1 ziekte waarbij cellen zich ongeremd delen en zich door het lichaam verspreiden 2 voortwoekerend kwaad 3 ziekte bij dieren, planten of bomen

Transcriptie

1 Spreekbeurt door een scholier 1244 woorden 14 september ,9 13 keer beoordeeld Vak Biologie 1 Definitie 1.1 Definitie Van Daele 1 ziekte waarbij cellen zich ongeremd delen en zich door het lichaam verspreiden 2 voortwoekerend kwaad 3 ziekte bij dieren, planten of bomen 1.2 Definitie in eigen woorden Kanker is een aandoening aan de cellen in ons lichaam. 2 Leer van de epidemieën 2.1 Meest voorkomende kanker Bij mannen: prostaatkanker, longkanker en darmkanker Bij vrouwen: borstkanker, darmkanker en longkanker Bij kinderen: leukemieën, lymfomen en hersentumoren 2.2 Soorten kanker Borstkanker Kanker van de mond en keelholte Strottenhoofdkanker Borstvlieskanker Longkanker Hersentumoren Huidkanker Botkanker Basaalcel en plaveiselcelkanker Melanoom Beenmergkanker De ziekte van Waldenstrom De ziekte van Kahler De ziekte van Hodgkin Non-hodgkin lymfomen Acute leukemie Chronische leukemie Dikkedarmkanker Slokdarmkanker Maagkanker Pagina 1 van 5

2 Alvleesklierkanker Vulvakanker Eierstokkanker Baarmoederhalskanker Baarmoederkanker Zaadbalkanker Prostaatkanker Blaaskanker Nierkanker Kanker van de weke delen Soorten erfelijke kanker Borst- en eierstokkanker Huidkanker Prostaatkanker Maagkanker Nierkanker Retinoblastoom Neurofibromatose Li-Fraumeni syndroom Cowden syndroom Peutz-Jeghers syndroom Fanconi anemie Ataxia Telangiectasia Uitleg borstkanker Borstkanker ontstaat meestal in de melkgangen. Bij andere vrouwen in de melkkliertjes. Men kan deze kanker herkennen door een knobbeltje op je borst Uitleg Baarmoederhalskanker Baarmoederhalskanker ontstaat uit cellen van slijmvlies op de grens van de baarmoederwand en de baarmoederhals. In het begin worden er cellen ontwikkelt. Bij toename van deze afwijkende cellen ontstaat er een voorstadium van baarmoederhalskanker. Als men er nu iets aan doet, krijgt men niets anders heb je een grote kans dat je de kanker krijgt Uitleg Zaadbalkanker Deze soort kanker ontstaat in de cellen die het zaad ontwikkelen. Deze cellen heten kiemcellen. Een tumor van de zaadbal noemt de kiemceltumor. Deze kanker groeit heel snel en het kan genezen worden als je er snel bij bent. 3 Oorzaken en risico s 3.1 Oorzaken Kanker ontstaat door milieuverontreiniging. De belangrijkste oorzaak is dus een ongezonde levensstijl. Vaak is kanker het gevolg van samenlopende omstandigheden. Je kan geluk of ongeluk in het leven hebben. Iemand die altijd heel gezond leefde kan toch kanker krijgen, en iemand die al bijna heel zijn leven rookt kan oud worden geen kanker krijgen. 3.2 Risico s Pagina 2 van 5

3 Bepaalde leefgewoonten of omstandigheden vergroten de kans op kanker. De meeste factoren zijn: Roken Ongezond eten Veelvuldig alcohol drinken Onvoldoende lichaamsbeweging Overmatig blootstellen aan de zon Werken met kankerverwekkende stoffen, zoals asbest 4 Uitzaaiingen Een kwaadaardige tumor kan een cel loskomen en via het bloed in het lichaam terechtkomen. Dan spreekt men van uitzaaiingen. Er kunnen ook bijv. cellen van borstkanker in de lever komen, dan spreekt men niet van lever kanker maar van borstkankercellen in de lever. Uitzaaiingen zijn dus kankercellen die zich ergens in het lichaam bevinden ipv in de oorspronkelijke tumor. 5 De diagnose Voor dat men de kankercel kan wegnemen moet men eerst de exacte locatie en de soort kanker weten dat in je lichaam zit. Daarvoor moet men eerst veel onderzoeken doen, zoals: CT-scan MRI Echografie Bioptie of punctie Skeletsintigrafie PET-scan 5.1 CT-scan = Computer Tomografie met de computertomograaf maakt men zeer duidelijke foto s van de organen of weefsels. Men ligt op een beweegbare tafel, terwijl dat de tafel rustig beweegt worden er foto s genomen en controleert men het lichaam. 5.2 MRI = Magnetic Resonance Imaging Bij dit onderzoek gebruikt men radiogolven en een magneetveld. De magneetvelden maken de dwars- of lengtedoorsneden van het lichaam zichtbaar. 5.3 Echografie Dit is een onderzoek met geluidsgolven. Deze golven zijn niet hoorbaar, maar de golven geven een weerkaatsing van de organen en weefsel zichtbaar op een beeldscherm. 5.4 Bioptie of Punctie Om de soort kanker waar te nemen is meestal een weefsel- of celonderzoek nodig. Het weefsel dat men nodig heeft wordt tijdens een kijkoperatie verwijderd. 5.5 Skeletsintigrafie Bij een skeletsintigrafie kan men uitzaaiingen in de botten waarnemen. Er wordt dan een radioactieve stof in je lichaam gespoten en na een uur kunnen er foto s worden genomen. 5.6 PET-scan = Positron Emissie Tomografie Deze PET-scan wordt gebruikt om uitzaaiingen waar te nemen. Bij deze scan is het mogelijk om Pagina 3 van 5

4 kankercellen via een stofwisselingsproces in beeld te brengen. 6 De behandeling Sommige kankers kunnen helemaal worden weggehaald of worden genezen. Sommige krijgen wel medicijnen maar overleden na een tijd wel. De behandeling die je krijgt hangt af van welke kanker dat je hebt. Deze behandelingen bestaan er: Curatief behandeling: een curatieve behandeling is erop gericht om iemand te genezen Adjuvante behandeling: Een adjuvante behandeling wordt gegeven na een eerste behandeling. De adjuvante behandeling is er om een beter eindresultaat te bereiken. Neo-adjuvante behandeling: Deze behandeling is ongeveer hetzelfde als de adjuvante behandeling, alleen deze wordt gegeven voor de eerste behandeling. Deze behandeling is ook gericht op een beter eindresultaat. Radicale behandeling: Deze behandeling heeft als doel om de tumor zo rustig mogelijk te houden. De kans op genezing is verwaarloosbaar klein. Palliatieve behandeling: Deze behandeling is gericht op het remmen van de ziekte of het verminderen van klachten wanneer de ziekte niet meer te genezen is. 7 Operatie 7.1 De operatie Hierbij verwijdert de chirurg het zieke orgaan of weefsel. De chirurg de tumor en ook gezond weefsel weg. Door meer weg te nemen vergroot de kans dat de chirurg meer kankercellen wegneemt. 7.2 Het onderzoek Na de operatie onderzoekt men in het laboratorium men het weggehaalde weefsel. De uitslag van het onderzoek geeft belangrijke informatie over het stadium van de ziekte. 8 Chemotherapie Chemotherapie is de behandeling van de ziekte met medicijnen die de celdeling remmen. Er zijn heel veel verschillende medicijnen en elk met een verschillend doel. Sommige worden gegeven in tabletten, een infuus of een injectie. Chemotherapie is alleen maar om klachten te verhelpen of te minderen. Er zijn wel een paar bijkomende nevenwerkingen, namelijk: Haaruitval Misselijkheid Braken Darmstoornissen Verhoogde kans op infecties Vermoeidheid 9 Hormonale therapie Sommige vormen van kanker worden gevormd door hormonen. De hormonale therapie beperken de productie van hormonen of verminderen de invloed ervan. Daardoor neemt de groei van de tumor af en wordt de tumor kleiner. Personen met borstkanker, baarmoederkanker en prostaatkanker krijgen een hormonale behandeling. 9.1 De vrouwelijke geslachtsorganen De borsten en baarmoederslijmvlies zijn voor hun groei en ontwikkeling afhankelijk van hormonen van de geslachtshormonen. Zolang die hormonen er zijn kunnen de kankercellen zich delen en blijft de tumor groeien. Pagina 4 van 5

5 9.2 De mannelijke geslachtsorganen De prostaat is afhankelijk van de geslachtsorganen. Als daar een tumor zit, dan zijn de kankercellen vaak aanwezig omdat daar geslachtshormonen zitten. 10 Overige behandelingen 10.1 Hypertherapie Hypertherapie is een behandeling met warmte. Doordat de kankercellen worden verwarmd gaan er veel van dood. Andere kankercellen worden door de warmte gevoeliger voor een andere behandeling. Daarom gebruikt men ook een tweede behandeling, namelijk bestraling Belangrijkste vormen van hypertherapie Oppervlakkige hyperthermie (bij tumoren die niet dieper dan 4cm onder de huid zitten) Diepe hyperthermie (bij diep liggerende turmoren) Wordt vooral toegepast bij Baarmoederhalskanker Melanomen Uitzaaiingen in het littekengebied na een borstamputatie vanwege borstkanker 10.2 Radionuclide therapie Hierbij wordt er een radioactieve stof in de aders gespoten. Afhankelijk van de gekozen stof wordt deze verzameld in bepaalde delen van het lichaam Beenmerg- stamceltransplantatie Bij deze behandeling worden er gezonde, goedwerkende stamcellen in het lichaam toegediend. Sommige personen hebben deze stof nodig om terug bloedcellen aan te maken. Deze behandeling is bedoeld om bijwerkingen van andere behandelingen op te vangen. Pagina 5 van 5