Inleiding... 5 Juridische status... 5 Leeswijzer... 5

Transcriptie

1 INHOUDSOPGAVE Inleiding... 5 Juridische status... 5 Leeswijzer... 5 HOOFDSTUK 1. ALGEMENE BEPALINGEN Afbakening In overwegende mate op het individu gericht Langdurig noodzakelijk Goedkoopst adequaat Beperkingen op toekenning van voorzieningen Nadere toelichting van het begrip algemeen gebruikelijk Compensatiebeginsel Niet woonachting in de gemeente Aard van de gebruikte materialen Voorliggende voorziening Verstrekkingenbeleid vervoersvoorzieningen en rolstoelvoorzieningen in natura Kwaliteitsbeleid HOOFDSTUK 2. VORM VAN DE TE VERSTREKKEN INDIVIDUELE VOORZIENING Verschillende vormen van te verstrekken voorzieningen Voorziening in natura Financiële tegemoetkoming Persoonsgebonden budget Geen persoonsgebonden budget Intrekken persoonsgebonden budget Persoonsgebonden budget en schulden Persoonsgebonden budget Uitbetalen persoonsgebonden budget Controle persoonsgebonden budget Eigen bijdrage Overgangsregeling HOOFDSTUK 3. HULP BIJ HET HUISHOUDEN Inleiding Mogelijke voorzieningen Algemene hulp bij het huishouden Algemene voorzieningen Hulp bij het huishouden AWBZ-instelling en hospice Ondersteunende begeleiding onder de AWBZ Gebruikelijke zorg Herindicatie HOOFDSTUK 4. WOONVOORZIENINGEN Inleiding Beoordeling van aanvragen woonvoorzieningen Vormen van te verstrekken woonvoorziening Algemene voorziening Soorten individuele woonvoorzieningen Primaat van verhuizen Verhuizing vanuit andere gemeente Afweging aanpassen of verhuizen Vrijmaken aangepaste woning Registratie van aangepaste woningen Bouwkundige of woontechnische woonvoorziening Kosten die vergoed worden bij woningaanpassingen Kwaliteitsniveau woningaanpassingen Versie maart 2008 Pagina 1 van 61

2 4.9 Niet-bouwkundige of niet-woontechnische woonvoorziening Woningsanering in verband met COPD, astma of allergie Ruimten die voor sanering in aanmerking komen Artikelen die voor sanering in aanmerking komen Rolstoelvast tapijt Inrichten van badkamer en toilet Patiëntenliften Hergebruik voorzieningen Onderhoud, keuring en reparatie Verwijderen van voorzieningen Speciale gevallen Elektrische garagedeur Uitraasruimte Zonwering Kookplaten Meerkosten luxe voorzieningen Persoonsgebonden budget Afwijzen woonvoorziening Financiële tegemoetkoming Verhuiskostenvergoeding Toekennen verhuiskostenvergoeding Afwijzen verhuiskostenvergoeding Huurderving Tijdelijke huisvesting Medische urgentie Algemene voorwaarden woonvoorzieningen Hoofdverblijf en bezoekbaarheid Verzekering Woningeigenaar Aanvang werkzaamheden en inzicht in de woning Anti-speculatiebeding Uitgesloten van woonvoorzieningen HOOFDSTUK 5. VERVOERSVOORZIENINGEN Inleiding Beoordeling van aanvragen vervoersvoorzieningen Vormen van verstrekken vervoersvoorziening Algemene vervoersvoorzieningen Regionaal vervoer (Regiotaxi) Bovenregionaal vervoer (Valys) plussers Overige vervoerspassen Individuele vervoersvoorzieningen Inkomensafhankelijke voorzieningen Inkomensonafhankelijke voorzieningen Bruikleenauto Een (aangepaste) gesloten buitenwagen Een open (elektrische) buitenwagen (scootmobiel) Ander verplaatsingsmiddel De fiets De driewiel of vierwielfiets De driewiel ligfiets De rolstoelfiets De tandem Combinatie tandem en driewielfiets De verlengde fiets Fietszitje De auto Aangepaste bus Autoaanpassingen Versie maart 2008 Pagina 2 van 61

3 Autozitjes Rijbewijzen Stalling en verzekering Persoonsgebonden budget Financiële tegemoetkoming (Rolstoel)taxikostenvergoeding of vergoeding eigen auto Taxikostenvergoeding voor jeugdigen Partnervergoeding Begeleiderskosten Taxikosten: afbakening met de AWBZ Toekenningsduur vervoersvoorzieningen Declaratiesysteem HOOFDSTUK 6. ROLSTOELVOORZIENINGEN Algemene uitgangspunten bij selectie rolstoel Beoordeling van aanvragen rolstoelvoorzieningen Vormen van verstrekken vervoersvoorziening Algemene voorziening Nieuw beleid Rolstoel in natura Selectie rolstoel Soorten rolstoelen Handbewogen rolstoelen Elektrische rolstoelen Kinderrolstoelen Aangepaste buggy, duwwandelwagen Stoelen op wielen Sportrolstoelen en sportvoorzieningen Aanpassingen aan rolstoelen Antidecubituskussen Zitorthesen Rolstoelaccessoires Vergoeding voor onderhoud, reparatie en verzekering Persoonsgebonden budget voor een rolstoel Financiële tegemoetkoming HOOFDSTUK 7. HET VERKRIJGEN VAN VOORZIENINGEN EN HET MOTIVEREN VAN BESLUITEN Aanvraagprocedure Indicatieadvies Beschikking Wijzigingen Intrekken en terugvordering Terugvordering Samenhangende afstemming HOOFDSTUK 8. SLOTBEPALINGEN Hardheidsclausule Indexering Evaluatie Bijlage 1 Overbelasting Bijlage 2 Prijzengids NIBUD Versie maart 2008 Pagina 3 van 61

4 Versie maart 2008 Pagina 4 van 61

5 Inleiding De gemeente Houten heeft, naast de gemeentelijke Verordening maatschappelijke ondersteuning Houten 2007 (verder te noemen Verordening) en het Besluit maatschappelijke ondersteuning (Besluit), beleidsregels opgesteld die richtlijnen geven waarlangs aanspraken concreet kunnen worden ingevuld. Deze beleidsregels zijn beschreven en vastgelegd in dit Productenboek maatschappelijke ondersteuning Houten (Productenboek) versie In het Productenboek wordt aangegeven op grond van welke overwegingen tot keuzen kan worden gekomen. Juridische status Zoals hierboven gesteld dient er, naast de gemeentelijke Verordening, een gemeentelijk Productenboek te worden vastgesteld waarin is aangegeven langs welke richtlijnen het gemeentelijk verstrekkingenbeleid concreet wordt ingevuld. Immers, bij het verstrekken van voorzieningen zal de gemeente voor gelijke gevallen een gelijk beleid moeten voeren. Om dit toetsbaar te maken voor zowel een rechter als een belanghebbende dienen de regels, volgens welke beslist wordt, kenbaar te zijn. Zijn deze regels niet kenbaar, dan zal de rechter op grond van door hemzelf aangelegde normen moeten beoordelen of de gemeente in redelijkheid tot het genomen besluit heeft kunnen komen. Het college van burgemeester en wethouders is in het kader van haar Verordening derhalve verplicht een vaste gedragslijn te volgen bij de afweging van belangen, het vaststellen van feiten, kortom bij de (voorbereiding van) besluitvorming. Omdat alle belanghebbenden kennis moeten kunnen nemen van deze gedragslijn, is de gemeente verplicht de beleidsregels vast te leggen en openbaar te maken. De gemeente mag, ter motivering van besluiten, gebruik maken van verwijzing naar deze beleidsregels. De gemeente dient volgens deze beleidsregels te handelen, tenzij dit zou leiden tot onevenredig nadeel voor de belanghebbende. De gemeente hoeft geen beleidsregels vast te stellen indien deze regels expliciet opgenomen zijn in de Verordening. Samengevat: dit Productenboek is een noodzakelijke aanvulling op de Verordening. Het Productenboek heeft praktisch dezelfde consequenties als de gemeentelijke Verordening. Daarbij dient men zich te realiseren dat de beleidsregels niet alleen voor de uitvoerende diensten van belang zullen zijn, als richtlijn waarop beslissingen worden gebaseerd, maar tevens een rol kunnen spelen bij beroepszaken. Het is dus noodzakelijk deze regels zo nauwkeurig en éénduidig mogelijk vast te stellen. Het Productenboek kan worden gezien als verlengstuk van de Verordening. Leeswijzer Het Productenboek volgt de opbouw van de Verordening. Er zijn diverse hoofdstukken over de verschillende terreinen waarop individuele voorzieningen worden verstrekt: Hulp bij het huishouden, woonvoorzieningen, het zich lokaal verplaatsen per vervoermiddel (vervoersvoorzieningen) en verplaatsen in en rond de woning (rolstoelen). Hieraan vooraf gaan hoofdstuk 1 over de algemene bepalingen en hoofdstuk 2 over de vorm van de te verstrekken individuele voorzieningen. Versie maart 2008 Pagina 5 van 61

6 Versie maart 2008 Pagina 6 van 61

7 HOOFDSTUK 1. ALGEMENE BEPALINGEN 1.1 Afbakening Artikel 1.2 lid 1 van de Verordening luidt: Een voorziening kan slechts worden toegekend voor zover: a. deze in overwegende mate op het individu is gericht (zie paragraaf 1.2); b. deze langdurig noodzakelijk is om de beperkingen op de volgende gebieden op te heffen of te verminderen: het voeren van een huishouden, het wonen en verplaatsen in en om de woning, het zich lokaal verplaatsen per vervoermiddel, het ontmoeten van medemensen en op basis hiervan sociale verbanden aangaan (zie paragraaf 1.3); c. deze, naar objectieve maatstaven gemeten, als de goedkoopst adequate voorziening kan worden aangemerkt (zie paragraaf 1.4). In dit artikel is de reikwijdte van de Verordening vastgelegd. Niet elk probleem kan of hoeft op grond van de Verordening te worden opgelost. Bij de behandeling van een aanvraag om een voorziening spelen enkele algemene beperkingen (zie paragraaf 1.5). 1.2 In overwegende mate op het individu gericht Bij het verstrekken van voorzieningen wordt in principe alleen rekening gehouden met de aanvrager. Bij de beoordeling van een voorziening en/of de omvang ervan, dient wel rekening gehouden te worden met de beschikbaarheid van huisgenoten. Er wordt gekeken wat er in redelijkheid en billijkheid van huisgenoten verwacht kan worden (zie paragraaf 3.7). 1.3 Langdurig noodzakelijk De eis dat een voorziening langdurig noodzakelijk moet zijn, heeft te maken met de afgrenzing van het hulpmiddelendepot dat op basis van de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) beschikbaar wordt gesteld. Uit het hulpmiddelendepot kan gedurende drie maanden, éénmaal te verlengen met nog eens drie maanden, een hulpmiddel worden geleend. Na die periode bestaat de mogelijkheid het hulpmiddel tegen betaling te huren. Dit wil evenwel niet zeggen dat de grens van langdurig noodzakelijk op zes maanden ligt. De grens wordt bepaald door de vraag: gaat het probleem over of is het blijvend. Iemand heeft bijvoorbeeld een probleem dat acht tot tien maanden duurt maar daarna over is. Dan wordt er vanuit gegaan dat er geen sprake is van langdurige noodzaak. Deze redenering geldt overigens niet bij een aanvrager die terminaal is. Als de levensverwachting vier maanden is, is duidelijk dat het geen tijdelijk probleem is, maar een probleem zolang de betrokkene leeft. Er moet dan uitgegaan worden van langdurige noodzaak. Voor het vaststellen van langdurig noodzakelijk is de prognose (bijvoorbeeld het verloop van het ziektebeeld of de levensverwachting) van groot belang. Een uitzondering moet worden gemaakt voor kortdurende noodzakelijke Hulp bij het huishouden. Indien bijvoorbeeld na ontslag uit het ziekenhuis voor een beperkte periode Hulp bij het huishouden noodzakelijk is, kan deze voorziening wel worden verstrekt. 1.4 Goedkoopst adequaat Het criterium goedkoopst adequaat betekent dat een te verstrekken voorziening allereerst adequaat dient te zijn om een belemmering weg te nemen. Zijn twee of meer voorzieningen adequaat, dan mag gekozen worden voor de goedkoopste voorziening. Zijn er eigenschappen die kostenverhogend werken zonder dat dit de voorziening meer adequaat maakt, dan zullen deze niet voor vergoeding in aanmerking komen. De goedkoopste voorziening wordt beschouwd vanuit het gezichtspunt van de gemeente: het gaat om de voorziening die voor de gemeente Houten het goedkoopst is. De hoogte van een financiële tegemoetkoming dan wel een persoonsgebonden budget (PGB) wordt afgestemd op het prijsniveau van de goedkoopst adequate voorziening op dat moment. Versie maart 2008 Pagina 7 van 61

8 1.5 Beperkingen op toekenning van voorzieningen Een voorziening wordt niet toegekend als: - de voorziening voor de persoon als de aanvrager algemeen gebruikelijk is (zie paragraaf 1.6); - de aanvrager niet woonachtig is in de gemeente Houten (zie paragraaf 1.8); - de ondervonden problemen bij het normale gebruik van de woning voortvloeien uit de aard van de in de woning gebruikte materialen (zie paragraaf 1.9); - de aangevraagde voorzieningen van een hoger niveau zijn dan het uitrustingsniveau voor sociale woningbouw (zie artikel 1.2 lid 3 sub d van de Verordening); - de aanvrager geen aantoonbare meerkosten heeft in vergelijking met de situatie voorafgaand aan het optreden van de beperkingen waarvoor de voorziening wordt aangevraagd (zie artikel 1.2 lid 3 sub e van de Verordening); - de aanvraag betrekking heeft op kosten die de aanvrager voorafgaand aan het moment van beschikken heeft gemaakt (zie paragraaf en artikel 1.2, lid 3 sub f van de Verordening); - de normale afschrijvingstermijn voor deze voorziening nog niet is verstreken, tenzij deze geheel of gedeeltelijk verloren is gegaan als gevolg van omstandigheden die niet aan de aanvrager zijn toe te rekenen (zie artikel 1.2 lid 3 sub g van de Verordening); - als de aanvrager via een andere wettelijke bepaling of privaatrechtelijke overeenkomst of verbintenis aanspraak op een voorziening kan maken (zie paragraaf 1.10); - als het tot de eigen verantwoordelijkheid van de aanvrager hoort om een oplossing voor de beperking te vinden (zie artikel 1.2 lid 3 sub i van de Verordening). 1.6 Nadere toelichting van het begrip algemeen gebruikelijk Artikel 1.2 lid 3 sub a van de Verordening bepaalt dat geen voorziening wordt toegekend indien en voor zover de voorziening voor een persoon als de aanvrager algemeen gebruikelijk is. Met een persoon als de aanvrager wordt bedoeld een persoon zonder beperkingen, die in een vergelijkbare situatie verkeert (wat betreft inkomen, leeftijd, et cetera). Waar de grens getrokken moet worden tussen wat wel of niet algemeen gebruikelijk wordt geacht, zal afgemeten worden aan algemeen maatschappelijke normen (die overigens aan verandering onderhevig zijn). De rechtbank in Leeuwarden deed hierover de volgende uitspraak: De Centrale Raad van Beroep oordeelde onder meer dat een wasdroger ( ), een keramische kookplaat ( ) en een waterbed ( ) moeten worden beschouwd als algemeen gebruikelijke voorzieningen, in weerwil van het feit dat elk van deze goederen slechts in een minderheid van de woningen in Nederland aanwezig is. Naar het oordeel van de rechtbank kan uit deze en andere jurisprudentie worden afgeleid dat een voorziening in beginsel als algemeen gebruikelijke zaak of goed moet worden beschouwd indien: a. de voorziening niet specifiek op personen met beperkingen is gericht; b. de voorziening in de vrije handel (onder andere doe het zelfzaken ) verkrijgbaar is. Aan beide voorwaarden moet zijn voldaan om een voorziening als algemeen gebruikelijk te betitelen. Voorbeelden van zaken die als algemeen gebruikelijk worden gezien (niet limitatief): - douche; - douchekop met glijstang; - verhoogde toiletten; - kranen (eenhendelmengkranen, thermosstatische kranen) - inductie of keramische kookplaat; - wasdroger; - fiets met een hulpmotor, een lage instap of fietsondersteuning; - zonwering. In individuele gevallen kan een voorziening die op zichzelf als algemeen gebruikelijk wordt gezien, vanwege de omstandigheden van de aanvrager, als niet algemeen gebruikelijk worden beschouwd. Er zal dan een uitzondering worden gemaakt. Versie maart 2008 Pagina 8 van 61

9 Het algemeen gebruikelijke karakter kan aan een algemeen gebruikelijke voorziening ontvallen indien: a. er sprake is van meer dan geringe meerkosten in verhouding tot het (bijstands)inkomen; b. er een plotselinge onvoorziene noodzaak is voor de voorziening; c. het aanpassingen betreft aan een algemeen gebruikelijke voorziening die op medische gronden specifiek voor een bepaald persoon nodig zijn+ De verstrekkingsprocedure is eenvoudiger dan bij individuele voorzieningen: een beperkte toegangsbeoordeling, geen formele beslissing (beschikking) en geen eigen bijdragen. In de regel gaat het om eenvoudige en veel voorkomende voorzieningen die bedoeld zijn voor incidenteel of kortdurend gebruik. Kenmerk van algemene voorzieningen is tenslotte dat zij altijd in natura verstrekt worden en nooit als financiële tegemoetkoming of persoonsgebonden budget. Op verzoek zal er aan de aanvrager wel een beschikking kunnen worden afgegeven, zodat rechtsbescherming gewaarborgd is. Er moet altijd voldaan zijn aan een van de voorwaarden om het algemeen gebruikelijke karakter aan een voorziening te ontnemen. In deze situatie kan de hardheidsclausule worden toegepast, waardoor de voorziening of aanpassingskosten alsnog verstrekt kunnen worden. Ondanks bovenstaande toelichting blijkt het in de uitvoeringspraktijk moeilijk een duidelijke grens te trekken tussen wanneer een voorziening wel of niet algemeen gebruikelijk is. Daarom wordt aangesloten bij de VNG lijst gehandicaptenvoorzieningen die terug te vinden is in het Handboek Wmo en het Handboek Wet voorzieningen gehandicapten (Wvg). Elektrische deuropener Tot slot nog een korte toelichting met betrekking tot de plicht voor aanpassingen van deuren in gemeenschappelijke ruimten. Indien het een gebouw betreft dat specifiek is gericht op duurzaam wonen voor ouderen of personen met beperkingen dan horen elektrisch bedienbare deuren bij het gebouw. Een elektrische deuropener is in dit soort gebouwen dan algemeen gebruikelijk. Anders ligt het bij gewone woongebouwen waar een aanvrager woont. Dan is er wel sprake van individueel gebruik. In het verleden is de gemeente geconfronteerd met subsidieaanvragen van verhuurders om tijdens nieuwbouw voorzieningen voor aanvrager te realiseren. Voor deze gemeenschappelijke voorzieningen kan geen beroep gedaan worden op de Wmo. Het gaat hierbij namelijk niet om een op een individu gerichte voorziening (en dit is een wettelijke voorwaarde voor het verstrekken van een Wmo-voorziening). 1.7 Compensatiebeginsel Het compensatiebeginsel verplicht de gemeente om personen met aantoonbare beperkingen op grond van ziekte of gebrek een gelijkwaardige uitgangspositie te verschaffen, zodat zij zelfredzaam zijn en in staat tot maatschappelijke participatie. Het beginsel heeft betrekking op de volgende onderdelen: a. voeren van een huishouden; b. verplaatsen in en om de woning; c. lokaal verplaatsen per vervoermiddel; d. medemensen ontmoeten en op basis daarvan sociale verbanden aan gaan. In de algemene toelichting van de Verordening is de achtergrond rond het compensatiebeginsel opgenomen. 1.8 Niet woonachting in de gemeente De Wmo kent een compensatieplicht en deze plicht geldt slechts ten aanzien van in de gemeente woonachtige aanvragers. Veelal zal de inschrijving in de Gemeentelijke Basisadministratie (GBA) uitsluitsel geven waar de persoon woont. Deze inschrijving is echter niet doorslaggevend, maar een hulpmiddel. Doorslaggevend is de plaats van het daadwerkelijk verblijf. Waar verblijft de betrokkene en waar is het centrum van zijn economische en/of sociale activiteiten gelegen? Bij aanvragen van personen met beperkingen die in een AWBZ-instelling wonen, is niet altijd duidelijk welke gemeente compensatieplicht heeft voor het verstrekken van voorzieningen. Sommige bewoners hanteren namelijk een postadres. Zij staan niet ingeschreven in de gemeente waar de AWBZinstelling is, maar op hun postadres en dat is vaak een andere gemeente. De gemeente waar de persoon met beperkingen daadwerkelijk woonachtig is, is verantwoordelijk voor het verstrekken van de voorzieningen. Versie maart 2008 Pagina 9 van 61

10 1.9 Aard van de gebruikte materialen Dit artikel betreft voornamelijk woonvoorzieningen. Hierbij valt te denken aan vochtproblemen vanwege slechte isolatie en ventilatie, halfsteense muren op het westen die veel waterdoorslag en vochtigheid binnen geven, enzovoort. Iedereen, ongeacht een eventuele beperking, zal met dit soort materialen dezelfde problemen kunnen ondervinden. Het probleem wordt dus niet veroorzaakt door de combinatie handicap en woning, maar door de gebruikte materialen. Samengevat: reden om de gevraagde voorziening te weigeren. Een uitzondering hierop is woningsanering, dat beperkingen als gevolg van bijvoorbeeld astma kan verminderen (zie paragraaf 4.8) Voorliggende voorziening Er wordt geen voorziening toegekend als de aanvrager op grond van een andere wettelijke regeling aanspraak kan maken op eenzelfde voorziening. Op het terrein van het vervoer bestaan enkele andere regelingen die in specifieke vervoersbehoeften (medisch vervoer, woon-werk-verkeer of leerlingenvervoer) kunnen worden toegepast. Ook op andere terreinen kan er sprake zijn van een voorliggende wettelijke regeling zoals de AWBZ en Wet Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen (WIA) Verstrekkingenbeleid vervoersvoorzieningen en rolstoelvoorzieningen in natura Met betrekking tot de te verstrekken vervoers- en rolstoelvoorzieningen werkte de gemeente Houten tot 1 januari 2008 samen met een aantal regiogemeenten, Nieuwegein, Vianen, IJsselstein en Lopik. Vervoersmiddelen en rolstoelen worden over het algemeen verstrekt in bruikleen. De gemeente blijft derhalve eigenaar van de verstrekte voorziening. Sommige voorzieningen kunnen in eigendom worden verstrekt, wanneer de voorziening een korte technische levensduur heeft, een geringe waarde heeft of wanneer dit vanuit hygiënisch oogpunt wenselijk is. Leveranciers hebben een eigen kernassortiment waaruit klanten in principe hun keuze dienen te maken. Tevens heeft iedere leverancier een eigen depot waaruit voorzieningen herverstrekt kunnen worden. Dit houdt in dat eenzelfde voorziening meer dan eens kan worden verstrekt. Er wordt gestreefd naar een actief herverstrekkingenbeleid. Dat wil zeggen dat bij iedere aanvraag eerst in de depots gekeken wordt of een adequaat middel beschikbaar is of geschikt gemaakt kan worden. Pas als dit niet het geval is, wordt een nieuw middel aangeschaft. Soberheid staat voorop. Voorkomen moet worden dat het depot overvol staat met goede, adequate, maar oudere middelen en er te snel overgegaan wordt op moderne voorzieningen die zijn uitgerust met de nieuwste technische snufjes. De kosten rondom onderhoud, reparatie en verzekering zijn gespecificeerd in artikel 1.14 van het Besluit. Onderhoud De gemeente verplicht de aanvrager tot het afsluiten van een onderhoudscontract met de leverancier voor de overige voorzieningen (woonvoorzieningen, rolstoelvoorzieningen en vervoersvoorzieningen). De onderhoudskosten wordt door de gemeente vergoed. Reparatie Daarnaast mag de klant tot het bedrag, vastgesteld in artikel 1.14 van het Besluit, reparaties uitvoeren zonder toestemming van de gemeente. Boven dit bedrag dient de gemeente eerst af te wegen in hoeverre de reparatie zinvol is, of dat het beter is de voorziening in zijn geheel te vervangen. Wel wordt van de klant voor kleine reparaties tot het bedrag bepaalt in artikel 1.14 van het Besluit, per gebeurtenis gevraagd deze voor eigen rekening te nemen. Verzekering De overige voorzieningen die via een bruikleenovereenkomst verstrekt worden zijn standaard WA verzekerd door de gemeente. Versie maart 2008 Pagina 10 van 61

11 De aanvrager is zelf verantwoordelijk voor het verhogen van de inboedelverzekering voor woonvoorzieningen of overige voorzieningen die inpandig worden opgeslagen. Bij brand, waterschade, en dergelijke kan de voorziening dan opnieuw aangeschaft worden met behulp van het verzekeringsgeld. Als de aanvrager zich niet heeft verzekerd, verstrekt de gemeente dezelfde voorziening niet voordat de afschrijvingsperiode is verlopen Kwaliteitsbeleid Bij de verstrekking van voorzieningen staan kwaliteit en service voorop. De aan te schaffen voorzieningen (vervoersmiddelen en rolstoelvoorzieningen) dienen voorzien te zijn van het GQ (bewezen kwaliteit) keurmerk of zijn voorzien van een TNO keurmerk. De kwaliteit van een reeds verstrekte voorziening zal worden bewaakt in het depot, alvorens deze opnieuw verstrekt wordt. Versie maart 2008 Pagina 11 van 61

12 HOOFDSTUK 2. VORM VAN DE TE VERSTREKKEN INDIVIDUELE VOORZIENING (dit hoofdstuk verwijst naar de hoofdstukken 3 t/m 7 van de Verordening) 2.1 Verschillende vormen van te verstrekken voorzieningen Artikel 6 van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) bepaalt het volgende: het college van burgemeester en wethouders biedt personen die aanspraak maken op een individuele voorziening de keuze tussen het ontvangen van een voorziening in natura of het ontvangen van een hiermee vergelijkbaar persoongebonden budget, tenzij hiertegen overwegende bezwaren bestaan. Gevolg van deze bepaling is dat individuele voorzieningen in drie vormen verstrekt kunnen worden: a. een voorziening in natura; De gemeente zorgt voor verstrekking van de voorziening aan de aanvrager. b. een financiële tegemoetkoming; Een financiële tegemoetkoming wordt eenmalig verstrekt, hieronder vallen onder andere de kosten van tijdelijke huisvesting en huurderving bij een woningaanpassing. c. een persoonsgebonden budget. De aanvrager krijgt een budget waarmee hij/zij zelf de voorziening aanschaft. Een combinatie van een voorziening in natura en een persoonsgebonden budget is mogelijk, echter niet voor dezelfde voorziening. 2.2 Voorziening in natura Een voorziening in natura wordt in eigendom of in bruikleen verstrekt of verhuurd aan de aanvrager, via een overeenkomst met de gemeente. Toekenning van een voorziening in natura vindt plaats door middel van een beschikking. In de beschikking worden de voorwaarden opgenomen. In het geval van Hulp bij het huishouden wordt in de beschikking aangegeven dat de aanvrager een eigen bijdrage dient te betalen. De berekening en inning vindt plaats via het Centraal Administratie Kantoor (verder te noemen CAK), zie paragraaf Financiële tegemoetkoming De gemeente geeft klanten een financiële tegemoetkoming als de voorziening niet in natura kan worden verstrekt. De hoogte van de financiële tegemoetkoming wordt los van de werkelijke kosten vastgesteld. Niet in alle gevallen is het bedrag kostendekkend. Hierbij moet worden gedacht aan een verhuiskostenvergoeding, auto- of taxikostenvergoeding. Eventueel kan wel rekening gehouden worden met een algemeen gebruikelijk deel, bijvoorbeeld het tarief van collectief vervoer. 2.4 Persoonsgebonden budget Een persoonsgebonden budget (verder te noemen PGB) is een geldbedrag dat bedoeld is om zelf Hulp bij het huishouden of een voorziening mee aan te schaffen. Een PGB wordt alleen verstrekt als individuele voorziening. Dat betekent dat voor algemene voorzieningen geen PGB kan worden verstrekt Geen persoonsgebonden budget Aan een aanvrager met een zeer progressief ziektebeeld, zoals ALS of progressieve vormen van kanker, zal geen PGB worden verstrekt. Op voorhand staat vast dat binnen niet al te lange tijd de te verstrekken voorziening vervangen zal moeten worden door een andere voorziening. De voorziening zal maar een beperkte tijd bruikbaar zijn. In het Besluit zijn andere overwegende bezwaren voor een persoonsgebonden budget opgenomen, zie artikel 1.5 en 1.6 van het Besluit Intrekken persoonsgebonden budget Als uit heronderzoek of andere aanwijzingen blijkt dat een budgethouder in de schuldsanering terecht is gekomen, kan het persoonsgebonden budget omgezet worden in Hulp bij het huishouden in natura, zie artikel 1.9 van het Besluit. Versie maart 2008 Pagina 12 van 61

13 2.4.3 Persoonsgebonden budget en schulden Aanvragers die korter dan een jaar uit de schuldsanering zijn, ontvangen geen indicatie voor een persoonsgebonden budget voor vijf jaar, maar voor de periode van een jaar Persoonsgebonden budget Een persoonsgebonden budget kan uitgekeerd worden voor alle voorzieningen in de Wmo. Voor de duidelijkheid worden de voorzieningen in twee groepen verdeeld, de voorziening Hulp bij het huishouden en de woonvoorziening, vervoersvoorziening en rolstoelvoorziening, verder overige voorzieningen genoemd. Hulp bij het huishouden De hoogte van een PGB voor Hulp bij het huishouden is 75% van de gemiddelde kosten. De gemiddelde kosten worden berekend door het gemiddelde te nemen van de uurtarieven van de drie geselecteerde zorgaanbieders. In bijlage 1 van het Besluit zijn de bedragen opgenomen. Overige voorzieningen De hoogte van een PGB voor de overige voorzieningen is afhankelijk van de toekenning. De kosten van de overige voorziening in natura worden als uitgangspunt genomen. Het is immers niet de bedoeling dat een PGB de gemeente meer geld kost dan de verstrekking van dezelfde voorziening in natura. Om die reden wordt de hoogte van een PGB afgeleid van de prijs die de gemeente betaald bij de leverancier voor dezelfde voorziening en niet van de geldende marktprijs. Zie bijlage 2 van het Besluit voor de maximale bedragen voor een PGB. Separaat kan een PGB worden toegekend voor onderhoud, reparaties of verzekering van de voorziening Uitbetalen persoonsgebonden budget De aanvrager ontvangt een beschikking waarin de hoogte van het budget, de looptijd, de verantwoording en de rechten en plichten van de aanvrager zijn aangegeven. In het geval van Hulp bij het huishouden wordt een aankondiging over de eigen bijdrage opgenomen. In het Besluit, artikel 1.8 en 1.9, staan de regels omtrent de beschikking verder uitgewerkt. Bij de beschikking wordt een programma van eisen gevoegd. In dit programma van eisen wordt beschreven aan welke vereisten de aan te schaffen voorziening dient te voldoen. Bij Hulp bij het huishouden worden de uitvoeringsovereenkomst, het zorgcontract en het verantwoordingsformulier meegestuurd, waarbij de eerste twee binnen een week geretourneerd moeten worden voordat de gemeente overgaat tot betaling. Hulp bij het huishouden Een PGB voor Hulp bij het huishouden wordt vierwekelijks overgemaakt op de rekening van de budgethouder. Uitbetaling geschiedt na ontvangst van de uitvoeringsovereenkomst en het zorgcontract van de aanvrager. Overige voorzieningen Een PGB voor overige voorzieningen, heeft over het algemeen betrekking op eenmalige kosten en wordt in één keer uitbetaald. Verzekeringen en reparatiekosten vallen hierbuiten, hiervoor wordt een apart PGB verstrekt. De uitbetaling vindt plaats op de rekening van de aanvrager Controle persoonsgebonden budget Hulp bij het huishouden De keuze voor een persoonsgebonden budget voor Hulp bij het huishouden leidt tot verplichtingen en verantwoordelijkheden. De aanvrager van een PGB (de budgethouder) is verantwoordelijk voor de juiste besteding van het bedrag, het hebben van de juiste verzekeringen, het voeren van een (salaris)administratie, verantwoording, enzovoort. De gemeente geeft de budgethouder de mogelijkheid om ondersteuning voor het bijhouden van de administratie te vragen bij de Sociale Verzekeringsbank (SVB), servicecentrum PGB. Het PGB wordt overgemaakt op de rekening van de budgethouder door de gemeente. De budgethouder mag de zorgaanbieder niet contant betalen, het loon moet overgemaakt worden op de rekening van de zorgaanbieder. Versie maart 2008 Pagina 13 van 61

14 Tweemaal per jaar moet de budgethouder verantwoording afleggen over de besteding van het PGB. In artikel 1.10 van het Besluit staan de eisen waaraan de budgethouder moet voldoen. De budgethouder beschikt over deze voorwaarden via de beschikking. Voor de verantwoording van een persoonsgebonden budget voor de Hulp bij het huishouden moet de gemeente beschikken over de volgende documenten van de budgethouder: - een ingevulde en getekende uitvoeringsovereenkomst; - een ingevuld en getekend zorgcontract; - een ingevulde urenstaat of salarisadministratie met betalingsbewijzen. Bij gedeeltelijke dan wel volledige (en verwijtbare) onjuiste besteding kan bevoorschotting onmiddellijk worden gestopt. Eventueel wordt het budget door de gemeente teruggevorderd. De aanvrager heeft de mogelijkheid om bezwaar aan te tekenen. Kruimelbedrag Als blijkt dat bij de verantwoording een verschil ontstaat tussen de werkelijke uitgave door de aanvrager en het te ontvangen budget dan hoeft de gemeente het verschil tot en met 20,00 niet terug te vorderen. Overige voorzieningen De controle van een PGB voor overige voorzieningen vindt plaats voorafgaand aan de uitbetaling. Het bedrag wordt pas overgemaakt nadat de overige voorziening is geleverd en de gemeente de originele, op naam gestelde, nota of factuur heeft ontvangen. 2.5 Eigen bijdrage Bij het verstrekken van Hulp bij het huishouden wordt, op grond van het Besluit, aan de klant een eigen bijdrage opgelegd. Het Centraal Administratie Kantoor (CAK) is door de wet aangewezen als de instantie verantwoordelijk voor het berekenen, opleggen en innen van de eigen bijdragen. In het beleid over de eigen bijdrage is een anticumulatiebeding opgenomen, deze voorkomt een stapeling van eigen bijdragen in het kader van de Wmo en de AWBZ bij klanten. De Wmo is preferent bij de vaststelling van de eigen bijdragen. Het CAK bepaalt aan de hand van het verzamelinkomen van de klant de hoogte van de maximale periodebijdrage. Deze inkomensgegevens vraagt het CAK op bij de Belastingdienst. De klant betaalt per periode van vier (4) weken nooit meer dan de maximale periodebijdrage. Is de gemeentelijke eigen bijdrage, berekend op basis van het uurtarief van de gemeente, lager dan de maximale periodebijdrage dan betaalt de klant de eigen bijdrage zoals de gemeente dit heeft vastgesteld. Is de eigen bijdrage hoger dan de periodebijdrage dan betaalt de klant de maximale periodebijdrage. De gemeentelijke eigen bijdrage wordt berekend door het aantal uren in een periode te vermenigvuldigen met het uurtarief. De gemeente bepaalt dit uurtarief en geeft aan het CAK door welk uurtarief is vastgesteld. In het Besluit, artikel 2.2 en 2.3 zijn de parameters van het CAK vastgesteld. 2.6 Overgangsregeling In de Wmo zijn twee overgangsartikelen opgenomen voor mensen die op 31 december 2006 voorzieningen op basis van de Wet voorzieningen gehandicapten (Wvg) ontvingen of een indicatiebesluit op grond van de AWBZ hadden voor huishoudelijke verzorging. Onder het overgangsrecht behielden zij gedurende de looptijd van de indicatie, maar ten hoogste één jaar na de inwerkingtreding van de Wmo hun oude rechten en plichten. Vanaf 1 januari 2008 zijn de nog geldende Wvg- en AWBZ-beschikkingen administratief omgezet naar Wmo-beschikkingen. Voor de aanvragers is er niets veranderd, zij ontvangen dezelfde voorziening. Versie maart 2008 Pagina 14 van 61

15 Versie maart 2008 Pagina 15 van 61

16 HOOFDSTUK 3. HULP BIJ HET HUISHOUDEN (dit hoofdstuk verwijst naar hoofdstuk 3 van de Verordening) 3.1 Inleiding Hulp bij het huishouden (de voormalige huishoudelijke verzorging) is afkomstig uit de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ), het was één van de zeven functies die onder de AWBZ vielen en uitgewerkt waren in het Besluit zorgaanspraken AWBZ. Op 1 januari 2007 is deze functie uit de AWBZ geschrapt (artikel 41 lid 2 Wmo) en heeft de Wmo op basis van artikel 4 lid 1 onder a deze functie overgenomen. In het wetsartikel wordt gesproken over een huishouden voeren. In de Verordening, artikel 3.1, is dit begrip opgesplitst in twee onderdelen, Hulp bij het huishouden en de woonvoorzieningen onder de Wmo. Het eerste onderdeel wordt besproken in dit hoofdstuk, de woonvoorzieningen in hoofdstuk Mogelijke voorzieningen Artikel 3.1 van de Verordening geeft een drietal mogelijk te verstrekken voorzieningen aan: a. een algemene voorziening waaronder algemene hulp bij het huishouden; b. Hulp bij het huishouden in natura; c. een persoonsgebonden budget te besteden aan Hulp bij het huishouden. 3.3 Algemene hulp bij het huishouden In artikel 3.2 van de Verordening is bepaald dat wanneer er beperkingen zijn, zoals ziekte of gebrek en het zelf uitvoeren van één of meerdere huishoudelijke taken hierdoor onmogelijk wordt, of als er problemen zijn bij het uitvoeren van de mantelzorg, er eerst wordt gekeken naar algemene hulp bij het huishouden. Het primaat ligt bij algemene hulp bij het huishouden. Daarvoor is het allereerst noodzakelijk dat deze vorm van hulp binnen de gemeente bestaat. Is dat niet zo, dan vervalt automatisch deze vorm van hulp. Is deze vorm wel aanwezig dan gaat het om een snelle en eenvoudige dienstverleningsoplossing zonder veel administratieve rompslomp voor de gemeente en de aanvrager. Er vindt derhalve een eenvoudige toets plaats naar de noodzaak van de hulp. Te denken valt aan vormen van direct beschikbare hulp bij het huishouden bijvoorbeeld vanuit een wijksteunpunt voor eenvoudige werkzaamheden, kinderopvang, buitenschoolse opvang, of tafeltje-dek-je. De regels voor algemene hulp zijn als volgt: a. het gaat om een voorziening voor een kortdurende periode (drie tot maximaal zes maanden); b. het gaat om een voorziening die betrekking heeft op lichte, niet complexe zorg; c. het gaat om een voorziening ten behoeve van een incidentele zorgbehoefte. Mocht de aanvrager aangeven niet met deze vorm van hulp in te kunnen stemmen, dan wordt een normale procedure opgestart met een aanvraagformulier en het gebruikelijke onderzoek. Deze vorm van algemene hulp bij het huishouden wordt uitsluitend gerealiseerd als de aanvrager het daar mee eens is. De brief die de gemeente verstuurd is alleen een bevestiging en geen beschikking waartegen bezwaar en beroep aangetekend kan worden Algemene voorzieningen Het primaat ligt bij de algemene voorzieningen, pas als deze niet toereikend zijn wordt er aanspraak gemaakt op de individuele voorzieningen. Er zijn algemene voorzieningen die kunnen voorkomen dat Hulp bij het huishouden nodig is. Op basis van de hardheidsclausule kan in bijzondere situaties altijd van deze regels worden afgeweken. Versie maart 2008 Pagina 16 van 61

17 Algemene voorzieningen zijn onder andere: - kinderopvang (crèche, kinderdagverblijf, overblijfmogelijkheden op school, voor- of naschoolse opvang); - oppascentrales; - maaltijddiensten; - hondenuitlaat-service; - boodschappendiensten. Uiteraard moet een voorliggende voorziening ter plaatse wel beschikbaar zijn. Is dat niet zo, dan vervalt de algemene voorziening. Per individuele situatie moet bekeken worden of er gebruik kan worden gemaakt van een algemene voorziening. Verwijzing naar een maaltijdservice is wellicht een reële optie als alternatief voor een dure aangepaste rolstoelgeschikte keuken, terwijl het wellicht een minder voor de hand liggende optie is voor het doen van boodschappen. 3.4 Hulp bij het huishouden Artikel 3.2 lid 2 van de Verordening bepaalt dat indien de algemene hulp bij het huishouden niet aanwezig is, of onvoldoende oplossing biedt, de aanvrager in aanmerking kan komen voor Hulp bij het huishouden in natura of een persoonsgebonden budget. Aanvragers mogen eenmaal per kalenderjaar, vanaf 1 januari, veranderen van financieringsvorm, zie artikel 1.4 van het Besluit. De omvang van Hulp bij het huishouden wordt uitgedrukt in klassen, deze zijn overgenomen uit de AWBZ. Klassen zijn te vergelijken met standaardporties. Elke klasse is gekoppeld aan een minimaal en een maximaal aantal uren per week binnen een vaste bandbreedte. In bijlage 1 van het Besluit en in hoofdstuk 7 staan de klassen met bijbehorende uren. Hulp bij het huishouden in natura De aanvrager heeft een keuze uit een aantal zorgaanbieders. In artikel 3.1 van het Besluit is vastgesteld met welke zorgaanbieders de gemeente een overeenkomst heeft afgesloten. Hulp bij het huishouden in een persoonsgebonden budget De aanvrager ontvangt een bedrag waarmee Hulp bij het huishouden ingekocht wordt. Het bedrag is vastgesteld in artikel 3.3 van het Besluit. De berekening is als volgt: het gemiddelde aantal uur per klasse vermenigvuldigd met de gemiddelde uurprijs voor Hulp bij het huishouden van de zorgaanbieders vermenigvuldigd met 75%. In bijlage 1 van het Besluit staat het maximale bedrag dat per klasse wordt uitgekeerd. De gemeente maakt elke vier weken het netto voorschot van het persoonsgebonden budget over op de rekening van de budgethouder. Voordat de aanvrager Hulp bij het huishouden ontvangt, moet eerst vastgesteld worden of er sprake is van aantoonbare beperkingen op grond van ziekte of gebrek. De ziekte of gebrek kan liggen op de terreinen in artikel 1, eerste lid onder g onder 5 en 6 van de Wmo: mensen met een beperking of een chronisch (psychisch) probleem of een psychosociaal probleem. De vaststelling hiervan zal op objectieve wijze plaats moeten vinden en in een aantal gevallen gebeurt dit op basis van een medische beoordeling. Vanaf 1 januari 2008 indiceert de gemeente voor alle Wmo-voorzieningen. Deze indicaties gaan aan de hand van de Beslisboom van het CIZ, deze methode is echter niet te gebruiken voor mensen met een psychische stoornis of gedragsstoornis. Versie maart 2008 Pagina 17 van 61

18 Psychische problemen Het is mogelijk iemand met een psychische of gedragsstoornis buiten de Beslisboom te indiceren. Een Wmo-medewerker neemt in dit geval contact op met een contactpersoon of met de klant zelf. De aanvrager moet onder behandeling zijn van een psycholoog of arts (psychiater). Mensen die overspannen zijn, kunnen een tijdelijke indicatie ontvangen mits ze onder behandeling zijn. In twijfelgevallen kan informatie ingewonnen worden bij arts of specialist. Bij een positief indicatie-advies kan Hulp bij het huishouden toegekend worden, over het algemeen wordt er Hulp bij het huishouden 2 + toegekend. In hoofdstuk 7 zijn de aanvraagprocedure en de verschillende vormen van Hulp bij het huishouden verder uitgewerkt. 3.5 AWBZ-instelling en hospice Voor AWBZ-instellingen geldt dat Hulp bij het huishouden in de functie verblijf is opgenomen en bewoners niet geïndiceerd kunnen worden voor Hulp bij het huishouden onder de Wmo. Voor particuliere tehuizen die verzorging bieden kan er wel indicatie voor Hulp bij het huishouden worden afgegeven voor de eigen kamer of appartement. Tenzij er al betaald wordt voor hulp bij het huishouden (er zijn dan zorgverleners aanwezig die Hulp bij het huishouden verrichten). Voor een aanvrager die naar een hospice buiten Houten verhuist, wordt in eerste instantie gekeken of de geselecteerde zorgaanbieders van gemeente Houten Hulp bij het huishouden kunnen blijven leveren. Is dit niet mogelijk, dan neemt gemeente Houten contact op met de gemeente van het hospice. De laatste regelt Hulp bij het huishouden met hun zorgaanbieders en stuurt de factuur naar gemeente Houten. Er wordt geen persoonsgebonden budget verstrekt aan de aanvrager, als deze voorheen zorg in natura ontving. 3.6 Ondersteunende begeleiding onder de AWBZ Het is mogelijk om ondersteuning te krijgen bij het uitvoeren van de huishoudelijke taken onder de Wmo. Als iemand echter in staat is om alle taken zelf uit te kunnen voeren en alleen beperkte sturing nodig heeft, bijvoorbeeld door een korte instructie of herinnering, dan kan aanspraak gemaakt worden op de functie Ondersteunende begeleiding onder de AWBZ. Als het gaat om een zeer beperkte en kortdurende instructie hoe het huis schoongemaakt moet worden of de organisatie van het huishouden te leren dan kan dat een beperkte indicatie voor het onderdeel Hulp bij het huishouden zijn onder de Wmo. Het gaat dan altijd om een instructie die in zeer korte tijd tot effect moet leiden. Er wordt dan HH2+ geïndiceerd. Ondersteunende Begeleiding onder de AWBZ betekent zorgen voor structuur en sturing van de organisatie van de huishoudelijke taken, als de betrokkene de huishoudelijke taken wel zelf uitvoert. 3.7 Gebruikelijke zorg Bij het indiceren moet rekening gehouden worden met eventuele huisgenoten, gebruikelijke zorg, of aanwezige mantelzorg. Het is mogelijk om Hulp bij het huishouden te verstrekken als de mantelzorger voor de aanvrager problemen ondervind bij het leveren van de zorg. Het uitgangspunt is dat Hulp bij het huishouden plaatsvindt bij de aanvrager (degene die mantelzorg ontvangt). Artikel 3.3 van de Verordening bepaalt dat als tot de leefeenheid van de aanvrager een of meer huisgenoten behoren die wel in staat zijn het huishoudelijk werk te verrichten, de aanvrager niet in aanmerking komt voor Hulp bij het huishouden. De gebruikelijke zorg is dan van toepassing. Dit is overgenomen uit de functie huishoudelijke verzorging vanuit de AWBZ. Gebruikelijke zorg wil zeggen dat als de hulpvrager huisgenoten heeft die het huishoudelijk werk over kunnen nemen, zij verondersteld worden dit door een herverdeling van taken te doen zodat er geen noodzaak meer bestaat om Hulp bij het huishouden te indiceren. Dit principe is gebaseerd op de achterliggende gedachte dat een leefeenheid in gezamenlijkheid verantwoordelijk is voor het huishoudelijk werk. Er wordt verondersteld dat andere leden van de leefeenheid het huishoudelijk werk overnemen, als de persoon die gewend is het huishoudelijk werk te doen hiertoe niet meer in staat is. Versie maart 2008 Pagina 18 van 61

19 Dit principe heeft een verplichtend karakter en betreft alle huisgenoten ouder dan achttien (18) jaar. Mensen vanaf achttien jaar worden verondersteld een eenpersoonshuishouden te kunnen voeren. Studenten die op kamers gaan, voeren een eenpersoonshuishouden. Mensen vanaf drieëntwintig (23) jaar worden verondersteld, naast een baan, een volledig huishouden te kunnen voeren. Er wordt geen rekening gehouden met het feit dat huisgenoten het al dan niet willen of gewend zijn te doen. Studie of werkzaamheden vormen in principe geen reden om van de gebruikelijke zorg af te zien. Over het algemeen kan alleen rekening worden gehouden met personen die vanwege hun werkzaamheden langdurig van huis zijn. Daardoor zijn zij immers niet in staat het huishoudelijk werk over te nemen. De afwezigheid dient echter wel een verplichtend karakter te hebben. Bijvoorbeeld mensen van de landmacht of marine die maanden lang van huis zijn voor hun werk. Familieleden of huisgenoten die deel uit maken van de leefeenheid van de aanvrager worden aangesproken voor gebruikelijke zorg. Uit jurisprudentie blijkt dat familieleden die bij de aanvrager in huis zijn komen wonen om deze te verzorgen, vallen onder gebruikelijke zorg. Er kan geen aanspraak (meer) worden gemaakt op Hulp bij het huishouden. De gebruikelijke zorgverleners kunnen geen aanspraak maken op een persoonsgebonden budget. De aanvraag hiervoor werd door de Centrale Raad van Beroep afgewezen, omdat de echtgenote van de aanvrager bereid en in staat was om de vereiste zorg te bieden, zoals zij de afgelopen jaren al had gedaan; er was geen sprake van (dreigende) overbelasting en met het persoonsgebonden budget zou geen externe hulp ingekocht worden. Desalniettemin is het mogelijk om inwonende, gezonde, volwassen huisgenoten te ontheffen van de gebruikelijke zorg, als blijkt dat het opnemen van de zorgtaken tot overbelasting leidt. De indicatiesteller is altijd verantwoordelijk voor het vaststellen van dit risico. Het bepalen van overbelasting wordt altijd door of onder de verantwoordelijkheid van een arts gedaan. Overbelasting wordt door Van Dale gedefinieerd als meer belasten dan het prestatievermogen toelaat, bij het CIZ en in medische kringen wordt gesproken over het (on)evenwicht tussen draagkracht (= belastbaarheid) en draaglast (= belasting). In het protocol Gebruikelijke zorg van het CIZ en bijlage 1 van het Productenboek zijn de factoren opgenomen die van invloed zijn op de draagkracht en de draaglast en verschillende onderzoeksvragen en symptomen. 3.8 Herindicatie Een beschikking heeft over het algemeen een looptijd van enkele jaren. In deze periode kunnen er veranderingen optreden in de persoonlijke situatie (huwelijk, verhuizing, geboorte, overlijden, et cetera) of in het ziektebeeld. In de Verordening en de Beschikking is opgenomen dat aanvragers direct melding moeten maken van wijzigingen in de persoonlijke situatie, zodat de gemeente een herindicatie kan uitvoeren en een nieuwe beschikking kan opstellen. Wijzigingen worden niet afgedaan als mutaties, maar leiden altijd tot het opnieuw doorlopen van de Beslisboom van het CIZ. Uit een indicatiegesprek kunnen nieuwe feiten naar boven komen, die bij een administratieve omzetting achterwege blijven. Voorbeeld 1: Een aanvrager is verhuisd naar een nieuw adres. Uit het indicatiegesprek blijkt dat aanvrager van een vrijstaande woning naar een flat is verhuisd. Dit heeft gevolgen voor de klasse waarin de aanvrager is ingedeeld. Het kost minder tijd om een flat schoon te maken dan een vrijstaande woning. Dit leidt tot een lager toegekend bedrag. Als er alleen een adreswijziging was ingevoerd en geen onderzoek was gedaan, was deze conclusie niet getrokken. Voorbeeld 2: Een gezin met een peuter van anderhalf geeft de geboorte van hun tweede kind aan. De indicatie voor Hulp bij het huishouden is uitgegaan van gebruikelijke zorg die de partner kon leveren en op basis hiervan is niets gewijzigd met de komst van het tweede kind. Uit het indicatiegesprek blijkt echter de combinatie van zorg en werk de partner zwaarder te vallen dan was verwacht. Er is sprake van overbelasting bij de gebruikelijke zorgverlener en op basis van deze vaststelling mag de gemeente een hogere klasse indiceren. Versie maart 2008 Pagina 19 van 61

20 Voorbeeld 3: Een echtpaar heeft een beschikking voor Hulp bij het huishouden gekregen. Door omstandigheden komt hun zoon van vijfentwintig weer bij hen in huis wonen. Uit het indicatiegesprek blijkt dat deze zoon gezond van lijf en leden is en als gebruikelijke zorgverlener kan worden aangemerkt. De indicatie voor Hulp bij het huishouden wordt een klasse lager geïndiceerd, omdat er aanspraak gemaakt kan worden op de gebruikelijke zorg. Het is ook mogelijk voor de gemeente om een herindicatie uit te voeren. In de volgende gevallen kan de gemeente herindiceren: - als de klant meer zorg wil hebben; - als de klant na anderhalf jaar in de indicatieperiode wisselt van financieringsvorm; - als de indicatieperiode van de klant is afgelopen; - bij verhuizing of verhuizing van huisgenoten; - bij overlijden van klant, partner of huisgenoten; - bij geboorte; - bij huwelijk, samenwonen of scheiding; - bij wijzigingen in het ziektebeeld van de klant. Heronderzoek Budgethouders moeten halfjaarlijks verantwoording afleggen over het persoonsgebonden budget dat zij hebben ontvangen. Op basis van de verantwoordingsformulieren doet de gemeente Houten onderzoek naar het bestede bedrag. Als uit dit onderzoek blijkt dat er onvoldoende of te veel budget is toegekend kan op basis hiervan een herindicatie gedaan worden. Versie maart 2008 Pagina 20 van 61