STICHTING CULTUUR EINDHOVEN ORGANISATIEPLAN

Transcriptie

1 STICHTING CULTUUR EINDHOVEN ORGANISATIEPLAN 05 FEBRUARI 2015

2 BLUEYARD Geert Boogaard Pierre Ballings STICHTING CULTUUR EINDHOVEN ORGANISATIEPLAN 5 FEBRUARI

3 INHOUD DEEL I DE OPGAVE 1. De Opdracht Uitgangspunten 12 DEEL II HET EINDHOVENS MODEL 2.1 Betekenis voor de hele stad Rol bestuur en politiek Rol Cultuur Eindhoven Werkveld Financiën en Organisatie Cultuur Eindhoven Een Cultuurbedrijf Met externe adviseurs Op afstand van de overheid in de vorm van een Stichting Met een heldere missie Cultuurraad Eindhoven Rollen Adviseur Aanjager Fonds Werkveld en DE knip De vier-jarencyclus Functies en infrastructuur Vier- Jarencyclus uitgewerkt Beoordeling en toekenning De informele fase De formele fase Relatie met de gemeente Controle en Sturing Opdracht Wetgeving Delegatie 50 STICHTING CULTUUR EINDHOVEN ORGANISATIEPLAN 5 FEBRUARI

4 DEEL III ORGANISATIE EN FINANCIËN 9. Organisatie SCE Organen Flexibele organisatie Functies Huisvesting en ICT Kosten Kostenneutraal Beheerslasten SCE Begroting 62 DEEL IV REALISATIE 11. Fasering Oprichtingsfase StartFase Uitvoeringsfase Groeifase Kosten Oprichting Risicoanalyse 68 BIJLAGEN A. Samenvatting Blueyard rapport B. Coalitieakkoord C. Opdracht D. Gedragscode Cultuur Fondsen E. Huishoudelijk Reglement F. Reglement Raad van Toezicht Separaat A. Statuten Stichting Cultuur Eindhoven (verzorgt Gemeente Eindhoven) B. Functieboek Stichting Cultuur Eindhoven C. Vragen en Antwoorden D. Samenvatting STICHTING CULTUUR EINDHOVEN ORGANISATIEPLAN 5 FEBRUARI

5 INLEIDING Op 1 maart van dit jaar presenteerde bureau Blueyard het rapport Cultuur Eindhoven, over Cultuur en Cultuurbeleid in Eindhoven. In opdracht van de gemeenteraad van Eindhoven werd enerzijds het cultuuraanbod en zijn betekenis voor de stad in beeld gebracht het rapport maakte als het ware een foto van wat zich aan kunst en cultuur in de stad manifesteert anderzijds werd ook de rol van de overheid zelf onder de loep genomen. Het rapport trok de nodige conclusies: over de veelzijdigheid van het aanbod; over het DNA van de stad dat je in de kunst en creativiteit terug ziet; over de beperkte instroom van financiering van buiten Eindhoven; over het achterblijven van kunst en cultuur bij de snel groeiende economische betekenis van de stad; enzovoorts. De belangrijkste conclusie van het Blueyard rapport ging echter niet (direct) over de inhoud van de kunst en cultuur, noch over de betekenis ervan voor de stad, de belangrijkste conclusie ging over de rol van de overheid. Het rapport concludeerde dat de systematiek van cultuur subsidiëren, niet meer past bij een stad met de omvang en ambities van Eindhoven. Eindhoven is in economische betekenis de tweede stad van Nederland, maar de subsidiesystematiek voor kunst en cultuur is die van een dorp. Het Blueyard rapport concludeerde voorts dat, door het nagenoeg ontbreken van een grootstedelijke systematiek, elk voorstel voor nieuw cultuurbeleid en elke grote beslissing over kunst- en cultuurinstellingen in Eindhoven tot onnodige politieke spanning leidt. De dagelijkse besluitvorming over het kunst en cultuuraanbod van de stad, ligt in Eindhoven als een te zware maaltijd op het bord van de politiek. Daardoor en zo heeft het verleden vaak bewezen worden keuzes vaak niet gemaakt of op de verkeerde gronden. Kortom, het systeem zit vast. Die conclusie werd door de Gemeenteraad van Eindhoven breed herkend en erkend. En ook het advies om met name het systeem van cultuursubsidiëring drastisch te wijzigen, te objectiveren en op afstand van de politiek te plaatsen, werd door de politiek omarmd. Eindhoven wil toe naar een moderne en grootstedelijke wijze van cultuursubsidiëring, waarbij de politiek stuurt en het cultuurbeleid bepaalt, maar waarbij de uitvoering en de beoordeling juist op meer afstand van de dagelijkse politiek staat. Ook in het Coalitieakkoord, dat na de gemeenteraadsverkiezingen van mei werd opgesteld, is het advies gevolgd. Het Coalitieakkoord stelt letterlijk: In lijn met de aanbevelingen uit het rapport ontwikkelen we een nieuwe meerjarige subsidiesystematiek die gelijk loopt met de systematiek van het ministerie van OCW. [.] We richten hiertoe een stichting Cultuur Eindhoven in, op afstand van de gemeente. Deze wordt verantwoordelijk voor de uitvoering van ons cultuurbeleid. De kaders stelt de gemeenteraad voor een meerjarige STICHTING CULTUUR EINDHOVEN ORGANISATIEPLAN 5 FEBRUARI

6 periode vast. Binnen die kaders is dit externe orgaan, met zijn adviesraad van deskundigen, verantwoordelijk voor het beoordelings- en subsidieproces. De stichting Cultuur Eindhoven heeft ook een taak in het samenbrengen van initiatieven en partijen om te komen tot afstemming van programma s en gezamenlijk gebruik van faciliteiten. De stichting ondersteunt het cultuurveld ook bij het aantrekken van financiering vanuit andere overheden, bedrijfsleven en fondsen. [.] Op basis van het Coalitieakkoord is vervolgens door het college een opdracht geformuleerd om een plan te ontwikkelen voor de oprichting van de gewenste Stichting Cultuur Eindhoven. Dit plan ligt nu voor u. Blueyard-rapport als basis Het organisatieplan voor de Stichting Cultuur Eindhoven is direct gebaseerd op de analyses, conclusies en aanbevelingen van het Blueyard-rapport. Om die reden gaan we in dit plan niet nog eens de sector analyseren en conclusies trekken. Daarvoor verwijzen we graag naar het rapport zelf. In de bijlage geven we een samenvatting van het rapport. Wie het rapport Cultuur Eindhoven niet kent, doet er goed aan deze samenvatting te lezen. Voor degene die het hele rapport wil inzien, is vanaf medio februari 2015 een te downloaden exemplaar beschikbaar op cultuureindhoven.nl. Voor de ontwikkeling het Blueyard-rapport is uitgebreid met verschillende mensen in en buiten Eindhoven gesproken: uit de culturele en creatieve sector, uit de politiek, het bedrijfsleven, het maatschappelijk middenveld. We nemen deze input mee bij het ontwikkelen van dit organisatieplan en vullen deze aan met nieuwe input uit nieuwe gesprekken. Daarbij betrekken we onder andere het Eindhovense culturele veld (van groot podium tot klein gezelschap, van top tot breedte). Maar we leggen ons oor ook te luisteren buiten Eindhoven. In Amsterdam en Rotterdam bijvoorbeeld. Daar leren we van bijvoorbeeld het Amsterdams Fonds voor de Kunst en de Rotterdamse Raad voor kunst & Cultuur wat werkt en wat niet; wat anders zou moeten als je opnieuw zou kunnen beginnen. We voorkomen daarmee dat we in Eindhoven het verkeerde wiel opnieuw gaan uitvinden. Optimaal, maar met oog voor realiteit Dit plan schetst een systematiek die past bij Eindhoven; bij de omvang en bij het DNA van de stad en vooral ook bij de ambities van Eindhoven. We schetsen een Eindhovens Model. We schetsen systematiek en structuur die nodig is om het coalitieakkoord recht te doen. Ook schetsen we de organisatie die daar bij hoort; een organisatie die de ambities waar kan maken. Dat doen we echter met oog voor de realiteit. We houden op voorhand reeds rekening met een beperkt budget en de roep om een kleine, maar flexibele en slagvaardige organisatie. Met het voorliggende plan willen we voldoende inzicht bieden in wat komen gaat om tot een afgewogen besluit te komen tot de daadwerkelijke oprichting van Cultuur Eindhoven. Tegelijkertijd hebben we met dit plan niet de pretentie noch de intentie om een detailtekening te maken, waarbij elk onderdeel, elk schroefje en elk nippeltje, tot in detail is uitgetekend. Enerzijds kan dat niet omdat in deze fase nog niet alle detailinformatie STICHTING CULTUUR EINDHOVEN ORGANISATIEPLAN 5 FEBRUARI

7 voorhanden is, anderzijds is juist ook de gedetailleerde inkleuring onderdeel van het ontwikkelproces. In dit plan wordt ook een aantal dillema s geschetst, waarbij nog geen expliciete keuze wordt gemaakt voor het een of voor het ander. Die keuzes vergen in die gevallen meer tijd, meer onderzoek, meer politieke afweging. Die dilemma s gaan we niet uit de weg, maar geven wij helder omschreven mee aan degenen die Cultuur Eindhoven straks gaan realiseren. Het maken van nadere keuzes ten aanzien van deze dillema s is onderdeel van de ontwikkeling van Cultuur Eindhoven de komende jaren. Vier delen Het organisatieplan bestaat uit vier delen en begint met het deel de Opgave. Wat is de opdracht? Welke uitgangspunten kunnen we nu al benoemen? Waaraan moet, wat we straks maken, voldoen? In het tweede deel Een Eindhovens Model geven we daar concreet antwoord op. We schetsen enerzijds de contouren en rollen van de nieuwe organisatie Cultuur Eindhoven en anderzijds leggen we de systematiek neer waarmee deze nieuwe organisatie in Eindhoven gaat werken. We introduceren de Vier-jarencyclus, die de backbone vormt van de toekomstige systematiek. We schetsen vervolgens de rol en positie van de gemeente binnen dit Eindhovens Model. In het derde deel kijken we meer naar de organisatie van Cultuur Eindhoven, de Governance en we schetsen de inrichting van de kleine en flexibele organisatie. In dit deel gaan we ook in op de kosten. In het laatste deel Realisatie verkennen we in welke stappen de voorgestelde structuur en organisatie gerealiseerd zou moeten worden. Welke fases zijn er te onderscheiden? Wat moet eerst, wat volgt later? Hoe ziet de periode eruit totdat de nieuwe organisatie volledig operationeel is? Wat we niet doen in dit plan Om misverstanden te voorkomen benadrukken we hier ook wat we niet doen met het ontwikkelen van dit organisatieplan: dit plan maakt geen inhoudelijk cultuurbeleid. We spreken ons niet uit over (de kwaliteit van) het kunst en cultuuraanbod van Eindhoven. We bepalen al helemaal niet welke instelling er geld moet krijgen en welke niet, of minder. We bepalen ook niet welke instellingen in de Basis Infrastructuur moeten komen. We stellen zelfs geen regelingen op die criteria neerleggen waaraan toekomstige projecten moeten voldoen willen zij financiering krijgen. Wat we doen, is de structuur opzetten die al die zaken hierboven wel gaat doen. Die structuur stimuleert de ontwikkeling van de kunst en cultuur in Eindhoven en vergroot de betekenis ervan voor de stad, voor haar gebruikers en bovenal voor haar bewoners. Geert Boogaard Pierre Ballings STICHTING CULTUUR EINDHOVEN ORGANISATIEPLAN 5 FEBRUARI

8 STICHTING CULTUUR EINDHOVEN ORGANISATIEPLAN 5 FEBRUARI

9 DEEL I DE OPGAVE STICHTING CULTUUR EINDHOVEN ORGANISATIEPLAN 5 FEBRUARI

10 1. DE OPDRACHT In het Coalitieakkoord staat het duidelijk: In lijn met de aanbevelingen uit het[blueyard-]rapport ontwikkelen we een nieuwe meerjarige subsidiesystematiek. Op verzoek van het college heeft de directieraad van de Gemeente Eindhoven vervolgens het voornemen van de coalitie vertaalt in een opdracht en deze verstrekt aan Geert Boogaard en Pierre Ballings. De opdracht bevat 13 onderdelen. Hieronder presenteren we eerst de letterlijke tekst uit de opdracht. Vervolgens combineren we de opdracht met de analyse en conclusies uit het Blueyard rapport en komen zo tot de uitgangspunten voor het plan dat voor u ligt. De 13 punten uit de opdracht: 1. Er is per 1 januari 2015 een stichting Cultuur Eindhoven (SCE), op afstand van de gemeente, zodat er tijdig ingespeeld kan worden op de nieuwe cyclus van OCW (en die van de landelijke fondsen). 2. SCE wordt verantwoordelijk voor de uitvoering van het cultuurbeleid van de gemeente. 3. De gemeenteraad stelt de kaders voor het cultuurbeleid, en daarmee de opdracht aan SCE, voor een meerjarige periode vast. 4. SCE kent een adviesgroep van externe deskundigen en is, binnen de kaders van de raad, verantwoordelijk voor het beoordelings- en subsidieproces. 5. SCE heeft ook een taak in het samenbrengen van initiatieven en partijen om te komen tot afstemming van programma's en gezamenlijk gebruik van faciliteiten. 6. SCE ondersteunt het cultuurveld ook bij het aantrekken van financiering vanuit andere overheden, bedrijfsleven en fondsen. 7. Er komt met een voorstel ten aanzien van de knip in verantwoordelijkheden tussen de gemeente en de stichting. Voorwaarde hierbij is dat dit kostenneutraal uit de gemeentelijke organisatie plaatsvindt en niet ten laste van de cultuur budgetten. 8. SCE brengt deskundigen bijeen die advies uitbrengen ten aanzien van de culturele basisinfrastructuur en het subsidiekader. Voor 1 januari 2016 wordt de culturele basisinfrastructuur en het subsidiekader in een besluit aan de gemeenteraad voorgelegd. 9. De basisinstellingen gaan per 1 januari 2017 over naar een vierjarige subsidiesystematiek, zodat een zekere mate van continuïteit is gewaarborgd. 10. SCE kent een flexibel budget dat -op basis van de kaders van de raad- het hele jaar door toegekend mag worden aan kleine en vernieuwende initiatieven. 11. Binnen het cultuur budget behoudt de gemeente een klein budget waarmee de wethouder kan inspelen op actuele ontwikkelingen en initiatieven uit de stad. Hierbij heeft de gemeente vaak een verbindende rol waarbij de gemeente partijen samenbrengt en de ruimte geeft -soms letterlijk- om initiatieven te ontplooien. 12. Bij het opstellen van de inhoudelijke kaders die de grondslag vormen voor de nieuwe financieringssystematiek, zijn de belangrijkste elementen: a. intrinsieke waarde, kwaliteit STICHTING CULTUUR EINDHOVEN ORGANISATIEPLAN 5 FEBRUARI

11 b. balans en verbinding tussen top en breedte c. toegankelijkheid en betaalbaarheid d. ruimte voor vernieuwing / innovatie / experiment én ruimte voor oud / vertrouwd e. meer ruimte voor veranderende vormen zoals evenementen f. verbinding met andere disciplines en domeinen g. ruimte voor maak en productie h. cultuureducatie gekoppeld aan scholen en in verbinding met cultuur in de stad i. faciliteren van amateurkunstbeoefening j. stimuleren van co-creatie en 'doen' k. talentontwikkeling bevorderen 13. Met ingang van 2016 geldt er een bezuinigingstaakstelling op het cultuurbudget van maximaal structureel. Daarnaast moet er rekening worden gehouden met de eerdere en nog niet gerealiseerde bezuinigingstaakstellingen op het cultuur budget. SCE zal in co-creatie met de gemeente komen tot concrete voorstellen om invulling te geven aan deze bezuinigingstaakstellingen. STICHTING CULTUUR EINDHOVEN ORGANISATIEPLAN 5 FEBRUARI

12 2. UITGANGSPUNTEN Door de opdracht vanuit de gemeente te combineren met de analyses en conclusies uit het Blueyard-rapport, zijn 24 uitgangspunten geformuleerd. De uitgangspunten zijn met de politiek, het culturele veld en andere betrokkenen besproken en met de input van velen verder aangescherpt. De uitgangspunten worden breed gedragen door zowel de Raad als het College. Gezamenlijk vormen de uitgangspunten het fundament van de organisatie die wij willen bouwen: Stichting Cultuur Eindhoven. Op basis van deze punten en de richting die zij aangeven, wordt het organisatieplan voor de stichting in de volgende hoofdstukken uitgewerkt. Let wel, de uitgangspunten voor Cultuur Eindhoven vormen niet het toekomstige cultuurbeleid van de stad. Ze zeggen ook niets over welke organisatie wel en welke organisatie geen subsidie zou kunnen krijgen. Ook zeggen ze niets over hoe we bijvoorbeeld omgaan met amateurkunst of talentontwikkeling. Al dat soort zaken zijn voor later. Eerst bouwen we de organisatie (het instrument) en daarna kan deze organisatie zijn werk gaan doen: het uitvoeren van de opdracht die de politiek haar geeft. 2.1 BETEKENIS VOOR DE HELE STAD 1. Betekenis kunst en cultuur We erkennen de brede waaier aan belangrijke betekenissen van kunst en cultuur voor de inwoners en voor de maatschappelijke en economische ontwikkeling van de stad (van individuele expressie en troost, via identiteit en gebiedsontwikkeling tot internationale positionering). Net als bij andere beleidsterreinen, willen we ook met het investeren in kunst en cultuur in Eindhoven welzijn en welvaart bevorderen. 2. Voor alle inwoners en gebruikers van de stad Het cultuurbeleid en de te ontwikkelen systematiek heeft een positieve betekenis voor alle inwoners en alle gebruikers van de stad. 3. Meer inkomsten voor de stad en de cultuur Cultuur Eindhoven genereert door het stimuleren en ondersteunen van kunst en cultuur onder andere meer inkomsten voor de stad, haar bewoners en haar gebruikers. Dat zijn directe opbrengsten voor de kunst en cultuur zelf, uit subsidies, sponsoring, donaties etc. Maar ook (en belangrijker) indirecte opbrengsten uit bijvoorbeeld meer omzet, meer bezoekers en toerisme en vestiging van bedrijven. 4. Kwaliteit vergroot betekenis De betekenis van kunst en cultuur voor de stad neemt toe wanneer de kwaliteit ervan toeneemt. Niet alleen in de top, maar ook in de breedte. Daarom is het belangrijk om kwaliteit en kwaliteitsontwikkeling (inclusief talentontwikkeling) veel aandacht te geven. STICHTING CULTUUR EINDHOVEN ORGANISATIEPLAN 5 FEBRUARI

13 We zien kwaliteit als een relatief begrip. Voor ons is kwaliteit datgene dat door een substantiële en relevante doelgroep als kwaliteit wordt ervaren en benoemd. 5. DNA Cultuur Eindhoven versterkt het DNA van Eindhoven. Het DNA van Eindhoven heeft betekenis ten aanzien van het verleden, het heden en de toekomst. Het DNA van Eindhoven grijpt terug op en komt voort uit een verlichte industriële ontwikkeling. 2.2 ROL BESTUUR EN POLITIEK 6. Keuzes maken Wij realiseren ons dat het maken van heldere keuzes binnen het aanbod van kunst en cultuur onvermijdelijk is. We realiseren ons ook dat keuzes maken met betrekking tot kunst en cultuur beter verloopt wanneer de politiek dat op hoofdlijnen doet. Met het instellen van de Stichting Cultuur Eindhoven is het mogelijk om noodzakelijke en geobjectiveerde keuzes te maken, zodat de gewenste ontwikkeling op gang komt en ambities gerealiseerd worden. 7. Politiek stuurt met Cultuurbrief en Opdracht De politiek bepaalt het cultuurbeleid. Elke vier jaar formuleert het College het cultuurbeleid in de Cultuurbrief. Het beleid (de Cultuurbrief) moet door de Raad worden vastgesteld. In de Cultuurbrief wordt onder meer aangegeven welke doelstellingen verwezenlijkt moeten worden en welke middelen daarvoor beschikbaar zijn. Tegelijkertijd geeft de politiek via de Cultuurbrief aan welke culturele functies (culturele basis-infrastructuur) zij minimaal in de stad wenst terug te zien om deze doelstellingen te helpen verwezenlijken. In Cultuurbrief wordt ook aangegeven hoeveel de komende jaren moet worden geïnvesteerd in incidentele kunst- en cultuurprojecten; in de vrije ruimte. Voor de uitvoering van het cultuurbeleid krijgt de Stichting Cultuur Eindhoven vervolgens een gerichte opdracht en een budget. Deze opdracht en het budget wordt (door Cultuur Eindhoven) onder andere vertaald in regelingen aan de hand waarvan organisaties een aanvraag voor subsidie kunnen indienen. 8. Cultuur Eindhoven voert uit Binnen de kaders van de opdracht wordt het cultuurbeleid door Cultuur Eindhoven uitgevoerd. Dat betekent onder andere dat Cultuur Eindhoven besluiten neemt over welke instellingen (meerjarige of project-) financiering ontvangen. Ook de hoogte van deze financiering wordt door Cultuur Eindhoven bepaalt. De besluiten van Cultuur Eindhoven komen tot stand op basis van de opdracht van het College, de daarop gebaseerde regelingen en het advies van haar onafhankelijke adviescommissie. De besluiten die betrekking hebben op de culturele basis-infrastructuur (BIS-Eindhoven) worden vooraf ter instemming voorgelegd aan het College van B&W. Het College toetst daarbij of aan de opdracht is voldaan en het proces naar behoren is verlopen. STICHTING CULTUUR EINDHOVEN ORGANISATIEPLAN 5 FEBRUARI

14 9. Verantwoordelijkheid Om doelmatig en transparant te kunnen opereren, dienen de gescheiden verantwoordelijkheden van gemeente, bestuur (B&W), Raad en Stichting Cultuur Eindhoven voor iedereen helder te zijn. Deze scheiding van verantwoordelijkheden wordt verankerd in het organisatieplan en bijbehorende juridische documenten. De organen die elk een eigen verantwoordelijkheid kennen binnen het toekomstige proces, zijn hieronder schematische weergegeven. 10. Rol politiek bij benoemingen De Raad van Toezicht van Stichting Cultuur Eindhoven wordt benoemd door het College van B&W gehoord hebbende de wensen en bedenkingen van de Gemeenteraad. De leden van de RvT zijn gekwalificeerde buitenstaanders. Bij de keuze van de leden van de RvT komen ook en in het bijzonder personen in aanmerking van buiten de regio. Het college stelt een gedragscode op voor de toezichthouders en zorgt voor een adequaat relatiebeheer met de toezichthouders. De Raad van Toezicht benoemt de directeur, maar draagt deze vóór de benoeming eerst ter instemming voor aan het College van B&W. 2.3 ROL CULTUUR EINDHOVEN 11. Analyse en advies Elke vier jaar maakt Cultuur Eindhoven met behulp van haar adviseurs een grondige analyse van het culturele veld in Eindhoven en van de trends en ontwikkelingen die gaande zijn. Deze analyse wordt, vergezeld van een beleidsadvies, aangeboden aan de Wethouder Cultuur. De Wethouder gebruikt de analyse en het advies voor de vierjaarlijkse Cultuurbrief. 12. Advies uit verschillende sectoren Voor een goede, zo objectief mogelijke beoordeling van het culturele veld en van de aanvragen voor financiering, zijn onafhankelijke adviseurs noodzakelijk; adviseurs die uit verschillende onderdelen van de samenleving afkomstig zijn (niet alleen kunstensector). De adviseurs komen niet alleen uit Eindhoven. 13. Meer dan een subsidieloket We realiseren ons dat louter een loketfunctie (een subsidie-uitgiftepunt) niet de gewenste ontwikkeling stimuleert. Om de betekenis van kunst en cultuur voor Eindhoven te vergroten, is proactief handelen noodzakelijk. Dat betekent dat Cultuur Eindhoven ook aanjaagt, initiatieven stimuleert, coacht, kansen benoemt en partijen verbindt. 14. Basisfuncties in vier-jarensystematiek In de Cultuurbrief en Opdracht worden elke vier jaar een beperkt aantal culturele functies benoemd die tezamen de culturele Basis Infrastructuur van Eindhoven moeten vormen (de BIS). Culturele organisaties doen vervolgens een aanvraag gericht op het invullen van deze functies. De vierjarige financiering die wordt toegekend is gericht op de exploitatie. STICHTING CULTUUR EINDHOVEN ORGANISATIEPLAN 5 FEBRUARI

15 15. Andere meerjaren-financiering Naast de door de politiek gedefinieerde BIS functies, kunnen ook andere organisaties een beroep doen op meerjarige financiering vanuit Cultuur Eindhoven. Deze meerjarige financiering kan gericht zijn op langer lopende projecten en/of op de exploitatie. 16. Ruimte voor projecten Om de beoogde dynamiek en ontwikkeling te waarborgen en om de betekenis van kunst en cultuur voor de stad te optimaliseren, is het noodzakelijk om een breed pallet aan (incidentele) kunst en cultuurprojecten te stimuleren en waar nodig te ondersteunen. Daarvoor moeten dan ook voldoende middelen beschikbaar zijn. De aanvraag procedures voor kleinere projecten zijn kort en eenvoudig. 2.4 WERKVELD 17. Werkveld Cultuur Eindhoven speelt een rol ten aanzien een groot deel van het kunst- en cultuuraanbod in Eindhoven. Veel elementen en aspecten van het culturele aanbod van de stad haken in elkaar; hebben met elkaar te maken. En in dat licht is het verstandig om veel van deze elementen vanuit één organisatie te ondersteunen en te stimuleren. Echter, mogelijk lenen niet alle elementen zich even goed voor een overdracht naar de nieuwe Stichting Cultuur Eindhoven. Welke elementen wel en welke elementen niet worden overgedragen, dient nog nader te worden onderzocht en vastgesteld. Dat proces kan ook na de oprichting van de Stichting worden afgerond. Werkvelden waarvan nu wordt voorgesteld dat zij worden overgedragen: a. Meerjarige financiële ondersteuning van culturele organisaties (professioneel en amateur) b. Incidentele financiële ondersteuning van kunst- en cultuurprojecten (professioneel en amateur) c. Design Werkvelden die mogelijk (en soms ten dele) kunnen worden overgedragen: d. Design van de stad (openbare ruimte) e. Kunst in de openbare ruimte f. Cultureel vastgoed (in- of excl. onderhouds- kapitaalslasten) g. Cultureel erfgoed h. Het beheer van de gemeentelijke kunstcollecties i. Individuele aanstellingen (bijv. organist, beiaardier) 18. Ook niet-gesubsidieerde kunst en cultuur Cultuur Eindhoven ontwikkelt ook een ondersteunende rol ten aanzien van de nietgesubsidieerde kunst en cultuur. Er wordt in dit geval geen subsidie verstrekt, maar ondersteuning in andere zin is nadrukkelijk wel aan de orde en een opgave voor de nieuwe organisatie. Bijvoorbeeld in het geven van advies; het helpen wegnemen van knelpunten; het zijn van spreekbuis. STICHTING CULTUUR EINDHOVEN ORGANISATIEPLAN 5 FEBRUARI

16 2.5 FINANCIËN EN ORGANISATIE 19. Kostenneutraal Stichting Cultuur Eindhoven wordt kostenneutraal ontwikkeld. Dat wil zeggen dat de totale kosten van de toekomstige exploitatie van de stichting voor de gemeente niet mogen leiden tot hogere kosten dan nu voor de ontwikkeling en uitvoering van het cultuurbeleid worden gemaakt. Middelen voor subsidie blijven hierbij buiten beschouwing. 20. Nieuwe werkwijze, nieuwe en oude kosten Stichting Cultuur Eindhoven krijgt de opdracht een passende werkwijze te ontwikkelen. Daarbinnen ontstaan nieuwe functies en nieuwe activiteiten, zoals bijvoorbeeld een adviescommissie of een aanjaagrol. Ook voor deze nieuwe functies en activiteiten geldt dat ze voor de gemeente kostenneutraal worden gerealiseerd. Het is aannemelijk dat ook binnen het gemeentelijk apparaat capaciteit ten aanzien van beleidsontwikkeling kunst en cultuur noodzakelijk blijft. Ook het opdrachtgeverschap vanuit de gemeente vergt enige capaciteit. Aan deze noodzakelijke capaciteit zijn uiteraard ook kosten verbonden. 21. Ook nieuwe inkomsten Stichting Cultuur Eindhoven krijgt de opdracht mee om daar waar mogelijk ook financiële middelen te werven buiten de gemeentelijke subsidie. Deze middelen kunnen gerichte projectgelden zijn van sponsors, donateurs en fondsen. De Stichting zou wellicht ook middelen van andere overheden kunnen aantrekken om binnen gerichte projecten in te zetten. Mogelijk worden voor particulieren fondsen op naam opgesteld. Cultuur Eindhoven zal dan een ANBI-status moeten verwerven. 22. Schone lei Het is van belang dat Stichting Cultuur Eindhoven zijn werkzaamheden kan starten met een schone lei. Voor de dossiers waarover nog grote (financiële) onzekerheid en mogelijk ook dispuut bestaat, wordt eerst door de gemeente en betrokken partijen een oplossing gevonden, voordat het wordt overgedragen aan Cultuur Eindhoven. 23. Gedragscode De Stichting Cultuur Eindhoven opereert transparant en legt volgens een vastgelegd patroon verantwoording af aan het college van B&W. Cultuur Eindhoven hanteert daarbij de Gedragscode Cultuurfondsen zoals deze door de gezamenlijke rijks-cultuurfondsen is ontwikkeld (o.a. Mondriaanfonds, Fonds voor de Podiumkunsten, Filmfonds). STICHTING CULTUUR EINDHOVEN ORGANISATIEPLAN 5 FEBRUARI

17 DEEL II EEN EINDHOVENS MODEL STICHTING CULTUUR EINDHOVEN ORGANISATIEPLAN 5 FEBRUARI

18 3. CULTUUR EINDHOVEN Op basis van de geformuleerde opdracht en de uitgangspunten wordt nu de nieuwe systematiek vormgeven: het Eindhovens Model. In dit deel beschrijven we vooral het eindplaatje van het Eindhovens Model. We beschrijven hoe de nieuwe structuur er in zijn optimale vorm uitziet, wat deze gaat doen en hoe dat in zijn werk gaat. In het volgende deel komt de relatie met de gemeente, en governance aan de orde. In het slotdeel kijken we hoe het eindplaatje in fases te realiseren is. 3.1 EEN CULTUURBEDRIJF De opdracht die het college heeft meegegeven aan de toekomstige organisatie is stevig en in sommige opzichten ook complex (zie deel I en bijlage). Kort samengevat komt die opdracht er op neer dat er een nieuwe organisatie moet komen die 1. de politiek adviseert t.a.v. het te ontwikkelen cultuurbeleid 2. het cultuurbeleid uitvoert 3. daarbij werkt met een commissie van externe adviseurs 4. het culturele veld adviseert 5. partijen samenbrengt en kansen helpt benutten 6. zelf ook fondsen werft De optelsom van deze opdrachten leidt tot de conclusie dat je niet kunt volstaan met het realiseren van een extern subsidieloket met een externe adviescommissie. Er wordt meer gevraagd. Er wordt dynamiek gevraagd; een stimulerende organisatie die positieve impulsen geeft aan kunst en cultuur in Eindhoven. Je zou het een cultuurbedrijf kunnen noemen. Voortvloeiend uit de opdracht heeft dit cultuurbedrijf straks in ieder geval dus de volgende drie rollen: 1. Adviseur a. van de gemeente (o.a. ten aanzien van het cultuurbeleid) b. van de culturele initiatieven en instellingen 2. Fonds a. het beoordelen van subsidieaanvragen b. het beslissen over financieringsaanvragen i. op basis van het cultuurbudget van de gemeente ii. op basis van (aan te trekken) gelden van derden 3. Aanjager a. proactief partijen benaderen, samenwerking bevorderen en kansen signaleren en benutten; b. verbindingen maken met landelijke en internationale netwerken; Verderop in dit deel (hoofdstuk 5: Rollen) worden deze rollen nader toegelicht. STICHTING CULTUUR EINDHOVEN ORGANISATIEPLAN 5 FEBRUARI

19 Gemeente Eindhoven Stichting Cultuur Eindhoven Adviseur Fonds Cultuurraad Eindhoven Aanjager Culturele sector Eindhoven 3.2 MET EXTERNE ADVISEURS Om met name de rol van adviseur van de gemeente en fonds voor de cultuursector goed te kunnen uitvoeren, wordt de nieuwe organisatie straks bijgestaan door een poule van 21 externe adviseurs. We noemen deze poule van adviseurs de Cultuurraad Eindhoven. In het volgende hoofdstuk wordt de Cultuurraad Eindhoven nader uitgewerkt. De Cultuurraad Eindhoven adviseert over de aanvragen en over het (te ontwikkelen) cultuurbeleid in bredere zin. De Cultuurraad bestaat uit een poule van maximaal 21 adviseurs met verschillende achtergronden: kunst- en cultuurexperts (de meerderheid), maar ook vertegenwoordigers vanuit het bedrijfsleven, kennisinstellingen en het maatschappelijk middenveld. Om objectiviteit te borgen, zijn de leden van de Cultuurraad voor een derde deel afkomstig van buiten Eindhoven. 3.3 OP AFSTAND VAN DE OVERHEID Om als veelzijdig cultuurbedrijf optimaal te kunnen functioneren, wordt de nieuwe organisatie op afstand van de dagelijkse politiek en het gemeentelijke apparaat geplaatst. Om deze afstand wordt ook in het coalitieakkoord gevraagd. Met het op afstand plaatsen, wordt de organisatie juist meer in het midden van de samenleving gepositioneerd. Er zijn verschillende argumenten voor deze positionering aan te geven. We noemen er in willekeurige volgorde een aantal: 1. Een zelfstandige organisatie staat dichter bij burgers (creatieven, kunstenaars, initiatiefnemers) bedrijfsleven, maatschappelijke - en culturele partijen; 2. Met name de rollen van adviseur en aanjager zijn beter vanuit een zelfstandige positie te realiseren dan vanuit een overheidspositie; STICHTING CULTUUR EINDHOVEN ORGANISATIEPLAN 5 FEBRUARI

20 3. Samenwerking - samen met spelers uit de stad projecten ontwikkelen - kan beter vanuit een zelfstandige organisatie (partnership); 4. Om het (door de politiek) vastgestelde cultuurbeleid slagvaardig uit te kunnen voeren (en besluiten te kunnen nemen m.b.t. cultuursubsidies), is afstand tot die politiek zeer behulpzaam; 5. Een zelfstandige organisatie legt (gemakkelijker dan een overheid) relaties met andere fondsen en financiers, voor afstemming en samenwerking bij de financiering van projecten 1. Dat is voor de cultuursector in Eindhoven van groot belang; 6. Een zelfstandige organisatie kan in zijn rol als fonds ook zelf extra middelen aantrekken. 3.4 IN DE VORM VAN EEN STICHTING Vervolgens is de meest passende vorm waarin de nieuwe organisatie opereert de vorm van een stichting. Er is ook overwogen om een andere rechtsvorm te kiezen (een BV of een coöperatieve vereniging bijvoorbeeld), echter, op basis van de missie, de rollen en de opgave van de nieuwe organisatie, kiezen juristen en andere experts in dit geval voor de stichtingsvorm. De stichtingsvorm biedt de ruimte om een ideële doelstelling te combineren met ruimte voor ondernemerschap. Het wettelijke kader voor een stichting biedt juridische ruimte om een grote mate van zeggenschap en democratische controle vanuit de gemeente te realiseren waar het gaat over de hoofdlijnen van het beleid maar ook de inrichting en invulling van de organisatie. En aan de andere kant geeft het de organisatie de ruimte om een eigenstandige rol en positie te vervullen waardoor fonds midden in de samenleving komt te staan De stichtingsvorm kent weinig juridische beperkingen. 2 Het is een vorm die het bovendien mogelijk maakt een ANBI-status (Algemeen Nut Beogende Instelling) te verwerven, waarmee het aantrekken van externe middelen wordt bevorderd. In de statuten en de reglementen worden de governance en checks and balances tussen de organen van de stichting geregeld. De Stichting Cultuur Eindhoven wordt ingericht in lijn met het gemeentelijk deelnemingenbeleid Op Afstand Verbonden en handelt volgens de Governance Code Cultuur en de Gedragscode Cultuurfondsen zoals deze in 2012 is opgesteld door de rijks-cultuurfondsen. De Stichting Cultuur Eindhoven hanteert het Raad-van-Toezicht-model, met een Raad van Toezicht en directeur/bestuurder. Raad van Toezicht wordt door het College benoemd (en evt. ontslagen). De benoeming van de directeur door de Raad van Toezicht, vindt plaats na instemming van het college. In hoofdstuk 8 gaan we nader in op de relatie met de gemeente. In hoofdstuk 9 kijken we in meer detail naar de governance structuur van de stichting. 1 Bevestigd door o.a. Clayde Menso, directeur van het Amsterdams Fonds voor de Kunst. 2 De belangrijkste beperkingen zijn het ledenverbod en het verbod op het maken van winst. STICHTING CULTUUR EINDHOVEN ORGANISATIEPLAN 5 FEBRUARI

21 3.5 MET EEN HELDERE MISSIE Nu de opdracht en de uitgangspunten in beeld zijn en ook de argumenten voor een losse organisatie, kunnen we ook de missie en doelen voor de nieuw Stichting formuleren Missie Cultuur Eindhoven vergroot welzijn en welvaart voor de inwoners en gebruikers van de stad Eindhoven door de ontwikkeling van kunst en cultuur te stimuleren en de betekenis van kunst en cultuur voor de stad te vergroten. Cultuur Eindhoven vergroot de aantrekkelijkheid van de stad voor bewoners, bezoekers, bedrijven en organisaties Doelen De Stichting Cultuur Eindhoven (SCE) kent een aantal, met elkaar nauw samenhangende doelen. Deze doelen maken onderdeel uit van de statuten van de stichting. Het zijn doelen waaraan het succes van de stichting is af te meten. De doelen zijn (in willekeurige volgorde): a. het adviseren van de Gemeente Eindhoven over het (te ontwikkelen) cultuurbeleid op basis van ingewonnen advies bij onder andere relevante partijen in de stad, het culturele veld, Cultuurraad Eindhoven en de gemeentelijke politiek; b. het op transparante wijze uitvoeren van het cultuurbeleid zoals dit elke vier jaar wordt opgesteld door het College van Burgemeester en Wethouders van de Gemeente Eindhoven; c. het adviseren van (culturele of andere) organisaties gericht op de realisatie van kunst, cultuur en creativiteit (inclusief de financiering daarvan); d. het (proactief) stimuleren van samenwerking (lokaal, nationaal en/of internationaal) en het aanjagen van kansrijke initiatieven; e. financiële ondersteuning bieden aan rechtspersonen die binnen de Gemeente Eindhoven kunst- en cultuurprojecten realiseren; f. het aantrekken van extra financiële middelen van binnen of van buiten Eindhoven voor de realisatie van kunst en cultuurprojecten in Eindhoven; g. het verrichten van alle verdere handelingen, die met het vorenstaande in de ruimste zin verband houden of daartoe bevorderlijk kunnen zijn. STICHTING CULTUUR EINDHOVEN ORGANISATIEPLAN 5 FEBRUARI

22 4. CULTUURRAAD EINDHOVEN Zoals in het vorige hoofdstuk duidelijk werd, moet Cultuur Eindhoven om een moderne en effectieve uitvoeringsorganisatie te zijn, meer zijn dan een subsidieloket. Cultuur Eindhoven is een Cultuurbedrijf met verschillende rollen. Voor het uitvoeren van vooral de rollen van adviseur en die van fonds, maakt Cultuur Eindhoven gebruik van een eigen, maar externe en onafhankelijke adviescommissie: de Cultuurraad Eindhoven. Om te voorkomen dat er (zoals bijv. in Amsterdam) twee adviserende commissies ontstaan (één voor de gemeente en één voor het fonds), kiezen we voor een model waarbij de Cultuurraad Eindhoven echt een adviesraad is van de Stichting Cultuur Eindhoven (en niet van bijvoorbeeld de Gemeente of het College). De Cultuurraad richt zijn advies dan ook uitsluitend aan (de directeur/bestuurder van) Cultuur Eindhoven. Deze gebruikt dit advies voor besluitvorming en/of verdere advisering richting gemeente. De Cultuurraad Eindhoven heeft verschillende betekenissen voor Cultuur Eindhoven: - Sensor: de Cultuurraad biedt Cultuur Eindhoven belangrijke voelsprieten, toegang tot een netwerk, de verbinding met de stad en de wereld daarbuiten wereld; - Brains: de Cultuurraad levert ook brains, input voor beleidsontwikkeling (het vierjarige cultuurbeleid van de stad), visievorming, input voor innovatie en creatieve ideeën; - Beoordelaar: de Cultuurraad beoordeelt alle subsidieaanvragen met een begroting van of meer en minimaal aangevraagde subsidie*. De raad toetst in hoeverre de aanvragen (de plannen voor cultuurprojecten) voldoen aan de criteria die zijn opgesteld. *Aanvragen met een begroting van minder dan en/of een kleiner aangevraagd bedrag dan worden door de medewerkers van het Cultuur Eindhoven beoordeeld. Hun advies wordt aan de directie voorgelegd ter besluitvorming. Samenstelling De wijzen van samenstellen, de taken en de werkwijze van de Cultuurraad wordt vastgelegd in het Huishoudelijk Reglement (zie bijlage). De Cultuurraad Eindhoven bestaat uit een groep van 21 mensen en kent een vaste, onafhankelijke voorzitter zonder stemrecht. De groep mensen is zodanig samengesteld dat er een breed palet van expertises beschikbaar is binnen de verschillende kunst- en cultuurdisciplines, maar ook van daarbuiten, vanuit het bedrijfsleven, kennisinstellingen, het maatschappelijk middenveld. Voor deze brede samenstelling wordt gekozen omdat de Cultuurraad weliswaar met name naar de culturele inhoud kijkt, maar deze spiegelt aan de bredere betekenis ervan voor de stad. Wie er straks ook in de Cultuurraad zitting nemen, alle leden moeten in staat zijn om het project in een groter perspectief te zien, groter dan het eigen expertise gebied. STICHTING CULTUUR EINDHOVEN ORGANISATIEPLAN 5 FEBRUARI

23 Om te borgen dat binnen de Cultuurraad voldoende kunst- en cultuurexperts zitting nemen, bestaat de raad voor minimaal 3/5 uit deze groep van experts. De Cultuurraad heeft een onafhankelijke voorzitter, benoemd door de Raad van Toezicht van de Stichting Cultuur Eindhoven na instemming van het college. De werving voor de leden van de Cultuurraad vindt op basis van profielen plaats door een selectiecommissie bestaande uit de voorzitter van de Cultuurraad, de voorzitter van de RvT en de directeur van SCE. De vacatures voor leden van de Cultuurraad worden openbaar gemaakt en een ieder die zich geroepen voelt kan naar de betreffende functies solliciteren. Voor het functioneren van de Cultuurraad Eindhoven wordt een regelement opgesteld. De leden van de Cultuurraad zijn onafhankelijk. Dat wil zeggen dat ze geen directe betrokkenheid of belang hebben bij het project waarover zij adviseren. Het kan voorkomen dat een commissielid betrokken is bij een project dat bij Cultuur Eindhoven wordt ingediend. Echter, in dat geval zal dit lid geen enkele rol spelen bij de beoordeling van/advisering van zijn of haar project. Alle leden van de Cultuurraad bekleden hun positie zonder last of ruggenspraak. De Cultuurraad Eindhoven bestaat ten dele uit experts van binnen Eindhoven. Om de objectiviteit zoveel mogelijk te waarborgen en om expertise van buiten de gemeente te benutten, komt ten minste een derde van de leden van buiten Eindhoven. Voor het invullen van de raad worden profielen opgesteld. Kandidaten solliciteren op basis van deze profielen naar het lidmaatschap, net zoals dat bijvoorbeeld ook bij het (rijks)mondriaanfonds het geval is (zie bijlage Profielenboek SCE). De leden van de Cultuurraad Eindhoven ondertekenen een Code of Conduct. Deze set van gedragsregels wordt door de (kwartier makende) directie opgesteld. Subcommissies De cultuurraad geeft advies over zowel het (te formuleren) cultuurbeleid als over de individuele aanvragen afzonderlijk. In beide gevallen worden uit de raad subcommissies gevormd, passend bij het adviesverzoek dat er ligt. Deze subcommissie bestaan uit 3 tot 7 commissieleden afhankelijk van de omvang en complexiteit van de aanvraag. Ook hier geldt dat minimaal 3/5 van de leden een expert is binnen het veld van kunst en cultuur. In het geval van advisering over het algemene cultuurbeleid en over aanvragen voor een meerjarige subsidie bepaalt de voorzitter (in afstemming met de directie van SCE en afhankelijk van het onderwerp) hoe de samenstelling van de subcommissie eruit ziet. In het geval van projectaanvragen bepalen de stafmedewerkers hoe de subcommissie is samengesteld. Incidentele externe adviseurs In voorkomende gevallen kan de directeur van Cultuur Eindhoven besluiten om naast de leden van de Cultuurraad ook andere adviseurs te raadplegen. De directeur dient de inzet van dergelijke incidentele externe adviseurs dan wel schriftelijk te onderbouwen richting de voorzitter van de Cultuurraad en de Raad van Toezicht. STICHTING CULTUUR EINDHOVEN ORGANISATIEPLAN 5 FEBRUARI

24 Digitaal Om de efficiëntie en ook om de kwaliteit van de besluitvorming te bevorderen, verloopt het adviseringstraject in de gevallen van projectaanvragen digitaal. De adviseurs van een geselecteerde subcommissie ontvangen de betreffende stukken (de aanvraag en het preadvies van de stafmedewerker) digitaal en worden verzocht hier binnen 10 dagen ook digitaal op te reageren (adviseren). Het digitaal adviseren is niet van toepassing op de meer-jarensubsidies en ook niet op het adviseren over het algemene cultuurbeleid. De commissieleden krijgen de bijbehorende stukken wel digitaal en ook wordt hen gevraagd reeds digitaal een eerste advies te formuleren, maar zij komen ook bijeen om over het betreffende onderwerp te spreken. Er zijn verschillende overheidsfondsen die positieve ervaringen hebben met een dergelijke digitale vorm van advisering (onder andere het FPK en het AFK). Zij hebben hier ook de benodigde software voor ontwikkeld. Het is verstandig om bij deze fondsen te rade te gaan voor de nadere ontwikkeling van de digitalisering. Vergoeding De leden van de Cultuurraad Eindhoven ontvangen een bescheiden vergoeding voor hun werkzaamheden. Dat is 25,00 voor elk digitale advies en 100,00 voor een bijeenkomst. De voorzitter ontvangt een hogere vergoeding. STICHTING CULTUUR EINDHOVEN ORGANISATIEPLAN 5 FEBRUARI

25 5. ROLLEN De drie rollen van Cultuur Eindhoven adviseur, fonds en aanjager hangen nauw met elkaar samen. Toch moet Cultuur Eindhoven omwille van transparantie en een eerlijke besluitvorming, de rollen goed uit elkaar houden. Daarvoor worden taken en verantwoordelijkheden van de drie hoofdfuncties ondergebracht binnen een heldere en strak georganiseerde governance structuur. Deze structuur schetsen we verderop, maar eerst kijken we naar de inhoud van de drie rollen. 5.1 ADVISEUR De rol van adviseur heeft bij Cultuur Eindhoven twee kanten: de organisatie is zowel adviseur van de gemeente als van het culturele veld. Een adviseur ben je echter niet zomaar. Daarvoor is kennis van zaken nodig en visie om die kennis zinvol toe te passen. Om haar adviesrol naar behoren uit voeren en om zich constant te blijven ontwikkelen als adviseur, mobiliseert Cultuur Eindhoven kennis over en visie op kunst en cultuur vanuit de stedelijke samenleving en daarbuiten. Cultuur Eindhoven mobiliseert daarbij onder andere kennis en inzicht van 1. De bewoners van Eindhoven 2. de Cultuurraad Eindhoven 3. de culturele sector (incl. Design) a. individuele creatieven b. organisaties 4. commerciële en maatschappelijke partijen 5. de politiek (o.a. raadsleden) 6. de gemeente (organisatie) 7. Eindhoven landelijke culturele organisaties (o.a. Raad voor Cultuur, branche verenigingen en Fondsen) 9. internationale partijen Het mobiliseren van kennis en inzicht gebeurt onder meer via onderzoeken, bijeenkomsten, gesprekken of expertmeetings. Voor de organisatie is de feedback van de inwoners en gebruikers van Eindhoven essentieel. Daarom stimuleert en organiseert Cultuur Eindhoven het gesprek en het cultuurdebat in de stad Adviseur van de gemeente Cultuur Eindhoven adviseert de Gemeente Eindhoven gevraagd en ongevraagd over een breed scala aan onderwerpen gerelateerd aan kunst- en cultuur in de stad. Gevraagd Allereerst is Cultuur Eindhoven een gevraagd adviseur van de gemeente. Op verzoek van het College (Wethouder Cultuur) formuleert Cultuur Eindhoven elke vier jaar en zo n anderhalf jaar voor het ingaan van een nieuwe vierjarenperiode, de Cultuurscan STICHTING CULTUUR EINDHOVEN ORGANISATIEPLAN 5 FEBRUARI

26 Eindhoven. Hierin worden de trends en ontwikkelingen en het speelveld in beeld gebracht. De Cultuurscan is ook een objectieve foto van wat er wat betreft kunst, cultuur en creativiteit in en rond Eindhoven speelt. De Cultuurscan vormt een objectieve basis voor te vormen beleid. In het verlengde van de bevindingen uit de Cultuurscan formuleert Cultuur Eindhoven ook elke vier jaar, als begin van een nieuwe cyclus, de Concept Cultuurbrief. In dit document schetst Cultuur Eindhoven het cultuurbeleid voor de komende vier jaar. Die schets wordt gemaakt op basis van input uit de stad, de politiek, het culturele veld en op basis van de input uit haar Cultuurraad Eindhoven. Op basis van de Concept Cultuurbrief formuleert de wethouder Cultuur vervolgens de (definitieve) Cultuurbrief. Na vaststelling door de Gemeenteraad, vormt de Cultuurbrief het formele cultuurbeleid van de gemeente. Ongevraagd Cultuur Eindhoven geeft Eindhoven (inclusief Raad, Bestuur en ambtelijk apparaat) ook ongevraagd advies. Dat is van belang omdat zich in de kunst- en cultuur, maar ook daarbuiten, momenten en situaties kunnen voordoen die om een (snelle) reactie van de lokale overheid vragen. In zijn rol van ongevraagd adviseur richting overheid en politiek is Cultuur Eindhoven gericht op kennisdeling permanent education Adviseur van kunst en cultuur Cultuur Eindhoven is naast een adviseur van de overheid vooral ook adviseur van de kunst en cultuur: van organisaties die kunst en cultuur produceren, presenteren, ontsluiten, beheren, behouden en onderzoeken. Let wel, dat hoeven niet alleen maar culturele of kunstorganisaties te zijn. Het advies voor de kunst en cultuur is tweeledig. 1. het adviseren van organisaties bij het voorbereiden, verbeteren en opstellen van hun financieringsaanvraag; 2. het adviseren over algemenere vraagstukken, los van specifieke aanvragen (bijvoorbeeld over fondsenwerving, opleiding, samenwerking, etc.). 5.2 AANJAGER Een andere belangrijke karakteristiek van Cultuur Eindhoven is haar rol als aanjager. Innovatie, samenwerking en kansen benutten zijn lang niet altijd processen die vanzelf op gang komen. In de praktijk blijkt dat daar niet zelden ook externe prikkels voor nodig zijn. Om die rol van aanjager te borgen en elke dag opnieuw in te vullen, stelt Cultuur Eindhoven een Cultureel Bouwmeester aan (werktitel). Deze man of vrouw heeft tot taak om innovatie en samenwerking te bevorderen, opzoek te gaan naar kansen, deze te benoemen en te helpen benutten. Kansen binnen de culturele en creatieve sector, maar ook kansen daarbuiten, in het bedrijfsleven, in het onderwijs of in het maatschappelijke STICHTING CULTUUR EINDHOVEN ORGANISATIEPLAN 5 FEBRUARI

27 veld. Mede door het werk van de Cultureel Bouwmeester ontstaan nieuwe allianties en cross-sectorale projecten. De Cultureel Bouwmeester stimuleert mensen en organisaties om samen te werken, om kansen te zien en te pakken. De Cultureel Bouwmeester stimuleert mensen en organisaties om samen te werken, om kansen te zien en te pakken. Dat doet de Cultureel Bouwmeester ook in de eigen organisatie. Daar prikkelt hij de medewerkers van Cultuur Eindhoven om de blik naar buiten te richten en ook de kansen te zien die misschien net buiten het dagelijkse blikveld vallen. Groot netwerk De Cultureel Bouwmeester heeft niet alleen zelf een groot netwerk, hij of zij draagt er ook zorg voor dat het netwerk rond Cultuur Eindhoven groot is en groeit. Hij of zij organiseert regelmatig bijeenkomsten en evenementen om het netwerk te betrekken en te benutten. De Cultureel Bouwmeester gebruikt dat netwerk om draagvlak en samenwerkingspartners te mobiliseren. De Cultureel Bouwmeester vervult zijn of haar rol in lijn met het cultuurbeleid van de gemeente, en meer specifiek in lijn met de opdracht die de gemeente Cultuur Eindhoven elke vier jaar meegeeft. De Cultureel Bouwmeester kan bij uitstek bepaalde beleidsaccenten helpen realiseren (bijvoorbeeld: een betere samenwerking tussen het lokale onderwijs en de lokale kunstaanbod). In een enkel geval kan de Cultureel Bouwmeester ook zelf een project initiëren. Hij of zij doet dat echter alleen om aan te jagen: het eerste vlammetje voor een prachtig vuur. De uitvoering ligt altijd bij bestaande of nieuwe partijen die de handschoen oppakken en eventueel een financieringsaanvraag indienen. Los van het formele proces Om partijen te kunnen begeleiden, adviseren, koppelen en inspireren, moet de Cultureel Bouwmeester een relatief zelfstandige positie innemen, los van het formele financieringsproces. De Cultureel Bouwmeester heeft geen rol in het formeel beoordelen van financieringsaanvragen. Dus ook niet bij die aanvragen die voortkomen vanuit zijn stimulerende rol. Beoordeling is aan de adviescommissie: de Cultuurraad Eindhoven. Op basis van het advies van de Cultuurraad kent de directie van Cultuur Eindhoven toe. Om die reden kan de directeur van Cultuur Eindhoven ook niet zelf de rol van enthousiaste aanjager op zich nemen. De directeur vervult vooral een rol in het formele traject. In het hoofdstuk over Governance en Organisatie wordt dit nader toegelicht. 5.3 FONDS Cultuur Eindhoven is uiteraard ook financier van projecten en organisaties binnen de culturele werkvelden die hierboven besproken zijn. Cultuur Eindhoven is in die zin ook een cultuurfonds. Dit fonds neemt daarbij taken en budgeten over van de gemeente. Cultuur Eindhoven valt daarmee binnen het kader van de Algemene Wet Bestuursrecht (AWB). STICHTING CULTUUR EINDHOVEN ORGANISATIEPLAN 5 FEBRUARI