Pijnbestrijding als multidisciplinair teamwork

Transcriptie

1 Pijnbestrijding als multidisciplinair teamwork Wilco E. van Genderen anesthesioloog/pijnspecialist FIPP Pijnbehandelcentrum DC Klinieken Alkmaar

2 Disclosure: Aandeelhouder DC Klinieken Alkmaar bv Vergoeding voor presentaties/nascholing door Pfizer, Eli Lily

3 Vestigingen in: Amsterdam Alkmaar Almere Roermond Rotterdam Voorschoten

4 Programma Inleiding Casus A Wie? Casus B Wat? Casus C Hoe beter? Conclusie Vragen/discussie

5 Programma Stel vragen tijdens de presentatie!!!!!

6 Inleiding Pijnbeleving is door veel factoren bepaald: Model van Loeser - lichamelijke factoren - geestelijke factoren - psychosociale (omgevings-)factoren pijngedrag pijnbeleving pijngewaarwording nociceptie

7 Inleiding

8 Inleiding Biopsychosociaal model: chronische pijnklachten worden veroorzaakt en in stand gehouden door een combinatie van zowel somatische, psychische, cognitieve en sociale (omgevings)factoren oftewel: Model van Loeser 1 mens holistisch

9 Inleiding Pijn: signaalfunctie waarschuwing voor beschadiging nociceptie

10 Inleiding Nociceptieve pijn: - pijn door weefselbeschadiging - snijdend, scherp - pijnsignaalbanen zijn intact - is goede pijn, beschermt

11 Inleiding Neuropathische pijn: - pijn door beschadiging zenuw - brandend, stekend - abnormale werking van zenuwstelsel - geen bescherming of waarschuwing

12 Inleiding

13 Inleiding Wat betekent multidisciplinair? 1. Samenstelling van de groep van auteurs 2. Samenstelling van het behandelteam

14 Inleiding Protocollen en MD? Richtlijn whiplash 2008 Nederlandse Vereniging voor Neurologie 0 uit 10 Richtlijn wervelkolomgerelateerde pijnklachten van de lage rug 2011 Nederlandse Vereniging voor Anesthesiologie 1 uit 4: orthopedie, neurochirurgie en anesthesiologie

15 Inleiding Protocollen en MD? Richtlijn pijn bij kwetsbare ouderen 2011 Verenso 1 uit 26: verzorgende/verplegende, de hoofdbehandelaar, psycholoog, (geriatrie-) fysiotherapeut, apotheker, diëtist en ergotherapeut. In de tweede lijn kunnen daarnaast de volgende disciplines betrokken zijn: klinisch geriater, internist (ouderengeneeskunde), neuroloog, (ouderen)psychiater en anesthesioloog

16 Inleiding Wat is multidisciplinair? 1. Varieert 2. Basis team

17 Inleiding Wie betaalt multidisciplinair? 1. Basis ziektekosten verzekering 2. Aanvullende ziektekosten verzekering 3. Patiënt 4. Werkgever 5.?????

18 Inleiding Wie betaalt multidisciplinair? Daarom zorgvuldig omgaan met mensen en middelen

19 Casus A De heer Jan de B. 49 jarige ZZP-er, heeft een éénmans timmerbedrijf. Twee kinderen 19 en 21 jaar. Sinds 6 weken beenpijn links, die hij herkent als min of meer dezelfde pijn van een rughernia 6 jaar geleden. U doet een deel van de intake in het pijncentrum.

20 Casus A De heer Jan de B. Bij de intake ziet u een moeilijk bewegende man, die duidelijk pijnvermijdend loopt. Daarnaast valt al snel op dat hij erg gespannen is. Als u zegt dat dit u opvalt, reageert hij wat kortaf: ik zit helemaal niet op deze shit te wachten.

21 Casus A De heer Jan de B. WAT NU?

22 Casus A De heer Jan de B. Door zijn reactie vermoedt u dat er meer speelt dan alleen de pijnkachten. Onderdeel van de intake is een psychologische screening in uw centrum d.m.v. de 4-DKL. Op de domeinen wordt er sterk gescoord voor angst, depressie en distress. Het laatste domein somatisatie scoort matig verhoogd.

23 Casus A De heer Jan de B. WAT NU?

24 Casus A De heer Jan de B. U bespreekt de uitkomsten van de 4-DKL met meneer. Het blijkt dat hij 6 jaar geleden door dezelfde klachten bijna failliet is gegaan. Door de crisis is het nu al overleven. Hij is hierdoor erg somber en piekert de hele dag over de toekomst.

25 Casus A De heer Jan de B. WAT NU?

26 Casus A De heer Jan de B. Het blijkt dat de vorige episode met name zo bedreigend was om dat er weinig coördinatie was tussen de diverse betrokken behandelaren en meneer de B. de indruk kreeg dat hij alles zelf moest regelen. Dit naast zijn gewone werk met alle stress van dien.

27 Casus A De heer Jan de B. U legt uit dat nu de fysio-/manueel therapeut en de pijnspecialist minstens 1 maal per week overleg hebben en dat de behandeling dus heel gecoördineerd zal plaatsvinden. Dit stelt hem aanmerkelijk gerust.

28 Casus A De heer Jan de B. Daarnaast biedt u hem een gesprek aan met de psycholoog. Hier blijkt dat meneer moeilijk nee kan zeggen en vaak over zijn grenzen heen gaat. Met hulp van een haptonoom leert hjij beter naar zijn lichaam te luisteren en op tijd zijn activiteiten aan te passen.

29 Wie? Wie vormen het basisteam? 1. Fysiotherapeut = case manager? 2. Psycholoog 3. Anesthesioloog/pijnspecialist 4. Op indicatie

30 Casus B De heer Piet T. 34 jarige zonder werk (WIA). Woont zelfstandig, al 15 jaar chronische pijnklachten over het gehele lichaam. Heeft vele behandelaren bezocht, zowel regulier als complementair. Vertelt zelf dat zijn pijn komt door een chronische vorm van de ziekte van Lyme. Bij bloedonderzoek is dit nooit aaangetoond, de antistoffen zijn negatief.

31 Casus B De heer Piet T. Dit zegt niets volgens hem, want in een laboratorium vlak over de grens is zijn bloed onderzocht en bleken er wel degelijk bacteriën te zijn gevonden. Ook was speekselonderzoek daar positief! Hij komt nu, nadat hij van lotgenoten begrepen heeft dat TENS goed werkt, omdat het de Lyme bacterie dood.

32 Casus B De heer Piet T. WAT NU?

33 en de rest TENS = Transcutane Electro Neuro Stimulatie

34 Casus B De heer Piet T. Er is duidelijke sprake van een eigen theorie omtrent het ontstaan en onderhouden van zijn ziekte. Je kan voorzichtig proberen of zijn theorie te veranderen is. Dit leidt vaak tot een nietes-welles situatie. Een andere benadering kan zijn om de eventuele oorzaak van de pijn te laten voor wat het is. Immers via deze weg is toch geen genezing mogelijk.

35 Casus B De heer Piet T. Hiermee voorkom je discussie over wie er gelijk heeft. De patiënt kan zich dan focussen op het leren accepteren van de pijn en deze proberen een plek te geven in het leven: glas is half vol of half leeg

36 Casus B De heer Piet T. Deze tactiek blijkt te werken. Wij spreken met de heer T. af om TENS te proberen, zonder verdere diagostiek te bedrijven. Gelukkig werkt de TENS goed voor de pijnklachten. Helaas vat de heer T. dit op als een bewijs dat zijn theorie klopt. Wij laten dit zo

37 Wat? Wat kunnen wij doen om zo goed mogelijk maatwerk te leveren? 1. Luisteren 2. Logistiek 3. Gebruik van gestructureerde en gevalideerde vragenlijsten 4. Eenduidige informatie!!!!!!

38 Wat? En bij totaal uitgediagnosticeerde patiënten: 1. Stop zoeken naar een behandelbare oorzaak, die is er niet! 2. Acceptatie 3. Verandering attitude: Wat kan ik nog met mijn pijn i.p.v. wat ik kan ik niet meer door mijn pijn.

39 Casus C Mevrouw Elly S. 25 jarige studente. Woont zelfstandig. Sinds 4 weken per acuut ontstane beenpijn rechts. Huisarts heeft na 1 week pijnmedicatie (NSAID s en paracetamol) doorverwezen naar neuroloog. Is vorige week teruggeweest om uitslag MRI-LWK te bespreken. U doet een deel van de intake in het pijncentrum.

40 Casus C Mevrouw Elly S. Zij vertelt een goede uitleg te hebben gekregen van de neuroloog. Hij vertelde over opereren vs. pijnstilling en verwees meteen door naar het pijncentrum. Bij het lich. onderzoek, dat de pijnspecialist doet in uw aanwezigheid, is alleen de SLR rechts positief. Mevrouw heeft verder een normaal bewegingspatroon.

41 Casus C Mevrouw Elly S. WAT NU?

42 Casus C Mevrouw Elly S. Helemaal niets, anders dan een pijnbehandeling. Dit effect afwachten en dan..

43 Hoe beter? Denk aan mensen en middelen: Niet onderbehandelen, maar zeker ook niet overbehandelen!!!! Dus maatwerk! Dit vraagt flexibiliteit in denken en logistiek. Aanpassingen.?????

44 Hoe beter? Uitleg Acceptatie Leren omgaan met pijn Behandeling

45 Hoe beter? en de rest Acupunctuur Yoga Tai Chi Chakra Etc.

46 Conclusie Pijnbehandeling is multidisciplinair? Hoe multi is multi? Additioneel behandelen? Er leiden vele wegen naar Rome? Hoe evidence based werken wij? Toename QoL i.p.v. daling VAS Bewijs = begrip

47 Conclusie Je gaat het pas zien als je het door hebt J. Cruijff

48 Vragen?