1 van :09

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "1 van 5 29-1-2008 20:09"

Transcriptie

1 Voorwoord Printversie Printversie met plaatjes Motorrijden bij sterke wind Het lijkt of er wettelijk niets geregeld is over het inhalen van een langzaam rijdende of stilstaande file. Maar let op: in de Wegenverkeerswet 1994 is een artikel opgenomen dat je strafbaar stelt als je gevaar of hinder veroorzaakt. Diverse verkeersveiligheids-organisaties hebben daarom de koppen bij elkaar gestoken en afspraken gemaakt over het filerijden. Zie 'Samenspel in de file' in onze eerste nieuwsbrief. Omdat deze gedragsregels nu toch wel heel belangrijk blijken te zijn als het op rechterlijke uitspraken aankomt, nog even een extra stukje hierover van onze veiligheidsinstructeur Bert Gorter. Met het naderen van de winter wordt het buiten wat onstuimiger. In november, december en januari hebben we over het algemeen meer last van de wind dan in de rest van het jaar. Daarom een aantal tips hoe je ook bij krachtige wind veilig kunt rijden. Elke dag rijden we weer over asfalt. Het lijkt zo vanzelfsprekend. Toch zullen niet veel mensen weten wat asfalt nu precies is en hoe het gemaakt wordt. En uiteraard wat de verschillende soorten asfalt voor invloed hebben op je rijgedrag. Daarom in deze en de komende nieuwsbrieven uitgebreide informatie over dit onderwerp. In onze volgende nieuwsbrief vind je het bergtrainingenprogramma voor het seizoen 2006, met daarin o.a. ook onze nieuwe tour/training in de Dolomieten. Wil je echter al eerder op de hoogte zijn, kijk dan na 24 november op onze bergtrainingensite: De file voorbij In de maand november merken we al iets van de naderende winter. Schijnt 's ochtends nog de zon, 's middags kan het weer totaal omgeslagen zijn. Houd dus goed de weersvoorspellingen in de gaten! Een welbekende spreuk: november heeft maar dertig dagen, maar dubbel wind en regenvlagen. November, december en januari (watersnoodramp) zijn de maanden waarin zich verhoudingsgewijs de zwaarste stormen ontwikkelen. Dit komt omdat vanaf september de temperatuurver-schillen tussen de tropen en Noordpool toenemen, met als gevolg depressies door toestroming van warme en koude luchtstromen op de Atlantische Oceaan. Een straffe noordenwind vanaf de poolstreek over de nog betrekkelijk warme Noordzee kan voor flinke herfstbuien zorgen. Wat te doen met regen hebben we al vaker geschreven. Met de regen komt er in deze tijd van het jaar dus een behoorlijk sterke wind bij. Op de weg kun je rekening houden met bepaalde wegomstandigheden, waardoor je minder wind vangt. Vermijd zoveel mogelijk hoge bruggen, viaducten en open vlaktes en houd rekening met passerende vrachtwagens. Passerende vrachtwagens kunnen ervoor zorgen dat het moeilijk wordt door de plotselinge turbulentie je evenwicht te bewaren. Vooral aan zee zul je in deze periode van het jaar vaak hinder ondervinden van de krachtige wind. In de meeste gevallen word je in de richting van de wind geblazen. Hierop zijn echter een paar uitzonderingen: Bij het passeren van een vrachtwagen ben je niet alleen beschut voor de wind, maar er is ook een lagedrukzone naast de vrachtwagen waardoor je naar de vrachtwagen toe dreigt te worden gezogen. Houd voldoende tussenruimte met een extra veiligheid ten opzichte van de berm. Halfweg een heuvel bevindt zich een gebied waar de wind in tegengestelde richting blaast ten opzichte van de wind op de top en onder aan de heuvel. Naast hoge gebouwen kan op grondniveau zich een tegengestelde windstroming voordoen, waardoor de wind dus in een paar meter 180 graden kan draaien. Je kunt rekening houden met sterke winden door: Motorrijders en files Naar aanleiding van een zeer recent ernstig motorongeval op een autosnelweg willen we toch maar weer eens de kennis over deze problematiek uiteenzetten. aan die kant van de rijstrook te rijden waar je de meeste ruimte hebt om opzij geblazen te worden voldoende afstand te bewaren ten opzichte van de berm of vangrail ruime afstand te bewaren ten opzichte van vrachtwagens die jou 1 van :09

2 2 van :09 Sinds de invoering van het nieuwe Reglement Verkeersregels en Verkeerstekens 1990 lijkt het of er wettelijk niets meer geregeld is met betrekking tot het inhalen met je motor van een langzaam rijdende of stilstaande file. Helaas moet ik je teleurstellen. In de Wegenverkeerswet 1994 is nog wel een (kapstok)artikel (5) aanwezig dat het strafbaar stelt als je je zodanig gedraagt dat er gevaar of hinder wordt veroorzaakt (of kan worden veroorzaakt). Enkele jaren geleden heeft een aantal organisaties, waaronder 3VO (Veilig Verkeer Nederland), de ANWB en Politie, naar aanleiding van diverse file-motorongevallen de koppen bij elkaar gestoken en een aantal afspraken gemaakt die in de praktijk heel bruikbaar bleken te zijn. In het kader van de Wegenverkeerswet - geef je verstand voorrang - en het nieuwe kabinetsbeleid - regel niet iets onnodigs - bleken deze gedragsregels nuttig en breed gedragen te worden door alle verkeersdeelnemers. Zie Samenspel in de file in onze eerste nieuwsbrief. Naar aanleiding van recente uitspraken door de rechterlijke macht blijken deze gedragsregels toch zeer belangrijk te zijn. Met name het feit dat de motorrijders en de automobilisten (geldt ook voor de andere bestuurders) zich aan deze gedragsregels dienen te houden en dat afwijking van deze regels grote (financiële) gevolgen kan hebben. En dan hebben we het nog niet eens over alle ellende waar je mee te maken krijgt als je betrokken raakt bij een ernstig verkeersongeval op een autosnelweg. In de praktijk blijkt dat dit soort botsingen waarbij motorrijders betrokken zijn, vaak plaatsvinden met (te) hoge snelheid en in een fractie van een seconde. De doorsnee motorrijder staat er waarschijnlijk niet bij stil, maar de veiligheidsvoorzieningen op een motorfiets zijn helaas minimaal. De moderne auto heeft kreukelzones, EPS, ABS, autogordels/spanners, airbags, enz. Daarentegen zijn wij, motorrijders, zeer kwetsbaar. Welke gedragsregels zijn er nu eigenlijk? Je mag een stilstaande en/of langzaam rijdende file inhalen, maar... Je dient je daarbij wel aan de volgende regels te houden: neem de nodige voorzichtigheid in acht (geen overtreding art. 5 WvW1994) rijd met aangepaste snelheid langs een stapvoets rijdende file het snelheidsverschil dient niet meer dan 10 km/uur te zijn (rijd maar eens met 10 km/uur tegen een muur met je motor, dan begrijp je pas goed dat dit snelheidsverschil groot genoeg is) rijdt de file harder dan stapvoets, dan voorzichtig invoegen maak optimaal gebruik van richtingaanwijzer/remlicht, etc. bij nadering van de file geleidelijk snelheid minderen attendeer achteropkomend verkeer op de file blijf spiegelen om te kijken of het verkeer achter je afremt wees attent op rijstrookwisselaars - blijven kijken... meerdere motorrijders bij elkaar: blijf rustig en houd je aan de gedragsregels rijd rustig achter elkaar tussen de file door. De eerste motorrijder rijdt met gepaste snelheid tussen de file door. De rest volgt op veilige korte afstand (net voldoende afstand houden) En voor de automobilist geldt: Geef motorrijders de ruimte a.u.b. Wissel zo min mogelijk van rijstrook. De tijdwinst van dit wisselen is minimaal. Geen portieren openen bij zomerse weersomstandigheden. Waar en hoe absoluut niet inhalen? Met hogere snelheid dan stapvoets de (rijdende) file inhalen (zigzaggen). Diverse delen van de rijbaan zijn uitdrukkelijk niet bestemd als inhaalstrook; ook niet voor motorrijders. Het is in de eerste plaats verboden en daarnaast ook onveilig. Immers op sommige weggedeelten ligt vaak veel troep en deze zijn daardoor zeer glad. Dit kan leiden tot lekke banden en een harde valpartij. Dus rijd om een file te passeren nooit over: vluchtstroken (zijn bestemd voor pech-hulpverleningsvoertuigen) doelgroepstroken (busstrook/busbaan/via verkeerde rijstrook) afgezette rijstroken (ten behoeve van o.a. wegwerkers) verdrijvingvlakken (ter geleiding/scheiding van rijstroken) puntstukken (de wit gekleurde en soms verraderlijk gladde taartpunten op een wegdek) redresseerstroken (smalle strook tussen linkerrijstrook en vangrail) De LCVM adviseert om je strikt aan deze gedragsregels te houden. Alle weggebruikers hebben namelijk recht op een veilig gebruik van de (auto)snelweg en als wij als motorrijders deze gedoogregels massaal overtreden, dan kunnen wij in de toekomst achteraan in de file aansluiten. Ik denk dan dat het voordeel dat wij als motorfietsberijder nu nog hebben zal verdwijnen. En dat dit gevaar niet irrealistisch is, blijkt wel uit het feit dat er op diverse provinciale wegen doorgetrokken strepen en inhaalverboden verschijnen. Er gebeuren thans nog te veel motorongevallen doordat enkele bestuurders van motorfietsen roekeloos zijn en massaal de regels aan hun laars lappen. De goedwillende keurig rijdende doorsnee motorrijder wordt hier de dupe van. Bert Gorter LCVM-instructeur en verkeersongevallenanalist inhalen, die jij inhaalt of die in tegenovergestelde richting komen aanrijden je zwaartepunt te verlagen als je achter een vrachtwagen rijdt door je lichaamsgewicht zoveel mogelijk op je voetsteunen te laten rusten, zodat je motor niet zo snel zal gaan slingeren te accelereren na het passeren van een vrachtwagen of gebouw, waardoor je de turbulentie na het tijdelijk wegvallen van de zijwind beter op kunt vangen een juiste zithouding aan te nemen - knieën stevig tegen de tank, rug gebogen, handvatten goed vasthouden, maar schouders en ellebogen ontspannen. Als plotseling een windvlaag je bovenlichaam raakt, en je armen zitten op slot, dan ruk je aan je handles waardoor je over de weg slingert. Ook wordt elke onverwachte beweging via je handvatten doorgegeven aan je motor, waardoor deze destabiliseert tegen de wind in te sturen (tegensturen) bij sterke zijwind je snelheid aan te passen, in een lagere versnelling gaan rijden en gas terugnemen. Let op: niet te veel gas terugnemen, want snelheid stabiliseert je motor (gyroscopische krachten) niet onnodig in te halen. Een sterke rukwind kan jou of andere bestuurders opzij blazen Bij dit alles weer diezelfde oude regel: altijd hoofd omhoog en kijken waar je heen wilt! Kijk bij veel wind ook uit voor afgevallen takken, bladeren etc. op de weg. Bij regenval uitkijken voor modder, gruis en natte bladeren op het wegdek. Kijk er voor uit dat je niet van de weg geblazen wordt. Een zwaardere motor heeft over het algemeen meer stabiliteit. Door zijn grote massa zal hij minder snel van de weg geblazen worden. Maar ook het design van het voorwiel kan een rol spelen. Een voorbeeld is een Harley met dichte disc-wielen, een crime bij harde wind. Het voorwiel wordt zo krachtig heen en weer geslingerd dat je moeite hebt deze motor bij storm onder controle te houden. Dat je met sterke wind op een motor eerder koud wordt staat buiten kijf. Deze Wind Chill-tabel laat je zien hoe koud je je zult voelen op een motor, zelfs met warme buitentemperaturen met slechts een klein briesje. Het laat zien hoe snel je warmte verliest. Een buitentemperatuur van 4 graden met een rijsnelheid van vijfendertig kilometer per uur voelt hetzelfde als -6 graden bij stilstand. rijsnelheid (km/h) Koelkracht van de wind uitgedrukt als Overeenkomende Gevoelstemperatuur Temperatuur( C) Overeenkomende Gevoelstemperatuur Weinig risico Verhoogd risico!!! (vlees kan binnen 1 min. bevriezen) Als je lichaamstemperatuur begint te dalen, gaat het bloed van je uiteinden en je huid naar je hoofd en vitale organen om ze warm te houden. Het eerst zul je dus ijskoude handen krijgen, waardoor je geen goede grip meer hebt en geen kracht meer kunt zetten. Koop goede handschoenen met verschillende lagen. Heb je alleen leren motorkleding, en niet zoveel geld te besteden, trek hier dan een regenjas en regenbroek overheen. Dit helpt goed tegen de wind. Bovendien: hoe meer laagjes, hoe beter. Minstens vijftig procent van je lichaamswarmte verdwijnt via je hoofd. Heb je geen integraalhelm, koop dan zo snel mogelijk een balaclava (helmmuts) en zorg ervoor dat je nek goed bedekt is (windstopper-helmmuts). Het enige wat je kunt doen tegen onderkoeling is: goed warm aankleden! Zie hiervoor de wintertips in onze eerste nieuwsbrief. Schaf een windscherm aan zodat je minder aan de wind blootgesteld wordt. Rijd vooral de eerste paar kilometer rustig, zodat je motor de tijd krijgt om op te warmen. Als je hard rijdt met een koude motor is de olie nog te dik en wordt je motor niet goed gesmeerd. Dit gebeurt pas als de olie op bedrijfstemperatuur is.

3 3 van :09 Motorfun Creëer je eigen Outlaw Biker Name: En om nog maar even weer met een spreukje af te sluiten: St. Elisabeth (19 november) doet ons verstaan, hoe de winter zal vergaan. Als deze spreuk klopt, kunnen we nog wel een poosje doorrijden, met bovenstaande tips in ons achterhoofd in ieder geval... En voor motorrijders die niet door blijven rijden: klik hier voor handige tips voor het winterklaar maken van je motor Asfalt Een collectie van meer dan 600 fullcolor afbeeldingen van motoren, 1024 x 786: Motorcycles of the 20th Century Weer een gaaf motorspel: Mission Velocity van rijstrook wisselen: pijltje naar boven en beneden accelereren: rechter pijltje afremmen: linker pijltje wapen trekken: spatiebalk. Door je wapen te gebruiken zul je je motor minder goed onder controle kunnen houden Op de weg ontmoet je Sedans van de vijand, vrachtwagens en helikopters. Blijf uit de buurt van de Sedans en vrachtwagens anders word je overreden. De helikopters gooien bommen op je pad. Vermijd de kraters in de weg, anders ga je onderuit. Ook moet je uitkijken voor olievaten, wegblokkades, spijkerstrips en oliesporen, als je deze raakt zul je crashen. Extra bonuspunten krijg je door met je wapen de olievaten te raken of doelen aan de kant van de weg. Succes! Good and bad driving... A dyseducational road movie We rijden alle dagen over het ons o zo bekende asfalt. In de komende nieuwsbrieven wil ik het eens uitgebreid hebben over dit onderwerp. Alhoewel we er alle dagen kennis mee maken, is onze kennis hierover volgens mij miniem. En toch is het heel belangrijk om te weten waarover je rijdt. De diverse asfaltsoorten hebben namelijk een zeer grote invloed op ons rijgedrag, het spoorgedrag van onze motor, de grip, en ga zo maar door. Om een goed inzicht te krijgen in de factoren die daarbij een rol spelen, moeten we eerst eens kennismaken met het asfalt in Nederland. Dat deze materie continu in beweging is (innovatief) zal menige motorrijder na het lezen van deze verkeerstip(s) beamen. De volgende informatie is nagenoeg geheel verkregen via het internet en enigszins samengevat. Mochten er lezers zijn die iets toe te voegen hebben of op- of aanmerkingen hebben over dit onderwerp, dan verneem ik dat graag. Uw partner in verkeersveiligheid LCVM-instructeur Bert Gorter We rijden alle dagen over het bekende asfalt. Maar wat is asfalt nu eigenlijk? Asfalt is een mengsel van grind (of steenslag), zand en een zeer fijne vulstof dat met bitumen - een product uit de aardolie-industrie en niet te verwarren met teer! - aan elkaar wordt gekleefd. Al in de oudheid kende men asfalt. Het werd gewonnen op die plaatsen waar in de natuur de ruwe aardolie aan het aardoppervlak tevoorschijn kwam en zich mengde met stenen en zand. Nadat de vluchtige delen uit de olie verdwenen (verdampten) bleef een soort asfaltmengsel over dat duizenden jaren geleden al werd gebruikt voor het afdichten van waterbouwkundige constructies en het aanleggen van wegverhardingen. En met succes: sommige van deze bouwwerken - zoals kademuren en andere waterbouwkundige werken van meer dan 5000 jaar oud - zijn ook nu nog intact. Wist je dat Klik op de afbeelding om de video te starten Don't try this at home... eehh... op de weg... na meer dan een kwart eeuw vrouwen in Iran weer mogen motorrijden? dit verboden was omdat de wind die om de oren suist tijdens een motorritje de kleden tegen de vrouwelijke vormen zouden kunnen drukken? gladde banden meer grip hebben op een natte weg dan banden met profiel, tot het punt waarop ze last hebben van aquaplaning? het voorwiel drie keer zo snel het water kwijtraakt als het achterwiel? Tegenwoordig wordt asfalt geproduceerd in moderne asfaltfabrieken, en nog steeds met praktisch dezelfde grondstoffen. Al deze grondstoffen zijn in principe van natuurlijke herkomst, alleen met dìt verschil dat tegenwoordig het bitumen op een kunstmatige manier in olieraffinaderijen wordt geproduceerd door middel van destillatie van ruwe, speciaal geselecteerde aardoliën. Deze ruwe olie bestaat voor vijftig tot tachtig procent uit bitumen. Bij dit proces van achtereenvolgens verdampen en condenseren worden de vluchtige bestanddelen, zoals benzine en gasolie, uit de aardolie afgescheiden. Ten slotte blijft het zwaarste deel - het bitumen - als reststof over. Bij dit proces worden geen stoffen toegevoegd en worden ook geen nieuwe producten door chemische processen gevormd. Het bitumen is nagenoeg niet vluchtig, het verdampt niet bij normale omgevingstemperaturen en het verweekt geleidelijk bij verhitting. In het asfalt is het bitumen het bindmiddel dat door zijn hechteigenschappen het mineraalaggregaat (steen, zand en vulstof) aan elkaar verbindt. Ook voor deze minerale componenten worden in beginsel materialen toegepast die van nature in de bodem aanwezig zijn. Asfalt bestaat dus volledig uit natuurlijke materialen. In sommige gevallen kan ook gebruik worden gemaakt van alternatieve grondstoffen. Door het kiezen van een bepaalde verhouding tussen de verschillende componenten en door te variëren in de korrelvorm en de gradering van de minerale aggregaten kunnen alle mogelijke mengseleigenschappen aan het asfalt worden gegeven. Afhankelijk van de toepassing kan bijvoorbeeld gekozen worden voor een vloeistofdicht asfaltmengsel of voor waterdoorlatend en geluidsreducerend zeer open asfaltbeton, voor flexibele mengsels of voor mengsels die bestand zijn tegen hoge

4 4 van :09 Vespa eigenlijk wesp betekent? Ducati voorheen radio's maakte? Hell s Angels oprichter Sonny Barger in zijn autobiografie zegt dat hij Japanse motoren prefereert boven Harley Davidson!? het meest waarschijnlijk is dat technici een ongeluk krijgen en het minst waarschijnlijk leraren? de superfitte Troy Bayliss een rustende hartslag had van 36 spm, ongeveer de helft van de normale waarde? Dat tijdens een race Bayliss' hartslag opliep tot 186 spm? toen hij de Honda NR750 zag, Massimo Tamburini zijn ontwerp voor de Ducati 916 verscheurde en alle belangrijke stijlkenmerken van de Honda kopieerde? Toen Valentino Rossi vijf jaar oud was zijn vader Graziano hem een skelter bouwde om het motorrijden te ontmoedigen? Kevin Schwantz See God. Then back off zei toen men hem vroeg naar zijn late remtechniek? de Gatso snelheidscamera's uitgevonden zijn door de Nederlandse coureur Maurice Gatsonides? men in België asfalt macadam noemt? dit omdat de uitvinder van het asfalt ene meneer McAdam was? het woord motor in het Afrikaans auto betekent? padbuffel het Afrikaanse woord voor roekeloze motorrijder is? Regiotrainingen LCVM Het motorseizoen is ten einde. De laatste trainingen zijn zo'n beetje gereden. Geef je je nu alvast op voor het volgend seizoen, dan ben je verzekerd van een plekje. Klik hier voor het reserveringsformulier Sinterklaas Cadeautip: een cadeaubon van de LCVM. Een telefoontje is voldoende. geconcentreerde belastingen. Teer en bitumen lijken in eigenschappen en voorkomen op elkaar. Beide zijn donkerbruin tot zwart van kleur en uitstekende hechtmiddelen. Maar wat betreft herkomst en chemische samenstelling zijn het totaal verschillende materialen. Bitumen is een product dat ontstaat bij de destillatie van aardolie. Teer wordt verkregen bij de destructieve destillatie van steenkool of hout. Uit het oogpunt van milieu en gezondheid is het belangrijk te weten dat teer zeer hoge concentraties PAK - Polycyclische Aromatische Koolwaterstoffen - bevat. Sommige van deze chemische verbindingen zijn schadelijk voor mens en milieu. Om die reden is het gebruik van teer en teerproducten in de asfaltwegenbouw sinds 1991 niet meer toegestaan. In bitumen zijn deze PAK-verbindingen slechts in zeer geringe concentraties aanwezig. De concentraties in bitumen zijn een factor 1000 tot lager dan in teer. Dit betekent dat de concentraties op de werkplek bij het produceren en verwerken van asfalt beneden de geldende grenswaarden blijven en er geen gezondheidsrisico's bestaan. In feite berust het productieproces in een asfaltmenginstallatie op drie hoofdelementen: drogen en verwarmen van het mineraalaggregaat ( graden Celsius) en het mengen van deze componenten in de juiste verhouding met een bepaalde hoeveelheid warme bitumen. In Nederland staan ongeveer 60 van dit soort installaties. Een asfaltmenginstallatie kan gezien worden als een modern uitgeruste fabriek, waarin het gehele proces zich afspeelt onder gecontroleerde omstandigheden, gestuurd en bewaakt door computers. De installaties zijn vergunningplichtig in het kader van de Wet Milieubeheer. Bij de huidige stand der techniek voldoen de asfaltmenginstallaties aan de scherpste eisen die gesteld worden aan geluid, geur en de emissie naar bodem en lucht. De opslag van de grondstoffen vindt plaats in verwarmde tanks (bitumen), in gesloten silo's (vulstof) of in speciaal daarvoor ingerichte opslagvakken (steen, zand en asfaltgranulaat) op een zodanige manier dat zij geen overlast in termen van stof of geur veroorzaken voor de omgeving. De verbrandingsgassen die ontstaan bij het drogen en het verwarmen van zand en steen worden voordat zij de schoorsteen verlaten gereinigd. Het opgevangen stof wordt weer teruggevoerd in het proces en als vulstof in het asfaltmengsel gebruikt. Zo wordt het ontstaan van afval voorkomen en wordt zuinig omgegaan met grondstoffen. Het verbrandingsproces van aardgas of olie wordt zodanig gestuurd dat het optimaal verloopt, zodat de uitstoot van verbrandingsresten beperkt blijft. Het aanbrengen van een laag asfalt op het zand, op een fundering of reeds aangebrachte verhardingslaag gebeurt machinaal door middel van een asfaltspreidmachine. Bij zeer kleine werken of op plaatsen die voor de machine moeilijk bereikbaar zijn wordt asfalt nog wel met de hand gespreid. De werkbreedte van deze "afwerkmachines" kan variëren van 1,5 tot 7 meter. De verwerkingstemperatuur ligt tussen de 130 en 190 graden Celsius. De snelheid waarmee de asfaltlaag kan worden aangelegd varieert tussen de 6 en 10 meter per minuut, afhankelijk van de dikte en breedte van de aan te brengen laag. Direct na het aanbrengen zorgen walsen ervoor dat het asfalt optimaal wordt verdicht. Zodra het asfalt is afgekoeld kan het verkeer er gebruik van maken. Stuur deze nieuwsbrief naar een vriend(in) Door zijn speciale eigenschappen kan asfalt voor zeer veel toepassingen worden gebruikt. (wordt vervolgd) Klik hier voor de vorige nieuwsbrieven: oktober 2005 september 2005 augustus 2005 juli 2005 juni 2005 mei 2005 april 2005 maart 2005 februari 2005 o.a. Motorrijden in de herfst, Slijtage motorbanden, Manoeuvreren met een zware motor en Motorrijden met kinderen o.a. Risicoperceptie, Kruispunten, Aansprakelijkheid en werkgever en Lagerugpijn en motorrijden o.a. Tegensturen versus gewichtsverplaatsing, Het recht van de sterkste, Dode hoek o.a. Gewichtsverplaatsing in een bocht, Helmen en pasvorm en Toerritten en vermoeidheid o.a. De juiste lijn in een bocht, Instructeur aan het woord, Slecht wegdek, Motorrijden en medicijnen o.a. Over een obstakel rijden, Zithouding, Risico's van een niet goed passende helm, Zonlicht en motorrijden o.a. Motorrijden en remmen, ABS, Tegensturen en gyroscopische krachten, Bandenspanning o.a. Motorrijden en remmen, Motorrijders en letselschade, Foutmarges en risico's o.a. Urban Guerrilla, Tegensturen 2, Rijden in de regen

5 5 van :09 augustus 2004 o.a. Tegensturen, Tips voor het schoonmaken van je motor en Torque juli 2004 o.a. Vakantietips, Zware motoren en stopafstand en een Harley testrit juni 2004 mei 2004 april 2004 maart 2004 februari 2004 o.a. Ze zien me niet..., Optische illusies, Motorrijden en zwaartekracht en Ontdek je motorrijderprofiel o.a. Doelfixatie, Nieuwe plaats op de rijbaan België en een remtest o.a. Kijktechniek, Bandenspanning, Redacteur op herhaling o.a. Voorjaarscheck, Bochtentechnieken, Nieuwe verkeerswetgeving België o.a. Samenspel in de file, Papercraft, Wintertips en Snelheid Klik hier als je geen LCVM-Nieuwsbrieven meer wilt ontvangen Copyright LCVM 2005 Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt worden in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch of door fotokopieën, of op enige andere manier, zonder voorafgaande toestemming van de LCVM. Hoewel de informatie op deze site permanent zo nauwkeurig en actueel mogelijk wordt weergegeven zijn wijzigingen en/of onjuistheden te allen tijde voorbehouden. Aan de inhoud van deze nieuwsbrief kunnen derhalve op geen enkele wijze rechten worden ontleend.

Antwoorden Kennisvragenlijst voorrangsvoertuigen

Antwoorden Kennisvragenlijst voorrangsvoertuigen Antwoorden Kennisvragenlijst voorrangsvoertuigen Wet- en regelgeving 1. Wanneer ben je bestuurder van een voorrangsvoertuig? (bron: artikel 29 RVV 1990) a. als je optische én geluidssignalen voert b. als

Nadere informatie

Snelweg invoegen, inhalen, uitvoegen.

Snelweg invoegen, inhalen, uitvoegen. Het naderen van een autosnelweg. Door goed op te letten op de verkeersborden, wordt al snel duidelijk of je een autosnelweg of een autoweg nadert. Het type weg moet je ruim van te voren herkennen om te

Nadere informatie

Publiekspanel Rijkswegen Noord Resultaten peiling 5- mei 2018

Publiekspanel Rijkswegen Noord Resultaten peiling 5- mei 2018 Publiekspanel Rijkswegen Noord Resultaten peiling 5- mei 2018 Rijkswegen Noord 15 juni 2018 Rijkswaterstaat Noord-Nederland, de Politie eenheid Noord-Nederland en het Openbaar Ministerie Noord-Nederland

Nadere informatie

1 van 6 29-1-2008 20:00

1 van 6 29-1-2008 20:00 Voorwoord Printversie Printversie met plaatjes Selectief kijken In deze nieuwsbrief beginnen we met het vervolg op het artikel 'Angst voor bochten'. In de vorige nieuwsbrief hebben we al kunnen lezen dat

Nadere informatie

Snelweg invoegen en uitvoegen hoe?

Snelweg invoegen en uitvoegen hoe? Snelweg invoegen en uitvoegen hoe? Snelweg vast procedure Ga je naar een ander stad waarbij je stukje op de snelweg moet rijden? Denk dan aan: Je route tot je eind bestemming. Welke ANWB borden je moet

Nadere informatie

RIM Verkeersleermiddelen

RIM Verkeersleermiddelen RIM Verkeersleermiddelen Rijbewijs A Beste collega, Bij deze wil ik u bedanken voor het bestellen van mijn Rijles-instructiemap. Ik hoop van harte dat uw leerlingen er veel van zullen opsteken. Zijn er

Nadere informatie

Veilig onderweg met de e-bike

Veilig onderweg met de e-bike Veilig onderweg met de e-bike Wat kunt u doen om een valpartij te voorkomen? Pas uw snelheid aan Een elektrische fiets is sneller en comfortabeler dan een gewone fiets. Hij gaat echter sneller dan u denkt

Nadere informatie

Het praktijkexamen leerboek. Hoe slaag ik in 1 keer?

Het praktijkexamen leerboek. Hoe slaag ik in 1 keer? Het praktijkexamen leerboek Hoe slaag ik in 1 keer? Inhoudsopgave 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 Het praktijkexamen Opstarten schakelen afsluiten Snelheid Kijktechniek Knipperen Plaats op de

Nadere informatie

VEILIGHEID THEMA 2015

VEILIGHEID THEMA 2015 VEILIGHEID THEMA 2015 1. Vooraf Controleer je fiets vooraf op gebreken. Draag handschoenen / sportbril / helm voor veiligheid en comfort. Waarschuw tijdig als je gaat passeren. Houd zoveel mogelijk rechts,

Nadere informatie

Een STREEPJE voor... De betekenis van verkeerstekens op het wegdek

Een STREEPJE voor... De betekenis van verkeerstekens op het wegdek Een STREEPJE voor... De betekenis van verkeerstekens op het wegdek Wat betekenen al die strepen toch? In Nederland verplaatsen zich dagelijks miljoenen personen lopend, fietsend en rijdend in het verkeer.

Nadere informatie

Hoofdvraag: Waardoor wordt in Nederland het fileprobleem veroorzaakt, en op welke wijze kan het worden opgelost?

Hoofdvraag: Waardoor wordt in Nederland het fileprobleem veroorzaakt, en op welke wijze kan het worden opgelost? Werkstuk door een scholier 1627 woorden 26 maart 2003 7,1 78 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Hoofdvraag: Waardoor wordt in Nederland het fileprobleem veroorzaakt, en op welke wijze kan het worden opgelost?

Nadere informatie

<<RIJOPLEIDING IN STAPPEN>> Training Rijden onder specifieke omstandigheden

<<RIJOPLEIDING IN STAPPEN>> Training Rijden onder specifieke omstandigheden Training Rijden onder specifieke omstandigheden De belangrijkste leerpunten op een rij Als onderdeel van de Rijopleiding in Stappen heb je deelgenomen aan de training Rijden

Nadere informatie

Oefenboek. rijbewijs B

Oefenboek. rijbewijs B Oefenboek rijbewijs B Gevaarherkenning Elk examen/tentamen in dit oefenboek is ingedeeld zoals een theorie-examen bij het CBR. Een examen begint met 25 vragen over gevaarherkenning. Bij deze vragen wordt

Nadere informatie

Module 4 Handelingsanalyses (Auto)snelweg

Module 4 Handelingsanalyses (Auto)snelweg 1. INVOEGEN OP EEN AUTO(SNEL)WEG Herkennen autoweg autosnelweg. A.h.v. verkeerstekens kun je het verschil maken tussen de autoweg en de autosnelweg. De maximumsnelheid verschilt. Als je invoegt met dezelfde

Nadere informatie

7 Manoeuvres en bewegingen

7 Manoeuvres en bewegingen 7 Manoeuvres en bewegingen 62 7.1 Manoeuvres Als je een manoeuvre uitvoert, zoals van rijstrook of van file veranderen, de rijbaan oversteken, een parkeerplaats verlaten of oprijden, uit een aangrenzend

Nadere informatie

Werkstuk Anders Files

Werkstuk Anders Files Werkstuk Anders Files Werkstuk door een scholier 2618 woorden 2 november 2012 4,9 2 keer beoordeeld Vak Anders s Ochtends naar je werk en je staat in de file TE LAAT s avonds van werk naar huis en je staat

Nadere informatie

Files. We kunnen er samen wat aan doen.

Files. We kunnen er samen wat aan doen. Files. We kunnen er samen wat aan doen. Inhoud Files. We kunnen er samen wat aan doen. Inleiding Tip 1: Invoegen op snelheid Tip 2: Blijf bij drukte in uw rijstrook Tip 3: Gebruik de spitsstrook Tip 4:

Nadere informatie

RIJVAARDIGHEID CATEGORIE A

RIJVAARDIGHEID CATEGORIE A RIJVAARDIGHEID CATEGORIE A Manoeuvres op het privé-terrein vanaf 5/9/2005 Goca 01-05-05 Fol A-N Zijn voertuig beheersen is een noodzakelijke stap, maar dit is niet voldoende, men moet er de grenzen van

Nadere informatie

Fiche Leerlingen. De plaats op de openbare weg binnen de bebouwde kom

Fiche Leerlingen. De plaats op de openbare weg binnen de bebouwde kom De plaats op de openbare weg binnen de bebouwde kom Kijk naar de fietsers. Kleur de nummers van de fietsers die de verkeersregels volgen en op de juiste plaats rijden groen. Kleur de nummers van de fietsers

Nadere informatie

EEN STREEPJE VOOR... De betekenis van verkeerstekens op het wegdek. Regionaal Orgaan Verkeersveiligheid Gelderland. Platform en Kenniscentrum

EEN STREEPJE VOOR... De betekenis van verkeerstekens op het wegdek. Regionaal Orgaan Verkeersveiligheid Gelderland. Platform en Kenniscentrum EEN STREEPJE VOOR... De betekenis van verkeerstekens op het wegdek Regionaal Orgaan Verkeersveiligheid Gelderland Platform en Kenniscentrum Wat betekenen al die strepen toch? In Gelderland verplaatsen

Nadere informatie

5.9 PARKEREN ACHTER EEN VOERTUIG

5.9 PARKEREN ACHTER EEN VOERTUIG 5.9 PARKEREN ACHTER EEN VOERTUIG Vooraf Een van de manoeuvres die je tijdens het praktijkexamen zult moeten doen, is het parkeren achter een geparkeerd (of stilstaand) voertuig. Over dit examenonderdeel

Nadere informatie

Meer informatie over asfalt, voor- en nadelen kan u raadplegen op onze partnersite:

Meer informatie over asfalt, voor- en nadelen kan u raadplegen op onze partnersite: Wegen, opritten, parkings in asfalt Op volgende pagina een korte samenvatting vanwege het Opzoekingscentrum voor de Wegenbouw aangaande de soorten asfalt, de samenstelling van asfaltverhardingen, de verwerking

Nadere informatie

Bijzondere verrichtingen

Bijzondere verrichtingen Bijzondere verrichtingen Zelfstandig bijzondere manoeuvres uitvoeren dmv gebruik aangeleerde bijzondere verrichtingen: omkeeropdracht d.m.v: bocht achteruit via parkeervak 3x steken halve draai parkeeropdracht:

Nadere informatie

Vooruit kijken Vooruit denken Hoe gaat dat?

Vooruit kijken Vooruit denken Hoe gaat dat? Vooruit kijken Vooruit denken Hoe gaat dat? Hoofdregel kijken gedrag Bij het kijkgedrag gaat het niet om die duizenden keren dat je voor niets denkt te kijken, maar om die ene (fatale) keer dat je niet

Nadere informatie

Gevaarherkenning. Kijk vóór je examen eerst op anwb.nl/theorie voor nieuwe regels en vragen.

Gevaarherkenning. Kijk vóór je examen eerst op anwb.nl/theorie voor nieuwe regels en vragen. Gevaarherkenning Elk examen/examen in dit oefenboek is ingedeeld zoals een theorie-examen bij het R. Een examen begint met 25 vragen over gevaarherkenning. ij deze vragen wordt u steeds de vraag gesteld:

Nadere informatie

Wat doet het waterschap voor de wegen?

Wat doet het waterschap voor de wegen? Lesbrief wegen Wat doet het waterschap voor de wegen? Veilige wegen www.wshd.nl/lerenoverwater Afdeling Communicatie waterschap Hollandse Delta 1 Veilige wegen Sommige waterschappen zoals waterschap Hollandse

Nadere informatie

Bijzondere manoeuvre: File parkeren

Bijzondere manoeuvre: File parkeren Auteursrecht informatie Dit document is bedoeld voor eigen gebruik. In het algemeen geldt dat enig ander gebruik, daaronder begrepen het verveelvoudigen, verspreiden, verzenden, herpubliceren, vertonen

Nadere informatie

Elmo@work. Veiligheid elektrische fiets Brussel, 5 mei 2014 Philip Vaneerdewegh

Elmo@work. Veiligheid elektrische fiets Brussel, 5 mei 2014 Philip Vaneerdewegh Elmo@work Veiligheid elektrische fiets Brussel, 5 mei 2014 Philip Vaneerdewegh OVERZICHT 1. Wat is een elektrische fiets 2. Algemene veiligheidsproblemen fiets 3. Veiligheidsproblemen elektrische fiets

Nadere informatie

Bijzondere manoeuvre: Straatje keren in 3 keer

Bijzondere manoeuvre: Straatje keren in 3 keer Auteursrecht informatie Dit document is bedoeld voor eigen gebruik. In het algemeen geldt dat enig ander gebruik, daaronder begrepen het verveelvoudigen, verspreiden, verzenden, herpubliceren, vertonen

Nadere informatie

1. Een stilstaand voertuig voorbijrijden 2. Rechts een weg inslaan

1. Een stilstaand voertuig voorbijrijden 2. Rechts een weg inslaan Hoe moeten de fietstaken uitgevoerd worden? 1. Een stilstaand voertuig voorbijrijden 2. Rechts een weg inslaan mindert snelheid en kijkt voor zich uit. kijkt om : nadert er verkeer? vertraagt of versnelt,

Nadere informatie

Vragen en antwoorden theorie verkeersregels en verkeerstekens - Deel 1

Vragen en antwoorden theorie verkeersregels en verkeerstekens - Deel 1 Theorie Verkeersregels Deel 1 Vragen en antwoorden theorie verkeersregels en verkeerstekens - Deel 1 (wordt je aangeboden door Autorij-instructie.nl) Onderstaand vind je -in totaal 30- afbeeldingen over

Nadere informatie

Voorwoord. Tegensturen versus gewichtsverplaatsing.

Voorwoord. Tegensturen versus gewichtsverplaatsing. Voorwoord. Voor veel motorrijders is het woord tegensturen nog steeds een vaag begrip. Tijd om je daar in te verdiepen! Vaak ben je al onbewust aan het tegensturen. Het kan je veel kostbare tijd schelen

Nadere informatie

Veilig fietsen in het peloton van Het Gouden Wiel. Vragen en suggesties graag aan het einde van de presentatie a.u.b.

Veilig fietsen in het peloton van Het Gouden Wiel. Vragen en suggesties graag aan het einde van de presentatie a.u.b. Veilig fietsen in het peloton van Het Gouden Wiel tijdens de toertocht in de polder Vragen en suggesties graag aan het einde van de presentatie a.u.b. Veilig fietsen in het peloton van Het Gouden Wiel

Nadere informatie

... Think safety! Werken met. Verkeersveiligheid. VGM Algemeen. Milieu. Gezondheid. Veiligheid

... Think safety! Werken met. Verkeersveiligheid. VGM Algemeen. Milieu. Gezondheid. Veiligheid ... Think safety! Werken met VGM Algemeen Milieu Gezondheid Veiligheid 1 Werken met Gasunie is een van de grootste gasinfrastructuurbedrijven in Europa. Veiligheid heeft binnen Gasunie de hoogste prioriteit;

Nadere informatie

Invoegen / uitvoegen - plaats van handeling. Situatie 1 - invoegen GOED FOUT. Copyright 2007 Rijexamendoejezo.nl

Invoegen / uitvoegen - plaats van handeling. Situatie 1 - invoegen GOED FOUT. Copyright 2007 Rijexamendoejezo.nl Invoegen / uitvoegen - plaats van handeling Situatie 1 - invoegen Als we er van uitgaan dat je even hard rijdt als het verkeer op de doorgaande rijbaan, dan heb je te weinig afstand tot je voorligger als

Nadere informatie

AUTORIJSCHOOL JOHN VAN DEN KIEBOOM VLAMINGVAART 49 4651 GR STEENBERGEN

AUTORIJSCHOOL JOHN VAN DEN KIEBOOM VLAMINGVAART 49 4651 GR STEENBERGEN Op het examen worden natuurlijk wel eens fouten gemaakt. In de loop der jaren hebben wij al verschillende fouten gezien en daarom hebben wij besloten deze fouten, samen met enkele tips, op papier te zetten.

Nadere informatie

10. 11. 12. 13. 14. 15. 18.

10. 11. 12. 13. 14. 15. 18. 1. Op de fietspad en fietsstrook mogen alleen fietsers en snorfietsers rijden. 2. Alarmnummer is 112. 3. Rijbewijs is 10 jaar geldig. 4. Alle betrokkenen bij een aanrijding moeten blijven wachten. (Plaats

Nadere informatie

Rijden in groepsverband

Rijden in groepsverband Rijden in groepsverband Motorrijden wordt vaak terecht beleefd als een gevoel van vrijheid, waarbij een ieder vrij is om zijn eigen weg te gaan. Bij het rijden in groepsverband is dit natuurlijk niet anders.

Nadere informatie

Test theorie: Autowegen en Autosnelwegen

Test theorie: Autowegen en Autosnelwegen Test theorie: Autowegen en Autosnelwegen (wordt je aangeboden door Autorij-instructie.nl) Zie de Maximum toegestane snelheid op de Nederlandse wegen van de verschillende voertuigen Test theorie: Autosnelwegen

Nadere informatie

Educatieve Verkeerstuin

Educatieve Verkeerstuin Educatieve Verkeerstuin AFSTANDEN INSCHATTEN DE PRAKTIJK Op straat kunnen allerlei dingen in de weg staan. Als je er goed op reageert, voorkom je botsingen. Bij deze oefening komt de leerling een aantal

Nadere informatie

GEBRUIK VAN DE RIJBAAN LES 2

GEBRUIK VAN DE RIJBAAN LES 2 13 GEBRUIK VAN DE RIJBAAN LES 2 GESCHEIDEN RIJBANEN : MIDDENBERM, EEN BOMENRIJ OF EEN GROEN VOORZIENING BEHOREN OOK BIJ DE WEG. (VERBOD OM IN TE RIJDEN D.M.V. BORD MOGELIJK) FIETSSTROOK : VERBODEN RIJSTROOK

Nadere informatie

Ergonomie van het zitten

Ergonomie van het zitten Ergonomie van het zitten In de oudheid was het een privilege om te mogen zitten, tegenwoordig is het in sommige beroepen eerder regel dan uitzondering en zitten we meer dan 8 uur per dag. Nog nooit heeft

Nadere informatie

wegrijden in het verkeer / stoppen buiten het verkeer

wegrijden in het verkeer / stoppen buiten het verkeer Inleiding: wegrijden in het verkeer In de vorige lesonderwerpen zijn alle basishandelingen die nodig zijn voor het rijden met een auto behandeld. Vanaf dit lesonderwerp, het wegrijden in het verkeer, wordt

Nadere informatie

1 van 6 29-1-2008 20:08

1 van 6 29-1-2008 20:08 Voorwoord Printversie Printversie met plaatjes Spiegels kijken In deze nieuwsbrief gaan we het hebben over wat te doen als je net een nieuwe/andere motor hebt aangeschaft. Natuurlijk kun je je meteen opgeven

Nadere informatie

Theorieboek. rijbewijs A

Theorieboek. rijbewijs A Theorieboek rijbewijs A 1. Basiskennis Wegenverkeerswetgeving Doelstelling De belangrijkste wetgeving waarin wij onze verkeersregels vinden zijn de Wegenverkeerswet 1994 en het Reglement Verkeersregels

Nadere informatie

Tip: oefen het examen op http://www.veiligverkeernederland.nl/examen beschikbaar vanaf 7 maart

Tip: oefen het examen op http://www.veiligverkeernederland.nl/examen beschikbaar vanaf 7 maart Tip: oefen het examen op http://www.veiligverkeernederland.nl/examen beschikbaar vanaf 7 maart Enkele belangrijke pas op. Borden Pas op een gevaarlijk kruispunt Pas op er kunnen tegemoet komers zijn Pas

Nadere informatie

Winterbandenwetgeving

Winterbandenwetgeving Winterbandenwetgeving Oostenrijk Voor personenwagens, bussen met maximaal 8 zitplaatsen, lichte bedrijfsvoertuigen met een maximum toegestaan totaalgewicht t/m 3.500 kg en campers, geldt dat de voertuigen

Nadere informatie

Voorrang hebben versus overschrijding van de maximumsnelheid

Voorrang hebben versus overschrijding van de maximumsnelheid Voorrang hebben versus overschrijding van de maximumsnelheid Mr. Bert Kabel (1) Inleiding In het hedendaagse verkeer komt het regelmatig voor dat verkeersdeelnemers elkaar geen voorrang verlenen. Gelukkig

Nadere informatie

Met vriendelijke groeten, verblijf ik...

Met vriendelijke groeten, verblijf ik... Met vriendelijke groeten, verblijf ik... Over erven, 30 km en 60 km zones Regionaal Orgaan Verkeersveiligheid Gelderland Platform en Kenniscentrum 1 Langzamer rijden waar mensen verblijven In het verkeer

Nadere informatie

De Grote Verkeerstoets - 2014 07/08/2014. 1. Ja. 2. Neen, want ik mag hier niet links afslaan. 3. Neen, want ik heb mijn arm niet uitgestoken.

De Grote Verkeerstoets - 2014 07/08/2014. 1. Ja. 2. Neen, want ik mag hier niet links afslaan. 3. Neen, want ik heb mijn arm niet uitgestoken. 100082: Welk voorwerp houd je hier boven je hoofd? 1. Een rood voorwerp. 2. Een map. 3. Een voetbal. 100081: Je slaat af naar links. Gebeurt dat hier helemaal veilig? 1. Ja. 2. Neen, want ik mag hier niet

Nadere informatie

Subject: Taak 1.2.20

Subject: Taak 1.2.20 Taak 1.2.20 Tutor : vd Biggelaar Mentor : vd Biggelaar Klas : MT1A Gemaakt door : Tommy & Paul van der Linden 1 Inhoud! Taak 1.2.20 Inhoud!... 2 Inleiding... 3 Trekken en Duwen... 4 Tillen... 4 Zitten...

Nadere informatie

Rijschool Amstelland 06 22115768

Rijschool Amstelland 06 22115768 De hellingproef (Hellingproef met de voetrem kan alleen bij een diesel motor worden toegepast) Voor dat je stopt ga je eerst kijken (binnen spiegel, rechterschouder en dan de richting). Als je eenmaal

Nadere informatie

Vraag 1 U heeft ontzegging van uw rijbevoegdheid u mag dan? A Niet zelf rijden maar wel rijles nemen. B Niet zelf rijden en ook geen rijles nemen

Vraag 1 U heeft ontzegging van uw rijbevoegdheid u mag dan? A Niet zelf rijden maar wel rijles nemen. B Niet zelf rijden en ook geen rijles nemen Vraag 1 U heeft ontzegging van uw rijbevoegdheid u mag dan? A Niet zelf rijden maar wel rijles nemen B Niet zelf rijden en ook geen rijles nemen Vraag 2 Is dit een eenrichtingsweg? A B Vraag 3 U wilt zonder

Nadere informatie

wat is dat eigenlijk? Denk mee over acht grote vragen

wat is dat eigenlijk? Denk mee over acht grote vragen Geloven, wat is dat eigenlijk? Denk mee over acht grote vragen pagina 10 Hoe is de wereld ontstaan? pagina 26 Waarom bestaat de mens? pagina 42 Wat is geloven? pagina 58 Wie is God? pagina 74 Waarom heeft

Nadere informatie

Recht achteruit rijden

Recht achteruit rijden Recht achteruit rijden Je komt aanrijden en je kijkt of je mag stilstaan (stilstaan verbod). Dan kijk je in de binnenspiegel, rechterbuitenspiegel en over je rechterschouder daarna geef je richting aan

Nadere informatie

Aanvulling vragen. borden inzicht diverse categorieën

Aanvulling vragen. borden inzicht diverse categorieën Aanvulling vragen borden inzicht diverse categorieën Niet alleen de betekenis van een bord maar ook wat er bedoeld wordt met dat verkeersbord is belangrijk om er goed naar te kunnen handelen. Hierna enkele

Nadere informatie

Op ontdekkingstocht naar aardolie

Op ontdekkingstocht naar aardolie O p o n t d e k k i n g s t o c h t n a a r a a r d o l i e Op ontdekkingstocht naar aardolie Miljoenen jaren geleden De mens heeft in de loop van de tijd vele vormen van energie gebruikt: spierkracht,

Nadere informatie

Dossier : snelheid 1

Dossier : snelheid 1 Dossier : snelheid 1 Overdreven of onaangepaste snelheid verhoogt het risico op en de ernst van verkeersongevallen aanzienlijk. Niets nieuws, aangezien het om een basisgegeven van de verkeersveiligheid

Nadere informatie

Oefenboek. rijbewijs B

Oefenboek. rijbewijs B Oefenboek rijbewijs B Gevaarherkenning Elk examen/examen in dit oefenboek is ingedeeld zoals een theorie-examen bij het CBR. Een examen begint met 25 vragen over gevaarherkenning. Bij deze vragen wordt

Nadere informatie

Tips voor je rij-examen

Tips voor je rij-examen Tips voor je rij-examen Rijexamen Zo doe je het goed! Als het goed is doe je pas examen voor je rijbewijs-b als je er klaar voor bent. Je voertuigcontrole is goed, handelingen in de lesauto verlopen grotendeels

Nadere informatie

Kruispunten met de borden

Kruispunten met de borden Auteursrechtinformatie Dit document is bedoeld voor eigen gebruik. In het algemeen geldt dat enig ander gebruik, daaronder begrepen het verveelvoudigen, verspreiden, verzenden, herpubliceren, vertonen

Nadere informatie

Duurzaam Veilig(e) Wegen

Duurzaam Veilig(e) Wegen Duurzaam Veilig(e) Wegen Categoriseringskaart (2015) Kaart met de belangrijkste wegen in onze provincie. Dit is het wensbeeld van de wegcategorisering zoals wij dat graag zien. Provinciale wegen Duurzaam

Nadere informatie

Brondocument theorie-examen HAP-chauffeur

Brondocument theorie-examen HAP-chauffeur Brondocument theorie-examen HAP-chauffeur Regelgeving 1. De kandidaat kan de inhoud van de volgende op het moment van examen geldende regelgeving beschrijven en op voorbeeldsituaties toepassen die specifieke

Nadere informatie

Oefenboek. rijbewijs A

Oefenboek. rijbewijs A Oefenboek rijbewijs A examen 1 Examen 1 De antwoorden en motivaties van examen 1 vind je vanaf pagina 118. 1. Wat zijn de belangrijkste eigenschappen van motorhandschoenen? A. Dat ze warm zijn en soepel

Nadere informatie

Alles over reizen met een caravan

Alles over reizen met een caravan 1. Alles over reizen met een caravan Nederland telt heel wat caravanliefhebbers. Voor iedereen die meer wil weten over alles wat er bij komt kijken en voor diegenen die voor het eerst met een caravan gaan

Nadere informatie

inhoudsopgave voorwoord Blz. 2 inleiding Blz. 3 hoofdstukken Blz. 4 nawoord Blz. 11 bibliografie Blz. 12

inhoudsopgave voorwoord Blz. 2 inleiding Blz. 3 hoofdstukken Blz. 4 nawoord Blz. 11 bibliografie Blz. 12 Het weer Ruben 6B inhoudsopgave voorwoord Blz. 2 inleiding Blz. 3 hoofdstukken Blz. 4 Temperatuur blz. 4 De seizoenen blz. 5 Wind + windkracht blz. 6 Wolken blz. 7 Neerslag blz. 9 nawoord Blz. 11 bibliografie

Nadere informatie

1 van 6 1-6-2009 12:07

1 van 6 1-6-2009 12:07 1 van 6 1-6-2009 12:07 Voorwoord Printversie Printversie met plaatjes Motorrijden en letselschade Motorrijden op zich is al ontspanning ten top. Toch zit iedereen wel eens gespannen op zijn motor. Wat

Nadere informatie

Even vooraf.. Motorrijden heeft veel voordelen, echter het heeft ook veel nadelen..

Even vooraf.. Motorrijden heeft veel voordelen, echter het heeft ook veel nadelen.. Even vooraf.. Als je 18 jaar of ouder bent, dan mag je motorrijlessen nemen. Kies je ervoor om op je 18e, 19e of 20e jaar examen te doen, dan zul je een rijbewijs ontvangen voor de lichte categorie motor.

Nadere informatie

Het eerste wat we gaan behandelen is afslaan naar rechts 1

Het eerste wat we gaan behandelen is afslaan naar rechts 1 Dit lesonderwerp gaat over We hebben nu diverse onderwerpen, t/m kruispunten behandeld, dit is de volgende stap. Afslaan doe je op een kruispunt en op een rotonde. Enkele belangrijke punten: Bij het neem

Nadere informatie

Motor. Verkeersschool Cranenbroek. In deze brochure vindt u alles wat u moet weten voor en tijdens uw opleiding voor de motor.

Motor. Verkeersschool Cranenbroek. In deze brochure vindt u alles wat u moet weten voor en tijdens uw opleiding voor de motor. Verkeersschool Cranenbroek Motor In deze brochure vindt u alles wat u moet weten voor en tijdens uw opleiding voor de motor. Verkeersschool Cranenbroek Instraat 21 St.Luciastraat 9 0495-49 17 14 www.verkeersschoolcranenbroek.nl

Nadere informatie

Kernvraag: Hoe laat ik iets sneller afkoelen?

Kernvraag: Hoe laat ik iets sneller afkoelen? Kernvraag: Hoe laat ik iets sneller afkoelen? Naam leerling: Klas: http://www.cma-science.nl Activiteit 1 Hoe stroomt warmte? 1. Wat gebeurt er met de temperatuur in een verwarmde kamer wanneer je het

Nadere informatie

doe-fiche fietser Opstappen en wegrijden uw kind politie Bilzen - Hoeselt - Riemst nog niet kiest de dichtsbijzijnde plaats waar de rit kan beginnen.

doe-fiche fietser Opstappen en wegrijden uw kind politie Bilzen - Hoeselt - Riemst nog niet kiest de dichtsbijzijnde plaats waar de rit kan beginnen. Opstappen en wegrijden 7 kiest de dichtsbijzijnde plaats waar de rit kan beginnen. kijkt uit hoe het veilig en zonder het verkeer te hinderen de startplaats kan bereiken. stapt met de fiets aan de hand

Nadere informatie

Toolbox-meeting Rijden met aanhangwagens

Toolbox-meeting Rijden met aanhangwagens Toolbox-meeting Rijden met aanhangwagens Unica installatietechniek B.V. Schrevenweg 2 8024 HA Zwolle Tel. 038 4560456 Fax 038 4560404 Rijden met aanhangwagens Het gebruik van aanhangwagens in de bouw en

Nadere informatie

Veilig je draai vinden...

Veilig je draai vinden... Veilig je draai vinden... op rotondes in Gelderland Regionaal Orgaan Verkeersveiligheid Gelderland Platform en Kenniscentrum Rotondes in Gelderland Na hun introductie zo n 30 jaar geleden, zijn rotondes

Nadere informatie

Aanvulling. Categorie AM

Aanvulling. Categorie AM rijschoolservice Aanvulling Categorie AM In het boek Theorieboek rijbewijs AM staat bij de borden F19, F20, F21 en F22 niet de juiste tekst. De juiste tekst staat hieronder bij de borden. F19 Rijbaan of

Nadere informatie

Verkeerswetgeving fietsers

Verkeerswetgeving fietsers Verkeerswetgeving (Koninklijk besluit 1 december 1975) INDIVIDUELE FIETSERS of GROEPEN van MINDER DAN 15 FIETSERS Een verplicht fietspad wordt aangegeven met bord G11. Fietsers en snor MOETEN hier gebruik

Nadere informatie

Wat iedere ouder moet weten over verkeersveiligheid Je kind in het verkeer

Wat iedere ouder moet weten over verkeersveiligheid Je kind in het verkeer Wat iedere ouder moet weten over verkeersveiligheid Je kind in het verkeer Samen op pad Kinderen zijn kwetsbaar in het verkeer. Logisch dus, dat ouders hun kinderen graag zo snel mogelijk veilig verkeersgedrag

Nadere informatie

Bijzondere Verrichtingen CBR

Bijzondere Verrichtingen CBR Bijzondere Verrichtingen CBR Lopend achteruit parkeren De motor afzetten en aan de linker zijde van de motor lopen met 2 handen aan het stuur. Voorrem bedienbaar houden en eventueel gedoseerd bedienen.

Nadere informatie

Verzorging van de Newfoundlander

Verzorging van de Newfoundlander Wat heb je nodig: Verzorging van de Newfoundlander - shampoo - conditioner - droge handdoeken - waterblazer +/- 199 - trimtafel +/- 250 - watten voor het schoonmaken van de oren - nagelknipper +/- 9 -

Nadere informatie

Rapportage TIP Horst aan de Maas maart Inhoudsopgave. Verkeersfrustraties 2 Toponderzoek 6

Rapportage TIP Horst aan de Maas maart Inhoudsopgave. Verkeersfrustraties 2 Toponderzoek 6 Rapportage TIP Horst aan de Maas 50 15 maart 2018 Inhoudsopgave Verkeersfrustraties 2 Toponderzoek 6 Ik erger me niet in het verkeer Bellen of appen achter het stuur (in de auto) Bumper kleven Bellen of

Nadere informatie

WETTELIJKE TEGENSTRIJDIGHEDEN VERKEER NIEUWEMEERDIJK

WETTELIJKE TEGENSTRIJDIGHEDEN VERKEER NIEUWEMEERDIJK WETTELIJKE TEGENSTRIJDIGHEDEN VERKEER NIEUWEMEERDIJK 0 Inhoudsopgave pagina: 1 Inhoudsopgave pagina: 2 Wettelijke tegenstrijdigheid (Nieuwemeerdijk) pagina: 7 Onderhoud asfalt (Nieuwemeerdijk) pagina:

Nadere informatie

M I J N Z E L F B O U W A Q U A R I U M A C H T E R W A N D

M I J N Z E L F B O U W A Q U A R I U M A C H T E R W A N D 1 M I J N Z E L F B O U W A Q U A R I U M A C H T E R W A N D Na wat rondkijken op internet, en vragen stellen aan andere aquarianen ben ik toch zelf begonnen. Ik had er ook in div. winkels al veel gezien

Nadere informatie

Aansprakelijkheid in het algemeen en meer specifiek aansprakelijkheid van de wegbeheerder.

Aansprakelijkheid in het algemeen en meer specifiek aansprakelijkheid van de wegbeheerder. Aansprakelijkheid in het algemeen en meer specifiek aansprakelijkheid van de wegbeheerder. ANWB en verkeersslachtoffers Naast de inzet voor meer verkeersveiligheid is de ANWB ook betrokken bij de afwikkeling

Nadere informatie

Tijdens de verkeerslessen hebben we met de kinderen gepraat over veilig fietsen.

Tijdens de verkeerslessen hebben we met de kinderen gepraat over veilig fietsen. O Ouderbrief 1 Kopieerblad 1 Beste ouder/verzorger, Tijdens de verkeerslessen hebben we met de kinderen gepraat over veilig fietsen. Bijvoorbeeld: hoe maak je veilig een bocht naar links en naar rechts?

Nadere informatie

Het begin van de winter

Het begin van de winter WINTER 21 december WINTER 2 Het begin van de winter Vanaf 21 juni worden de dagen weer langzaam korter. De zomer duurt tot 22 of 23 september. Dan zijn de dag en de nacht overal even lang. Met andere woorden:

Nadere informatie

www.mitsubishi-mobielplus.nl - 2014 MOBIEL+ BANDENSERVICE

www.mitsubishi-mobielplus.nl - 2014 MOBIEL+ BANDENSERVICE www.mitsubishi-mobielplus.nl - 2014 MOBIEL+ BANDENSERVICE MOBIEL+ BANDENSERVICE Niet alle meerwaarde van het rijden in een Mitsubishi is direct zichtbaar. Daarom biedt Mitsubishi u Mobiel+. Het Mitsubishi-label

Nadere informatie

Algemene informatie. Na het kijken Na het bekijken van de aflevering kunt u gebruik maken van de volgende lessuggesties.

Algemene informatie. Na het kijken Na het bekijken van de aflevering kunt u gebruik maken van de volgende lessuggesties. Algemene informatie Doelstellingen Na het zien van het televisieprogramma, het werken met het begeleidend materiaal en het oefenen op de site: weten de kinderen dat ze door stoer gedrag in het verkeer

Nadere informatie

Voortgang CO 2 reductie

Voortgang CO 2 reductie Voortgang CO 2 reductie Introductie A. Hak wil in 2020 CO2 neutraal werken en heeft doorlopend aandacht voor de invloed van onze werkzaamheden op het milieu. Wij zijn gecertificeerd volgens ISO 14001 en

Nadere informatie

Lesfiche: dode hoek BASISONDERWIJS. Doelgroep. Eindtermen (ET) Lesfiche verkeers- en mobiliteitseducatie

Lesfiche: dode hoek BASISONDERWIJS. Doelgroep. Eindtermen (ET) Lesfiche verkeers- en mobiliteitseducatie Lesfiche verkeers- en mobiliteitseducatie BASISONDERWIJS Lesfiche: dode hoek Doelgroep Derde graad lager onderwijs Eindtermen (ET) Wereldoriëntatie, domein Ruimte Verkeer en mobiliteit ET 6.1 Lichamelijke

Nadere informatie

Veilig of gevaarlijk? Verkeersoefening - 1 ste en 2 de leerjaar lager onderwijs.

Veilig of gevaarlijk? Verkeersoefening - 1 ste en 2 de leerjaar lager onderwijs. Veilig of gevaarlijk? Verkeersoefening - ste en de leerjaar lager onderwijs. 6 Zie je de kinderen op de tekening? Sommigen hebben een bolletje met een cijfer. Zijn ze voorzichtig? Kleur het bolletje groen.

Nadere informatie

VEILIG(ER) FIETSEN en KENNIS MAKEN MET WTC De HELLEN

VEILIG(ER) FIETSEN en KENNIS MAKEN MET WTC De HELLEN VEILIG(ER) FIETSEN en KENNIS MAKEN MET WTC De HELLEN Veiligheid tijdens het fietsen is nog al eens het gesprek van de dag. Uiteraard staat veiligheid ook binnen onze club hoog in het vaandel. Het fietsen,

Nadere informatie

Informatie over de versterking van de Noord-Hollandse kust Voor je spreekbeurt of werkstuk

Informatie over de versterking van de Noord-Hollandse kust Voor je spreekbeurt of werkstuk Informatie over de versterking van de Noord-Hollandse kust Voor je spreekbeurt of werkstuk De kust is (niet) veilig! De dijk aan de kust van Petten ziet er zo sterk en krachtig uit, maar toch is hij niet

Nadere informatie

Voortgang CO2 reductie

Voortgang CO2 reductie Voortgang CO2 reductie Introductie A. Hak wil in 2030 CO2 neutraal werken en heeft doorlopend aandacht voor de invloed van onze werkzaamheden op het milieu. Wij zijn gecertificeerd en door het hebben en

Nadere informatie

Winterbulletin Autobedrijf M. Lijzenga

Winterbulletin Autobedrijf M. Lijzenga Winterbulletin Autobedrijf M. Lijzenga 2013 / 2014 Hoofdpunten: Informatie over winterbanden Regelgeving m.b.t. winterbanden Prijslijsten o Winterbanden o Sneeuwkettingen o Wisserbladen o Accu s o Vloeistoffen

Nadere informatie

Gedragsregels en veiligheid

Gedragsregels en veiligheid Gedragsregels en veiligheid Neem altijd je lidmaatschapskaart mee van de Fietsgroep. Hierop staan je contactgegevens. Zet verder in je mobiel bij ICE (In Case of Emergency) het nummer waar in geval van

Nadere informatie

Actieplan: Voorrang 2 Oversteekplaats voor voetgangers / fietsers

Actieplan: Voorrang 2 Oversteekplaats voor voetgangers / fietsers ZVP 2014 2017 - Veiligheid en leefbaarheid Verkeer Storende interacties zone 30 Preventie Voorrang 2 Actieplan: Voorrang 2 Oversteekplaats voor voetgangers / fietsers HCP Koen Wouters - HINP Jo Daniels

Nadere informatie

Welkom 23/10/2014. Open WiFi netwerk: t Godshuis

Welkom 23/10/2014. Open WiFi netwerk: t Godshuis Welkom 23/10/2014 Open WiFi netwerk: t Godshuis Filip Van Alboom Test uw kennis van de wegcode Commercieel vantwoordelijke VAB Rijschool A. Ik heb voorrang B. Ik moet voorrang verlenen De bus verlaat de

Nadere informatie

Bijzondere manoeuvre: Hellingproef

Bijzondere manoeuvre: Hellingproef Auteursrecht informatie Dit document is bedoeld voor eigen gebruik. In het algemeen geldt dat enig ander gebruik, daaronder begrepen het verveelvoudigen, verspreiden, verzenden, herpubliceren, vertonen

Nadere informatie

Tentamenopgave chemie B Geachte kandidaat,

Tentamenopgave chemie B Geachte kandidaat, Tentamenopgave chemie B 08 5 Geachte kandidaat, Hierbij gaat een octrooiaanvrage NL060000301 zoals ingediend op 27 januari 08, en het document dat de basis vormt van de inroeping van prioriteit voor bijgaande

Nadere informatie

Statistisch Product. Verkeersongevallen. Algemene informatie

Statistisch Product. Verkeersongevallen. Algemene informatie Statistisch Product Verkeersongevallen Algemene informatie FOD Economie, K.M.O., Middenstand en Energie Sinds 1 juli 1926 maakt de Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie de statistiek van

Nadere informatie