Het ontlastingspatroon Hersen-darm-interactie Serotonine Darmflora Voedselintolerantie en allergie Verklaring PDS klachten vanuit Oosters oogpunt Begrippen TCM Yin Yang Qi Meridianen, acupunctuurpunten en organen Organen en hun bijbehorende aspecten De vijf elementenleer PDS gezien vanuit de Oosterse literatuur Diagnose PDS vanuit Oosters oogpunt Uitwerking pathologie PDS vanuit Oosters oogpunt Wat zijn de meest gangbare therapieën voor PDS? Voeding Stress Mogelijke therapieën Bezochte therapeuten Medicijnen Pro- en prebiotica Voedselintolerantie en allergie Drie complementaire shiatsu-behandelingen voor PDS Nadere uitleg shiatsu Gesprek voor aanvang behandeling en zelfzorg Drie shiatsu-behandelingen voor PDS Uitwerking type Uitwerking type Uitwerking type 3 50
5 Conclusie Een citaat van een PDS patient: Al die ongevraagde adviezen, daar word ik wel eens moe van. Veel mensen geloven in simpele oplossingen. Eet een peer en je stoelgang gaat als een speer, dat idee En al die wondermiddeltjes! Knoflookpillen voor dit en edelsteenessence voor dat en gemalen krokodillentanden tegen zuurbranden Er zijn geen simpele oplossingen, in elk geval niet voor mensen met PDS. Het is zoeken en proberen, leren en afleren, vallen en opstaan Ik luister dus niet meer naar al die adviezen, ik luister alleen naar mijn eigen lichaam (Zorgboek 2006 p.50) Dit citaat is zeer doeltreffend als antwoord op de hoofdvraag van deze scriptie: Kan ik voor het Prikkelbaar Darm Syndroom een standaard shiatsu-behandeling samenstellen? Het antwoord is Ja en Nee. Ja omdat ik voor drie type pathologieën van PDS een basis shiatsu-behandeling heb samengesteld. Nee omdat het niet mogelijk is één standaard shiatsubehandeling samen te stellen voor PDS. In deze conclusie probeer ik duidelijk te maken waarom dat niet mogelijk is. In hoofdstuk 1 is duidelijk geworden wat PDS is en dat het een zeer complex syndroom is. PDS kan door verschillende oorzaken ontstaan maar er kan ook géén oorzaak worden gevonden. In deze scriptie zijn bijvoorbeeld als oorzaak de darmflora, immuniteit, allergie of de hoeveelheid serotonine beschreven. Als therapeut is het lastig te bepalen of één van deze aspecten de (mede) oorzaak is van PDS. Daardoor is het ook moeilijk om een geheel afgebakende theoretische shiatsu-behandeling voor PDS samen te stellen. In hoofdstuk 2 en 3 is PDS zowel vanuit Westers- als Oosters oogpunt benaderd. Beide geneeswijze benaderen PDS totaal verschillend. Vanuit Westers oogpunt krijgt iedere patiënt dezelfde medicijnen of therapie. Vanuit Oosters oogpunt moet een behandeling afgestemd worden op de patiënt. Ieder mens is uniek, zijn ziekte of syndroom is daardoor ook uniek. Een behandeling moet hierop afgestemd worden en kan daardoor nooit hetzelfde zijn. In hoofdstuk 2 is veel geschreven over het zenuwstelsel, met name aan de hersen-darm-as. Iedereen is het er over eens dat deze as bestaat, waar hij zich bevindt is onduidelijk. Hierdoor is het niet mogelijk middels shiatsu direct deze as te beïnvloeden, indirect is wel mogelijk. In hoofdstuk 4 zijn de meest gangbare therapieën voor PDS beschreven. Het zal duidelijk zijn dat er niet één gangbaar medicijn of therapie is. Om klachten te verminderen moet een PDS patiënt zelf ondervinden welk voedingspatroon hem of haar past. Ook moet een PDS patiënt bekend zijn met zijn of haar eigen bewustzijnsproces. Stress kan een belangrijke oorzaak zijn om klachten te verergeren, een tijdige signalering is noodzakelijk. Hypnotherapie wordt in dit hoofdstuk genoemd als een therapie met een hoog slagingspercentage. In hoofdstuk 5 is de theorie uit voorgaande hoofdstukken geïntegreerd in drie basis shiatsubehandelingen. Deze behandelingen zijn zeer compleet, ze hebben een complementair karakter. Zo vindt er voor een shiatsu-behandeling een gesprek plaats tussen de patiënt en therapeut. De behandelingen zijn samengesteld vanuit Westers- en Oosters oogpunt. Een beschreven behandeling kan als basis behandeling gebruikt worden. Een shiatsu-therapeut kan (of moet) naar aanleiding van de klacht(en) en afhankelijk van de patiënt (kleine) wijzigingen aanbrengen. Op deze wijze wordt de behandeling op maat gegeven. Tot slot is het mogelijk
6 dat de patiënt een opdracht meekrijgt zoals een buikmassage of het bijhouden van een voedingsdagboek. Voor een goede slagingskans speelt de rol van de therapeut in belangrijke mate mee. De therapeut bepaalt namelijk welke behandeling wordt gegeven en met welke intensiteit. Tijdens het schrijven van mijn scriptie viel het mij op dat iedere therapeut PDS op zijn eigen manier behandelt en daarmee zijn eigen resultaten behaalt. Een voorbeeld. Tijdens mijn bezoek aan de acupuncturist werd duidelijk dat bij een Leegte syndroom (type 1 en 2) alleen de onderzijde van de rug behandeld zou moeten worden. Bij een vorm van diarree (type 2) moet volgens het Namikoshi Werkboek de gehele rug behandeld worden. Aangezien ik de geschreven literatuur van Namikoschi als basis voor de behandelingen heb toegepast, is de behandeling voor de gehele rug benoemd. Ik wil hier niet mee zeggen dat iets goed of fout is, ik denk dat dit benadrukt hoe belangrijk kennis, gevoel en ervaring van een therapeut is. Deze drie punten zijn niet te beschrijven. Ook is het belangrijk dat het contact tussen de patiënt en therapeut goed verloopt. Als therapeut moet erkenning voor de klacht op de voorgrond staan. Er moet gestreefd worden naar een goede samenwerking tussen artsen en/of therapeuten. Met name voor een PDS patiënt is het belangrijk dat verschillende disciplines elkaar aanvullen. PDS is immers een complex syndroom dat (soms) de aandacht vraagt vanuit verschillende oogpunten. Tijdens het samenstellen van de behandelingen is niet veel aandacht besteed aan de bijkomende klachten van PDS patiënten. Het geheel zou dan te uitgebreid worden. Toch wil ik erop wijzen dat er tussen deze bijkomende klachten een link bestaat tussen de Oosterseen Westers geneeskunde. In de drie uitgewerkte type PDS klachten vanuit Oosters oogpunt zijn enkele klachten genoemd die ook in hoofdstuk 1 beschreven zijn. Als voorbeelden noem ik vermoeidheid, wisselende stemmingen en brok in de keel. Mogelijk dat een shiatsubehandeling, benaderd vanuit verschillende oogpunten, deze klacht(en) vermindert. Ondanks het feit dat één standaard shiatsu-behandeling niet mogelijk is ben ik wel van mening dat de Namikoshi shiatsu een positieve bijdrage kan leveren aan PDS. De drie uitgewerkte basisbehandelingen kunnen daar behulpzaam bij zijn. Vooral bij stress en psychosomatische klachten blijkt shiatsu zeer effectief te zijn. Shiatsu is een vriendelijke behandelmethode dat een prettige prikkel veroorzaakt.
(Paarden)Acupunctuur in de diergeneeskunde
(Paarden)Acupunctuur in de diergeneeskunde drs. R.E. Boerekamp S.N.V.A. 2 Wat is acupunctuur? traditionele Chinese geneeskunde > 3000 jaar toegepast op mens/dier stimulatie punten op het lichaam d.m.v.
Nadere informatiePrikkelbare Darm Syndroom (PDS/IBS)
Prikkelbare Darm Syndroom (PDS/IBS) MDL-centrum IJsselland Ziekenhuis www.mdlcentrum.nl U heeft van uw arts gehoord dat u een Prikkelbare Darm heeft. Een andere benaming voor Prikkelbare Darm Syndroom
Nadere informatieHet prikkelbare darmsyndroom (PDS)
Het prikkelbare darmsyndroom (PDS) Maag-Darm-Levercentrum Beter voor elkaar 2 Het prikkelbare darmsyndroom Voor sommige darmklachten die langdurig aanhouden of steeds terugkomen, is geen lichamelijke oorzaak
Nadere informatiePrikkelbare Darm Syndroom (PDS)
26-1-2018 1574 Prikkelbare Darm Syndroom (PDS) Het prikkelbare darmsyndroom is een stoornis van de functie van het maagdarmkanaal. Patiënten met een prikkelbare darmsyndroom hebben vaak klachten van buikpijn
Nadere informatieDepressie. Acupunctuur kan helpen. Wat is depressie?
Depressie Acupunctuur kan helpen Wat is depressie? Iedereen voelt zich wel eens lusteloos, neerslachtig of down. Vaak gaat het dan om reacties op bepaalde tegenslagen of problemen, situaties waar we het
Nadere informatieMaag-, darm- en leverziekten
Afdeling: Onderwerp: Maag-, darm- en leverziekten (PDS) 1 Het Prikkelbare darmsyndroom Voor sommige darmklachten die langdurig aanhouden of steeds terugkomen, is geen lichamelijke oorzaak te vinden. Men
Nadere informatieOorzaken Diagnose stellen Medische behandeling
Prikkelbare darm Een prikkelbare darm is een onschuldige darmaandoening, die wel veel lichamelijke klachten kan geven. Men spreekt niet van een ziekte omdat een prikkelbare darm niet samengaat met zichtbare
Nadere informatieAlternatieve behandelmethoden Mening en ervaring van mensen met reuma
Alternatieve behandelmethoden Mening en ervaring van mensen met reuma 4 juli 2014 Drs. Patrick Pijnenburg Senior Marktonderzoeker Reumafonds Achtergrond Onderzoek onder het Reumafonds Panel (3.742 leden)
Nadere informatiePDS B e l a n g e n v e r e n
r a b l D e PDS B e l a n g e n v e r e n r m S y n d r o a o m i g e i n g k k i r P PDS in relatie tot anderen 2 PDS in relatie tot anderen Bij het Prikkelbare Darm Syndroom (PDS) is één van de symptomen
Nadere informatieWaar komt de naam Mesologie vandaan? De naam Mesologie is afkomstig van het Griekse woord mesos, wat midden betekent.
Pers Q&A Wat is Mesologie?... 1 Waar komt de naam Mesologie vandaan?... 1 Hoe lang bestaat Mesologie in Nederland?... 1 Wat is het doel van Mesologie?... 2 Wat zijn de kenmerken van Mesologie?... 2 Hoe
Nadere informatieHet prikkelbare darmsyndroom. polikliniek maag-, darm-, leverziekten
Het prikkelbare darmsyndroom polikliniek maag-, darm-, leverziekten Uw behandelend arts en/of maag, darm, lever (MDL) verpleegkundig specialist heeft met u gesproken over het prikkelbare darm syndroom
Nadere informatiePrikkelbare Darm Syndroom
MEDISCH CENTRUM Prikkelbare Darm Syndroom 2 Wat is een prikkelbare darm? We spreken van het Prikkelbare Darm Syndroom (PDS) of spastisch colon wanneer iemand gedurende tenminste 12 weken in de loop van
Nadere informatieHomeopathie voor paarden
Artikel: http://horsefulness.be/homeopathie-voor-paarden/ site van Horsefulness van Karine Vanderborre Homeopathie voor paarden Homeopathie, niet iedereen heeft er vertrouwen in Ikzelf sta er volledig
Nadere informatieChinLi TuiNa. Welkom. Uitleg over Tuina massage
ChinLi TuiNa Welkom Uitleg over Tuina massage Kennismaking Tuina Wat is Tuina, inleiding Historie Hoe werkt Tuina Welke klachten kun je met Tuina behandelen Tuina in de praktijk Vragen Demonstratie TuiNa
Nadere informatiePrikkelbare Darm Syndroom (PDS)
Prikkelbare Darm Syndroom (PDS) Afdeling interne geneeskunde mca.nl Inhoudsopgave Wat is PDS? 3 Behandeling van PDS 4 Wat kunt u zelf doen? 5 Behandeling met medicijnen 6 Uw vragen 8 Bijlage 9 Notities
Nadere informatieFacebookadvertenties zorgen voor meer bekendheid PDS en PDSB
Facebookadvertenties zorgen voor meer bekendheid PDS en PDSB Evaluatie van onze campagne Dyana Loehr Van 12 februari t/m 13 maart 2014 had de Prikkelbare Darm Syndroom Belangenvereniging een advertentiecampagne
Nadere informatieDarmkanker: Het openbaren van het onbekende. Vasilios Kousoulas MDL-arts ziekenhuis Nij Smellinghe, Drachten
Darmkanker: Het openbaren van het onbekende Vasilios Kousoulas MDL-arts ziekenhuis Nij Smellinghe, Drachten Wanneer kun je spreken van een normale dikke darm? (1) Wanneer kun je spreken van een normale
Nadere informatieIntakeformulier Osteopathie Heemstede voor kinderen
Intakeformulier Osteopathie Heemstede voor kinderen Datum: Intakeformulier voor kinderen (in te vullen door de ouders/verzorgers) Wilt u onderstaande vragenlijst zo nauwkeurig mogelijk beantwoorden. Tijdens
Nadere informatieWhitepaper aspecifieke lage rugpijn. Martijn Groot, orthopedisch manueel therapeut Daniel Righard, master manueel therapeut i.o.
Whitepaper aspecifieke lage rugpijn Martijn Groot, orthopedisch manueel therapeut Daniel Righard, master manueel therapeut i.o. (co-writer) Inhoud Inleiding De praktijk Het trainingsprogramma De ervaringen
Nadere informatieBij de anamnese blijkt dat er een aantal littekens aanwezig zijn. Waarvan er enkele over belangrijke meridianen lopen.
Enkele opmerkelijke patiëntenvoorbeelden: Migraine Vrouw van 53 jaar, sinds 20 jaar migraine, eerst iedere maand 3 dagen, het laatste jaar elke week 2 dagen. Tevens; slecht slapen, rugklachten, last van
Nadere informatiePDS B e l a n g e n v e r e n
r a b l D e PDS B e l a n g e n v e r e n r m S y n d r o a o m i g e i n g k k i r P Het Prikkelbare Darm Syndroom 2 Wat is PDS? Voor sommige darmklachten die langdurig aanhouden of steeds terugkomen,
Nadere informatieEnquête leerlingtevredenheid onderbouw DL jan.15
Enquête leerlingtevredenheid onderbouw DL jan.15 1. Vorig schooljaar was ik leerling in de afdeling: Respondenten 191 A. Havo 102 53% B. Atheneum 73 38% C. Gymnasium 16 8% 2. Dit jaar zit ik in klas: Respondenten
Nadere informatieShiatsu en het Prikkelbaar Darm Syndroom. de zoektocht naar een behandeling
Shiatsu en het Prikkelbaar Darm Syndroom de zoektocht naar een behandeling Bianca Vollering Dutch Shiatsu Academy Groep 2004 Begeleidend docent Renske de Jong Naaldwijk, oktober 2009 Inhoudopgave: Voorwoord
Nadere informatieVRAGENLIJST VOOR KINDEREN
Datum: Intake dd: Therapeut: Tijd: Geachte Mevrouw, Meneer, (verzorgers) Wilt u de volgende vragen aandachtig doorlezen en zo nauwkeurig mogelijk beantwoorden. Bij het intake- gesprek zullen de gegevens
Nadere informatieOpleiding Matrix-kleurentherapie
www.instituutblokdijk.nl Opleiding Matrix-kleurentherapie Instituut Blokdijk Dr. Berlagelaan 5 5622 HA Eindhoven OPLEIDING MATRIX- KLEURENTHERAPIE Het is een 3-jarige opleiding + Medische basiskennis Deze
Nadere informatiePaniek aanvallen & Hyperventilatie Oorzaken
Paniek aanvallen & Hyperventilatie Oorzaken Hooikoorts welke geen standaard klachten geeft, kan oorzaak zijn van hyperventilatie aanvallen, het lijkt er nml enorm veel op. Dus reageer je niet met niesbuien,
Nadere informatieBuikpijn- een opvlamming? Dr. F.H.J. Wolfhagen, MDL-arts
Buikpijn- een opvlamming? Dr. F.H.J. Wolfhagen, MDL-arts 24 november 2018 IBD en buikpijn Pijn is belangrijk als waarschuwing voor mogelijk schadelijke invloeden Veel voorkomende klacht bij IBD Bij colitis
Nadere informatieDoorbraak Dagen Dagboek Dag 2
Doorbraak Dagen Dagboek Dag 2 Doe de challenge 8 dagen lang en doorbreek je blokkades: Op naar meer flow, geluk en energie! Welkom! Heel erg leuk dat je meedoet aan de Doorbraak Dagen Challenge! Dit is
Nadere informatieZELFINVULLIJST DEPRESSIEVE SYMPTOMEN (INVENTORY OF DEPRESSIVE SYMPTOMATOLOGY: IDS-SR) 1 (In te vullen door patiënt)
ZELFINVULLIJST DEPRESSIEVE SYMPTOMEN (INVENTORY OF DEPRESSIVE SYMPTOMATOLOGY: IDS-SR) 1 (In te vullen door patiënt) Naam:.. Datum: - - Kruis bij elke vraag het antwoord aan dat de afgelopen zeven dagen
Nadere informatieA.L.S. Puk den Uijl, groep 7
A.L.S Puk den Uijl, groep 7 1 Inhoudsopgave Inleiding... 3 I. Wat is ALS?... 4 Welke spieren worden aangetast... 4 De klachten van ALS zijn:... 4 Behandeling van ALS... 5 2. Hoe kom je er achter dat je
Nadere informatieWat doet STEP anders, voorbeeld aan de hand van rugklachten
Wat doet STEP anders, voorbeeld aan de hand van rugklachten De mens met rugklachten Mensen met rugklachten die hulp zoeken bij behandelaars stellen zich meestal 2 hoofdvragen: 1. Kunt u mij zeggen wat
Nadere informatieMultiple sclerose (MS) Poli Neurologie
00 Multiple sclerose (MS) Poli Neurologie 1 Inleiding U heeft MS. Deze woorden veranderen in één keer je leven. Gevoelens van ongeloof, verdriet en angst. Maar misschien ook opluchting, omdat de vage klachten
Nadere informatiePluis / niet-pluis? Veilig hulpverlenen vanuit het perspectief van de huisarts. Rob van Valderen Antonissen, huisarts
Pluis / niet-pluis? Veilig hulpverlenen vanuit het perspectief van de huisarts Rob van Valderen Antonissen, huisarts Wie ben ik? Echtgenoot en vader van 3 kinderen 10 jaar arts 6 jaar huisarts Sinds 2013
Nadere informatieAlternatieve geneeswijzen
Projectnummer: 10126 In opdracht van: Het Parool ir. Hester Booi dr. Esther Jakobs Oudezijds Voorburgwal 300 Postbus 658 1012 GL Amsterdam 1000 AR Amsterdam Telefoon 020 251 0474 Fax 020 251 0444 H.Booi@os.amsterdam.nl
Nadere informatieSamen eenzaam. Frida den Hollander
Samen eenzaam Samen eenzaam Frida den Hollander Tweede editie Schrijver: Frida den Hollander Coverontwerp: Koos den Hollander Correctie: Koos den Hollander ISBN:9789402122442 Inhoud Inleiding 1 Ik ben
Nadere informatie1. Als iemand mij in een groep onverwacht een vraag stelt, kan ik rustig een antwoord bedenken/geven. Nooit Soms Regelmatig Vaak Altijd
Assertiviteitstest Kun je duidelijk jouw grenzen aangeven? Vink steeds het antwoord aan dat het best bij je past. 1. Als iemand mij in een groep onverwacht een vraag stelt, kan ik rustig een antwoord bedenken/geven.
Nadere informatieInleiding. (leerlingbegeleider op een vmbo-school)
9 1 Inleiding Er was eens een meisje Zij klopte op mijn deur. Ik deed open en zij zei: Ik heb een eetprobleem. Kom binnen, zei ik, wat moedig dat je hier komt om hulp te vragen. Dat is de eerste stap.
Nadere informatie[STRIKT PERSOONLIJK EN VERTROUWELIJK]
beter door de natuurlijke kracht van je eigen lichaam [STRIKT PERSOONLIJK EN VERTROUWELIJK] Vragenlijst t.b.v. de biofotonen therapie graag ingevuld meenemen bij eerste behandeling! Naam : M / V Voornaam
Nadere informatieCentrum voor Psychotherapie
Centrum voor Psychotherapie Je zit al een langere tijd niet goed in je vel. Op steeds dezelfde punten in je leven loop je vast. Je hebt al geprobeerd te veranderen. Waarschijnlijk heb je ook al behandelingen
Nadere informatieFIBROMYALGIE FRANCISCUS GASTHUIS
FIBROMYALGIE FRANCISCUS GASTHUIS Inleiding Uw reumatoloog heeft u verteld dat u fibromyalgie hebt. Er komen ongetwijfeld veel vragen in u op. In deze folder proberen wij antwoord te geven op uw vragen.
Nadere informatie[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster
[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster! Hoofdzaken Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Hoofdzaken Ster SOCIALE VAARDIGHEDEN VERSLAVING DOELEN EN MOTIVATIE 10 9 8 10 9 8 7 6 4 3 2 1 7 6 4 3 2 1 10 9
Nadere informatiePDS B e l a n g e n v e r e n
r a b l D e PDS B e l a n g e n v e r e n r m S y n d r o a o m i g e i n g k k i r P Prikkelbare Darm Syndroom (PDS) Informatie voor de bedrijfs-/keuringsarts en/of arbeidsdeskundige én voor de werkgever
Nadere informatiePDS komt voor bij 15 tot 20 procent van de vrouwen en 5 tot 20 procent van de mannen, voornamelijk
Werkstuk door een scholier 1655 woorden 14 december 2005 7,7 50 keer beoordeeld Vak Biologie Inleiding Voor mijn literatuuronderzoek voor biologie in 6 vwo heb ik voor het onderwerp Prikkelbare Darm Syndroom
Nadere informatieReflectieverslag mondeling presenteren
Reflectieverslag mondeling presenteren Naam: Registratienummer: 900723514080 Opleiding: BBN Groepsdocente: Marjan Wink Periode: 2 Jaar: 2008 Inleiding In dit reflectieverslag zal ik evalueren wat ik tijdens
Nadere informatieDorine Erkens. GuashaTherapeut.nl VOORWOORD
VOORWOORD In dit e-book leg ik uit wat Guasha Therapie is en wat het voor je kan betekenen. Guasha Therapie is nog onbekend in Nederland. Met het schrijven en delen van dit e- book wil ik laten zien hoe
Nadere informatieTraditionele Chinese geneeskunde
De traditionele Chinese geneeskunde (TCG) is een compleet geneeskundig systeem met bijzonder veel en een bijzondere kennis. In China al vele duizenden jaren oud en wordt nog steeds toegepast. Er is veel
Nadere informatieU zorgt voor iemand met dementie. Wie zorgt er voor u?
U zorgt voor iemand met dementie. Wie zorgt er voor u? Uw hart luchten Adviezen inwinnen Uw problemen bespreken Mevrouw Meijers weet wat het is om te zorgen voor iemand met dementie: Zowel mijn buurvrouw
Nadere informatieOnline Psychologische Hulp Overspanning & Burn-out
Online Psychologische Hulp 2 Therapieland 3 Therapieland Online Psychologische Hulp In deze brochure maak je kennis met de online behandeling Overspanning & Burn-out van Therapieland. Je krijgt uitleg
Nadere informatieIntegrale lichaamsmassage
Integrale lichaamsmassage Eindtermen theorie: - De therapeut heeft kennis van anatomie/fysiologie en pathologie m.b.t. Integrale lichaamsmassage; - De therapeut is zich ervan bewust dat een massage behandeling
Nadere informatiePDS B e l a n g e n v e r e n
r a b l D e PDS B e l a n g e n v e r e n r m S y n d r o a o m i g e i n g k k i r P De diagnose PDS 2 Het Prikkelbare Darm Syndroom, een functionele aandoening Ziekten met een duidelijke diagnose zijn
Nadere informatieBronnenbank Onderwijstheorie Tessa van Helden. Inhoudsopgave Pagina. Bron 1 Design Marcel Wanders. 2. Bron 2 ADHD in de klas. 2
Bronnenbank Onderwijstheorie Tessa van Helden Inhoudsopgave Pagina Bron 1 Design Marcel Wanders. 2 Bron 2 ADHD in de klas. 2 Bron 3 Recensie over Boijmans van Beunigen 3 Bron 4 Flip in de klas. 4 Bron
Nadere informatieWORD GROTER DAN DAT WAT JOU KLEIN HOUDT. Ann Weiser Cornell en Egbert Monsuur
WORD GROTER DAN DAT WAT JOU KLEIN HOUDT Ann Weiser Cornell en Egbert Monsuur 1 Les één Welkom bij deze e-cursus waarin we je zullen laten zien hoe jij groter kunt worden en je problemen kleiner! Zijn er
Nadere informatieGEN EESWIJZEN N EDERL AN D Chinese H I geneeskunde Chinese ESE geneeskunde Dr Corwin Aakster, Drs Fleur Kortekaas, CORWI N A AKSTER
WEGWIJS IN 1 UUR Chinese geneeskunde C O R W I N A A K S T E R E N F L E U R KO R T E K A A S Chinese geneeskunde G E N E E S W I J Z E N I N N E D E R L A N D Serie Geneeswijzen in Nederland 1. Natuurgeneeskunde
Nadere informatieJanneke Borghans Praktijk voor Craniosacraal Therapie
Janneke Borghans Praktijk voor Craniosacraal Therapie Wie ben ik? Na mijn studie fysiotherapie (afgestudeerd in 1992), waar ik 20 jaar werkzaam in ben geweest, heb ik in 2009 mijn opleiding craniosacraal
Nadere informatieUitleg wat de diagnose Prikkelbare Darm Syndroom betekent en wat er aan te doen is.
PROJECT REDUCE PDS Behandeling Optie #1 Algemene Informatie Uitleg wat de diagnose Prikkelbare Darm Syndroom betekent en wat er aan te doen is. Inleiding/leeswijzer In deze brochure treft u informatie
Nadere informatieSamenvatting voor niet-ingewijden
voor niet-ingewijden Type 2 diabetes Diabetes is een ernstige chronische ziekte, die wordt gekenmerkt door te hoge glucosespiegels (de suikers ) in het bloed. Er zijn verschillende typen diabetes, waarvan
Nadere informatiePeriode: CBT examens 15 april t/m 30 april 2014
Periode: CBT examens 15 april t/m 30 april 2014 1. Doet u dit examen voor de eerste keer of gaat het om een herexamen? Eerste keer 279 70% Herexamen 104 26% Niet beantwoord 16 4% Totaal 399 2. Als de voorlopige
Nadere informatieMultidisciplinair Aspecifiek Rugpijn Spreekuur (MARS) Orbis Revalidatie
Multidisciplinair Aspecifiek Rugpijn Spreekuur (MARS) Orbis Revalidatie Inleiding U bent doorverwezen naar het Multidisciplinair aspecifiek rugpijnteam (MARS) bij Orbis Revalidatie. Binnen dit team wordt
Nadere informatieAchtergrondinformatie. Hoe is het beloop van vermoeidheid na kanker? Internationale literatuur Prevalentie: uitgezet tegen tijd sinds behandeling
Achtergrondinformatie Ongeveer 99% van alle patiënten ervaart tijdens de behandeling van Drie maanden na de behandeling van heeft 2-4% van de ziektevrije patiënten last van ernstige Hoe is het beloop van
Nadere informatieCognitieve gedragstherapie een effectieve psychotherapie
Cognitieve gedragstherapie een effectieve psychotherapie Informatie voor mensen die hun probleem willen aanpakken 2 3 Cognitieve gedragstherapie Een effectieve psychotherapie In deze brochure kunt u lezen
Nadere informatieOnline Psychologische Hulp Angst & Paniek
Online Psychologische Hulp Angst & Paniek 2 Therapieland Therapieland Online Psychologische Hulp In deze brochure maak je kennis met de online behandeling Angst & Paniek van Therapieland. Je krijgt uitleg
Nadere informatieVoorlichtingsgesprek over chemotherapie Inleiding
Voorlichtingsgesprek over chemotherapie Inleiding Albert Schweitzer ziekenhuis september 2014 pavo 0740 U heeft van uw arts gehoord dat u chemotherapie gaat krijgen. Binnenkort heeft u een voorlichtingsgesprek
Nadere informatieResultaten Enquete Ervaringen, Meningen, Wensen over behandeling
Resultaten Enquete Ervaringen, Meningen, Wensen over behandeling Cara Verdellen Jolande van de Griendt Nelleke vd Berg LCD, 31 mei 2015 Tics Tourette syndroom Motorische en vocale tics Enkelvoudig en complex
Nadere informatieUit de burn-out Therapiegroep werkstresshantering
Uit de burn-out Therapiegroep werkstresshantering Albert Schweitzer ziekenhuis mei 2009 pavo 0202 Inleiding Als u last heeft van een burn-out door stress op het werk kunt u de therapiegroep werkstresshantering
Nadere informatieSlachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg
Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg Informatie voor cliënten Cliënten en geestelijke gezondheidszorg Slachtoffers van mensenhandel hebben vaak nare dingen meegemaakt. Ze zijn geschokt
Nadere informatieGRATIS E-BOOK WORDT JE DOOR HET ETEN VAN GLUTEN ZIEK?
P R A K T I J K D E W A T E R L E L Y GRATIS E-BOOK WORDT JE DOOR HET ETEN VAN GLUTEN ZIEK? WWW.PRAKTIJKDEWATERLELY.NL WORDT JE DOOR HET ETEN VAN GLUTEN ZIEK? Auteur: Petra Vermeer Orthomoleculair- en
Nadere informatieDe muur. Maar nu, ik wil uitbreken. Ik kom in het nauw en wil d r uit. Het lukt echter niet. De muur is te hoog. De muur is te dik.
De muur Ik heb een muur om me heen. Nou, een muur? Het lijken er wel tien. En niemand is in staat om Over die muur bij mij te komen. Ik laat je niet toe, Want dan zou je zien Hoe kwetsbaar ik ben. Maar
Nadere informatieInterne Geneeskunde Allergologie. Immunotherapie voor insectenallergie bij mastocytose
Interne Geneeskunde Allergologie Immunotherapie voor insectenallergie bij mastocytose Interne Geneeskunde Allergologie Wat is mastocytose? Mastocytose is de naam voor een zeldzame ziekte, die het gevolg
Nadere informatieDÉ PRAKTIJK VOOR NATUURGENEESKUNDE. Mooi van binnen en van buiten! Wie wil meer balans en gezondheid in het leven?
DÉ PRAKTIJK VOOR NATUURGENEESKUNDE Mooi van binnen en van buiten! Wie wil meer balans en gezondheid in het leven? 0031 (0) 6 25 51 69 15 0031 (0) 70 369 76 41 INFO@SUDASHI.NL VOEDING Waarom ik schrijf
Nadere informatieleven met vermoeidheid omgaan met de gevolgen van een beroerte
leven met vermoeidheid omgaan met de gevolgen van een beroerte CVA Cerebro Vasculair Accident is de medische term voor een ongeluk in de vaten van de hersenen. In het dagelijks taalgebruik heet een CVA
Nadere informatieACUPUNCTUUR. Walter Oudhof. Fysiotherapeut en acupuncturist
ACUPUNCTUUR Walter Oudhof Fysiotherapeut en acupuncturist TRADITIONAL CHINESE MEDICINE (TCM) Traditionele Chinese Geneeskunde BEHANDELMETHODEN Psychotherapie Medicinale therapie Bewegingstherapie Externe
Nadere informatieJade-Opleidingen - Doorn Opleidingscentrum voor opleidingen en bijscholingen in Ayurveda en TCM
Jade-Opleidingen - Doorn Opleidingscentrum voor opleidingen en bijscholingen in Ayurveda en TCM Opleiding tot Ayurvedisch voedings-coach Studiegids 2016 Dorpsstraat 26, 3941 JM Doorn, www.jade-health.nl,
Nadere informatieInleiding Wat is fibromyalgie? Oorzaak van fibromyalgie
FIBROMYALGIE 286 Inleiding Uw reumatoloog heeft u verteld dat u fibromyalgie hebt. Er komen ongetwijfeld veel vragen in u op. In deze folder proberen wij antwoord te geven op uw vragen. U leest meer over
Nadere informatieKomt u mij leren mijn ziekte te aanvaarden? : over psychologische ondersteuning van patiënten met darmkanker
Komt u mij leren mijn ziekte te aanvaarden? : over psychologische ondersteuning van patiënten met darmkanker An Lievrouw psycholoog Oncologisch Centrum UZ Gent 26 maart 2015 Uiteindelijk is het belangrijk
Nadere informatieMijn 7 grootste inzichten in ICT in de zorg uit de afgelopen 15 jaar
Mijn 7 grootste inzichten in ICT in de zorg uit de afgelopen 15 jaar Gebaseerd op ervaringen die ik opdeed in meer dan 10 verschillende ziekenhuizen Mirjan van der Meijden Zorginformatisering Vooraf In
Nadere informatieEigen regie bij het Prikkelbare darm Syndroom
Eigen regie bij het Prikkelbare darm Syndroom Patiënten informatie bij het PDS spreekuur Haaksbergen Auteur Anja van Kempen, huisarts Versie 1.1 2019 Samengesteld o.b.v. PDSreduce, belangenvereniging PDS
Nadere informatieCommunityacupunctuureindhoven.nl
Er is geen MAGIC BULLET in de Acupunctuur Mensen hebben mogelijk een vaag idee wat Acupunctuur zou kunnen doen voor hen als het om reguliere klachten gaat. Als mensen worden behandeld hopen ze dat Acupunctuur
Nadere informatieEenjarige opleiding tot shiatsumasseur en driejarige opleiding to shiatsutherapeut
Opleidingsoverzicht Eenjarige opleiding tot shiatsumasseur en driejarige opleiding to shiatsutherapeut Inhoudsopgave Voorwoord 1 Eenjarige opleiding Shiatsumasseur 2 Driejarige opleiding Shiatsutherapeut
Nadere informatieAnalyserapport van de patiëntenvragenlijsten over de huisarts: MimpenMG
Analyserapport van de patiëntenvragenlijsten over de huisarts: MimpenMG Datum aanmaak rapport:11-11-2015 1 Laatste ronde patiëntenvragenlijsten huisarts Periode waarin ingevuld van: 1-3-2014 tot 1-3-2014
Nadere informatieVoortgangsverslag 1.3. Jeffrey Duindam
Voortgangsverslag 1.3 Jeffrey Duindam 2 Voortgangsverslag 1.3 Jeffrey Duindam Studentennummer: 12068918 Opleiding: Associate Degree Installatietechniek 17-4-2013 Bedrijfsbegeleider: H. Zwaan Docent: M.n.m.
Nadere informatieVan gevecht naar gesprek
Van gevecht naar gesprek Een andere kijk op fibromyalgie en behandelmogelijkheden Paul Emons Eerste druk, 2017 2017 Paul Emons ISBN: 9789463422543 Schrijver: Paul Emons Uitgever: MijnBestseller.nl, Rotterdam
Nadere informatieOpleiding tot Ayurvedisch. voedings-coach TOEGEPASTE AYURVEDA VOOR DE WESTERSE PRAKTIJK
Opleiding tot Ayurvedisch voedings-coach TOEGEPASTE AYURVEDA VOOR DE WESTERSE PRAKTIJK Studiegids 2014/2015 Inleiding Ayurveda is een leefstijl en voeding is een belangrijk onderdeel van deze leefstijl.
Nadere informatieHarlekijn. Uitkomsten Tevredenheidsonderzoek
Harlekijn Uitkomsten Tevredenheidsonderzoek december 2013 (Respons op basis van 60 vragenlijsten retour) De vragenlijst heeft betrekking op: KDV 71% BSO 29% Mijn kind(eren) maakt/ maken gebruik van de
Nadere informatieANAMNESE FORMULIER VOOR SHIATSU BEHANDELINGEN
ANAMNESE FORMULIER VOOR SHIATSU BEHANDELINGEN Hieronder treft u een vragenlijst bedoeld om inzicht te krijgen in uw gezondheidstoestand. Als behandelwijze komt shiatsu voort uit de Oosterse geneeskunde.
Nadere informatieMaak kennis met A.L.A. in 3 stappen naar Rust, Kracht en Zelfvertrouwen; Wat het lichaam verwerkt heeft kan het hoofd loslaten.
Maak kennis met A.L.A. in 3 stappen naar Rust, Kracht en Zelfvertrouwen; Wat het lichaam verwerkt heeft kan het hoofd loslaten. Om je zeker en krachtig te voelen zijn geen ingewikkelde technieken nodig.
Nadere informatieOmgaan met stress en Burn-out xpr:omgaan met stress en Burn-out xpr 30-10-07 09:43 Pagina 5. Voorwoord 9. 1 Wat is er met me aan de hand?
Omgaan met stress en Burn-out xpr:omgaan met stress en Burn-out xpr 30-10-07 09:43 Pagina 5 Inhoud Voorwoord 9 1 Wat is er met me aan de hand? 11 Gezonde en ongezonde vormen van stress 11 Kenmerken van
Nadere informatiePak je klachten aan met TAT DEMO uitgave
TAT manual Pak je klachten aan met TAT DEMO uitgave Uitgegeven door Morpheus Instituut www.morpheus-emotionele-bevrijding.com Fotografie: www.vianebloemfotografie.nl 2 Het is niet toegestaan om deze manual
Nadere informatieGezinsinterventie Gezinsgesprekken voor gezinnen waarbij de ouder psychische problemen heeft
Gezinsinterventie Gezinsgesprekken voor gezinnen waarbij de ouder psychische problemen heeft Inhoudsopgave Klik op het onderwerp om verder te lezen. Zorgen en vragen 1 Gezinsinterventie 2 Tien praktische
Nadere informatieEr is wetenschappelijk onderzoek dat aantoont dat hypnotherapie effectief is bij behandeling van het prikkelbare darmsyndroom (PDS).
Hypnotherapie is een therapievorm die kan worden toegepast bij klachten, problemen en belemmeringen met een sociaal, psychisch en/of psychosomatisch karakter. Ook kan de behandelvorm worden benut bij het
Nadere informatieOrganisatie: Yvonne Roosen Uitvoering: Koekkoek en co vertegenwoordigd door:
Cursussen bij Dressuurstal (Website: www.cursustotaal.nl) Organisatie: Yvonne Roosen Uitvoering: Koekkoek en co vertegenwoordigd door: Nel Koekkoek, sportpsycholoog, GZ- psycholoog BIG Marie-José Hulsman
Nadere informatie1. Ik merk vaak dat ik probeer iets te bereiken wat op de een of andere manier op een mislukking uitloopt. -----
Test: Je persoonlijke afweerprofiel Met de volgende test kun je bepalen welk afweermechanisme je het meest gebruikt. Iedereen gebruikt alle afweervormen, maar er bestaan verschillen in de frequentie waarmee
Nadere informatieAan de slag met vermoeidheid bij kanker. Hugo Lemmens Coach Ervaringsdeskundige
Aan de slag met vermoeidheid bij kanker Hugo Lemmens Coach Ervaringsdeskundige Doel & onderwerpen Het specifieke van deze vermoeidheid: Kenmerken, feiten Oorzaken, effecten Hoe zit het bij jou? Wat herken
Nadere informatie3D Design Academy S4C Programma Amsterdam Oost, 2014
3D Design Academy S4C Programma Amsterdam Oost, 2014 Myrthe Lanting Tijdens mijn studies textielontwerp en Design Cultures ben ik me gaan interesseren in hoe ik ontwerp in kan zetten voor sociale innovatie.
Nadere informatieDialogen website Motiveren tot rookstop
Dialogen website Motiveren tot rookstop Dialoog verandertaal uitlokken en versterken Goedemorgen. Heeft u problemen gehad sinds uw vorige controle? Ja, eigenlijk wel. Mijn tanden zijn sterk verkleurd.
Nadere informatieBlijvend belang training, 49 respondenten
Evaluatie mindfulnesstrainingen, respondenten Blijvend belang training, respondenten Ja Weet niet Wat heb je geleerd in de training? Wat geleerd van training? Tot mezelf komen Problemen niet uit de weg
Nadere informatieFebruari 2012 Workshop Eviont
Het Brein heeft een doel nodig! Februari 2012 Workshop Eviont Het Brein heeft een doel nodig! Inhoudsopgave INHOUDSOPGAVE...2 LEESWIJZER...3 INLEIDING...4 STAP 1: HET KADER...5 STAP 2: STATE, GEDRAG EN
Nadere informatieGrowth & Reflection. Opleverdatum: 18 juni 2014
Growth & Reflection Growth & Reflection Opleverdatum: 18 juni 2014 Multimediaal Reclamebureau 2013/2014 Inleiding Er zit alweer een half jaar bij MMR op en ik heb weer veel nieuwe dingen geleerd en nieuwe
Nadere informatieOptimaleGezondheid.com Training: Mini stress cursus 101, deel 1! Mini Cursus Anti-stress 101: Deel 1. Door Jack Boekhorst
Mini Cursus Anti-stress 101: Deel 1 Door Jack Boekhorst klantenservice@optimalegezondheid.com Pagina 1 Inleiding Zoals ik reeds in het artikel heb verteld, komen we er niet onderuit. Een stukje theorie
Nadere informatieConstipatie? Acupunctuur kan helpen. Algemeen
Constipatie? Acupunctuur kan helpen Algemeen Nogal wat mensen klagen over moeilijke stoelgang en doen nadat ze op consult geweest zijn bij de huisarts of specialist - wat altijd eerst moet gebeuren - ook
Nadere informatie