7,3. Werkstuk door een scholier 1419 woorden 9 december keer beoordeeld. Botkanker (oftewel: beentumoren)

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "7,3. Werkstuk door een scholier 1419 woorden 9 december keer beoordeeld. Botkanker (oftewel: beentumoren)"

Transcriptie

1 Werkstuk door een scholier 1419 woorden 9 december ,3 166 keer beoordeeld Vak Biologie Botkanker (oftewel: beentumoren) Inleiding Een kwaadaardige (of maligne) primaire beentumor (=botkanker) is kanker uitgaande van beenweefsel (bot). De meest voorkomende kwaadaardige beentumoren zijn Osteosarcoom en Ewing's sarcoom. Ze komen het meest voor bij kinderen en jonge volwassenen. Andere voorbeelden van kwaadaardige beentumoren zijn Chondrosarcoom en Fibrosarcoom. Het chondrosarcoom is de vaakst voorkomende primaire beentumor bij volwassenen. Kwaadaardige beentumoren wordt vrijwel altijd behandeld door een team van verschillende medische specialisten. Verschijnselen en diagnose Meestal is de eerste klacht van iemand met botkanker veel pijn. Dit wordt veroorzaakt door de uitbreiding van de tumor of door verzwakking van beenweefsel door de tumor. Soms bestaat er ook koorts, zwelling van de ledemaat of valneiging. Alleen een arts kan met zekerheid vaststellen of een patiënt een gezwel van een been heeft. Voor het stellen van een diagnose zal een arts eerst uitvoerig met de patiënt en diens familie spreken. Daarna zal een uitgebreid lichamelijk onderzoek plaats vinden. Ook worden meerdere onderzoeken met behulp van apparatuur uitgevoerd. Daartoe behoren een uitgebreid bloedonderzoek en röntgenfoto's. Met behulp van deze onderzoeken kan worden vastgesteld in hoeverre de beentumor zich uitgebreid heeft naar andere weefsels. Röntgenfoto s worden zowel van het gebied van de tumor als van de longen gemaakt; dit laatste om te bezien of er ook uitzaaiingen zijn van de tumor in de long. Dat kan dus ook. In plaats van een uitzaaiing van longkanker naar het bot een uitzaaiing van het bot naar de longen! Voorbeelden van andere onderzoeken zijn: Botscan: hierbij wordt een kleine hoeveelheid radioactief materiaal in een bloedvat gespoten. Dit hecht zich vooral aan beencellen. Zo kan men het hele lichaam onderzoeken en bekijken waar er afwijkingen van het bot zijn. MRI: hiermee kan de radioloog aangeven hoe groot het gezwel is en in hoeverre het gezwel buiten het been of in het merg groeit van een bot. Uiteindelijk wordt een stukje weefsel via een kleine operatie uit het gezwel gehaald. Dit heet een biopsie. Een patholoog onderzoekt het weefsel en kan mede aan de hand van de hierboven genoemde andere onderzoeken een diagnose stellen Deze ingreep moet bij voorkeur worden uitgevoerd door een orthopedisch of chirurgische specialist voor tumoren, die vrijwel uitsluitend patiënten met gezwellen Pagina 1 van 5

2 behandelt. Deze specialisten werken in centra, vooral in de Academische Ziekenhuizen van Leiden, Amsterdam, Nijmegen en Groningen. Op grond van al deze onderzoeken kan een behandelingsplan worden opgesteld. Behandeling vindt bij voorkeur in één van bovengenoemde centra plaats. Nederland kent een overkoepelend orgaan dat zich bezig houdt met de diagnosestelling en advisering bij behandeling van tumoren: de Nederlandse Commissie voor Beentumoren. Moeilijke patiënten worden daar besproken. Veel specialisten, die werken in bovengenoemde Academische centra zijn lid van deze commissie. Soorten botkanker Osteosarcoom Dit is een maligne tumor, waarin botvorming plaats vindt (osteoïd) door de tumorcellen zelf, onafhankelijk van de aanwezigheid van kraakbeencellen of bindweefsel. De voorkeursleeftijd bij deze tumor ligt tussen de 10 en 30 jaar. De tumor komt vooral voor aan het eind van lange pijpbeenderen (onderbeen en bovenbeen/knie). Indien er metastasen (uitzaaiingen) optreden, dan vooral in de longen, maar ook in andere delen van het skelet. Er worden meerdere types onderscheiden, die ten dele een eigen behandeling behoeven en die ook een verschillende prognose hebben. Ewing's sarcoom Dit is een maligne tumor van het skelet, waarvan het weefsel zich kenmerkt door opeengepakte kleine ronde cellen. Kenmerkend voor de tumor is een specifieke afwijking aan de chromosomen van de tumorcel (opslag van erfelijke informatie). De tumor komt vooral op jonge leeftijd voor: 90% van de patiënten is jonger dan 25 jaar. De tumor komt 2 keer zo vaak voor in lange pijpbeenderen (bijvoorbeeld bovenarm, bovenbeen) als in platte beenderen (bijvoorbeeld schouderblad). Metastasen komen vooral in de longen voor. De prognose van patiënten met relatief kleine tumoren (kleiner dan 100 cc) is beter dan die met grotere tumoren. Chondrosarcoom Dit is een maligne tumor waarvan de cellen kraakbeen en geen bot vormen. Men spreekt van een centraal chondrosarcoom als de cellen in een skeletdeel liggen en van een excentrisch chondrosarcoom als de cellen aan de rand van een exostose liggen (zie bij benigne tumoren). Onder de leeftijd van 10 jaar komt het chondrosarcoom nauwelijks voor. Meestal betreft het patiënten met een hogere leeftijd en vooral boven de 50 jaar. De tumor kan in ieder skeletdeel voorkomen. Metastasen worden vooral in de longen gevonden. De weinig kwaadaardige, laaggradige chondrosarcomen hebben over het algemeen een zeer goede prognose na behandeling, de zeer kwaadaardige, hooggradige helaas vaak niet. Fibrosarcoom De tumor bestaat uit in bundels gerangschikte bindweefselvezels, gelegen in beenweefsel. De tumor komt Pagina 2 van 5

3 voor bij patiënten met een leeftijd tussen de 20 en 70 jaar, gemiddeld 40 jaar. Vooral komt de tumor voor in de uiteinden van lange pijpbeenderen (bovenarm en bovenbeen). Metastasen worden vooral in de longen gezien. Behandeling De diagnosestelling, behandeling en controle bij patiënten met primair kwaadaardige beentumoren wordt uitgevoerd door een team van medisch specialisten. Daartoe behoren o.a. een orthopedisch en/of algemeen chirurg, een kinder- of medisch oncoloog (geneeskundig kankerspecialist), een radiotherapeut (bestralingsarts), een radioloog, een patholoog (weefselonderzoeker) en een revalidatiearts. Hiertoe behoren ook gespecialiseerde verpleegkundigen, fysiotherapeuten en psychologen. Behandelingsmogelijkheden zijn: chirurgie chemotherapie (celdodende medicijnen) radiotherapie (bestraling) Ook combinaties van deze behandelingen zijn mogelijk. Chirurgie Wordt gebruikt om de tumor te verwijderen. De chirurg verwijdert de tumor met omgevend weefsel, in de hoop zo alle tumor te verwijderen, ook de kleinste uitlopers in gezond weefsel. Bevindt de tumor zich in een arm of been, of zelfs in het bekken, dan is het vaak mogelijk om de ledemaat te behouden. Het bot dat bij de operatie wordt verwijderd, wordt dan vervangen door een metalen prothese, bot afkomstig van een donor of een combinatie van beide (reconstructie). Soms moet een arm of een been verwijderd worden; dat heet een amputatie. De patiënt krijgt dan vaak een uitwendige prothese. Chirurgie wordt ook gebruikt voor de verwijdering van uitzaaiingen (meestal in de longen). Radiotherapie Wordt gebruikt om de tumorcellen te vernietigen of de tumor kleiner te maken; dit laatste vaak met het doel om de tumor gemakkelijker te kunnen opereren. Chemotherapie (celdodende medicijnen) Wordt bij primaire beentumoren vrijwel altijd in samenhang met chirurgie gebruikt. Soms moet hier radiotherapie aan worden toegevoegd. Chemotherapiekuren worden zowel voor als na de operatie gegeven. Kort samengevat: Beentumor Behandeling Osteosarcoom chemotherapie, chirurgisch Ewing's sarcoom chemotherapie (radiotherapie), chirurgisch Pagina 3 van 5

4 Chondrosarcoom chirurgisch (tumor is niet of nauwelijks gevoelig voor chemotherapie en radiotherapie) Fibrosarcoom chirurgisch, radiotherapie, chemotherapie Nabehandeling Zoals bij iedere vorm van kanker ziet de toekomst van een patiënt met kanker er het beste uit, als de tumor in een vroeg stadium wordt gevonden en goed behandeld kan worden. Als een tumor eenmaal uitgezaaid is, dus zich verspreid heeft over het lichaam, is de kans op een lange overleving voor de patiënt kleiner, dan wanneer dit niet het geval is. Uitzaaiingen (metastasen) kunnen gevonden worden bij het begin van de behandeling, maar ook veel later, als de patiënt gecontroleerd wordt. Uitzaaiingen bij beentumoren komen vooral voor in de longen en andere beenderen van het skelet. De nacontrole richt zich dan ook vooral op deze lichaamsdelen en het gebied van de tumor zelf. In het kader daarvan worden op gezette tijden röntgenfoto's van het operatiegebied en van de longen gemaakt. Ook wordt met regelmaat een botscan en bloedonderzoek verricht. De meeste patiënten worden na behandeling, afhankelijk van de ernst en soort van de tumor, 5 tot 10 jaar gecontroleerd voor de tumor. Ook dit gebeurt vaak door een team van medisch specialisten. Heeft een patiënt een inwendige of uitwendige prothese dan is de controle daarvoor vaak levenslang. Weten als patiënt dat je kanker hebt of hebt gehad is vaak angstaanjagend. Dat kan zich gedurende jaren uiten in een langdurig gevoel van vermoeidheid, zonder dat er sprake is van nog aanwezige tumor of metastasen. Wanneer een ledemaat geamputeerd is kan een patiënt langdurig het gevoel hebben dat de arm of het been er nog is; dit kan zelfs gepaard gaan met een gevoel van pijn. We noemen dit fantoomgevoel of fantoompijn. Vaak gaat dit voorbij. Veel patiënten die na verwijdering van een tumor een reconstructie van een ledemaat, of bij verwijdering van de tumor een amputatie hebben ondergaan, kunnen daarna een goed en actief leven leiden; intensief meedoen aan sport is echter vaak minder goed mogelijk. Conclusie: Als je botkanker hebt en je komt er pas laat achter is het moeilijk om te behandelen. Als het toch te behandelen duurt het ontzettend lang. Je kunt je dan afvragen of je het nog wel wilt behandelen, want als de tumor zich zo ver heeft verspreidt, dan kan de behandeling ook weer bijverschijnselen gaan tonen, omdat er op zoveel plekken tegelijkertijd moet worden gehandeld. Kortom, als je een aantal verschijnselen hebt van een vorm van kanker, niet mee blijven zitten maar meteen naar een arts om het te laten onderzoeken. Bronnen: internet: kanker.pagina.nl forum van kanker.pagina.nl Overig: Pagina 4 van 5

5 foldertje over kanker wat we van school hebben gekregen Pagina 5 van 5

Beentumoren (=bottumoren)

Beentumoren (=bottumoren) Beentumoren (=bottumoren) Inleiding Gezwellen in beenderen worden beentumoren genoemd. Er zijn verschillende typen beentumoren te onderscheiden. Zo zijn er vormen waarbij de tumor of het gezwel direct

Nadere informatie

Chondrosarcoom graad 1

Chondrosarcoom graad 1 Chondrosarcoom graad 1 Bij u is een chondrosarcoom van de laagste graad (graad 1) geconstateerd. Dit is een kwaadaardig gezwel in het bot, dat echter goed te behandelen is. In deze brochure leest u wat

Nadere informatie

EEN CHONDROSARCOOM WAT BETEKENT HET?

EEN CHONDROSARCOOM WAT BETEKENT HET? EEN CHONDROSARCOOM WAT BETEKENT HET? Oncologie/0137 Deze informatiebrochure is bestemd voor personen met een chondrosarcoom en alle anderen die hier heel dichtbij betrokken zijn zoals familie, vrienden,

Nadere informatie

EWINGSARCOOM Wat betekent het?

EWINGSARCOOM Wat betekent het? EWINGSARCOOM Wat betekent het? Oncologie/0138 Deze informatiebrochure is bestemd voor personen met een Ewingsarcoom en alle anderen die hier heel dichtbij betrokken zijn: familie, vrienden, We geven u

Nadere informatie

CHONDROSARCOOM KANKERCENTRUM

CHONDROSARCOOM KANKERCENTRUM CHONDROSARCOOM KANKERCENTRUM WAT VINDT U IN DEZE BROCHURE 01 3 02 3 03 4 04 5 05 5 06 6 07 6 08 7 CHONDROSARCOOM 2 01 INLEIDING Deze informatiebrochure is bestemd voor mensen met een chondrosarcoom en

Nadere informatie

EWINGSARCOOM KANKERCENTRUM

EWINGSARCOOM KANKERCENTRUM EWINGSARCOOM KANKERCENTRUM WAT VINDT U IN DEZE BROCHURE 01 Inleiding 3 02 Wat is een Ewingsarcoom? 3 03 Wat zijn de mogelijke klachten bij een Ewingsarcoom? 4 04 Komt een Ewingsarcoom vaak voor? 5 05 Wat

Nadere informatie

Belangrijkste punten van deze folder:

Belangrijkste punten van deze folder: Longkanker: wat nu? HMC (Haaglanden Medisch Centrum) en het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) werken intensief samen binnen het Universitair Kankercentrum Leiden - Den Haag (UKC). De belangrijkste

Nadere informatie

WEKE DELEN SARCOOM Wat betekent het?

WEKE DELEN SARCOOM Wat betekent het? WEKE DELEN SARCOOM Wat betekent het? Oncologie/0145 1 Deze informatiebrochure is voor personen met een weke delen sarcoom en alle anderen die hier heel dichtbij betrokken zijn: familie, vrienden We geven

Nadere informatie

BOTTUMOREN. 1. Normaal botweefsel

BOTTUMOREN. 1. Normaal botweefsel BOTTUMOREN Om beter te kunnen begrijpen wat een bottumor juist is, wordt er in deze brochure meer uitleg gegeven over de normale structuur van het bot. Op die manier krijgt u een beter zicht op wat abnormaal

Nadere informatie

Uitzaaiingen in de wervelkolom

Uitzaaiingen in de wervelkolom Oncologie Uitzaaiingen in de wervelkolom Inleiding Kwaadaardige gezwellen (tumoren) kunnen soms uitzaaien naar andere delen van het lichaam. We spreken dan van uitzaaiingen of metastasen. Uitzaaiingen

Nadere informatie

Intra-operatieve radiotherapie Eenmalige bestraling bij borstkanker

Intra-operatieve radiotherapie Eenmalige bestraling bij borstkanker Intra-operatieve radiotherapie Eenmalige bestraling bij borstkanker HMC (Haaglanden Medisch Centrum) en het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) werken intensief samen binnen het Universitair Kankercentrum

Nadere informatie

Sarcoma State of the art deel 2

Sarcoma State of the art deel 2 19 mei 2009 Jaarbeurs Utrecht Sarcoma State of the art deel 2 Jan Ouwerkerk Research Coördinator Oncologie Leids Universitair Medisch Centrum Osteosarcoom Osteosarcoom is een primaire botkanker die zijn

Nadere informatie

Net de diagnose gekregen

Net de diagnose gekregen Net de diagnose gekregen Vragen die u kunt stellen Hieronder vindt u een lijst met vragen die in verschillende stadia van het onderzoek, de behandeling en de verzorging van patiënten van pas komen. Deze

Nadere informatie

COMMISSIE VOOR BEENTUMOREN opgericht 1953. Patiëntinformatie BOTTUMOREN. m.m.v. Vereniging Ouders, Kinderen en Kanker

COMMISSIE VOOR BEENTUMOREN opgericht 1953. Patiëntinformatie BOTTUMOREN. m.m.v. Vereniging Ouders, Kinderen en Kanker COMMISSIE VOOR BEENTUMOREN opgericht 1953 Patiëntinformatie BOTTUMOREN m.m.v. Vereniging Ouders, Kinderen en Kanker 1 I N H O U D 1. Voor wie is deze brochure? 2. Wat is een bottumor? 3. Oorzaken van een

Nadere informatie

Metastasen in de wervelkolom

Metastasen in de wervelkolom Metastasen in de wervelkolom (uitzaaiingen in de wervelkolom) Orthopedie alle aandacht Metastasen in de wervelkolom (uitzaaiing) Wat zijn metastasen? Metastasen zijn uitzaaiingen van een bij patiënt en

Nadere informatie

Operatie DCIS (Ductaal carcinoma in situ) Keuze in behandelingsmogelijkheden

Operatie DCIS (Ductaal carcinoma in situ) Keuze in behandelingsmogelijkheden Operatie DCIS (Ductaal carcinoma in situ) Keuze in behandelingsmogelijkheden Inleiding U kreeg de diagnose DCIS (ductaal carcinoma in situ). DCIS wordt beschouwd als een voorstadium van borstkanker. De

Nadere informatie

baarmoederhalskanker-pid-h2-baarmoederhalskanker-enonderzoeken/

baarmoederhalskanker-pid-h2-baarmoederhalskanker-enonderzoeken/ https://www.isala.nl/patientenfolders/7210- baarmoederhalskanker-pid-h2-baarmoederhalskanker-enonderzoeken/ Baarmoederhalskanker (PID): H2 Baarmoederhalskanker en onderzoeken Kanker is een verzamelnaam

Nadere informatie

Schildwachtklieronderzoek en -verwijdering bij borstkanker

Schildwachtklieronderzoek en -verwijdering bij borstkanker Schildwachtklieronderzoek en -verwijdering bij borstkanker Uw chirurg heeft met u besproken, dat binnenkort bij u een schildwachtklieronderzoek en -verwijdering (biopsie) plaatsvindt. In deze folder leest

Nadere informatie

Werkstuk Biologie Hersenkanker/tumor

Werkstuk Biologie Hersenkanker/tumor Werkstuk Biologie Hersenkanker/tumor Werkstuk door een scholier 1349 woorden 19 oktober 2003 6 70 keer beoordeeld Vak Biologie Inleiding: Mijn werkstuk gaat over hersentumoren. Ik heb het gekozen omdat

Nadere informatie

Kanker in het hoofd-halsgebied

Kanker in het hoofd-halsgebied Kanker in het hoofd-halsgebied Afdeling Keel- Neus- en Oorheelkunde Deze patiënteninformatie map is eigendom van: Naam: Adres: Postcode: Plaats: Telefoon: 10-2015-6094 Geachte... U heeft een bezoek gebracht

Nadere informatie

Kanker in het hoofd-halsgebied

Kanker in het hoofd-halsgebied Kanker in het hoofd-halsgebied Afdeling Mond-, Kaak-, Aangezichtschirurgie Deze patiënteninformatie map is eigendom van: Naam: Adres: Postcode: Plaats: Telefoon: 09-2015-6212 Geachte... U heeft een bezoek

Nadere informatie

Schildwachtklieronderzoek en -verwijdering bij borstkanker

Schildwachtklieronderzoek en -verwijdering bij borstkanker Schildwachtklieronderzoek en -verwijdering bij borstkanker Uw chirurg heeft met u besproken, dat binnenkort bij u een schildwachtklieronderzoek en -verwijdering plaatsvindt. In deze folder leest u hier

Nadere informatie

8.1 Intra Operatieve Radiotherapie (IORT) bij borstkanker

8.1 Intra Operatieve Radiotherapie (IORT) bij borstkanker 8.1 Intra Operatieve Radiotherapie (IORT) bij borstkanker Van uw arts heeft u te horen gekregen dat u in aanmerking komt voor Intra Operatieve Radiotherapie (IORT). In dit hoofdstuk leggen we u in het

Nadere informatie

Endeldarmkanker. Diagnose en behandeling van endeldarmkanker. Inleiding

Endeldarmkanker. Diagnose en behandeling van endeldarmkanker. Inleiding Endeldarmkanker Diagnose en behandeling van endeldarmkanker Inleiding U bent naar de chirurg verwezen met de diagnose endeldarmkanker. In deze folder willen wij u informeren over endeldarmkanker en over

Nadere informatie

Eenmalige bestraling bij borstkanker

Eenmalige bestraling bij borstkanker Deze folder geeft u informatie over Eenmalige bestraling bij borstkanker patiënteninformatie Intra-Operatieve Radiotherapie Inleiding Deze folder gaat over eenmalige inwendige bestraling tijdens een borstsparende

Nadere informatie

Intra- Operatieve Radiotherapie. Eenmalige bestraling bij borstkanker

Intra- Operatieve Radiotherapie. Eenmalige bestraling bij borstkanker IntraOperatieve Radiotherapie Eenmalige bestraling bij borstkanker Belangrijkste punten van deze folder: U wordt geopereerd voor borstkanker en tijdens de operatie eenmalig inwendig bestraald. De operatie

Nadere informatie

Ontstaan en voorkomen Soorten gliomen Graad 1 Graad 2 Graad 3

Ontstaan en voorkomen Soorten gliomen Graad 1 Graad 2 Graad 3 Gliomen In het hoofd kunnen verschillende soorten tumoren voorkomen. In deze folder e vindt u alleen informatie over tumoren die ontstaan van het hersenweefsel zelf. Over andere soorten van tumoren, bijvoorbeeld

Nadere informatie

behandelingen-bij-borstkanker/

behandelingen-bij-borstkanker/ https://www.isala.nl/patientenfolders/6682-borstkanker-pid-h3- behandelingen-bij-borstkanker/ Borstkanker (PID): H3 Behandelingen bij borstkanker Als borstkanker is vastgesteld, bespreekt een team van

Nadere informatie

Werkstuk Biologie Longkanker

Werkstuk Biologie Longkanker Werkstuk Biologie Longkanker Werkstuk door een scholier 2670 woorden 15 mei 2008 7,1 27 keer beoordeeld Vak Biologie Tumor is een ander woord voor gezwel. Er zijn goedaardige en kwaadaardige gezwellen

Nadere informatie

Ductaal Carcinoma In Situ (DCIS)

Ductaal Carcinoma In Situ (DCIS) Bij u is een voorstadium van borstkanker geconstateerd. Deze afwijking wordt Ductaal Carcinoma In Situ (afgekort DCIS) genoemd. Uw arts of verpleegkundig specialist heeft uitgelegd wat DCIS inhoudt en

Nadere informatie

ONCOLOGIE. Doelstellingen: De cursist maakt kennis met basisterminologie rondom kanker (goedaardig/kwaadaardig, uitzaaiingen en behandelvormen).

ONCOLOGIE. Doelstellingen: De cursist maakt kennis met basisterminologie rondom kanker (goedaardig/kwaadaardig, uitzaaiingen en behandelvormen). ONCOLOGIE Doelstellingen: De cursist maakt kennis met basisterminologie rondom kanker (goedaardig/kwaadaardig, uitzaaiingen en behandelvormen). De cursist maakt verdieping op maat, dit kan bv zijn: - verdieping

Nadere informatie

Orthopedie. Orthopedisch oncologisch spreekuur

Orthopedie. Orthopedisch oncologisch spreekuur Orthopedie Orthopedisch oncologisch spreekuur Orthopedie Inleiding U bent verwezen naar het orthopedisch oncologisch spreekuur voor vervolgonderzoek. Bij dit spreekuur zijn een oncologisch orthopeed en

Nadere informatie

Oncologie. Longkanker, wat nu?

Oncologie. Longkanker, wat nu? Oncologie Longkanker, wat nu? Belangrijkste punten van deze folder: Het Groene Hart Ziekenhuis en Medisch Centrum Haaglanden (MCH)-Bronovo werken nauw samen op het gebied van longkanker. Dat doen we door

Nadere informatie

Borstcentrum Bernhoven. Yvonne Paquay Chirurg

Borstcentrum Bernhoven. Yvonne Paquay Chirurg Borstcentrum Bernhoven Yvonne Paquay Chirurg Klachten van de borst? Verwijzing naar het borstcentrum voor analyse en zonodig behandeling 2 3 4 Verwijsredenen: > Knobbeltje voelbaar > BOBZ (de bus) > Controle

Nadere informatie

Metastasen (uitzaaiingen)

Metastasen (uitzaaiingen) Metastasen (uitzaaiingen) Inleiding Metastasen zijn uitzaaiingen van kwaadaardige gezwellen (tumoren) elders in het lichaam (de z.g. primaire tumor). Uitzaaiingen van primaire tumoren kunnen overal in

Nadere informatie

Chirurgie. Operatie voor borstkanker

Chirurgie. Operatie voor borstkanker Chirurgie Operatie voor borstkanker 1 Inleiding Wanneer u deze folder ontvangt heeft u zojuist een gesprek met de chirurg/ verpleegkundig specialist gehad. Uit onderzoeken is gebleken dat u borstkanker

Nadere informatie

Zaadbalkanker. typen en behandeling. Urologie

Zaadbalkanker. typen en behandeling. Urologie Zaadbalkanker typen en behandeling Urologie Inhoudsopgave 1. Inleiding...4 2. Wat is kanker?...5 3. Kenmerken van de tumor...6 4. Behandeling...8 5. Verloop van de ziekte... 13 6. Het leven met kanker...

Nadere informatie

Borstkanker. Borstcentrum Máxima is gevestigd op locatie Eindhoven

Borstkanker. Borstcentrum Máxima is gevestigd op locatie Eindhoven Borstkanker Borstcentrum Máxima is gevestigd op locatie Eindhoven Borstkanker is de meest voorkomende vorm van kanker bij vrouwen. Vóór het dertigste jaar is borstkanker zeldzaam, maar met het stijgen

Nadere informatie

Borstkanker. Celdeling

Borstkanker. Celdeling Borstkanker In Nederland wordt per jaar bij ongeveer 12.000 vrouwen borstkanker (mammacarcinoom) ontdekt. Daarnaast wordt bij ongeveer 1.300 vrouwen in Nederland een voorstadium van borstkanker (ductaal

Nadere informatie

Okselklierverwijdering (-dissectie) bij borstkanker

Okselklierverwijdering (-dissectie) bij borstkanker Okselklierverwijdering (-dissectie) bij borstkanker Uw chirurg heeft met u besproken dat binnenkort bij u een okselklierverwijdering plaatsvindt (ook wel okselklierdissectie of okselkliertoilet genoemd).

Nadere informatie

Intra-Operatieve Radiotherapie

Intra-Operatieve Radiotherapie Intra-Operatieve Radiotherapie Eenmalige bestraling bij borstkanker Informatie voor patiënten MB0003-1500 oktober 2014 Bronovo www.bronovo.nl Bronovolaan 5 2597 AX Den Haag Postbus 96900 2509 JH Den Haag

Nadere informatie

Patiënteninformatiedossier (PID) MAMMACARE. onderdeel BORSTKANKER

Patiënteninformatiedossier (PID) MAMMACARE. onderdeel BORSTKANKER Patiënteninformatiedossier (PID) MAMMACARE onderdeel BORSTKANKER Inhoud Wat is borstkanker?... 3 Vormen van kanker... 4 DCIS... 4 Ductaal carcinoom... 4 Lobulair carcinoom... 4 Erfelijke en familiare belasting...

Nadere informatie

Okselklierverwijdering (-dissectie) bij borstkanker

Okselklierverwijdering (-dissectie) bij borstkanker Okselklierverwijdering (-dissectie) bij borstkanker Uw chirurg heeft met u besproken dat binnenkort bij u een okselklierverwijdering plaatsvindt (ook wel okselklierdissectie of okselkliertoilet genoemd).

Nadere informatie

Aneurysmatische Bot Cyste (ABC) De behandeling van een goedaardige zwelling van het bot

Aneurysmatische Bot Cyste (ABC) De behandeling van een goedaardige zwelling van het bot Orthopedie Aneurysmatische Bot Cyste (ABC) De behandeling van een goedaardige zwelling van het bot Algemeen Een Aneurysmatische Bot Cyste (ABC) is een goedaardige zwelling van het bot. Goedaardige tumoren

Nadere informatie

daghospitaal oncologie en algemeen inwendige ziekten informatiebrochure Longkanker

daghospitaal oncologie en algemeen inwendige ziekten informatiebrochure Longkanker daghospitaal oncologie en algemeen inwendige ziekten informatiebrochure Longkanker Inhoudstafel 1. Inleiding 4 2. Onderzoeken 4 3. Behandeling 5 4. Chirurgie 6 5. Chemotherapie 6 6. Bijwerkingen 7 7.

Nadere informatie

Behandelingen bij longkanker. inclusief klinische studie immuuntherapie

Behandelingen bij longkanker. inclusief klinische studie immuuntherapie Behandelingen bij longkanker inclusief klinische studie immuuntherapie 1 Longkanker Longkanker is niet één ziekte: er bestaan meerdere vormen van longkanker. In deze brochure bespreken we de twee meest

Nadere informatie

Borstverwijdering bij borstkanker

Borstverwijdering bij borstkanker Chirurgie Borstverwijdering bij borstkanker www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Hoe ontstaat kanker?... 3 De opname... 4 Voorbereiding op de operatie... 4 De operatie... 4 Na de operatie... 5 Drains... 5

Nadere informatie

Ductaal carcinoom in situ (DCIS) Voorstadium van borstkanker

Ductaal carcinoom in situ (DCIS) Voorstadium van borstkanker Ductaal carcinoom in situ (DCIS) Voorstadium van borstkanker Borstcentrum Máxima is gevestigd op locatie Eindhoven Wat betekent het als je te horen krijgt dat je een voorstadium van borstkanker hebt? In

Nadere informatie

Borstsparende operatie bij borstkanker

Borstsparende operatie bij borstkanker Chirurgie Borstsparende operatie bij borstkanker www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Hoe ontstaat kanker?... 3 Voorbereiding op de operatie... 4 De opname... 4 De operatie... 4 Na de operatie... 5 Mogelijke

Nadere informatie

APD-infuus bij uitzaaiingen in de botten

APD-infuus bij uitzaaiingen in de botten APD-infuus bij uitzaaiingen in de botten Albert Schweitzer ziekenhuis november 2013 pavo 0662 Inleiding Binnenkort wordt u behandeld met het medicijn APD. In deze folder leest u meer over deze behandeling

Nadere informatie

Operatie bij borstkanker. Behandeling. Borstsparende operatie

Operatie bij borstkanker. Behandeling. Borstsparende operatie Operatie bij borstkanker Er is bij u borstkanker vastgesteld. De diagnose borstkanker brengt veel emoties en onzekerheden met zich mee. Deze informatie is bedoeld als algemene voorlichting. Mogelijk hebt

Nadere informatie

Medische Publieksacademie 4 maart 2019

Medische Publieksacademie 4 maart 2019 4 maart 2019 YouTube 1 Ontwikkelingen in de longkankerzorg Dr. Ben Venmans, longarts Dr. Wouter van Geffen, longarts Frits Mostert, persvoorlichter MCL, moderator Programma 19.30 uur Dr. Ben Venmans: Longkanker:

Nadere informatie

De indicatoren over borstkanker, die in kader van het VIP²-project worden opgevolgd zijn:

De indicatoren over borstkanker, die in kader van het VIP²-project worden opgevolgd zijn: Indicatoren VIP²-project Oncologie In België is, net als in Europa, borstkanker de meest voorkomende oorzaak van overlijden door kanker bij vrouwen (20,6 % van alle overlijdens ingevolge kanker). In 2009

Nadere informatie

Borstkanker, wat nu?

Borstkanker, wat nu? Borstkanker, wat nu? Mei 2015 Inleiding U bent verwezen naar de mammapolikliniek voor borstonderzoek. Uit de onderzoeken die zijn uitgevoerd, blijkt dat er bij u sprake is van een kwaadaardige afwijking

Nadere informatie

Hoe wordt de diagnose gesteld? De diagnose wordt gesteld door de patholoog op basis van bij u afgenomen schildklierweefsel.

Hoe wordt de diagnose gesteld? De diagnose wordt gesteld door de patholoog op basis van bij u afgenomen schildklierweefsel. Schildklierkanker SCHILDKLIERKANKER Bij u is de diagnose schildklierkanker gesteld of een sterk vermoeden hierop. Voordat u verder gaat met lezen is het goed om te weten dat schildklierkanker in de meeste

Nadere informatie

Behandeling van borstkanker

Behandeling van borstkanker Behandeling van borstkanker De behandeling van borstkanker Deze folder geeft u algemene informatie over de behandeling van borstkanker. Het is goed u te realiseren dat voor u persoonlijk de situatie anders

Nadere informatie

Radiotherapie Medische Oncologie Chemoradiotherapie gevolgd door chirurgie bij slokdarmkanker

Radiotherapie Medische Oncologie Chemoradiotherapie gevolgd door chirurgie bij slokdarmkanker Radiotherapie Medische Oncologie Chemoradiotherapie gevolgd door chirurgie bij slokdarmkanker Uitwendige bestraling van slokdarmkanker in combinatie met chemotherapie, voorafgaand aan een operatie van

Nadere informatie

Plastische Chirurgie. Patiënteninformatie. Plaveiselcelcarcinoom. Slingeland Ziekenhuis

Plastische Chirurgie. Patiënteninformatie. Plaveiselcelcarcinoom. Slingeland Ziekenhuis Plastische Chirurgie Plaveiselcelcarcinoom i Patiënteninformatie Slingeland Ziekenhuis Algemeen In deze folder leest u wat een plaveiselcelcarcinoom inhoudt en welke behandelingen er bij Plastische Chirurgie

Nadere informatie

Voorstadium van borstkanker

Voorstadium van borstkanker Voorstadium van borstkanker Ductaal Carcinoma In Situ (DCIS) 1. Inleiding Bij u is een voorstadium van borstkanker geconstateerd. Deze afwijking wordt Ductaal Carcinoma In Situ (afgekort DCIS) genoemd.

Nadere informatie

Operatie voor borstkanker

Operatie voor borstkanker Operatie voor borstkanker 1 Wanneer u deze folder ontvangt heeft u zojuist een gesprek met de chirurg/ verpleegkundig specialist /Physician Assistant gehad. Uit onderzoeken is gebleken dat u borstkanker

Nadere informatie

De behandeling van vulvakanker

De behandeling van vulvakanker Gynaecologie/Dermatologie Patiënteninformatie De behandeling van vulvakanker U ontvangt deze informatie, omdat u (mogelijk) vulvakanker heeft. Kanker van de vulva is een zeldzame, kwaadaardige aandoening

Nadere informatie

Zaadbalkanker. Urologie

Zaadbalkanker. Urologie Zaadbalkanker Urologie Inhoudsopgave 1. Inleiding...4 2. Wat is kanker?...5 3. Risicofactoren...6 4. Misverstanden...7 5. Stellen van de diagnose...9 6. Operatie... 10 7. Verder onderzoek... 12 9. Verloop

Nadere informatie

In deze brochure vind je algemene informatie over borstkanker, de diagnostische aanpak alsook de behandeling.

In deze brochure vind je algemene informatie over borstkanker, de diagnostische aanpak alsook de behandeling. Borstkanker In deze brochure vind je algemene informatie over borstkanker, de diagnostische aanpak alsook de behandeling. Wat is borstkanker? Borstkanker is een kwaadaardig gezel in de borst. Eén op negen

Nadere informatie

Informatie over botuitzaaiingen en botcomplicaties bij longkanker. botcomplicaties.nl

Informatie over botuitzaaiingen en botcomplicaties bij longkanker. botcomplicaties.nl Informatie over botuitzaaiingen en botcomplicaties bij longkanker botcomplicaties.nl Inleiding Deze brochure geeft u informatie over botuitzaaiingen en botcomplicaties bij longkanker. Wat zijn botuitzaaiingen

Nadere informatie

Vlaams Indicatoren Project VIP²

Vlaams Indicatoren Project VIP² Vlaams Indicatoren Project VIP² Het initiatief voor het Vlaams Indicatoren Project VIP² gaat uit van de Vlaamse overheid, de Vlaamse vereniging van hoofdartsen en de ziekenhuiskoepels Zorgnet en Icuro.

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Vulvakanker

Patiënteninformatie. Vulvakanker Vulvakanker Patiënteninformatie Vulvakanker Inhoudsopgave 1 Inleiding 1.1 Wat is kanker van de vulva 1.2 Bij wie komt kanker van de vulva voor 2 Hoe ontstaat kanker van de vulva 3 Uitzaaiingen 4 Wat zijn

Nadere informatie

Borstkanker. Borstcentrum Máxima locatie Eindhoven

Borstkanker. Borstcentrum Máxima locatie Eindhoven Borstkanker Borstcentrum Máxima locatie Eindhoven Borstkanker is de meest voorkomende vorm van kanker bij vrouwen. Vóór het dertigste jaar is borstkanker zeldzaam, maar met het stijgen van de leeftijd

Nadere informatie

Borstsparende operatie bij borstkanker (lumpectomie)

Borstsparende operatie bij borstkanker (lumpectomie) Borstsparende operatie bij borstkanker (lumpectomie) Uw chirurg heeft met u besproken dat u in aanmerking komt voor een borstbesparende behandeling bij borstkanker. Deze behandeling bestaat altijd uit

Nadere informatie

OSTEOSARCOOM KANKERCENTRUM

OSTEOSARCOOM KANKERCENTRUM OSTEOSARCOOM KANKERCENTRUM WAT VINDT U IN DEZE BROCHURE 01 Inleiding 3 02 Wat is een osteosarcoom? 3 03 Wat zijn de mogelijke klachten bij osteosarcomen? 5 04 Komt een osteosarcoom vaak voor? 5 05 Wat

Nadere informatie

CHIRURGIE. Diagnose en behandeling van endeldarmkanker

CHIRURGIE. Diagnose en behandeling van endeldarmkanker CHIRURGIE Endeldarmkanker Diagnose en behandeling van endeldarmkanker U bent naar de chirurg verwezen met de diagnose endeldarmkanker. In deze folder willen wij u informeren over endeldarmkanker en over

Nadere informatie

APPENDIX C: Patiënteninformatie over uitzaaiingen in de wervelkolom.

APPENDIX C: Patiënteninformatie over uitzaaiingen in de wervelkolom. 3692 3693 3694 3695 3696 3697 3698 3699 3700 3701 3702 3703 3704 3705 3706 3707 3708 3709 3710 3711 3712 APPENDIX C: Patiënteninformatie over uitzaaiingen in de wervelkolom. Inleiding Kwaadaardige gezwellen

Nadere informatie

Het is een ziekte die jarenlang door verschillende factoren zich ontwikkeld. Sommige factoren kun je zelf voorkomen, een paar niet.

Het is een ziekte die jarenlang door verschillende factoren zich ontwikkeld. Sommige factoren kun je zelf voorkomen, een paar niet. Werkstuk door een scholier 1583 woorden 23 april 2011 4,9 12 keer beoordeeld Vak Zorg en welzijn KANKER: Ik ga vandaag mijn spreekbeurt houden over kanker om twee redenen. De eerste is dat iedereen kanker

Nadere informatie

Mijn pathologieverslag begrijpen

Mijn pathologieverslag begrijpen Mijn pathologieverslag begrijpen Deze brochure bevat zeker niet alle gedetailleerde informatie over uw pathologieverslag. We geven u vooral de belangrijkste en juiste informatie mee over de resultaten

Nadere informatie

Borstsparende operatie bij borstkanker (lumpectomie)

Borstsparende operatie bij borstkanker (lumpectomie) Borstsparende operatie bij borstkanker (lumpectomie) Uw chirurg heeft met u besproken dat u in aanmerking komt voor een borstbesparende behandeling bij borstkanker. Deze behandeling bestaat altijd uit

Nadere informatie

Botbreukoperatie afdeling Chirurgie

Botbreukoperatie afdeling Chirurgie Botbreukoperatie afdeling Chirurgie Albert Schweitzer ziekenhuis afdeling Chirurgie september 2013 pavo 0323 Inleiding In het menselijk lichaam zitten zeer veel verschillende botten, die op verschillende

Nadere informatie

Aandeel van patiënten met invasieve borstkanker waarbij een ER, PR en/of HER2 statusbepaling werd uitgevoerd vóór enige systemische behandeling

Aandeel van patiënten met invasieve borstkanker waarbij een ER, PR en/of HER2 statusbepaling werd uitgevoerd vóór enige systemische behandeling Status bepaling: 99,4% Aandeel van patiënten met invasieve borstkanker waarbij een ER, PR en/of HER2 statusbepaling werd uitgevoerd vóór enige systemische behandeling Vóór het starten van de behandeling

Nadere informatie

Schildwachtklieronderzoek

Schildwachtklieronderzoek Chirurgie Schildwachtklieronderzoek www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Het onderzoek... 4 Bijwerkingen... 6 De uitslag... 6 Aanvullende behandelingen... 6 Vragen... 7 Contactgegevens... 7 Patiëntenvoorlichting:

Nadere informatie

Een hersentumor Symptomen Doel van de operatie

Een hersentumor Symptomen Doel van de operatie Hersenoperatie Uw neuroloog heeft een tumor in uw hersenen geconstateerd. Hiervoor moet u binnenkort een operatie ondergaan (craniotomie genoemd). De ingreep wordt uitgevoerd door de neurochirurg. In deze

Nadere informatie

Hoe is de sarcomenzorg geregeld binnen Nederland en wat is daarbij de rol van de verpleegkundig specialist

Hoe is de sarcomenzorg geregeld binnen Nederland en wat is daarbij de rol van de verpleegkundig specialist Hoe is de sarcomenzorg geregeld binnen Nederland en wat is daarbij de rol van de verpleegkundig specialist Nicolette Leijerzapf, verpleegkundig specialist MAJ van de Sande, PDS Dijkstra, RJP vd Wal oncologische

Nadere informatie

Borstkanker, wat nu?

Borstkanker, wat nu? Borstkanker, wat nu? Oktober 2014 Inleiding U bent verwezen naar de mammapolikliniek voor borstonderzoek. Uit de onderzoeken die zijn uitgevoerd, blijkt dat er bij u sprake is van een kwaadaardige afwijking

Nadere informatie

St. Anna Borstzorg (mammapoli)

St. Anna Borstzorg (mammapoli) St. Anna Borstzorg (mammapoli) Uw huisarts heeft u doorverwezen naar St. Anna Borstzorg (mammapoli), van het St. Anna Ziekenhuis. In deze folder geven wij u meer informatie over de werkwijze binnen St.

Nadere informatie

Chirurgie. Okselkliertoilet.

Chirurgie. Okselkliertoilet. Chirurgie Okselkliertoilet www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Voorbereiding... 3 De operatie... 3 Na de operatie... 4 Drains... 4 Mogelijke complicaties... 4 Het ontslag... 5 Wanneer moet u contact opnemen?...

Nadere informatie

Inleiding Borstkanker Regie patiënt Gespecialiseerd behandelteam Samen Zorgpad borstkanker Fase 4: Behandelplan 7

Inleiding Borstkanker Regie patiënt Gespecialiseerd behandelteam Samen Zorgpad borstkanker Fase 4: Behandelplan 7 Borstkanker wat nu? Inhoud Inleiding 3 1. Borstkanker 3 2. Regie patiënt 4 3. Gespecialiseerd behandelteam Samen+ 5 4. Zorgpad borstkanker 6 5. Fase 4: Behandelplan 7 6. Fase 5: Aanvullende onderzoeken

Nadere informatie

Borstamputatie. Het kan ook zijn dat een borstsparende operatie wel mogelijk is, maar dat u zelf voorkeur hebt voor een borstamputatie.

Borstamputatie. Het kan ook zijn dat een borstsparende operatie wel mogelijk is, maar dat u zelf voorkeur hebt voor een borstamputatie. Borstamputatie U krijgt voor de behandeling van borstkanker een borstamputatie. U hebt van uw chirurg uitleg gehad over de ingreep. Een borstamputatie kan in principe gecombineerd worden met een borstreconstructie.

Nadere informatie

Markering van tumor bij borstkanker

Markering van tumor bij borstkanker Markering van tumor bij borstkanker Wat is een mammalokalisatie met behulp van een jodiumzaadje. Uw behandelend arts of de Verpleegkundig Specialist (VS) mammacare heeft met u besproken dat in uw borst

Nadere informatie

Intra-Operatieve Radiotherapie bij endeldarmkanker

Intra-Operatieve Radiotherapie bij endeldarmkanker Intra-Operatieve Radiotherapie bij endeldarmkanker Deze folder gaat over een eenmalige bestraling tijdens een operatie bij endeldarmkanker. Deze vorm van bestraling heet intra-operatieve radiotherapie

Nadere informatie

Familiaire Adenomateuze Polyposis (FAP) Informatie over het ziektebeeld

Familiaire Adenomateuze Polyposis (FAP) Informatie over het ziektebeeld Familiaire Adenomateuze Polyposis (FAP) Informatie over het ziektebeeld Wat is FAP? Familiaire adenomateuze polyposis (FAP) is een erfelijke ziekte die zich kenmerkt door het ontstaan van honderden poliepen

Nadere informatie

Inleiding In deze folder leest u meer over de diagnose maagkanker, de onderzoeken en de behandelmogelijkheden.

Inleiding In deze folder leest u meer over de diagnose maagkanker, de onderzoeken en de behandelmogelijkheden. MAAGKANKER 17852 Inleiding In deze folder leest u meer over de diagnose maagkanker, de onderzoeken en de behandelmogelijkheden. Maagkanker is een kwaadaardige tumor in de maag, het wordt ook wel maagcarcinoom

Nadere informatie

borstbesparende operatie

borstbesparende operatie patiënteninformatie borstbesparende operatie U wordt opgenomen in het ziekenhuis voor een borstbesparende operatie in verband met borstkanker. Hieronder leest u meer informatie over de operatie. Dit is

Nadere informatie

Vulvakanker. Gynaecologie

Vulvakanker. Gynaecologie Vulvakanker Gynaecologie Inleiding Uw gynaecoloog heeft bij u de diagnose kanker van de uitwendige geslachtsorganen (vulvakanker) gesteld. Ziek zijn, maar zeker ook de diagnose kanker zorgt voor veel angst

Nadere informatie

Inleiding Darmkanker Gespecialiseerd behandelteam Samen Zorgpad darmkanker Fase 4: Aanvullende onderzoeken 9

Inleiding Darmkanker Gespecialiseerd behandelteam Samen Zorgpad darmkanker Fase 4: Aanvullende onderzoeken 9 Darmkanker wat nu? Inhoud Inleiding 3 1. Darmkanker 3 2. Gespecialiseerd behandelteam Samen+ 6 3. Zorgpad darmkanker 8 4. Fase 4: Aanvullende onderzoeken 9 5. Fase 5: Behandelplan 10 6. Fase 6: Behandelingen

Nadere informatie

APD-infuus bij laesies in de botten

APD-infuus bij laesies in de botten APD-infuus bij laesies in de botten Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding Binnenkort wordt u behandeld met het medicijn APD. In deze folder leest u meer over deze

Nadere informatie

Zoledroninezuur-infuus

Zoledroninezuur-infuus Zoledroninezuur-infuus Bij uitzaaiingen in de botten Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding Binnenkort wordt u behandeld met het medicijn zoledroninezuur. In deze

Nadere informatie

Prostaatkanker Wat zijn de behandelmogelijkheden. Joost de Baaij, verpleegkundig specialist Marikenhuis 3 juni 2019

Prostaatkanker Wat zijn de behandelmogelijkheden. Joost de Baaij, verpleegkundig specialist Marikenhuis 3 juni 2019 Prostaatkanker Wat zijn de behandelmogelijkheden - Joost de Baaij, verpleegkundig specialist Marikenhuis 3 juni 2019 De prostaat Diagnose prostaatkanker PSA-dilemma Reduceert mortaliteit en kans op metastasen

Nadere informatie

Hoe vaak komt een ependymoom voor? Een ependymoom komt bij een op de kinderen voor.

Hoe vaak komt een ependymoom voor? Een ependymoom komt bij een op de kinderen voor. Ependymoom Wat is een ependymoom? Een ependymoom is een kwaadaardige hersentumor die ontstaat uit de bekleding van de hersenholtes in de hersenen. De bekleding van de hersenholtes wordt ependym genoemd.

Nadere informatie

Borstkliniek. Informatiebrochure

Borstkliniek. Informatiebrochure Borstkliniek Informatiebrochure 2 Mevrouw, U wordt opgenomen voor een heelkundige ingreep aan de borst. Wij zijn ons bewust van de spanning die dit met zich meebrengt en willen u via deze folder meer informatie

Nadere informatie