7,3. Werkstuk door een scholier 2076 woorden 17 juni keer beoordeeld. Inleiding

Transcriptie

1 Werkstuk door een scholier 2076 woorden 17 juni ,3 118 keer beoordeeld Vak ANW Inleiding Mijn werkstuk gaat over longkanker omdat longkanker de meest voorkomende kanker is bij mannen. En kanker in het algemeen een van de meest dodelijke ziektes is. Er is voor kanker nog geen goed werkend medicijn gevonden dus vele mensen overlijden aan kanker. De behandelmethodes die er zijn worden vaak gebruikt om het gezwel te stoppen maar er zijn nog geen medicijnen die kanker kunnen voorkomen. Ik hoop dat er in de toekomst wel een medicijn ontwikkeld wordt want dat zou veel mensen een hoop leed besparen! Wat is Longkanker? Longkanker is een kwaadaardig gezwel van de longen, dat bij mannen en vrouwen in Nederland voorkomt als gevolg van roken. Longkanker is de meest voorkomende soort kanker bij mannen. Maar ook steeds meer vrouwen krijgen longkanker omdat vrouwen tegenwoordig ook roken. Jaarlijks wordt bij ongeveer 9000 mensen longkanker vastgesteld. Er bestaan verschillende soorten longkanker, onder longkanker worden alleen tumoren gerekend die afkomstig zijn uit het bovenste celweefsel van de luchtwegen. De vier meest voorkomende soorten longkanker zijn plaveiselcelcarcinoom ( carcinoom = kankergezwel bestaande uit ephiteelcellen), het kleincellige longcarcinoom, het adenocarcinoom en het grootcelligcarcinoom. Het kleincellig longcarcinoom heeft een slechtere prognose dan de andere soorten. Deze soort komt twee keer zoveel voor bij vrouwen dan bij mannen. Oorzaken van longkanker Roken is de belangrijkste oorzaak van longkanker. Van alle mensen met longkanker heeft 90 % gerookt. Daarnaast is in 3 % van de gevallen ook nog eens toe te schrijven aan het passief roken, dat zijn per jaar 200 mensen. Van elke vier rokers overlijdt er een vroegtijdig door roken. Nederland telt op dit moment ruim rokers, dat betekent dat op lange duur totaal miljoen mensen door roken zullen overlijden. Daarvan waarschijnlijk vele aan longkanker of andere aandoeningen aan de longen. Op dit moment overlijden jaarlijks zo`n 7000 mannen en 1700 vrouwen aan longkanker. In totaal overlijden er ongeveer mensen aan de gevolgen van roken, hierbij gaat het dus niet alleen om longkanker maar ook om bijvoorbeeld hart- en vaatziekten en luchtwegaandoeningen. Pagina 1 van 5

2 Naast roken zijn er ook aanwijzingen dat mensen die langdurig blootstaan aan kankerverwekkende stoffen ook meer risico lopen op longkanker. Asbest is van de stoffen die de kans op longkanker vergroot omdat asbest en roken elkaar versterken. Radon kan ook een rol spelen bij het ontstaan van longkanker, Radon is een radioactief gas dat overal in de aardkorst voorkomt, met name in rotsachtige gebieden. De radonconcentraties zijn in Nederland erg laag. Naast radon en asbest vergroten ook chroom, nikkel, beryllium, arseen en minerale oliën de kans op longkanker. Luchtvervuiling in steden is ook een belangrijke risicofactor. Mensen die al een longaandoening hebben en mensen die in de metaalindustrie werken hebben een vergrote kans op longkanker. Klachten De klachten die een longtumor geven zijn heel sterk afhankelijk van de plaats van de tumor in de longen. Ligt een tumor midden in een long dan kan iemand daar lang niets van merken. Pas als iemand zich constant niet lekker voelt, dat wil zeggen moe is, kilo's afvalt en geen trek in eten heeft, kan dat veroorzaakt worden door zo'n longtumor. Een tumor meer in het begin van de longen geeft doorgaans veel sneller klachten. Opvallend is dat iemand `anders' hoest dan gewoonlijk, vaak een hardnekkige prikkelhoest heeft. Andere klachten zijn: * bloed bij het opgehoeste slijm * kortademigheid bij inspanning * heesheid * een fluitend geluid bij het ademen * een zeurende pijn in de borststreek * benauwdheid Als gevolg van uitzaaiing kunnen de volgende klachten optreden: * syndroom van Horner kan ontstaan door aantasting van de halssympaticus * Zwelling van het hoofd, hals en armen als gevolg van het V cava superior syndroom * Slikstoornissen als gevolg van ingroei van de slokdarm. * Door aanvreten van de ribben kunnen pijn en zwellingen ontstaan in de borstholtewand. Door uitzaaiing naar andere delen van het lichaam ontstaan er ter plekke ook klachten. Bekend zijn aantastingen van bot, lever, hersenen en lymfeklieren. Onderzoek Bij de bovenstaande klachten zal een arts eerst lichamelijk onderzoek doen. Als de arts het niet vertrouwt dan is röntgen onderzoek van de longen in het ziekenhuis de volgende stap. Afhankelijk van de uitslag van dit onderzoek, zal gekeken worden of verwijzing naar de longarts noodzakelijk is. Het vervolg onderzoek in het ziekenhuis zal bestaan uit een CT-scan van de longen en een bronechoscopie Pagina 2 van 5

3 waarbij een arts de longen van binnen bekijkt. Daarbij kan een stukje weefsel voor nader onderzoek worden weggenomen. Bij dieper in de longen gelegen tumoren is een punctie nodig om weefselcellen te verkrijgen. Soms kan men alleen bij het longweefsel door middel van een operatieve ingreep. Blijken de klachten veroorzaakt te worden door een longtumor dan is aanvullend onderzoek nodig om te kijken of een operatie mogelijk en/of zinvol is. Wanneer de tumor namelijk naar andere plaatsen in het lichaam is uitgezaaid, is een operatie meestal niet echt zinvol. Een vroege opsporing is dus van levensbelang en vergroot de overlevingskansen. Zoals bij vele vormen van kanker is longkanker in een vroege fase op te sporen, nog voordat er klachten of symptomen zijn. Dit wordt screening genoemd. Omdat de ziekte dan nog vaak operatief kan worden behandeld en de kans op uitzaaiing dan kleiner is en de overlevingskansen mogelijk groter. Nieuwe techniek Er is nu een nieuwe techniek die het mogelijk maakt longkanker veel eerder op te sporen. In 24 seconden wordt er een reeks foto's van de longen gemaakt met een onderlinge afstand van 1 mm. door middel van een moderne röntgentechniek. Deze techniek heet Spiraal Computer Tomografie (spiraal CT). Met deze techniek kan longkanker vanaf 3 mm. zichtbaar gemaakt worden. De stralingsbelasting is lager dan van een gewone CT- scan van de longen en komt overeen met de stralingsbelasting van een mammogram zoals die gebruikt wordt bij borstkankerscreening. Omdat het merendeel van de vroeg opgespoorde tumoren nog zeer klein is, kan % van alle opgespoorde tumoren worden geopereerd. Op dit moment kan slechts 24 % van alle longkankerpatiënten worden geopereerd. Als de resultaten uit de eerdere studies worden bevestigd, zou longkanker screening met behulp van de spiraal CT de 5-jaars overleving met % kunnen verbeteren. Dit zou een afname in de longkankersterfte kunnen betekenen van 30 %. Tot dusver kan met geen enkele behandeling een dergelijke verbetering worden bereikt. Doordat een veel hoger percentage longkankerpatiënten kan worden genezen, zal er minder zorg nodig zijn voor mensen die niet meer genezen kunnen worden en de kwaliteit van leven van de longkankerpatiënt toenemen. Daarmee zou de introductie van deze nieuwe techniek een belangrijke vernieuwing in de zorg voor longkankerpatiënten kunnen betekenen In Amerika is men van mening dat de resultaten van de ruim mensen die intussen gescreend zijn met een spiraal CT dusdanig hoopgevend en overtuigend zijn dat op uitgebreide schaal, maar bij voorkeur nog altijd in het kader van studies, gestart kan worden met CT screening. In Japan gaat men nog verder en biedt men CT screening op longkanker reeds aan als onderdeel van de reguliere gezondheidszorg. In Nederland, evenals in de meeste andere Europese landen, is men minder voorbarig. Er zijn namelijk nog vele onopgeloste vragen die het noodzakelijk maken eerst in een beperkte groep personen na te gaan of longkankerscreening inderdaad zal leiden tot de verwachte daling in de longkankersterfte ten opzichte van een controlegroep die niet gescreend zal worden. Een dergelijk onderzoek wordt een wetenschappelijk onderzoek genoemd. * Zo is het bijvoorbeeld nog onduidelijk of alle zeer kleine en vroeg opgespoorde tumoren (waarvan velen slechts enkele milimeters groot) inderdaad dusdanig agressief zijn dat ze, indien niet behandeld, tot de dood van de patiënt zullen leiden. Pagina 3 van 5

4 * Het is niet uitgesloten dat bij sommige patiënten ondanks de vroege opsporing al uitzaaiing heeft plaatsgevonden. Het moment van diagnose is in dergelijke gevallen door de screening alleen vervroegd, zonder dat de prognose is verbeterd. * Doordat de spiraal CT-scan een zeer gevoelige techniek is zullen er vele "vlekjes" op de longen zichtbaar worden, waarbij het soms niet altijd direct duidelijk is of het gaat om een goedaardige afwijking (litteken) dan wel om een kwaadaardig letsel (longkanker). In ongeveer 0,5 % zal er onderzoek gebeuren op verdenking van longkanker terwijl daarvan geen sprake is.) * Screening kan tijdelijk extra zorgen en spanningen bij de deelnemers veroorzaken en zal extra kosten met zich meebrengen, ondanks het feit dat er door vroege opsporing minder mensen aan longkanker zullen sterven. Op dit moment is het nog onduidelijk of de afname in longkankersterfte groot genoeg zal zijn dat het de nadelen van de screening (onzekerheid, spanning, aanvullende onderzoeken, kosten) rechtvaardigt. Waarneer de doelmatigheid is vastgesteld in de beperkte doelgroep van het wetenschappelijk bevolkingsonderzoek kan longkankerscreening landelijk worden ingevoerd. Om de doelmatigheid van de spiraal CT scan aan te tonen zal er een bevolkingsonderzoek komen onder een hoge risico groep van 8000 mannelijke en vrouwelijke zware rokers in de leeftijd van 50 tot 75 jaar jaarlijks gedurende 3 jaar door middel van een CT-scan van de longen worden gescreend in de regio's Rotterdam. Utrecht en Groningen. Ook ex-rokers (minder dan 5 jaar gestopt met roken) kunnen aan het onderzoek deelnemen. Gelijktijdig met de screening zal ook aandacht aan de primaire preventie (rookstop-programma's) worden gegeven. Om de voor- en nadelen van de nieuwe screeningstechniek te kunnen aantonen zal er een controlegroep van rokers worden gevormd met dezelfde kenmerken. Bij deze personen zal er geen actieve opsporing naar longkanker plaatsvinden. Alle deelnemers zullen nadien nog 7 jaar worden gevolgd. Op dit moment zijn de voorbereidingen voor dit wetenschappelijk bevolkingsonderzoek in volle gang. De coördinatie vindt plaats vanuit het Erasmus Medisch Centrum in Rotterdam. De Gezonheidsraad heeft intussen de vergunning verleend om het onderzoek uit te voeren, maar het is een zeer kostbaar project en het is nog de vraag of de benodigde financiering kan worden gevonden. Als men er in slagen het benodigde geld dit jaar bijeen te brengen kan het onderzoek van start gaan in de loop van Behandelmethoden Welke behandeling mogelijk is, hangt af van het type longkanker en de uitgebreidheid van de ziekte. Qua type wordt er een onderscheid gemaakt tussen kleincellige en niet-kleincellige longtumoren. Een patiënt komt alleen voor een operatie in aanmerking als er een beperkte, niet ingegroeide en niet uitgezaaide longtumor van het niet-kleincellige type is vastgesteld. Ook moet de patiënt verder in een goede algemene conditie zijn. Het geheel of gedeeltelijk wegnemen van een long met eventueel ook lymfeklieren is namelijk een ingrijpende operatie. Wanneer een operatie niet mogelijk is, wordt meestal een bestralingskuur worden geadviseerd. Dit is ook het geval als er in andere delen van het lichaam ook al uitzaaiingen zijn ontdekt. Doel van de bestraling is het ziekteproces te remmen en klachten als kortademigheid te verminderen. Meestal wordt er uitwendig bestraald. Pagina 4 van 5

5 Een nieuwe ontwikkeling is de zogeheten `brachytherapie' waarbij via een buis radioactief materiaal bij de tumor wordt gebracht voor een inwendige bestraling. Sommige patiënten wordt door de longarts voorgesteld om een combinatiebehandeling met chemotherapie te ondergaan. Patiënten met een kleincellige longtumor zullen altijd als eerste chemotherapie worden geadviseerd. Deze behandeling heeft slechts een tijdelijk effect. Soms wordt een combinatie met bestraling voorgesteld met name om klachten te verminderen. Hoe gezonder je leeft des te kleiner de kans op Kanker! Zelfs als je ongezond leeft heb je niet van de een op de andere dag kanker. Er zijn genoeg mensen die heel ongezond leven maar toch geen kanker krijgen. Het lichaam kan wel tegen een stootje maar de een blijkbaar beter dan de ander. Lichaamscellen lopen voortdurend beschadigingen op, het lichaam kan deze cellen voor het grootste deel zelf repareren. Als het niet lukt dan ruimt het lichaam deze cellen op. Maar soms blijft een beschadigde cel in het lichaam achter en dan kan deze cel weer een nieuwe beschadiging oplopen en zo komt de cel weer een stapje dichter bij een kankercel. Hoe langer we ongezond leven des te groter de kans dat er uiteindelijk een kankercel ontstaat. Meestal is het een kwestie van vele jaren. Jaar in jaar uit roken is op ten duur te veel. Jaar in jaar uit zonnen, daar kunnen de huiscellen op den duur ook niet meer tegen. Stoppen met roken, verstandig zonnen en gezond eten kan betekenen dat een beschadigde cel geen verdere beschadigingen oploopt en zich weer kan herstellen. Je kan dus niet van de een op de andere dag kanker krijgen, maar toch zijn er veel mensen met kanker op de wereld. En de mens gaat steeds ongezonder leven dus hoe zal het er in de toekomst uitzien? Zal 50 % van de bevolking kanker krijgen of worden er nieuwe behandelmethodes gevonden die zo goed werken dat er niemand meer zal overlijden aan Kanker? De toekomst zal het leren. Pagina 5 van 5