Thema 3: Handel en handelaar 1 Wat is handel?

Transcriptie

1 Thema 3 Handel en handelaar 1 Wat is handel? Wat zul je leren? De begrippen handel en handelaar omschrijven. De begrippen groothandel, kleinhandel, collecterende en distribuerende handel, binnenlandse en buitenlandse handel, intracommunautaire verwering en levering, invoer en uitvoer, doorvoerhandel en veredelingsverkeer omschrijven en toelichten met voorbeelden. De taak van een handelaar omschrijven. De stakeholders van de handel toelichten aan de hand van een voorbeeld. De voornaamste functies van de handel schetsen en aan de hand van een voorbeeld verklaren. Het belang van de internationale handel voor België verklaren aan de hand van enkele voorbeelden. Bewust worden van de mogelijkheden die fair-trade biedt om de handel eerlijk te maken. Schematiseren met behulp van een mindmap. Info & analyse Groothandel en kleinhandel Delfstofwinning Veehouderij Tuinbouw Staalfabrikant Slachterij Blikfabrikant Vleesconservenfabrikant Groenteconservenfabrikant Groothandel Groothandel Kleinhandel Kleinhandel Bron: Onderneming en omgeving, SMD Leiden

2 In de bovenstaande bedrijfskolom van vlees- en groentenconserven staat de groothandel en de kleinhandel (of de detailhandel) als laatste tussenstap tot bij de consument. Vervolledig aan de hand van deze bedrijfskolom de onderstaande tabel. Kies telkens uit groothandel / kleinhandel / consument / fabrikant. De groothandelaar De kleinhandelaar koopt bij de in verkoopt aan de in hoeveelheden kleine / grote kleine / grote Waarom zou de fabrikant zijn goederen niet rechtstreeks verkopen aan de detailhandel? Soms gebeurt het toch dat de kleinhandel, of zelfs de consument, rechtstreeks kopen bij de fabrikant. Dat kan als ze in grote hoeveelheden aankopen, zoals een supermarkt. Hieronder zie je een schermafdruk van de website van de Makro. Dit is een winkel waar je allerlei food en non food kunt kopen. Je kunt er alleen iets kopen als je een Makro-koperskaart hebt. Bron: Kun je als gewone consument aankopen doen in deze winkel? Waarom (niet)? Is de Makro dan een groothandel of een kleinhandel? En de Carrefour? Waarom? Geef zelf nog enkele voorbeelden van een groothandel en een kleinhandel. 66

3 Groothandel Kleinhandel De handel en de handelaar Wat is de bedoeling van de groot- en kleinhandel, of de handel in het algemeen? Gebruik in je omschrijving zeker de woorden consument en producent! Bron: De webpagina van de stad Antwerpen heeft als titel meegekregen: Handel & Horeca. Vind je dat die titel goed is gekozen als je je omschrijving van het begrip handel nog eens naleest? Wat is dan een handelaar? De handelaars zijn gespecialiseerd in de verkoop van hun product(en) aan de consument. Bespreek het onderstaande schema met een andere leerling. Stel jezelf in de plaats van een handelaar: je kunt hierbij kiezen tussen een kledingwinkel met merkkledij, een groothandel in bloemen, een supermarkt, een speciaalzaak in gsm s of een groothandel in fruit. Nadien worden er enkele klassikaal besproken! 67

4 Op de plaats van het vraagteken? vul je een concreet voorbeeld in; op de plaats van het vinkje vul je het ontbrekende woord in. We geven nog enkele ontbrekende woordjes? weg: bvba jonge klant De andere woordjes moet je zelf vinden! Als aanmoediging geven we ook een voorbeeld weg: bloemen worden vervoerd met de vrachtwagen van de veiling naar de winkel. Natuurlijk kan je het schema nog aanvullen met andere kernwoorden. klanttype klanten? beschikbaar budget binnenlandse klant uitvoer naar EU? uitvoer buiten EU éénmanszaak EBVBA?? vennootschap ondernemingsvorm? handelaar? luxeproduct beschikbaarheid? leverbaar op termijn? direct leverbaar invoer uit EU invoer buiten EU? buitenland leverancier product voorraad? kleine voorraad? grote voorraad aankoopprijs wetgeving? belastingen overheid prijs vervoer BTW? vrachtwagen? schip? kwaliteit?? De personen of organisaties waarmee een handelaar rekening moet houden, noemt men de stakeholders. Wie is dat volgens het bovenstaande schema? De functies van de handel De handelaar heeft een grote verantwoordelijkheid. Hij moet met allerlei zaken rekening houden, zoals de keuze van het beste vervoermiddel, het aantal stuks dat hij in voorraad moet hebben... Het onderstaande artikel is daarvan een goed voorbeeld. Lees het eens! 68

5 Valentijn: zeer commercieel, overbodig en ook wel een beetje fijn Om rozen te kopen is dit zowat de slechtste periode van het jaar. Ze zijn op hun duurst. Logisch. Iedereen koopt nu rozen. Hoeveel de bloemist er ook voor vraagt. Een roze roos moet het geluk uitdrukken, een witte staat voor onschuldige liefde, een rode voor passie. Wereldwijd zouden er rond 14 februari vijftig miljoen rozen over de toonbank gaan, al hebben we er geen idee van wie ze geteld heeft. Russen, Japanners en Amerikanen zijn de gretigste kopers. Maar wij Belgen kunnen er ook wat van. Als het op Valentijn vieren aankomt, staan wij wereldwijd aan de top, zo beweert Frans onderzoek. Bron: De Standaard, Wanneer moet de bloemenhandelaar de bloemen hebben? Welke bloemen moet de handelaar hebben op Valentijn? Juiste kwaliteit Hoeveel rozen moeten er wereldwijd beschikbaar zijn op Valentijn? Juiste hoeveelheid Waar vooral worden de rozen gekocht op Valentijn? Juiste plaats De handelaar zorgt er dus voor dat de goederen op het juiste ogenblik, in de juiste kwaliteit, in de juiste hoeveelheid en op de juiste plaats aanwezig zijn. Het is zeer moeilijk om dit op voorhand te plannen. Bron: Leverancier Vanpoecke & Zoon maakt er een erezaak van om vlot en tegen een onberispelijke kwaliteit te leveren. Welke mogelijke voordelen levert dit op voor deze leverancier? Zijn er eventueel ook nadelen verbonden aan deze belofte? 69

6 Import of invoer? Made in Belgium Het eerste wat Marieke s morgens doet, is zich wassen. Ze droogt zich af met een heerlijk zachte handdoek. Haar vader werkt bij het bedrijf waar ze deze handdoeken produceren. Ze voeren ze zelfs uit naar Spanje. Made in Turkey Dan kleed ze zich aan. Ze heeft pas een mooie jeans gekregen van haar ouders. Vervolgens maakt ze haar boekentas. Daarin mag zeker haar map van K3 niet ontbreken! Daarin steken haar artikels met actualiteit. Made in Equador Tijd om te eten! Een lekkere banaan hoort daar steevast bij. Made in Schelle Made in South-Africa Na het eten de tanden poetsen. Marieke draagt een beugel. Vandaag moet ze was op die beugel smeren omdat haar lippen open liggen. De was haalt ze bij de apotheker. Nu neemt ze ook tijd om haar gelaat een beetje te verzorgen (je weet wel dat ze een vriendje heeft ). Intussen vraagt mama welk fruit Marieke mee naar school wil nemen. Ze kiest een peer. Vorige week had ze in de krant gelezen dat de Belgische peren tot in Rusland worden gegeten. Zo, klaar om te vertrekken naar school. Papa rijdt Marieke met de auto naar school. veiling Haspengouw Made in Köln, Deutschland In de auto luistert Marieke op haar MP3- speler nog even naar het laatste liedje van Christina Aguilera. Made in China 70

7 Zet in de tabel waar elk van de bovenstaande producten wordt geproduceerd. Product Waar geproduceerd Product Waar geproduceerd 1. Handdoek 5. Tandwas 2. Jeans 6. Gelaatscrème 3. Map 7. Peren 4. Banaan 8. Auto 9. MP3-speler Zoals je merkt ge- en verbruik je heel wat producten! Veel van die producten worden niet in België geproduceerd. Er zijn ook Belgische producten die in het buitenland worden geconsumeerd. De meeste goederen worden over de hele wereld verhandeld: met een ander land van de Europese Unie (EU) of zelfs met landen van buiten de EU. Zet in de cirkeltjes het nummer van het overeenkomstige product (sommige nummers kunnen meerdere keren voorkomen). Als je de landen niet weet liggen, mag je een atlas gebruiken. Een medeleerling vult de eerste kaart in, terwijl jij het even in de atlas controleert. Dan wissel je voor de tweede kaart. 71

8 Vervolledig het schema met voorbeelden uit de aanknoping. Handel België België België buitenland Vb. Binnen de Europese Unie (EU) Buiten de Europese Unie (EU) België g EU-land EU-land f België België g Niet-EU-land Niet-EU-land f België Vb. Vb. Vb. Vb. of of Er zijn dus diverse mogelijkheden om handel te drijven: in België zelf, met het buitenland, met een land van de EU... Elk soort handel heeft zijn specifieke term. Invoer / buitenlandse handel / export / intracommunautaire verwerking / import / binnenlandse handel / intracommunautaire levering / uitvoer Wat zou intra-communautair betekenen? Tip: Europese Gemeenschap is in het Frans Communauté Européenne Vul nu in het bovenstaande schema in de vette kadertjes het overeenkomstige soort handel in (gebruik alle woorden). Zo, nu weet je dat invoer en import hetzelfde zijn, maar dat invoer van sinaasappelen uit Spanje eigenlijk een intracommunautaire verwerving is. Ga nu opnieuw naar de kaarten op de vorige pagina. Schrijf de juiste term (invoer, ) in de kadertjes naast de pijlen. 72 Thema 3: handel en handelaar 1 Wat is handel?

9 Doorvoerhandel Nu ken je nog niet alle termen uit de handelswereld! Weet je nog het verhaal van Marieke en die heerlijke banaan uit Ecuador? Welk vervoermiddel zou men gebruiken om die bananen in België te krijgen? Waarom? Niet alle bananen die in Antwerpen aankomen, zijn voor consumptie in België bestemd. Men voert ze verder uit naar Duitsland en andere Europese landen. Via de Antwerpse haven, maar ook die van Zeebrugge, worden ook allerlei goederen uit Europa naar de rest van de wereld vervoerd. De haven van Antwerpen is één van de grootste ter wereld en is enorm belangrijk voor de handel met de wereld en Europa in het bijzonder. Nochtans heeft België nog tal van andere troeven om als doorvoerland te fungeren. Welke transportmogelijkheden zijn er nog om goederen te vervoeren door België? 73

10 Handel waarbij goederen uit een bepaald land via België worden vervoerd naar een ander land, noemt men doorvoerhandel of transito. Som vijf producten op die door België worden vervoerd. Je krijgt één voorbeeld gratis! Product van door naar met Auto s Duitsland België Groot-Brittannië de trein en het schip België België België België de binnenvaart het vliegtuig Veredelingsverkeer Op de website van het Agentschap voor Buitenlandse Handel ( ) kun je lezen dat België de grootste exporteur is van diamant. Nochtans worden er in België geen diamanten gedolven. De ruwe diamant wordt geïmporteerd uit Zuid-Afrika, Israël... Wat wordt er met de geïmporteerde diamant in België gedaan? Men spreekt van veredelingsverkeer. De diamant wordt ingevoerd, verwerkt in Antwerpen en ten slotte weer uitgevoerd. invoer g verwerking g uitvoer Collecterende en distribuerende handel De peer die Marieke s morgens meenam naar school kwam van de Veiling Haspengouw in Sint-Truiden. Tijdens het plukseizoen komen de fruitboeren dagelijks grote hoeveelheden peren leveren bij de veiling om ze daar te verkopen. Wat is de taak van de veiling? 74

11 fruitboer 1 fruitboer 2... fruitboer 124 veiling De peren worden bij de fruitboeren opgekocht en verzameld tot grotere partijen. Dat noemt men collecterende handel. Dan worden de peren opgeslagen in grote frigo s en op het gepaste ogenblik verkocht aan de groothandel of aan een verwerker van de grondstof. Die groothandelaars verkopen het fruit op hun beurt verder aan de detailhandel. Daarbij worden de goederen in steeds kleinere hoeveelheden doorverkocht, tot ze uiteindelijk bij de consument, Marieke, belanden. Dat noemt men de distribuerende handel. veiling groothandel groothandel detailhandel detailhandel detailhandel detailhandel detailhandel consument consument consument consument consument consument consument Schets de collecterende en distribuerende handel bij de koffiehandel. 75

12 Kernleerstof Handel is het geheel van de verrichtingen die ertoe bijdragen de goederen van de producent naar de consument te brengen. HANDEL(AAR) producent consument De functies van de handel zijn het product op: het gewenste ogenblik; in de gewenste hoeveelheid; in de gewenste kwaliteit; op de juiste plaats te leveren. De handel wordt op meerdere manieren ingedeeld: Groothandel en kleinhandel productiebedrijf groothandel kleinhandel consument Binnenlandse en buitenlandse handel Handel België België binnenlandse handel België buitenland buitenlandse handel Binnen de Europese Unie (EU) Buiten de Europese Unie (EU) België g EU-land EU-land f België België g Niet-EU-land Niet-EU-land f België intracommunautaire levering intracommunautaire verwerving uitvoer of export invoer of import 76

13 Collecterende en distribuerende handel producent producent producent handelaar kleinhandel kleinhandel kleinhandel Sleutelwoorden: Handel handelaar groothandel kleinhandel invoer import export uitvoer binnenlandse handel buitenlandse handel intracommunautaire levering intracommunautaire verwerving collecterende handel distribuerende handel handelaar gewenste kwaliteit juiste ogenblik gewenste plaats gewenste hoeveelheid functies handel indeling geografisch hoeveelheid binnenlandse handel buitenlandse handel groothandel kleinhandel binnen EU buiten EU intracommunautaire levering intracommunautaire verwerving import/invoer export/uitvoer verdeling collecterende handel distribuerende handel 77

14 Oefeningen 1 Betreft het een groothandel of een kleinhandel. Zoek eventueel op Internet informatie op over de handelaar. a Welkom bij CH Heusdens Info Inderdaad, wij zijn gespecialiseerd in goedkoop speelgoed, een groot gedeelte van onze artikelen heb je al voor minder dan e 2.50 Wie zijn onze klanten? Mensen van de kermis, marktkramers, winkeliers, scholen voor hun jaarlijks weerkerende Vlaamse kermis of eindeschooljaarsgeschenkjes, verenigingen voor hun festiviteiten, tombola of buurtfeest, promoties of allerlei andere acties. b c Van Zon, een begrip in de horecamarkt Wie als goed geaarde Belg regelmatig een frituur, broodjesbar of restaurant bezoekt, zal de naam Van Zon zeker bekend in de oren klinken. Al meer dan 40 jaar en al 3 generaties lang zijn we toonaangevend binnen de horecamarkt. We bieden u werkelijk alles! Een totaal assortiment van meer dan artikelen voor de friturist, restauranthouder, traiteur,... voor ieder. Een 7 dagen op 7 service in onze cash & carries of uw levering aan huis gebracht wanneer u wenst. Neem gerust contact met ons op voor meer informatie. d Leonidas Kraainem Wezembeeklaan Kraainem Belgium 78

15 Heusdens Spar Van Zon Leonidas Groothandel / kleinhandel Waarom? 2 Situeer de collecterende handel en de distribuerende handel in de bloemensector. collecterende handel distribuerende handel 3 Lees de artikels over fair trade op Fair trade verkoopt steeds beter in België Bron: ipsnews.be en Schets per twee hoe de fair trade producten van bij de boeren tot bij de consument geraken. Vermeld zeker wie hier de groothandel en de kleinhandel vertegenwoordigt. 79

16 4 Binnenlandse handel, invoer, uitvoer, intracommunautaire verwerving, intracommunautaire levering, transithandel of veredelingsverkeer? Vul de woorden in in de onderstaande tabel. Misschien kun je niet alle woorden invullen en/of komen sommige woorden meerdere keren voor Als je dit voor jezelf hebt opgelost, vergelijk je jouw oplossingen met die van een medeleerling. Als je verschillen hebt, zoek je samen naar de juiste oplossing. Tip: neem de kaart van Europa voor je, zodat je kunt nagaan welke landen tot de EU behoren! 1 Spijkerbroeken uit Roemenië naar kledingwinkel in Luik. 2 Kiwi s uit Nieuw-Zeeland naar Delhaize in Gent 3 Pralines van Brussel naar Frankrijk 4 Uurwerken uit Zwitserland naar Antwerpen 5 Amerikaanse auto s via de haven van Zeebrugge naar Oostenrijk 6 Ford Mondeo s uit Genk naar Noorwegen 7 Audi A2 onderdelen uit Duitsland worden in Brussel verwerkt tot een Audi A2 die dan naar Duitsland wordt getransporteerd. 8 Aardbeien van Sint-Truiden naar Oostende Soort handel Reden Trek pijlen op de onderstaande kaarten, zodat je duidelijk ziet over welk type handel het gaat. Begin de pijl met het land van oorsprong en eindig met het land van bestemming. 80

17 4 Ga naar Lees de tekst. a Verklaar het belang van de haven van Antwerpen voor Europa. b Verklaar het belang van de haven van Antwerpen in de transithandel. c Wat wordt bedoeld met de term hinterland. Zoek dit eventueel op op 5 Lees de volgende tekst. Diverse bedrijven besteden hun produktie uit in lage lonen landen. Door de loonveredeling zijn zogenaamde kop-staartbedrijven ontstaan. Alleen het ontwerp (de kop) en de marketing (de staart) vindt nog hier plaats. Het tussenliggende gedeelte in het bedrijfsproces, de daadwerkelijke produktie, is naar elders verplaatst. Het aantal werknemers dat in Nederland nog in de kledingindustrie werkt is ongeveer ; in Belgische zo n Momenteel werken naar schatting mensen in het buitenland voor rekening van Nederlandse bedrijven. De loonveredeling vindt vooral plaats in Midden- en Oost-Europa en Noord- Afrika. Belgische kledingbedrijven hebben naar schatting alleen al in Tunesië mensen werken bij directe dochterondernemingen. Maar ook in Azië vinden we dit terug. a Is hier sprake van veredelingsverkeer? Verklaar. b Wat is de reden van dit veredelingsverkeer? c Wat is het gevolg voor onze handel? Tekort aan Lego dreigt Het gaat goed met het herstel van speelgoedfabrikant Lego, na jaren van verlies. Zo goed, dat het bedrijf de vraag naar de klassieke Legoproducten niet meer kan bijhouden. Nu al dreigen de meest populaire artikelen uit het aanbod te geraken in de aanloop naar Sinterklaas en Kerstmis. Dat de Deense speelgoedfabrikant het allemaal niet meer geleverd krijgt, is behalve voor de kinderen ook voor de onderneming zelf heel vervelend. Als verkoopleider zou ik graag meer afzetten, maar we hadden gen rekening gehouden met zo n sterke vraag en we zitten aan de limiet van wat we aankunnen, verklaart Mads Nipper, bij het Legoconcern verantwoordelijk voor markten en producten. Klanten zijn kennelijk vooral op zoek naar de klassieke Legoproducten. De dozen met de Legopolitie en de Star Wars-resie riskeren het eerst uitverkocht te raken. Eén geruststelling toch voor ouders: het concernis niet van plan de prijzen op te drijven om de vraag weer onder controle te krijgen. Lees de functies van de handel nog eens na. Welke functies van handel worden in het bovenstaande artikel niet bereikt? Verklaar dit bondig

18 6 Voor de onderstaande oefening kun je per twee werken. Ga naar Statistiek, België in de wereld. a Welke 3 landen zijn de belangrijkste handelspartners van België? b Waarom zou dit zo zijn? c Maak in Excel een staafdiagram van de spreiding van de handel per continent. Plaats per continent de uitvoer en invoer naast elkaar. Voeg de grafiek bij in je map. i Wat valt je op als je naar Azië kijkt? Geef daarvoor een verklaring. ii Wat valt je op als je naar Afrika kijkt. Geef daarvoor een verklaring. 7 Vorm groepjes van maximaal 5 leerlingen en kies een voorzitter. De voorzitter leest de stellingen voor. Per stelling geeft elke leerling een cijfer: 1: helemaal mee eens 2: geen mening 3: helemaal oneens Het cijfer 2 mag elke leerling slechts één keer gebruiken. Nadat je het cijfer hebt gegeven, motiveer je je antwoord bondig. Dat wordt door de voorzitter op een blad kort opgeschreven. De stellingen: 1 Ik betaal geen euro voor een flesje Fair trade -fruitsap, want een ander flesje kost maar 0,75 euro. 2 Als ik in de winkel de keuze heb tussen een kiwi uit België of één Australië, kies ik voor de Belgische. Dat is veel duurzamer vermits er dan geen onnodige CO2-uitstoot is van het vervoer via het vliegtuig. 3 We moeten meer handel drijven met de arme landen omdat we hen zo een beter inkomen kunnen geven. 4 Grondstoffen, zoals koper en diamant, moeten de Belgische bedrijven zo goedkoop mogelijk importeren uit Congo. Dan moeten wij ook minder betalen voor de afgewerkte producten. 5 We mogen geen goedkope kledij kopen uit China en andere Aziatische landen, want dan verdwijnt onze kledingindustrie. Misschien wordt mijn moeder dan wel ontslagen op haar werk! In een tweede ronde doorloop je de stellingen nogmaals en noteer je opnieuw het cijfer. Is het cijfer bij iemand aangepast? Waarom? Tenslotte stel je klassikaal de resultaten van je stellingenspel bondig voor. 82

19 Stelling Ronde 1 Aantal 1 1: 2: 3: 2 1: 2: 3: 3 1: 2: 3: 4 1: 2: 3: 5 1: 2: 3: Ronde 2 Aantal 1: 2: 3: 1: 2: 3: 1: 2: 3: 1: 2: 3: 1: 2: 3: Opmerkingen 83

20 Wat-en-hoe-overzicht Wat? 1 De begrippen handel en handelaar omschrijven. 2 De begrippen groothandel, kleinhandel, collecterende en distribuerende handel, binnenlandse en buitenlandse handel, intracommunautaire verwering en levering, invoer en uitvoer, doorvoerhandel en veredelingsverkeer omschrijven en toelichten met voorbeelden. 3 De taak van een handelaar omschrijven. 4 De stakeholders van de handel toelichten aan de hand van een voorbeeld. 5 De voornaamste functies van de handel schetsen en aan de hand van een voorbeeld verklaren. 6 Het belang van de internationale handel voor België verklaren aan de hand van enkele voorbeelden. 7 Schematiseren met behulp van een mindmap. 8 Bewust worden van de mogelijkheden die fair-trade biedt om de handel eerlijk te maken. Hoe? 1 Studeer de kernleerstof. In het volgende hoofdstuk wordt het begrip handelaar verder uitgediept. 2 Studeer de kernleerstof. Neem een kaart van Europa en de wereld. Teken hierop alle mogelijke pijlen van België naar België, een land van de EU, niet EU en omgekeerd en benoem deze pijlen. Trek ook een pijl die door België gaat en benoem deze. Geef telkens een product dat aan deze pijl voldoet. 3 Studeer de kernleerstof. Neem een goed, zoals een nieuwjaarskaart, en ga na wat hiermee moet gebeuren (tijdstip levering, kwaliteit, hoeveelheid, waar). 4 Studeer de kernleerstof. Maak een mindmap en zet daarop alle personen en organisaties met wie een handelaar rekening moet houden. Beeld je in jij die handelaar bent en dat je een grote winkel in hebt. 5 Studeer de kernleerstof. Neem een goed, zoals een nieuwjaarskaart, en ga wanneer die moet geleverd worden, waar, hoeveel en welke kaarten (kwaliteit). 6 De centrale ligging van België en zijn infrastructuur (havens, waterwegen, ) op een kaart van Europa analyseren. 7 Je gedachten gestructureerd weergeven in de vorm van een mindmap. Hieruit moet duidelijk blijken wat bij elkaar hoort en waaronder het thuishoort. 8 Ga voor jezelf na waarom je bijvoorbeeld 25 euro meer zou willen betalen voor een flesje frisdrank, afkomstig van fair-trade. 84

21 2 Kan ik ook handelaar worden? Wat zul je leren? Het begrip handelaar kunnen omschrijven en toelichten met een voorbeeld. De verplichtingen van een handelaar opzoeken en bondig toelichten. De rechten van een handelaar opzoeken en bondig toelichten. In een spel een competitieve instelling aannemen, maar met respect voor de tegenstander. Info & analyse Mag iedereen handelaar worden? Volgens het handelsrecht is een handelaar: Iedere persoon die bekwaam is daden van koophandel te stellen en hiervan hoofdzakelijk of aanvullend zijn gewoon beroep maakt. Een duidelijke definitie, maar misschien doen de onderstaande vragen je wel twijfelen Zet een kruisje in de de grijze kolom Ja als je denkt dat deze persoon handelaar mag worden. In het andere geval zet je een kruisje in grijze kolom Neen. Tine, 18 jaar, verkoopt wafels voor de scouts Ja Neen Waarom? Een politieman verkoopt na zijn uren levensverzekeringen Vladimir, 43 en van Russische nationaliteit, handelt in auto s. Hij heeft geen beroepskaart. Nick, 17 jaar, verkoopt op de rommelmarkt zijn oude strips van Jommeke Leentje is bankbediende en helpt elk weekend in een frituur. Bvba Compuleen verhuurt computers Piet had een taverne, maar is vorig jaar failliet verklaard. Hij had te weinig klanten en kon er eigenlijk zelf niets aandoen. Thema 3: Handel en handelaar 2 Kan ik ook handelaar worden? 85

22 Persoon: dit kan een natuurlijk persoon of een rechtspersoon zijn. Bekwaam: onbekwaam zijn minderjarigen (minder dan 18 jaar), mentaal beperkt (zwakzinnigen en krankzinnigen), verkwisters en gevangenen met een straf van minimaal 5 jaar. Iemand die failliet verklaard werd, kan nog altijd een nieuwe handelszaak beginnen, tenzij de rechtbank van Koophandel de gefailleerde verboden heeft om handelaar te worden. De rechter kan dat beslissen wanneer blijkt dat de persoon in kwestie door een grove fout heeft bijgedragen tot het faillissement. Bepaalde personen mogen geen handelaar worden omdat hun beroep niet te verenigen is met het beroep van handelaar. Dit zijn advocaten, rechters, notarissen, geestelijken en ambtenaren (tenzij ze toestemming krijgen). Bovendien moeten niet-belgen die in België als zelfstandige aan de slag willen, een beroepskaart aanvragen. Deze verplichting geldt niet voor mensen met een nationaliteit uit een land van de Europese Unie of Noorwegen of IJsland, of voor vreemdelingen met een verblijfsvergunning voor onbeperkte duur in België. Daden van koophandel: in het Wetboek van Koophandel staat opgesomd wat daden van koophandel zijn. De meest voorkomende zijn het kopen en verkopen van voedingswaren en goederen, bank- en verzekeringsactiviteiten, alle verrichtingen van industriële ondernemingen, enz. Sommige beroepen zijn echter uitgesloten, zoal een apotheker of een landbouwer. De handelsdaden moeten gesteld worden met de bedoeling winst te maken. Gewoon beroep: dit kan hoofdzakelijk zijn of aanvullend. Belangrijk is dat de handelsdaden beroepsmatig moeten gebeuren. Zo zal een duivenliefhebber die duiven koopt en verkoopt geen handelaar zijn; een duivenfokker die dit beroepsmatig doet is wel handelaar. Vul nu de bovenstaande tabel nogmaals in. Zet een kruisje in de de witte kolom Ja als je denkt dat deze persoon handelaar mag worden. In het andere geval zet je een kruisje in witte kolom Neen. Is er een verschil met de eerste ronde? Vermeld in de laatste kolom waarom deze persoon een handelaar kan zijn of niet. Wat moet je doen als je wil starten als handelaar? 1 Elke handelaar heeft een zichtrekening bij een financiële instelling. Het rekeningnummer komt op elk document (factuur ) waarmee hij een betaling vraagt. De financiële instelling informeert de rekeninghouder over de stand van de rekening met rekeninguittreksels. 2 Alle natuurlijke personen die koopman zijn en de handelsvennootschappen moeten een passende boekhouding voeren. Alle verrichtingen in de onderneming moeten hierin worden genoteerd. 3 Bij een dreigend faillissement kan de handelaar bij de rechtbank van koophandel uitstel van betaling vragen aan zijn schuldeisers. De handelaar kan dan met een herstelplan een dreigend faillissement vermijden. Dit is het zogenaamd gerechtelijk akkoord (of concordaat). 86 Thema 3: Handel en handelaar 2 Kan ik ook handelaar worden?

23 4 Een handelaar moet beschikken over een voertuig waarmee handelsgoederen worden getransporteerd. Er is geen criteria vastgelegd inzake het minimum aantal PK. 5 De handelaar kiest een ondernemingsloket om zich in te schrijven in de Kruispuntbank van Ondernemingen (KBO). Dit loket geeft een uniek ondernemingsnummer van 10 cijfers. Via het ondernemingsloket krijgt de handelaar eveneens een btw-nummer. Het ondernemingsnummer geldt tevens als btw-nummer. Voorbeeld: BTW BE Vennootschappen moeten zich ook laten inschrijven in het Rechtspersonenregister (RPR). Voorbeeld: RPR Antwerpen betekent dat de vennootschap is ingeschreven in het Rechtspersonenregister van de griffie van de handelsrechtbank van Antwerpen. 6 De handelaar moet zich aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds en een ziekenfonds om in orde te zijn met de sociale verzekering. Je hebt dan recht op uitkeringen zoals kinderbijslag, pensioen en ziekte- en invaliditeitsuitkeringen. 7 Betwistingen tussen handelaars worden afgehandeld voor de Rechtbank van Koophandel. Vul de tabel in op basis van deze artikels. Sommige artikels zijn misschien geen verplichting of een recht Je moet ze dan ook niet opnemen in de tabel. Vergelijk dan je antwoorden met een medeleerling, en bespreek eventuele verschillen in je antwoord. Zoek samen naar de juiste oplossing. Plichten van de handelaar Nr. artikel omschrijving Motief Rechten van de handelaar Nr. artikel omschrijving Motief Thema 3: Handel en handelaar 2 Kan ik ook handelaar worden? 87

24 Kernleerstof Een handelaar is is een persoon die bekwaam is daden van koophandel te stellen met de bedoeling winst te maken en hiervan hoofdzakelijk of aanvullend zijn gewoon beroep maakt. Er kunnen zaken zijn waardoor je niet kunt starten: minderjarig; een vreemde nationaliteit hebben tenzij je een beroepskaart hebt; een onverenigbaar beroep zoals een notaris, advocaat, politie ; niet handelingsbekwaam zijn (bv. zwakzinnig); veroordeeld zijn. De plichten Bij het ondernemingsloket langsgaan De rechten Beschermd tegen oneerlijke concurrentie Een zichtrekening openen Een boekhouding voeren Aansluiten bij een sociale verzekeringskas en een ziekenfonds Het huwelijksvermogensstelsel kenbaar maken Nieuwe start na een faillissement Rechtbank van Koophandel bij betwistingen tussen handelaars Gerechtelijk akkoord Kennis van bedrijfsbeheer (+ vestigingsattest) Geijkte maten en gewichten Handelsnaam voor vennootschappen Sleutelwoorden: Handelaar daden van koophandel ondernemingsloket ondernemingsnummer huwelijksvermogensstelsel bedrijfsbeheer vestigingsattes Rechtbank van Koophandel gerechtelijk akkoord concordaat kruispuntbank van ondernemingen 88 Thema 3: Handel en handelaar 2 Kan ik ook handelaar worden?

25 Rechtbank van Koophandel oneerlijke concurrentie nieuwe start na faillissement rechten gerechtelijk akkoord Kruispuntbank van ondernemingen (KBO) ondernemingsnummer BTW-nummer ondernemingsloket natuurlijk of rechtspersoon daden van koophandel gewoon beroep huwelijkscontract zichtrekening handelaar wat? hoofdzakelijk of aanvullend bedoeling om winst te maken sociale verzekeringskas en ziekenfonds boekhouding attest bedrijfsbeheer kennis bedrijfsbeheer plichten handelingsbekwaam zwakzinnigen, veroordeelden,... politie onverenigbaar advocaten,... gereglementeerde beroepen vestigingsattest geijkte maten en gewichten Thema 3: Handel en handelaar 2 Kan ik ook handelaar worden? 89