Equisetum arvense vanuit hoofd en hart

Transcriptie

1 Equisetum arvense vanuit hoofd en hart Ervaringen bij de trituratieproving bij het Hahnemann Instituut Nederland Den Haag januari 2007 Alles is één! Academie voor Natuurgeneeskunde Hilversum Jacqueline Bergink-Vos, januari 2009 Equisetum arvense, vanuit hoofd en hart. Jacqueline Bergink (2008), pagina 1

2 Inhoudsopgave Voorwoord 3 1. Inleiding Achtergrond Doelstelling en doelgroep Vraag- en doelstellingen Werkwijze en opbouw scriptie 6 2. De klassieke homeopathie Inleiding Achtergrond Filosofie Similia Similibus Curentur Provingen Minimale prikkel Potentiëren Het resonantieprincipe Actieve werkwijze Substanties Provingen tot nu toe Bereidingswijze Keuze potentie De C4- of manente homeopathie Inleiding Achtergrond Filosofie De krachten des Levens Archetypen Provingen Mysteries De vier basismodificaties of verschijningsvormen Bereidingswijze Het archetype van de aarde Dimensies van C0 tot C Equisetum arvense, de plant Inleiding Botanie Naam Kenmerken Gebruik in de geschiedenis Inhoudsstoffen en toxische werking Natuurgeneeskunde Homeopathie 39 Equisetum arvense, vanuit hoofd en hart. Jacqueline Bergink (2008), pagina 2

3 5. Equisetum arvense, de trituratieproving in Den Haag Inleiding Trituratieproving Fysieke symptomen per trituratiestap Ervaringen per trituratiestap: emotioneel, mentaal en spiritueel Ervaringen C Ervaringen C Ervaringen C Ervaringen C Ervaringen C Ervaringen na 2 tot 6 maanden Materia Medica, Repertorium & DD Inleiding Materia Medica Repertoriumsymptomen Differentiaal Diagnose Conclusie 61 Samenvatting 63 Nawoord 65 Bronnen 67 Eindnoten 70 Bijlagen 1. Verzoek om informatie bij deelnemers trituratieproving B 2 2. Individuele tritruratiesymptomen Equisetum arvense C1 t/m C5 B 3 3. Fysieke symptomen trituratieproving C1 t/m C5 B 39 4a. Rode draad Equisetum C1 t/m C3 B 44 4b. Rode draad Equisetum C4-C5 B 50 Equisetum arvense, vanuit hoofd en hart. Jacqueline Bergink (2008), pagina 3

4 Voorwoord Als onderdeel van de Praktijk-Leerperiode van het zesde jaar aan de Academie voor Natuurgeneeskunde in Hilversum (ANH), schrijft de student een afstudeerscriptie die beroeps- of vakgericht is. Tijdens de laatste jaren van mijn studie kwamen verschillende onderwerpen in mij op, maar toen ik in januari 2007 in aanraking kwam met de C4- homeopathie en de verwrijving van Equisetum wist ik meteen dat ik daar mijn scriptie over wilde schrijven. Ik wilde me er echt in verdiepen, omdat het me in contact brengt met een nieuwe vorm van homeopathie en werkervaring, die wereldwijd veel homeopaten geïnspireerd heeft. De C4- of manente homeopathie is sinds 1990 in ontwikkeling. De kracht hiervan ligt in het zelf verwrijven van alle middelen tot de trituratiestap waarin de stof nog dynamisch is. Ik vergelijk in deze scriptie de achtergrond, filosofie en werkwijze van de klassieke homeopathie en de C4-homeopathie om de ervaringen bij de trituratie van Equisetum te kunnen begrijpen. Ik raad de zeer geïnteresseerde lezer aan een Seminar van Jürgen Becker of Witold Ehrler bij te wonen en/of hun boeken te lezen. Tijdens het driedaagse C4-Seminar bij het Hahnemann Instituut Nederland maakte Witold Ehrler ons wegwijs in de filosofie van de C4-homeopathie en hebben circa 35 mensen Equisetum arvense verwreven naar de vijfde trituratiestap, C5. Ik beschrijf op basis van deze trituratieproving een beeld van dit middel. Bij de verwrijving in de vijfde trituratiestap ontstond een gevoel van saamhorigheid in de groep, waarbij ieder zijn essentie mag houden. Dit vind ik prachtig, Het schrijven van deze scriptie is een heel proces geweest. Ik bedank iedereen die hier een steentje aan heeft bijgedragen van harte. Dit geldt natuurlijk voor Wim, Jasper, Annelieke en Mathijs, mijn vrienden, mijn scriptiebegeleider Marije Delfos, Alize Timmerman en last but not least de deelnemers aan het Seminar. Zonder hun inbreng zou het schetsen van een beeld van Equisetum arvense niet mogelijk zijn geweest. Ik heb gekozen voor de ondertitel Alles is een, omdat dat voor mij een overheersend gevoel bij de verwrijving van Equisetum was. Later in deze scriptie zal mijn keuze duidelijk worden. Jacqueline Bergink-Vos, Apeldoorn, augustus 2008 Voorwoord bij de tweede druk Mijn scriptie is de afgelopen maanden zeer positief ontvangen. Ik heb inmiddels gehoord dat Peter Zillmer in 2006/2007 een beperkte proving heeft gedaan met Equisetum arvense C30. Hij ziet het als het begin van een uitgebreider onderzoek, dat zeker nodig is. Beschouw dit werk als een naslagwerk, maar benut zeker de mogelijkheden van deze plant! Jacqueline Bergink-Vos, Apeldoorn, januari 2009 Equisetum arvense, vanuit hoofd en hart. Jacqueline Bergink (2008), pagina 4

5 1. Inleiding 1.1. Achtergrond Deze scriptie is geschreven als afstudeerscriptie voor de Academie voor Natuurgeneeskunde Hilversum, studierichting klassieke homeopathie. Ik vind de C4- homeopathie en de trituratieproving van Equisetum heel interessant, omdat het me in contact brengt met een heel nieuwe vorm van homeopathie en werkervaring. Op de Academie voor Natuurgeneeskunde heb ik veel kennis vergaard met en in mijn hoofd. Dit dient ook de basis te zijn. In het Organon schrijft ook Hahnemann dat de homeopathie een logische geneeswijze is, die volgens logische lijnen uitgevoerd dient te worden. Mach es nach, aber mach es genau nach (Hahnemann, 1996, p. VIII). Bij de stagedagen bij het Hahnemann Instituut Nederland (HIN) merk ik dat ik vasthoud aan mijn theoretische kennis en het moeilijk vind om te vertrouwen op mijn intuïtie. Door mee te doen aan de trituratieproving van Equisetum en het schrijven van deze scriptie, verwacht ik een verbinding te kunnen ontwikkelen tussen mijn hoofd en hart en daardoor mijn patiënten in de toekomst beter te kunnen helpen Doelstelling en doelgroep Ik wil met mijn scriptie bereiken dat de inhoud een onafhankelijke bijdrage levert aan de informatie over de C4-homeopathie en de mogelijke toepassing van Equisetum arvense als homeopathisch geneesmiddel. Doelgroepen zijn collegae in de klassieke homeopathie, studenten homeopathie aan onder andere de Academie voor Natuurgeneeskunde Hilversum, het Hahnemann Instituut Nederland en andere geïnteresseerden Vraag- en doelstellingen Ik doe dit aan de hand van de volgende vraagstellingen: Wat houdt C4-homeopathie in en wanneer pas je C4-middelen toe? Wat is bekend over Equisetum arvense als plant en geneesmiddel in de geschiedenis, de natuurgeneeskunde en klassieke homeopathie? Wat zijn de inhoudsstoffen van de plant en de toxische werking? Welk beeld komt over dit middel naar voren uit de trituratieproving in Den Haag? Zijn er verschillende ervaringen en essenties te onderscheiden in de verschillende trituratiestappen? Zijn er overeenkomsten en/of verschillen met eerdere provingen met Equisetum, zoals weergegeven in de huidige Materia Medica's? Welke repertoriumrubrieken zijn te onderscheiden? Met welke homeopathische middelen kan je een differentiaal diagnose maken? Wat is de essentie van Equisetum arvense? Is Equisetum een breed toepasbaar of juist leeg middel, omdat het de prover lijkt te geven wat hij nodig heeft? Doelstellingen: Inzicht verkrijgen in de C4-homeopathie en waarvoor ik C4-middelen en Equisetum arvense kan toepassen. Wat brengt de C4-homeopathie en trituratie van middelen mij voor mijn werk als homeopaat? Hoe werken verwrijvingen? Equisetum arvense, vanuit hoofd en hart. Jacqueline Bergink (2008), pagina 5

6 1.4. Werkwijze en opbouw scriptie In hoofdstuk 2 beschrijf ik de achtergrond en filosofie van klassieke homeopathie, waarbij ik vooral inga op homeopathische provingen, potenties en het mechanisme hierachter, het resonantieprincipe. Deze informatie is belangrijk om verschillen en overeenkomsten tussen de klassieke en de C4-homeopathie en de ervaringen bij Equisetum te begrijpen. In hoofdstuk 3 komt de C4- of manente homeopathie aan de orde. Wat zijn de achtergronden, filosofie en gebruiksmogelijkheden van de C4-homeopathie? Wanneer en waarom is het ontwikkeld? Wie zijn ermee bezig geweest? Wat zijn ervaringen bij de trituraties en het gebruik van middelen in de verschillende trituratiestappen? In de C4-homeopathie wordt gesproken over verschillende niveaus, stappen of lagen. Het C1-niveau doet zich voor in de eerste verwrijvingsronde van één uur, C2 in de tweede, C3 in de derde en C4 in de vierde verwrijvingsronde i. In hoofdstuk 4 volgt informatie over de plant Equisetum, de inhoudsstoffen, de toxische werking en het gebruik in de natuurgeneeskunde en klassieke homeopathie. Hoofdstuk 5 gaat over de ervaringen bij de trituraties van Equisetum arvense tijdens het Seminar van Ehrler in Den Haag. Hierbij worden de ervaringen en essenties per verwrijvingstap beschreven. Daarna volgen in hoofdstuk 6 een Materia Medicabeeld, repertoriumsymptomen en differentiaties met vergelijkbare middelen. Voor de ervaringen van deelnemers aan het Seminar heb ik gebruik gemaakt van opnames tijdens het Seminar en door deelnemers toegestuurde informatie. Ik heb ervaringen van 30 van de 35 deelnemers. In hoofdstuk 7 volgt een conclusie en in hoofdstuk 8 een samenvatting. In mijn nawoord in hoofdstuk 9 beschrijf ik persoonlijke ervaringen met Equisetum tijdens de trituratie en de periode na de trituratie. Het is een periode geweest waarin ik bijzondere dromen heb gehad, die waarschijnlijk belangrijk zullen zijn bij mijn werk als klassiek homeopaat. Leeswijzer Op pagina 67 van deze scriptie is een literatuurlijst opgenomen van bronnen, waar in de tekst als volgt naar wordt verwezen: naam van de auteur, jaar van uitgave van de gebruikte druk en paginanummer. Naar bronnen van artikelen op Internet is verwezen met de naam van de auteur of website. Ibid is gebruikt bij verwijzingen naar (een andere pagina uit) dezelfde bron. Bij Organon of een zonder verdere aanduidingen, refereer ik aan paragraven uit de zesde editie van het Organon (Hahnemann, 1996). i Om verwarring met de eerste potentie uit de centimale schaal, die ook C1 genoemd wordt, te voorkomen zou de letter T gebruikt kunnen worden voor de eerste trituratiestap en C voor de eerste potentie uit 1/100. Ik houd echter de alom gebruikte terminologie aan. Equisetum arvense, vanuit hoofd en hart. Jacqueline Bergink (2008), pagina 6

7 2. De klassieke homeopathie 2.1. Inleiding In dit hoofdstuk is de achtergrond, filosofie en werkwijze van de klassieke homeopathie beschreven. De klassieke homeopathie werkt volgens de richtlijnen van haar grondlegger, Samuel Hahnemann. Hij gebruikt de eerste 10 jaar van zijn praktijk ruwe stoffen om mensen te genezen. Daarna werkt hij met zowel ruwe als verdunde en geschudde remedies. In De Chronische Ziekten en het Organon ( 128) beschrijft hij dat een stof zijn kracht pas volledig ten toon kan spreiden door het potentiëren en tritureren. De klassieke homeopathie werkt sinds 1835 met middelen uit de derde trituratiestap (Hahnemann, 1997, p. 181) Achtergrond Samuel Hahnemann ( ), de grondlegger van de klassieke homeopathie, is een zeer veelzijdig man. Hij is farmacoloog, chemicus, arts, natuurgeneeskundige, alchemist en vertaler. Hij financiert zijn opleidingen met het doceren van Latijn en Grieks en vertaalwerk. Hij streeft naar een menswaardige geneeswijze en vraagt zich jarenlang af hoe de geneesmiddelwerking tot stand komt. In 1790 vertaalt hij de Materia Medica van de Schotse professor William Cullen en plaatst kritische kanttekeningen bij zijn bewering dat stoffen in de kininebast malaria zouden genezen door de maagversterkende werking. Hahnemann neemt als proef een aantal dagen twee keer per dag goede kina in en krijgt alle malariasymptomen behalve de koortsrillingen. Het duurt iedere keer 2, 3 uur en begint opnieuw als hij de dosis herhaalt. Dit brengt hem tot zijn eerste wet Similia similibus curentur, het gelijke met het gelijkende genezend (Fritsche, p ). Ziekte kan genezen worden met een middel dat symptomen van de ziekte kan oproepen bij gezonde personen. Hahnemann doet zijn lijfspreuk Aude sapere (waag het, te weten) ii eer aan door kritisch en grondig te werken aan de verdere ontwikkeling en verfijning van de homeopathische geneeswijze. Hij krijgt dit motto mee van de school die hij bezoekt, het gymnasium van klooster St. Afra in Meisen. Ook zijn vader, die werkt als porseleinschilder, stimuleert hem niet passief te leren; niet zomaar alles aan te nemen, dingen te overdenken en een onafhankelijk oordeel te vormen (Fritsche, 2007, p. 19). Hahnemann geeft zijn visie op de geneeskunde weer in de Reine Arzneimittellehre ( ), het Organon ( ) 1, De Chronische Ziekten (1928 en 1935), Materia Medica Pura, deel 1 (1811) en deel 2 (1816), casusboeken en brieven aan patiënten. Zijn Organon der Heilkunde is een werktuig of instrument waarvan men zich bedient. Het is een aanwijzing langs welke weg men inzicht behoort te krijgen in de opgave zieke mensen beter te maken, dat is was man Heilen nennt (Hahnemann, 1996, pag. V) Filosofie Hahnemann beschrijft zijn ideaal in 2 van het Organon, namelijk Het hoogste ideaal van genezen is een snel, zachtzinnig en duurzaam herstel van de gezondheid, of wel opheffing en vernietiging van de ziekte in haar gehele omvang, op de kortste, betrouwbaarste en onschadelijkste wijze, volgens goed begrijpbare beweegredenen. (Hahnemann, 1996, p. 1) ii Hahnemann, 1996, p. X. Equisetum arvense, vanuit hoofd en hart. Jacqueline Bergink (2008), pagina 7

8 De klassieke homeopathie gaat ervan uit dat het lichaam door ziektesymptomen laat zien dat de levenskracht verstoord is ( 11). Bij een gezond mens houdt de Dynamis of spirituele levenskracht het lichaam in harmonie ( 9). Het doel van een homeopathische behandeling is het zelfgenezende vermogen van het lichaam te stimuleren met een kleine gelijkende prikkel. Belangrijke regels in de klassieke homeopathie zijn: - de keuze van het meest passende geneesmiddel volgens de wet Similia Similibus Curentur (zie par ); - het geven van een minimale prikkel: een zo klein mogelijke dosis en één enkele remedie tegelijkertijd (zie par ); - het dynamiseren en potentiëren van de remedies, waardoor de energie van substanties vrijgemaakt wordt (zie par ); - een voorschrift op de totaliteit van symptomen op mentaal, emotioneel en fysiek niveau van het individu. Om een goede keuze voor een middel te kunnen maken dient de arts een goede kennis te hebben van ziekte- en geneesmiddelleer, middel en dosering ( 3); - het doen van geneesmiddelenproeven op zichzelf en gezonde personen (par ) Similia Similibus Curentur Het similiaprincipe is al bekend bij de Griekse geneesheer Hippocrates van Kos (circa voor Christus) en de Zwitserse arts, alchemist en astroloog Paracelsus ( ). Hippocrates onderscheidt drie soorten geneeskunde, namelijk de allopathie, homeopathie en isopathie. Hij brengt het principe van de vier elementen, die afwisselend op de voorgrond staan in de kosmos, in verband met het functioneren van de mens. Een verstoring tussen de elementen aarde, lucht, water en vuur leidt tot ziekte (Elling, 2006, p. 22). Paracelsus heeft kritiek op de toenmalige reguliere geneeskunde met het veelvuldig aderlaten en gevaarlijke doseringen kwik en pokhout. Bekende uitspraken van hem zijn Dosis sola facit venenum (alleen de hoeveelheid maakt het vergif) en Similia similibus curentur. Hij gaat op zoek naar de kern van geneeskrachtige planten en chemische stoffen en legt de ziel hiervan bloot door ingewikkelde bereidingen die geïnspireerd zijn op de alchemie. Zijn beschrijvingen van geneesmiddelen lijken op het latere homeopathische gebruik ervan (ibid, p. 31). Ook Hahnemann heeft kritiek op de bijwerkingen van allopatische behandelingen in zijn tijd, maar hij is de eerste die ziet dat de homeopathische theorie in de praktijk onderzocht dient te worden en dat ook zeer zorgvuldig doet. We moeten ons eerst verzekeren van de symptomen die een middel veroorzaakt bij een gezonde persoon, voordat we weten welke symptomen ze bij ziekte kunnen genezen. Hiervoor begint hij zijn provingen met een groep discipelen om zich heen (Gunavante, 1995, p. 26). Het woord proving is afgeleid van het Duitse Prüfung en betekent geneesmiddelproef Provingen Na zijn ervaring met de inname van kinine, doet Hahnemann veel provingen op zichzelf en gezonde vrijwilligers en gebruikt de hiermee opgedane kennis om mensen te genezen. In de paragraven van het Organon geeft hij richtlijnen voor het uitvoeren van provingen. Alleen door het observeren van zulke veranderingen, welke die middelen in de gezonde mens teweeg brachten, kon men hun geneeskracht onderzoeken. ( 110, Hahnemann, 1996, p. 74). In 111 voegt hij hieraan toe dat de overeenkomst tussen zijn observaties van de pure geneesmiddelwerking en eerdere publicaties, die niet voor therapiedoeleinden zijn geschreven, overtuigend zijn. Ze laat ons zien, dat de medicamenten in hun Equisetum arvense, vanuit hoofd en hart. Jacqueline Bergink (2008), pagina 8

9 pathogene werking op het gezonde menselijke lichaam werken volgens vaste eeuwige natuurwetten. Daardoor zijn ze in staat vaststaande en betrouwbare ziektesymptomen te verwekken, elke stof naar zijn eigen structuur. (Hahnemann, 1996, p. 74). Tot het eind van zijn leven hecht hij veel waarde aan het zelf bereiden van zijn geneesmiddelen. Hij is ervan overtuigd dat de geneeskundige de onderzoeken met de alle hem hier geleerde voorzichtigheid en behoedzaamheid kan opstellen en hieruit niet alleen veel kennis over de remedies haalt, maar dat het ook goed is voor zijn rol als arts en zijn gezondheid. Voordelen van het onderzoek op de arts zelf, mits gezond, zijn dat hij door observatie van conditieveranderingen bij zichzelf inzicht krijgt in zijn eigen gevoelens, denkwijze en gemoedsgesteldheid, maar ook in zijn vaardigheid als observator (Ken uzelf!). Wie proeven op zichzelf neemt weet het zelf, weet het zeker wat hij gevoeld heeft. Daarnaast wordt het organisme van proefpersonen door herhaalde aantastingen van de gezondheid vaardiger in het verdrijven van voor zijn lichaam vijandelijke invloeden. Zijn lichaam wordt gehard, zijn gezondheid stabieler en hij wordt robuuster ( 141, Hahnemann, 1996, p. 86 en 87) Minimale prikkel Hahnemann werkt vanaf 1789 met relatief kleine doses ruwe stoffen, zoals kwik bij de genezing van syfilis. Uit zijn eerste casusboeken blijkt dat hij tot halverwege de dertiger jaren van 19 e eeuw experimenteert met zowel ruwe als verdunde en geschudde stoffen. Omdat geschikte stoffen, zoals arsenicum, kwik, belladonna en slangengif toxisch zijn, gaat hij ze verdunnen. Later geeft hij bij elke verdunningstap, eerst 10 en later 2, krachtige schudslagen. Hij wordt hiervoor geïnspireerd door het enigszins vergelijkbare fenomeen dat - als vuursteen op staal geslagen wordt - hitte ontstaat en het staal uiteenvliegt in sterretjes (Gunavante, 1995, p. 126). Hij verwijst in voetnoot 1 van 269 naar veranderingen die in verschillende natuursubstanties door wrijven worden opgewekt, zoals warmte, hitte, vuur, de ontwikkeling van geurstoffen en magnetisering van staal (Hahnemann, 1997, p. 146). In 128 van het Organon verwoordt hij de verschillende werking tussen pure en gedynamiseerde stoffen als volgt. De latere en meest recente onderzoeken hebben geleerd, dat geneesmiddelsubstanties, als ze voor onderzoek naar hun eigensoortige bewerkingen door proefpersonen worden ingenomen, in onbewerkte, pure vorm bij lange na niet die volle rijkdom van de erin verborgen krachten ten toon spreiden, als wanneer ze in hoge verdunningen, door stevig verwrijven en schudden gepotentieerd voor de proef worden ingenomen. Door die eenvoudige bewerking worden de in hun ruwe toestand verborgen, als het ware sluimerende krachten in ongelooflijke mate ontwikkeld en geactiveerd. (Hahnemann, 1996, p ). Hij noemt dit proces dynamiseren of potentieren (ontwikkelen van de artsenijkracht) en de producten die hieruit ontstaan dynamisaties of potenties in verschillende graden ( 269, p. 145). Hahnemann verdunt het originele medicijn aanvankelijk op verschillende manieren en in verschillende verhoudingen met een vloeistof. In de eerste editie van het Organon geeft hij geen duidelijk voorschrift voor de standaarddosering en drukt de geneeskundige op het hart 'de zorgvuldig geselecteerde remedie in zo'n klein mogelijke dosis voor te schrijven om adequaat de huidige ziekte te overwinnen en vernietigen. Geleidelijk start hij met de centimale schaal, een verdunning van 1 op 100, en hij gaat aanvankelijk niet hoger dan C30 (Handley, 1990, p. 124). Door empirische ondervinding merkt Hahnemann dat het geven van een zo klein mogelijke dosis ( 275), die gepotentieerd is ( 275) en één enkelvoudige remedie tegelijkertijd goed werkt ( ). Dit principe van de minimale prikkel komt overeen met de Wet van Arndt-Schulz (1888). Volgens deze wet uit de biochemie versterken hoge, Equisetum arvense, vanuit hoofd en hart. Jacqueline Bergink (2008), pagina 9

10 verdunde stoffen levensprocessen, begunstigen gemiddelde concentraties het, terwijl sterke concentraties levensprocessen kunnen remmen en beëindigen ( In en beschrijft Hahnemann zijn nieuwe inzichten in dosering en wijze van herhaling en de hieruit voortvloeiende veranderingen in de geneesmiddelbereiding, de LM potenties (Hahnemann, 1996, p VII). De LM potenties zijn een medicijn van hoogste activiteitsontplooiing en mildste werking, die echter, mits goed gekozen, alle ziekten geneeskrachtig aanpakt. Zelfs bij het frequenter herhalen, blijft het mogelijk een minieme prikkel tot genezing te geven (Hahnemann, 1996, p. 151, voetnoot 6) Potentiëren De letterlijke betekenis van potentie is 'kracht', maar het gaat hier om het vrijkomen van de dynamische werking van een middel, de activiteit die het heeft op de levenskracht. De homeopathische geneeskunde haalt voor haar specifieke behoefte de innerlijke, spirituele medicinale krachten van de ruwe grondstoffen te voorschijn door middel van een geheel eigen behandeling die tot ik ermee begon nog niet was geprobeerd. Ze ontwikkelt die geneeskrachten tot een tevoren ongehoorde graad van werkzaamheid, waardoor ze allemaal pas echt bijzonder, ja zelf onmetelijk doordringend actief en dienstig worden, zelfs die substanties onder hen, die in onbewerkte toestand niet de minste medicinale kracht in het lichaam laten blijken. Deze merkwaardige verandering in de eigenschappen van natuurlijke stoffen ontwikkelt zich door mechanische inwerkingen op hun kleinste partikels, door verwrijven en schudden (terwijl ze door middel van een indifferente droge of vloeibare substantie van elkaar gescheiden zijn), de latente dynamische krachten die tevoren onopgemerkt, als het ware sluimerend in hen verborgen waren en vooral invloed kunnen uitoefenen op het levensbeginsel, op de conditie van het dierlijk leven. ( 269, p. 145). Hahnemann ontdekt dat álle stoffen een geneeskrachtige werking krijgen en minder verergering geven na potentiering. Stoffen die in grote hoeveelheden inert zijn, zoals zout en houtskool, krijgen geneeskundige eigenschappen. Stoffen die al bekend zijn als geneesmiddel, zoals kinine en kwik, krijgen hierdoor meer kracht. Stoffen die in de kleinste hoeveelheid zo fel zijn in hun activiteit, zoals Arsenicum, worden door de eigen bereidingswijze van de homeopathie niet alleen mild in hun werking, maar ook op ongelooflijke wijze ontplooid wat betreft hun tot dusver onbekende geneeskracht. (Hahnemann, 1997, p. 176). In Chronische ziekten beschrijft hij wat essentieel is bij de ontwikkeling van de artsenijkracht van stoffen. De verandering die in natuurlijke stoffen, vooral in medicinale, ontstaat door aanhoudend verwrijven samen met een niet-medicinaal poeder, of in oplossing door langdurig schudden samen met een niet-medicinale vloeistof, is zo ongelooflijk groot, dat het aan een wonder grenst en het zeer verheugend, dat de ontdekking van deze wonderbaarlijke verandering toebehoort aan de homeopathie. Zoals ik al op een andere plaats uiteenzette, ontplooien deze stoffen niet alleen hun geneeskracht door die bewerking in een onbegrensde mate, maar ze veranderen ook hun fysisch-chemische gedrag zodanig dat, als ze in hun onbewerkte substantie nooit in water en alcohol op te lossen waren, ze na deze bijzondere omvorming toch helemaal oplosbaar waren zowel in water als in alcohol. Dat is een onschatbare waarde voor de geneeskunst. (Hahnemann, 1997, p. 177). Er zijn dus twee principes van dynamiseren, namelijk het potentiëren (verdunnen én schudden) en het tritureren (verwrijven). Hahnemann verwrijft eerst alleen onoplosbare stoffen omdat ze na de derde trituratiestap stoffen oplosbaar zijn in water en alcohol en dan verder gedynamiseerd kunnen worden met het gebruikelijke verdunnen en schudden. Equisetum arvense, vanuit hoofd en hart. Jacqueline Bergink (2008), pagina 10

11 Hij ervaart later dat óók oplosbare stoffen na trituratie aan dynamisatie meer te winnen hebben. Hij zegt in Chronische ziekten en 271 van het Organon dat zelfs plantenremedies uit verse sappen, die eerst alleen verdund en geschud werden, volgens zijn ervaring meer aan dynamisatie winnen dan als ze zo maar als sap, zonder eerste verwreven te zijn, via 30 flesjes alcohol zijn verdund en door de iedere keer verrichte twee schudslagen zijn gepotentieerd. (Hahnemann, 1997, p. 179, voetnoot 1). Illustratief in dit verband is onderstaande afbeelding uit een voordracht van Friedrich Dellmour van het Ludwig Bolzmann Institüt für Homöopathie op het Ligaconges in Wenen in Oertincturen en C3-verwrijvingen in Hahnemann s apotheek Uitgaand van de eerste verwrijving van goud in 1818 heeft Hahnemann vanaf 1835 de C3- melksuikerverwrijving als algemene bereidingswijze voor alle geneesmiddelen in de homeopathische apotheek ingevoerd. Hij distantieerde zich daarmee van het verdere gebruik van oplossingen en oertincturen. (Becker, 2000, p. 85) Het resonantieprincipe Substanties hebben principe de volgende werkingen op het organisme: - Chemisch, zoals voedsel, vitamines, drugs, tabak en koffie door hun inhoudsstoffen inwerken op het organisme; - Toxisch, zoals Arsenicum kan leiden tot overgeven, diarree, koud zweten, krampen en/of de dood; - Mechanisch, zoals het systeem een grote doses Ipecacuana eruit gooit voordat het opgenomen is (De Schepper, 2001, p. 38); - Dynamisch of elektromagnetisch, zoals radioactiviteit in materie, draadloze radio en elektronica. Elke stof heeft een elektromagnetisch veld. De werking van elektron en magnetisme is algemeen geaccepteerd (Gunavante, 1995, p. 128). Bij ziekte is sprake is van een dynamische verstoring van de levenskracht, die kan doordringen in alle lagen van het organisme, zoals een elektromagnetisch veld dat ook kan doen. Een homeopathisch geneesmiddel met een gelijkende dynamische werking kan het zelfgenezende vermogen van het lichaam stimuleren en hierdoor de ziektesymptomen opheffen 2. Dit werkt door middel van het resonantieprincipe iii. De letterlijke betekenis van resonantie is Weerklank. Natuurkundig: verschijnsel waardoor, onder invloed van periodieke impulsen, de amplitude van een trilling of slingering iii Ik gebruik de uitleg van het resonantieprincipe van George Vithoulkas in zijn boek The Science of Homeopathie, omdat ik zijn uitleg heel begrijpelijk vindt. Equisetum arvense, vanuit hoofd en hart. Jacqueline Bergink (2008), pagina 11

12 (mechanische, akoestische, elektrische) grote waarden aanneemt. (Verschueren, p. 1521). Het resoneren wordt veroorzaakt door het meebewegen van elektronen rond de kern van een atoom. Deze beweging kan vanuit een extern gezichtspunt omschreven worden als een golf. Als het elektron rond de kern cirkelt, lijkt het in één richting te bewegen en vervolgens lijkt het terug te bewegen naar de oorspronkelijke locatie. Het concept van een golf is algemeen bekend. In water wordt een golf gekarakteriseerd door een beweging van moleculen naar boven en naar beneden, en weer opnieuw. Een papiertje op de oppervlakte blijft op dezelfde plek als het water beweegt. Geluidsgolven werken volgens hetzelfde principe, maar dan door lucht. Elektromagnetische golven verplaatsen zich zelfs door een vacuüm en over grote afstand. De voortplantingssnelheid is afhankelijk van het type substantie waarin de golven zich verplaatsen. Elektromagnetische golven verplaatsen zich met de snelheid van het licht. Een complete golf of resonantiecyclus. (Vithoulkas, 1998, p. 76) Bovenstaande figuur laat zien hoe een golf zich eerst in positieve en daarna in negatieve richting beweegt. Een complete golf wordt cyclus genoemd. De vorm van de golf wordt bepaald door de volgende parameters: - de frequentie of vibratie, uitgedrukt in het aantal cycli per seconde; - de golflengte of horizontale lengte in centimeters of meters; - de amplitude of hoogte van de golf in krachteenheden. Hoe hoger de golf, hoe groter de kracht. Omdat de voortplantingssnelheid constant is, zijn golflengte en frequentie uitwisselbare begrippen. Een kleine golf heeft minder kracht, zoals een kleine steen die in het water gegooid wordt minder effect heeft dan een grote. Bij twee elektromagnetische golven van dezelfde frequentie, zal de golf met de grootste amplitude (hoogte) meer kracht bevatten en doorgeven. Elke substantie heeft een karakteristieke frequentie of bereik waarin het gemakkelijk vibreert met zijn omgeving. Een homogene massa zoals een stemvork zal sterk vibreren op een frequentie, die resonantiefrequentie genoemd wordt. Vibraties kunnen doorwerken op afstand en zelfs op verschillende niveaus, maar het effect is harmonieus door het resonantieprincipe. Als we bijvoorbeeld op een stemvork slaan, zal een stemvork met hetzelfde aantal MHz op hetzelfde niveau mee vibreren. Een stemvork met een andere frequentie klinkt zachter, maar resoneert nog steeds mee. Bij een niet homogene massa, zoals de organen van een mens, gaat elk onderdeel vibreren volgens zijn eigen resonantiefrequentie. Dit is niet zichtbaar met onze zintuigen. De levenskracht van de mens is vanuit elektrodynamische vibraties een extreem complex gebeuren (Vithoulkas, 1998, p. 77). Bepaalde therapeuten, zoals osteopaten, kunnen deze vibraties in het lichaam wel voelen en werken ermee. Equisetum arvense, vanuit hoofd en hart. Jacqueline Bergink (2008), pagina 12

13 De resonantiefrequentie, de energie of kracht van het systeem, is maximaal in een harmonieuze staat. Hoe verder men van de resonantiefrequentie is, hoe meer dissonantie ontstaat met gelijktijdige afname van energie. Het lichaam bestaat uit vloeistoffen, vaste stoffen en is een flexibel en energetisch proces, dat direct reageert op en afgeeft op de omgeving. Ondanks deze complexiteit zijn er wetten en principes die zowel ziekmakende als therapeutische invloeden op het lichaam hebben, die hun basis hebben in concepten van resonantie, harmonie, bekrachtiging en uitwisseling. Het hele organisme en elk onderdeel daarvan kan sterker of zwakker worden afhankelijk van het niveau van harmonie, resonantie en de kracht van de ziekmakende of therapeutische invloed die het aanspreekt (ibid, 1998, p. 79). Om ervoor te zorgen dat het defensiemechanisme überhaupt symptomen produceert, moet de waarde van de levenskracht overschreden worden. Hierbij spelen enerzijds de kracht van de dosis of substantie en anderzijds de gevoeligheid van het organisme voor de substantie een rol. Dit is schematisch weergegeven in onderstaand schema. Er is een breed spectrum van gevoeligheden, of daarin resulterende vibratiegraden, voor verschillende provers (ibid, p. 146). De resonantiegevoeligheid van provers op de substantie (Vithoulkas, 1998, p. 147) De frequentiegraad van de remedie zal dicht bij de frequentiegraad van sommige provers komen. Deze zullen het meest gevoelig zijn (prover 5 t/m 7). Als de remedie exact past, zullen provers de meest betrouwbare symptomen hebben en later genezing van het hele organisme ervaren. Als de remedie dichtbij is, maar niet exact past, ervaart de prover een grote variatie van passende symptomen, zelfs op mentaal en emotioneel niveau. Als de remedie ver van de vibratiegraad van de prover is (bijvoorbeeld prover 1 of prover 11) zullen alleen giftige hoeveelheden van de remedie symptomen produceren en deze zullen alleen het fysieke niveau grof beïnvloeden (ibid, 1998, p. 147). Guy Buckley Stearns ontdekt dat de iris van het oog reageert als de gelijkende remedie bij het oog gebracht wordt. Dit bewijst dat de remedie energie uitstraalt in de vorm van Herziaanse golven. Tritureren leidt tot het uitstralen van alfa-, bèta- en gammastralen. Alfastralen corresponderen met de erg lage potenties, gammastralen met de erg hoge potenties. Het is een feit dat gammastralen dieper inwerken en dit verklaart waarom hoge potenties effectief zijn bij de behandeling van chronische en diepgewortelde ziekten (Gunavante, 1995, p. 130). Bij het menselijk meeresoneren speelt bijvoorbeeld de invloed van licht, donker of de aanwezigheid van bepaalde mensen, omgeving of muziek een rol. Hier maken veel therapieën gebruik van, zoals massage, Bachbloesems, klank- en lichttherapie. Het speelt ook een rol bij onze aantrekkingskracht tot iets of iemand. Equisetum arvense, vanuit hoofd en hart. Jacqueline Bergink (2008), pagina 13

14 2.5. Actieve werkwijze Substanties Een homeopathisch middel kan in principe van elke substantie gemaakt worden, behalve radioactieve middelen. Bronnen voor remedies zijn: het plantenrijk- en dierenrijk; mineralen, gassen en metalen; weefsels of uitscheidingsproducten van gezonde levende organismen (sarcodes), zoals Cholesterol, Insuline en Thyroïdinum; weefsels of uitscheidingsproducten van zieke organismen (nosodes), zoals Syfillinum, Ambra grisea en Carcinosinum; gewichtsloze zaken (imponderabilia) zoals röntgenstraal, magneet en zonlicht. Het complete beeld van een remedie dient uit allerlei bronnen te komen, namelijk toxicologische gegevens ( 110), provingen (o.a , ) en klinische observaties. Als de substantie gegeven is en de proefpersonen de symptomen nauwkeurig noteren, komen de specifieke manifestaties van het defensiemechanisme naar voren. Dit is de enige manier waarop de frequentie van de resonantie van de actie van de remedie genoteerd kan worden (Vithoulkas, 1998, p. 144) Provingen tot nu toe Hahnemann is - na Albrecht von Haller ( 108) - de eerste die geneesmiddelproeven doet op zichzelf en gezonde vrijwilligers om te onderzoeken welke ziektesymptomen deze substanties kunnen genezen. Zijn provingen hebben, evenals die van Hering ( ), Wells en Kent ( ), geleid tot zeer gedegen beschrijvingen van geneesmiddelen in de Materia Medica. Constantine Hering beschouwt de twee- tot driejaarlijkse provingen van nieuwe middelen als de feesten in onze kerk en je bent geen echt lid als je er niet aan deelneemt. Proving is a wonderful thing, the world has never known its like. We suffer, and we enjoy it; we sacrifice a little of our comfort, and gain years of strength by it; we go to school to learn, and we increase the certainty of the healing art. At the same time, to prove drugs is of all other ways the very best, the nearest and the easiest way to master our Materia Medica. It is the way to learn; to observe the art of arts, the principal one on which all others are based. (Sherr, 1994, achterflap). Jeremy Sherr (1955) vindt dat de kwaliteit van de provingen sinds Kent te wensen overlaat, omdat gedetailleerde informatie over mentale symptomen vaak ontbreekt (ibid p. 9), toepassing in de praktijk weinig resultaten heeft (ibid, p. 41) of de informatie in de Materia Medica gebaseerd is op halve provings of toxicologische rapporten (ibid, p. 9). Uit een recent onderzoek naar de kwaliteit van homeopathische provingen tussen 1945 en 1995, blijkt op veel punten verbetering nodig. Met steun van de KNVH, VSM en VHAN is een protocol opgesteld voor de proving van enkelvoudige homeopathische geneesmiddelen om geregistreerd te kunnen worden. Men constateert dat sinds 1995, mede op initiatief van Sherr, internationaal al veel vooruitgang geboekt is (Jansen, Dynamis 51, p. 4, 5). Er zijn echter verschillende typen provingen, die allemaal hun waarde hebben. Sherr onderscheidt de volgende typen: Een goed georganiseerde, accurate en degelijke proving met bij een groot project 15 tot 20 personen, waar men de totaliteit van het middel gedurende langere tijd probeert te achterhalen. Het doel is publicatie in de Materia Medica en Repertorium, die als betrouwbare bron kan dienen voor voorschriften van toekomstige homeopaten; Korte termijn provingen met een groep studiegenoten of op een seminar om de diepere betekenis van een remedie te ontvouwen, zoals trituratieprovingen; Equisetum arvense, vanuit hoofd en hart. Jacqueline Bergink (2008), pagina 14

15 Informele, gedeeltelijke provingen op jezelf en/of vrienden voor eigen inzicht en gebruik; Provingen door toediening van de verkeerde middelen aan (sensitieve) patiënten. Dit komt vaak voor en is een waardevolle bron van symptomen, die echter vaak verward wordt met beginverergeringen, een genezingscrisis of terugkeer van oude symptomen of alles komt eruit (Sherr, 1994, p. 16 en 17). Volledige provingen Sherr ontwikkelt voortbouwend op de richtlijnen van Hahnemann en Kent een methodologie voor volledige provingen. In 1994 verschijnt zijn boek The Dynamics and Methodology of Homoeopathic Provings. Hij gaat in op de filosofie van provingen en geeft duidelijke richtlijnen over dosis, potentie, nauwgezette supervisie 3 en precieze extractie 4. Dit garandeert accurate en betrouwbare resultaten (Sherr, 1994, p. 42). Sherr zegt onder andere dat één sensitieve prover een hele proving kan maken door keynotes en beelden naar voren te brengen. Het geheel van gewone symptomen wordt ingevuld door de rest (ibid, p. 24). De masterprover of coördinator dient de proving te leiden en vooral de belangrijkste gemeenschappelijke factor, de All if one person -factor, in de gaten te houden. Een proving lijkt namelijk op een kunstmatige epidemie, waardoor alle individuele deelnemers een organisme worden (ibid, p. 32). Sherr adviseert maximaal 6 korrels in twee dagen in één potentie te geven of een aantal potenties variërend van C6, C15, C30 en C Het is belangrijk de middelgift ongestoord in te laten werken, omdat de symptomen die het laatst naar voren komen bij de provingen het belangrijkst zijn (ibid, p. 51). Trituratieprovingen In 1990 begint de Duitse homeopaat en onderzoeker Jürgen Becker met droomprovingen en trituratieprovingen op Seminars. Hij doet tussen 1993 en 2000 met onder andere Witold Ehrler onderzoek naar de basis van de homeopathie, de resonerende groepsverwrijvingen (Köhler, Bad Boller Arzneimittelprüfungen, C4-verwrijvingen) en inspireert hiermee vele homeopaten, waaronder Rajan Sankaran en Alize Timmerman (Becker, 2000, p. 936). Becker is de grondlegger van de zogenaamde C4-homeopathie. Tegenwoordig doen groepen homeopaten op de hele wereld op Seminars, cursussen of in kleine groepen ervaring op met het handmatig verwrijven van substanties voor hun eigen persoonlijke ontwikkeling en inzicht in de homeopathie en de stof Bereidingswijze Hahnemann beschrijft de bereidingswijze van homeopathische geneesmiddelen in het Organon ( ), De Chronische Ziekten (p ) en de Reine Arzneimittellehre. In het Organon geeft hij de ware geneeskundige richtlijnen voor het verkrijgen van zuivere basissubstanties van grote werkzaamheid ( 264, 266, 268), behoud van de geneeskracht ( 267), verkrijgen van de innerlijke, spirituele, medicinale krachten van de ruwe grondstoffen door verwrijven en schudden terwijl ze door een indifferente droge of vloeibare substantie van elkaar gescheiden zijn ( 269), de verwrijvingscyclus en verdere dynamisering met verdunnen en schudden ( 270). Uit 271 van het Organon blijkt dat hij in die periode ook plantenremedies uit vers sap of de verse plant bereid (LM potenties). Hij doet dan een paar grein ervan in een mortier om het met driemaal 100 grein melksuiker op een miljoenste verdunning te brengen ( 270) en dan de verdere potentiering van een opgeloste k1eine fractie daarvan via schudden ter hand te nemen (Hahnemann, 1996, p. 152). In Chronische Ziekten (1835!) adviseert hij in verband met de gewenste uniformiteit geneesmiddelsubstanties tot de miljoenste potentie [C3-derde trituratiestap] te prepareren, om hieruit de oplossingen en de benodigde potenties van deze oplossingen te maken (Hahnemann, 1997, p. 181). Equisetum arvense, vanuit hoofd en hart. Jacqueline Bergink (2008), pagina 15

16 Trituratie of verwrijving Tritureren betekent letterlijk uitlokken. Een trituratiecyclus bestaat uit verschillende stappen, die uitgevoerd worden volgens 270 van het Organon. Voor elke trituratiestap van circa een uur is 6 gram (100 grein 6 ) melksuiker nodig, die verdeeld wordt in 3 porties van 2 gram. Bij de eerste trituratiestap wordt 2 gram melksuiker en een snufje van de substantie (0,06 gram) in een porseleinen mortier met een grove binnenkant gedaan. Het materiaal wordt eerst gemengd met een porseleinen spatel en dan met enige kracht 6 minuten met een porseleinen stamper (vijzel) verwreven en vervolgens 4 minuten bij elkaar geschraapt, zodat het verwreven poeder gelijkmatig gemengd wordt. Deze stap wordt één keer herhaald zonder extra melksuiker toe te voegen. Dan wordt de tweede portie melksuiker bijgevoegd en weer achtereenvolgens 6 minuten verwreven, 4 minuten geschraapt, 6 minuten verwreven en 4 minuten geschraapt. Hetzelfde proces wordt herhaald met de derde portie melksuiker. Na circa één uur zijn de 3 porties van 2 gram melksuiker gebruikt en is in totaal 6 keer 6 minuten verwreven en 4 minuten geschraapt. De inhoud van de kom wordt goed leeg geschraapt en de inhoud bewaard in een doosje met de naam van de substantie en C1. Om tot C2 respectievelijk C3 te komen is opnieuw 6 gram melksuiker nodig. Het wordt in elke trituratiestap verdeeld in 3 porties van 2 gram en het procédé uit het eerste uur wordt herhaald, namelijk door bij elke portie van 2 gram melksuiker 2 keer 6 minuten te verwrijven en 4 minuten te schrapen. De kom wordt weer goed leeggemaakt voor de volgende trituratiestap en de inhoud bewaard (Hahnemann, 1996, p. 148). Het verwrijven tot C2 is globaal 2 uur en tot C3 globaal drie uur werk (Hahnemann, 1997, p. 181). Verdunnen en schudden Om de tot miljoenvoudige in poeder gepotentieerde geneesmiddelen (C3) in vloeibare vorm te brengen en van daaruit verder te kunnen dynamiseren, wordt een grein (0,06 gram) van het verkregen poeder opgelost in water en alcohol en het voorgeschreven aantal keer geschud (Hahnemann, 1996, p. 182). Dit potentiëren wordt bij centimale (C) en decimale (D) potenties op een andere manier gedaan dan bij de LM potenties. Het enige verschil tussen een C- en D-potentie is de verdunningsverhouding van respectievelijk 1:100 en 1:10. De LM- of Q-potentie heeft een totale verdunningsverhouding van 1 op , die wordt bereikt in drie stappen. Verschillen bij de bereiding van een C- en LM-potentie zijn: - de aangegeven tijden van verwrijven en schrapen, namelijk bij een C-potentie respectievelijk 6 en 4 minuten ((Hahnemann, 1997, p. 180) en bij een LM-potentie 6-7 minuten en 3-4 minuten (Hahnemann, 1996, p. 147, 149); - de verdere verwerking met een grein van de tot de derde trituratiestap verwreven substantie met verschillende verdunningsverhoudingen en schudslagen: bij de C-potentie wordt een grein opgelost in 50 druppels gedestilleerd water. Daarna worden 50 druppels goede alcohol toegevoegd (1:100) en het voor twee derde deel gevulde flesje twee keer geschud. Van dit flesje 1:100 (C1) wordt 1 druppel gevoegd bij 99 of 100 druppels pure alcohol en het flesje wordt twee maal geschud en gesigneerd met 1: (C2) et cetera. De eerste 1/100 potentie wordt C1 genoemd en de dertigste C30. Bij de LM-potentie wordt de verdunningverhouding 1: bereikt in drie opeenvolgende stappen: 1. een grein wordt opgelost in 500 druppels vloeistof, die bestaat uit een mengsel van 100 druppels 90% alcohol en 400 druppels gedestilleerd water. 2. Van dit mengsel wordt één druppel in een flesje gedaan. Men voegt hier 100 druppels 95% alcohol aan toe en geeft dan 100 krachtige schudslagen. 3. Met een druppel van deze eerste dynamiseringsgraad worden fijne suikerglobuli goed bevochtigd, op vloeipapier uitgespreid om te laten drogen en in een Equisetum arvense, vanuit hoofd en hart. Jacqueline Bergink (2008), pagina 16

17 afgesloten flesje bewaard met het etiket van de eerste potentiegraad (I) (ibid, p. 147) 7. Bij LM potenties wordt dus 100 keer met krachtige schudslagen geschud en bij de C- potentie twee maal met matige slagen van de arm. Hahnemann geeft bij de C-potentie de voorkeur aan twee keer schudden, omdat bij het daarvoor gebruikelijke 10 keer schudden de potentiering door het vele schudden uitstijgt boven de mate van verdunning (Hahnemann, 1997, p ). Bij het potentiëren is alleen verdunnen niet voldoende. Verdunning alleen, bijvoorbeeld door het oplossen van een grein keukenzout, wordt bijna enkel water. Het grein keukenzout verdwijnt in de verdunning met veel water en wordt daardoor nooit tot de keukenzoutmedicijn, die zich immers door onze goed toebereide dynamiseringen tot een bewonderenswaardige kracht ontplooit. (Hahnemann, 1996, p. 147, voetnoot 4). Schudden voegt kinetische energie toe aan de oplossing en dit is cruciaal. Als een oplossing alléén geschud wordt en niet verdund, wordt de potentie slechts een niveau hoger, onafhankelijk van het aantal keer dat geschud wordt (Vithoulkas, 1998, p. 103). De invloed van het proces van verdunnen en schudden blijkt uit de verschillende werking en toepassing van bijvoorbeeld D30 en C30. Het aantal schudslagen is precies hetzelfde, maar de verdunning verschilt. Hierdoor is de dynamische werking van een C30 groter dan die van D30. Wat er precies gebeurt tijdens het potentiëren is wetenschappelijk nog niet vastgesteld, maar de invloed blijkt uit empirische ervaringen in de homeopathie (ibid, p. 104). Hoge en lage potenties De verdunningsverhouding en het aantal keren dat voorgaande dynamiseringstappen gedaan worden varieert. De keuze voor een bepaalde potentie kan belangrijk zijn voor wat men wil bereiken in de behandeling. Sommigen homeopaten, zoals Jeroen Morsink en Piet Guit, maken onderscheid in de volgende potentieniveaus: - Lage potenties: D0-D6, C3-C6, LM1-LM3; - Midden potenties: D30, C30, D200, C200, LM6-LM12; - Hoge potenties: M. 10 M, 50 M. LM18-LM30; - Zeer hoge potenties: CM en hoger (Morsink, 1997, p. 67, Guit ). Volgens de scheikundige wet van Avogrado (1811) is er een grens in het aantal verdunningen, dat in serie gemaakt kan worden, zonder de oorspronkelijke ruwe stof te verliezen. De grens ligt hierbij grofweg bij D24 en C12 8. Hieronder is nog een deel van de oorspronkelijke ruwe stof aanwezig en daarboven niet meer. Men zou denken dat de kracht niet toeneemt bij verdere potentiering, maar potenties die boven deze limiet liggen blijven toenemen in kracht (Vithoulkas, 1998, p. 102). Remedies Homeopathische remedies worden bereid en gekeurd volgens richtlijnen van het HAB (Homeopathisch Arznei Buch). Bij VSM en de Hahnemann Apotheek in Holten worden oplosbare stoffen niet verwreven, maar gepotentieerd tot het eindproduct. Plantaardige midden worden bereid uit een oertinctuur, die daarna gepotentieerd wordt. Niet-oplosbare grondstoffen worden verwreven tot de verwrijvingstap waarin de stof oplosbaar is. Het aantal stappen hangt mede af van de hardheid van de grondstof. Alleen kleine hoeveelheden, zoals een tabletje van een medicijn, worden handmatig verwreven, omdat het tijdsintensief en kostbaar is. De meeste stoffen worden machinaal in een retch (grote mortier) verwreven (VSM, Hahnemann Apotheek) 9. Bij Nelson s Homeopathic Products in Oostenrijk en Remedia zijn handmatig tot de derde trituratiestap verwreven middelen verkrijgbaar. Bij Remedia zijn potenties tot C200 met de hand geschud (info M. Delfos, Equisetum arvense, vanuit hoofd en hart. Jacqueline Bergink (2008), pagina 17

18 2.6. Keuze potentie Er zijn geen absolute regels voor het toepassen van bepaalde potenties in specifieke situaties. Sommige homeopaten werken met één potentie, anderen werken met oplopende of afnemende reeksen. Elke homeopaat heeft zijn eigen stijl. Hahnemann experimenteert volgens zijn vrouw Mélanie met alle potenties van 3C tot 1 M als de individuele patiënt het nodig heeft (Handley, 1990, p. 138). Als richtlijnen voor de selectie gaf hij de aard van de ziekte (acuut of chronisch), de natuur van de patiënt en de remedie (De Schepper, 2001, p. 56, Organon 28). Hahnemann verklaart In de zesde editie van het Organon waarom verschillende potenties nodig kunnen zijn bij chronische ziekten. Ook het best uitgekozen homeopathische middel kan pas als het in meerdere verschillende vormen wordt toegediend de ziekelijke ontstemming het meest efficiënt van het levensprincipe verdrijven en bij chronische ziekten opheffen. (voetnoot, 247, p ). In de Parijse periode beginnen én eindigen de Hahnemanns de behandeling vaak met Sulphur, omdat psora beschouwd wordt als de bron van alle ziekten. Bij het ontstaan van nieuwe symptomen schakelen ze direct over op het passende geneesmiddel en schrijven dan van hoog naar laag afnemende potenties voor, bijvoorbeeld van C24 naar C18 en C12 (Handley, 1990, p. 126). Later gebruikt hij de LM potenties, die hij zelfs voor zijn meest getrouwe discipel, van Boeninghausen geheim houdt. James Tyler Kent ( ) vindt dat de geneeskundige die met de verschillende potenties kan werken, tien keer beter af is dan degene die altijd één potentie gebruikt. Het similium is niet altijd de genezende remedie (Gunavante, 1995, p. 145). Dit kan ertoe leiden dat - als een homeopaat zeker is over de keuze van een remedie een aantal potenties uit een reeks niet blijkt te werken en uiteindelijk één bepaalde potentie wel (Kent, 1986, p ). Volgens George Vithoulkas (1932) speelt bij de keuze van een potentie, behalve de aard en intensiteit van de ziekte (fysiek, mentaalemotioneel), het type ziekte (acuut of chronisch), de energie, vitaliteit en sensitiviteit van de zieke, ook de ervaring van de homeopaat met bepaalde potenties en hoe zeker deze is over het middel een rol. Hoe hoger de vitaliteit van de patiënt en hoe zekerder de homeopaat is over de keuze van het middel, hoe hoger de potentie. Hoe hoger de sensitiviteit van de patiënt, hoe lager de potentie (Vithoulkas, 1998, p. 215). Rayan Sankaran (1960) heeft in 2007 zijn Schema s ontwikkeld, bestaande uit 3 systemen, namelijk de 10 miasma s, 3 natuurrijken en 7 niveaus van ervaring. Deze 7 lagen of niveaus zijn afhankelijk van de wijze waarop de homeopaat een bepaalde expressie van de patiënt waarneemt én een kwestie van het bewustzijn van de patiënt over zijn ziekte. Sankaran ervaart bij Seminars dat de verwarring bij homeopaten over de geneesmiddelkeuze hierdoor afneemt en dat steeds meer mensen in staat zijn tot dezelfde keuze te komen ( De mate van bewustzijn van de patiënt over zijn ziekte, uitgedrukt in de 7 niveaus, geeft ook een aanwijzing voor het gebruik van potenties van C6 tot CM. Sherr (1955) merkt bij zijn provingen dat er weinig bewijs is voor het algemene denkbeeld dat hoge potenties op de geest werken en lage op het lichaam. Veel van de prominente provingsymptomen van Chocolade en Hydrogenium kwamen naar voren op een C6. Bij het bestuderen van een remedie als Plumbum, die vooral blijkt uit toxische dosis, blijkt wat een ruwe stof kan doen op de Mind. Sherr gaat ervan uit dat een hogere potentie meer dynamische symptomen zal veroorzaken in de erg gevoelige prover (Sherr, 1994, p. 27). Equisetum arvense, vanuit hoofd en hart. Jacqueline Bergink (2008), pagina 18

19 3. De C4- of manente homeopathie 3.1. Inleiding In dit hoofdstuk is de achtergrond, de filosofie en de werkwijze van de C4-homeopathie beschreven. Jürgen Becker, de grondlegger van de C4-homeopathie, begint in 1990 met groepsverwrijvingen tot de vierde trituratiestap (C4). Van 1993 tot circa 2000 werken Becker en Witold Ehrler intensief samen. Substanties worden handmatig verwreven tot de trituratiestap waarin de stof nog werkzaam is. Manente komt van manus, hand. De ervaring is dat een gelijkend C4-middel sneller en krachtiger kan werken, doordat het Wezen van de stof een antwoord kan geven op vaak onbewuste levensvragen Achtergrond Jürgen Becker is een Duitse homeopathische arts, onderzoeker en docent die voortbouwend op de filosofie van Hahnemann in 1990 in Bad Boll stoffen gaat verwrijven. Hij geeft zijn ervaringen uit de experimenteerfase (Boller Schüle) weer in zijn boek Die einfache und erweitere homöopatische Arzneimittelprüfung. De basis van een proving is dat de prover zelf een geneesmiddel wordt, het belichaamt, ermee en erdoor leeft: hij is het voor een tijd. Hierdoor is het veel makkelijker een patiënt die in deze wereld gevangen zit te herkennen, te begrijpen en te kunnen begeleiden (Becker, 2000, p. 53). Bovendien leert de prover de dynamische kracht van de remedies kennen (ibid, p. 55). Witold Ehrler, een van oorsprong Duitse bioloog, heeft sinds 1993 meer dan 400 stoffen verwreven. Door groepsverwrijvingen en meditaties ontvouwt de wereld van de homeopathie zich voor hem (Ehrler, 2000, p. 17). Hij beschrijft deze hem geopenbaarde C4- teksten in boeken 10, die hij beschouwt als parels die de lezer zelf kan ontdekken (ibid, p. 11). Becker en onder andere Ehrler doen vanaf 1993 veel groepsverwrijvingen met homeopaten, artsen en leken. In 2000 maken ze hun visie en ervaringen wereldkundig in Neue Welten der Homöopathie und der Kräfte des Lebens. Dit boek opent een nieuwe wereld in de homeopathie en in de wereld van de levenskrachten van waaruit al het leven gedragen en gevoed wordt. De toegang tot de Levenskrachten wordt geopend door twee toevoegingen aan de homeopathische potentiëringwijze, namelijk de resonantie van de deelnemers bij groepsverwrijvingen en het verder verwrijven dan de derde trituratiestap, die sinds Hahnemann gebruikt wordt (Becker, 2000, p. 8). In Nederland werkt Alize Timmerman van het Hahnemann Instituut Nederland (HIN) aan de ontwikkeling van de C4 homeopathie. Het HIN organiseert sinds 1992 Seminars met onder andere Becker en Ehrler, waarbij resonerende trituraties tot C4/C5 gedaan worden. Een trituratiegroep bij het HIN verwrijft al jaren een aantal stoffen Filosofie Becker vindt dat homeopaten door het werken met boeken van de oude meesters het contact verliezen met de eigenlijke, levendige bron van de homeopathie, de proving. In principe kan elke natuurlijke substantie, elk mineraal, elke plant, elk dier, elke microbe, echt elke materie door een proving tot een onvervangbaar geneesmiddel worden. Maar dan moeten we ons eerst zorgvuldig in de materie verdiepen. Hij raadt ons aan een lage potentie in te nemen, bijvoorbeeld 3x dagelijks een D6 tot duidelijke symptomen optreden en daarna 1x een C30. Het gaat bij een proving niet om inzicht in voor de praktijk Equisetum arvense, vanuit hoofd en hart. Jacqueline Bergink (2008), pagina 19

20 bruikbare symptomen, maar om dieper in de materie te duiken om de dynamische kracht van remedies meer elementair te leren kennen en ervaren (Becker, 2000, p. 55). Hij begint aanvankelijk met de inname van middelen op grote Seminars, die zoals Sankaran zegt vooral productief zijn op het emotionele bereik van de dromen die een beeld scheppen van het innerlijke proces van een middel (ibid, p. 936). Hierna begint Becker met de Homöopatische Arnzneimittelprüfung am Gesunden (HAMPAG). Hij ziet deze resonerende verwrijvingen als een methode om de specifieke kwaliteit van de geneesmiddel- en substantiewezenskrachten te ervaren en vervolgens als therapie te gebruiken bij zieken volgens de similiaregel (ibid, p. 934). Belangrijke regels in de C4-homeopathie zijn: - Het is een pharmakognostische weg. De Levenskrachten van substanties kunnen ons met hun goddelijke kennis behulpzaam zijn sneller tot een oplossing te komen. Elk middel heeft een thema, dat iemand op de aarde verwerken moet (zie par ); - Wer wirklich wissen will, was Homöopathie ist und wie sie wirkt, muß sie erproben (Becker). Bij het verwrijven en potentiëren leert de mens niet alleen de middelen opnieuw kennen, maar ook zichzelf en het algemeen/de wereld (zie par ); - Homeopatische geneesmiddelen zijn belichamingen van archetypen (zie par ); - De geopenbaarde C4-teksten zijn te zien als geneesmiddelreizen, die mysteries in onze reis van de Ziel naar de Aarde kunnen verklaren (zie par ); Bij groepsverwrijvingen kan men de hoofdkenmerken van de geneesmiddelkracht in zeer korte tijd in alle lagen ervaren. Het verwrijven met melksuiker (element aarde) is een soort eerste inwijding in het geheim van het betreffende geneesmiddel. Het schudden en verdunnen met water (element water) is de tweede stap van de homeopathische potentiering. Net als bij de verwrijving kunnen sensibele mensen ook bij het schudden iets van de geneesmiddelkracht waarnemen, maar subtieler. Hier wordt nog duidelijker bij welke tussenpotentie men resoneert met het geneesmiddel, omdat deze de kenmerkende lagen van de verwrijving al in zich heeft (Becker, p. 159) De Krachten des Levens Vanuit Hahnemanns begrip van de Dynamis of Levenskracht van de mens ontwikkelt zich een rechtstreekse toegang tot de Krachten des Levens. Deze krachten worden Levenkrachten van de Schepping of Homeopathische Substantiewezenskrachten genoemd, omdat ze: - homeopathisch werken, ze helen namelijk door het gelijkende lijden; - door homeopathische potentiering uit een speciale substantie, stof of materie gewonnen worden; - een Wezen vertegenwoordigen, dat andere wezens echt beroeren kan; - een Kracht bezitten, die niet alleen gezonde mensen ziek en zieke mensen gezond maakt, maar ook veelzijdige fenomenen of verschijningen in het menselijke leven naar voren kan roepen, sturen of kleuren. Deze kracht is misschien vergelijkbaar met de kracht van een Archetype (ibid, p. 66). De Levenskrachten van substanties komen vooral vrij tijdens het resonerende verwrijvingsproces met melksuiker, waarbij de natuurlijke stoffen der schepping zich ontvouwen, ontwikkelen respectievelijk ontstoffelijken en ze worden daardoor in hun rechtstreekse natuurlijke kracht en wijsheid toegankelijk. De verwrijver ervaart deze Krachten niet alleen in zijn lijf en ziel, maar ze openen ook nieuwe werelden in het menselijke leven. Equisetum arvense, vanuit hoofd en hart. Jacqueline Bergink (2008), pagina 20