HANDLEIDING VOOR LEERKRACHTEN
|
|
- Jonathan van Beek
- 5 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 MADE BY KIDS In deze handleiding lees je hoe je het actielespakket van Made by Kids kunt gebruiken. Made by Kids is een scholenactie van Hivos waarin leerlingen ontdekken hoe een productieketen in elkaar zit, dat er mogelijk kinderen betrokken zijn in het productieproces én hoe ze zelf in actie kunnen komen tegen kinderarbeid. Wat leren je leerlingen van Made by Kids? 1. Feiten en achtergronden over kinderarbeid. 2. Dat ook hun spullen (deels) gemaakt kunnen zijn door kinderen in Afrika, Azië en Latijns-Amerika. 3. Hoe een productieketen er in grote lijnen uitziet. 4. Wat bedrijven (kunnen) doen om kinderarbeid te voorkomen. 5. Dat zij als jonge consumenten een krachtige stem hebben en die kunnen gebruiken om iets te doen tegen misstanden als kinderarbeid. Je kunt net zo veel of weinig tijd besteden aan Made by Kids als je wilt; de meeste onderdelen zijn facultatief. We raden je aan in ieder geval het filmpje en de infokaart te gebruiken. Droom even weg is een warming-up, het filmpje biedt een introductie op het thema en op de infokaart vind je de belangrijkste weetjes over kinderarbeid. Op pagina 3 van de infokaart staat een productieketen getekend, die weergeeft hoe een paar schoenen uiteindelijk in onze winkels belandt. Het stappenplan helpt leerlingen als detectives op zoek te gaan naar de werkelijkheid achter hun coole spullen: wat doen bedrijven/merken om kinderarbeid te voorkomen? Daarna schrijven ze bedrijven een brief of en ontwerpen ze een eigen actieposter. Wie heeft mijn t-shirt gemaakt?
2 WARMING-UP: DROOM EVEN WEG Vraag je leerlingen even goed rond te kijken in hun klas en daarna hun ogen dicht te doen. Vervolgens lees je onderstaande tekst voor. Uiteraard kun je die aanpassen aan de situatie in je klas. Allemaal ogen dicht? Stel je nu eens voor dat jij en al je klasgenoten hard aan het werk zijn. Niet in de klas, maar in een fabriek. Het is er donker en erg warm. Jullie zitten op de grond. Een vriendinnetje zit achter een naaimachine waarop ze razendsnel T-shirtjes maakt van grote lappen stof. En de jongen die bij jou in de buurt woont, lijmt nu achter elkaar zolen onder schoenen. Hou je ogen dicht. Neem nu een van de jongens uit onze klas in je hoofd. Maakt niet uit wie. Stel je voor dat hij op een totaal andere plaats is: in een steengroeve in India. Hij staat in de brandende zon en ziet er gek wit uit door al het stof dat aan zijn kleren plakt het zit zelfs op zijn gezicht en in zijn haren. Om hem heen hakken mannen en andere jongens witte stenen uit een berg. De jongen pakt een grote steen, wiebelt even omdat-ie zo zwaar is en loopt dan met de steen een paadje omhoog, de berg op. Daar ligt al een grote stapel stenen. Hij laat m voorzichtig vallen en loopt snel terug om de volgende steen te halen. Anders gaat de opzichter schelden. Zo sjouwt hij de hele dag stenen de berg op. Van s morgens 5 uur, als jij nog lekker in je bed ligt. Tot s avonds 9 uur, als jij alweer in je bed ligt. Vaak moet hij zonder eten naar bed, want zijn ouders zijn erg arm. Doe je ogen maar weer open. Gelukkig is dit natuurlijk niet echt. Jullie krijgen gewoon te eten (ook al vind je het misschien niet altijd even lekker) en je hoeft niet heel hard te werken. Maar misschien kun je je nu een beetje voorstellen hoe anders jouw leven eruit zou zien als je ergens in India was geboren. Daar wonen kinderen die net zo oud zijn als jij. Ze gaan niet naar school, want ze moeten de hele dag werken.
3 INTRODUCTIE: FILMPJE KINDERARBEID, HOE ZIT DAT? Materiaal: computer of smartboard met beamer en internettoegang. Bekijk het filmpje Kinderarbeid, hoe zit dat? (3 minuten) met je klas. Bespreek het kort na, of ga alvast dieper in op het thema aan de hand van de volgende vragen: 1. Wat is kinderarbeid? Vind jij het ook kinderarbeid als je elke dag de hond moet uitlaten, je kamer opruimen en de vaatwasser uitruimen? Leg uit waarom. 2. En als je kranten rondbrengt of in de supermarkt werkt (misschien ken je iemand die dit doet)? Is dat hetzelfde als kinderarbeid in India of Afrika? 3. Schrok je ervan dat jouw spullen misschien (voor een stukje) gemaakt kunnen zijn door kinderhanden? 4. Vind je dat alle kinderen naar school moeten? 5. Kunnen we kinderarbeid voorkomen, denk je? En zo ja, hoe dan? Wat weten je leerlingen nu? Wat kinderarbeid is en waarom veel kinderen niet naar school gaan. Hoeveel kinderen wereldwijd werken. Waar kinderarbeid voorkomt. Waarom kinderarbeid bestaat. Wat kinderarbeid te maken heeft met de spullen die wij hier kopen. Wat wij eraan kunnen veranderen. INFORMATIE: DE INFOKAART EN DE PRODUCTIEKETEN Materiaal: computer of smartboard en infokaart met infographic van een productieketen. 1. Print of kopieer de infokaart en deel uit, of toon op het smartboard. 2. Leerlingen bekijken de infographic op de infokaart, individueel of in groepjes. Vraag de leerlingen wat ze zien. Wie weet wat een productieketen is? Wat valt je het meeste op? Wist je dat jouw schoenen ooit stukjes koeienhuid waren? Wat vind je ervan dat kinderen misschien een stuk van jouw schoenen hebben gemaakt? 3. Leg de leerlingen kort uit hoe een productieketen werkt, aan de hand van de infographic. Producten leggen vaak een lange weg af voordat ze bij ons in de winkels liggen. Kinderarbeid kan op verschillende plekken (schakels) in die productieketen voorkomen. 4. Om de informatie te verwerken, voeren leerlingen in groepjes de volgende opdracht uit: Bedenk hoe de productieketen van jouw T-shirt eruit kan zien en maak daar tekeningen bij. 5. Bespreek de resultaten klassikaal en sluit hierop aan met het informatieblokje op de volgende pagina, over de rol van bedrijven.
4 Het is vaak niet makkelijk om te achterhalen of een product (mede) door kinderen is gemaakt, maar bedrijven zouden dat wel moeten doen. Waarom? Omdat kinderarbeid verboden is en de meeste consumenten ook niet willen dat hun product is gemaakt door kinderhanden. Of dat zo is, kun je alleen weten als bedrijven die jouw product verkopen, dat precies uitzoeken voor elke schakel in hun productieketen (hierbij kun je nog eens de productieketen laten zien). Een belangrijke reden waarom bedrijven er alles aan zouden moeten doen om kinderarbeid te voorkomen, is ook dat onderwijs een mensenrecht is. Alle kinderen hebben het recht om onderwijs te volgen. Dat kan niet als ze moeten werken. 6. Stel na je uitleg de volgende vragen: Wie moeten ervoor zorgen dat kinderarbeid ophoudt en dat alle kinderen naar school kunnen? Is een bedrijf hier in Nederland daar ook verantwoordelijk voor? Waarom wel of niet? Wat zouden Nederlandse bedrijven moeten doen? Wat weten je leerlingen nu? Wat een productieketen is. Dat producten vaak een lange weg afleggen voordat ze bij ons in de winkels belanden. Dat op verschillende plekken in de productieketen kinderen aan het product kunnen werken. Dat kinderarbeid verboden is en dat alle kinderen recht hebben op onderwijs. Dat het niet altijd makkelijk is te achterhalen of kinderen aan een product hebben meegewerkt. Dat bedrijven wel verantwoordelijk zijn voor het product dat ze verkopen en er dus op zouden moeten toezien dat aan hun producten geen kinderen werken. Dan kunnen ze je ook vertellen hoe het zit, met kinderarbeid in hun producten.
5 SPEURTOCHT: EEN STAPPENPLAN Materiaal: pennen, papier, stiften, plaatjes, lijm, computers, evt. smartboard, Stappenplan, voorbeeldbrief en postersjablonen. In 5 stappen gaan de leerlingen op onderzoek uit en laten ze hun stem horen. Ze kiezen producten waarvan ze willen weten of er kinderarbeid aan te pas is gekomen en vragen de producenten wat zij eraan doen om dit te voorkomen. Ze schrijven brieven aan bedrijven en maken een mooie, effectieve actieposter. Print of kopieer het Stappenplan en deel uit, of toon op het smartboard. STAP 1: CHECK JE SPULLEN 1. Verdeel de leerlingen in groepjes. Vraag ze goed om zich heen te kijken en op een groot vel papier te schrijven wat hun favoriete spullen zijn. 2. Hang alle vellen op en bespreek klassikaal de resultaten. Waarom hebben jullie voor deze spullen gekozen? Was het makkelijk om te kiezen? Kan het zijn dat er kinderen aan jullie favoriete spullen hebben meegewerkt? Waarom wel of niet? STAP 2: KIES JE LIEVELINGSPRODUCT Bepaal hoeveel producten jij maximaal met de klas wilt onderzoeken. Vertel dit aan je leerlingen en selecteer samen één of enkele producten uit de lijsten. Doe dit eerst in groepjes en dan klassikaal, of direct klassikaal. STAP 3: SPEEL DETECTIVE 1. In groepjes achterhalen de leerlingen eerst welke bedrijven de gekozen producten maken of verkopen. Zit er een merkje in het T-shirt, hebben ze de verpakking van de chocola nog, welk merk staat op hun mobiel? 2. Dan begint het echte speurwerk: wat doet het bedrijf/merk om ervoor te zorgen dat kinderarbeid is uitgesloten in zijn productieketen? Kinderen kunnen op de website van het bedrijf kijken, maar ook zoeken op websites van organisaties die bedrijven beoordelen, zoals Rank a Brand, SOMO en de Schone Klerencampagne. Of ze kunnen contact opnemen met deze organisaties, om te vragen of ze meer weten over het gekozen bedrijf en kinderarbeid. 3. Leerlingen schrijven op wat ze nu weten over het bedrijf/de bedrijven op grote vellen papier. 4. Bespreek dit klassikaal, met als centrale vraag: wat missen we nog aan informatie en wat willen we nog meer weten van deze bedrijven?
6 STAP 4: SCHRIJF EEN BRIEF OF 1. Nu duidelijk is wat jullie nog over het bedrijf willen weten, is het tijd om de bedrijven zelf vragen te stellen. Leerlingen gaan ze een vriendelijke brief schrijven met als kernvraag: wat doen jullie om te voorkomen dat kinderen aan jullie producten meewerken? Ze kunnen hiervoor de voorbeeldbrief gebruiken. 2. Als je meerdere bedrijven een brief schrijft, kun je de leerlingen in groepjes verdelen. Elk groepje is dan verantwoordelijk voor een brief. Zij speuren ook zelf naar het adres van het bedrijf. Is het een internationaal bedrijf, dan zoeken ze naar een Nederlandse vestiging of een Nederlands contactadres. Tips: Wijs leerlingen erop dat het handig is om een deadline te stellen: we willen graag voor (datum) een antwoord op onze vragen. Dan kun je mocht je geen antwoord krijgen na die deadline nog eens schrijven of bellen. De brief is niet bedoeld als beschuldiging maar als aanmoediging; het is immers goed mogelijk dat het gekozen bedrijf veel meer doet om kinderarbeid te voorkomen dan je op de website kunt zien. De kinderen schrijven brieven om bedrijven te stimuleren open en transparant te zijn over hun productieketens. Wat weten je leerlingen nu? Dat vragen vrij staat: wil je iets weten, vraag het dan gewoon, ook aan bedrijven die spullen aan jou verkopen. Welke bedrijven actie ondernemen tegen kinderarbeid en hoe ze dat doen. Dat je, ook als je jong bent, invloed kunt uitoefenen op bedrijven. Dat ook jij iets kunt doen aan een probleem dat ver weg en/of groot lijkt, zoals kinderarbeid. STAP 5: MAAK EEN ACTIEPOSTER Leg uit wat de bedoeling is: een poster maken waarop iedereen kan zien dat kinderarbeid niet cool is. En alle kinderen naar school wel. Gebruik hiervoor de postersjablonen uit het actiepakket. Vanzelfsprekend gaat de poster over kinderarbeid, maar daarbinnen krijgen de leerlingen veel ruimte om hun fantasie en creativiteit te gebruiken. Praktische tips voor een goede actieposter vinden ze in het Stappenplan.
7
Handleiding voor leerkrachten
Made by Kids 2013 handleiding In deze handleiding lees je hoe je het actielespakket van Made by Kids 2013 kunt gebruiken. Made by Kids is een scholenactie van Hivos waarin leerlingen ontdekken hoe een
Nadere informatieLESOPDRACHTEN VOOR LEERLINGEN VAN GROEP 7 EN 8
LESOPDRACHTEN VOOR LEERLINGEN VAN GROEP 7 EN 8 INHOUDSOPGAVE Inleiding 3 Kerndoelen 5 De poster 6 De speurtocht naar het kledingstuk 7 2 Door middel van de educatieve poster wordt getracht een discussie
Nadere informatieLESBRIEF GROEP THEMA: DEMOCRATIE Verwerkingsopdrachten & kopieerbladen voor Samsam nr. 2, 2017
LESBRIEF GROEP 5 + 6 THEMA: DEMOCRATIE Verwerkingsopdrachten & kopieerbladen voor Samsam nr. 2, 2017 Zo gebruikt u Samsam in de klas Weinig tijd: bekijk de filmpjes bij opdracht 1. Verdieping: kopieer
Nadere informatieDoe-opdrachten Aan de slag met afval. Groep 7-8
Doe-opdrachten Aan de slag met afval Groep 7-8 > Inleiding Onderdeel van de lesmodule Aan de slag met afval zijn drie doe-opdrachten die erop zijn gericht om de thema s zwerfafval en afval scheiden, in
Nadere informatieVoor jezelf? Les 1 Welkom!
Voor jezelf? Les 1 Welkom! Welkom! Dit is de cursus Voor jezelf? Wil je voor jezelf beginnen? Droom je ervan een eigen bedrijfje te starten? Zou je dit ook kunnen? In deze cursus ga je dit onderzoeken.
Nadere informatieAAN DE SLAG MET AFVAL DOE-OPDRACHTEN Groep 7-8
AAN DE SLAG MET AFVAL DOE-OPDRACHTEN Groep 7-8 INLEIDING Onderdeel van de website Aan de slag met afval zijn verschillende doe-opdrachten die erop zijn gericht om het thema afval extra tot leven te brengen.
Nadere informatieFilms kijken op internet: verboden of niet?
Les over auteursrecht tekst niveau A Films kijken op internet: verboden of niet? Veel mensen kijken graag naar films. Jij ook? Als je zin hebt om een film te zien, kun je natuurlijk naar de bioscoop gaan.
Nadere informatieOntwikkel je eigen ijsje!
v Ontwikkel je eigen ijsje! In dit stappenplan lees je precies wat je hiervoor moet doen! Het beste ijsje wint! Werkblad 2, 3 en 4 1 Werkblad 2 Eisen aan ijs Welke ijsjes ken je? Schrijf er zoveel mogelijk
Nadere informatieHandleiding niveau A. Speciale les over auteursrecht - handleiding niveau A
Handleiding niveau A Dit is een speciale les over auteursrecht, gemaakt in opdracht van de Federatie Auteursrechtbelangen in het kader van de Week van de Mediawijsheid 2015. De les kan echter ook op een
Nadere informatieLesbrief bij Als honden konden bidden van Margriet Cobben
Lesbrief bij Als honden konden bidden van Margriet Cobben Voor groep 6, 7 en 8 Inhoud van deze lesbrief Thema s in het boek Lesopzet Doel van de les Uitwerking Bijlage: opdrachtenblad Thema s in het boek
Nadere informatieWaarom ga je schrijven? Om mensen ervan te overtuigen dat een plek in je buurt opgeknapt moet worden.
week 11 10 maart 2014 - Schrijfopdrachten niveau A, les 1 Les 1: Welke plek in de buurt moet opgeknapt worden? Waarom ga je schrijven? Om mensen ervan te overtuigen dat een plek in je buurt opgeknapt moet
Nadere informatieIn je kracht. Werkboek voor deelnemers
In je kracht Werkboek voor deelnemers Uitleg Mijn toekomst! Benodigdheden: Werkblad Mijn toekomst! (je kunt het Werkblad meegeven om thuis na te lezen, maar dit is niet noodzakelijk) Voor iedere deelnemers
Nadere informatieLESBRIEF LES 1 DE VOEDSELKETENLES SAMENVATTING LES 1 VOORBEREIDING BENODIGDHEDEN DUUR LESDOELEN LINK ZAAKVAKKENINHOUD. Wat is voedselverspilling?
SAMENVATTING In deze les wordt het begrip voedselverspilling geïntroduceerd. De leerlingen maken kennis met een voedselketen en ontdekken welke partijen daarbij betrokken zijn (de schakels in de voedselketen:
Nadere informatieLESSUGGESTIES BIJ DE BOEKENKIST COMING OF AGE - praktijkonderwijs
LESSUGGESTIES BIJ DE BOEKENKIST COMING OF AGE - praktijkonderwijs Inhoud Handleiding docent... 2 Meet & Greet de boeken!... 4 TOP 3... 5 Opdrachtblad vragenspel... 6 Kopieerblad vragenkaartjes spel...
Nadere informatieWat kies ik? PO groep 3 / 4 expositie Waanzien MOTI Breda Voorbereidende les HANDOUT voor leerkrachten behorende bij de powerpoint 1
HANDOUT voor leerkrachten behorende bij de powerpoint 1 Les 1: Powerpoint en werkblad [30 40 minuten] Land van GRIJS [slide 1] INTRO Leerkracht vertelt: Stel je voor: dit is het Land van GRIJS, hier ver
Nadere informatieLESBRIEF GROEP THEMA: CHINA Verwerkingsopdrachten & kopieerbladen voor Samsam nr. 1, 2017
LESBRIEF GROEP 7 + 8 THEMA: CHINA Verwerkingsopdrachten & kopieerbladen voor Samsam nr. 1, 2017 Zo gebruikt u Samsam in de klas Weinig tijd: bekijk de filmpjes bij opdracht 1. Verdieping: kopieer de werkbladen
Nadere informatieWaarom ga je schrijven: het Jeugdjournaalfilmpje bekijken
Les 1: Je eigen vredesspreuk bedenken Waarom ga je schrijven: het Jeugdjournaalfilmpje bekijken Bekijk met de klas het Jeugdjournaalfilmpje op www.nieuwsbegrip.nl. Let er vooral op wat vrede precies betekent.
Nadere informatieWaarom ga je schrijven: het Jeugdjournaalfilmpje bekijken
Les 1: Je eigen vredesspreuk bedenken Waarom ga je schrijven: het Jeugdjournaalfilmpje bekijken Bekijk met de klas het Jeugdjournaalfilmpje op www.nieuwsbegrip.nl. Let er vooral op wat vrede precies betekent.
Nadere informatieEen poster voor een goed doel maken
Een poster voor een goed doel maken Taalhandeling: Betogen Betogen ervaarles Schrijftaak: Een reclameposter voor maken voor een zelfbedacht goed doel. instructieles oefenles Lesdoel: Leerlingen kunnen
Nadere informatieWie wint de Nobelprijs voor de vrede?
Thema: Bestaat Vrede? Samenleving (Europa en de wereld) Moeilijkheid:***/** Tijdsduur: ** Wie wint de Nobelprijs voor de vrede? Doel: Na deze opdracht weet je wat de Nobelprijs voor de vrede is en waarom
Nadere informatieLesbrief bij Een caravan in de winter van Louisa van der Pol
Lesbrief bij Een caravan in de winter van Louisa van der Pol Voor groep 7 en 8 Inhoud van deze lesbrief Thema s in het boek Lesopzet Doel van de les Uitwerking Bijlage: opdrachtenblad Thema s in het boek
Nadere informatieGROEP 7 EN 8 AFVALSCHEIDEN!
GROEP 7 EN 8 AFVALSCHEIDEN! Hoe en waarom? DIA 1 Doelen van deze les: Je leert welke soorten afval er zijn en waar je deze moet weggooien. Je leert waarom afvalscheiding belangrijk is. Je leert wat grondstoffen
Nadere informatieWaarom ga je schrijven: het Jeugdjournaalfilmpje bekijken. Wat voor tekst schrijf je en aan wie?
Les 1: Je eigen reclameposter maken Waarom ga je schrijven: het Jeugdjournaalfilmpje bekijken Bekijk met de klas het Jeugdjournaalfilmpje op www.nieuwsbegrip.nl. Let vooral op de leerlingen van Het Geuzencollege
Nadere informatieBELAND JIJ OP EEN VULKANISCH EILAND?
BELAND JIJ OP EEN VULKANISCH EILAND? 2 TOT 4 UUR Groep 4 5 6 7 8 Begin november 1963 ontstond er een nieuw eiland in de Atlantische Oceaan, ongeveer 33 kilometer ten zuiden van IJsland. Een week eerder
Nadere informatieLes 13a Zoek de verschillen
ZORGONDERWIJS / MG / BLOK 4 WE ZIJN ALLEMAAL ANDERS LES 13A Les 13a Zoek de verschillen Voorbeeldles SO/Zorgonderwijs/MG/Blok 4 We zijn allemaal anders Les 13 a+b: Zoek de verschillen Doel blok 4: Leerlingen
Nadere informatieHandleiding Strategieles Sleutelschema s niveau A
Handleiding Strategieles Sleutelschema s niveau A Een onderdeel van Nieuwsbegrip Zilver zijn de strategielessen. De strategielessen zijn bedoeld om de strategieën voor begrijpend lezen bij de leerlingen
Nadere informatieWat is herdenken? Volledige lesmodule: 60 min
Wat is herdenken? In deze module leren leerlingen het verband tussen de Tweede Wereldoorlog en herdenken. Leerlingen koppelen het begrip herdenken aan elementen uit hun eigen omgeving. Volledige lesmodule:
Nadere informatieZelf papier maken!? Hoe doe je dat?
Zelf papier maken!? Hoe doe je dat? Hoe belangrijk is papier? Wat voor heb je papier nodig? Met papier kan je bijvoorbeeld: schrijven, tekenen of boeken maken. Van oud papier zoals kranten, kun je zelf
Nadere informatiehoge stroming Fase Ontdek en onderzoek
Groep 7 & 8 Team van maximaal 4 leerlingen Leerling materiaal TECHNIEK TOERNOOI hoge stroming Fase Ontdek en onderzoek Verdeel de rollen Je werkt in een groepje van vier leerlingen. Iedereen in je groepje
Nadere informatieLESBRIEF GROEP THEMA: CHINA
LESBRIEF GROEP 5 + 6 THEMA: CHINA Verwerkingsopdrachten & kopieerbladen voor Samsam nr. 1, 2017 Zo gebruikt u Samsam in de klas Weinig tijd: bekijk de filmpjes bij opdracht 1. Verdieping: kopieer de werkbladen
Nadere informatieWerkvormen beroepenkaarten
Werkvormen beroepenkaarten Tessa Boff Tonella Werkvorm 1: De beroepenkaarten om te onderzoeken wat je leuk vindt Doel: Naast dat de beroepenkaarten een beroep op de kaart hebben, staat er ook een foto
Nadere informatieLesvoorbereiding Leef! Sociaal-emotionele vaardigheden klas 3-4
Lesvoorbereiding Leef! Sociaal-emotionele vaardigheden klas 3-4 Hoofdstuk Vaardigheid: Leerdoel: 1 Geluk Weten wat geluk is en dit kunnen omschrijven De leerling kan: zijn definitie van geluk geven; feiten
Nadere informatieGewoon zo! WONEN: HOE ONTMOET JE BUURTBEWONERS?
Gewoon zo! WONEN: HOE ONTMOET JE BUURTBEWONERS? Inhoud WELKE INFORMATIE VIND JE IN DIT BOEKJE? Bladzijde 3 - Waarom een boekje over je buurt? Bladzijde 4 - Ontdek je buurt Bladzijde 6 - Een buurtkaart
Nadere informatieHallo Wereld! Alle kinderen kunnen LEREN
Lessuggesties Les 1 - Kennismaken Doel De kinderen ervaren dat er verschillen zijn in de manier waarop andere kinderen onderwijs krijgen in landen over de hele wereld. Tijdsduur Kringgesprek 15 minuten
Nadere informatieMUSEUMLES IN HET VAN ABBEMUSEUM Groep 7 en 8
MUSEUMLES IN HET VAN ABBEMUSEUM Groep 7 en 8 Inleiding In groep 7 of 8 komen leerlingen vaak voor de tweede keer met hun klas naar het van Abbemuseum. Bij het eerste bezoek, in groep 5 of 6, hebben ze
Nadere informatieWinkelen in het bos?
Winkelen in het bos? Natuur, tweede graad Doelstellingen Kinderen ervaren dat het bos uit verschillende delen en bewoners bestaat. Kinderen ontdekken verbanden tussen alle delen en bewoners van het bos.
Nadere informatieLes ontwerpend leren Sterker dan sterk!
Les ontwerpend leren Sterker dan sterk! Handleiding voor de leerkracht Link naar de digibordles en de werkbladen: c3.nl/ontdekchemie/lessen/sterker-dan-sterk Kinderen maken in deze les kennis met het onderzoek
Nadere informatieHANDLEIDING TALENTENQUIZ
HANDLEIDING TALENTENQUIZ STAPPENPLAN TALENTENQUIZ 1. Download alle nodige bestanden van de talentenquiz kleur bekennen met kinderen op de studentenpagina bij de pagina voor de coördinator bedenk & doe
Nadere informatieGezond thema: DE HUISARTS
Gezond thema: DE HUISARTS 1. Wat gaan we doen? Praten over de huisarts en wat de huisarts doet. Nieuwe woorden leren over de huisarts. Het gesprek met de huisarts oefenen. 2. Wat vind ik van? Als je een-op-een
Nadere informatieDit stappenplan is ingevuld door:
STAPPENPLAN Dit stappenplan is ingevuld door: Dit is jullie opdracht: Bekijk de kranten en/of nieuwssites die je toegewezen krijgt. Ga op zoek naar een nieuwsartikel waarin techniek een belangrijke rol
Nadere informatie2 > Kerndoelen 11. 4 > Aan de slag 15. 5 > Introductie van de manier van werken 22. 6 > Mogelijke werkvormen en de plaats op het rooster 27
Inhoud 1 > Uitgangspunten 9 2 > Kerndoelen 11 3 > Materialen 12 4 > Aan de slag 15 5 > Introductie van de manier van werken 22 6 > Mogelijke werkvormen en de plaats op het rooster 27 7 > Waarom samenwerkend
Nadere informatieLes 1: Welke plek in de buurt moet opgeknapt worden?
week 9 24 februari 2014 - Schrijfopdrachten niveau B, les 1 Les 1: Welke plek in de buurt moet opgeknapt worden? Waarom ga je schrijven? Om mensen ervan te overtuigen dat een plek in je buurt opgeknapt
Nadere informatieStadswerken. Dierverzorgen. Foto: Hans Kraaijkamp. Informatieblad en handleiding. Groep 5 t/m 8. www.utrecht.nl/nmc
Stadswerken Dierverzorgen Foto: Hans Kraaijkamp www.utrecht.nl/nmc Informatieblad en handleiding Groep 5 t/m 8 Dierverzorgen Met je laarzen aan in het stro staan, een konijntje voorzichtig uit zijn hok
Nadere informatieAAN DE SLAG MET AFVAL DOE-OPDRACHTEN Groep 1-2-3
AAN DE SLAG MET AFVAL DOE-OPDRACHTEN Groep 1-2-3 INLEIDING Onderdeel van de lesmodule Aan de slag met afval zijn verschillende doe-opdrachten die erop zijn gericht om het thema afval in de klas extra tot
Nadere informatieX Dit klopt niet met wat ik al wist/dacht. * Dit is belangrijk.? Hier heb ik een vraag bij.
Voorspellen en tekst lezen 1. Kijk naar de tekst. Voorspel waar de tekst over gaat. Let op de titel, de kopjes en de plaatjes. 2. Lees de tekst actief. Gebruik de volgende tekens bij de tekst om te laten
Nadere informatie4 manieren om Samsam te gebruiken
msam samsam = samen delen samen leren s a m e n werken Lesbrief wereldbu rgerscha p Samsam gaat over alle thema's van wereldburgerschap en kinderrechteneducatie. Door met de onderstaande opdrachten een
Nadere informatieDoe-opdrachten Aan de slag met afval. Groep 1-2-3
Doe-opdrachten Aan de slag met afval Groep 1-2-3 > Inleiding Onderdeel van de lesmodule Aan de slag met afval zijn drie doe-opdrachten die erop zijn gericht om de thema s zwerfafval en afval scheiden,
Nadere informatieBedenken: een tekening maken van de held
Les 1: De uitdaging Wat ga je schrijven? In deze les ga je een verhaal schrijven. Je bent zelf de held van het verhaal. De held van je verhaal gaat een uitdaging aan. Iets wat spannend of moeilijk is om
Nadere informatieStrategieles serie 2 Vragen stellen Handleiding niveau A
Deze strategieles bevat meerdere opdrachten rondom de strategie. Elke opdracht betreft een aspect van deze strategie. Het is de bedoeling dat u een keuze maakt uit de opdrachten. Stel vast met welk onderdeel
Nadere informatieOpdracht bij een bedrijfsbezoek door leerlingen Een aantrekkelijk bedrijfsbezoek speurtocht door het bedrijf
Opdracht bij een bedrijfsbezoek door leerlingen Een aantrekkelijk bedrijfsbezoek speurtocht door het bedrijf Introductie Er gebeuren allerlei activiteiten binnen een technisch bedrijf. Meer dan we ons
Nadere informatieTekst lezen en vragen stellen over de tekst
Voorspellen Kijk naar de tekst. Voorspel waar de tekst over gaat. Let op de titel, de kopjes en het plaatje. Tekst lezen en vragen stellen over de tekst 1. Lees de uitleg. Tijdens het lezen van een tekst,
Nadere informatieHandleiding. UNICEF Handleiding lessuggestie Ruilen groep 5-6. Ruilen
UNICEF Handleiding lessuggestie Ruilen groep 5-6 Handleiding Ruilen Alle kinderen in de wereld hebben rechten. In het Kinderrechtenverdrag van de Verenigde Naties zijn deze opgenomen. Rechten over school,
Nadere informatieVoordoen (modelen, hardop denken)
week 11-12 maart 2012 - hardop-denktekst schrijven B Voordoen (modelen, hardop denken) Waarom voordoen? Net zoals bij lezen, leren leerlingen heel veel over schrijven als ze zien hoe een expert dit (voor)doet.
Nadere informatieVoor de 101 mensen die hebben geholpen bij het halen en overtreffen van ons doel tijdens de Kickstarter campagne voor Profit!
Voor de 101 mensen die hebben geholpen bij het halen en overtreffen van ons doel tijdens de Kickstarter campagne voor Profit! Tom en Thomas Over dit boek(je) Dit boek hoort bij het kaartspel dat Profit!
Nadere informatieLes 3 Radboud Kids: Meet the professor Voor de leraar
Les 3 Radboud Kids: Meet the professor Voor de leraar Overzicht Doelen Leerlingen vormen een beeld bij het onderzoek van de professor Leerlingen vergroten hun woordenschat door het leren van nieuwe vaktermen
Nadere informatie* Dit is belangrijk.?? Dit snap ik niet / dit is een moeilijk woord. Verkopen voor het goede doel
Tekst lezen en een tekstschema maken 1. Kijk naar de tekst. Voorspel waar de tekst over gaat. Let op de titel, de kopjes en de plaatjes. 2. Lees de tekst actief. Kom je nog moeilijke woorden tegen in de
Nadere informatieOpen je eigen winkel!
Open je eigen winkel! Naam: Klas: Naam winkel: Eindcijfer: De opdracht Je gaat met je groepje een winkel open. Wat voor een winkel dat is, bepaal je helemaal zelf. Je gaat ook een website openen waar je
Nadere informatieGROEP 3 GROEP 4 GROEP 5 GROEP 6 GROEP 7 GROEP 8. limme Taal. Kranten en tijdschriften
GROEP 3 GROEP 4 GROEP 5 GROEP 6 GROEP 7 GROEP 8 limme Taal Kranten en tijdschriften Een 'Acta Diurna ' voor de klas Wat ga je leren? Je leert hoe je een muurkrant kunt maken die interessant is voor kinderen.
Nadere informatieLesbrief: Woonwijk van de toekomst Thema: Mens & Dienstverlenen in de toekomst
Lesbrief: Woonwijk van de toekomst Thema: Mens & Dienstverlenen in de toekomst Copyright Stichting Vakcollege Groep 2015. Alle rechten voorbehouden. Inleiding In de toekomst zal onze samenleving er anders
Nadere informatieTekst lezen en een tekstschema invullen
Tekst lezen en een tekstschema invullen Je gaat straks bij opdracht 2 de tekst samenvatten. In een samenvatting vertel je in het kort waar de tekst over gaat. 1. Lees eerst de tekst en onderstreep de woorden
Nadere informatieMet hulp: onduidelijkheden ophelderen
1. Je gaat de tekst Thaise koning Bhumibol, langstzittende monarch ter wereld, overleden lezen. Bekijk voordat je de tekst leest eerst de buitenkant van de tekst: de titel, de plaatjes, de tussenkopjes
Nadere informatieWat ga je schrijven: een verhaal over een held die een uitdaging aangaat
Les 1: De uitdaging Wat ga je schrijven: een verhaal over een held die een uitdaging aangaat In deze les ga je een verhaal verzinnen. Je bent zelf de held van het verhaal. In het verhaal ga je als held
Nadere informatieDit stappenplan is ingevuld door:
STAPPENPLAN Dit stappenplan is ingevuld door: Dit is jullie opdracht: Bekijk de kranten en/of nieuwssites die je toegewezen krijgt. Ga op zoek naar een nieuwsartikel waarin techniek een belangrijke rol
Nadere informatieIk ben ook heel benieuwd hoe onze/jouw leerlingen de toekomst zien. Wat
Bestuur Postbus 98 2215 ZH Voorhout Beste collega, Wat moet onze koers zijn voor de komende jaren? Daarover denken wij nu volop na. Op allerlei manieren kunnen jij en je collega s meedenken en meebouwen
Nadere informatieAAN DE SLAG MET AFVAL DOE-OPDRACHTEN 7-9 JAAR
AAN DE SLAG MET AFVAL DOE-OPDRACHTEN 7-9 JAAR INLEIDING Onderdeel van de website Aan de slag met afval zijn verschillende doe-opdrachten die erop zijn gericht om het thema afval extra tot leven te brengen.
Nadere informatieDag van Respect & PABO. DOE MEE met de Dag van Respect 8 November 2012
Dag van Respect & PABO DOE MEE met de Dag van Respect 8 November 2012 Beste Pabo-studenten, Elk jaar ontwikkelt Stichting Dag van Respect nieuw lesmateriaal over respect. Respect voor jezelf, Respect voor
Nadere informatieSpeklappen en rookworsten
Opdracht 1 Deze opdracht doe je in een groepje van vier. Nodig: A3-papier, zwarte stift. Om vlees te kunnen eten, worden er dieren geslacht. In jouw gemeente waren er vanaf 1850 veel slachterijen en vleesfabrieken
Nadere informatieBevolkingsgroepen DOE KAART 1. Naam van het project. Als je voor deze opdracht kiest leer je meer over een bepaalde bevolkingsgroep.
DOE KAART 1 Bevolkingsgroepen Als je voor deze opdracht kiest leer je meer over een bepaalde bevolkingsgroep. Zoek 6 verschillende bevolkingsgroepen op. Kies 1 bevolkingsgroep uit waar je meer over wilt
Nadere informatieGoogle naar Instructieposter, kies daar goede voorbeelden uit (korte en krachtige teksten, afbeeldingen) die u in bij opdracht 2 kunt gebruiken 1.
Handleiding Les 1 Deze schrijfles is de derde waarin leerlingen oefenen in het genre instrueren. Het is een oefenles: leerlingen passen de schrijfstrategie KLUNS toe, die trouwens in deze les verkleind
Nadere informatieVoorbereidend gesprek Vragen die de leerkracht kan stellen: Introductielessen Primair Onderwijs. 1.1- Introductieles 1: Schetsen voor het schoolplein
Introductielessen Primair Onderwijs 1.1- Introductieles 1: Schetsen voor het schoolplein - De leerlingen worden met kunst geconfronteerd - De leerlingen ontdekken dat kunst niet altijd in een museum staat
Nadere informatieWerkstukken maken op PCBO-Het Mozaiek Groep 6
We gaan een werkstuk maken en je mag het helemaal zelf doen. Het is helemaal jouw eigen werkstuk. Maar om je even goed op weg te helpen hebben we hieronder alle stapjes even op een rij gezet. Wat moet
Nadere informatieDrents Archief. Meisje met de hoepel. Groep 2 Speuren in het archief
Drents Archief Meisje met de hoepel Groep 2 Les 3 Speuren in het archief Les 3 Speuren in het archief Samenvatting van de les In het Drents Archief bevindt zich een kistje dat een dubbele bodem blijkt
Nadere informatieLesbrief Syntopia, bij het boek van Tanja de Jonge
Lesbrief Syntopia, bij het boek van Tanja de Jonge Inleiding Wat zou jij doen, als je in een supermodern gebouw kon wonen, waar de koelkast vanzelf gevuld werd, waar de deuren vanzelf voor je openen, en
Nadere informatieVoorspellen, tekst lezen en verwijswoorden begrijpen
Voorspellen, tekst lezen en verwijswoorden begrijpen 1. Kijk naar de tekst. Voorspel waar de tekst over gaat. Let op de titel, de kopjes en de plaatjes. 2. Lees de uitleg. In een tekst staan vaak verwijswoorden.
Nadere informatieLes 1: Een sprookje schrijven
Les 1: Een sprookje schrijven Wat ga je schrijven: een sprookje. In deze les ga je een sprookje verzinnen. De held van het sprookje heeft een slechte gewoonte. 1. Wat zijn slechte gewoontes? Kun je voorbeelden
Nadere informatieOpdrachten bij de tentoonstelling Foodtopia
Opdrachten bij de tentoonstelling Foodtopia HET ETEN VAN DE TOEKOMST Welkom in Foodtopia! De tentoonstelling Foodtopia richt zich op voedselinnovaties die vaak gedaan werden en worden om wereldvoedselproblemen
Nadere informatieDOCENT. Thema: architectuur WONEN: TERUG IN DE TIJD! groep 5 en 6. Tip. Stadshagen
DOCENT In het thema architectuur gaan op onderzoek uit naar de oude huizen die vroeger in en rondom het gebied stonden dat nu is. Ze vergelijken de bouwstijl van verschillende oude huizen met hun eigen
Nadere informatieGa eens even bij jezelf na waarom je dit programma bent gaan volgen: wil je weg van iets of wil je ergens naartoe?
Je bent waarschijnlijk begonnen met Het VoedingsKompas vanuit het verlangen om iets te veranderen in je leven. Misschien wil je alleen maar méér energie, misschien wil je af van enkele lichamelijke klachten
Nadere informatieBenodigdheden: A. Inleiding: kringgesprek 15 minuten.
Handleiding Groep Les Thema Wat zie je en wat vind je ervan? Weet wat je ziet Welkom bij de eerste les van het Nationaal Media paspoort voor uw groep! De kinderen (en u als leerkracht) worden zich in deze
Nadere informatieHandboek Maatschappelijke stage Handen uit de mouwen voor ZOA
Handboek Maatschappelijke stage Handen uit de mouwen voor ZOA Dit document helpt je om een actie voor ZOA op te zetten. Je kan met een maatschappelijke stage voor ZOA 15 tot 30 uur maken. Wat vind je in
Nadere informatieWaarom ga je schrijven? Om de directeur te overtuigen
week 17 20 april 2015 - Schrijfopdrachten niveau A, les 1 Les 1: Een overtuigende tekst schrijven Beantwoord deze vragen: Een mooie manier om te herdenken 1. Waarom is het volgens jou belangrijk om de
Nadere informatieFase Ontdek en onderzoek
Groep 7 & 8 Team van maximaal 4 leerlingen Leerling materiaal TECHNIEK TOERNOOI de dwalende robot Fase Ontdek en onderzoek Verdeel de rollen Groep 1: Robomind Je werkt in een groepje van vier leerlingen.
Nadere informatieLes 1.3 Lichamelijke beperking
Les 1.3 Lichamelijke beperking Prentenboek Duur - 35 minuten Kringgesprek Coöperatieve werkvorm Lesdoelen - De leerlingen leren wat een lichamelijke beperking is. - De leerlingen werken samen aan een gemeenschappelijk
Nadere informatieZo verstuurt u een WhatsApp! Opdracht: Analyseren, evalueren
Zo verstuurt u een WhatsApp! Opdracht: Analyseren, evalueren 1. Inleiding Een mobiele telefoon; niet meer weg te denken uit de broekzak van elke scholier. In deze opdracht kijken de leerlingen naar een
Nadere informatieVerdiepingsopdrachten challenge 2: Spinaziekrachtproef
Verdiepingsopdrachten challenge 2: Spinaziekrachtproef Je eigen reclamecampagne In groepjes, eventueel als huiswerkopdracht Opdracht: Creatief denken Duur: 60 minuten (of twee lessen van 30 minuten) Introductie
Nadere informatieWat ga je schrijven: een verklarende tekst. Voorbereiden op het schrijven met je schrijfmaatje
Les 1: Een verklarende tekst schrijven Wat ga je schrijven: een verklarende tekst Jullie gaan een verklarende tekst schrijven. Je schrijft een flyer voor leerlingen uit een andere klas. Veel jongeren hebben
Nadere informatieDe ideale duurzame stad! 10-14
De ideale duurzame stad! 10-14 Inhoud Inleiding... 1 Stap 1: De stad verkennen... 2 Stap 2: Jullie ideale stad maken!... 6 Stap 3: Het vormen van groepjes... 8 Stap 4: Help, wat is duurzaam?... 9 Stap
Nadere informatieHOE TOEKOMSTPROOF BEN JIJ?
HOE TOEKOMSTPROOF BEN JIJ? Hoe zie jij jezelf in 2020? Hoe zi et jouw leven er uit i n 2020? Ben j e da n vaardi g gen oeg om a ll e ver an d er i ngen bij te benen? Je ei gen keuzes d aar in te m aken
Nadere informatieWerkstuk. En natuurlijk ook spreekbeurt. Gemaakt door: Anmami Verhulvelrij Groep 7abcd
Werkstuk En natuurlijk ook spreekbeurt Gemaakt door: Anmami Verhulvelrij Groep 7abcd (Op het voorblad komt de titel van je werkstuk, een foto of een plaatje van je onderwerp, je naam en je klas.) Inhoudsopgave
Nadere informatiestop kinderarbeid award 2013 Juryrapport
stop kinderarbeid award 2013 Vooraf De Stop Kinderarbeid Award 2013 is een onderdeel van Made by Kids. Made by Kids van Hivos is een actielespakket en een website voor de groepen 5 t/m 8 van basisscholen.
Nadere informatieSTELLINGENSPEL. Tijd 10 minuten. Nodig Aanwijzingen voor de docent Stellingen Gekleurde kaartjes (1 per leerling) Flap en stift of bord en krijt
STELLINGENSPEL Tijd 40 minuten Opdracht geven Argumenten bedenken Klassikaal bespreken 5 minuten 10 minuten 25 minuten Nodig Aanwijzingen voor de docent Stellingen Gekleurde kaartjes (1 per leerling) Flap
Nadere informatieDOCENT. Thema: natuur BOMEN BIJ MIJN SCHOOL. groep 3 en 4. Stadshagen
In groep 1 en 2 hebben de leerlingen binnen dit thema geleerd dat er in de natuur verschillende kleuren, vormen en texturen te vinden zijn. De leerlingen in groep 3 en 4 richten zich in dit thema op bomen.
Nadere informatie* Dit is belangrijk.?? Dit snap ik niet. / Dit is een moeilijk woord.
Tekst lezen en een tekstschema maken 1. Kijk naar de tekst. Voorspel waar de tekst over gaat. Let op de titel, de kopjes en de plaatjes. 2. Lees de tekst actief. Kom je nog moeilijke woorden tegen in de
Nadere informatieLesbrief: Wijs online Thema: Wat is Mens & Dienstverlenen?
Lesbrief: Wijs online Thema: Wat is Mens & Dienstverlenen? Copyright Stichting Vakcollege Groep 2015. Alle rechten voorbehouden. Inleiding In alle beroepen waarin met mensen wordt gewerkt, is communiceren
Nadere informatiehandleiding 1. Inleiding 2. Achtergrondinformatie
handleiding 1. Inleiding www.twentezonderafval.nl is een website voor groep 1 tot en met 8 over het gescheiden inzamelen van afval in Twente. Op deze website ontdekken de leerlingen hoe ze hun afval zoveel
Nadere informatieen zelfbeeld Lichamelijke ontwikkeling Lesdoelen: Werkvormen: Benodigdheden: Kinderboeken: Les 1: Wie ben ik Lesoverzicht
I Lichamelijke ontwikkeling en zelfbeeld Les 1: Wie ben ik Lesoverzicht Lesdoelen: Kinderen worden zich meer bewust van eigen talenten en eigenschappen en ontwikkelen een positief zelfbeeld. Kinderen kunnen
Nadere informatie