mei Strijkersmuziek in alle smaken

Transcriptie

1 18+19 mei 2019 Strijkersmuziek in alle smaken

2 Voorwoord De handen ineen voor een waardige bestemming Ik ben een fan van de Grote Kerk in Veere. Zo groot, zo hoog, zo majestueus. Torenend boven Veere, beroemd vanaf het Veerse Meer, misschien wel duizenden keren geschilderd. Generaties en generaties hebben opgekeken naar de Kerk in ontzag, met genegenheid, met het gevoel ik ben thuis. Met devotie voor een macht groter dan de menselijke. Nu krijgt de Kerk een nieuwe invulling, een waardige invulling. We gaan er de mooiste muziek maken die ooit door mensen is gecomponeerd en die door de meest geïnspireerde musici wordt vertolkt, tijdens het Sinfonietta String Festival Zeeland. Waarvan we nu de eerste editie beleven en waar we ook volgend jaar van kunnen genieten, in mei Maar dat gebeurt niet zomaar. We moeten echt de handen ineenslaan om dit mogelijk te maken. We hebben vrienden nodig om te kunnen doen wat nodig is. De tijd werkt niet mee, aannemers maken al overuren. Ze halen slechte jaren in en dat tikt aan, financieel. Maar we gaan het toch doen! We willen langzaam in het programma groeien dat Ernst Veen al voor ogen had. We zien het als een uitdaging om de Kerk als nieuw Cultuurpodium eindelijk echt van de kant te roeien. Onze beste vriend bleek de BankGiro Loterij. Want laten we eerlijk zijn: zonder de hulp van die kant hadden we geen kans gehad. De Grote Kerk is prachtig, maar wel heel erg leeg... er valt nog veel te verbeteren en uit te bouwen. Iedereen begrijpt dat de injectie van de BankGiro Loterij een geschenk uit de hemel is. En dat de nieuwe vloerverwarming van onze huisbaas, Stichting Monumenten Bezit, hart- en voetverwarmend is, maar het is niet genoeg. We hebben de gemeente Veere nodig, de provincie Zeeland, de fondsen, maar vooral: we hebben u nodig! Om te komen luisteren, om ons te inspireren om het nog beter te doen, om de Kerk en de Toren echt om te toveren tot een experience met moderne technieken. Die u meenemen in de geschiedenis en u in vervoering brengen met de prachtigste muziek. Dat doen we hier op het Sinfonietta String Festival, samen met de Zeeuwse Concertzaal, en de (inter)nationale topmusici en gastsolisten van Amsterdam Sinfonietta. Dat dit een terugkerend festival gaat zijn, daar zijn we trots op. We gaan de Kerk vullen met verhalen, beleving, kunst, muziek. Het middenschip en vooral ook de karakteristieke Toren. We spreken analoog aan De Boom Die Alles Zag over De Toren Die Alles Zag. Die Toren brengt u naar Napoleon. Naar Maria van Reigersberch, de vrouw van Hugo de Groot die uit Veere kwam. Naar de Watersnood, de Deltawerken, de Inundatie. Het ontstaan van de Admiraliteit, de band met de Schotten, de Tweede Wereldoorlog. De Toren en de Kerk, een onverbrekelijke majestueuze Eenheid. Die ervoor gaat zorgen dat iedereen in Nederland en bij de buren, diep van binnen weet dat je erbij geweest moet zijn in Veere. Maar om dát allemaal te kunnen realiseren hebben we u nodig, als Vriend en als Vriendin. Vul vooral de antwoordkaart in, als u ons wilt helpen om de Kerk deze waardige bestemming te geven. Om mooie samenwerkingen als deze voortgang te geven. Ver durven kijken, hoog durven reiken. Dat kunt u doen als vriend, als sponsor, als mecenas. En uiteraard als toeschouwer en gast. U mag het zeggen. Festivalprogramma ZATERDAG 18 MEI, 15:00 UUR KLEINE KERK VEERE Amsterdam Sinfonietta Solisten J. S. Bach Selectie uit de Inventionen voor viool en altviool W. Lutosławski Bukoliki (Bucolics) voor altviool en cello M. Ravel Sonate voor viool en cello E. Dohnányi Serenade voor strijktrio lees verder op pagina 6. ZATERDAG 18 MEI, UUR GROTE KERK VEERE Amsterdam Sinfonietta Anthony Marwood, leiding en viool Alexander Melnikov, piano F. Mendelssohn - Concert voor viool en piano G. Enescu - Octet (arr. voor strijkorkest van Anthony Marwood) lees verder op pagina 7. ZONDAG 19 MEI, UUR ZEEUWSE CONCERTZAAL Amsterdam Sinfonietta Solisten Annemiek de Bruin, klarinet C.M. von Weber - Klarinetkwintet P.I. Tsjaikovski - Souvenir de Florence Lees verder op pagina 8. ZONDAG 19 MEI, UUR GROTE KERK VEERE Amsterdam Sinfonietta Candida Thompson, leiding en viool Izhar Elias, gitaar H.I. Biber Battalia B. Bartók Allegro assai; uit Divertimento M. De Falla Suite Popular Española (arr. T. Beijer) F. Tárrega Gran Jota M. Ravel Pièce en forme de Habanera Traditional Spanish Romance uit de film Jeux Interdits P. Casals Song of the Birds L. Boccherini Grave & Fandango uit het Kwintet voor gitaar en strijkorkest A. Piazzolla Verano Porteño & Primavera Porteño; (zomer & lente) uit de Vier Seizoenen van Buenos Aires Lees verder op pagina 9. Karla Peijs Voorzitter Raad van Toezicht Stichting Grote Kerk Veere 3

3 Amsterdam Sinfonietta op z n best interview met Candida Thompson, artistiek leider Dit weekend presenteert het fameuze Amsterdam Sinfonietta zich met een nieuw festival in Veere en Middelburg. Het uitje naar Zeeland moet een traditie worden. Veere moet gaan voelen als ons tweede huis, ons zomerhuis. door Ernst Jan Rozendaal Gastmusici en solisten die meespelen met Amsterdam Sinfonietta vertellen concertmeester Candida Thompson vaak hoe bijzonder ze het orkest vinden. In zijn volle omvang telt het 23 musici. Concerten worden zoveel mogelijk staand gegeven, zonder dirigent. Het is de concertmeester (aanvoerder van de eerste violen), in de meeste gevallen Thompson, die het orkest leidt. Voor mij is het heel normaal, vertelt Thompson. We doen het al zoveel jaren. Er is een speciale samenwerking tussen de musici, omdat er geen dirigent is. Het is een orkest dat zoveel mogelijk opereert als een kamermuziekgezelschap. Zelfs met 23 spelers voelt het relatief intiem. Het idee erachter is dat iedereen betrokken is bij alles. Iedereen is super voorbereid en super geïnteresseerd in alles, van de repetities tot de concerten en alles eromheen. Mensen die van buitenaf komen, ervaren dat als heel speciaal. We willen niet zo nodig anders zijn. We vinden het fijn dat we dingen kunnen doen waar we van houden. Het geven van een concert is meer dan alleen maar binnenkomen en je werk doen. Onze betrokkenheid komt voort uit een echte liefde voor muziek. Ik zou willen dat het overal zo ging, want zo hoort het. Thompson noemt het een gestructureerde democratie, omdat enige sturing wel nodig is. Er is ruimte voor iedereen, maar de musici accepteren ook enige hiërarchie. Andersom moet ik de musici respecteren. Ik moet zien wat het beste werkt voor het geheel en ik probeer rekening te houden met de individuele musici. We spelen ook in kleinere bezettingen en de verschillende secties hebben hun leiders, die op dezelfde manier hun verantwoordelijkheid nemen. Ik heb het geleerd door het gewoon te doen, geholpen door de kennis en de ervaring van mensen die nog langer in het orkest zitten dan ik. Je moet ontdekken hoe je mensen kunt managen en het beste uit ze kunt halen. Amsterdam Sinfonietta speelt in binnen- en buitenland. Voor het eerst houdt het ensemble nu, samen met de Grote Kerk in Veere en de Zeeuwse Concertzaal, het Sinfonietta String Festival Zeeland. De opzet wijkt af van de gebruikelijke tournees, vertelt Thompson. In Veere willen we echt iets opbouwen. We komen niet even op bezoek en gaan dan weer weg. Ik hou ervan om met de hele groep een weekend ergens naartoe te gaan en verschillende dingen te spelen in verschillende bezettingen. In Veere moet dat een traditie worden. Dat orkest en publiek weten dat we in deze tijd van het jaar daar naartoe gaan, vertelt de muzikante. We willen er verbindingen leggen en vriendschappen opbouwen. Veere moet gaan voelen als een tweede huis, ons zomerhuis. Dat kan alleen als er een goed podium is. We hebben geluk met de nieuwe organisatie in de Grote Kerk. We hopen echt dat we daarmee iets op kunnen bouwen en dat we deel worden van een gemeenschap. Gewoonlijk spelen we niet in kerken, maar in concertzalen. Die zijn gebouwd voor mensen om te luisteren. Kerken zijn gebouwd voor gemeenschappen. De akoestiek in Veere is fantastisch en het is een erg mooie kerk. Het formaat is goed voor ons. Als deze kerk niet bestond, had het Sinfonietta String Festival Zeeland nooit bestaan. Gepuzzel In Veere en Middelburg wil Amsterdam Sinfonietta alle kanten van het strijkorkest voor het voetlicht brengen, van kamermuziek tot en met grote orkestraties. We laten diverse kanten zien van wat we doen, verklaart Thompson. We presenteren ook een heel breed repertoire, van veel verschillende componisten. Het is niet gewoon een programma met Mozart en Beethoven. Ik ben weg van Mozart en Beethoven, begrijp me niet verkeerd, maar wat we dit weekend gaan doen is het best te vergelijken met een bezoek aan een museum, waar je heel veel verschillende kunstwerken kunt zien. Het werk van Enescu, zaterdag met Anthony Marwood en Alexander Melnikov, hebben we net twee keer in Amsterdam gespeeld. Ze zijn in Nederland, dus het was een prachtige gelegenheid om ze ook in Veere uit te nodigen. Bartók hebben we vorig jaar opgenomen, Tsjaikovski hebben we eerder met een groter orkest gedaan. Het programma is een heel gepuzzel geweest. Veel stukken hebben we eerder gespeeld en kunnen we nu op zijn best uitvoeren. Dit interview verscheen eerder in de Provinciale Zeeuwse Courant. 4 5

4 ZATERDAG 18 MEI, 15:00 UUR KLEINE KERK VEERE Intiem concert in de kleinste bezettingen Amsterdam Sinfonietta Solisten Diet Tilanus, viool Roeland Jagers, altviool Örs Köszeghy, cello J. S. Bach Selectie uit de Inventionen voor viool en altviool W. Lutosławski Bukoliki (Bucolics) voor altviool en cello M. Ravel Sonate voor viool en cello Allegro - Très vif - Lent - Vif ZATERDAG 18 MEI, UUR GROTE KERK VEERE Grote klassiekers met Anthony Marwood en Alexander Melnikov Amsterdam Sinfonietta Anthony Marwood, leiding en viool Alexander Melnikov, piano F. Mendelssohn Concert voor viool en piano Allegro - Adagio - Allegro molto G. Enescu Octet (arr. voor strijkorkest van Anthony Marwood) Très modéré - Très fougueux - Lentement - Mouvement de valse bien rythmée E. Dohnányi Serenade voor strijktrio Marcia (Allegro) - Romanza (Adagio non troppo) - Scherzo (Vivace) - Tema con variazioni (Andante con moto) - Rondo Finale (Allegro vivace) Hoewel Johann Sebastian Bach zijn tweestemmige Inventionen oorspronkelijk voor klavier schreef, circuleren er veel bewerkingen voor diverse combinaties van instrumenten, zoals de versie voor viool en altviool. Bach schreef deze inventies of uitvindingen als studiemateriaal voor zijn oudste zoon Wilhelm Friedemann en nam ze samen met de driestemmige inventies op in het beroemde Klavierbüchlein für Wilhelm Friedemann Bach, dat Bach ook voor andere studenten gebruikte. Aan de hand van deze korte stukjes diende de leerling een smaakvolle voordracht te ontwikkelen en tegelijkertijd kreeg hij inzicht in verschillende compositietechnieken zoals imitatietechniek. Kleine juweeltjes van een geniaal componist. De Poolse componist Witold Lutosławski groeide op in een muzikaal gezin. Als klein jongetje kreeg hij pianoles en vioolles en vóór zijn tiende schreef hij al zijn eerste werken voor piano. Geteisterd door het naziregime en het communistische regime kwam zijn carrière pas in de tweede helft van de twintigste eeuw tot bloei. Het korte vijfdelige werk Bukoliki is gebaseerd op Poolse volksmelodieën en klinkt soms verrassend experimenteel. Lutosławski schreef het oorspronkelijk voor piano solo en hij speelde zelf de wereldpremière in december Later maakte hij nog een bewerking voor de unieke bezetting van altviool en cello. Samen met Claude Debussy behoort Maurice Ravel tot een van de meest originele en verfijnde componisten van de vroege twintigste eeuw. Naast bekende meesterwerken voor orkest zoals als de Boléro en de Rapsodie espagnole schreef hij ook veel kamermuziekwerken en pianomuziek. De Sonate voor viool en cello is een aantrekkelijk werk voor een niet zo gebruikelijke bezetting. Uitgekleed tot op het bot, zei Ravel zelf over deze kernachtige, slanke en toch zo krachtige muziek. Hij schreef het in de jaren 1920 tot 1922 en het is een hommage aan de in 1918 overleden Debussy. Ernst von Dohnányi was een Hongaarse pianist, dirigent, muziekpedagoog en componist die vaak als succesvolle opvolger van zijn landgenoot Franz Liszt wordt beschouwd. Zowel Brahms als Brahms vriend de virtuoze violist Joseph Joachim waren onder de indruk van zijn talent. Zij hielpen de jonge Dohnányi met zijn carrière: dankzij Brahms ging zijn eerste opusnummer in première in Wenen in 1895 en dankzij Joachim kreeg hij in 1905 een aanstelling aan de prestigieuze Musikhochschule in Berlijn. De Serenade is een vroeg werk uit Dohnányi s bewondering voor Brahms maar ook voor Schubert en Mozart klinkt door in deze muziek, maar tegelijkertijd is zijn eigen Hongaars getinte klankidioom ook al aanwezig. Mendelssohn - Concert voor viool en piano Anthony Marwood en Alexander Melnikov, twee bevriende topmusici, zijn beiden oude bekenden van Amsterdam Sinfonietta maar traden nog niet eerder tegelijk met het orkest op. Hoog tijd, vindt Melnikov: Anthony is mijn favoriete violist als het gaat om festivals of dubbelconcerten. Samen met Anthony Marwood soleert hij in het vroeg-romantische, driedelige Concert voor piano, viool en strijkers dat Mendelssohn componeerde op de gevorderde leeftijd van veertien jaar. Het sprankelende Concert voor piano, viool en strijkers is klassiek van opzet, maar de scherpe contrasten tussen solisten en ensemble doen regelmatig ook aan het barokconcert denken. Het werk buit de mogelijkheden van beide solisten volledig uit in een aantal schitterende cadensen. Het Adagio evoceert met zijn briljant vervlochten melodieën een sfeer van vriendschappelijkheid en welbehagen, alsof twee gelijkgestemde zielen in hetzelfde haardvuur of naar hetzelfde landschap turen, en woorden overbodig zijn. Het laatste deel, Allegro molto, is een opgewonden rondo, waarvan het refrein een lichtvoetig en vingervlug karakter heeft. Behalve dat hij de virtuoze trukendoos opentrekt, haalt Mendelssohn hier nog een verrassing uit de kast: halverwege valt het ensemble stil en zet de piano een Bach-achtig koraal in, waarna de viool het thema overneemt en piano en ensemble een contrapuntische begeleiding spelen. Enescu - Strijkoctet (arr. voor strijkorkest van Anthony Marwood) Met zijn Strijkoctet, opus 7 uit 1900 trad de jonge Enescu in de voetsporen van Mendelssohn, die niet het eerste, maar wel het beroemdste strijkoctet tot dan toe had geschreven. Mendelssohn was zestien toen hij zijn compositie voltooide, Enescu drie jaar ouder. Niet voor niets noemde de legendarische cellist Pablo Casals hem het grootste muzikale fenomeen sinds Mozart. In zijn mémoires beschreef Enescu het componeren van zijn Octet als uitputtend: Een ingenieur die zijn eerste hangbrug over een rivier bouwt, zou niet meer kopzorgen hebben gehad dan ik, terwijl ik het papier geleidelijk met noten vulde. Direct kreeg hij nog een tegenslag te verduren: de geplande wereldpremière werd na vijf repetities geschrapt, wegens al te grote moeilijkheid van de muziek. Pas in 1909 werd het Octet voor het eerst uitgevoerd. De acht stemmen zijn voortdurend met elkaar in gesprek en nemen beurtelings het voortouw. Flarden Roemeense volksmuziek klinken door in een rijk en veelzijdig idioom op Franse leest. Het tweede deel is een omvangrijke fuga, het derde een verstilde nocturne, en de finale een zinnelijke wals. Anthony Marwood heeft Enescu s Octet bewerkt voor strijkorkest. In de toelichting die Enescu honderd jaar geleden bij het werk schreef, gaf hij al expliciet toestemming voor zo n bewerking, met de kanttekening dat sommige zingende passages wél solo gespeeld zouden moeten worden. Op welke passages hij doelde liet Enescu over aan het fijnzinnige oordeel van de uitvoerders. 6 7

5 ZONDAG 19 MEI, UUR ZEEUWSE CONCERTZAAL Kamermuziek in Middelburg Amsterdam Sinfonietta Solisten Candida Thompson, viool Jacobien Rozemond, viool Lilli Maijala, altviool Roeland Jagers, altviool Kaori Yamagami, cello Örs Köszeghy, cello Annemiek de Bruin, klarinet C.M. von Weber Klarinetkwintet Allegro - Fantasia (Adagio) - Menuetto - Rondo (Allegro) P.I. Tsjaikovski Souvenir de Florence Allegro con spirito - Adagio cantabile e con moto - Allegretto moderato - Allegro con brio e vivace ZONDAG 19 MEI, UUR GROTE KERK VEERE Slotconcert met zomerse afsluiting Amsterdam Sinfonietta Candida Thompson, leiding en viool Izhar Elias, gitaar H.I. Biber Battalia B. Bartók Allegro assai; uit Divertimento M. De Falla Suite Popular Española (arr. T. Beijer) F. Tárrega Gran Jota M. Ravel Pièce en forme de Habanera Traditional Spanish Romance uit de film Jeux Interdits P. Casals Song of the Birds L. Boccherini Grave & Fandango uit het Kwintet voor gitaar en strijkorkest A. Piazzolla Verano Porteño & Primavera Porteño; (zomer & lente) uit de Vier Seizoenen van Buenos Aires Na afloop bent u van harte welkom voor een afsluitend hapje en drankje met de musici. Weber - Klarinetkwintet Liefhebbers van klarinetmuziek weten dat de Duitse componist Carl Maria von Weber niet alleen prachtige opera s heeft geschreven zoals Der Freischütz, maar ook een paar virtuoze soloconcerten en kamermuziekwerken voor klarinet. Hij schreef deze klarinetstukken omdat hij onder de indruk was van het briljante klarinetspel van zijn leeftijdsgenoot Heinrich Baermann die hij als kind in München had leren kennen. Zoals Mozart zich voor zijn klarinetkwintet had laten inspireren door het betoverende spel van Anton Stadler, zo was de klarinetpartij uit Webers kwintet dus speciaal bedoeld voor Heinrich Baermann. En Brahms liet zich voor zijn eigen meesterwerk voor deze bezetting inspireren door de indrukwekkende uitvoeringen van Webers kwintet door klarinettist Richard Mühlfeld. Carl Maria von Weber is een meestercomponist voor de klarinet, hij laat het instrument schitteren. In het favoriete Klarinetkwintet schalt de klarinet als een diva uit een opera. Het is vrolijke, onderhoudende muziek met daarnaast ook nog een uiterst ingetogen langzaam deel. Alle emoties komen aanbod. Mede dankzij de succesvolle uitvoeringen van Heinrich Baermann werden Webers klarinetstukken als snel bekend en geliefd in Europa. De Zeeuwse Annemiek de Bruin speelt dit weekend een stoere thuiswedstrijd. Zij maakt haar debuut bij Amsterdam Sinfonietta met de uitdagende klarinetpartij van Webers Klarinetkwintet. Tsjaikovski - Souvenir de Florence De Amsterdam Sinfonietta Solisten sluiten aan met het strijksextet in d Souvenir de Florence. Tsjaikovski reisde diverse malen naar Italië, waar zijn beschermster Nadezjda von Meck een villa had. Hij voltooide er diverse werken, onder andere zijn beroemde opera Pique Dame. Souvenir werd Tsjaikovski s laatste grote compositie in het kamermuziekgenre. Hoewel hij erg enthousiast was over de mogelijkheden van de zesstemmigheid en ook wel een beetje trots op het feit dat hij in het laatste deel enkele fugatische passages in had weten te bouwen, tevreden over het geheel was hij niet. Hij zette zich aan revisies, vooral van de laatste twee delen, en pas in 1892 werd het werk naar de drukker gebracht en voor het eerst publiekelijk uitgevoerd. Het stuk zit vol verwijzingen naar Italië, en naar Florence in het bijzonder. Aan het slot van het eerste deel hoor je enkele citaten uit Pique Dame. Het zwaartepunt bij deze vierdelige compositie ligt vooral in de eerste twee delen: het Allegro con spirito pakt de luisteraar bij de oren en sleept hem het verhaal binnen, terwijl de serenade-achtige sfeer van het Adagio cantabile, met zijn afwisselende viool- en cello-cantilenes en rustig voortkabbelende pizzicato-begeleiding, echt even de sfeer van een zwoele Italiaanse nacht oproept. Samen met gitarist Izhar Elias presenteert Amsterdam Sinfonietta vanmiddag een bont programma met opzwepende strijkersmuziek en warmbloedige gitaarmuziek. In de eerste twee werken van Biber en Bartók komen de strijkers meteen optimaal aan bod: zowel Biber als Bartók schreven zeer virtuoze strijkerspartijen die vol zitten met ingewikkelde strijktechnieken. Heinrich Ignaz Franz von Biber stond zelf bekend als formidabele virtuoos. Niet voor niets merkte de beroemde achttiende-eeuwse muziekhistoricus Charles Burney op: Van alle violisten uit de zeventiende eeuw lijkt Biber de beste te zijn geweest. Zijn solo s zijn het moeilijkst en ook het meest fantasierijk van alle muziek die ik uit die tijd ken. Bibers Battalia zit vol met ongebruikelijke technieken zoals col legno (een techniek waarbij de snaren met het hout van de strijkstok worden bespeeld in plaats van met het haar), knallende pizzicati die kanonschoten verbeelden en het plaatsen van stukjes papier tussen de snaren om oorlogstrommels te imiteren. Hoewel Béla Bartók ruim twee eeuwen na Biber werd geboren liet hij zich vaak inspireren door barokmuziek uit Bibers tijd. Hij schreef het Divertimento in 1939 vlak voordat hij naar Amerika emigreerde, op de vlucht voor het naziregime. In dit werk laat Bartók traditionele volksmelodieën en muziekvormen uit de Barok samenvloeien met zijn eigen verrassende muzikale vondsten. Alleen het tragische langzame deel lijkt de dreigende schaduw van de oorlog in zich mee te dragen. Het programma vervolgt met een rijke selectie aan Spaans getinte muziek voor zowel gitaar solo als gitaar en strijkorkest. Van de Spaanse componist Manuel de Falla klinkt een aantrekkelijk arrangement van één van zijn bekendste en populairste stukken dat gebaseerd is op een verzameling van traditionele Spaanse volksliederen. Vervolgens speelt Izhar Elias twee indrukwekkende gitaarsolo s: Gran Jota van de Spaanse gitarist Francisco Tárrega en het beroemde fragment Spanish Romance uit de bekroonde film Jeux Interdits (waarvan de componist onbekend is). Tussen die twee solostukken in klinkt ook nog een Spaanse Habanera van Maurice Ravel in een versie voor gitaar en viool. Het gitaarfeest eindigt met twee prachtige arrangementen voor gitaar en strijkorkest: het protestlied Song of the Birds van de beroemde Catalaanse cellist Pablo Casals en Grave & Fandango uit een gitaarkwintet van de Italiaanse componist en cellist Luigi Boccherini die aan het Spaanse hof in Madrid werkte. Na al die temperamentvolle Spaanse muziek kan eigenlijk nog maar één stuk volgen: de sensationele Vier Seizoenen van Buenos Aires van de Argentijn Ástor Piazzolla, met als soliste Candida Thompson. Amsterdam Sinfonietta speelt vanmiddag twee delen: Verano Porteño & Primavera Porteño (zomer & lente). Zoals Antonio Vivaldi het Italiaanse landschap treffend tot klinken heeft bracht in De vier jaargetijden, zo refereert Piazzolla aan het dagelijkse buitenleven in de Argentijnse hoofdstad Buenos Aires. Optimistische, swingende passages worden afgewisseld met melancholische melodieën die passen bij het zware leven in de ruige havenstad. 8 9

6 ALLE RUIMTE VOOR VERBEELDING Kerk, kazerne, hospitaal. De lege Grote Kerk in het mooie Veere heeft een roerige geschiedenis en zit vol met verhalen. Eeuwenoude historie gaat hier samen met hedendaagse technologie. Met zeeën van ruimte voor ontmoetingen en spannende cross-over evenementen. Multidisciplinair: muziek, theater, beeldende kunst, dans, literatuur en film. Historische experience Medio mei 2020 gaat de Grote Kerk van start met de onthulling van de historische experience. Deze gaan we ontwikkelen in samenwerking met Studio Louter. Dit creatieve bureau bedenkt en maakt al twintig jaar onvergetelijke bezoekerservaringen voor plekken waar een zinnig verhaal te vertellen is, volgens de Emotion Designmethode. Opdrachtgevers zijn musea, maar ook erfgoedinstanties, gebiedsontwikkelaars, archeologische bedrijven en culturele instellingen. Studio Louter is werkzaam in binnen- en buitenland en is in Zeeland met name bekend van de Delta Experience in Neeltje Jans. Het bureau won prijzen voor hun belevingen in o.a. het Mauritshuis, Rijksmuseum Boerhaave, het Philips Museum en de Mata Hari-tentoonstelling van het Fries Museum. Studio Louter over Veere: Op bezoek gaan in Veere is inspirerend. Dat was het en dat is het nog steeds. Dit wordt de basis van de historische experience die Studio Louter samen met de Stichting Grote Kerk Veere gaat ontwikkelen in de aankomende maanden. Met verhalen die je raken. Want die blijven je bij. Juliette Lindhout, Projectmanager Studio Louter Als allereerste de historische experience ervaren? Word dan Vriend van de Grote Kerk. Meer info: Ervaar de Grote Kerk op drie verschillende manieren: Beleef het gebouw, de toren en spannende historische verhalen met de erfgoed experience, een samenwerking met Studio Louter (verwacht medio mei 2020). De Grote Kerk als multidisciplinair cultuurpodium en indoor festivalhuis: (inter)nationale gezelschappen en kunstenaars van formaat laten zich inspireren door de Kerk en haar geschiedenis. De Grote Kerk biedt ook alle ruimte aan lokale verhalen, ontmoetingen en co-creatie voor en door bewoners van Walcheren. Via een wisselend stadsprogramma. Wij verwachten alvast in de Kerk: Juni 2019: Herfst 2019: Mei 2020: Juni 2020: Openstelling kerk: dinsdag, zaterdag, zondag. Rondkijken, verhaal halen, toren beklimmen. Zeeuws Orkest met sopraan Anneke Luyten en vocaal ensemble Musica Cordis (29 juni). Slag om de Schelde, Bevrijdingsconcert Veere s Genoegen. Opening Grote Kerk met historisch beleving in samenwerking met Studio Louter. En 500 jaar bestaan van de Kerk. Sinfonietta String Festival Zeeland, met onder meer het Nederlands Kamerkoor en een kamermuziekprogramma rondom Gustav Mahler (23 en 24mei). PopMonument on Tour: erfgoed, storytelling en singer-songwriters. Augustus 2020: Folkert de Jong, Cathedra. Artist in residence en tentoonstelling. Samen met CBK Zeeland. Werkperiode: 17 augustus t/m 18 september. Opening: 26 september, expositie te zien tot Op de hoogte blijven van de Grote Kerk en alle nieuwe plannen? Neem een abonnement op de nieuwsbrief op of volg ons via grotekerkveere. MUSEUM VEERE Museum Veere is gevestigd in twee prachtige historische panden. Achter de karakteristieke gevels van de Schotse Huizen en het Stadhuis komt de geschiedenis van Veere tot leven. Tot de collectie behoren de unieke 16e-eeuwse Stadhuisbeelden en de beroemde vergulde beker van Maximiliaan. Het museum vertelt over de handelsrelaties met de Schotten, over de rechtspraak en de vele kunstenaars die een thuis vonden in Veere. Bezoekers kunnen naar het carillon klimmen of meevaren met een hoogaars op het mooie Veerse Meer. Binnenkort te zien: 2 juni t/m 24 november: expositie Veere daar moest je geweest zijn, van gastconservator Joost Bakker. Over Veere als kunstenaarskolonie in de periode Handwerkcafé Iedere dinsdagmiddag organiseert Museum Veere, locatie De Schotse Huizen, van uur een gezellig handwerkcafé. Van haken tot het maken van streekdracht. De toegang is gratis. Coming soon: Veere in 3D Via een indrukwekkende 3D-film en met een virtual reality bril wandel je door vele eeuwen Veerse geschiedenis. Langs het verdwenen kasteel Sandenburgh, het machtige Arsenaal en de Montfoortse Toren die op een dag in zee verdween. Een project in samenwerking met de Walcherse Archeologische Dienst en het Zeeuws Archief. Kijk voor meer informatie over het museum op

7 ALEXANDER MELNIKOV ANNEMIEK DE BRUIN IZHAR ELIAS AMSTERDAM SINFONIETTA Amsterdam Sinfonietta speelt onder leiding van violiste en artistiek leider Candida Thompson in binnen- en buitenland. Het ensemble is te horen op de grote podia van Nederland en in gerenommeerde concertzalen als Barbican Hall (Londen), National Centre of Performing Arts (Beijing) en Konzerthaus (Wenen). Onderscheidend is ook de innovatieve programmering. Het repertoire omvat niet alleen uiteenlopende stijlen, maar ook onbekend en nieuw repertoire. Zo speelde Amsterdam Sinfonietta recentelijk premières van Jörg Widmann, Thomas Larcher, John Zorn, Sofia Goebaidoelina, Bryce Dessner en Michel van der Aa. Voorgaande artistiek leiders waren Lev Markiz en CANDIDA THOMPSON Candida Thompson studeerde in 1989 met onderscheiding af bij David Takeno aan de Guildhall School of Music and Drama in Londen en bekwaamde zich verder aan het Banff Centre for the Arts in Canada. Ze leidde strijkorkesten in Scandinavië, Nederland, Spanje en Groot- Brittannië. Kamermuziek speelde ze met musici als Isaac Stern, Bruno Giuranna, Frans Helmerson, Janine Jansen, Julian Rachlin en op evenementen als het Kuhmo Festival (Finland), het Gubbio Festival (Italië) en het Delft Chamber Music Festival. Peter Oundjian. De 22 strijkers van Amsterdam Sinfonietta spelen zonder dirigent en voeren regelmatig grensverleggende concepten uit, onder andere met videokunst, dans en theater. Het ensemble werkte samen met musici als Thomas Hampson, Barbara Hannigan, Janine Jansen, Martin Fröst, Patricia Kopatchinskaja, Alexander Melnikov, Sol Gabetta, en ook Rufus Wainwright, Gijs Scholten van Aschat, Typhoon en Wende. Met het educatieve KleuterSinfonietta bereikt Amsterdam Sinfonietta jaarlijks duizenden kinderen. Daarnaast organiseert het ensemble de Sinfonietta Strijkersdagen voor jongeren. In 2017 startte het ensemble ook een bijzonder coachingstraject voor masterstudenten van het Conservatorium van Amsterdam. Met celliste Xenia Jankovic en pianist Paolo Giacometti vormt ze het Hamlet Pianotrio. Als soliste trad Candida Thompson op met bekende ensembles en orkesten als het Kamerorkest van Moskou, het English String Orchestra, Camerata Nordica en de Wiener Symphoniker. Sinds 2003 is Candida Thompson artistiek leider van Amsterdam Sinfonietta. Onder haar leiding nam het ensemble inmiddels twaalf cd s op - de volgende staat gepland voor najaar Thompson bespeelt een viool van Guarneri, del Gesù ( ). ANTHONY MARWOOD Anthony Marwood studeerde aan de Royal Academy of Music en de Guildhall School of Music and Drama in Londen bij onder anderen Emanuel Hurwitz en David Takeno. Inmiddels behoort hij tot een van de meest vooraanstaande Engelse violisten en geeft wereldwijd concerten als solist, concertmeester en dirigent. Marwood neemt regelmatig deel aan kamermuziekfestivals in bijvoorbeeld Zweden en New York, bracht al 50 cd s uit bij het label Hyperion en bespeelt een viool van de Italiaanse vioolbouwer Carlo Bergonzi uit In 2013 was Marwood voor het eerst te horen als solist en gastconcertmeester bij Amsterdam Sinfonietta. Begin 2017 keerde hij terug voor een programma samen met pianist Kristian Bezuidenhout. Alexander Melnikov studeerde aan het Conservatorium van Moskou bij Lev Naumov. Van groot belang voor zijn muzikale vorming was een vroeg contact met Svjatoslav Richter, die hem vervolgens regelmatig uitnodigde op festivals in Frankrijk en Rusland. Melnikov, die bekend staat om zijn onconventionele programma s, won diverse prijzen in belangrijke concoursen als het Robert- Schumann-Wettbewerb in Zwickau en het Koningin Elisabeth Concours in Brussel. Hij kreeg al vroeg belangstelling voor de historische uitvoeringspraktijk, waarbij hij vooral beïnvloed werd door Andreas Staier en Alexei Lubimov, met wie hij bij talrijke projecten samenwerkte. Als solist trad hij tevens op met orkesten als het Koninklijk Concertgebouworkest, Philadelphia Orchestra, BBC Philharmonic en het Russian National Orchestra onder dirigenten als Charles Dutoit, Paavo Järvi en Valery Gergiev. Alexander Melnikov soleerde twee keer eerder bij Amsterdam Sinfonietta, in 2006 en Annemiek de Bruin studeerde klarinet bij o.a. Herman Braune en Harmen de Boer. In 2016 behaalde ze haar bachelor-diploma aan de Hochschule für Musik und Tanz in Keulen bij Ralph Manno en in 2018 studeerde ze met het predicaat uitmuntend af voor haar master bij Arno Piters in Amsterdam. De Bruin volgde masterclasses bij onder andere Martin Fröst, Jörg Widmann, Walter Boeykens en Charles Neidich. Ze won prijzen bij het Prinses Christina Concours en werd in 2013 verkozen tot Classic Young Master door de gelijknamige Stichting. In maart 2015 werd zij geselecteerd als vertegenwoordigster van Nederland bij het Euroconcours Klarinet. De Bruin soleerde met het Brabants Orkest, het Zeeuws Orkest en TY Kamerorkest, en ging op uitnodiging van de Nederlandse consulaten in San Francisco, Calgary en Vancouver en de Nederland-America Foundation op tournee naar de VS en Canada. In 2012 werd het Chimaera Trio opgericht met Irene Kok (cello) en Laurens de Man (piano). Het trio trad onder andere op tijdens het Internationaal Kamermuziek Festival Utrecht en het Grachtenfestival Amsterdam. Ook werden diverse prijzen gewonnen, o.a. bij de Storioni ensemblewedstrijd en het Tristan Keuris Kamermuziekconcours. Tijdens het seizoen maakt Annemiek deel uit van de Academie van het Koninklijk Concertgebouworkest. Izhar Elias is een van de meest veelzijdige gitaristen van dit moment. Zijn poëtische stijl en grensverleggende programmering is gefundeerd op uitgebreide verdieping in de historische uitvoeringspraktijk (barok en vroeg 19eeeuw), de kamermuziek en de hedendaagse muziek gecombineerd met multimedia. Elias studeerde aan de conservatoria van Groningen en Den Haag, bij het Groningen Guitar Duo en bij Zoran Dukic. Hij volgde een opleiding in 19e-eeuwse gitaarpraktijk aan de Accademia di Studi Superiori l Ottocento bij Carlo Barone in Italië. Van William Carter, Adrián Rodriguez van der Spoel en Lex Eisenhardt kreeg hij lessen barokgitaar. In 2011 ontving hij de prestigieuze Nederlandse Muziekprijs, voor zijn integere muzikaliteit en grote virtuositeit. Als solist werkte hij met orkesten als het Residentie Orkest, Radio Philharmonisch Orkest, Nederlands Kamerorkest, het Orkest van het Oosten en Het Gelders Orkest

8 DIET TILANUS ROELAND JAGERS ÖRS KÖSZEGHY JACOBIEN ROZEMOND LILLI MAIJALA KAORI YAMAGAMI Diet Tilanus is een gepassioneerde kamermusicus. Ze maakt deel uit van Amsterdam Sinfonietta, het Jacob Olie Trio en het Leiermann Ensemble. Tilanus gaf recitals en kamermuziekconcerten in de meest prestigieuze zalen van Europa, Azië en Australië. Ze won tijdens haar studie de Ivan Sutton Award, en ging op tournee naar Australië voor concerten en om masterclasses te geven in Brisbane. Tilanus maakte deel uit van de Academie van het Koninklijk Concertgebouw Orkest, was lid van het Mahler Youth Orchestra en concertmeester van het Nationaal Jeugd Orkest, en speelde in diverse grote onder leiding van Claudio Abbado, Bernhard Haitink, Zubin Mehta, Daniel Harding, Mariss Jansons en Daniele Gatti. Ze studeerde met onderscheiding af aan de Guildhall School of Music and Drama in London, bij David Takeno, en aan het Conservatorium van Amsterdam in de klas van Ilya Grubert. Tilanus bespeelt een Goffredo Cappa uit 1690, die haar ter beschikking is gesteld door het Nationaal Muziekinstrumenten Fonds. Roeland Jagers is oprichter van het Rubens Quartet, laureaat van diverse internationale concoursen in Eindhoven (Tromp 2004), Praag (2005) en Graz (2006). Na studies in Amsterdam en Berlijn trad het kwartet gedurende zestien seizoenen veelvuldig op in Europa, de Verenigde Staten en Israel. Jagers is frequent te gast op internationale festivals als Mecklenburg Vorpommern en Schleswig Holstein (Duitsland), Larzac (Frankrijk), Kuhmo (Finland), El Paso Pro Musica, Sitka Music Festival en Indiana University Summer Music Festival (VS). Als vaste kamermuziekcoach van de Summer String Academy is Roeland ieder jaar actief aan de prestigieuze Indiana University Jacobs School of Music (Bloomington, VS). Roeland studeerde altviool bij Gisella Bergman en Ferdinand Erblich en behaalde zijn vervolgstudies aan het Koninklijk Conservatorium in Den Haag bij Vladimir Mendelssohn. Solistisch concerteerde hij met diverse Nederlandse ensembles. In kamermuziekverband maakt hij, naast het Rubens Consort, deel uit van Metamorphoses, een nieuw trio van internationale topmusici (klarinet, altviool en piano). Roeland is tevens aanvoerder altviool in kamerorkest Sinfonia Rotterdam. Roeland bespeelt een Giovanni Pistucci-altviool uit de collectie van het Nationaal Muziekinstrumenten Fonds. Örs Köszeghy voltooide zijn cellostudies aan de Franz Liszt Muziekacademie in Boedapest, bij Csaba Onsay. Zijn Masterdiploma behaalde hij in 2006 aan het Conservatorium van Amsterdam, waar hij studeerde bij Dmitri Ferschtman. Al In 2001 won Köszeghy de zevende editie van het Nationale János Starker Concours, en haalde de finale in de David Popper Internationale Cello-competitie. Köszeghy nam muziek op voor diverse muzieklabels en werkte mee aan de documentarie The Secret of Boccherini, waar ook celliste Anner Bylsma aan verbonden was. Als kamermusicus speelde hij al in veel concertzalen in Europa, zoals het Concertgebouw, het Huddersfield Contemporary Music Festival en het Béla Bartók Memorial House. Köszeghy speelt al sinds de oprichting in het Trio Dumas, is vast lid van Amsterdam Sinfonietta en soleert regelmatig als onderdeel van de Amsterdam Sinfonietta Solisten. Als liefhebber van hedendaagse muziek speelde hij ook diverse keren in het Asko Schönberg ensemble. In 2007 was hij eerste cellist in het Luzerner Festival Academy Orchestra, onder leiding van Pierre Boulez en Peter Eötvös. Jacobien Rozemond studeerde viool bij Davina van Wely en Ilya Grubert en won in 1995 de Essoprijs voor het beste eindexamen van dat jaar aan het Rotterdams Conservatorium. In datzelfde jaar was ze finaliste in de Vriendenkrans van Het Concertgebouw. Ze vervolgde haar studie bij David Takeno in Londen. Als lid van het Ruysdael Kwartet nam Jacobien Rozemond in 2006 de Kersjesprijs in ontvangst. Van 1997 tot 2004 maakte de violiste deel uit van Combattimento Consort Amsterdam, en met het Amsterdam Bridge Ensemble nam ze onder andere kamermuziek van Hendrik Andriessen en René Samson op. Ook treedt ze regelmatig op in een soloprogramma rond Shéhérazade waarbij ze ook zingt en afgelopen seizoen was ze als violist en zangeres te horen in de theatervoorstelling Vivaldi Code Rood met twee vioolconcerten en een aria van Vivaldi. Sinds 2003 is Jacobien Rozemond aanvoerder van de tweede vioolgroep van Amsterdam Sinfonietta en in 2015 richtte ze met violiste Floor Le Coultre, altvioliste Francien Schatborn en cellist William McLeish het Hermitage Kwartet op. Lilli Maijala trad voor het eerst op als solist toen ze zeventien jaar oud was, met het symfonisch orkest van haar geboorteplaats Oulu (Finland). Ze studeerde aan de Sibelius Academie in Helsinki en de Hochschule für Musik in Detmold bij Teemu Kupiainen en Deemut Poppen. Ze won diverse prijzen, bijvoorbeeld de eerste prijs bij de vioolcompetitie van het Klassik Festival Ruhr, het ARD Concours in München en het Internationaal Vioolconcours Tokio. Inmiddels musiceerde de altvioliste met tal van gezelschappen, waaronder het Filharmonisch Orkest van Helsinki, Tapiola Sinfonietta, Sinfonia Lahti, Amsterdam Sinfonietta en de Camerata Salzburg. Ook als kamermusicus concerteert Lilli Maijala veelvuldig. Zo maakte ze deel uit van het onconventionele strijkkwartet quartet-lab, naast cellist Pieter Wispelwey en de violisten Pekka Kuusisto en Patricia Kopatchinskaja. Als docent is Lilli Maijala verbonden aan de Sibelius Academie in Helsinki. Maijala bespeelt een altviool van Jean-Baptiste Vuillaume, haar ter beschikking gesteld door het Fins Cultuurfonds. Kaori Yamagami studeerde bij Orlando Cole aan het Curtis Institute of Music in Philadelphia. Aan het New England Conservatory in Boston volgde ze lessen bij Paul Katz. Tot 2010 was ze student en tevens assistent van Frans Helmerson aan de Musikhochschule in Keulen. Als soliste en kamermusicus werd Kaori Yamagami geëngageerd door bekende muziekfestivals wereldwijd en door orkesten als The Philadelphia Orchestra, het Orchestre de Paris en het Toronto Symphony Orchestra. De celliste viel in de prijzen tijdens het Internationale Rostropovich Concours in Parijs (2005) en het Internationale Tsjaikovski Concours in Moskou (2007). In juli 2011 won ze de prestigieuze Virginia Parker Prize voor jonge, getalenteerde Canadese musici. Kaori Yamagami is sinds 2010 cello-aanvoerder bij Amsterdam Sinfonietta en bespeelt een cello uit 1690 van Giovanni Grancino, die door een particuliere sponsor ter beschikking is gesteld

9 Teksten: Marloes Matthijssen, Karla Peijs, Ernst Jan Rozendaal, Joep Stapel, Ruben Timmer, Noortje Zanen. Fotografie: Peter Lodder (omslag), Astrid Ackermann, Bert Andrée, Marco Borggreve, Walter van Dyck, Carlo van den Heuvel, Pia Johnson, Neda Navaee, Erwin Klomp, Foppe Schut. Ontwerp: Hotelzeezicht creatief collectief Sinfonietta String Festival Zeeland komt terug in 2020! 23 & 24 mei 2020 keert Amsterdam Sinfonietta terug, met onder meer het Nederlands Kamerkoor en een kamermuziekprogramma rondom de muzikale grootheid Gustav Mahler. Op de hoogte blijven van het festival en alle nieuwe plannen van de Grote Kerk? Neem een abonnement op de nieuwsbrief, kijk op of volg ons via grotekerkveere. GROTE KERK VEERE MET DANK AAN: Toeristische Impuls Veere 16