Psychosociale gevolgen van kanker. Wat speelt er bij kanker. 8 november november K.Rutgers, Centrum Amarant/THHA 1
|
|
- Maarten Samuël van der Woude
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Psychosociale gevolgen van kanker Karen Rutgers van Wijlen Psycho-oncologisch therapeut Centrum Amarant te Utrecht Toon Hermans Huis Amersfoort Wat speelt er bij kanker Kanker = crisis = ontreddering Kanker is dood Onzekerheid, angst, verbijstering Heftige emoties (niet altijd zichtbaar) Verandering toekomstperspectief Blijvende gevolgen op lichamelijk, psychisch, sociaal en spiritueel gebied Dit beïnvloedt de patiënt en diens systeem Waarom is psychosociale oncologie een specialisme? Kanker is een levensbedreigende ziekte met grote impact op alle levensgebieden Specifieke gevolgen m.b.t. omgaan met lichamelijke beperkingen, emoties, vermoeidheid, stress, toekomstperspectief, seksualiteit, relaties, behandelaars, werk Je kunt je gezond voelen en toch (ernstig) ziek zijn Onzekerheid, angst voor terugkeer van kanker blijft thema K.Rutgers, Centrum Amarant/THHA 1
2 Fasen in het ziekteproces Voorafgaand aan de diagnose Diagnose Behandeling / curatief Periode na de behandeling Recidief Palliatief Terminaal Wat speelt in de fasen van een ziekteproces? (1) - Onzekerheid in alle fasen - Angst om dood te gaan - Heftige emoties: angst, boosheid, verdriet, machteloosheid, wanhoop, verbijstering, ongeloof, schaamte, afkeer - De bedreiging zit in eigen lichaam, teleurstelling in lichaam dat niet goed heeft gefunctioneerd, verlies vertrouwen in lichaam - In periode na de behandeling: afwachten of behandelingen hebben gewerkt, het zwarte gat, opluchting, confrontatie met blijvende gevolgen Wat speelt in de fasen van een ziekteproces? (2) - Verandering toekomstperspectief - Verliezen: gezondheid, geschonden lichaam, autonomie, werk, soc. contacten, vruchtbaarheid, e.d. - Problemen op gebied van intimiteit en seksualiteit (impotentie, zin in vrijen weg, pijn, gevoelloosheid, e.d.) - Merken dat het nooit meer zoals vroeger wordt - Men voelt zich innerlijk veranderd - Moeite om nieuwe relaties aan te gaan, eenzaamheid/sociaal isolement - Angst voor controles, optreden recidief, aftakeling, benauwdheid, - Problemen met werkhervatting K.Rutgers, Centrum Amarant/THHA 2
3 Taken bij omgaan met kanker (1) - symptomen kanker en bijwerkingen van behandelingen verdragen, - emoties binnen de perken houden, - leren omgaan met onzekerheid, - zelfwaardering in stand houden, - hoofd koel houden voor beslissingen, - goed contact houden met sociale omgeving en hulpverleners, collega s Taken bij omgaan met kanker (2) - moed houden, - verliesverwerking - ziekte, incl. gevolgen plaats in het leven geven en draad van het leven weer oppakken - zo goed mogelijk omgaan met de gevolgen die chronisch zijn (lymfoedeem, vermoeidheid, onvruchtbaarheid, e.d.) en niet meer over gaan - werkhervatting - omgaan met instanties, o.a. UWV Wat is normale verwerking? of: hoe houd ik mij staande? Verwerken is heel intensief bezig zijn met datgene wat je is overkomen. Dat doe je op je eigen manier, d.w.z. je eigen copingstijl. Coping = de manier waarop iemand omgaat met problemen = hoe zorg ik ervoor dat de stress die ik ervaar vermindert? = hoe zorg ik voor mezelf? K.Rutgers, Centrum Amarant/THHA 3
4 4 copingstijlen: Vechters en Vluchters Rationeel en Emotioneel 1. Actief aanpakken (Ve-rat) 2. Sociale steun zoeken (Ve-em) 3. Vermijden/afwachten (Vl-rat) 4. Afleiding zoeken (Vl-em) Wat is jouw stijl? * Wat is de stijl van je evt. partner? * Welke stijl past bij jou? (In penibele situatie, wat zou je het liefste doen?) * Welke stijl helpt je het meest als fysiotherapeut? * Welke stijl zullen de meeste mensen hebben? Kunst is te zoeken naar de meest effectieve stijl voor elke verschillende situatie: Dit betekent bijvoorbeeld: in fase voor de diagnose kan afwachten (= patientdelay = Vl-rat) of afleiding zoeken (Vl-em) juist gevaarlijk zijn. wachtend op uitslag in de fase van de diagnose stelling is afwachten of afleiding zoeken (Vl-rat of Vlem) effectief; steeds ziekenhuis bellen (Ve-rat) niet. soms blijven mensen coping stijl handhaven die een tijdlang functioneel was (b.v. om te overleven) maar nu niet meer. K.Rutgers, Centrum Amarant/THHA 4
5 Vervolg Wat helpt in welke fase: in fase tijdens behandeling is actief zoeken bijv. op internet naar nog weer andere alternatieven (Ve-rat) niet zo handig, Je kunt je beter overgeven aan de behandeling en je energie richten op het volhouden ervan en wat oogkleppen opdoen (Vl-rat) in de fase na de behandeling helpt het om de realiteit onder ogen te zien (Ve-rat) dat er veel gebeurd is en dat je niet meteen weer de oude bent. Een vluchter negeert signalen van bijv. labiliteit of vermoeidheid en gaat bijv. te snel aan het werk. Verwerkingsprocessen en copingstijlen lopen helaas bijna nooit gelijk op: A wil emoties delen (Ve-em) en B wil liever informatie van een hulpverlener (Ve-rat) De (ex-)patiënt wil ontkennen (Vl-rat) en de partner wil veel informatie horen van de specialist (Ve-rat) of delen (Ve-em) met lotgenoten De één (een vechter) is strijdbaar: We gaan er tegen aan, ik weet zeker dat bij ons de kanker niet terugkomt, terwijl een ander zich hulpeloos opstelt: Zeg jij als hulpverlener maar wat het beste voor mij is (een vluchter) Conclusies: Geen enkele copingstijl is altijd effectief Er zijn geen algemeen goede of foute manieren van omgaan met problemen: het meest effectief is als je je copingstijl kunt aanpassen aan de situatie Dit is voor de meeste mensen erg moeilijk! Verschillen in copingstijl kunnen tot misverstanden en botsingen leiden: tussen patiënt - partner, patiënt behandelaar, patiënt werkgever /bedrijf K.Rutgers, Centrum Amarant/THHA 5
6 Psychosociale zorg: voor wie en door wie? 100 % Basale ps zorg door: artsen, (oncologie-)verpleegkundigen, fysiotherapeuten patiëntenorganisaties vrijwilligers van inloophuizen Herstel en Balansprogramma s re-integratiecoaches partner/familie/vrienden/collega s 10-30% heeft gespec. PSO zorg nodig: Ziekenhuis psycholoog, medisch maatsch. werker, GV IPSO - therapeutische instellingen, Eerstelijnspsycholoog, psycho-oncologisch therapeut Als fysiotherapeut - Wat vind ik een fijne copingstijl? - Hoe ziet voor mij de ideale cliënt er uit? (Ieder van ons heeft voorkeuren voor bepaalde clienten en voorkeuren over de manier waarop ze met hun ziekte omgaan. - Ga bij jezelf na wat dat voor jou betekent? De ideale patiënt is open, coöperatief, intelligent, dapper, hygiënisch, uit zich (met mate) over hoe hij zich voelt op momenten dat ik tijd heb om te luisteren, luistert naar mijn uitleg, doet het afgesproken huiswerk, is gemotiveerd voor de behandeling en stelt zich niet afhankelijk op, klaagt niet, is niet te veeleisend, niet te somber is dankbaar voor de aandacht die ik geef, is niet negatief maar probeert positief aan herstel te werken, enz., enz.. - K.Rutgers, Centrum Amarant/THHA 6
Vermoeidheid bij MPD
Vermoeidheid bij MPD Landelijke contactmiddag MPD Stichting, 10-10-2009 -van Wijlen Psycho-oncologisch therapeut Centrum Amarant Toon Hermans Huis Amersfoort Welke verschijnselen? Gevoelens van totale
Nadere informatieHerstel en Balans. Kanker zet je leven op zijn kop. De rol van de psycholoog. Maria Poppe GZ-psycholoog De Vruchtenburg maart 2010
Herstel en Balans De rol van de psycholoog Maria Poppe GZ-psycholoog De Vruchtenburg maart 2010 Kanker zet je leven op zijn kop 1 Kanker, gevolgen voor de patiënt Heftige emoties. Verlies van controle
Nadere informatie25-9-2014. Door Machteld Muller & Linda Stoutjesdijk www.phorosadvies.nl 06-10508273/06-12987505
Door Machteld Muller & Linda Stoutjesdijk www.phorosadvies.nl 06-10508273/06-12987505 Lichamelijk: pijn, fysieke beperkingen, afweging behandeling vs bijwerkingen Angst en onzekerheid: verloop ziekte,
Nadere informatieWaar kunt u heen als u kanker hebt?
Oncologiecentrum Waar kunt u heen als u kanker hebt? www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Waar kunt u terecht als u kanker hebt?... 3 Overzicht hulpverleners binnen het Catharina Kanker Instituut... 3 Extern...
Nadere informatiePartner ondersteuning 1
Partnerondersteuning 1 Je partner heeft borstkanker, wat nu? Informatie voor je partner Kanker heb je niet alleen. Ook jij als partner wordt mee betrokken in de strijd. Het bericht is voor jou net zo n
Nadere informatieHelen Dowling Instituut psychologische zorg bij kanker. Landelijke Contactdag Nier- en blaaskanker Amersfoort 5 april 2014
Helen Dowling Instituut psychologische zorg bij kanker Landelijke Contactdag Nier- en blaaskanker Amersfoort 5 april 2014 Inhoud Rondleiding Over het HDI (missie, visie en aanbod) Kanker: feiten en cijfers
Nadere informatieDokter, ik heb kanker..
Dokter, ik heb kanker.. huisartsen-duodagen noordwest utrecht november 2006 Anette Pet Klinisch psycholoog-psychotherapeut Hoofd Patiëntenzorg Welmet Hudig Theoloog Therapeut Het Helen Dowling Instituut
Nadere informatieDoor Machteld Muller & Linda Stoutjesdijk www.phorosadvies.nl 06-10508273/06-12987505
Door Machteld Muller & Linda Stoutjesdijk www.phorosadvies.nl 06-10508273/06-12987505 Lichamelijk: pijn, fysieke beperkingen, afweging behandeling vs bijwerkingen Angst en onzekerheid: verloop ziekte,
Nadere informatieAls genezing niet meer mogelijk is
Algemeen Als genezing niet meer mogelijk is www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl ALG043 / Als genezing niet meer mogelijk is / 06-10-2015 2 Als
Nadere informatiePsychosociale problemen bij kanker
Psychosociale problemen bij kanker mogelijkheden voor begeleiding in het azm Psychosociale problemen bij kanker Inleiding 3 Reacties 3 Begeleiding 3 Wanneer hulp inschakelen 4 Vroegtijdige herkenning 4
Nadere informatieSlachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg
Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg Informatie voor cliënten Cliënten en geestelijke gezondheidszorg Slachtoffers van mensenhandel hebben vaak nare dingen meegemaakt. Ze zijn geschokt
Nadere informatieDe Lastmeter. Hoeveel last heeft u van problemen, klachten en zorgen? Oncologie
00 De Lastmeter Hoeveel last heeft u van problemen, klachten en zorgen? Oncologie 1 Kanker is een ziekte die uw leven ingrijpend kan verstoren. De ziekte en behandeling kunnen niet alleen lichamelijke
Nadere informatieKanker is niet voor watjes
Kanker is niet voor watjes SPKS 22 september 2018 2 ele Helen Dowling Instituut Mensen met kanker en hun naasten helpen de ziekte emotioneel te verwerken specialistische psychologische zorg (1100 cliënten
Nadere informatieH.307216.0714. Waar kunt u terecht als u kanker heeft
H.307216.0714 Waar kunt u terecht als u kanker heeft Inleiding Bij u is kanker geconstateerd. Tijdens of na uw ziekte kunt u te maken krijgen met situaties waar u geen raad mee weet, ook wanneer de behandeling
Nadere informatieSchokbrekers in de communicatie met patiënten en hun naasten
Schokbrekers in de communicatie met patiënten en hun naasten Christien de Jong, psychotherapeut / trainer Amsterdams Instituut voor Gezins- en Relatietherapie christiendejong@hetnet.nl Distress rond overgangen
Nadere informatieSchokbrekers in de communicatie met patiënten en hun naasten
Schokbrekers in de communicatie met patiënten en hun naasten Christien de Jong, psychotherapeut / trainer Amsterdams Instituut voor Gezins- en Relatietherapie christiendejong@hetnet.nl Koos van der Knaap,
Nadere informatieKanker en Werk Begeleiding en Re-integratie Stap.nu in mogelijkheden
Kanker en Werk Begeleiding en Re-integratie Stap.nu in mogelijkheden Regionaal Genootschap Fysiotherapie Midden Nederland Zelfmanagement bij kanker De realiteit 100.000 nieuwe diagnoses in 2012 Het aantal
Nadere informatieOncologie. Lastmeter
1/5 Oncologie Lastmeter Inleiding Bij u is kanker geconstateerd. Tijdens of na uw ziekte kunt u te maken krijgen met situaties waar u geen raad mee weet, ook wanneer de behandeling al langer geleden is.
Nadere informatieConfrontatie met ziekte en dood, wat doe je ermee in het onderwijs?
Confrontatie met ziekte en dood, wat doe je ermee in het onderwijs? Frans Grosfeld, psycholoog cursusleider Afdeling Klinisch Vaardigheidsonderwijs, UMC Utrecht Frans Grosfeld trainingsacteur Henriette
Nadere informatiePostmaster opleiding psychosociale oncologie
Postmaster opleiding psychosociale oncologie mensenkennis Door de rollenspellen kon ik een betere verbinding maken tussen de theorie en de praktijk. Psychosociale oncologie Professionals die met oncologiepatiënten
Nadere informatieOncologie. Patiënteninformatie. Omgaan met kanker. Bij wie kunt u terecht? Slingeland Ziekenhuis
Oncologie Omgaan met kanker i Patiënteninformatie Bij wie kunt u terecht? Slingeland Ziekenhuis Algemeen Het hebben van kanker kan grote gevolgen hebben voor uw leven en dat van uw naasten. Lichamelijk
Nadere informatiePsychosociale hulp voor patiënten met kanker
Psychosociale hulp voor patiënten met kanker Beter voor elkaar Psychosociale hulp voor patiënten met kanker Inhoud Inleiding 2 Oncologieverpleegkundigen 3 Stomaverpleegkundigen 4 Geestelijke verzorging
Nadere informatieInformatie over de lastmeter
Catharina Kanker Instituut Informatie over de lastmeter www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud De lastmeter... 3 Waar kunt u terecht als u kanker hebt?... 4 Overzicht hulpverleners binnen het Catharina Kanker
Nadere informatieZorgen rond kanker Bij wie van ons kunt u terecht?
Zorgen rond kanker Bij wie van ons kunt u terecht? Zorgen rond kanker Bij u is kanker geconstateerd. Tijdens of na uw ziekte kunt u te maken krijgen met situaties waar u geen raad mee weet, ook wanneer
Nadere informatieOndersteuning bij de diagnose kanker (de lastmeter)
Ondersteuning bij de diagnose kanker (de lastmeter) De diagnose kanker kan grote impact op u en uw naaste(n) hebben. De ziekte en de behandeling kunnen niet alleen lichamelijke klachten met zich meebrengen,
Nadere informatieOmgaan met een stoma: een versmald levenspad met een ongenode gast?
Omgaan met een stoma: een versmald levenspad met een ongenode gast? An Lievrouw psycholoog Oncologisch Centrum UZ Gent Stellingen 2 We moeten de patiënt zover krijgen dat hij zijn stoma aanvaardt. Ja Ik
Nadere informatieOndersteunende zorg voor mensen met kanker
Ondersteunende zorg voor mensen met kanker Máxima Oncologisch Centrum (MOC) Inleiding Als u van uw behandelend arts te horen krijgt dat u kanker heeft, krijgen u en uw naasten veel informatie en emoties
Nadere informatieLeonie Linssen www.veranderjewereld.nl
Verbonden in Vrijheid Leonie Linssen www.veranderjewereld.nl 04-11-2009 Leonie Linssen, Verander je Wereld 1 IS HET MOGELIJK? 04-11-2009 Leonie Linssen, Verander je Wereld 2 DE MYTHE 04-11-2009 Leonie
Nadere informatieOmgaan met kanker. Moeheid
Omgaan met kanker Moeheid Vermoeidheid is een veelvoorkomende bijwerking van kanker of de behandeling ervan. Ruim 60% van alle mensen zegt last van vermoeidheid te hebben, zelfs dagelijks. De vermoeidheid
Nadere informatieOndersteuning bij de diagnose kanker (de lastmeter)
ndersteuning bij de diagnose kanker (de lastmeter) De diagnose kanker kan grote impact op u en uw naaste(n) hebben. De ziekte en de behandeling kunnen niet alleen lichamelijke klachten met zich meebrengen,
Nadere informatieSchokbrekers in de communicatie met de patiënt en hun naasten
Schokbrekers in de communicatie met de patiënt en hun naasten Christien de Jong Psychotherapeut / trainer Eigen praktijk / Amsterdams Instituut voor Gezins- en Relatietherapie Christien de Jong, psychotherapeut
Nadere informatieOncologie. Patiënteninformatie. Omgaan met kanker. Bij wie kunt u terecht? Slingeland Ziekenhuis
Oncologie Omgaan met kanker i Patiënteninformatie Bij wie kunt u terecht? Slingeland Ziekenhuis Algemeen Het hebben van kanker kan grote gevolgen hebben voor uw leven en dat van uw naasten. Lichamelijk
Nadere informatieZorgen rond kanker. Bij wie van ons kunt u terecht?
Zorgen rond kanker Bij wie van ons kunt u terecht? Zorgen rond kanker Bij u is kanker geconstateerd. Tijdens of na uw ziekte kunt u te maken krijgen met situaties waar u geen raad mee weet, ook wanneer
Nadere informatiePSYCHOSOCIALE ZORG VOOR PATIËNTEN MET KANKER
PSYCHOSOCIALE ZORG VOOR PATIËNTEN MET KANKER 536 Inleiding Als u van uw behandelend specialist te horen krijgt dat u kanker heeft, krijgen u en uw naasten veel informatie en emoties te verwerken. Door
Nadere informatieMaaike Haalboom. Wilt u ons werk steunen? Word Vriend van Het Behouden Huys: www.behoudenhuys.nl/steun of scan de QR-code.
Maaike Haalboom Toen bij mijn man longkanker werd geconstateerd heb ik begeleiding gezocht bij Het Behouden Huys. In eerste instantie leek het goed te komen met mijn man en hebben we de behandelingen samen
Nadere informatieBespreekbaar maken van kanker (en intimiteit) 03/02/2019
Bespreekbaar maken van kanker (en intimiteit) Kristel Mulders Coördinator oncopsychologen /oncoseksuoloog Jessa Ziekenhuis 03/02/2019 Betrekken van de partner Literatuur over psycho-oncologie: In de dagdagelijkse
Nadere informatieDistress rond overgangen in het ziekteproces
Schokbrekers in de communicatie met de patiënt en hun naasten Christien de Jong Psychotherapeut / trainer Eigen praktijk / Amsterdams Instituut voor Gezins- en Relatietherapie Christien de Jong, psychotherapeut
Nadere informatiePartner ondersteuning 1
Partnerondersteuning 1 Je partner heeft borstkanker, wat nu? Informatie voor je partner Kanker heb je niet alleen. Ook jij als partner wordt mee betrokken in de strijd. Het bericht is voor jou net zo n
Nadere informatierouw, verliesverwerking en spiritualiteit Oncologiedagen 2014
rouw, verliesverwerking en spiritualiteit Oncologiedagen 2014 Jacqueline van Meurs: geestelijk verzorger/consulent spirituele zorg Gerda Bronkhorst: oncologieverpleegkundige/verpleegkundig consulent palliatieve
Nadere informatieH Waar kunt u terecht als u kanker heeft
H.307216.1217 Waar kunt u terecht als u kanker heeft Inleiding Bij u is kanker geconstateerd. Tijdens of na uw ziekte kunt u te maken krijgen met situaties waar u geen raad mee weet, ook wanneer de behandeling
Nadere informatieOndersteunende (na) zorg voor blaas-en nierkankerpatienten
Ondersteunende (na) zorg voor blaas-en nierkankerpatienten Marit van de Water en Nanda Wiegman Even voorstellen Inhoud Centrum voor kwaliteit van leven Coordinator ondersteuning De ideale patient Ondersteunende
Nadere informatiePsychosociale problemen bij kanker
Psychosociale problemen bij kanker Deze brochure is bedoeld voor mensen waarbij de diagnose kanker is gesteld en voor hun partner, familie en/of vrienden. Het krijgen van de diagnose kanker is een schokkende
Nadere informatieWORKSHOP 1: KANKER IN HET GEZIN: Als een steen in het water
WORKSHOP 1: KANKER IN HET GEZIN: Als een steen in het water Anja van Onna & Carine Kappeyne van de Coppello Ingeborg Douwes Centrum, Amsterdam Inhoud: Ongeveer 24% volwassen kankerpatiënten hebben schoolgaande
Nadere informatiePsychosociale problemen bij kanker
INTERNE GENEESKUNDE Psychosociale problemen bij kanker Mogelijkheden voor begeleiding in het Laurentius ziekenhuis Deze brochure is bedoeld voor mensen waarbij de diagnose kanker is gesteld en voor hun
Nadere informatiePATIËNTEN INFORMATIE. Psychosociale zorg. voor mensen met kanker
PATIËNTEN INFORMATIE Psychosociale zorg voor mensen met kanker 2 PATIËNTENINFORMATIE Door middel van deze informatiefolder wil het Maasstad Ziekenhuis u informeren over psychosociale zorg voor mensen met
Nadere informatieSociale problemen bij (pré) dialyse patiënten Karin Holties, maatschappelijk werker 14 september 2013
Sociale problemen bij (pré) dialyse patiënten Karin Holties, maatschappelijk werker 14 september 2013 Inhoud Wie ben ik? Korte uitleg over medisch maatschappelijk werk Doorlopen van sociale il problemen
Nadere informatiePalliatieve en ondersteunende zorg in CWZ
Palliatieve en ondersteunende zorg in CWZ Wat is palliatieve zorg? Palliatieve zorg is er voor mensen bij wie genezing van ziekte niet meer mogelijk is. Kwaliteit van leven staat bij deze zorg centraal.
Nadere informatieAfdeling Heelkunde, locatie AZU. Voorstadium van borstkanker (Carcinoma in situ)
Afdeling Heelkunde, locatie AZU Voorstadium van borstkanker (Carcinoma in situ) Inleiding Na een aantal onderzoeken blijkt dat u een voorstadium van borstkanker heeft. Het medische woord hiervoor is carcinoma
Nadere informatie[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster
[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster! Hoofdzaken Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Hoofdzaken Ster SOCIALE VAARDIGHEDEN VERSLAVING DOELEN EN MOTIVATIE 10 9 8 10 9 8 7 6 4 3 2 1 7 6 4 3 2 1 10 9
Nadere informatieVoorlichtingsgesprek over chemotherapie Voor patiënten van de longarts
Voorlichtingsgesprek over chemotherapie Voor patiënten van de longarts Albert Schweitzer ziekenhuis februari 2015 pavo 0779 Inleiding U heeft van uw arts gehoord dat u chemotherapie gaat krijgen. Binnenkort
Nadere informatieIntimiteit en seks bij borstkanker
Intimiteit en seks bij borstkanker Patientenvoorlichting 28 november 2013 Jurgen Knobel, GZ-psycholoog in opleiding tot klinisch psycholoog/ seksuoloog NVVS Inhoud Draaglast en draagkracht Fasen in ziekteproces
Nadere informatieOncologische revalidatie
Oncologische revalidatie Inleiding Kanker verandert uw leven van de één op de andere dag. De afdeling Revalidatie van Zuyderland Medisch Centrum Heerlen heeft een gespecialiseerd behandelteam voor mensen
Nadere informatieAls stemmen niet gehoord worden.. Communiceren de palliatieve fase
Als stemmen niet gehoord worden.. Communiceren de palliatieve fase Christien de Jong psychotherapeut / trainer Amsterdams Instituut voor Gezins- en Relatietherapie christiendejong@hetnet.nl Casus 1 Mevrouw
Nadere informatieHoop doet leven, al is het maar voor even. Corine Nierop- van Baalen 15 april 2013 Amersfoort
Hoop doet leven, al is het maar voor even Corine Nierop- van Baalen canierop@diaconessenhuis.nl 15 april 2013 Amersfoort Inhoud Betekenis hoop palliatieve patiënten met kanker Moeilijkheden die hulpverleners
Nadere informatiePsychosociale begeleiding
Borstkliniek Voorkempen Psychosociale begeleiding Borstkliniek Voorkempen Sofie Eelen psychologe AZ St Jozef Malle 9-12-2008 1 Diagnose van kanker Schokkende gebeurtenis Roept verschillende gevoelens en
Nadere informatieInterculturele communicatie
Interculturele communicatie 11 november 2014 Andre van Houwelingen, Klinisch psycholoog, psychotherapeut Medisch Centrum Haaglanden 1 Programma Inleiding en kennismaking Wat is cultuur Wat is communicatie
Nadere informatiePatiënteninformatiedossier (PID) Longkanker (longcarcinoom) onderdeel HERSTEL EN NAZORG. LONGKANKER Herstel en nazorg
Patiënteninformatiedossier (PID) Longkanker (longcarcinoom) onderdeel HERSTEL EN NAZORG LONGKANKER Inhoud Nacontrole... 3 Nazorg... 4 Vermoeidheid en algehele malaise... 6 Veranderde relaties... 7 Werk...
Nadere informatieAan de slag met de Werk Ster!
Aan de slag met de Werk Ster! Werk Ster Copyright EgberinkDeWinter 2013-2014 Werk Ster Stappen naar werk De Werk Ster helpt je duidelijk te krijgen waar jij op dit moment staat op weg naar werk. Je krijgt
Nadere informatieWat kan de orthopedagoog of psycholoog voor jou doen?
Wat kan de orthopedagoog of psycholoog voor jou doen? Samenwerkingsverband NIP-NVO zorg voor mensen met een verstandelijke beperking 2014 1 Inhoud Voorwoord 3 Wat doet de psycholoog of orthopedagoog? 5
Nadere informatieWat er ook aan de hand is, de gevolgen zijn hetzelfde. Je bent een aantal lichamelijke functies, die je voorheen als vanzelfsprekend aannam, kwijt.
Hoofdstuk 7 Emoties Nu is het tijd om door te gaan. Je hebt je dwarslaesie, je bent hopelijk klaar met al de medische dingen, nu is het tijd om ook je gevoelens aandacht te geven. Dus: ga lekker zitten,
Nadere informatieSchokbrekers in de communicatie met patiënten en hun naasten
Schokbrekers in de communicatie met patiënten en hun naasten Christien de Jong, psychotherapeut / trainer Amsterdams Instituut voor Gezins- en Relatietherapie christiendejong@hetnet.nl Koos van der Knaap,
Nadere informatieInformatiewijzer Oncologie
Informatiewijzer Oncologie Eigendom van: Naam:... Adres:... Plaats:... Telefoon:... Huisarts:... Apotheek:... Bij verlies wordt de vinder dringend verzocht contact op te nemen met de eigenaar van dit boekje.
Nadere informatiePsychosociale problemen bij kanker. Mogelijkheden voor begeleiding
Psychosociale problemen bij kanker Mogelijkheden voor begeleiding Inleiding Deze folder is bedoeld voor mensen waarbij de diagnose kanker is gesteld en voor hun partner, familie en/of vrienden. Het krijgen
Nadere informatieInformatie over de lastmeter
Longgeneeskunde Informatie over de lastmeter www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud De lastmeter... 3 Waar kunt u terecht?... 4 Overzicht diverse hulpverleners binnen het ziekenhuis... 5 Vragen... 7 Contactgegevens...
Nadere informatieDe Budget Ster: omgaan met je schulden
De Budget Ster: omgaan met je schulden Budget Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Budget Ster MOTIVATIE EN VERANTWOORDELIJKHEID STRESS DOOR SCHULDEN BASISVAARDIGHEDEN STABILITEIT FINANCIEEL ADMINISTRATIEVE
Nadere informatieChemotherapie. De gespecialiseerd verpleegkundige
Chemotherapie De chirurg heeft met u overlegd welke behandeling u krijgt in verband met borstkanker. Een mogelijke behandeling is chemotherapie. Aangezien het nog enige tijd kan duren voordat u een gesprek
Nadere informatieVerdriet, verlies en rouw, omgaan met een ongeneeslijke ziekte, Maar wanneer en hoe stopt het leven? Drs. P.A. Croese
Verdriet, verlies en rouw, omgaan met een ongeneeslijke ziekte, Maar wanneer en hoe stopt het leven? 27-03-2018 Drs. P.A. Croese Programma Wat is rouwverwerking eigenlijk? Wat speelt een rol als je niet
Nadere informatieTOOLKIT ROUW EN VERDRIET
TOOLKIT ROUW EN VERDRIET ALS JE IEMAND DICHTBIJ VERLIEST. Rouwen: een werkwoord waarvan je de betekenis pas leert kennen als je voor het eerst iemand verliest die veel voor jou betekende. Misschien wil
Nadere informatieWorkshop communicatie
Workshop communicatie Feedback is collegiale ondersteuning of toch niet? Wat wil de beroepsvereniging betekenen voor Verzorgenden en Verpleegkundigen? Wij willen onze beroepsgroepen in staat stellen hun
Nadere informatieWorkshop Can DO. Astrid Hussaarts en Marco Heerings Trainers Can Do sessie leven
Workshop Can DO Astrid Hussaarts en Marco Heerings Trainers Can Do sessie leven Leeuwarden 23 april 2015 Diagnose MS Impact: Plaats, datum, tijd, behandelaar Vooronderstellingen t.a.v. Multiple Sclerose
Nadere informatiePsychosociale aspecten bij longkankerpatiënten. Christine De Coninck Palliatief Support Team UZ Gent 1 december 2007
Psychosociale aspecten bij longkankerpatiënten Christine De Coninck Palliatief Support Team UZ Gent 1 december 2007 Overzicht Inleiding Prevalentie psychosociale problemen Specifieke aspecten bij longkanker
Nadere informatieGezinsinterventie Gezinsgesprekken voor gezinnen waarbij de ouder psychische problemen heeft
Gezinsinterventie Gezinsgesprekken voor gezinnen waarbij de ouder psychische problemen heeft Inhoudsopgave Klik op het onderwerp om verder te lezen. Zorgen en vragen 1 Gezinsinterventie 2 Tien praktische
Nadere informatieWat is palliatieve zorg? Waar denk je aan bij palliatieve zorg?
Wat is palliatieve zorg? Waar denk je aan bij palliatieve zorg? 2 Definitie Palliatieve zorg (WHO 2002) Palliatieve zorg is een benadering die de kwaliteit van leven verbetert van patiënten en hun naasten,
Nadere informatieIk wil graag. specialistische. behandeling en begeleiding
Ik wil graag specialistische behandeling en begeleiding Specialistische behandeling en begeleiding Geen mens is hetzelfde. Dat vinden we heel normaal. Iedereen heeft daarom ook andere hulp nodig. Bij ORO
Nadere informatieAlles Goed? Workshop. Signaleren van stressklachten en burn-out bij werknemers de ideale werknemer het meest kwetsbaar?
Alles Goed? Workshop Signaleren van stressklachten en burn-out bij werknemers de ideale werknemer het meest kwetsbaar? Alles Goed? Liesbeth Niessen Psycholoog Arbeid en Gezondheid N.I.P. www.competencecoaching.nl
Nadere informatie3. Rouw en verliesverwerking
3. Rouw en verliesverwerking 29 Voor de trainer De belangrijkste begrippen van dit gedeelte zijn: Grote verschillen tussen verschillende getroffenen Breuk in de levenslijn Rouw/Verliesverwerking/chronische
Nadere informatie1. Ik merk vaak dat ik probeer iets te bereiken wat op de een of andere manier op een mislukking uitloopt. -----
Test: Je persoonlijke afweerprofiel Met de volgende test kun je bepalen welk afweermechanisme je het meest gebruikt. Iedereen gebruikt alle afweervormen, maar er bestaan verschillen in de frequentie waarmee
Nadere informatiePostmaster cursus medische psychologie
Postmaster cursus medische psychologie Hoe bied je psychosociale begeleiding aan mensen die geconfronteerd worden met een ernstige chronische somatische aandoening als kanker of MS? In deze cursus leer
Nadere informatieNeovida. Evelyne Smeyers
Neovida Evelyne Smeyers Woord kanker dat valt Ontwrichting Angst Zeer veel onzekerheid Verlies Quote Misschien angst en onzekerheid ja, in ieder geval. Niet zozeer angst voor de ingreep, maar toch wel
Nadere informatieAlvast bedankt voor het invullen!
Deze vragenlijst gaat over jongeren die steun of hulp geven aan een familielid. Wij zijn erg benieuwd hoeveel jongeren er binnen onze school steun of hulp geven en hoe zij dit ervaren. De vragenlijst is
Nadere informatieVoorlichtingsgesprek. chemo- en/of doelgerichte therapie. Dagbehandeling Oncologie
00 Voorlichtingsgesprek chemo- en/of doelgerichte therapie Dagbehandeling Oncologie De arts heeft met u gesproken over een behandeling met chemotherapie en/of doelgerichte therapie. Vóór het starten van
Nadere informatieOndersteuning bij kanker
Het bericht dat kanker is geconstateerd laat je niet onberoerd. Meestal volgt een ingrijpende tijd. Misschien komt u voor situaties te staan waar u zich geen raad mee weet, ook wanneer de behandeling al
Nadere informatieNaam:... man/vrouw. Geboortedatum:... Adres:... Postcode en woonplaats:... Telefoonnummer:... Mobiel nummer:... adres:...
Aanmeldingsformulier Oncologische Revalidatie Jeroen Bosch Ziekenhuis Herstel & Balans of Fysieke training Om in aanmerking te komen voor Oncologische Revalidatie moet u het aanmeldingsformulier invullen
Nadere informatieVoorwoord 7 Leeswijzer 9
Inhoudsopgave Voorwoord 7 Leeswijzer 9 Deel I Traumatische ervaringen 1 Wat kinderen kunnen meemaken 15 2 De reacties van kinderen op trauma 21 3 De impact op het gezin en de school 33 Deel II Kinderen
Nadere informatieEmoties, wat is het signaal?
Emoties, wat is het signaal? Over interpretatie en actieplan dr Frits Winter Functie van Emoties Katalysator, motor achter gedrag Geen emoties, geen betrokkenheid, geen relaties Te veel emoties, te veel
Nadere informatieToetsopdracht. Communicatieve vaardigheden 2 de stage(cova 2S) Naam: Sanne Terpstra. Studentnummer: 500646500. Klas: 2B2
Toetsopdracht Communicatieve vaardigheden 2 de stage(cova 2S) Naam: Sanne Terpstra Studentnummer: 500646500 Klas: 2B2 Datum: 15 januari 2013 Reflectieverslag bijeenkomst 1,2 en 3 Zingevingsgesprekken Dit
Nadere informatieIk-Wijzer Ik ben wie ik ben
Ik ben wie ik ben Naam: Johan Vosbergen Inhoudsopgave Inleiding... 3 De uitslag van Johan Vosbergen... 7 Toelichting aandachtspunten en leerdoelen... 8 Tot slot... 9 Pagina 2 van 9 Inleiding Hallo Johan,
Nadere informatieSamen zijn wij sterk. Even voorstellen... Donateur worden? Kijk op www.buddyhulp.nl
Donateur worden? Kijk op www.buddyhulp.nl Samen zijn wij sterk Even voorstellen... Foto: Roy Beusker Buddyhulp is voor mij een winnaar. Ze hebben een plan. Ze denken in mogelijkheden. En ze laten iets
Nadere informatieOp niveau 2 en 3 heeft de NOBCO (Nederlandse Orde van BeroepsCoaches) deze training 5 PE punten toegekend.
Module 1 Coaching, kanker & vermoeidheid Vermoeidheid bij kanker is misschien wel de meest voorkomende klacht van mensen die kanker hebben (gehad). 80-90% van de patiënten herkent vermoeidheid gedurende
Nadere informatieOMGAAN MET DE DIAGNOSE EN DE BEHANDELING HOE MOET HET NU VERDER?
OMGAAN MET DE DIAGNOSE EN DE BEHANDELING HOE MOET HET NU VERDER? KANKERCENTRUM UZ GENT Onco_alg_009 INHOUDSTAFEL 01 Inleiding 3 02 Moet ik veel weten over de behandeling? 3 03 Hoe kan ik goed voor mezelf
Nadere informatieWAAROM DIT BOEKJE? RESPECT
WAAROM DIT BOEKJE? Dit boekje gaat over pesten op het werk. Iemand kan bijvoorbeeld gepest worden door een collega. Of door de baas. PESTEN OF PLAGEN? Pesten is wat anders dan plagen. Iedereen maakt wel
Nadere informatieHEADS LARGER THAN HANDS
HEADS LARGER THAN HANDS Op zoek naar meer balans Drs. Annemarije Struik Psycholoog HOE ZIT HET MET JOU?? Quotes uit de praktijk Ik vind het allemaal zo leuk Ik geef dingen niet graag uit handen Als ik
Nadere informatiePsychosociale begeleiding in het Oncologie Centrum
Psychosociale begeleiding in het Centrum Inleiding Als u te horen krijgt dat u kanker heeft of een hematologische ziekte, kan er veel veranderen in uw leven en dat van uw naasten. Niet alleen lichamelijk,
Nadere informatieOf je hart nu breekt of scheurt, kapot is kapot.
Of je hart nu breekt of scheurt, kapot is kapot. Rouw van naastbestaanden van personen met dementie Gerke VERTHRIEST Een pluim voor jou, mantelzorger! We staan stil bij: - Rouwen als iemand nog niet dood
Nadere informatieRecent onderzoek in Vlaanderen en Nederland: wat zijn de noden van (ex-)kankerpatiënten en hun naasten na de behandeling?
Recent onderzoek in Vlaanderen en Nederland: wat zijn de noden van (ex-)kankerpatiënten en hun naasten na de behandeling? Hans Neefs Kennis en beleid, Vlaamse Liga tegen Kanker Vragen 1.Welke noden en
Nadere informatieAANMELDINGSFORMULIER ONCOLOGISCHE NAZORG HERSTEL & BALANS OF FYSIEKE TRAINING
AANMELDINGSFORMULIER ONCOLOGISCHE NAZORG HERSTEL & BALANS OF FYSIEKE TRAINING Om in aanmerking te komen voor Oncologische Nazorg dient u het aanmeldingsformulier invullen en binnen drie weken retourneren
Nadere informatieCentrum voor Psychotherapie
Centrum voor Psychotherapie Je zit al een langere tijd niet goed in je vel. Op steeds dezelfde punten in je leven loop je vast. Je hebt al geprobeerd te veranderen. Waarschijnlijk heb je ook al behandelingen
Nadere informatieTijdschrift Kindermishandeling April 2013 Onderwijsspecial deel 2. 8 tips voor een goed gesprek met je leerling
8 tips voor een goed gesprek met je leerling Edith Geurts voor Tijdschrift Kindermishandeling Het kan zijn dat je als leerkracht vermoedt dat een kind thuis in de knel zit. Bijvoorbeeld doordat je signalen
Nadere informatiePsychomotorische Therapie
Expertisecentrum Psychomotorische Therapie 2 Psychomotorische Therapie (PMT) Voor wie Psychomotorische Therapie (PMT) is een behandelvorm voor mensen met psychische klachten of psychosociale problemen.
Nadere informatie