Evaluatierapport controlecampagne

Transcriptie

1 Evaluatierapport controlecampagne

2

3 Evaluatierapport controlecampagne najaar

4 Documentbeschrijving 1. Titel publicatie Evaluatierapport controlecampagne najaar Verantwoordelijke Uitgever Danny Wille, OVAM, Stationsstraat 110, 2800 Mechelen 3. Wettelijk Depot nummer 4. Aantal bladzijden Aantal tabellen en figuren 6. Prijs* 7. Datum Publicatie 8. Trefwoorden kwaliteitsborging terreincontroles 9. Samenvatting 10. Begeleidingsgroep en/of auteur Joris Tallon 11. Contactperso(o)n(en) Joris Tallon, Filip De Naeyer, Dirk Dedecker 12. Andere titels over dit onderwerp Gegevens uit dit document mag u overnemen mits duidelijke bronvermelding. De meeste OVAM-publicaties kunt u raadplegen en/of downloaden op de OVAM-website:

5 Inhoudstafel 1 Inleiding 7 2 Praktische uitwerking 9 3 Aandachtspunten bij controles op terrein 11 4 Algemeen kader controlecampagne najaar Bevindingen inzake uitvoering van boringen en peilbuisplaatsing 17 6 Bevindingen inzake grondwaterstaalname 21 7 Algemene conclusie 25 Bijlage 1: Lijst van tabellen 27 Bijlage 2: Lijst van figuren 29 Bijlage 3: Bibliografie 31 Evaluatierapport controlecampagne najaar /31

6 1 Inleiding Om de doelstelling van het Bodemdecreet en zijn uitvoeringsbesluiten te verwezenlijken is het van cruciaal belang dat bodemsaneringsdeskundigen taken in het kader van het Bodemdecreet op een kwaliteitsvolle wijze uitvoeren. Om deze kwaliteitsvolle uitvoering op terrein te kunnen op volgen en te kunnen beoordelen heeft de decreetgever mogelijkheden voorzien binnen het Bodemdecreet. Het uitbouwen van een controlesysteem voor het opvolgen van de uitvoering van onderzoeksverrichtingen in het kader van het Bodemdecreet is gebaseerd op artikels 172 (Bodemdecreet) en artikel 36 (VLAREBO). Het voorliggend verslag geeft een algemene evaluatie van de terreincontroles uitgevoerd doorheen het werkingsjaar 2010 alsook de terreincontroles uitgevoerd in de periode september december Hierbij wordt de uitgevoerde controlecampagne in haar algemeenheid besproken voor zowel het gedeelte bodem als grondwater. De evaluatie van de opgevolgde deskundigen wordt uitvoerig gerapporteerd aan de individuele deskundigen in kwestie en maakt geen deel uit van het voorliggend verslag. Evaluatierapport controlecampagne najaar /31

7 2 Praktische uitwerking In tegenstelling tot de beeldvormingscampagnes van 2008 (boringen / PB-plaatsing) en 2009 (grondwaterstaalname) wordt ervoor gekozen de campagne te spreiden over het gehele werkingsjaar Telkens worden een 10-tal erkend bodemsaneringsdeskundigen aangeschreven waarbij gevraagd wordt (voor een periode van 3 à 4 weken) de planning systematische door te geven. De wijze waarop de plannning overgemaakt wordt is dezelfde als voorheen (gestandaardiseerd formulier format xls). Tevens worden de bevindingen van de controles uitgevoerd in het najaar van 2009 mee opgenomen. Tijdens de verschillende periodes wordt zowel het plaatsen van boringen / peilbuizen als de staalname van het grondwater opgevolgd. Evaluatierapport controlecampagne najaar /31

8 3 Aandachtspunten bij controles op terrein Bij de uitwerking van de controles worden verschillende aandachtspunten naar voor geschoven. De volgende aandachtspunten worden weerhouden: de uitrusting van de veldwerkploeg; de wijze van uitvoering: boringen peilbuisplaatsing de staalname en conservering: vaste deel van de aarde grondwater projectspecifieke communicatie: veldwerkopdracht begeleiding op terrein de gegevensverwerving en verwerking; het gebruik van PBM s. Op basis van de invulling die een veldwerkploeg aan de bovenstaande punten geeft, kan op terrein het algemene kwaliteitsniveau, de kennis ter zake en de voeling van de uitvoerder met de materie (bodem / grondwater) ingeschat worden. Deze aandachtspunten worden in het voorliggend verslag apart besproken maar zijn uiteraard nauw met elkaar verbonden en hebben een invloed op de kwaliteit van het eindresultaat. 3.1 Uitrusting Uitvoering van boringen / plaatsing van peilbuizen De uitrusting van een boorploeg is bepalend voor een gedegen uitvoering van de voorziene onderzoeksverrichtingen. Hoe completer de uitrusting hoe groter de variatie in uitvoeringsmogelijkheden kan zijn. Tevens kan de wijze van uitrusting bijdragen in een hoger kwaliteitsniveau. De uitrusting omvat verschillende zaken zoals: boormateriaal: handmatig machinaal; reinigingsmateriaal; materiaal voor leidingdetectie; voorzieningen voor het koelen van stalen (koelbox / koelcel); materiaal voor het uitvoeren van nivellering; materiaal voor locatiebepaling; werkwater; voorzieningen voor het afvoeren van overtollige, opgeboorde grond, verontreinigd grondwater en afval; peilbuismateriaal. Evaluatierapport controlecampagne najaar /31

9 3.1.2 Grondwaterstaalname De uitrusting van een staalnameploeg is bepalend voor een degelijke uitvoering van de onderzoeksverrichtingen. Hoe completer de uitrusting hoe groter de variatie in uitvoeringsmogelijkheden kan zijn. Tevens kan de wijze van uitrusting bijdragen tot een hoger kwaliteitsniveau. De uitrusting omvat verschillende zaken zoals: type pompen; darmen (PE / siliconen) voor staalname; persoonlijke beschermingsmiddelen; reinigingsmateriaal; meetsondes voor bepaling van de veldparameters (+ calibratie); aanwezige koelvoorziening; werkwater; voorzieningen voor opslag en afvoer van verontreinigd grondwater en afval; materiaal voor inmeting einddiepte peilput / diepte grondwatertafel; materiaal voor de bepaling van de aanwezigheid van puur product. De staat, het onderhoud en de wijze van stockage en het gebruik van het staalnamemateriaal is hierbij evenzeer van belang. 3.2 Uitvoering Aangezien de eindverantwoordelijkheid inzake kwaliteit bij de erkend bodemsaneringsdeskundige ligt, wordt geen onderscheid gemaakt tussen uitvoering in eigen beheer of in onderaanneming Boringen Bij de selectie wordt rekening gehouden met de voorziene wijze van uitvoering (i.e. machinaal en handmatig). Gezien de diversiteit in mogelijk aan te wenden boortechnieken (afhankelijk van de geologische randvoorwaarden van de site) wordt hier in de mate van het mogelijke - eveneens rekening mee gehouden Peilbuisplaatsing Bij de plaatsing van peilbuizen moeten de geldende regels in acht genomen worden. De locatie van plaatsing en de karakteristieken van een peilbuis worden bepaald door het opzet van het onderzoek maar ook door projectspecifieke eisen zoals geologische opbouw, de aanwezige of te verwachten polluenten, etc.. Bij de uitvoering van de controles op terrein wordt gelet op: de selectie van de boortechniek in functie van het opzet van het bodemonderzoek; de selectie van peilbuismateriaal in functie van de aanwezige of te verwachten polluenten; de afwerking van de geplaatste peilbuis; snijdend / niet-snijdend; de wijze van peilbuisplaatsing; 12/31 Evaluatierapport controlecampagne najaar

10 gegevensverzameling; labelling; schoon pompen. 3.3 Staalname & conservering De besluitvorming binnen bodemonderzoeken is gebaseerd op analyseresultaten. De representativiteit van de te analyseren stalen is afhankelijk van de manier van staalname en de monsterconservering. De staalname en conservering vormt aldus een belangrijk aandachtspunt. Bij de uitvoering van de controles op terrein wordt gelet op de representativiteit van de genomen stalen, het mogelijk optreden van kruiscontaminatie, de koeling van stalen en de vertaling van andere, relevante projectspecifieke eisen naar staalname toe. 3.4 Gebruik van PBM's / CBM's Bij uitvoering van onderzoeksverrichtingen in het kader van het Bodemdecreet wordt veelal gewerkt in risicovolle omgevingen. Om de blootstelling aan en de impact op de werknemer hiervan te minimaliseren dienen persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM s) en in sommige gevallen collectieve beschermingsmiddelen (CBM s) gebruikt te worden. Bij uitvoering van de controles op terrein wordt dan ook gelet op het gebruik van standaard PBM s en daar waar aangegeven beschermende maatregelen opgelegd door de opdrachtgever. Hierbij wordt gedacht aan: veiligheidsschoenen; veiligheidshelm; veiligheidsbril; gehoorbescherming werkhandschoenen (uitvoering van boringen); wegwerphandschoenen (staalname). ademhalingsbescherming;.. Evaluatierapport controlecampagne najaar /31

11 3.5 Projectspecifieke communicatie Een milieubewuste uitvoering van onderzoeksverrichtingen start bij een degelijke voorbereiding. Projectspecifieke randvoorwaarden zoals lokale bodemopbouw, (mogelijke) bodemverontreiniging en type onderzoek bepalen mee de kwaliteitseisen waaraan de uit te voeren onderzoeksverrichtingen dienen te voldoen. De uitvoerder van de onderzoeksverrichtingen vormt als het ware de zintuigen van de projectleiding. De wijze waarop waarnemingen tijdens de uitvoering worden vastgesteld zijn daarom zéér belangrijk en dienen op een degelijke manier te worden geregistreerd en gecommuniceerd aan de projectleiding via het boorverslag en/of het verslag van de veldwaarnemingen bij grondwaterstaalname. Enkel op basis van volledige en waarheidsgetrouwe verslaggeving van de onderzoeksverrichtingen kan een degelijke omkadering gegeven worden van de bekomen analytische concentraties Veldwerkopdracht Uitvoering van boringen / peilbuisplaatsing Bij de controle op de uitvoering van boringen en peilbuisplaatsing (handmatig / machinaal) wordt vooral aandacht besteed aan de lithologische beschrijving van het boorprofiel, de locatie van inplanning van boringen en peilbuizen, ruimtelijke inmeting van de boorlocaties, de uitvoeringswijze én de technische gegevens betreffende de uitgevoerde boringen én peilbuisplaatsingen Grondwaterstaalname Bij de opvolging van grondwaterstaalname wordt vooral aandacht besteed aan de uitrusting, de wijze waarop voor gepompt en bemonsterd wordt (in functie van de te analyseren parameters) en de wijze waarop opgepompt grondwater verwerkt wordt. Tevens wordt de nodige aandacht besteed aan de wijze waarop recipiënten gecodeerd en bewaard worden Gegevensverwerving en verwerking Voor wat betreft de uitvoering van boringen (handmatig / machinaal) wordt vooral gelet op de lithologische beschrijving van het boorprofiel, de locatie van inplanning van boringen en peilbuizen, ruimtelijke inmeting van de boorlocaties, de uitvoeringswijze én de technische gegevens betreffende de uitgevoerde boringen én peilbuisplaatsingen. Tevens wordt de nodige aandacht besteed aan de wijze waarop recipiënten gecodeerd en bewaard worden. Voor wat betreft grondwaterstaalname wordt gelet op welke gegevens er juist worden geregistreerd. De belangrijkste aspecten hierin zijn: inmeting einddiepte peilbuis; inmeting diepte grondwatertafel veldparameters; afwijkende waarnemingen. 14/31 Evaluatierapport controlecampagne najaar

12 4 Algemeen kader controlecampagne najaar Inleiding In tegenstelling tot de beeldvormingscampagnes van 2008 (boringen / PB-plaatsing) en 2009 (grondwaterstaalname) worden deskundigen doorheen het hele werkingsjaar 2010 opgevolgd. Tevens worden de terreincontroles uitgevoerd in de periode september december 2009 mee opgenomen in de evaluatie. In totaal worden 115 locaties bezocht waarbij 97 terreincontroles effectief uitgevoerd kunnen worden (84%). Hierbij worden een 35-tal verschillende erkend bodemsaneringsdeskundigen (type II) gecontroleerd. In 67 gevallen betreft het een opvolging in het kader van bodemstaalname en/of peilbuisplaatsing (69 %). In 30 gevallen betreft het een opvolging in het kader van grondwaterstaalname (31%). De uitvoering van onderzoeksverrichtingen gebeurt zowel in eigen beheer als in onderaanneming. In de onderstaande tabel worden de gegevens hieromtrent samengevat. Eigen beheer (%) Onderaanneming (%) Boringen / PB-plaatsing Grondwaterstaalname In onderstaande tabel wordt een uitsplitsing gemaakt naar type bodemonderzoek: Type onderzoek OBO BBO BSP BSW GVZ AOM* % 29,9 46,4 7,2 11,3 5,2 3,1 * AOM = alternatieve onderzoeksmethode (MIP) toepassing i.k.v. BBO Evaluatierapport controlecampagne najaar /31

13 5 Bevindingen inzake uitvoering van boringen en peilbuisplaatsing 5.1 Uitrusting Bij uitvoering van de controles wordt de uitrusting van de veldwerkploeg nader bekeken. Op basis van de vaststellingen kan gesteld worden dat het overgrote deel van de uitvoerders goed tot zeer goed is uitgerust. In onderstaand tabellen worden de bevindingen inzake uitrusting weergegeven: (%) reiniging inmeting handmatig machinaal kruiscontaminatie* koeling PBM OK NTOK * folie, gootjes, Op basis van de bovenstaande gegevens kan gesteld worden dat de uitrusting van de veldwerkploegen over het algemeen goed tot zeer goed is. Er zijn evenwel nog een aantal punten voor verbetering vatbaar. Het betreft hier in eerste instantie koelvoorziening maar eveneens de staat en het onderhoud van het boormateiaal (zowel handmatig als machinaal). Voor wat betreft koelvoorziening dient de kanttekening gemaakt te worden dat de aanwezigheid ervan het gebruik en effectieve koeling niet garandeert. 5.2 Uitvoering Er wordt gekeken naar de selectie van de boortechniek, doorboren van aanwezige verharding, voorboren (bij aanwezigheid van ondergrondse nutsleidingen), mogelijkheid tot opstellen boorprofiel, mogelijk optreden van kruiscontaminatie en de afwerking van de boorlocatie. In onderstaande tabel worden de waarnemingen hieromtrent samengevat. (%) Selectie techniek verharding nutsleidingen Opstellen boorprofiel kruisconta -minatie afwerking OK 89 72,4 100* NTOK 11 27, enkel relevant in 13 gevallen Evaluatierapport controlecampagne najaar /31

14 Op basis van de bovenstaande gegevens kan gesteld worden dat de selectie van de boortechniek in functie van de uitvoering van boringen over het algemeen goed gebeurt. Het doorboren van aanwezige verhardingen kan evenwel met meer zorg gebeuren. Hierbij is het van belang dat de kernboor degelijk verankerd wordt. Tevens dient het koelwater uit het boorgat verwijderd te worden alvorens de effectieve boring aan te vatten. Bij het doorboren van puin/asen asfaltlagen is het daarenboven aangeraden verloren verbuizing te gebruiken om naval te vermijden. Een heikel punt betreft het vermijden van kruiscontaminatie bij uitvoering van boringen. Hiertoe dient steeds gewerkt te worden met rein materiaal waarbij in sommige gevallen tijdens uitvoering van een boring gereinigd dient te worden (doorboren sterk verontreinigde zones). Het gebruik van verbuizing (al dan niet verloren) is in heel wat gevallen aan te raden. In de praktijk blijkt echter dat het gebruik van (verloren) verbuizing weinig of niet wordt toegepast. Bij de plaatsing van peilbuizen wordt gekeken naar de selectie van de boortechniek, de afwerking (filterstelling, kleistoppen, annulaire ruimte, maaiveld, labelling) en het schoon pompen. Er dient opgemerkt te worden dat de gegevens enkel betrekking hebben op onderzoeksverrichtingen waarbij peilbuizen geplaatst werden (50). Om een volledig beeld te verkrijgen betreffende de kwaliteit waarmee peilbuizen geplaatst worden is het aangewezen plaatsingen frequenter en gerichter op te volgen. De waarnemingen omtrent peilbuisplaatsingen worden in onderstaande tabel weergegeven. (%) boortechniek * filterstelling kleistop(pen) annulaire ruimte afwerking maaiveld labelling OK NTOK * zowel handmatig als machinaal Er wordt eveneens getracht het schoon pompen na plaatsing op te volgen. Hierbij wordt gekeken of er wordt schoon gepompt en of dit conform de procedure gebeurt. In onderstaande tabel worden waarnemingen hieromtrent weergegeven. (%) conform CMA niet conform CMA* niet toegepast Schoon pompen * peilbuis (onder hoog debiet) éénmaal leeg trekken Op basis van bovenstaande gegevens kan gesteld worden dat de selectie van de boortechniek meestal in overeenstemming is met de lithologische randvoorwaarden. Kanttekening die hierbij gemaakt dient te worden heeft betrekking op het gebruik van verbuizing. De correcte afwerking van de peilbuis t.h.v. de filterstelling hangt hier nauw mee samen. In de praktijk blijkt echter dat het gebruik van verbuizing eerder vermeden wordt dan toegepast. De plaatsing van snijdende peilbuizen gebeurt veelal zonder gebruik te maken van verbuizing. 18/31 Evaluatierapport controlecampagne najaar

15 5.3 Staalname Bij staalname wordt gekeken naar het mogelijk optreden van kruiscontaminatie, het staalvolume, het tijdstip van staalname, de codering van de recipiënten en de koeling ervan. In de onderstaande tabel worden de waarnemingen hieromtrent weergegeven Kruiscontaminatie vermijden (%) OK NTOK Op basis van bovenstaande gegevens kan gesteld worden dat over het algemeen voldoende aandacht besteed wordt aan het vermijden van kruiscontaminatie bij staalname. In een aantal gevallen wordt het mogelijk optreden van kruiscontaminatie onvoldoende vermeden doordat gebruik gemaakt wordt van niet rein materiaal (werkhandschoenen, spatel, materiaal dat in contact heeft gestaan met boorgatwand wordt mee bemonsterd,..) of doordat boormateriaal te lang / diep wordt doorgedraaid. (%) Niet relevant 375 ml < 375 ml 2l liner steekbus Recipiënt 3,1 36,5 39,7 1,6 4,8 14,3 Op basis van bovenstaande gegevens kan gesteld worden dat in ongeveer 40% van de gevallen een te klein staalvolume wordt bemonsterd. De recipiënten die gebruikt worden, worden aangeleverd door de laboratoria. Verwacht wordt dat te kleine recipiënten vanaf volgend jaar niet meer aangeleverd zullen worden door de laboratoria (wijziging procedure CMA). (%) Tijdens uitvoering Na uitvoering Tijdstip staalname 71,4 28,6 Op vlak van tijdstip staalname dient gesteld te worden dat de staalname over het algemeen binnen een aanvaardbare tijdspanne wordt uitgevoerd. In enkele gevallen blijven de opgeboorde delen van het bodemprofiel te lang open gespreid liggen alvorens bemonstering aangevat wordt. (%) volledig Onvolledig Codering 85,7 14,3 Over het algemeen kan gesteld worden dat codering volledig en éénduidig gebeurt. In een aantal gevallen ontbreken er evenwel gegevens zoals boorlocatie, interval, project ID of staalnamedatum. (%) onmiddellijk na uitvoering laattijdig niet Tijdstip koeling 30,1 30,2 15,9 23,8 Op basis van bovenstaande gegevens kan gesteld worden dat het tijdstip waarop de stalen gekoeld worden aanvaardbaar is (60%). In nagenoeg 30% van de gevallen wordt hieraan Evaluatierapport controlecampagne najaar /31

16 evenwel niet voldaan. Dit kan in sommige gevallen toegeschreven worden aan vergetelheid maar evenzeer aan de werkwijze in het algemeen. 5.4 Communicatie & begeleiding De communicatie die verzorgd wordt vanuit de projectleiding naar de veldwerkploeg (veldwerkopdracht) en omgekeerd (boorverslag) alsook de mate waarin begeleiding voorzien wordt, wordt geëvalueerd. Tevens wordt getracht een inschatting te maken van de kennis en ervaring van de uitvoerders. In de onderstaande tabellen worden de waarnemingen hieromtrent weergegeven. (%) begeleiding veldwerkopdracht boorverslag* OK NTOK *65% digitaal, 27% schriftelijk, 8% combinatie digitaal + schriftelijk Op basis van bovenstaande gegevens kan gesteld worden dat begeleiding niet consequent wordt voorzien. De veldwerkopdrachten bij uitvoering zijn evenwel volledig en uitgebreid waardoor in heel wat gevallen een effectieve begeleiding minder noodzakelijk kan geacht worden. In nagenoeg alle gevallen wordt een boorverslag opgesteld. Het boorverslag wordt zowel schriftelijk als digitaal of als een combinatie van beide opgesteld. (%) zeer gedegen goed twijfelachtig ondermaats kennis Op basis van bovenstaande gegevens kan gesteld worden dat in 79% van de gevallen de kennis van de uitvoerders goed tot zeer goed is. In 21% van de gevallen is de kennis onvoldoende. De nood aan opleiding en bijscholing is hier dan ook aan de orde. (%) goed voldoende ondermaats ervaring Op basis van bovenstaande gegevens kan over het algemeen gesteld worden dat kennis en ervaring goed tot zeer goed is. In een aantal gevallen wordt evenwel vastgesteld dat de kennis m.b.t. de geldende voorschriften twijfelachtig tot ondermaats is. 20/31 Evaluatierapport controlecampagne najaar

17 6 Bevindingen inzake grondwaterstaalname 6.1 Uitrusting Bij uitvoering van de controles wordt gekeken naar de omvang en de staat van de aanwezige staalnameapparatuur. Hierbij wordt gelet op de aanwezigheid van doorstroomcel, meetsondes, calibratie- en reinigingsmiddelen, type pompen, drijflaagdiktemeter / peillintmeter en de mogelijkheid tot het gekoeld bewaren van stalen. In de onderstaande tabellen worden de waarnemingen hieromtrent weergegeven. (%) OK NTOK doorstroomcel 86,7 13,3 meetsondes calibratiemateriaal 36,7 63,3 reinigingsmateriaal 93,3 6,7 pompen materiaal opmetingen drijflaagdiktemeter 60 0 peillintmeter 40 0 Koelvoorziening koelbox 63,3 13,3 koelcel 10 13,4 Over het algemeen kan gesteld worden dat de staalnameploegen goed uitgerust zijn voor de bemonstering van peilbuizen. Er dient evenwel opgemerkt te worden dat in een aantal gevallen de koelvoorziening ontoereikend is. Het betreft hier het gebruik van koelboxen zonder bevroren koelelementen, het gebruik van een koelcel aangesloten op de autobatterij (geen koeling wanneer motor van het voertuig niet draait). In 13% van de gevallen is evenwel geen koelvoorziening aanwezig. De stalen worden opgeslagen in kratten, boxen, emmers, Staalname grondwater Bij uitvoering van de controles wordt specifiek gekeken naar volgende punten: de inmeting van de diepte van de grondwatertafel + einddiepte te bemonsteren peilbuizen; het gebruik van proper materiaal; de reiniging en calibratie van toestellen en materiaal; het voor pompen van de te bemonsteren peilbuizen conform procedures beschreven in het CMA (V-gebaseerd); het debiet bij voor pompen van de te bemonsteren peilbuizen; het belvrij afvullen van recipiënten (cfr. vluchtige verbindingen); de koeling van gevulde recipiënten; de filtratie van grondwater voor de analyse op relevante parameters; Evaluatierapport controlecampagne najaar /31

18 de verwijdering van het opgepompt grondwater. In de onderstaande tabellen worden de waarnemingen hieromtrent samen gevat: (%) OK NTOK Inmeting einddiepte PB Inmeting diepte GW-tafel Opvolging GW-stand bij voor pompen 3,3 96,7 Op basis van bovenstaande gegevens kan gesteld worden dat de inmeting van de grondwatertafel en de einddiepte van de peilbuizen goed gebeurt. De respons van de grondwatertafel op de aangelegde pompdebieten wordt nagenoeg niet opgevolgd. Bij opvolging blijken in 33% van de gevallen nog darmen aanwezig te zijn van het schoon pompen na plaatsing of een voorgaande staalname. De procedure is hier zéér duidelijk in. Darmen mogen niet achtergelaten worden in peilbuizen. Deze dienen voor verwerking afgevoerd te worden. (%) Op terrein Gedeeltelijk op terrein Op buro Geen calibratie 23 3, ,5 Er kan gesteld worden dat over het algemeen gewerkt wordt met gecalibreerde meetsondes. In 13,5% van de gevallen wordt evenwel vast gesteld dat de meetsondes nooit gecalibreerd worden. De waarde van de geregistreerde meetwaarden kan hier dan ook in twijfel getrokken worden. (%) Doorstroomcel Potje Analyse labo Niet gemeten Veldparameters 70 16,7 3,3 10 Er kan op basis van de de waarnemingen gesteld worden dat de metingen in 70% van de gevallen in gesloten kring worden uitgevoerd (gebruik doorstroomcel). In de overige gevallen worden de metingen ofwel niet, laattijdig of door het labo uitgevoerd. (%) OK NTOK Niet mogelijk Niet toegepast Voor pompen* 86,7 10 3,3 0 * V-gebaseerd waarbij enkel gekeken wordt naar het opgepompte volume grondwater. Er wordt niet gekeken naar de aangelegde pompdebieten en de hieraan verbonden respons van de grondwatertafel (peildalingen). (%) Belvrij Niet belvrij Staalname VOS 66,7 33,3 Recipiënten VOS 56,7 43,3 Op basis van bovenstaande gegevens moet gesteld worden dat in 1 op 3 gevallen er luchtbellen worden aangetrokken in de darmen. In de meeste gevallen kan dit toe geschreven worden aan te hoog aangelegde pompdebieten. 22/31 Evaluatierapport controlecampagne najaar

19 In 43% van de gevallen zijn er luchtbellen aanwezig zijn in de recipiënten. Gezien de specifieke stofeigenschappen van de desbetreffende polluentgroep(en) moet meer aandacht besteed worden aan de aangelegde pompdebieten bij voor pompen én staalname alsook aan de wijze waarop recipiënten gevuld worden. De aanwezigheid van head space moet vermeden worden. Indien toch aanwezig moet een nieuw recipiënt gevuld worden. (%) OK NTOK Niet relevant Filtratie Er kan gesteld worden dat de toepassing filtratie goed gebeurt. Er dient wel opgemerkt te worden dat filtratie enkel relevant was in 33% van de gevallen. (%) riool decor O/Wafscheider WZI vaatjes Verwijdering verontreinigd GW Verwijdering nietverontreinigd GW ,3 3,3 33,4 36,7 13,3 20 3,3 26,7 Er kan gesteld worden dat in 60% van de gevallen het (verontreinigd) grondwater verwijderd wordt volgens de geldende voorschriften (lozing op O/W-afscheider, WZI of afvoer in vaatjes). In 40% van de gevallen is er mogelijk een probleem omwille van de verontreinigingsgraad (lozing in riool / decor). Hieraan dient dan ook meer aandacht besteed te worden. 6.3 Communicatie & begeleiding In functie van communicatie en begeleiding wordt gekeken naar de communicatie die verzorgd wordt vanuit de projectleiding naar de veldwerkploeg (veldwerkopdracht) en omgekeerd (veldverslag staalname grondwater). Tevens wordt geëvalueerd in welke mate de uitvoering op terrein begeleid wordt. Tevens wordt getracht een inschatting te maken van de kennis en ervaring van de uitvoerders. In de onderstaande tabellen worden de waarnemingen hieromtrent weergegeven. (%) begeleiding veldwerkopdracht veldverslag* OK NTOK *6,7% digitaal, 43% schriftelijk, 50% combinatie digitaal + schriftelijk Op basis van de waarnemingen kan gesteld worden dat de bemonstering van peilbuizien in mindere mate begeleid wordt bij uitvoering. In alle gevallen wordt de staalnameploeg voorzien van een degelijke veldwerkopdracht (incl. liggingsplan peilbuizen). De waarnemingen bij bemonstering worden summier geregistreerd en overgemaakt aan de projectleiding. Waarnemingen zoals aangelegde debieten (bij voor pompen én staalname), opgepompte hoeveelheden grondwater, peildalingen en afwijkingen inzake de toestand van de te bemonsteren peilbuizen worden veelal niet opgevolgd noch geregistreerd / gerapporteerd. Nochtans zijn deze gegevens essentieel om van de bekomen analyseresultaten degelijk te Evaluatierapport controlecampagne najaar /31

20 kunnen kaderen. 24/31 Evaluatierapport controlecampagne najaar

21 7 Algemene conclusie Over het algemeen kan gesteld worden dat veldwerkploegen voorzien worden van een veldwerkopdracht (opdracht, detailplan, veiligheidsvoorschriften,.). De begeleiding op terrein wordt vooral voorzien bij uitvoering van boringen en PB-plaatsingen. In het kader van grondwaterstaalname wordt in mindere mate begeleiding voorzien. De uitvoering van boringen en de plaatsing van peilbuizen gebeurt over het algemeen op een milieubewuste wijze. Volgende kanttekeningen dienen evenwel geformuleerd te worden: vermijden van kruiscontaminatie: wijze waarop aangeboorde delen van het bodemprofiel worden uit gelegd en bemonsterd; representatief volume aan staal: 375ml of meer; tijdspanne tussen aanboren en bemonsteren: tot strikt minimum beperken; koeling stalen: recipiënten onmiddellijk gekoeld bewaren; gebruik van verbuizing (al dan niet verloren verbuizing) om naval / optreden kruiscontaminatie te vermijden; gebruik van verbuizing bij plaatsing van peilbuizen in minder tot niet-cohesieve bodems. De registratie van de uitgevoerde boringen / peilbuisplaatsingen gebeurt in veel gevallen op een goede manier. Toch kunnen ook hier een aantal kanttekening geformuleerd worden zoals: registratie van type techniek: vermelding handmatig / machinaal is niet voldoende. De aangewende techniek moet eveneens geregistreerd worden; registratie van aangewende diameter: onontbeerlijke informatie indien mobiliteit van aanwezige drijflaag bepaald dient te worden; registratie type staalname (geroerd / ongeroerd + techniek); registratie gebruikte hoeveelheid werkwater (+ tijdstip verwijdering en hoeveelheid). De bemonstering van peilbuizen (V-gebaseerd) wordt over het algemeen nogal vrijelijk ingevuld afhankelijk van de kennis en de ervaring van de uitvoerder. Er wordt tot geen rekening gehouden wordt met lokale geo(hydro)logische randvoorwaarden en/of specifieke stofeigenschappen van aanwezige of te verwachten polluenten. De registratie van de staalname omvat in nagenoeg alle gevallen enkel volgende gegevens: einddiepte peilbuis; diepte grondwatertafel; meetwaarden veldparameters (ph, Ec en T); waarnemingen betreffende kleur, geur en helderheid. Andere relevante waarnemingen worden niet uitgevoerd of niet gerapporteerd. Het betreft hier mogelijk volgende zaken: aanwezigheid darmen voorgaande staalname of schoon pompen na plaatsing; mogelijke verzanding; oppervlakkig beïnvloeding / beschadiging van de peilbuis; Evaluatierapport controlecampagne najaar /31

22 aangelegde debieten bij voor pompen; aangelegde debieten bij staalname; volume opgepompt grondwater; wijze waarop opgepompt grondwater verwijderd wordt;.. Nochtans zijn deze gegevens essentieel om van de bekomen analyseresultaten degelijk te kunnen kaderen 26/31 Evaluatierapport controlecampagne najaar

23 Bijlage 1: Lijst van tabellen Evaluatierapport controlecampagne najaar /31

24 Bijlage 2: Lijst van figuren Evaluatierapport controlecampagne najaar /31

25 Bijlage 3: Bibliografie Evaluatierapport controlecampagne najaar /31